________________
७५४
समवायाङ्गसूत्रे स्तथाऽऽख्यायन्ते । पुनः आराहियसंजमा य' आराधितसंयमाश्च-पाराधित:परिपालितः संयमो यैस्ते तथोक्ताः-जिनप्रवचनानुसारिसंयमपरिपालने सलग्नाः 'सुरलोगपडि नियत्ता' सुरलोकप्रतिनिवृत्ताः-सुरलोकात्-सुरलोकं गत्वा ततः प्रतिनिवृत्ताः प्रत्यागताश्च 'जह' यथा 'सव्वदुक्खमोक्खं' सर्वदुःखमोक्ष-सर्वदुःखेभ्यः-जन्मजरामरणादिभ्यः मोक्ष:-मुक्तिर्यत्र तत्तथोक्तं 'सासयं' शाश्वतम्नित्यं 'सिवं' शिव-सिद्धगतिस्थानम् 'उति' उपयन्ति प्रामुवन्ति तथा व्याख्यायन्ते । 'एए अण्णे य एवमाइ' एतेऽन्ये च एवमादिकाः-उपरिनिर्दिष्टा एते तदितरे च, एवंविधा 'अत्था' अर्थाः 'वित्थरेण य' विस्तरेण च अत्र आख्यायन्ते । 'णायाधम्मकहासु णं' ज्ञाताधर्मकथासु खलु परीता: संख्याता. वाचनाः. संख्येयानि अनुयोगद्वाराणि 'जाव' यावत्-‘संखेजाओ-पडिवत्तीओ' संख्येयाः प्रतिपत्तयः। अत्र-यावच्छब्देन-'संखेजा वेढा' संख्येया वेष्टकाः 'संखेजा सिलोगा' संख्येया: श्लोकाः 'संखेजाओ निज्जुत्तीओ' संख्येया स्थित हुए हैं या हो सकते है यह सब प्रकार इस अंगमें कथित हुआ है। तथा-जिन प्रवचन के अनुसार जिन्होंने संयम की आराधना की है ऐसे जीव मरकर देवलोक में उत्पन्न होते हैं। वहां से फिर वे आयु के अन्त में चवकर इस मनुष्यपर्याय में उत्पन्न होते हैं और वे जिस प्रकार से जन्म, जरा, मरण आदि से रहित, शाश्वत शिव-मोक्ष को प्राप्त करते हैं वह सब प्रकार इसमें कहा गया है। ये सब पूर्वोक्त विषय तथा इसी प्रकार के और भी विषय इस अंग में विस्तारपूर्वक प्रतिपादित किये गये हैं। इस ज्ञाताधर्मकथा में संख्यात वाचनाएँ हैं, संख्यात अनुयोगद्वार हैं यावत् संख्यात प्रतिपत्तियां हैं। यहां यावत् शब्द से 'संख्यात वेष्टक हैं, संख्यात श्लोक हैं, संख्यात नियुक्तियां हैं, બધી બાબતનું આ અંગમાં કથન કરાયું છે. તથા જિનપ્રવચન અનુસાર જેમણે સંયમની આરાધના કરી છે એવા જ મરીને દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, આયુને અં તે ત્યાંથી ચ્યવીને તેમાં મનુષ્ય નિમાં જન્મ પામે છે, અને તેઓ કેવી રીતે भन्म, ४२१, भ२५ माहिथी २ति, शाश्वत, शिव-मोक्ष प्राप्त ४२ छे, ते विषથનું વર્ણન આ અંગમાં કરવામાં આવ્યું છે. પૂર્વોકત બધા વિષયોનું તથા એ જ પ્રકારના અન્ય વિષયોનું પણ આ અંગમાં વિસ્તારપૂર્વક પ્રતિપાદન થયું છે. આ જ્ઞાતાધર્મકથામાં સંખ્યાત વાચનાઓ છે, સંખ્યાત અનુગદ્વાર છે, ત્યાંથી સંખ્યાત प्रतिपत्तियो छे' त्या सुधीनां पहोना समावेश येता छ. सही 'यावत' शपथी સંખ્યાતવેષ્ટક છે, સંખ્યાત શ્લોકે છે, શું ખ્યાત નિયુકિત છે, અને સંખ્યાત
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
