Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi

Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 907
________________

८८८
समवायाङ्गस्त्रे भावार्थ-जिन २ जीवों ने इस गणिपिटक रूप द्वादशांग की आज्ञा की किसी भी प्रकार से विराधना की है उन २जीवों ने इस चतुर्गति. रूप संसार में परिभ्रमण किया है। जिनं २जीवों ने इसकी आज्ञा की आरा. धना की है-वे इस चतुर्गतिरूप संसार से पार हो गये हैं। इसी तरह जो करते हैं वे इससंसार से पार होते हैं-जो करेंगे-वे पार होंगे,-नहीं करेंगे-नहीं पार होंगे, नहीं करते हैं-नहीं पार होते हैं। पांच अस्तिकाय द्रव्यों की तरह यह गणिपिटक रूप द्वादशांग अचल, ध्रुव, नियत, शाश्वत, अक्षय, अव्यय, अवस्थित और नित्य है। ‘ण कयाइ णस्थि' इत्यादि रूप से जो सूत्रकार ने कथन कर फिर 'भुवि च, भवइ य, भविस्सइ य' इत्यादि रूप से इनका कथन किया है वह कथन शैली का एक प्रकार प्रदर्शित किया है। प्रथम प्रकार निषेधमुख को लेकर प्रवर्तित हुआ है
और द्वितीय प्रकार विधिमुख को लेकर। जीव और पुद्गल अनंत कहा गया है। अभाव सर्वथा निरूपाख्यरूप (असत्तारूप) नहीं है किन्तु वह भावरूप है-जब यह बात है तो इससे यह बात जानी जाती है कि अन्यभावरूप से अन्यभाव को असत्ता होने के कारण जो भाव हैं वे ही अभाव हैं। इस तरह ये अभाव भी भाव की तरह अनंत हैं। जिज्ञासा के
ભાવાર્થ-જે જે જીવોએ આ ગણિપિટકરૂપ દ્વાદશાગની આજ્ઞાની કંઈ પણ પ્રકારે વિરાધના કરી છે તે જીવને આ ચારગતિવાળા સંસારમાં પરિભ્રમણ કરવું પડે છે. જે જે જીવોએ આ ગણિપિટકરૂપ દ્વાદશાંગની આજ્ઞાનું પાલન કર્યું છે તે છે આ ચારગતિવાળા સંસારને પાર કરી ગયા છે, જે તેની આજ્ઞાનું પાલન કરી રહ્યાં છે તેઓ આ સંસારને પાર પામશે જેઓ તેની આજ્ઞાનું પાલન કરતાં નથી તેઓ સંસારને પાર પામતા નથી, જેઓ પાલન નહીં કરે તેઓ આ સંસારને પાર કરી શકશે નહીં. પાંચ અસ્તિકાની જેમ આ ગણિપિટકરૂપ वाशin अयस, ध्रुप, नियत, शाश्वत, सक्षय. अ०यय, सस्थित मने नित्य छे. 'ण कयाइ णत्थि' त्याहि प्रारे सूत्रधारे ४थन ४रीने 'भुर्विच भवइय, भविस्सइय' ઇત્યાદિ પ્રકારે ફરીથી જે કથન કર્યું છે. તેમાં કથન શિલીના એક પ્રકારનું પ્રદર્શન થયું છે. પહેલા પ્રકારમાં નિષેધાત્મક દૃષ્ટિએ અને બીજા પ્રકારમાં વિધાનાત્મક દૃષ્ટિએ તેનું પ્રતિપાદન થયું છે. જીવ અને પુત્રલ અનંત છે, તેથી ભાવને અનંત બતાવ્યા છે. અભાવ સર્વથા નિરૂપાખ્યરૂપ (અસત્તારૂપ) નથી પણ તે ભાવરૂપ છેજે વાત આ પ્રમાણે છે તે તેની મદદથી એ વાત સમજી શકાય છે કે અન્યભાવરૂપે અન્યભાવની અસત્તા હોવાને કારણે જે ભાવ છે એ જ અભાવ છે, આ રીતે તે અભાવ પણ ભાવની જેમ અનંત છે. જિજ્ઞાસાના વિષયરૂપ બનેલ પદાર્થોના
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર


Page Navigation
1 ... 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219