Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
४३८
__ समवायाङ्गसूत्रे
'होत्था' आसीत् । 'पुरिसुत्तमे णं' पुरुषोत्तमः खलु-पुरषोत्तमनामा चतुर्थः खलु वासुदेवे' वासुदेवः पश्चाशद्धनूंषि उर्ध्वमुच्चत्वेन ‘होत्था' आसीत् । 'सव्वे वि दीहवेया' सर्वेऽपि दीर्घताया मूले मूलपदेशे पन्नासं पन्नासं जोयणाई' पञ्चाशत्पञ्चाशद् योजनानि विवखंभेणं' विष्कम्भेण-विस्तारेण 'पन्नत्ता' प्रज्ञप्ताः। 'लतए कप्पे' लान्तके कल्पे 'पन्नासं' पञ्चाशत् 'विमाणवाससहस्सा' विमानवाससहस्राणि प्रज्ञप्तानि 'सहस्सा' इति पुल्लिङ्गनिर्देश आर्षत्वात् । 'सव्वाओ णं' सर्वाः खलु 'तिमिस्सगुहाखंडगप्पवायगुहाओ' तमिस्रगु हाखण्डकप्रपातगुहाः पश्चाशत् पञ्चाशत् योजनानि 'आयामेणं' आयामेन-दैयेण 'पन्नत्ता' प्रज्ञप्ताः । 'सव्वे वि णं' सर्वेऽपि खलु 'कंचणपव्वया' काश्चनपऊंचाई की अपेक्षा पुरुषोत्तम नाम के वासुदेव का शरीर ५० पचास धनुष ऊंचा था। विस्तार की अपेक्षा से समस्त दीर्घ वैताढय पर्वत मूलप्रदेश में ५०-५० योजन के कहे गये हैं। लान्तक कल्प में ५० पचास हजार विमानावास हैं। समस्त तमिस्र गुफा, खंडकप्रपातगुफाएँ दीर्धता-लंबाई की अपेक्षा ५०-५० पचास २ योजन की कही गई है। समस्त काश्चन पर्वत शिखरतल में लंबाई की दृष्टि से५०-५०पचासर योजन के कहे गये हैं
भावार्थ - इस सूत्र द्वारा सूत्रकार ने ५० पचास संख्याविशिष्ट समबाय का कथन किया है। इसमें मुनिसुव्रत भगवान, अनंतनाथ भगवान और पुरुषोत्तम नाम के वासुदेव की शरीर की ऊंचाई ५०-५० पचासर धनुष की कही गई है। जितने भी दीर्घ वैताढय पर्वत है वे सब ५० पचास योजन के ऊंचे कहे है। लान्तक नामक जो छठवां कल्प है उसमें विमानों की संख्या ५०पचास हजार की कही है। समस्त तमिस्रगुहा खंडकमपातगुफाये लंबाई की अपेक्षा९०-५०पचास२ योजन की कही है। समस्त ઉંચાઈ પચાસ ધનુષ પ્રમાણ હતી. સમસ્ત દીધ વૈતાઢય પર્વતનો વિસ્તાર પચાસ પચાસ એજનને કહ્યો છે. લાન્તક કપમાં પચાસ હજાર વિમાનાવાસ છે. સમસ્ત તમિસ્ત્રગુફા ખડકપ્રપાત ગુફાઓની લંબાઈ ૫૦-૫૦ જનની કહી છે. સમસ્ત કાંચનપર્વત શિખરતલમાં લંબાઈની દૃષ્ટિએ પચાસ, પચાસ એજનના કહેલ છે.
ભાવાર્થ-આ સૂત્ર દ્વારા સૂત્રકારે પચાસ સંખ્યાવાળાં સમવાયેનું કથન કર્યું છે. તેમાં મુનિસુવ્રત ભગવાન, અનંતનાથ ભગવાન, અને પુરુષોત્તમ નામના વાસુદેવનાં શરીરની ઉંચાઈ ૫૦-૫૦ ધનુષની દર્શાવી છે. જેટલા દીર્ઘવૈતાઢય પર્વત છે તે બધાની ઊંચાઈ પચાસ યોજનાની કહી છે. લાન્તક નામના છઠ્ઠા ક૯૫માં વિમાનોની સંખ્યા પચાસ હજારની છે. સમસ્ત તમિસગુફાખંડક પ્રપાત ગુફાઓ ૫૦-૫૦ એજનની લંબાઈવાળી છે. સમસ્ત કાંચન પતનાં શિખરનાં તલ પચાસ પચાસ
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર