________________
समवायाङ्गसूत्रे भवनलक्षाणि, द्वीपकुमाराणां च चत्वारिंशदित्येवं सुवर्णकुमारद्वापकुमारसंबन्धि. नामष्टसप्ततिलक्षभवनानाम् 'आहेवचं' आधिपत्यं 'पोरेवच्च' पुरोवर्तित्वम् अग्रेसरत्वम्, 'सामित्त' स्वामित्वम्-प्रभुत्वम्, प्रभुत्वम्, 'भहित्त' भर्तृत्व-पोषकत्वम् 'महारायत्त' महाराजत्वं-लोकपालकत्वम् 'आणाईसरसेणावच्चं' आज्ञेश्वरसेनापत्यम्-आज्ञायां निदेशदाने ईश्वरः समर्थों यः सेनापतिः स आज्ञेश्वरसेनापतिस्तस्य भावः कर्मवा, प्रधानसेनापतित्वम् ‘कारेमाणे' कारयन् अनुनायकैः संपादयन् 'पालेमाणे' पालयन् स्वयं रक्षन् 'विहरइ' विहरति । 'थेरे ण अकंपिए' स्थविरः खलु अकम्पितः भगवतो महावीरस्याष्टमो गणधरः, 'अट्टहत्तरि वासाई' अष्टसप्ततिवर्षाणि यावत् 'सव्वाउयं' सर्वायुः ‘पालइत्ता' पालयित्वा 'सिद्धे जावप्पहीणे' सिद्धो यावत्पहीणः। 'उत्तरायणनिय?' उत्तरायणनिवृत्तः उत्तरायणात् निवृत्तःप्रत्यावृत्तः-दक्षिणायनपवेशाभिमुखः खलु 'सूरिए' सूर्यः-आदित्यः 'पढमाओ मंडलाओ' प्रथमान्मण्डलात-दक्षिणस्यामभिसरत: सूर्यस्य यत्प्रथमं मण्डलं तस्मात न तु सर्वाभ्यन्तरमण्डलात् 'एगूणचत्तालीसइमे मंडले' एकोनचत्वारिंशत्तमे मण्डले दक्षिणायनप्रथममण्डलापेक्षया एकोनचत्वारिंशत्तमे सर्वाभ्यन्तरमण्डलापेक्षया तु चत्वारिंशत्तमे मण्डले 'अट्टहत्तरि एगसद्विभागे' अष्टसप्ततिमेकषष्टिभागान् ४० चालीस लाख जो द्वीपकुमारों के भवन हैं उन सबका आधिपत्य, परोवर्तित्व, स्वामित्व, भत्तत्व एवं महाराजत्व तथा आज्ञेश्वरसेनापतित्व अपने अनुनायकों से करवाते हैं और स्वयं उनकी रक्षा करते हैं। भगवान् महावीर के अष्टम गणधर स्थविर अकंपित७८अठहत्तर वर्ष की अपनी समस्त आयु को भोगकर सिद्ध यावत् समस्त दुःखों से विहीन बने हैं। उत्तरायण से निवृत्त हुआ-दक्षिणायन में प्रवेश करने के सन्मुख हुआ-सूर्य-प्रथममंडल से-सर्वाभ्यन्तर मंडल से नहीं-दक्षिणायनप्रथममंडल की अपेक्षा से३९उनचा. लीसवें मंडल में तथा सर्वाभ्यन्तरमंडल की अपेक्षा चालीसवें मंडल में दिव. सरूप क्षेत्र के७८अठहत्तर भागो को अर्थात् एक मुहूर्त के६१इगसठ भागों में લાખ ભવન છે તે બધાની ઉપર અધિપત્ય, પુરવર્તિત્વ, સ્વામિત્વ, ભતૃત્વ, મહારાજત્વ, તથા આશ્વર સેનાપતિત્વ પિતાના અનુયાયીઓ પાસે કરાવે છે અને પોતે તેમની રક્ષા કરે છે. ભગવાન મહાવીરના આઠમા ગણધર સ્થવિર અલંપિત પોતનું ૭૮ અઠોતેર વર્ષનું આયુષ્ય ભોગવીને સિદ્ધ, બુદ્ધ, અને સમસ્ત દુખેથી રહિત થયા હતા. ઉત્તરાયણમાંથી નિવૃત્ત થયેલ સૂર્ય–દક્ષિણાયનમાં પ્રવેશ કરવાને સન્મુખ થયેલ સૂર્ય–પહેલા મંડળથી (સભ્યન્તર મંડળથી નહીં) દક્ષિણાયન પહેલા મંડળની અપેક્ષાએ ૩૯ ઓગણચાળીસમાં મંડળમાં તથા સભ્યન્તર મંડળની અપેક્ષાએ ચાલીસમાં મંડળમાં દિવસરૂપ ક્ષેત્રના ૭૮ અઠોતેર ભાગને એટલે કે એક મુહૂતના ૬૧ એક
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
