Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१०४४
समवायाङ्गसूत्रे छव्विहसंघयणी' गर्भव्युत्क्रान्तिकाः षड्डिधसंह निनः गर्भव्युत्क्रान्तिकपश्चेन्द्रियतियञ्चरतु षड्डिधसंहननिनो ज्ञेया इत्यर्थः । तथा 'समुच्छिममणुस्सा छेवट्ठसंघयणी' संमूच्छिममनुष्याः सेवार्तसंहननिनः, 'गब्भवतियमणुस्सा छव्विहसंघयणी' गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्याः षड्डिधसंह निनः ‘पण्णत्ता' प्रज्ञप्ताः । 'जहा असुरकुमारा तहा वाणमंतरजोइसियवेमाणिया य' यथाऽसुरकुमारास्तथा व्यन्तरज्योतिषिक वैमानिकाच असुरकुमारवदेतेऽप्यसंहनिनो विज्ञेयाः । 'कइविहे णं भंते ! संठाणे पण्णत्ते' कतिविधं खलु भदन्त ! संस्थान प्रज्ञप्तम् ? 'गोयमा ! छविहे संठाणे पणत्ते' हे गौतम ! धिं संस्थानं प्रज्ञप्तम्, 'तं जहा' तद्यथा--'समचउरंसे' समचतुरस्रम्, 'णिग्गोहपरिमंडले' न्यग्रोधपरिमण्डलम्, 'साइए' सादिकम्, 'वामणे' वामनम् , 'खुजे' कुब्जम्, 'हुंडे' हुण्डम् । 'णेरइयाणं भंते ! किं संठाणी पण त्ता' नैरयिकाः खलु भदन्त ! कि संस्थानिनः प्रज्ञप्ताः ? 'गोयमा ! से युक्त होते हैं। जो जीव गर्भ जन्मवाले होते हैं उनके अर्थात्, गर्भजतिर्यंच जीवों के छहो संहनन होते हैं। तथा जो संमूच्छिमजन्मवाले मनुष्य होते हैं उनके सेवार्त संहनन होता है। इसी तरह से जो गर्भजन्मवाले मनुष्य होते हैं वे भी छहो संहननवाले होते हैं। तिर्यंच भी जो गर्भजन्मवाले होते हैं वे भी छहो संहननों के धारी होते हैं। जिस प्रकार असुरकुमार देव विना संहनन के होते हैं उसी प्रकार से व्यन्तरदेव ज्योतिषिक देव और वैमानिक देव भी विना संहनन के होते हैं। हे भदंत! संस्थान कितने प्रकार का कहा गया है? हे गौतम ! संस्थान छह प्रकार का कहा गया है। समचतुरस्रसंस्थान १, न्यग्रोधपरिमंडलसंस्थान२, सादिकसंस्थान३. वामनसंस्थान४, कुब्जकसंस्थान५ और हुंडक संस्थान६। हे भदंत! नारकों છે. ગર્ભજન્મવાળા-એટલે કે ગર્ભજ-તિ ચ છ છએ સંહનનથી યુકત હોય છે. સં મૂર્ણિમ જન્મવાળા મનુષ્યોને સેવાર્તા સંહનન હોય છે. ગર્ભ જન્મવાળા મનુષ્યોને છએ સંહનો હોય છે, ગર્ભજન્મવાળા તિર્થં ચો પણ છએ સં હનનોવાળાં હોય છે. જેમ અસુરકુમાર દેવો સંહનન વિનાના હોય છે તેમ ચૅ તર દે, જ્યોતિષિક દે અને વૈમાનિક દેવે પણ સંહનન વિનાના હોય છે.
प्रश्न- गौतम! संस्थान सा प्रा२ना घi छ. ?
ઉત્તર–હે ગૌતમ ! સંસ્થાન છ પ્રકારના કહ્યાં છે, તે પ્રકારો આ પ્રમાણે છે(१) सभयतुरख संस्थान, (२) न्यग्रोधपरिभस, संस्थान, (3) सा6ि संस्थान (४) वामन संस्थान, (५) ५०४४ सस्थान मने (6) * संस्थान.
પ્રન–હે ભદં ત ! નારકીજીને કેવું સંસ્થાન હોય છે?
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર