________________
भावबोधिनी टीका. त्रयस्त्रिंशत्तमे समवाये आशातना निरूपणम्
शैक्षस्य शातना भवति || १८ ||३३|| 'सेहे रायणियस्स वाहरमाणस्स अपडिसुणित्ता भवर आसाणा सेहस्स' शैक्षो यदि किंचिदपिव्याहरतः = निगदतो रात्निकस्य 'अप डिसुणित्ता' अप्रतिश्रोता = उत्तराम्यादाता जायते, तदा शैक्षस्याज्ञातना भवति ||१९|| 'सेहे रायणियस्स वाहरमाणस्स तत्थ गए चेव पडिणित्ता भवइ आसायना सेहस्स' शैक्षो रात्निकस्य व्याहरतः = आह्वयतः, तत्र गत एव = स्वस्थाने स्वासाने वा स्थित एव यदि प्रतिश्रोता = उत्तरदाता स्यात्, तदा आशातना शैक्षस्य ||२०|| 'सेहे रायणियस्स किंतिवत्ता भवइ आसायना से हस्स' शैक्षो रानिकस्य शिष्यादाने दूरे स्थित एव 'किंतिवत्ता' किंबूषे, इतिवक्ता = उत्तरयिता यदि स्यात्तदा शैक्षो रात्निकं प्रति 'तुमति' त्वम् इत= इत्याकारकं 'तूंकार शब्दं न तु 'भदन्त' इत्यादिकं वक्ता = कथयिता स्यात्तदा शैक्षस्य शातना भवति । उक्तं च
"हुं करोति यदा शिष्यस्त्वं वाऽऽचार्य प्रमादतः । इहाकीर्त्तिमवामोति कुयोनिं चाधिगच्छति ॥ इति||२२||
.
तो आशना होती है | १८| गुरु के बुलाने पर शिष्य यदि उत्तर नहीं देता है तो उसको आशातना लगती है । । १९ | गुरु महाराज के वचन का उनके समीप न जाकर अपने आसन पर बैठा हुआ ही उत्तर दे तो शिष्य को आशातना होती है | २०| गुरु के बुलाने पर शिष्य यदि गुरु के समीप जाकर दूर रहा हुआ ही 'क्या कहते हैं क्या कहते है ? ऐसा कहे तो शिष्य को आशातना होती है| २१ | शिष्य प्रकार तूंकारे से बोले और 'हे मदन्त' इत्यादि न कहे तो शिष्य को आशातना होती है । कहा है कि
गुरु को 'तू' इस
"हुं करोती यदा शिष्यस्त्वं वाऽऽचार्य प्रमादतः । इहाकीर्तिमवाप्नोति कुयोनिं चाधिगच्छति ॥ १ ॥ इति ।
"हुं करोति यदा शिष्यस्त्वं वाऽऽचार्य प्रमादतः । इहा कीर्तिमवाप्नोति, कुयोर्निचाधिगच्छति॥१॥ इति
३७९
દોષ લાગે છે (૧૯) ગુરૂ ખેલાવે છતાં પણ શિષ્ય જવાબ ન આપે તે તેને આશાતના લાગે છે. (૨૦) ગુરૂ મહારાજના વચનના તેમની પાસે ન જતાં પેતાને આસને બેઠાં બેઠાં ઉત્તર આપે તેા શિષ્યને આશાતના લાગે છે. (૨૧) ગુરૂ ખેલાવે ત્યારે ગુરૂની તદ્ન નજીક ન જતાં દૂરથી જ “શું કહેા છે” એવા ઉત્તર આપે તે શિષ્યને આશાતના લાગે છે. (૨૨) જે શિષ્ય ગુરૂને ‘તુ” કહીને એલાવે અને ‘હે ભદન્ત' ઈત્યાદિ કહીને ન મેલાવે તેા શિષ્યને આશાતના લાગે છે. કહ્યું પણ છે કે
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
