________________
भावबोधिनी टीका. एकोनविंशतिसमवाये एकोनविंशतिज्ञाताध्ययनादि निरूपणम् २४३ योजनानि तपतः । तत्र-अधःप्रदेशे समभूतलात् मू? अष्टशतयोजनानि उपरि स्थितौ । जम्बूद्वीपस्य पश्चिममहाविदेहक्षेत्र जगती प्रत्यासन्नदेशे निम्नीभवत् क्षेत्रं विजयद्वारस्यान्तिमे देशे अधोलोकतामधिगतम् । तस्मादधालोकात् समभूतलस्थानं दशशतयोजनानि उपरिस्थितम् । इत्थं सूर्यो अष्टादशशत योजनानि अधः तपतः। द्वीपान्तरसूर्यास्तु ऊर्ध्वमेकशतं योजनानि, अधोऽष्टशतानि योजनानि तपन्ति । तत्र क्षेत्रस्य समत्वात् । शुक्रः खलु महाग्रहः 'अवरेणं' अपरस्यां खलु पश्चिमदिशायामित्यर्थः। उदितः 'समाणे' सन् एगूणवीसं णक्खत्ताई समं' एकोनविंशत्या नक्षत्रः सह, चार-सचरणं 'चरित्ता' चरित्वा कृत्वा 'अवरेणं' अपरस्यां दिशि 'अत्यमणं' अस्तमनम् उपागच्छतिप्राप्नोति । एगणवीसं नक्वत्ताई' इत्यत्र प्राकृतत्वातृतीयार्थे द्वितीया । जम्बूद्वीपस्य खलु द्वीपस्य कलाओ' कलाः पंच छब्बीसे छच्चकला वित्थडं भरहवास' इत्यादिषु जम्बूद्वीपगणितेषु याः कला उच्यन्ते ताःकलाः ‘एगूणवीसं छेअणाओ' एकोनविंशतिच्छेदनाः योजनस्यैको. क्यों कि अधःप्रदेश में-समभूतल से दो सूर्य ८००आठसो योजन ऊपर स्थित हैं। जंबूद्वीप के पश्चिम महाविदेहक्षेत्र की जगती के प्रत्यासन्नदेश में नीचे रहा हुआ विजयद्वार के अन्तिम देश में जो क्षेत्र है उसका नाम अधोलोक से समतलभूतलस्थान १००० एक हजार योजन ऊपर स्थित है। इस तरह दो सूर्य १८०० अठारहसो योजन नीचे तपते हैं। अन्य द्वीपों के सूर्य तो ऊपर में १०० योजन तक और नीचे में ८००आठसो योजन तक तपते है। क्यो कि वहां पर क्षेत्र सम है । शुक्र नाम का महाग्रह पश्चिमदिशा में उदित होकर १९उन्नीस नक्षत्रों के साथ संचरण करके पश्चिमदिशा में अस्त होता है। जंबद्वीप की कलाएँ कि जो "पंच छब्बीसे छच्च कला वित्थडं भरहवासं" इत्यादि जंबूद्धीप संबंधी गणित में कही हुई हैं। वे १ एक योजन के१९
કારણ કે અધઃપ્રદેશમાં–સમતલથી ૮૦૦ આઠસો જન ઉપર બને સૂર્યો રહેલા છે. જબૂદ્વીપના પશ્ચિમ મહાવિદેહ ક્ષેત્રની જગતી (કેટ) ના પ્રત્યાયન દેશમાં નીચે રહેલ વિજયદ્વારના અંતિમ દેશમાં જે ક્ષેત્ર છે તેનું નામ અધલક છે. આ અધે - લોકથી સમતલ ભૂતલ સ્થાન એક હજાર(૧૦૦૦)જન ઉપર આવેલું છે. આ રીતે બે સૂર્ય ૧૮૦૦ અઢારસે જન નીચે તપે છે. અન્ય દ્વીપના સૂર્ય તે ઉપર ૧૦૦ સે
જન સુધી અને નીચે ૮૦૦ આઠસે જન સુધી તપે છે, કારણ કે ત્યાં ક્ષેત્ર સમ છે, શુક્ર નામને મહાગ્રહ પશ્ચિમ દિશામાં ઉદય પામીને ઓગણીસ નક્ષત્ર સંચરણ शन पश्चिम दिशाम मस्त पामे छे. भूदानी ४ामी ने पंच छव्वीसे छच्चकलावित्थडं भरहवासं त्याद्वीप समधी गतिमा ४ी छ. तमा
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
