Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भावबोधिनी टीका. त्रयसिंशत्तमे समवाये आशातना निरूपणम् ३८३ जस्य 'चमर चंचाए' चमरचञ्चाया 'रायहाणीए' राजधान्या 'एकमेकवाराए' एकैकद्वारे एकैकद्वारबहिर्देशे तेतीसं तेतीसं त्रयस्त्रिंशत्त्रयस्त्रिंशत् 'भोमा' भौमानि= नगराकाराणि विशिष्टस्थानानि वा प्रज्ञप्तानि । महाविदेहः खलु 'वासे' वर्ष-क्षेत्र 'तेतीस जोयणसहस्साइं त्रयस्त्रिंशद्योजनसहस्राणि सातिरेकाणि किंचिदधिकत्रयस्त्रिंशद्योजनानि 'विक्खंभेणं' विष्कम्भेण-विस्तारेण प्रज्ञप्तम् । 'जयाणं' यदा खलु सूर्यः 'बाहिराणंतरं तच्चं मंडलं' बायानन्तरं तृतीयं मण्डलं-सर्वबाह्यमण्डलातृतीयं मण्डलं 'उपसंकमित्ता"उवसंक्रम्य प्राप्य चारं चरति,तदाखल इहगतस्यज म्बूद्वीपस्थितस्य पुरुषस्य 'तेत्तीसाए जोयणसहस्सेहिं किंचिविसेसूणेहिं त्रयस्त्रिंशता योजनसहनैः किंचिद् विशेषोनः किंचिन्यूनत्रयस्त्रिंशत्सहस्रयोजनदरेण 'चवखुप्फासं'चक्षुः स्पर्श 'हव्वं' इतिवाक्यालंकारे 'आगच्छइ' आगच्छति । अयं भावः-सूर्यस्य सर्वाणि मण्डलानि चतुरशीत्यधिकैकशतसंख्यकानि वर्तन्ते । तेषु द्वयो द्वयोमडलयोर. न्तरं द्वे द्वे योजने योजनस्यैकस्थ एकषष्टिभागेषु अष्टचत्वारिंशद्२-४८/६१ चमरराज चमर की चमरचंचा नाम की राजधानी में एक एक द्वार के बादरप्रदेश में तेतीस तेतीस ३३-३३ भौम-नगर के आकार जैसे विशिष्ट स्थानहैं।। महाविदेह क्षेत्र का विस्तार कुछ अधिक तेतीस ३३ हजार योजन का कहा हुआ है। जिस समय सूर्य समस्त बाह्य मंडल से तृतीय मंडल को प्राप्त होकर भ्रमण करता है उस समय वह यहां के अर्थात जम्बूद्वीपमें रहे हुए मनुष्य को कुछ कम तेतीस ३३ हजार योजन दूर से दिखलाई देता है । इसका भाव इस प्रकार से है-मूर्य के समस्त मंडल एक सौ चोरासी १८४ हैं । इन में जो दो दो मंडलों में अन्तर है वह दो योजन और एक योजन के इगसठ ६१ भागों में से अड. तालीस ४८ अर्थात् दो घोजन और इगसठिया अडतालीस-४८/६१ ચમરની ચમચંચા નામની રાજધાનીમાં પ્રત્યેક દ્વારના બાહ્યપ્રદેશમાં ૩૩-૩૩ તેત્રીસ તેત્રીસ ભોમ-નગરના જેવા વિશિષ્ટ સ્થાન છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રનો વિસ્તાર ૩૩ તેત્રીસ હજાર યોજનથી કે વધારે કહેલ છે,
જે સમયે સૂર્ય સમસ્ત બાહ્ય મંડળમાંથી ત્રીજા મંડળને પ્રાપ્ત કરીને ભ્રમણ કરે છે. તે સમયે તે અહીંના એટલે જબૂદ્વીપના માણસોને કંઈક ઓછા ૩૩ તેત્રીસ હજાર જન અંતરેથી દેખાય છે. તેનું તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે.–સૂર્યનાં સમસ્ત મંડળ ૧૮૪ એકસો ચોરાશી છે. તેમાં પ્રત્યેક બે મંડળ વચ્ચે જે અંતર છે તે બે જન અને એક યોજનનાં ૬૧ એકસઠ ભાગમાંથી ૪૮ અડતાલીસ ભાગ પ્રમાણ छ. २८ मे योसन भने इगसठिया अडतालीस भाग २ ४८/६१ प्रमाण
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
