Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
भावबोधिनी टीका. द्वादशाणस्वरूपनिरूपणम्
अथ तृतीयभेदमाह-से कि तं पुत्वगयं' अथ किं तत् पूर्वगतम् ? उत्तरयति-'पुव्वगयं' पूर्वगतं 'चउद्दसविहं पन्नत्तं' चतुर्दश विधं प्रज्ञप्तम्, अयं भाव:तीर्थकृतो हि तीर्थप्रवर्तनाकाले गणधरेभ्यः सकलसूत्राधारत्वेन पूर्व पूर्वगतं सूत्रार्थमेव भाषन्ते, तदनु गणधराः प्रथमं पूर्वगतमेवरचयन्ति तत आचारादिकम् । 'सव्वेसिं आयारो पढमो' इति तु स्थापनामपेक्ष्य मोच्यते, अक्षररचनापेक्षया तु पूर्वगतश्रुतमेव प्रथमम् । तत्पूर्वगतश्रुतं चतुर्दशविधं कथितम्। तदेवाह-'तं जहा' तद्यथा-प्रथमम् ' उप्पायपुव्वं ' उत्पादपूर्वम्-अत्र सर्वद्रव्याणां पर्यवाणां चोत्पादभावमङ्गीकृत्य प्रज्ञापना कृता । अस्य पदपरिमाणमेक कोटिः। द्वितीयम्'अग्गेणीयं' अग्रेणीयम्-अत्रहि सर्वेषां द्रव्याणां पर्यवाणां जीवविशेषाणां च अग्रंपरिमाण वर्ण्यते इत्यत इदं पूर्वमग्रेणीयम् । अत्र पण्णवतिलक्षाणि पदानि सन्ति। तृतीयं 'वीरियं' वीर्यप्रवादम्, अत्र कर्मसहितानां तद्रहितानां च जावाजीवानां वीर्य प्रोच्यते इत्यतोवीर्यपवादमेतदुच्यते। अस्य पदपरिमाणं सप्ततिलक्षात्मकम् । चतुर्थम्-'अत्थिनत्थिप्पवायं' अस्तिनास्तिप्रवादम्-यद्यल्लोके यथाऽस्ति यथा वा नास्ति अथवा स्याद्वादाभिप्रायेण तदेवास्ति तदेव नास्ति इत्येवं __ अब दृष्टिवाद का जो तीसराभेद पूर्वगत है उसके स्वरूप के विषय में शिष्य पूछता है कि हे भदंत ! पूर्वगत का क्या स्वरूप है? उत्तरपूर्वगत१४चौदह प्रकार का है। उसके प्रकार ये हैं-उत्पादपूर्व इसमें समस्त द्रव्यों और पर्यायों की उत्पादभाव को लेकर प्ररूपणा की है। इसके पदो का परिमाण एक कोटि का है अर्थात् इसमें एक करोड पद हैं। अग्रणीयपूर्वइसमें समस्त द्रव्यों पर्यायों और जीव-विशेषों का परिमाण वर्णिअ हुआ है। इसमें छियानवे ९६ लाख पद है। वीर्यप्रवादपूर्व-इस में कर्म रहित और कर्म सहित जीवों की तथा अजीवों की शक्ति का कथन है। इसमें सत्तर ७० लाख पद हैं ३॥ अस्तिनास्तिपूर्व-इसमें जो २ वस्तु लोक में निस प्रकार से अस्तिरूप है अथवा जिस प्रकार से नास्तिरूप हैं इसका कथन
હવે દષ્ટિવાદના ત્રીજા ભેદ પૂર્વગતનું સ્વરૂપ જાણવાને માટે શિષ્ય પૂછે છે– હે ભદંતા પૂર્વગતનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ઉત્તર પૂર્વગતના ૧૪ ભેદ છે તે આ પ્રમાણે छ-(१)उत्पाद पर्व-तमा समस्त द्रव्यो भने पर्यायनी उत्पादनावनी दृष्टिये ४३५९।। ४२पामा मावी छ. (२) अग्रेणीयपूर्व-तमा समस्त द्रव्यो, पायो भने पवि. शेषानु परिए। म १०यु छ. तभi ८६ am ५६ छे. (३) वीयप्रवादपूर्व-तेमा કર્મ રહિત અને કર્મસહિત છની તથા અજીની શકિતનું વર્ણન કર્યું છે. તેમાં ७० ला५ ५६ छ. (४) अस्तिनास्तिपर्व-तमा २२ १२तुम सोमा रे વિદ્યમાન છે અથવા જે પ્રકારે નાસ્તિરૂપ [અવિદ્યમાન છે તેનું કથન કર્યું છે. અથવા
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર