Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
४८४
समवायाङ्गसूत्रे सिस्संति वा प्रभासिष्यन्ते वा दक्षिणार्द्धमनुष्यक्षेत्रे 'छावट्ठी मूरिया' षट्षष्टिः सूर्याः 'ताविसु वा' अतप्यन्त वा 'तवंति वा' तप्यन्ते वा 'तविस्संति वा' तप्स्यन्ते वा । 'उत्तरमाणुस्सखेत्ते णं' उत्तरार्द्धमनुष्यक्षेत्रे खलु 'छावही चंदा' पट्पष्टिश्चन्द्राः 'पभासिसु वा' प्राभासन्त वा 'पभासंति वा' प्रभासन्ते वा, 'पभासिरसंति वा प्रभासिष्यन्ते वा । एवं 'छावट्ठी मूरिया' पट्पष्टिः सूर्याः 'तविंसु वा' अतप्यन्त वा 'तवंति वा तप्यन्ते वा, 'तविस्सन्ति वा' तप्स्यन्ते वा । चन्द्रा हि द्वौ जम्बूद्वीपे, चत्वारो लवणसमुद्रे, द्वादश धातकी खण्डे द्वि चत्वारिंशत्कालो दधिसमुद्रे द्वि सप्ततिश्च पुष्कराः सर्व एते द्वात्रिंशदधिकैकशतसंख्यकाः एवं सूर्या आपि विज्ञेयाः। एतेषु पट्पष्टिदक्षिणपङ्क्तौ, षट्षष्टिरुत्तरपङ्क्तौ । यदा तु उत्तरा पङ्किः पूर्वस्यां गच्छति, तदा दक्षिणापङ्कि पश्चिमायामिति । एवं सूर्यसूत्रमप्यवगन्तव्यम् । 'सेज्जंसस्स णं अरहओ' श्रेयांसस्य खलु अर्हतः 'छावट्ठी गणा छावट्ठी गणहरा' षट्क्ष दिर्गणाः षट् षष्टिगणधराः 'होत्था' आसन् । 'अभिणिबोहियणाणस्स' अभिनिबोधिकज्ञानस्य खलु 'उकोसेणं' उत्कर्षेण 'छावहिं सागरोवमाई' षट्पष्टिं सागरोपमानि यावत् 'ठिई। स्थितिः 'पण्णत्ता' प्रज्ञप्ता । षट्षष्टिसागरोपमास्थितिरेवं विज्ञेया-वारद्वयं गतानां वारत्रयमच्युतदेवलोके गतानां च षट्षष्टिसागरोपमास्थिति भवति । मनुष्य. भवसंबन्धिस्थितेस्तु प्रमाणमितोऽतिरिक्त, तत्तु नेह विवक्षितम् "सू १०५॥ छासठ सूर्य पहिले तपे हैं, अब भी तपते है और आगे मी तपते रहेंगे। उत्त. रार्घ मनुष्यक्षेत्र में६६छासठ चंद्रमा पहिले प्रकाश दे चुके है, अब भी देते रहते हैं आगे भी देते रहेंगे। इसी तरह वहां६६छासठ सूर्य पहिले ताप दे चुके हैं अब भी ताप देते रहते हैं और आगे भी ताप देते रहेंगे। श्रेयांसनाथ भग वान् के ६६ छासठ गण थे और ६६ छासठ ही गणधर थे। आभिनिबोधिक ज्ञान की उत्कृष्टस्थिति ६६ छासठ सागरोपम की कही गई है।
भावार्थ--मनुष्यक्षेत्र के दो विभाग है-१ एक दक्षिणाधे मनुष्य क्षेत्र और दूसरा उत्तरार्धमनुष्यक्षेत्र । दक्षिणार्ध मनुष्य क्षेत्र में६६छासठसूर्य ભૂતકાળમાં છાસઠ સૂર્ય તપતા હતા, વર્તમાનમાં તપે છે અને ભવિષ્યમાં પણ તપશે ઉત્તરાધ મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં ૬૬ છાસઠ ચંદ્રમાં પ્રકાશતાં હતાં, વર્તમાન કાળમાં પ્રકાશે છે અને ભવિષ્યમાં પ્રકાશશે. એ જ પ્રમાણે ત્યાં છાસઠ સૂર્યો તપતા હતા. વર્તમાનકાળમાં તપે છે અને ભવિષ્યમાં પણ તપશે. શ્રેયાંસનાથ ભગવાનના છાસઠ (૬ ૬) ગણ હતા અને ગણધર પણ છાસઠ જ હતા. આભિનિબેધિક જ્ઞાનની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ છાંસઠ (11) सागरापभनी ही छे.
स वाय-मनुष्यक्षेत्रनामे विला छे-(१)क्षिध मनुष्यक्षेत्र, मन(२)उत्तरा५
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
