Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi

Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 1037
________________

१०१८
समवायाङ्गसूत्रे
अवधिज्ञान कितने प्रकार का कहा गया है ? हे गौतम! अवधिज्ञान दो प्रकार का कहा गया है। भवप्रत्ययिक और दूसरा क्षायोपशमिक । यहां पर प्रज्ञापना का समस्त ३३वां पद कहना चाहिये। अब सूत्रकार वेदना का स्वरूप कहते हैं- यह द्वार गाथा है-यहां जो 'च' शब्द आया है वह अवशिष्ट अनुक्त वेदनाओं का संग्राहक है-इसलिये शीतवेदना, उष्णवेदना और शीतोष्णवेदना । इनमें जो नारक जीव हैं वे शीतवेदना और उष्णवेदनाको नरकों में वेदते हैं। बाकी के जीव तीनों प्रकार की वेदना को वेदते हैं । तथा वेदना इस प्रकार से चार प्रकार की भी है---द्रव्य वेदना क्षेत्रवेदना, कालवेदना और भाववेदना। यहां गाथा में द्रव्य शब्द उपलक्षक है। पुद्गल द्रव्य के संबंध से जो वेदना उत्पन्न होती है वह द्रव्य वेदना है। नारक के उपपातक्षेत्र के संबंध से जन्य जो वेदना है वह क्षेत्रवेदना है। नारक को आयुष्यरूप काल के संबंध से जन्य जो वेदना उत्पन्न होती है वह कालवेदना है। तथा वेदनीय कर्म के उदय से जन्य जो वेदना होती है वह भाववेदना है। शारीरिक, मानसिक और शारीरिकमानसिकवेदना-इस प्रकार से वेदना तीन प्रकार की भी है। इनमें जो संज्ञीपंचेन्द्रिय जीव होते हैं वे तीनो प्रकार की वेदना भोगते हैं। बाकी के जीव एक शारीरिक वेदना को ही भोगते हैं। साता, असाता और અવધિજ્ઞાન કેટલા પ્રકારનું કહ્યું છે? હે ગૌતમ! અવધિજ્ઞાન બે પ્રકારનું કહ્યું છે-- (१) सपप्रत्याय: भन (२) क्षायोपशभिः २मा यामे प्रज्ञानानु. 33भु ५६ पूरे પુરૂ કહેવું જોઈએ. હવે સૂત્રકાર વેદનાનું સ્વરૂપ કહે છે તે સ્વરૂપ બતાવનાર દ્વાર ગાથા છે તેમાં જે “” શબ્દ આવ્યું છે તે બાકીની અનુક્ત વેદનાઓને સૂચક છે. તેથી શીતવેદના, ઉષ્ણ વેદના અને શીતષ્ણવેદના ગ્રહણ કરાયેલ છે. નારક છે શીતવેદના અને ઉષ્ણવેદના ને નરકોમાં ભગવે છે. બાકીના જીવો ત્રણે પ્રકારની વેદના ભગવે છે. તથા વેદનાના આ ચાર પ્રકાર પણ છે-દ્રવ્ય વેદના, ક્ષેત્રવેદના, કાળવેદના અને ભાવવેદના અહીં ગાથામાં દ્રવ્ય શબ્દ ઉપલક્ષક છે. પુગલદ્રવ્યના સંબંધથી જે વેદના ઉત્પન્ન થાય છે તેને દ્રવ્યવેદના કહે છે. નારકના ઉ૫પાત ક્ષેત્રના સંબંધથી જન્ય જે વેદના છે તેને ક્ષેત્રવેદના કહે છે. નારકોને આયુષ્યરૂપ કાળના સંબંધથી જન્ય જે વેદના ઉત્પન્ન થાય છે તેને કાળવેદના કહે છે. તથા વેદનીય કર્મના ઉદયથી જન્ય જે વેદના હોય છે તેને ભાવવેદના કહે છે. શારીરિક, માનસિક અને શારીરિક માનસિક, એવા વેદનાના ત્રણ પ્રકાર પડે છે. સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જી એ ત્રણે પ્રકારની વેદના ભોગવે છે. બાકીના જીવ ફકત શારીરિક વેદનાને જ ભગવે છે. સાતા અસાતા, અને સાતાસાતા, એ
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર


Page Navigation
1 ... 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219