________________
२३६
समवायाङ्गसूत्रे
'अत्थिनत्थिप्पवायस्स' अस्ति नास्ति प्रवादस्य खलु पूर्वस्य अष्टादशवस्तूनि प्रज्ञप्तानि । धूमप्रभायाः खलु प्रथिव्याः 'अट्ठारसुत्तरं' अष्टादशोत्तरम् अष्टादशा. धिकम्, 'जोयणस यसहस्सं' योजनशतसहस्रम् बाहल्येन प्रज्ञप्तम् । पौषापाढयोः खलु मासयोः 'सई' सकृत्-एकवारम् उत्कर्षेण अष्टादशमुहूत्तों दिवसो भवति, 'सई' सकृत् उत्कर्षेण अष्टादशमुहूर्ता रात्रिभवति ।।सू. ४३॥
मूलम्-इमीसे णं रयणप्पभाए पुढवीए अत्थेगइयाणं नेरइयाणं अटारसपलिओवमाई ठिई पण्णत्ता। असुरकुमाराणं देवाणं अत्थेगइयाणं अटारस पलिओवमाइं ठिई पण्णत्ता। सोहम्मीसाणेसु कप्पेसु अत्थेगइय देवाणं अट्ठारस पलिओवमाइं ठिई पण्णत्ता। सहस्सारे कप्पे देवाणं उक्कोसेणं अटारससागरोवमाइं ठिइपण्णत्ता। आणए कप्पे देवाणं अत्थेगइयाणं जहण्णेणं अट्ठारस सागरोवमाई ठिई पण्णत्ता । जे देवा कालं? सुकालं२ महाकालं३ अंजणं४ रिटं५ सालं६ समाणं७ दुमं८ महादुमं९ विसालं१० सुसालं११ पउमं१२ स्थान पर 'महारिइआ' ऐसा पाठ भी कहीं २ मिलता है सो उसकी छाया महाराजिका' ऐसी है। अस्तिनास्ति प्रवादपूर्व की अठारह वस्तु कही गई हैं धूमप्रभा नामक पांचवीं पृथिवी की मोटाई एक लाख अठारह हजार योजन की है। पौष और अषाढ मास में एक बार ज्यादा से ज्यादा अठारह मुहूर्त का दिन और एक वार ज्यादा से ज्यादा अठार मुहूर्त की रात्रि होती है। अर्थात् अषाढ मास में अठारह मुहूर्त का दिन और पौषमास में अठारह मुहूर्त की रात्रि एकवार होती है ।।सू० ४३॥ हामीलिपि, मने (१८) मेसि-lef५ "पहराइआ" ने थाने 'महारिइआ' । पाठ ५९ ४ स्थाने मजे छ, तो तेनी छाया 'महाराजिका' . 'अस्तिनास्ति' પ્રવાદ પૂર્વની અઢાર વસ્તુઓ કહેલી છે. ધૂમપ્રભા નામની પાંચમી પૃથ્વીને વિસ્તાર એક લાખ અઢાર જનો છે. પોષ અને અષાઢ મહિનામાં એક વખત વધારેમાં વધારે અઢાર મુહૂર્તને દિવસ અને એક વાર વધારેમાં વધારે અઢાર મુહૂર્તની રાત્રિ થાય છે. એટલે કે અષાઢ માસમાં અઢાર મુહૂર્તને દિવસ અને પોષ માસમાં અઢાર મુહૂર્તની રાત્રિ એક વાર થાય છે. સૂ. ૪૩
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
