________________
७१४
समवायानसूत्रे यथा नरकाबासानां चतुरशीतिर्लक्षाणि संख्या, आयतप्रमाणम् आयतस्य-देय॑स्य प्रमाणम, आवासानां संख्याताऽसंख्यातयोजनायतप्रमाणम्, उपलक्षणत्वादस्य विष्कम्भवाहल्यपरिधिमानान्यपि द्रष्टव्यानि, उपपातः-एकसमयेन एतावतां जीवानामुत्पत्तिः, अथवा एतावताकालव्यवधानेनोत्पत्तिः, च्यवनम्-एक समयेन एताक्तां मरणम्, एतावता कालेन वा मरणम् । अवगाहना अजलासंख्येयभा. गादिपरिमितं शरीरप्रमाणम्, अवधिः-अवधिज्ञानम्-अकुलासंख्येयभागपरिमितक्षेत्रपरिज्ञानन्, वेदना-साता-सातरूपा विधानं भेदः-यथा सप्त प्रकारकानारका जीवा इत्यादि, उपयोगः-अभिनिबोधिकादिदविधः, योग: पञ्चदशविधः, इन्द्रियाणि, कषायाः-क्रोधादयः, एतेषां द्वन्द्वसमासः, नारकतियइमानुषसुरगणानामाहारादिकषायान्ता वर्णिता इति भावः । तथा 'विविहा य जीवजोणी' विविधा च जीवयोनिः-सचित्तादिकावर्णिता । तथा-'विक्खंभुस्सेहपरिरयप्पमाणं संख) आवास संख्या-नरका वासादि की संख्या (आययप्पमाण) आयतप्रमाण-आवासों की दीर्धता, विष्कंभ-(विस्तार) का तथा परिधि का प्रमाण, (उववाय) उपपात-एक समय में जीवों की उत्पत्ति, (चवण) च्यवन-एक समय में मरण, तथा(उग्गहणा) अवगहणाः अवगाहना तथा (उवहि) अवधिचारों गति वालों का अवधिज्ञान, (वेयण) वेदना-साता असातारूप,(विहाण) विधान-नरकादि का भेद, (उवओग) उपयोग-बारह प्रकार का उपयोग, (जोग) योग-पन्द्रह प्रकार का योग, (ईदिय) इन्द्रिय-श्रोत्र आदि पांच प्रकार की इन्द्रियां, (कसाया) कषायाः-क्रोधादिक चारकवाय, इन सब का वर्णन इस समवायांग सूत्र में किया गया है, (विविहा य) विविधाश्च-अनेक प्रकार की (जीव जोणी) जीव योनयः- जीव योनियों का वर्णन इसमें किया गया है। (मंदराईणं महीधराणं) मंदादिकानां महींधराणां-मंदरादिक पर्वतों के (विक्खंभुस्सेहपरियप्पमाणं) विष्कभम्भोत्सेध આવાસોની ઊંચાઈ, વિષ્ઠભ (વિસ્તાર) અને પરિધિનું પ્રમાણ, ઉપપત-એક સમયમાં જીવની ઉત્પત્તિ, એક સમયમાં મરણ, તથા અવગાહના તથા ચારે ગતિ વાળાનું અવધિજ્ઞાન, વેદના સાતા અસાતારૂપ, વિધાન-નરકાદિના ભેદ, ઉપયોગબાર પ્રકારના ઉપયોગ, ગ–પંદર પ્રકારના ગ, ઈન્દ્રિય-શ્રોત્ર આદિ પાંચ પ્રકારની ઇન્દ્રિયે, કષાયે-ક્રોધાદિક ચાર કષાયે, એ બધાનું વર્ણન આ સમયાંગ સૂત્રમાં ४२वामा माव्यु छे, (विविहाय)विविधाश्च-मने पानी (जीव जोणी) जीव योनय--वये नियोनु वयुन PAL PATH युछे. (मंदराईणं महीधराण) मंदरादिकानां महीधराणां-म४२ मा ५५ताना (विक्खंभुस्सेहपरियप्प. माणं) विष्कम्भोत्सेधपरिरयप्रमाण-qिeza-विस्तार, उत्सेध, अया मने
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર