Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
२५६
समवायाङ्गसूत्र तदभुञ्जानः शबलो भवति । (५) 'रायपिंडं मुंजमाणे सबले' राज पिण्डं भुञ्जानः शबल: सेनापति पुरोहितश्रेष्ठ यमात्यसार्थवाहलक्षणः पञ्चभिः सह राज्यं पालयन् मूर्धाभिषिक्तो राजा पोच्यते, तदर्थ निष्पादितश्चतुर्विध आहारो रानपिण्डः, तं भुञानः साधुः शबलः । (६) 'कीयं वा पामिचं वा अच्छिज्ज वा अणिसिहं वा आहदिज्जमाणं मुंजमाणे सबले' क्रीतं वा १ प्रामित्यं वा आच्छिन्नं वा ३ अनिसृष्टं वा ४ आहृत्य ५ दीयमानं भुञ्जानः शबलः क्रीतं%3D साध्वथै मूल्येन गृहीत्वा दीयमानं १, मामित्यम्=समयमवधीकृत्य उदत्यदीयमानम् २ आच्छिन्नं कस्यचिन्निर्बलस्य हस्ताद बलादादाय दीयमानं ३, अनिसृष्टम् = अनेकस्वामिकं वस्तु जातम् अन्यमनापृच्छय एकतमेन दीयमानम् ४, आहृल्य= उपयोग में लाने वाला पांचवां शबल है। सेनापति, पुरोहित, श्रेष्ठी, अमात्य और सार्थवाह इन पांच व्यक्तियों के साथ राज्य का पालन करने बाला मूर्धाभिषिक्त राजा माना गया है। उसके निमित्त जो चतुर्विध भोजन बनाया गया हो उसका नाम राजपिंड है। उस राजपिंड को अपने उपयोग में लाने वाला साधु शबल कहा गया है। यह पांचवां शबल दोष है। क्रीत१- प्रामित्यर,-आच्छिन्न३, अनिसृष्ट४, और आहृत५, करके दिये गये आहार को खाने वाला साधु शबल कहा गया है। साधु के निमित्त खरीद कर जो आहार दिया जाता है वह क्रीत आहार कहलाता हैं १। समयकी मर्यादा करके उधार लेकर दिये गये आहार का नाम प्रामित्य है २। किसी निर्बल मनुष्य के हाथ से जबर्दस्ती छीनकर दिये गये आहार का नाक अच्छिन्न है३, तथा जिस वस्तु के अनेक स्वामी हों उस वस्तु को बिना उसके मालिकों की आज्ञा लिये सब की संमति विना देना सो अनिसृष्ट आहार है ४, साधु के संमुख લે તે પાંચમું શબલ છે. સેનાપતિ પુરોહિત, શ્રેષ્ઠી, અમાત્ય અને સાર્થવાહ એ પાંચ વ્યકિતઓની સાથે રાજ્યનું પાલન કરનાર મૂર્ધાભિષકતને રાજા કહેવાય છે તેને નિમિત્તે જે ચાર પ્રકારનું ભોજન બનાવ્યું હોય તેને રાજપિંડ કહે છે તે રાજપિંડને પોતાના ઉપયોગમાં લેનાર સાધુને શબલ કહેલ છે. આ પાંચ શબલ દોષ છે. (૧) કીત, (૨) प्राभित्य, (3) मारिछन्न (४) अनिस्ट भने (५) साइत शने सायेद माहार ખાનાર સાધુને શબલ કહેલ છે, સાધુને માટે ખરીદ કરીને જે આહાર સાધુને વહેરાવવામાં આવે તે ક્રાત આહાર કહેવાય છે. સમયની મર્યાદામાં વખતે ઉધાર લાવીને અપાયેલ આહારને પ્રામિત્વ આહાર કહે છે. કોઈ નિર્બળ મનુષ્યના હાથમાંથી જબઈ स्तीथी पडावी e पायेला महारने 'आच्छिन्न आहार' ४९ छे२ परतुना माने માલિકો હોય તે વસ્તુને તેના માલિકની આજ્ઞા વિના-તે બધાની સંમતિ મેળવ્યા વિના-દેવી
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર