Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भावबोधिनी टीका. द्वाविंशतिसमवाये नैरयिकाणां स्थित्यादि निरूपणम् २७५ धोगमनात्, लघुधूम ऊर्ध्वगमनात, गुरुलघुईयुस्तिर्यग्गमनात्, अगुरुलघुराका. शस्तत्स्वभावत्वात् ॥सू. ५०॥
मूलम्-इमीसे ण रयणप्पभाए पुढवीए अत्थेगइयाणं नेरइयाणं बावीसं पलिओवमाइं ठिई पण्णत्ता। छट्टीए पुढवीए नेरइयाणं उक्कोसेणं बावीसं सागरोवमाइं ठिई पण्णत्ता । अहे सत्तमाए पुढवीए अत्थेगइयाणं नेरइयाणं जहणणेणं बावीसं सागरोवमाइं ठिई पन्नत्ता। असुरकुमाराणं देवाणं अत्थेगइयाणं बावीसं पलिओवमाइं ठिई पण्णत्ता । सोहम्मीसाणेसु कप्पेसु अत्थेगइयाणं देवाणं बावीसं पलि
ओवमाइं ठिई पण्णत्ता । अच्चुए कप्पे देवाणंबावीतं सागरोवमाइं ठिई पण्णत्ता। हेट्रिमहेट्रिमगेवेजगाणं देवाणं जहणणेणंबावीसं सागगामी होता है। गुरूलघु परिणाम वायु में होता है क्यों कि उसका तियेकू गमन होता है। अगुरुलघु परिणाम आकाश में है क्यों कि उसका स्वभाव ही ऐसा है।
भावार्थ-मूत्रकार ने इसमूत्र द्वारा २२बाईस संख्याविशिष्ट समवायांग का कथन किया है। परीषह २२ बाईस होते है । १२ बारहवां अंग जो दृष्टिवाद है उसके ५ पांच भेदों में जो सूत्र नामका भेद है उसके २२ बाईस सूत्र स्वसमय सूत्र की परिपाटी के अनुसार छिन्नच्छेद नयिक हैं। २२बाईस सूत्र आजीविकमतानुसार अच्छिन्नच्छेद नयिक हैं । २२ बाईस सूत्र त्रैराशिक मतानुसार नयत्रिक वाले हैं। और २२बाईस सूत्र चार नयों वाले हैं । २२ बाईस प्रकार का पौद्गलिक परिणाम है ॥सू०५०॥ ગુરૂલધુ પરિણામ વાયુમાં હોય છે. કારણ કે તેનું તિર્યક-તિરકસ-ગમન થાય છે. અગુરુ લધુ પરિણામ આકાશમાં છે કારણ કે તેને સ્વભાવ જ એવે છે.
ભાવાર્થ-સૂત્રકારે આ સૂત્ર દ્વારા ૨૨ બાવીસ સંખ્યાના સમવાયાંગ બતાવ્યાં છે. પરીષહ બાવીશ હેય છે. બારમું તે દૃષ્ટિવાદ અંગ છે તેના પાંચ ભેદમાં સૂત્ર નામનો જે ભેદ છે તેનાં બાવીસ સૂત્ર સ્વસમય સૂત્રની પરિપાટી અનુસાર છિન્નછેદ નયિક છે. બાવીશ સૂત્ર આજીવિકા મતાનુસાર અછિન્નચ્છેદ નયિક છે. ઐરાશિક મતાનુસાર બાવીશ સૂત્ર નયત્રિક વાળાં છે. અને બાવીસ સૂત્ર ચાર નવાળાં છે. બાવીસ પ્રકારનું પિદુગલિક પરિણામ છે. માસૂ. ૫ગી
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર