________________
भावबोधिनी टीका. त्रयस्त्रिशत्तमे समवाये आशातना निरूपणम्
३८१
यस्स कहं कहमाणस्स णा समुणसे भवइ आसायणा सेहस्स' शैक्षो यदि कथां कथयतो रात्निकस्य सुमनाः प्रसन्नो न जायते तदा शैक्षरयाशातना भवति।।२६।। 'सेहे रायणियस्स कहं कहेमाणस्स परिसंभेत्ता भवइ आसायणा सेहस्स' शैक्षो कथां कथयतो रात्निकस्य 'परिसं' 'परिषदं सभां श्रोतृगणं 'भेत्ता' विघटयिता छेद-भेद-कर्ता स्यात्तदा शैक्षस्य आशातना भवति ॥२७॥ 'सेहे रायणियस्स कहं कहेमाणस्स कहं अच्छित्ता भवइ आसायणा सेहस्स' शैक्षो यदि कथां कथयनो रात्निकस्य कथाम् 'अच्छित्ता' आच्छेत्ता भिक्षावेलानिर्देशादिना भञ्जयिता भवति, तदा शैक्षस्य आशातना भवति ।।२८॥ 'सेहे रायणियस्स कहं कहेमाणस तीसे परिसाए अणुट्टियाए अभिन्नाए अवुच्छिन्नाए अव्वोगडाए दोचंपि तचंपि तमेव कहं कहित्ता भवई आसायणा सेहस्स' शैक्षः कथां कथयतो रात्निकस्य 'तीसे' तस्यां गुरुसम्बन्धिन्यां परिसाए' परिषदि=सभायाम् 'अणुटियाए' अनुत्थितायाम् उत्थानरहितायाम् 'अभिन्नाए' अमिन्नायाम्=भेदरहितायाम्-अखण्डितायामित्यर्थः, 'अवुच्छिन्नाए' अव्युच्छिन्नायाम व्यवच्छेदरहितायाम यथावदवस्थितायाम् 'अव्चोगडाए' अव्याकृतायां= निःशब्दायाम्=उपदेशश्रवणपरायणायामित्यर्थः, 'दोचपि तचंपि' द्वितीयमपि तृतीय मपिवारं 'तमेव कहं' तामेव कथां-गुरुच्चारितामेव कथां 'कहित्ता' कथयिता यदि भवति तदा शैक्षस्य आशातना भवति।।२९॥ 'सेहे रायणियस्स सिजासे शिष्य यदि प्रसन्न नहीं होता है तो शिष्य को आशातना होती है २७। गुरु के व्याख्यान काल में शिष्य परिषद को छिन्नभिन्न करे तो शिष्य को आशातना होती है ।२८। गुरु के व्याख्यान समय में “अब मिक्षा का समय हो गया" इत्यादि बोलकर विक्षेप करे तो शिष्य को आशातना होती है ।२९। गुरू के व्याख्यान में एकत्रित हुई परिषद के उठने के, भिन्न होने के, व्यवच्छिन्न होने के और विखर ने के पूर्व, सुनने के लिये समाजनों के उत्सुक होने पर भी यदि उसी गुरु जी की कही हुई' कथा को दो या तीन बार कहे तो शिष्य की आशातना होती है એમ કહે તે શિષ્યને આશાતના લાગે છે. (ર૭) ગુરૂના વ્યાખ્યાનથી જે શિષ્ય પ્રસન્ન
થાય તે શિષ્યને આશાતના લાગે છે. [૨૮] ગુરૂના વ્યાખ્યાન કાળે જે શિષ્ય પરિષદને છિન્નભિન્ન કરે તે તેને આશાતના લાગે છે. (૨૯) ગુરૂના વ્યાખ્યાન સમયે “હવે ભિક્ષાનો સમય થઈ ગયો” ઈત્યાદિ કહીને વિક્ષેપ કરનાર શિષ્યને આઘાતના લાગે છે. [૩૦] ગુરના વ્યાખ્યાનમાં એકઠી થયેલ પરિષદ ઉઠવાના, ભિન્ન થવાના, વ્યવચિછન્ન થવાના અને વિખરાવાના પહેલાં સાંભળવાને માટે સભાજનો ઉત્સુક હોય તે પણ એજ ગુરૂજીએ કહેલ કથા બે અથવા ત્રણવાર કહે તે શિષ્યને આશાતના
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
