Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 189

-
१७०
समवायाङ्गसूत्रे शोकादिकरणमष्टमं क्रियास्थानम् । तथा-'मानवत्तिए' मानप्रत्ययं जात्यादिमदनिमित्तं नवमं क्रियास्थानम् । तथा 'मित्तदोसवत्तिए' मित्रद्वेषप्रत्ययम्=मित्रेषु द्वेषः प्रत्ययो यस्य तत, हितचिन्तकानां मातापित्रादीनामल्पेऽप्यपराधे महादण्डकरणं दशमं क्रियास्थानम् । मायाप्रत्ययम्-मायानिबन्धनमे कादशम् । एवं लोभप्रत्ययम् लोभनिमित्तकं द्वादशं क्रियास्थानम् । तथा 'इरियावहिए' ऐपिथिकम्= ईर्यापथे भवम् ऐर्यापथिकं, केवलयोगनिमित्तः कर्मबन्धः, अर्थादुपशान्तमोहादीनां सातवेदनीयबन्धो नाम 'तेरसमे' त्रयोदशं क्रियास्थानं प्रज्ञप्तम् । सौधर्मेशानेषु कल्पेषु त्रयोदश 'विमाणपत्थडा विमानप्रस्तटा प्रज्ञप्ताः।। __ 'सोहम्मवळिसगे णं विमाणे णं' सौधर्मावतंसकं खलु विमानं खलु 'ण' द्वयं वाक्यालङ्कारे, सौधर्मदेवलोकोऽर्धचन्द्राकृतिकः पूर्वपश्रिमत आयामयुक्त उत्तरदक्षिणतो विस्तृतः । तस्य मध्यभागे त्रयोदशे प्रस्तटे शक्रस्य निवासभूतं विमानमस्ति, तद् विमान सौधर्मदेवलोकस्य अवतंसका शिरोभूषणमिव वर्ततेआध्यात्मिक है८। जात्यादि मद को निमित्त करके जो किया जाता है वह मानप्रत्यय है। हितकारी माता पिता आदि को अल्प भी अपराध होने पर बडा दंड देना यह मित्र द्वेषपत्यय है१०। इसी तरह माया को निमित्त करके जो किया जाता है वह मायाप्रत्यय है११॥ एवं लोभ के निमित्त से किया जाने वाला लोभप्रत्यय है१२। केवल योग निमित्तक जो कर्मबंध होता है अर्थात् उपशान्तमोह आदि गुणस्थानवी जीवों के जो एक सातावेदनीय कर्म का बंध होता है वह ऐपिथिक क्रिया स्थान है१३।
सौधर्म तथा ईशान, इन दो कल्पों में तेरह विमान प्रस्तर कहे गये हैं। सौधर्म देवलोक अर्धचन्द्र के आकार जैसा है। पूर्वपश्चिम में लंया और उत्तरदाक्षिण में चौडा है। इस के मध्य भाग में तेरहवें प्रस्तर में इन्द्र का निवासभूत विमान है। यह विमान सौधर्म देवलोक का शिरो(e) ति माहिना भने २ रे सा ४३॥य ते 'मानप्रत्यय' हेपाय છે. (૧૦) હિતકારી માતા, પિતા આદિને છેડે પણ અપરાધ થતાં મોટી શિક્ષા ४२वी ते 'मित्रद्वेषप्रत्यय' उपाय छे. (११) से प्रमाणे मायाने २णे ? ५२वामां आवे छ तेने 'मायाप्रत्यय' . (१२) सामने ॥२२ २ ४२वामा
आवे छ तेन 'लोभप्रत्यय हे. (१3) ॥ यो निमित्त भगन्ध થાય છે. એટલે ઉપશાનમોહ આદિ ગુણસ્થાનવતી જીવને જે એક સાતા વેદનીય भनी सच थाय छ तेने ऐपिथिक 'क्रियास्थान' ४७ छे.
સૌધર્મ તથા ઇશાન, એ બન્ને ક૯પમાં તેર વિમાન પ્રસ્તર કહેલ છે. પૂર્વ પશ્ચિમમાં લાંબુ અને ઉત્તર દક્ષિણમાં પહેલું છે. તેના મધ્ય ભાગમાં તેરમાં પ્રસ્તરમાં (થરમાં) ઈન્દ્રના નિવાસભૂત વિમાન છે. તે વિમાન સૌધર્મ દેવલેકના
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર