Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
-
३२०
समवायाङ्गसूत्रे मासिक्यारोपणायाः षड़भेदाः। एवंचेव' एवमेव-पूर्वोक्तप्रकारेणेव 'दो मासिया आरोवणा' द्विमासिकी आरोपणा ॥७) 'सपंचराइ दोमासिया आरोवणा' सपञ्चरात्र द्विमासिकी आरोपणा प्रायश्चित्तं बहमानस्य मुनेर्यदि पञ्चरात्रशुद्धि योग्यं द्विमासशुद्धियोग्यं चेतिदोषद्वयं समापतेत् तदा तस्य पूर्वदत्ते प्रायश्चित्ते पश्चरात्रसहित द्विमासिकमायश्चित्तारोपणात् सपञ्चरात्रद्विमासिकी आरोपणा भवनि ॥८॥ एवं शेषाः सदशरात्रद्विमासिक्याद्याश्चतस्र आरोपणा विज्ञेयाः,
तथाहि-सदशरात्रद्विमासिकी आरोपणा ॥९।। सपञ्चदशरात्रद्विमासिकी आरोपणा ॥१०॥ सविंशतिरात्रद्विमासिकी आरोपणा ॥११॥ सपश्चविंशतिरात्रद्विमासिकी अारोपणा ॥११॥ एवं त्रिमासिक्यारोपणाः षट् ॥१५॥ चतुर्मासिक्यरोपणाःषट् ।१४। इति चतुर्विशतिरारोपणाः ।१४। 'उवघाइया-आरोवणा' उपघातिका-अारोपणा-उपहननम् उपघातः, स एव-उपघातकः, स्त्रीत्वात-उप घातिका-प्रायश्चित्तस्य लघुकरणाय तदर्धीकरणम् प्रायश्चित्तमित्यर्थः । तथाहिप्रायश्चित्त वहमानस्य मुनेर्यदि पुनराप पञ्चरात्रिशुद्धियोग्यं मासशुद्धियोग्यं च प्रायश्चित्तद्वयं प्राप्तं भवेत् तदा मासस्यार्धपक्षः, दिनपञ्चकस्याई सार्द्धदिनद्वयम् , एतयोः पूर्वदत्ते प्रायश्चित्ते आरोपणात् साधसप्तदशदिनानि लघुप्रायश्चित्तं भवति । मिलाने से कुछ २८ अट्ठाईस भेद आरोपणा के बन जाते हैं। प्रायश्चित्त को कम करने के लिये उसे आधा कर देना इसका नाम उपघातिका है। वह इस प्रकार से होता है-दोष बन जाने पर प्रायश्चित को धारणकरने वाले मुनि के लिये पुनः दोषी होने पर जब पंचरात्रि शुद्धि योग्य और मास शुद्धियोग्य दो प्रायश्चित्त धारण करने योग्य है तब मास के आधे १५ पन्द्रह दिन और पांच दिन के आधे २॥ अढाई दिन इस प्रकार १७॥ साढे सतरह दिन पूर्वप्रदत्त प्रायश्चित्त में आरोपित कर दिये जाते हैं। अतः पंचरात्रिसहित १ एकमास का वह प्रायश्चित्त १७॥ साढे सतरह दिन का रह जाता है। इसका नाम लखुपायश्चित्त भी है। અડાવીસ ભેદ થઈ જાય છે. પ્રાયશ્ચિત્તને ઘટાડવા માટે તેને અધું કરી નાખવું તેનું નામ ઉપઘ તિકા છે. તે આ પ્રમાણે થાય છે દેષ થઈ જત પ્રાયશ્ચિત્ત ધારણ કરનાર મુનિ વડે ફરીથી દોષ થઈ જાય અને જ્યારે તે પાંચ રાત્રિ શુદ્ધિ યોગ્ય અને માસ શુદ્ધિ યોગ્ય બે પ્રાયશ્ચિત્ત ધારણ કરવાને પાત્ર બને ત્યારે માસના અર્ધા ૧૫ પંદર દિવસ અને પાંચ દિવસના અર્ધા સા અઢિ દિવસ, આ રીતે કુલ ૧ળા સાડ સત્તર દિવસ પૂર્વદત્ત પ્રાયશ્ચિત્ત ઉમેરી દે ામાં આવે છે તેથી ૧ એક માસ અને પાંચ રાત્રિનું તે પ્રાયશ્ચિત્ત ૧૭છા સાડાસત્તરદિવસનું થાય છે. તેનું બીજુ નામ લધુ પ્રાયશ્ચિત્ત
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
