________________
५९२
भावबोधिनी टीका. सप्तनवतितमं समवायनिरूपणम् पण्णवत्यगुलान्यवशिष्यन्ते । इति यस्मिन् दिने सूर्यः सर्वाभ्यन्तरमण्डलगतो विहरति, तस्मिन् दिने प्रथमो मुहूर्तः षण्णवत्यङ्गुलच्छायो भवति ॥सू. १३५॥ सप्तनवतितमं समवायमाह-'मंदरस्स णं' इत्यादि ।
मूलम्-मंदरस्स णं पव्वयस्स पञ्चस्थिमिल्लाओ चरमंताओ गोथुभस्स णं आवासपव्वयस्स पञ्चथिमिल्ले चरमंते एस णं सत्ता. णउइ जोयणसहस्साइं अबाहाए अंतरे पण्णत्ते । एवं चउदिसिंपि अटण्हं कम्मपयडीणं सत्ताणउई उत्तरपयडीओपण्णत्ताओ। हरिसेणे णं राया चाउरंतचक्कवट्टी देसूणाई सत्ताणउइ वाससयाई अगारमज्झे वसित्ता मुंडे भवित्ता णं जाव पव्वइए ॥सू० १३६॥
टीका--'मदरस्स णं' इत्यादि-मंदरस्स णं पव्वयस्स' मन्दरस्य खलु पर्वतस्य 'पञ्चस्थिमिल्लाओ चरमंताओ' पाश्चात्याचरमान्तात् 'गोथुभस्स णं आवासपव्वयस्स' गोस्तूपस्य खलु आवासपर्वतस्य 'पञ्चत्थिमिल्ले चरमंते' पाश्चात्य. श्वरमान्तो योऽस्ति, ‘एस गं' एष खलु ‘सत्ताणउइ जोयणसहस्साई' सप्तनवतियोजनसहस्राणि सप्तनवतिसहस्रयोजनानि 'अबाहाए' अबाधया-व्यवधानेन 'अंतरे' अन्तरे-दूरे ‘पण्णत्त' प्रज्ञप्तः। मेरोः पश्चिमान्तात् जम्बूद्वीपान्तः पश्च. शकु का प्रमाण१२बारह कम करने पर९६छन्नु अंगुल निकल आते हैं। इस तरह जिस दिन सूर्य सर्वाभ्यन्तर मंडल में संचार करता है उस दिन प्रथम मुहूर्त्त ९६ छन्नु अंगुलपरिमित छाया वाला होता है यह कथन ठीक बैठ जाता है ॥मू० १३५॥
९७ सतानवे समवाय इस प्रकार हैं-'मंदरस्स णं इत्यादि ।
टीकार्थ-सुमेरूपर्वत के पश्चिम के अन्तिम भाग से गोस्तूप आवास पर्वत का जो पश्चिम के अन्तिम भाग है, वह व्यवधान की अपेक्षा ९७ सतानवे हजार योजन दूर हैं। यह दूरी इस प्रकार से निकालनी चाहियेછે. અને તેમાંથી શુંકુનું પ્રમાણ ૧૨ બાદ કરવાથી ૯૬ છનું અંગુલ આવી જાય છે. આ રીતે એ બાબત સિદ્ધ થાય છે કે જ્યારે સૂર્ય સભ્યન્તર મંડળમાં સંચરે છે. ત્યારે તે દિવસે-પહેલું મુહૂત ૯૬ છનું અંગુલ પ્રમાણ છાયાવાળું હોય છે સૂ.૧૩૫
वे सूत्र॥२ सत्ता (८७)नां समवायो मतावे छे-'मंदरस्स णं' इत्यादि ।
ટીકાર્થ–સુમેરુ પર્વતના પશ્ચિમના અન્તિમ ભાગથી ગેસ્તૂપ આવાસ પર્વતને પશ્ચિમને અન્તિમ ભાગ સત્તાણું (૭)હજાર યોજન દૂર છે. તે આ રીતે બને
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર