________________
१८०
समवायाङ्गसूत्रे तोऽर्थः यथा बिन्दुरक्षराणां शिरः स्थत्वेन सारं, तथैव लोकेषु सर्वोत्कृष्टत्वेन सारभूतो यः स लोकबिन्दुसारः, तस्याभिधानं यत्र तद् बिन्दुसारनामकं चतुर्दशं पूर्वम् ॥३॥
___ अग्रायणीयस्य खलु पूर्वस्य चतुर्दशवस्तूनि प्रज्ञप्तानि । श्रमणस्य खलु भगवतो महावीरस्य चतुर्दश श्रमणसाहस्रयः चतुर्दशसहस्त्रसंख्यकाः श्रमणाः 'उकोसिया' उत्कृष्टया सोत्कर्षया श्रमणसंपदा ‘होत्था' आसन् । 'कम्मविसोहिमग्गणं' कर्मविशोधिमार्गणाम=ज्ञानावरणादिकमविशुद्धिगवेषणां 'पडुच्च' प्रतीत्य समधिगम्य चतुर्दशजीवस्थानानि जोवभेदाः प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-'मिच्छदिट्ठी मिथ्यादृष्टिः मिथ्यादृष्टिः-मिथ्याविपरीता दृष्टियस्यासौ मिथ्यादृष्टि रुदितमिथ्यात्वमोहनीय विशेष: कुदेव कुगुरु कुधर्मेषु सुदेव सुगुरु सुधर्मबुद्धिरितिभावः । इति प्रथमम् । 'सासायण सम्मदिट्टी' सासादनसम्यग् दृष्टिः, प्रायम् -औपशमिकसम्यक्तवलाभलक्षणं प्रकार अक्षरों के ऊपर रहने से बिन्दु सारभूत मानी जाती है उसी प्रकार लोकों में सर्वोत्कृष्ट होने से जो सारभूत हो वही लोकबिन्दुसार है। इस लोकबिन्दुसार का वर्णन इस पूर्व में करने में आया है। यह चौदहवां पूर्व है १४। अग्रायणीयपूर्व की चौदहवस्तुएँ कही गई हैं । श्रमण भगवान् महावीर की उत्कृष्ट श्रमणसंपदा चौदह हजार की थी। ज्ञानावरणीय आदि कर्मों की विशुद्धि की गवेषणा की अपेक्षा को लेकर के चौदह जीव स्थान कहे गये हैं। वे इस प्रकार हैं-मिथ्यादृष्टि-इस गुणस्थान में जीव की विपरीत दृष्टि-मान्यता होती है। इसलिये इसकी संज्ञा मिथ्यादृष्टि हो जाती है। मिथ्यात्वमोहनीय के उदय से ऐसा जीव कुगुरु, कुदेव और कुधर्म में सुगुरु, सुदेव और सुधर्म का श्रद्धावाला बन जाता है सासादन सम्यग्दृष्टि-"आयं सादयति इति-आसादनम्" ऑपशमिक सम्यक्त्वરહેવાથી બિન્દુ સારભૂત મનાય છે તેમ લેકમાં સર્વોત્કૃષ્ટ હોવાને કારણે જેઓ સારભૂત હોય તે જ લેક બિન્દુસાર છે. તે લેક બિન્દુસારનું વર્ણન આ ચૌદમાં પૂર્વમ કરવામાં આવ્યું છે. આગ્રાયણીય પૂર્વની ચૌદ વસ્તુઓ કહેલ છે. શ્રમણ ભગવાન મહાવીરની ઉત્કૃષ્ટ શ્રમણ સંપદા ચૌદ હજારની હતી. જ્ઞાનાવરણીય આદિ કર્મોની વિશુદ્ધિની ગવેષણાની અપેક્ષાએ ચૌદ છવસ્થાન કહેલ છે, તે આ પ્રમાણે છે-મિથ્યાષ્ટિ-આ ગુણસ્થાનમાં જીવની વિપરીત દૃષ્ટિ-માન્યતા હોય છે. તેથી તેને મિથ્યાષ્ટિ કહે છે. મિથ્યાત્વ મોહનીયના ઉદયથી એવો જીવ કુગુરૂ કુદેવ અને
धम मा सुशुरु सुदेव सने सुधमनी श्रद्धा पाणे। मनी 14 छ सासदन सम्यगूदृष्टि-'आयं सादयति इति आसादनम्' योपशभि* सय४५ साल ३५ भाय
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
