Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa - AnaMdaghanajI : eka adhyayana pU. DaoN. jasubAI mahAsatIjI M.A.Phd.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ AnaMdaghanajI mahArAja eka evA vibhUti thayA ke jeNe premalakSaNA bhaktino jaina sAdhanAmAM udaya karyo. arthAta premalakSaNA bhaktino sUtrapAta, karyo ane gAI ukyA ke, "bASabha jInezvara prItama hAro, aura na cAhu kaMta re....." paramadArzanika pU. jayaMtilAlajI. ma.sA.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh baangkhn IM. * anubhava za bhAga - 1 - JUNAGA muMbaI yunivarsiTInI pIeca. DI. nI padavI mATe taiyAra karela mahAnibaMdha - saMkSisa - pU. Do. jasubAI mahAsatIjI M. A. Ph. D. : prakAzakaH akhila bhAratIya zve. sthAnakavAsI jaina konpharansa 1, vijaya vallabha coka, tribhuvana bilDIMga, 4 the mALe pAyanI, muMbaI 400 003. BABAT phona 23422927 KUUUUUUUUU 2000
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ ANUBHAV RAS (Anandghanaji EK Adhyayan - part - 1) Ph. D. thesis By Jain Sadhvi Jashubai Swami April- 2004 (saMyojaka - saMpAdakaguNavaMta baravALiyA mUlya rUA. 100/ - prakAzaka ) akhila bhAratIya che. sthAna. jaina konpharansa 1, vijaya vallabha coka, tribhUvana bilDIMga, muMbaI-400 003 TAIpaseTIMga : mudraka : .. InphosophaTa sarvisIsa. | arihaMta prinTIMga presa 401, sI- zela epArTamenTa, ke trikALa bilDIMga pAchaLa, eca. bI. gAvaDe mArga, sAMIbAbA nagara, paMtanagara, sAMtAkrujha (ve). ghATakopara (I). muMbaI - 49 muMbaI - 75 phona : 26602742 phonaH 25114341
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv (samarpaNa) S o vAtsalya dAtrI! "terA tujako arpaNa, kyA lAgata hai morA', agaNita upakArane yAda karI, ApanA traNamAMthI uRNa thavAno A amUlya avasara kema cukAya? AnaMdaghanajInAM anubhava rasane ciMtana dvArA mANavAno ane dharAIne pIvAno uttama moko Apa sivAya anya koNa ApI zake? ApanA ja asIma kRpA kiraNone jhIlI pUrNatAnA kinAre pahoMcI adhyAtma bhAvothI nItarato AnaMdaghanajIno anubhava rasa" jemAM bharyo che evuM A puSpa ApanA kara-kamalamAM arpaNa karuM chuM. emAM kSati hoya te mArI che ane je sAruM hoya te ApanuM che, ApanI ja jasalI o guruNI maiyA bApajI dodo dododododododo dododo dodododododo dodododododo dodododododododo dodo
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa ************* ******************* anubhava rasa bhAga-1 anukramaNikA - pRSTha kramAMka 1. ajJAnanA aMdhakArane pU. zreyAbAI mahAsatIjI ajavALatuM prakAzanuM kiraNa 2. Amukha pU. Do. jazubAI mahAsatIjI 3. prakAzakanuM nivedana guNavaMta baravALiyA 4. premalakSaNA bhaktinuM bhAva svarUpa pU. jayaMtilAlajI mahArAje 5. maMgala saMdeza vANIbhUSaNa pU. girIzamunijI ma.sA. 6. vivecanapUrvakanA adhyAtma AgamadivAkara pU. janakamunijI ma.sA. padonA prakAzana avasare 7. anubhavarasamAM pU. zrI namramunijI ma.sA. adhyAtmAnubhUti 8. ArzIvacana pU. lalitAbAI ma.sa. 9. ArzivAda ApavAno AnaMda pU. prANakuMvarabAI svAmI 10. alayarasanA rasiyA pU. Do. tarulatAbAI ma.sa. AnaMdaghana 11. AtmAnubhUtinI amogha Do. ramaNalAla sI. zAha kavitAnuM rasadarzana 12. AtmAnI ekalavIra DaoN. kalAbena zAha AnaMdaghana 13. alakSyane lazya karanArA , Do. kumArapALa desAI yogI AnaMdaghana 14. prAstAvika pU. Do. jazubAI mahAsatIjI 15. AnaMdaghanajInuM jIvanavRttAMta 38 thI 72 16. AnaMdaghanajInA pado 1 thI 50 1 thI 319
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ saurASTra kesarI pU. gurudeva zrI prANalAlajI mahArAja sAheba
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAtmayoginI pU. lalitAbAI ma.sa. (pU. bApajI)
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 . anubhava rasa ************************************ ajJAnanA aMdhakArane ajavALatuM prakAzanuM eka kiraNa) pU. jasubaI mahAsatIjIno paricaya pa. pU. jazubAI mahAsatIjInA paricaye mArA jIvana mATe navI ja kSitijo khUlI karI. emanA thakI huM adhyAtmanA yAtrI tarIke, e vistaratI kSitijo bhaNI mITa mAMDI AgaLa vadhavA Daga mAMDI rahI chuM. Aje jyAre emano paricaya ApavAnuM mArA bhAge AvyuM che tyAre mane thAya che ke kyAMthI huM zarU karyuM ane kyAM pUruM karuM? soraThanI dhIMgI dharA dhArInA vatanI zeTha zrI durlabhajIbhAI kAmadAra tathA maNIbena ne tyAM savaMta 1939nA Aso suda 10 nA vijaya divase mArA gusaNI maiyAno janma thayela. sukhI ane samRddha parivAra hato. saMsAra rathanA ratho aviratapaNe cAlyA jAya che. tarUNAvasthAmAM ja viraktinA bhAvo jAgyA, saurASTra kesarI brA. ba. pU. prANalAlajI mahArAja tathA tapa samrATa pU. ratilAlajI ma. sA. no saMga thayo. navI dizA tarapha Daga maMDAyA. ghaNAM zAstro, thokaDAo, stotro kaMThastha karyA, samaya vIte dIkSAnI anumati thoDIka AnAkAnI pachI maLI ane temaNe pU. gurudevanI preraNAthI pa.pU. lalitAbAI svAmI pAse dIkSA grahaNa karI. dIkSA pahelAM teo gujarAtI sAta copaDI bhaNelA, dIkSA pachI paNa jJAnAbhyAsamAM mana rata hatuM tethI AgaLa abhyAsa calAvyo. vihAranI sAthe sAthe esa. esa. sI. pachI bI. e., ema. e. Adi karI ne 1991mAM muMbaImAM Do. ramaNabhAI zAhanA mArgadarzana heThaLa pIeca.DI. no abhyAsa zarU karyo ane 1994mAM muluMDa cArtumAsamAM emane pIeca.DI. nI DigrI enAyata thaI. emaNe lakhela zodha-prabaMdha ja Aje eka pustakano AkAra laI ApanI samakSa AvI rahyuM che. jo ke emane pustaka chapAvavAno moha na hovAthI Aje dasa varSa pachI enuM prakAzana ghaNAM lokonA Agrahane vaza thaIne thavA pAmI rahyuM che. pU. AnaMdaghanajInA pado jeTalA sahaja ane saraLa che eTalA ja
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa gahana paNa che. enuM UMDANa e ja enuM sahajarUpa che, e UMDANane mApavA mATe tenI vizad vyAkhyAnI apekSA che. pU. mahAsatIjIe emanA sUtradhAra banI e apekSAne pUrI pADI che, gahana mArgamAM ApaNe aTakIe nahIM e rIte ApaNI mathAmaNane haLavI pADavAnuM kArya karela che. pU. AnaMdaghanajInA pado e kAMI sUtragraMtha nathI paraMtu AdhyAtmika jIvanadarzananA mahAna dharmakAvya jANe graMtharUpa hoI pU. mahAsatIjIe temAM AvatI dArzanika paribhASAno vistArathI viza ane samyaka samaja ApI che. temane sAMpratayuganA paribaLonA saMdarbhamAM te te bhAvonuM zuM mahattva che te samajAvela che. A pustakanI agatyatA eTale vadhI jAya che ke eka "avadhUta yogI' nA saMbaMdhamAM lakhanAra dIkSA pAmela eka yogInI evA mArA guNI maiyA che. kahe che ne keH "kharekhara mahAvIra ne jANavA hoya to mahAvIra banI ne jANe" - ema pU. AnaMdaghanajI ne jANavA hoya to AnaMdaghana svarUpa banavuM paDe, e ja UdhvarohaNa che, e ja cetanAnuM sAkSAtkaraNa che, pU. AnaMdaghanajInA saMbaMdhamAM vyAkhyAyita karavuM, hajI huM kahIza ke saraLa che, paNa te jIvavuM muzkela che. muzkela tyAM sudhI che jyAM sadhI ene jIvavAmAM na Ave ane mArA guNIno samagra prayAsa e pU. AnaMdaghanajI ne jIvI javAmAM che. emanAM A zodha kArya vakhate huM satata sAthe rahI chuM, A graMthanA 1500 peIjanuM phAInala lakhANa meM ja lakhela che, tyAre zabda zabda meM eka anUThI saMvedanA anubhavI che. emanI sAthe sAthe mane paNa AnaMdaghana banavAnI dizA spaSTa thaI che. pU. mahAsatIjInI zraddhAno raNakAra eTalo badho bulaMda, zuddha, sUrIlo che te mArA mana, prANa ane hRdayane spezI le che, ane mArI zraddhAne paNa majabUta kare che. . mane AzA che ke emano A prayAsa jarUra lokonA hRdayamAM paNa zraddhAdIpane prajvalita karaze, ApaNane sahuM ne adhyAtmanA rasamAM DUbADI deze, adhyAtmathI abhimukha rAkhI paramapaMthe javA mATenI prAmANika mathAmaNamAM mArgadarzaka banI raheze. emanI A jJAnayAtrAmAM sahabhAgI banavAno puNyayoga A pustaka dvArA ApaNane thayo che, te badala kharekhara ApaNe, ane emAM huM khUba ja RNI chuM. potAnA jIvananuM eka mahAkArya uttama rIte bajAvela che ane mane phakta AzA ja nahIM paNa cokkasa
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 anubhava rasa vizvAsa che te AnaMdaghanajInA A divyagAnathI vyakti-vyaktinA hRdayanI gAMTha khulI jaze. AdhyAtmika saMgItanI saragamathI AnaMdaghana jIvaMta banIne jIvanane niraMtara AnaMdamAM nimagna karI deze. e ja abhyarthanA sahIM. ziSyA zreyAnA vaMdana.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka anubhava rasa : kakakaka Amukha jaina saMtapuruSonA saMbaMdhamAM je saMzodhanAtmaka kArya thayela che. te paikI A "avadhuta yogI AnaMdaghana" para mane paNa lakhavAnI preraNA thaI. Do. ramaNabhAI zAhe mane A viSaya sUcavyo ane me tene svIkArI lIdho. ghaNAM mahAnubhAvoe emanAM para lakhela che eTale saheje mane thatuM hatuM ke A eka navo umero karavAnI mArI lAyakAta keTalI? paNa pU. AnaMdaghanajI e eka evuM vyaktitva che ke emane samajavA game teTaluM lakhIe ochuM che. prabhupUjAmAM ema to ghaNAM puSpo hoya paNa ApaNI bhAvanAnAM pratika samu eka puSpa ApaNe paNa arpaNa karIe ja chIe ne! bhAratanA avadhuta yogIo dvArA rajU karavAmAM AvelA vividha AdhyAtmika abhigamomAM jaina paraMparAnA avadhUta AnaMdaghanajIno abhigama adbhuta che. emanuM asAmAnya jIvanavRttAMta, nikhAlasa ane daMbhavihoNuM mAnasa,UMDu aMta:karaNa sahajapaNe AtmAnI anubhUtinI samaja ApaNane sparzI jAya tema che. mane A zodha kArya thakI emano tathA emanAM gahanapada stavanono paricaya meLavavAnuM sadbhAgya prApta thayuM che ane sAthe - sAthe bhAratano AdhyAtmika bhaMDAra paNa keTalo vipala che. eno khyAla Avyo. pU. AnaMdaghanajI zarUAtathI ja mArA AkarSaNanuM kendra rahyA che. mArI tarUNAvasthAthI ja mane saMtono bheTo thato rahyo che ane mArA dIkSArthI jIvanamAM paNa AdhyAtmikatA ane pradhAnapaNe rahI che. jo ke mane mArI khAssI haThIlI mAnyatAno khyAla che tethI koI moTo dAvo huM nA karI zakuM. AdhyAtmamArge cAlavAmAM khAdhelI Thokaro vakhate ame hArIne besI paDAya evI viSAdamaya kSaNomAM AnaMdaghanajInAM padoe mAro hAtha jhAlyo che. paDatI - AkhaDatI, aphaLAtI-kUTAtI ane dhULa khaMkherIne pharI cAlavA mAMDatI adhyAtmamArganI huM eka adanI musAphara chuM. e mArge maLelI bheLaseLa vagaranI niSphaLatAo, jIvanamAM sAMpaDelI aneka chIcharI saphaLatAo karatAM mane vadhAre AkarSI rahI che. jIvananI guNavattAnI vAta karuM to mArA samagra jIvanamAM A zodha kArya karatI veLA huM parI mAtrAmAM jIvI chuM. mana mUkIne jIvanane mANyuM che. jIvananI A AnaMdamaya
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa avasthAmAM mArA cetasamAM je kAMI jhIlAyuM che tene ja huM jIvanano artha khoLanAranAM mATe namratApUrvaka dharI rahI chuM. pa. pU. AnaMdaghanajIe adhyAtma jevA gahana viSaya ane padone stavano dvArA kema rajU karyo haze evo prazna svAbhAvikapaNe ApaNane thAya che. tenAM mULamAM vikhyAta vijJAnI kArla pribrAmanI vicAraNAM joIe to pribrAma kahe che, "mANasa mULe tarkayukta prANI nahIM paNa saMgItamaya prANI che. saMgItamAM tarka samAI jAya che. tarkamAM AtmalakSitA ane vastulakSitA vacce takarAra che. saMgItamAM A baMne ogaLI ekarAra banI rahe che. mATe ja to pU. AnaMdaghanajIe paramasatane pAmavA ApaNI samakSa sumadhura divyagana mUkela che. A divyagAna mATe phakta kAna paryApta nathI paNa ApaNI samagra cetanA dvArA astitvanAM sUra meLavavA mathavAnuM che. samagra astitvanAM sUra meLavavA e kAMI DAbA hAthano khela nathI. enA mATe samagra astitva saMvAdamaya banAvavuM paDe. e saMvAdita maLe ApaNane pU. AnaMdaghanajInA anubhava rasa thakI. AtmAnI avikRta ane vikRta dazAnuM emaNe vistRta varNana stavanomAM, padomAM karela che. je dharmamUDhatA ke Atma mUDhatA che te moha che ane mohano vilaya mukti che. A badhuM ja AnaMdaghanajIe saraLatApUrvaka bhaktiyoga dvArA jJAnayoga pIrasyo che. bIjI bAju pU. AnaMdaghanajIno bhaktiyoga e ApaNane hRdayaroga jevo lAge che. zuddha premayoga + astitva = AnaMdaghanajI AvA abhuta AnaMdaghanajI para lakhavAno prayatna meM karela che te kyAreka mane sAhasa lAge che. kSatio rahevA pAmela haze, kAraNake mArA jevI eka sAmAnya sAdhvI dvArA eka asAmAnya avadhUta para lakhavuM te du:sAhasa ja lAge paNa chatAM mane emAMthI ghaNuM maLyuM che ane mArI evI IcchA che ke saMsAramAM tapatA vyaktio A AnaMdane pAme. . A graMthamAM pIraselI sAmagrIone cAho to kramamAM vAMco, yA to jyAM prathama draSTi paDe tyAMthI vAMcavI zarU karo. pU. AnaMdaghanajInuM vijJAna ApanI buddhine kasoTIe caDhAvaze, Apane preraNA Apaze, prakAza Apaze ane jIvana jo e dizA tarapha DagaluM bharaze to A pustaka lakhavAno mAro zrama tathA prakAzakono zrama lekhe lAgaze. sAdhvI jazubAI mahAsatIjI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa ***** ** ** **** ********* ****** ******* ** ** ** AbhAra-darzana * AzayathI konpharanse A zodha prabaMdha-mahAnibaMdhane saMkSipta karI AbhAra vyakta karavAnI vAta karuM to mArI draSTi mArI jIvanayAtrA tarapha jAya che. aNaghaDa patthara jevI huM, jeno pU. tapasvI ratilAlajI mahArAja sAhebe hAtha jhAlyo ane mane zraddhA bhAjana AdhyAtmayogInI bA. bra. pU. bApajI, bA. bra. pU. (lalitAbAI svAmI) e mane sAthe Apyo. A baMneno jeTalo upakAra mAnuM eTalo ocho che. "AbhAra" zabda to bahu vAmaNo che. emanuM RNa cUkavavAnI mArI koI lAyakAta paNa nathI. AbhAra mAnavAmAM badale balka huM ema kahIzaH - "AvatA janme ya A avatAra hoya mAro bhAra tamArA mAthe hoya!" mArA hRdayane A mArge laI Ph.D. sudhInI ucca padavI sudhI laI janAra mArA guruNI maiyA che. mArI saMyamayAtrAmAM vaDila gurubhagInI bA.bra. pU. Do. tarUbAI svAmI, mArA saMyamI jIvanamAM sAthI, sahacara ane sAhelI che. temaNe Ph. D. karela hovAthI mArA jJAnasatramAM pragati karAvI che. emano tathA zrI vasulAI svAmI, sumitrAbAI svAmI, arUNAbAI svAmI, jayavaMtIbAI svAmI tathA mIrAMbAI svAmI vagere mArI sAdhvI bhaginIo enA mane . Da. 8 thI laI Ph. D. sudhInA abhyAsamAM sAtha, sahakAra ane sevA badala khUbakhUba AbhArI chuM. A sivAya haMmezAM mArI sAthene sAthe, sAtha ApatI mArI ziSyA zreyA jene hRdayanI kUNI lAgaNI, bhakti tathA Adara sAthe mAruM rojiMduM kArya UpADI mane vAMcana, vicAra, ciMtana, manana mATe samaya phALavI Apyo che. mArA zodha-prabaMdhanAM phAinala lakhANanAM 1,500 peija paNa teNe ja lakhela che. mArA mATe enuM yogadAna avismaraNIya che. zvetA, mittala, zrIdattA, zruti tathA svarUpA vagere mArA pU. bApajInI praziSyAoe paNa vihAramAM, vicAramAM tathA vAMcanamAM anukuLa thaI sagavaDo pUrI pADI che te badala temano paNa AbhAra mAnuM chuM.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 anubhava rasa zraddheya zrI rAkezabhAI, jemaNe Do. ramaNabhAI pAse potAnI Ph. D. nuM kAma bAkI rakhAvIne mArA mATe samaya phALavatA hatA, jeo haMmezAM ema kahetAM ke mahAsatIjI ne sAdhvIjInAM niyamo pALatA, vihAra karatAM bhaNavAnuM che mATe emanuM kAma pahelAM lo. e sAthe emanAM navA kompyuTaramAM mArI 1, 500 pAnAnI thIsIsanI 6 kopI pahela - vahelI kaDhAvI ApI. emanI AvI vizALatA ane premabharI lAgI mATe huM emanI sadAya RNI rahIza. saMsA25kSanI vAta karUM to mArA jJAnasatranI zarUAtathI badhI ja javAbadArI upADanAra mArA dharmanAM bhAI subodhabhAI ghATalIA tathA temanAM patnI sarojabahenano mukhya phALo rahelo che. emaNe jeTalo bhoga Apyo che te dareka prasaMga mArI smRtimAM akabaMdha che. yAda karIne dareka prasaMgane TAMku to eka AkhI pustikA banI jAya tema che. abhyAsa, abhyAsakrama, bombe borDanI tapAsa, kolejamAM 52mIzana, eDamIzana e tamAme tamAma javAbadArI temanA 52 rahI che. emanAM bALako mATe emaNe je tasdI nathI lIdhI te emaNe mArA mATe lIdhela che. navI-navI jagyAe vihAra mujaba parIkSAnAM senTara meLavavA, prophesarono saMparka karavo, e dareka kAryo temaNe karela che. emano jeTalo AbhAra mAnuM eTalo ocho che. Do. ramaNabhAI zAha, jemaNe mane A viSayanuM sUcana karyuM tathA zarUAtamAM traNa varSa mArA mArgadarzaka rahyAM. tyArabAda temanI nAdurasta tabiyatanAM hisAbe A kAma Do. kalAbahena zAhe upADI lIdhuM. A baMnenI huM khUba AbhArI chuM. huM AbhArI chuM, muluMDa jaina sthAnakavAsI saMgha jyAM Agama divAkara pU. janakamunI mahArAjanI nizrAmAM mane Ph. D. nuM padavIdAna patra emanAM haste maLyuM. A mATe saMghanAM badhA bhAIoe khUba jahemata uThAvI che. moTo kAryakrama goThavela, e dareka mATe huM AbhArI chuM. A sivAya muMbaI saMghanAM hoddedAro, temano paNa khUba-khUba AbhAra mAnuM chuM. A sivAya zrImatI puSpAbahena kezavalAla modI, zrImatI saritAbahena ramezabhAI mahetA, zrImAna hasamukhabhAI, trIkamajI ajamerA,
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 10 zrI hasamukhabhAI mahAsukhabhAI jo bALIyA, zrI araviMdabhAI mahAsukhabhAI jobALIyA, kamalezabhAI dozI vagere nAmI - anAmI zrAvaka-zrAvikAo, bhaktavarge je sahakAra Apyo che te badala AbhAra. A graMthanA saMpAdana prakAzananA saMyojananI saMpUrNa javAbadArI zrI guNavaMtabhAI baravALiyA e saMbhALI temanuM yogadAna anumodanIya che. ane chelle, paNa jarAya ochuM aMkAya tema nathI evuM yogadAna zrI sthAnakavAsI jaina konpharansa muMbaInuM che je A thIsIsanA graMtho prakAzita karI rahela che. konpharansanA badhAja bhAIono huM aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. svata sukhAya, svata hitAya AtmAno rakSArtha jagata hitAya cuM A ukti anusAra sAdhanAmAM svayaMnuM hita sAdhatAM - sAdhatAM janatA - janArdananuM hita paNa sadhAya tenI kALajI levAmAM je je sAdhaka mitro nAmI anAmI sahakAra ApI rahyAM che te badala huM temano sarveno hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. sAdhvI zrI jasubAI mahAsatIjI amRta mahotsava parvanA pAvana dine vimocana mArA parama upakArI guruNImaiyA adhyAtma yogInI pU. lalitAbAI mahAsatIjI, pU. bApajInA 75mA janmadina 2504-2004 amRta mahotsavanA pAvana divase kalpataru adhyAtma ke mIyAgAma karajaNa mukAme, konpharansanA pramukhazrI maganalAla harIlAla dozI tathA zreSThIvarya zrI manaharalAla cunIlAla zAha (rUbI mila)nA varadahaste "anubhava rasa'nuM vimocana caturvidha saMghanI upasthitimAM thaI rahyuM che te mArA mATe AnaMdanI ghaTanA sAdhvI zrI jasubAI mahAsatIjI
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. DaoN. jasubAI mahAsatIjI M.A.Phd.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ T anubhava rasa ****************** **** * ****** prakAzakanuM nivedana akhila bhAratIya zvetAMbara sthAnakavAsI jaina konpharansa e sthAnakavAsI jainonI khUba ja jUnI ane mahattvanI mAtRsaMsthA che. chellA 91 varSathI saMsthA, mukhapatra "jaina prakAza pAkSikanuM prakAzana karI rahI che. A mukhapatra dvArA bhArata ane videzamAM dasa hajArathI vadhu jaina parivArone zAsananA samAcAra ane sattvazIla, adhyAtma sAhitya pIrasI rahela che. A uparAMta saMsthA jIvadayA ane mAnava rAhatanI be yojanA aMtargata gauzALA ane pAMjarApoLane Arthika sahAya karI rahela che. jarUriyAtamaMda jaina parivArone "mAnava rAhata yojanA heThaLa sahAya karavAmAM Ave che. A 10-11 jAnyuArI 2004nA konpharansa dvArA, prANaguru jaina philosophikala senTara ane uvasaggahara sAdhanA TrasTa, muMbaInA sahayogathI, jaina sAhitya jJAnasatranuM Ayojana kalpataru adhyAtma kendra mIyAgAma karajaNa mukAme karavAmAM Avela jemAM 51 vidvAno upasthita rahyAM hatAM ane 36 vidvAnoe potAnA nibaMdha rajU karyA hatAM. chellAM thoDA varSothI sthAnakavAsI jaina sAdhvIjIo B.A., M.A., M.Phil., Ph.D. no abhyAsa karI rahela che ane A viduSI sAdhvIjIo jaina sAhitya saMzodhananA kAryamAM khUba sAro evo rasa laI rahela che. goMDala saMpradAyanA adhyAtma yoginI pU. lalitAbAI ma. sa. nA suziSyA pU. jasubAI mahAsatIjIe, "AnaMdaghanajI: eka adhyayana e viSaya para saMzodhana karI Ph. D. nI padavI meLavI. adhyAtmarasanA rasiyA AnaMdaghanajInA pado ane covIzI jaina jagatamAM prasiddha che. adhyAtmamAM rasa dharAvanAra jaina-jainataromAM AnaMdaghanajInI lokabhogya racanAo khUba ja priya che. varSonA svAdhyAya, parizIlana ane ciMtananA paripAkarUpe pUjaya jasubhAI svAmIe taiyAra karela A mahAnibaMdhamAM saMgrahita thayela ciMtanasabhara vicArono aneka sAdhako ane jijJAsuone lAbha maLe te
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa pragaTa karavAnuM nakkI karyuM. pU. bApajI ane pU. Do. tarulatAjInA sUcanathI A graMthanuM nAma 'anubhava rasa' rAkhyuM. 127 avadhUta yogI AnaMdaghanajInI pracaMDa sAdhanA pachI sahaja sarjAyelA A padomAM nijI jIvanano anubhava 2sa ghUMTAyelo che. A anubhava amRtane ApaNAM sudhI pahoMcADavAno samyaklR puruSArtha pUjya jazubAI mahAsatIjIe karyo che. A prakAzanamAM mane madadarUpa thavA badala kamalezabhAI dozI tathA Do. rasikabhAI mahetAno AbhArI chuM. mArA dharmapatnI Do. madhubahena baravALiyAno A kAryamAM mane pUrNa sahayoga maLyo che. TAIpaseTiMga mATe inphosophaTa sarvisIsanA saMdIpabhAI, nilezabhAI tathA devAMgabhAI vArIAno AbhAra. suMdara ane samayasara mudraNa karI ApavA badala arihaMta presanA nitinabhAI badANIno AbhAra. prakAzananI saMpUrNa prakriyAmAM rasa levA badala a. bhA. zve. sthA. jaina konpharansa pramukha zrI maganalAla harilAla dozI tathA konpharansanA TrasTI zrI manaharalAla cunIlAla zAhano hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. A graMtha dvArA adhyAtmanA anubhava rasanuM ApaNe sau Acamana karIe e ja abhyarthanA. graMthamAM jijJAsA virUddha kAMI pragaTa thayuM hoya to trividha micchAmI dukkaDaM... muMbaI eprila, 2004 guNavaMta baravALiyA maMtrI akhila bhAratIya zvetAmbara sthAnakavAsI jaina konpharansa, muMbaI
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa carama adhyAtma" prima lakSaNA bhaktinuM bhAvasvarUpa "parama pUjya goMDala gaccha ziromaNI parama dArzanika paMDItaratna zrI jayaMtamunijI mahArAja ApaNe tyAM AnaMdaghanajI mahArAjano udabhava eka prakAre jene jagatamAM abhinava pUrNacaMdrano udaya hato. Aje mahAsatIjIe "anubhava-rasa' taiyAra karyo che te eTalA mATe abhinaMdanIya che ke ApaNA sAdhu-saMto ke vidvAno AnaMdaghanajI sAhityane yatheccha sparza karI zakayA nathI. koI koI virala satI-saMta A "carama adhyAtmano ke vAstavika premarasano sparza karavA mATe taiyAra thayA hoya che, jemAM A eka zrI jasubAI mahAsatIjI mokhare AvyA che. AnaMdaghanajI" e adhyAtmanuM eka advitIya pAsu che adhyAtmanA nAme je kAMI aMdhakAra ke viparIta prakAza chavAyo hoya teno parivAra karIne, ane jaina sAhityamAM adhyAtmabIja aMkurIta na thayAM hoya tene atyuttama premarasanuM pANI pAIne, pallavIta karyA che te che mahAna vibhUti AnaMdaghana. ahIM bahu ja thoDA zabdomAM ame amArI hRdaya urmine abhivyakta karI che. ahIM AnaMdaghana sAgaramAM gotu lagAvatA mAIlo sudhI taravAnuM thAya. chatA aMta na Ave tevA mahAna sAhityamAM ame paNa nAnakaDI DUbakI lagAvIe to paNa eka graMtha taiyAra thAya teTaluM ciMtana amArA hRdayamAM taravarATa karatuM rahe che. ahIM ApaNe premalakSaNA bhakti vize be zabdo kahI A bhAva saMdeza" samApta karIzuM. bhagavAnane anaMtajJAnI anaMta zaktidhara, ane sarvazreSTha AtmapuruSarUpe jANapaNa karyA pachI paNa temanA pratye jJAnabhAva choDIne, bhaktibhAvano udaya na thAya ane bhaktibhAvamAM paNa premabhAvano udaya na thAya ane bhagavAnane eka mAtra puruSa mAnI, jIva sarva
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13A anubhava rasa ahaMkArano tyAga karI nArIbhAvane na bhaje tyAM sudhI bhagavAna sAthe tAdAbhya bhAva thato nathI. jIva-zivanuM milana thatuM nathI ane tyAM sudhI kaSAyone gaLavAno ke gaLI javAno ke pIgaLI javAno yoga banato nathI. A che prema lakSaNA bhaktinuM bhAva svarUpa!!! AnaMdaghanajI mahArAja eka evA vibhUti thayA ke jeNe premalakSaNA bhaktino jaina sAdhanAmAM udaya karyo. arthAta premalakSaNA bhaktino sUtrapAta karyo ane gAI ukyA ke, bASabha jInezvara prItama mahAro, aura na cAhu kaMta re... ATalu kahyA pachI ApaNe vIraprabhu pAse aMtaraMgathI prArthanA karIe ke, "anubhava-rasa" soLa AnA prakAzita thaI, jana jana ne sparza kare. vizvavyApI banI mahAtmA AnaMdaghanajInA uttama svarone guMjAyamAna kare ane tenA AlekhanAra zrI jasubAI mahAsatIjI A kAryamAM pUrNa saphaLatA prApta karI soLa AnA yazanA bhAgI bane. zAnti... AnaMda maMgalam .... vANIbhUSaNa pU. girIzamunijI mahArAja sAhebano - maMgala saMdeza Do. jazubAI mahAsatIjIe A zodha prabaMdha lakhIne tattvaciMtanane eka navI cetanA ApI che. Apa, mahAsatIjIe ghaNo parizrama karIne samagra jaina samAjane kaLaza caDAvyo che ApaNe tyAM AvA prabuddha mahAsatIjI che temanI vidvatA sAthe je bhakti che te apUrva che. maMgala saMdeza ApatAM amAruM hRdaya bhAvavibhora thaI rahyuM che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 14 vivecanapUrvakanAM adhyAtma padonAM prakAzana avasare zubha saMdeza - Agama divAkara pU. janakamunijI ma. sA. A yuge A saMsArane aneka saMto zUrAo ane adhyAtma puruSonI bheTa ApI che. AvA yugadraSTAomAM lagabhaga 200 varSa pUrve eka mahAna adbhuta ane avadhUta puruSanI bheTa ApI. te mahAna AtmAnuM maMgalamaya dhanya nAma che. AnaMdaghanajI mahArAja. soraTha deza te samayanA jUnAgaDha zaherathI najIkamAM unA gAma che tyAM banela ghaTanAe teo zrImA adhyAtmanAM adbhuta te ja pUryA, jaMgalano ekAMta mArga svIkAryo, chatAM paNa potAnA amUlya samayano lAbha A saMsArane potAnI pada racanAothI ApatA gayA, potAnAM AyuSyanA aMtima samaye jaMgalanAM eka mANasanI te sarva racanA ApI ne kahela ke koI sArA jainane pahoMcADaje. A padonuM arthagAMbhIrya sAmAnya mANasane mATe sulabha nathI. A eka moTI kaThinatAthI bacavA mATe Do. zrI jazubAI mahAsatIjIe je rahasyodghATana karela che te stutya che. mArA ja sahadIkSita evA zrI jazubAI ma. nA karakamale taiyAra thayela A vivecana joIne huM gaurava anubhavuM ke ArzIvAda ApuM te banne mAre mana samAna che. zAsanane caraNe dharAto A graMtha saune zreya mATe bano tevI prArthanA. AdaraNIya guraNIzrInAM zubhacaraNomAM graMthanuM prakAzana thAya che te samaye mArI hArdika zubhecchA che.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa kakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakaka tapasamrATa pU. gurudeva zrI ratilAlajI ma. sA. nA suziSya zAsana prabhAvaka pU. zrI namramuni ma. sA. nA abhinaMdana bhAvo. "anubhava rasa" mAM adhyAtma anubhUtinI rasadhArAne akSaradhArAmAM vahAvI che. bhaktiyoga te yogI ane ayogIpaNAnI prAptinuM saraLa ane sattara paribaLa che. zrI AnaMdaghanajInA adhyAtmarasa bharelA stavanone AjanA sAdhaka samudAyane samajavA saraLa paDe evAM saMzodhanathI sAhityatA ne pAmelA graMtha "anubhava rasa" no sAco anubhava to Alekhaka Do. jazubAI ma. ne avazya thayo haze. bApajI zrI lalitAbAI ma. nA suziSyA Do. zrI jazu bAI ma. nA saMzodhana graMthanuM prakAzana zrI AnaMdaghanajInA pado upara prajJA prakAza pAtharanAra banI raheze. zrI jazubAI ma. nA puruSArthane amArA aMtara abhinaMdana. zrI namramuni ma. sA., ANaMda,
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 16 kakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakaka Arzivacana - adhyAtma yoginI pU. lalitAbAI mahAsatIjI - pU. bApajI jAgelo - pAmelo jaMgalano jogI, jene AtmAmAM ghana banelA AnaMdano anubhava che. eTale teozrI pote ja potAnA AtmAne guNathI saMbodhana karI kahe che - "AnaMdaghana'. A nAma teonA janmanuM ke zarIranuM nathI, AtmAnuM che, guNavAcaka nAma che. adhyAtmayogI AnaMghanajI eka ucca kakSAnA ArAdhaka tathA sAdhaka mahApuruSa hatAM. teo bhaktirasathI bharelA amRtakuMbha hatAM. teonI racanA pada rUpe hoya ke covIsInA stavana rUpe hoya; te badhAmAM tattvabodha, bhakti ane bhAvano rasa Takato hoya che. teozrInAM pada ane stavano para sthiratAthI ne UMDANapUrvaka vicAra karIe chIe to lAge che ke, A racanAmAM khAsa to sva-hitanuM ja lakSya che. jema nadI samudrane maLavAnA lakSyathI te tarapha doDI ja jAya che. tenA pANIno upayoga potAnI malinatA dUra kare che ane tuSAne paNa zAMta kare che, chatAM nadI e jovA UbhI nathI rahetI ke koi mAru pANI vApare che ke nahIM. tene AvI koI apekSA hotI nathI. tene to laganI che samudrane maLavAnI tema AnaMdaghanajIne paNa lokonI prazaMsAnI ke anya koI apekSA hatI nahIM. temane to mAtra taDapa hatI AtmAnubhUtinI. jema A AdhyAtmika pado racanAranuM lakSya svahita ja hatuM, tema e padonA yathAzakti artha-bhAvArtha lakhanAra bA. bra. jazubAI svAmInuM
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 anubhava rasa dhyeya paNa sva-52 hita ane kalyANasAdhanA ja che, te niHsaMzaya samajI zakAya tevuM che. temano A grantha 'anubhava rasa' e bhAva ane dhyeyanI phalazruti che. , - A lakhatAM-lakhatAM, saMzodhana karatAM - karatAM, lakhanAra paNa bhAvavibhora thaI keTalIye vAra adhyAtma rasamAM DUbakI lagAvI haze. A saMzodhananI jJAnasAdhanA pachI lekhikAnA jIvanamAM AdhyAtmika dRSTino vikAsa jovA maLyo che. AnaMdaghanajInuM dhyeya sva kalyANa che kAraNake temanI sAdhanA zikhara 52 hatI. paraMtu jazubAInuM dhyeya to sva ane para bannenA kalyANanuM che kAraNake tenI to sAdhanAnI zarUAta che, chatAMya tenI A kRti amUlya che. A zodha kArya emaNe je uMmare karyuM che te ane sAthe sAmAjika sarva kAryo, jema ke vyAkhyAna - vyavahAra vagere javAbadArI bajAvatAM - bajAvatAM Avo mahAnibaMdha lakhyo che. te dhanyavAdane pAtra gaNAya. sAdhvI jazumatInAM hRdayamAM adhyAtmanA bhAvo ane bhaktinI rasadhArA vahetI haze; to ja teNe potAnI thIsisanA viSaya mATe AnaMdaghanajIne pasaMda karyAM A sAdhanAthI tene navI dRSTi khIlaze kAraNake AnaMdaghanajI e eka padamAM kahyuM che, - jIva jagata hai karmAdhinA acaraja kachu nAhi. AmAMthI sAdhakane sAkSIbhAva samatA ane jJAtA-deSTAtAnuM jJAna maLe tema che. jIvane huM kaMIka chuM evo ahama na Ave te mATe teoe kahyuM che,- jagata guru merA. maiM jagatakA cerA ' A paMkitao namratAnI sAthe e paNa zIkhave che ke, jo koIne jJAna ke bodha laI kaMIka zIkhavuM ja hoya to AkhuM jagata ene mATe pAThazALA ke zikSaka che. badhAmAMthI kaMI ne kaMI bodha maLI zake tema che. te ja vAtane sAdhvI jazumatie yathAzakti vivecana lakhI potAnA AtmAne ane samAjane samajAvavAnI koziSa karI che temaja AcaraNamAM mUkavAnI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 anubhava rasa bhAvanA hRdaye dharI che. jazumatIjIno A prathama prayAsa hovA chatAM ghaNo suMdara che. enAthI phakata tenA nAmane ja nahIM paraMtu saMgha, samAja, zAsana ane saMpradAyane cAra cAMda lAgI rahyA che. je joI-jANIne huM mArI jAtane keTalI bhAgyazALI mAnuM ? huM gaurava anubhavuM chuM ke mArI eka ziSyA sAdhvI tarulatAjI e Ph.D. karyuM. traNa mahAna sAdhako, zrImad rAjacaMdra, avadhUta yogI AnaMdaghanajI tathA kavivara banArasIdAsajI ane saMta kabIranA sAhitya dvArA jaina ane hindunI bhakti paraMparA temaja adhyAtmano samanvaya karyo che ane bIjA che sAdhvI jazumatIjI ke jenI A kRti che. AvAM sAdhvI ratno pAse saMgha ane samAja paNa navI - navI kRtionI apekSA rAkhe. te pUrNa karavAnI prabhu sAdhvI jazumatIne zakti Ape che te lokopayogI tathA upakArI bane. jijJAsuonI jijJAsA ja kRtinA kartAono utsAha vadhA2vAmAM nimitta bane che. huM IcchuM chuM ke A pustakanA prabhAve jijJAsuonI jijJAsA TakI rahe, vadhatI rahe ane phaLatI rahe. A pustaka vAcako mATe vAMcyA ne vicAryA pachI kalyANanuM nimitta banaze paNa AnA lekhikAne to te ja paLe kalyANakArI banI gayuM. haju paNa tenA bhAvo vardhamAna bane ane navuM-navuM sarjana karavAnI bhAvanA thAya. tenuM jJAna, samaja ane ciMtana sva-para kalyANanuM kAraNa bane e ja bhAvanA saha sAdhvI lalitAnAM AzIrvAda.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 anubhava rasa kakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakaka AzIrvAda ApavAno AnaMda - pa. pU. prANakuMvarabAI mahAsatIjI DaoN. jazubAI ma. nI jJAnanI zuM zuM vAta karavI 55meM varSe meLavI pIeca. DI. nI padavI prANa-lalita gurukuLamAM ziSyA jazu guNomAM garavI AziSamAM prANaguNIne kayA zabdanI gUMthaNI dharavI vahI rahyuM che kRpAnuM jharaNa, pakaDayuM che lalita guNInuM zaraNa evA ziSyaratnA Do. sAdhvI jazumatI. Aje huM zuM lakhuM? mArA uramAM AnaMdano udadhi uchaLI rahyo che. Aje zabdanA seTa ochA paDe che. koI mAnavane lAkha rUpiyAnI loTarInuM inAma maLe tyAre je AnaMda prApta thAya tenAthI vizeSa AnaMda mane thayo che. nAnI uMmaramAM aneka mAnava padavI meLave paNa ziSyA jazumatIe to 55 varSanI moTI uMmare samAja tathA sAdhujIvananI vividha prakAranI javAbadArI ane muMbaInI mahAnagarImAM cAturmAsa karI vividha prakAranI dharma ArAdhanA karatA tathA karAvatA pIeca. DI. nI mahAna padavI prApta karI hoya teno harSa mane kema na hoya? janajananAM hRdayamAM vaselI che sAdhvIratnA jazu, 5 meM varSe thIsisa vimocana kare amane abhinaMdazu, prANa-rati-lalita gurunI kRpApAtrI e sAdhvI ratnA, parama padanA pathadarzaka bane e ama aMtaranI bhAvanA. jeTa, rokeTa, vIDIo ane koyUTara vagere sAdhanothI je buddhi maLe
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 20 * te A bhava pUratI sImita che tyAre manomaMthanathI meLavelA jJAnanuM gorasa mAnavInA bhaviSyane sudhArI sAcI dizA batAvI aMtaradazAne badalAve che. morDana yugamAM phezana ane phITaneza, kalara ane kavolITI, DIjhAina ane DresanI resamAM, zvetavastra dhAraNa karI jJAnarUpa goLa khAnAra ane khavaDAvanAra sAdhvI jazumatInA puruSArtha, hoMza ane hiMmatane lAkha lAkha dhanyavAda che. kuzaLa taravaiyo tophAnI sAgaramAM vadhu khIle, krikeTara kaTokaTInA samaye vadhAre jAme, hoMziyAra vyApArI pratispardhAmAM vadhu tAkAta lagAve ema sAdhvI jazumatIe samayanI kaTokaTImAM pIeca. DI. nI padavI gurukRpAthI meLavIne prANa-motI gurukuLanA nAmane maheMkAvyuM che.' utsAhayukta jenuM mana, gurukRpAnuM maLyuM moMghu dhana thisisa che jemano evana, yAdagAra banI be hajAra cAranI zana sUrya udita thavAnuM kadI bhUle nahIM, kamaLa khIlavAnuM kadI bhUle nahIM, dharatI bhAra vahana karavAnuM kadI bhUle nahIM. nadI paropakAra karavAnuM kadI bhUle nahIM ema huM sAdhvI jazumatIne AzIrvAdanuM amRta ApavAnuM kema bhUluM? jazu, tAro prabaLa puruSArthe lakhelo thIsIsa sau koIne thAka utAranAro bane, bhavabhramaNa dUra karanAro bane, trividha tApane TALanAro bane ane anupama sukha-zAMti prApta karAvanAro bane. kalpatarunA lalita vAtAvaraNamAM ane pU. namramuninA sAMnidhyamAM triveNI prasaMga bhavya, navya ane ramya ujavAya eja vaDIla guNI pU. prANakuMvara bAI ma. nA aMtaranA AzIrvAda.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 anubhava rasa kakkkkka mkkkkkkkkkkkkkkkkkkkka . akSaya rasanA rasiyA AnaMdaghana - De. talatAbAI mahAsatIjI, jaina vADamaya vividha vidhAomAM vistareluM che. jinezvaravANI Agama rUpamAM che to vidvatamaniSIonI saM. racanA grantho rUpe upalabdha che. e nyAya-vyAkaraNa, ItihAsa, bhinna-bhinna sAhitya AdimAM vibhAjita che temaja stotra-stavana-stuti-pada paNa geyAtmaka layamAM maLe che. saMta kavio, ke jeo AtmAnubhUtinAM saMvedanamAMthI jyAre jyAre bahAra AvatAM tyAre - tyAre emanAM aMtara udgAro kAvya rUpe bahAra sarI paDatAM hatAM. AdhyAtki bhAvothI bhIMjAyela e pado gUDha rahasyo ane dArzanika siddhAMtonA mahattvapUrNa dastAveja che. A bhavya paraMparAmAM thayela mahAyogI AnaMdaghanajInuM advitIya yogadAna jainajagatamAM prasiddha che. AnaMdaghana eka evA mahApuruSa rahyAM ke jeo nAma ane nAmIthI UMcA uThelA hatAM. madhyayugamAM aneka saMtoe anAma anAma rahIne potAnI sAdhanA karI. teoe potAnA lakSya sAthe evuM tAdAbhya sthApita karI dIdhuM ke teonI kRti amara banI gaI ane jIvanavRtta saMzayAtmaka. ghaNAM saMzodhano pachI paNa mAtra kiMvadantionAM AdhAre ja temanAM viSayamAM bahu ja alpa mAhitI maLe che. te paNa keTalI pramANika che, te e pote ja jANe !! emanAM sAdhu jIvananuM mULa nAma to hatuM lAbhAnaMda paraMtu teo jyAre potAnI AtmamastImAM khovAI jatAM tyAre aMtaramAM AnaMdano
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 22. sAgara uchALA mAravA lAgato. prabhubhaktimAM masta phakIra bhajanamAM bhAvavibhora thaI uThatA ane e AnaMdamAM jhUlatuM haiyuM potAne AnaMdaghananAM nAmathI pukArI uThatuM. Ama teo lAbhAnaMdamAMthI AnaMdaghana banI gayAM. AnandaghanajInI racanAomAM mukhya be prakAranI racanAo upalabdha thAya che. 1, AnaMdaghana covIsI ' 2, AnaMdaghana pada bahoterI covIsImAM Adi prabhu bhagavAna RSabhadevathI carama tIrthaMkara mahAvIranAM nAmanuM avalaMbana laI covIsa stavanomAM adhyAtmanAM gUDha rahasyo udghATita karyA che. jinezvara paramAtmAnI stutinA bahAne gahana Atmika anubhUti zabdadehe rajU karI che. padomAM priyatama paramAtmAnI viraha vyathAnI vyAkuLatA kyAMka nItare che to kyAMka anubhUtinI saMvedanAtmaka paLono tAdeza citAra paNa che. teonI racanAomAM dArzanika siddhAMtonI gUDhatA che to parAbhaktinI samarpaNatA paNa che. kyAMka parama-priyatama ne pAmavAnI taDapa che. to kyAMka priyatama ne upAlaMbha paNa che. saMvedananI parAkASTAe pahoMcI anubhavarasamAM layalIna banelA Anandaghana anubhavanI paLone biradAve che. anubhava hama to rAvarI dAsI" anubhava nAthako kayuM na jagAve" . anubhava tU hai mita hamAro" anubhava arthAt cetanAno pUrNa cetanAmAM praveza prathama praveza pachI pariNamana tyArabAda pUrNatAnuM prAgaTaya. A ja saMdarbhamAM AnaMdaghanajInAM stavanono mahimA varNavatAM zrI jazubAI mahAsatIjI lakhe che - emaNe paramAtmAnI stavanAmAM jyAM prIti, bhakti ane anuraktinA bhAvo bharyA che tyAM jinazAsananAM gUDha rahasyone naya, nikSepa, nAcchAyoga, sAmarthyayoga, zAstrayoga ityAdika akaLa padArthone vistArathI prarUpyA che.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 anubhava rasa thisisa grantha peIja 61. AnaMdaghanajInAM stavano AdhyAtmika prakriyAnAM Asava rUpa che. temanAM stavanomAM tIrthaMkaronI stuti uparAMta, AtmAnubhavanI abhivyakti paNa che.... peija 65. zrI jazubAI mahAsatIjIe atyaMta gahana ciMtana vaDe Anandaghana stavano ane padone mUlavyA che. teonuM A aNamolapradAna sAdhanA Icchuka sAdhakone, tattva priya jijJAsuone, bhakti rasika bhAvikajanone, sAhityapremI vidvatajanone temaja sarva janone upakArI nIvaDaze vaLI temanA bhAvonI abhivyakti eTalI saraLa ane sahaja bhASAmAM thaI che ke AkhI ye racanA sa-rasa madhura banI che. koI paNa upalabdhi pAchaLa tenA mATe karelI tapazcaryAno ItihAsa hoya che. tapyA vinA zuddhi nathI. zuddhi vinA siddhi nathI. zrI jazubAI mahAsatIjI DaoNkaTareTa sudhI pahoMcyA temAM temane tapavuM to bahu paDayuM. amAruM sAdhujIvana eTale caraiveti - caraiveti. sAdhu vicaratA bhalA. e nyAye sArA ye bhA2tamAM vicaraNa thayuM san 1974 mAM muMbaImAM prathama S.S.C nI parIkSA ApI. e pachI mahArASTra, AMdhra, karNATaka, tAmilanADu Adi pradezomAM vicaraNa thayuM, temanI abhyAsayAtrA 1974 mAM zarU thaI, aneka pradezomAM e yAtrA pharatI rahI. parIkSAo apAtI gaI, chevaTe 1988 mAM pharI muMbaI AvavAnuM thayuM. M. A. nI DIgrI laIne AvyA hatAM. tyArabAda ghaNA prayatne, aneka vidvAno sAthe parAmarza karI 'AnaMdaghana eka adhyayana' viSaya nakakI thayo. emanI pasaMdagI A viSaya 52 kema UtarI ? A prazna sahaja UThe. amArA gurumAtA AdhyAtma yoginI pU. bApajI, adhyAtmarasanAM rasiyA che. adhyAtmagranthono svAdhyAya niyamita cAlato ja hoya. temanA ziSyA; parivAra e bhAvomAM ramatA hoya. je gurukuLavAsamAM nitya-niraMtara adhyAtmarasanA AsvAdana cAlatAM hoya tyAM adhyAtmayogI avadhUta AnaMdaghana ja smaraNe caDe ne ? ? ? ane rajIsTrezana pachI kAma cAlyuM.. Do. kalAbena zAhanuM mArgadarzana maLyuM to vidvatavarya Do. ramaNabhAI zAno bahumUlya sahayoga
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa maLyo temaja aneka bhAvikajanonAM tana-mana-dhananA sahakAra vaDe A yAtrA AgaLa dhapatI rahI. jo ke temAMya pUjya bApujInAM svAthyanAM kAraNe teozrInuM devalAlI rahevAnuM thayuM. tethI muMbaI-devalAlI vaccenAM vihAra thatAM rahyAM. chatAM AvA sarve anukULa - pratikULa saMyogomAM dhIraja ane vizvAsathI lekhana kArya cAlatuM rahyuM ane san 1994 mAM thIsIsa pUrNa thatAM DokaTareTanI upAdhi prApta thaI. Ama sudIrgha yAtrAvihAranI ane tenI ja sAthe dIrtha yAtrA vidhA upArjananI-banne yAtrA sAthe - sAthe cAlatAM vidyA yAtrA pUrNa thaI, vihAra yAtrA haju avirata cAlI rahI che. eka suMdara- vistRta racanA "anubhava rasa" nA nAme ApaNI samakSa AvI rahI che. mAruM aMtara kahe che ke, A grantha lokabhogyanI sahunAM mana-mastiSka ane haiyAMne bhIMjavaze. zrI jazubAI mahAsatIjImAM rahela A zakti, zAsana ane samAjane AvuM sAhitya haju paNa pradAna kare. temanAM para bhagavAna mahAvIranAM, avadhUta yogI AnaMdaghananAM temaja amArA guruNadevA vAtsalya hRdayA - pU. bApajInAM AzIrvAda tathA kRpA utare. e ja aMtara bhAvanA kalpataru adhyAtma kendra, miyAgAma 15-3-2004
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 anubhava rasa AtmAnubhUtinI amogha kavitAnuM rasadarzana - De. ramaNalAla cI. zAha goMDala saMpradAyanAM pa. pU. zrI lalitAbAI mahAsatIjI (pU. bApajI) nAM suziSyA pa. pU. zrI jazubAI mahAsatIe adhyAtmayogI kavi zrI AnaMdaghanajI vize. vividha graMthono svAdhyAya karIne, muMbaI yunivarsiTInI pIeca.DI nI padavI mATe taiyAra karela ane mAnya rahela zodhanibaMdhanA saMkSeparUpe A je lokapriya graMtha taiyAra karyo che, enA prakAzanane AvakAratAM huM atyaMta harSa anubhavuM chuM. varSothI jenI rAha jovAtI hatI te graMtha have prakAzita thAya che, sarvasulabha bane che. ethI aneka AtmasAdhaka mumukSuone emAMthI preraNAnAM pIyUSanuM pAna karavA maLaze. kavivara zrI AnaMdaghanajIe stavano ane pado lakhyAM che. emanAM stavano upara jema abhyAsagraMtho pragaTa thayA che, tema pado upara paNa thayA che. sva. motIcaMdabhAI giradharalAla kApaDiyAe stavano ane pado ema baMne upara savistara graMtho lakhyA che. pa. pU. zrI jazubAI mahAsatIjIe A zodhanibaMdhamAM stavano ane pado ema baMne upara sarasa arthaprakAza pADayo che. potAnI thoDI paNa utkRSTa kAvyakRtio dvArA samagra bhAratanI prajAmAM chavAI gayelA saMta kaviomAM vikramanA aDhAramA zatakanA kavi adhyAtmayogI zrI AnaMdaghanajI mahArAjanuM nAma paNa mokhare che. "bera bera nahi Ave avasara, aba hama amara bhaye na mareMge," "kayA sove
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 26 UTha jAga bAure,' 'AzA orana kI kayA kIje ?,' 'rAma kaho rahemAna kaho,' 'yA pudgala kA kayA visavAsA,' 'sAdho, samatA saMga ramIje,' 'avadhU kayA mAguM gunahInA,' 'avadhU nAma hamArA rAkhe,' 'aba calo saMga hamAre kAyAM vagere emanAM pado TheraThera satata guMjatA rahyA che. emanI covIsImAMnAM 'RSabha jinezvara prItama mAhuro re,' 'paMthaDo nihALuM re bIjA jina taNo re,' 'abhinaMdana jina rizana tarasIe,' 'dhAra talavAranI sohalI, dohalI,' 'kuMthujita, manaDuM kima Dhi na bAjhe' vagere stavano maMdiromAM gavAtAM rahyAM che. avadhUta [ avasArI rIte, nizcitapaNe, dhRtadhoI nAkhyAM che, phulAvI nAkhyAM che, khaMkherI nAkhyAM che, (varNAzramanAM ane vyavahAra jagatanAM baMdhano ) jemaNe ] evA zrI AnaMdaghanajIe covIsInAM stavano ane ekasothI adhika pado lakhyAM che. paraMtu emaNe je kRtionI racanA karI che te evI saghana, mArmika ane anubhavanI eraNe barAba2 kasAyelI che ke ATalI ochI racanAothI paNa temaNe bhAratIya sAhitya paraMparAmAM anokhuM sthaLa prApta karI lIdhuM che. AnaMdaghanajIe gadyasAhityanI racanA karI hoya ema lAgatuM nathI, kA2Nake emanI evI koI kRti prApta thatI nathI. emaNe je padhasAhityanI racanA karI che temAM mukhya be vibhAga che. (1 ) stavano ane (2) pado. emanI covIsInAM chellA be stavanonA kartRtva vize matAntara che. emanAM pado 108 jeTalAM manAya che, jemAMnAM keTalAMkanuM kartutva saMdigdha che. vividha rAgarAgiNImAM lakhAyelAM AtmajJAnanI mastIthI sabhara, AnaMdaghanajInI covIsInAM stavano preraka ane mArgadarzaka che. emAM viSaya vastuno kramika vikAsa joI zakAya che. emaNe jaina darzananA keTalAka siddhAMtone thoDA zabdomAM mArmika rIte vaNI lIdhA che. emAM prayojAyelA pAribhASika zabdo ane uktilAghavane kAraNe emanAM keTalAMka stavano arthanI dRSTie kaThina athavA durbodha banyAM che. zAstranA jANakAra koI samajAve to artha vadhu spaSTa thAya. AthI ja emanI hayAtImAM ane tyA25chI upAdhyAya zrI yazovijayajIe, zrI jJAnavimalasUrijIe ane zrI jJAnasArajIe AnaMdaghanajInAM stavano upara TabA lakhyA che. zrI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ >> anubhava rasa jJAnasArajIe to emanAM stavano upara cAlIsa varSa sudhI manana karyuM ane pachI jIvananA aMte Tabo lakhyo hato. zrI AnaMdaghanajIe je kRtionI racanA karI che te eTalI gahanagaMbhIra che ke enuM rahasya, eno paramArtha pAmavAnuM sAmAnya mANasa mATe saraLa nathI. eTale ja zrI jJAnasArajIe kahyuM che. - bALaka bAMhya pasArIne, kare udadhi vistAra, Azaya AnaMdaghanataNo, ati gaMbhIra udAra. nAnuM bALaka be hAtha pahoLA karIne dariyo ATalo badho moTo hoya' ema kahe ethI samudranuM mApa na nIkaLe, tema potAnAM kAvyomAM zrI AnaMdaghanajIne je abhipreta che te eTaluM gaMbhIra ane udAra, moTuM che ke teno tAga pAmavAnuM pRthajana mATe ghaNuM kaThina che. zrI AnaMdaghanajIe je pado lakhyAM che temAM gurukRpA, sAdhusaMgati, AtmajJAna, sudhArasano anubhava, samatAnI ArAdhanA, mamatAno tyAga ityAdi upara bahu bhAra mUkyo che. emAM emanI vizALa, udAra, ucca tattvadRSTi jovA maLe che. emaNe gAyuM che. rAma kaho, rahemAna kaho, koI kahAna kaho, mahAdeva rI; pArasanAtha kaho kou brahmA, sakala brahma svayameva rI. paramatattvane koI rAma kahe, koI rahemAna kahe, koI kRSNa (viSNu) kahe, koI mahAdeva kahe, koI pArzvanAtha kahe ke koI brahmA kahe, paraMtu potAnAmAM raheluM cetana tattva e pote ja paramatattva che, paramAtmA che. pa. pU. zrI jazubAI mahAsatIjIe muMbaI ane devalAlImAM cAturmAsa rahIne De. kalAbahena zAhanA mArgadarzana heThaLa je zodhanibaMdha taiyAra karyo emAM enA AraMbhathI aMta sudhInA lekhanakAryano huM sAkSI rahyo chuM ane A zodhanibaMdhanA parIkSaka tarIkenuM kartavya paNa mAre bajAvavAnuM AvyuM hatuM. pa. pU. zrI jazubAI mahAsatIjIe atyaMta parizramapUrvaka A zodhanibaMdha taiyAra karyo che. emAM pa. pU. zrI zreyAbAIno sahakAra ghaNo sAro maLyo hato.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 28 zodhanibaMdha lakhIne taiyAra karavo ane graMthasvarUpe e prakAzita karavo e bemAM pharaka karavo paDe che. badhA ja zodhanibaMdho enA e svarUpe prakAzita karavAnuM yogya nathI, kAraNake zodhanibaMdhamAM AdhAra mATe avataraNo ane graMthasaMdarbho ApavA anivArya che, jemAMnA keTalAye avataraNonI prakAzita graMthamAM anivAryatA hotI nathI. zodhanibaMdhamAM keTalIka punarukti anivArya bane che. prakAzita graMthamAM evI AvazyakatA nathI. zodhanibaMdha saMzodhako ane vidvAnone lakSamAM rAkhIne lakhAya che. prakAzita graMtho, tenI sAmagrI pramANe, kyAreka sAmAnya vAcakane lakSamAM rAkhIne prakAzita thAya che. eTale ja pa. pU. zrI jazubAI mahAsatIjIe potAnA zodhanibaMdhane thoDo saMkSipta karIne prakAzita karyo che, te yogya ja thayuM che. pU. zrI. AnaMdaghanajI mahArAja atyaMta lokapriya kavi che. bIjI bAju AtmajJAnanA ArAdhako mATe teo gahana kavi che. emanAM keTalAMka padostavanono vAcyArtha saraLa che. paNa dhvanyArtha gUDhArtha pAmavAnuM duSkara che. yogya adhikAra vinA te samajAya nahi. 5. pU. zrI jazumatIbAI mahAsatIjIe AvA gUDhArthanAM rahasyodghATana A graMthamAM karyAM che. e mATe emane khUba khUba dhanyavAda ghaTe che. pa. pU. zrI jazubAI mahAsatIjIno A graMtha aneka rasajJa vAcakone ane AtmArthI jIvone mATe preraka ane mArgadarzaka bhAthuM banI rahe evo che. pa. pU. zrI jazubAI mahAsatIjIne ane emanA samudAyanAM sarva zramaNa-zramaNI vRMdane vaMdanA karI viramuM chuM.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 anubhava rasa ******************************* AtmajJAnI ekalavIra AnaMdaghana -DaoN. kalA zAha pUjya jaina sAdhvI mahAsatI jazubAI svAmIe pIeca.DInI DIgrI mATe muMbaI yunivarsiTImAM mArA mArgadarzanamAM taiyAra karela mahAnibaMdha "AnaMdaghanajI eka adhyayana" nuM graMtharUpe prakAzana thAya che e vAta jaina sAhitya mATe mAtra ati AnaMdanI ja nahi paNa eka aitihAsika tathA avismaraNIya binA banI raheze. A kArya upADI lenAra saMghanA TrasTIone tathA kAryakartAone mArA hArdika abhinaMdana. pUjya mahAsatI jazubAI svAmIne pIeca.DI mATenuM saMzodhana kArya karAvavA mATe sthA. jaina saMghanA keTalAMka TrasTIoe muMbaI yunivarsiTImAMthI mAruM nAma zodhI mane maLavA AvyA te prasaMganuM smaraNa tAjuM thAya che. tyAra bAda ghATakoparamAM hIMgavAlA lenanA upAzrayamAM pUjya jazubAI svAmIne rUbarU maLavAnuM thayuM. viSayanI pasaMdagI mATe pUjya De. ramaNabhAI zAhe hAjara rahIne viSaya nakakI karavAmAM sahAya karI. pachInA badhAM ja kAryomAM dareke dareka saMghanA kAryakartAoe je agAdha mahenata karI hatI te prazaMsAne pAtra che. madhyakAlIna jaina gujarAtI kAvyasAhityamAM AnaMdaghanajInI racanAo eka maramI saMtanI vedanAnuM ane bhakti tathA adhyAtmanuM najarANuM che ane eka aNamola khajAno che, jemAM gahanabhUtino sparza che. temanAM racelA pado narasiMha, mIrAM ane saMta kabIranI haroLamAM bese tevo che. tathA temaNe racelA stavano (covIzI) jaina paraMparAnuM gaurava che. AvA kavi AnaMdaghanajInAM kAvyo para saMzodhana karavAnuM vicAravAmAM AvyuM.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 30 jaina darzananA jJAtA, AtmasAdhanA karanAra sAdhaka adhyAtmayogI AnaMdaghanajI racita "covIzI' nA dareke dareka stavana tathA padamAM rahelI UMDI gahanate, AdhyAtmikatA tathA AtamajJAnanA rasanuM pAna pUjya jazubAI svAmIe agAdha parizrama karIne pAra pADayuM che. AnaMdaghanajI nirmaLa ane sthirabhaktimAM Atmanimajjana karanAra avadhU hatA. gAmo gAma ane zaherezahere vihAra karatAM karatAM pIeca.DI nuM saMzodhana kArya karavuM potAnI dinacaryAnI sAthe sAthe sAdharmikone vyAkhyAno ApavA, baporanA samaye saMzodhananA viSayanI carcA vicAraNA karavI e atyaMta kaThina kArya che. paNa aMtaramAM dhagaza hoya to kaThina kArya paNa pAra paDe ja che. e vAtanI pratIti pUjya jazubAIsvAmIe taiyAra karela 1300 pAnAnA traNa khaMDanA mahAnibaMdha dvArA thAya che. pUjya jazubAI svAmIe svahaste taiyAra karela A mahAnibaMdha muMbaI yunivarsiTImAM yAdagAra banI rahe tevo graMtha che. A mahAnibaMdha mAtra muMbaI yunivarsiTInI upAdhi meLavavA mATe ja lakhAyelo mahAnibaMdha nathI. paraMtu avadhU AtmajJAnI AnaMdaghanajInA Atmatattvane pAmIne, pacAvIne taiyAra karela mahAnibaMdha che. temAM lakhAyelA akSare akSare, zabda zabda pUjya jazubAI svAmIe pote karelA gahana AdhyAtmikatAnI pratIti karAve che. dareke dareka stavana ke padanuM rahasya pAmavA mATe ane pamADavA mATe AnaMdaghanajInA bhAvane samajavA mATe jarUra lAgI tyAM Agamo, zAstro tathA anya saMta kavionI kavitAnA daSTAMto dvArA pUjya jazubAI svAmIjIe A mahAnibaMdhane anokho opa Apyo che. A mahAnibaMdhanI viziSTatA enuM gahana UMDANa ane vistAra che. AnaMdaghananI covIzInAM stavano ane padonA vAcana paThana ane adhyayana karavA karAvavAno je lAbha eka mArgadarzaka (gAIDa) tarIke mane maLyo tene huM mAruM sadbhAgya samajuM chuM. te uparAMta pUjya jazubAI svAmInI sAthe sAthe anya mahAsatIone maLavAno ane badhAMnA sAnnidhyamAM rahevAno lAbha paNa mane maLyo. AnaMdaghanajI vizenA A saMzodhana kArya daramyAna mAro nijano AdhyAtmika vikAsa paNa thayo. te mATe huM pUjya jazubAI svAmInA caraNomAM mArA koTi koTi vaMdana pAThavuM chuM. avadhU AnaMdaghanajIne pAmavA mATe svAmIjIno A graMtha vAcakone atyaMta upayogI thaze. sarvane abhinaMdana sAthe viramu.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 31 alakSyane lakSya karanArA yogI AnaMdaghana - padmazrI kumArapALa desAI - smaraNa karatA vismaraNano keTalo badho mahimA che. prAcina ane madhyakAlIna sAhityamAM saMto hoya ke sarjako paNa potAne vize bahu ochI mAhitI ApatA hoya che. tulasIdAsa hoya ke kAlidAsa hoya, . paNa emanA jIvana vize pramANabhUta mAhitI ochI maLatI hoya che. mahAyogI AnaMdaghananA jIvanamAM paNa AvuM ja najare paDe che. AdhyAtmika anubhUtinA aTala UMDANane paMthe saMcaranArI vyaktine prasiddhi ke nAmanAnI paravA kyAMthI hoya? avarNanIya AtmAnaMdanI mastImAM lIna banIne jIvanAra yogIne kirtInuM pralobhana kaI rIte AkarSI zake? priyatama prabhunA durlabha darzana mATe paLe paLe taDapanAra potAnI jAtane-kyAMthI yAda rAkhI zake? nAma, nAmanA, sthaLa ke kALanAM sImita baMdhano pAra karIne jyAM citta asIma UMDANamAM viharatu hoya, tyAM nAmanA ke kIrtInI lobhAmaNI bhautika simAone pAra karIne jyAre vyakti asIma ane alakSane pAmavA prayatna kare, tyAre ja e AnaMdaghanane divya AnaMdane pAmI zake che. AdhyAtmayogI AnaMdaghananA kavanamAMthI emanA jIvana vize koI mAhitI sAMpaDatI nathI. sAdhanAno pracaMDa dAvAnaLamAM sAMsArika jIvananI kSudra vigato to kyAMya baLI jAya che. emanA kavanamAMthI eka nijAnaMdI, saMsArathI sadaMtara beparavA ane paramAtmAnA mArge Urtha prayANa karanAra mumukSunI pratibhA svayameva upasI Ave che. bhautika jagatanI koI paLojaNa emane sparzI zakatI nathI. saMpradAyanA vADA emanA cittane keda rAkhI zakatA nathI. Atmika gharmane nAme cAlatI ane phUlI-phAlatI vAdavivAdo ane matamAtAMtaronA duniyA tarapha AnaMdaghanane bhAre napharata hatI. emanA kavanamAMthI ja AtmasAdhanAne mArge paramAtmAne pAmavA mATe prayatna karanAra sAcA sAdhakanuM vyaktitva jANavA maLe che. AtmA jyAre paramAtmA banI jAya che. tyAre yogI AnaMdaghananA aMtaramAMthI ApoApa AtmA ane 5marAtmAnI ekarUpatAno anubhava zabdastha thaIne pragaTe che.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31A anubhava 2sa aho huM aho huM mujhane kahyuM, namo mujha namo mujha re, dha (stavanaH 16, gAthAH 13) sAdhanAnI pahelI zarata huMpaNAno ane mArApaNAno tyAga che. a Mtva ane mamatvanA mohane mArIne ja A mArge AgaLa vadhI zakAya che. sAdhaka AnaMdaghana to potAnA prItama RSabha jinezvara sAthe prIta lagADIne beThA che. A prIta evI che ke je ekavAra jAge to janmAMtareya jatI nathI. e Adi anaMta che, jeno AraMbha che, paNa cheDo nathI. je ekavAra baMdhAya to mRtyu ke kALanAM baMdhano paNa ene chedI zakatAM nathI. prabhu pratyenI AvI prItamAM laganI lagADIne beThelo sAdhaka potAnI jAtanuM to paramAtmAmAM kyAranoya vilopana karIne beTho hoya che AvA alakSyane lakSya karanArA saMtonI parama ujjavaLa paraMparAnAM madhyakAlIna sAhityamAM darzana thAya che. madhyakAlIna sAhityamAM premAnaMda ke zAmaLa jevA sarjako kRtine aMte potAno paricaya ApatA hoya che. potAnuM nAma, jJAti, sthaLa temaja kRtinuM prayojana darzAvatA hoya che, jyAre AnaMdaghananI koI kRtimAM evo paricaya sAMpaDato nathI. kavinuM upanAma AnaMdaghana che ane e AnaMdaghana upanAma sivAya emaNe emanuM mULanAma paNa emanI kRtiomAM koI ThekANe darzAvyuM nathI. mAtra eka padamAM A masta ekalavihArI AtmasAdhake anokhI rIte potAnI oLakha ApI che. A padamAMthI emanI AnaMdamatAnuM ja sUcana maLe che. AnaMdaghananAM mAtApitA koNa? emanI jAti ke jJAti kaI? e saghaLAne teo AnaMdaghana tarIke oLakhAve che. saccidAnaMdanI parama anubhUti vakhate sAdhakanuM vyaktitva emAM keTaluM badhuM otaprota thaI jAya che, te A padamAM darzAve che. dhamere prAna AnaMdaghana, tAna AnaMdaghana, mAta AnaMdaghana, tAta AnaMdaghana, gAta AnaMdaghana, jAta AnaMdaghana. A padanI paMktie paMktimAMthI UchaLatA AdhyAtmika AnaMdanI mastInI chAlaka anubhavAya che. sAdhakanI avarNanIya dazAnI mastInAM A zabdomAM tAddazya darzana thAya che. alakSyane lakSya karanArA AvA yogI AnaMdaghanajInA 'anubhava rasa' nuM pAna karAvavA badala pU. DaoN. jasubAI svAmIne huM abhivaMdanA karUM chuM.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 anubhava rasa kakakakakakakkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkka prAstAvika - pU. Do. jazubAI mahAsatIjI bhavabIjAMkurajananA, rAgAdayaH kSayamupAgatA ysy| brahmA vA viSNurvA, haro jino vA nmstsmai|| bhavarUpI bIjanAM aMkura che evA rAga-dveSAdino jemaNe kSaya karyo che evA brahmA ho, viSNu ho athavA hari ke jinezvara ho, temane huM namaskAra karuM chuM. sAdhakanI sAdhanAnuM lakSyabindu che paramapadanI prApti e paramapada sAthe sadga saMyoga karAve che. sadganA preraNA tathA AziSa sivAya sAdhaka koI paNa kAryamAM saphaLa thaI zakato nathI. sadgara eTale mAre mATe gurumAtA. jenA hRdayamAM mA jevuM vAtsalya hoya tevAM guNI te gurumAtA. " jenI AMkhamAMthI naryo neha nItarato rahe che, vANImAM vAtsalya dhArA vahe che, temaja jenuM dila dariyAva che evA mArAM guruNI (bApajI) adhyAtmayoginI bA. bra. pU. lalitAbAI svAmI sAthe ame 1974mAM pUrva bhAratamAMthI pAchAM pharI muMbaImAM pravezatAM hatAM tyAre emanA mukhamAMthI amIjharatI vAtsalyabharI, mRduvANI nIkaLI. emaNe mane kahyuM, "jazI! sAdhu jIvanamAM thoDA vyavahArajJAnanI paNa AvazyakatA rahe che. mArI IcchA che ke tuM esa. esa. sI. nI parIkSA paNa Apa ane emAM paNa AgaLa vadha.' na khabara bApajIe mArAmAM zuM joyuM? mArI dIkSA pUrve meM
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 anubhava 2sa phakta sAta gujarAtI sudhIno abhyAsa karyo hato. dIkSAjIvanamAM jaina sthAnakavAsI pAtharTI borDanI, jaina siddhAMtAcArya sudhInI parIkSA pasAra karI hatI. tyArabAda guruNInI AjJA ane teozrInI hitazikSAne hRdayamAM avadhArIne meM 1974 mAM sIdhI esa. esa. sI. nI parIkSA ApI. e arasAmAM amArA ThANA 8nuM (ATha sAdhvInA samudAyanuM ) cAturmAsa mATuMgAmAM hatuM. te vakhate sujJazrAvaka zrI subodhabhAI ghATaliyA mArA paricayamAM AvyA ane mArI parIkSAnI vyavasthAno badho bhAra emaNe upADI lIdho. tyArapachI 1976 mAM esa. ena. DI. TI. yunivarsiTInI bI. e. nI pahelA varSanI parIkSA meM ApI. Ama anukrame abhyAsamAM AgaLa vadhatAM chevaTe 1981 mAM meM ema. e. nI parIkSA pAsa karI. mArA A abhyAsamAM vega tathA utsAha preranAra mArA dharmabaMdhu subodhabhAI ghATaliyAe tathA zrImatI sarojabena ghATaliyAe ghaNI jahemata uThAvI che. ethI ja huM ema. e. sudhI pahoMcI zakI. temaNe potAnI sagIbahenathI paNa vizeSa prema ApIne mArA abhyAsane vega Apyo. udAra dile tana, mana, dhana ane samayano bhoga Apyo. temanA e snehane huM kema visarI zakuM? 1981 mAM ema. e. nI parIkSA pUrNa karyA pachI pharIthI dakSiNa bhAratamAMthI vihAra karIne ame pAchA muMbaImAM praveza karyo tyAre bhIvaMDImAM ananya bhaktahRdayI zrImatI saritAbena ramezabhAI mahetA (pAlanapu2vALA ) vagere cAra pAMca baheno darzanArthe AvyAM. saritAbene tyAre evI bhAvanA vyakta karatAM kahyuM, 'mahAsatIjI ! Apa jo pIeca. DI. no abhyAsa karo to enA saMpUrNa sahakA2nI javAbadArI upADavAnI mArI bhAvanA che. ' A zabdoe mArA hRdayamAM utsAha preryo. saritAbena vAraMvAra darzanArthe AvatAM rahyAM ane pIeca. DI. nI yAda apAvatAM rahyAM. 9 i. sa. 1988 mAM mArA vaDIla gurubhaganI tattvaciMtaka bA. bra. pU. tarubAI svAmI (M. A. Ph. D.) nI nizrAmAM amAruM cAturmAsa ghATakopara hIMgavAlAlenamAM thayuM. mArA gurubhaginInI preraNA tathA prabhAvathI keTalAka vidvAno sAthe mAre pIeca. DI. nA viSaya mATe carcAo
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 34 thaI. taduparAMta muMbaImAM vidvarya Do. zrI ramaNabhAI zAha tathA Do. kalAbena zAha sAthe paNa keTalAka viSayo para carcA vicAraNA thaI. chevaTe Do. ramaNabhAI zAhanI preraNAthI 'avadhUta yogI zrI AnaMdaghanajI'no viSaya levA mATe mAruM mana TharyuM. ane te mATe manathI nirNaya karyo. mArA mananI eka ja IcchA hatI ke pIeca. DI. no abhyAsa mArA sAdhakajIvanamAM vizeSa upayogI thAya tevo hoya to sAruM. vaLI bAhya kriyArUpa sAdhanA uparAMta aMtaranuM parivartana karI yathArtha svarUpa dazA pragaTa karavAmAM pre2ka bane. niSpakSa tathA sAMpradAyika saMkucitatAthI mukta hoya tevA sAhityanuM adhyayana karavAnuM maLe to vadhu AnaMda thAya, kA2Na ke AtmajJAnI saMtahRdaya koIpaNa saMpradAyanAM baMdhanamAM rahI na zake. mArI te IcchA Do. ramaNabhAInI salAhathI pUrNa thaI. Do. ramaNabhAI yunivarsiTImAMthI nivRtta thayA che, eTale emanA mArgadarzana heThaLa mAro viSaya rajisTara karAvavAnuM zakya nahotuM. eTale emanI ja bhalAmaNathI meM Do. kalAbena zAhanA mArgadarzana heThaLa muMbaI yunivarsiTImAM pIeca. DI. nA vidyArthI tarIke nAma rajisTarDa karAvyuM. mArA A zodha-prabaMdhanA kAryamAM sauthI vizeSa sahakAra Do. ramaNabhAI zAhano malyo che. teo potAnA muMbaInA jIvanamAM pUrNarUpeNa vyasta hovA chatAM, mArA mATe samaya phALavI mane mArgadarzana ApyuM che. Do. ramaNabhAIno mane sAtha maLyo na hota to kadAca mAruM A vizALa kArya ATaluM jaladI pAra paDayuM na hota. keTakeTalI pravRttiothI gherAyelA hovA chatAM samaya kADhI temaNe mane abhyAsamAM utsAha Apyo che. temanI namravANI, hRdayanI vizALatA ne AMkhamAMthI jharatI vAtsalyadhArA eka pitAnI yAda paNa bhulAvI de tevI che prema ane snehathI, AdarabhAva jALavI, mane premapUrvaka abhyAsa karAvyo. teozrInI A ati vidvatApUrNa talAvagAhI niSkAma sevAne huM kema bhUlI zakuM ? maharSi dayAnaMda kolejanA prophesara Do. kalAbena zAhe mArA A zodha-prabaMdhanAM mArgadarzaka tarIke yunivarsiTInI vahIvaTI javAbadArIo upADI levA uparAMta jyAM jyAM amAro vihAra tathA cArtumAsa hoya tyAM jAte AvIne ghaNuM kArya karyuM che. temaNe potAnA muMbaInA hADamArI bharelA jIvanamAMthI tathA kolejanA bahoLA kAryamAMthI
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 anubhava rasa samaya kADhI, mane ghaNuM sarasa mArgadarzana ApyuM che. te sahayoga tathA sevA paNa kema visarI zakuM? pIeca. DI. mATe mAro viSaya rajisTara karAvI meM mAruM saMzodhana kArya zarU karyuM. avadhUta kavi AnaMdaghanajI vize atyAra sudhImAM ThIka-ThIka lakhAyuM che. e badhAMno abhyAsa tulanAtmaka dRSTithI meM karyo che. AnaMdaghanajI vize A zatakamAM sauthI prathama ane saMgIna kArya karyuM hoya to te zrImad buddhisAgarasUrie. paraMtu emaNe phakta padonuM ja vivecana karyuM che. stavanonuM vivecana emaNe karyuM nathI. AnaMdaghanajInAM stavano vize zrI motIcaMda kApaDiyAe ghaNA vistArathI vivecana karyuM che. taduparAMta emaNe padonuM vivecana paNa karyuM che, paraMtu te stavananA vivecana jeTaluM vistRta nathI. A uparAMta zrImadrAjacaMdra, zrI prabhudAsa pArekha, zrI kuMdakuMdasUri, zrI bhuvanabhAnusUri, zrI bhuvanaratnasUri, zrI sahajAnaMdajI (hapIvALA), zrI birAvacaMda jaragaDa, Do. kumArapALa desAI vageree AkhI covIsI upara athavA chUTaka koI stavana upara vivaraNa karyuM che. A badhA lekhakonI huM atyaMta RNI chuM, mArA lekhanamAM e badhAnA nicoDarUpe lakhavA uparAMta AdhyAtmika dRSTithI paNa keTaluMka tulanAtmaka vivecana meM karyuM che. A lekhanakArya karavAmAM viSaya ja evo che ke keTalIka punarukti AvyA vagara rahe nahi. tema chatAM zakya teTalI te nivArI che. keTaleka sthaLe stavana tathA padanA mULa zabdo e ja pramANe rAkhyA che, enI joDaNI paNa mULa pramANe rAkhI che kyAMka vidvAnonAM avataraNomAM, keTalAMka avataraNa cihnomAM anukULatA khAtara najIvI chUTa lIdhI che, je kSamya gaNAya evI che. ema chatAM kyAMya paNa paddhatinI dRSTie anavadhAna doSathI kSati rahI gaI hoya to te mATe kSamAprArthI chuM. mArA A saMzodhana kAryamAM sarvaprathama huM RNI chuM mArA guruNadeva pU. bApajInI tathA mArA vaDila gurubhaginI bA. bra. pU. tarubAI mahAsatIjInI. te baMnenI zubha AziSa mArA para niraMtara varasatI rahe che. temaja 1991 mAM mArA guraNI sAthe devalAlI rAjagRhI khAte cAturmAsa rahevAno suyoga sAMpaDyo. guruNadevanI mIThI najara tathA nAnI guru
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 anubhava rasa bhaginIonI sevAthI mArA kAryane ghaNo vega malyo mane samaye samaye pU. tarubAIsvAmI mArgadarzana ApatAM rahyAM che tathA dareka prakAranI anukULatA karI ApatAM rahyA che. taduparAMta mArAthI nAnAM sAdhvIratnA zrI vasulAI svAmI, zrI sumitrAbAI, zrI aruNAbAI, zrI jayavatIbAI, zrI mIrAMbAI, zrI zvetAbAI, zrI mItalabAI, zrI zreyAbAI, zrI dattAbAI tathA zrutibAI vagereno paNa mane savizeSa sahayoga maLato rahyo che. jo temano sAtha tathA sahakAra na maLyo hota to A vizALa kArya pAra pADavuM mAre mATe ati muzkela hatuM. zrI aruNAbAI, zrI mIrAMbAI tathA zrI zrutibAI vageree mAre mATe jarUrI evA judI-judI lAyabrerImAMthI pustako maMgAvI mane mokalAvatAM rahyAM hatAM tathA abhyAsamAM adhika samaya maLe tenI kALajI zrI aruNAbAI savizeSa rAkhatA hatA.' A badhAMmAM sAdhvIratnA zrI zreyAbAIe mane A kAryamAM ghaNo sAtha ane sahakAra Apyo che. mArA jamaNA hAthanI mAphaka temaNe kAma karyuM che. padonI nakala karavAnuM tathA AkhA mahAnibaMdhanI chevaTanI nakala taiyAra karavAnuM temaNe bhUkha-tarasa, UMgha ke ArAmanI paravA karyA vinA satata doDha varasathI mArI sAthe rahIne kAma karyuM che ane mArA A kAryane ghaNI sArI rIte pAra pADayuM che. temanI zruta bhakti bhUlI zakAya nahIM tevI che. mArA A saMzodhanamAM zrI vi. sthA. jaina saMgha kAMdAvADI, zrI va. sthA. jaina vAlakezvara saMgha, zrI va. sthA. jaina ghATakopara gAroDiyAnagara saMghe paNa je suMdara Arthika sahayoga Apyo che tenI anumodanA karuM chuM. mArA A zodhaprabaMdha nimitte eka athavA anya prakArano jemanA taraphathI umaLakAbharyo sahayoga maLyo che. evA Do. dinezabhAI bhaTTa, zrI gulAbabhAI deDhiyA, zrI hasamukhabhAI ajamera, zrI caMpakabhAI catrabhuja vekarIvAlA, zrI bhogIbhAI modI, zrImatI cArubahena kizorabhAI mahetA, zrImatI anilAbahena kAntibhAI koThArI, ku. bInA domaDiyA ku. amiSA zAha vagere mATe huM harSa vyakta karuM chuM. mane kahetAM savizeSa AnaMda thAya che ke mArA A saMzodhana kAryamAM saltAnI evA zrI rAkezabhAInuM paNa mArgadarzana maLyuM che. taduparAMta
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 anubhava rasa temaNe thisisanI jherokSa karAvI ApavAmAM paNa sArI sahAya karI che. mArA A zodha-prabaMdha nimitte pratyakSa ane parokSa rIte je koIno sahakA2ne sadbhAva sAMpaDayo che te sarvenI huM kRtajJabhAve anumodanA karuM chuM. chadmastha avasthAnA yoge A zodha nibaMdhamAM koI paNa sthAne kSati rahI gaI hoya tathA koI sthAne viSayanI ke vAkyanI punarukti thaI hoya to te badala kSamA yAcuM chuM. lekhana kAryamAM kyAMya paNa jinAjJA viruddha lakhANa thayuM hoya to anaMta siddho tathA guru bhagavaMtanI sAkSIe micchAmi dukkaDaM karuM chuM. kavizrI AnaMdaghananI vANI upara ciMtana tathA svAdhyAya karavAno je amUlya avasara mane malyo hato. te have maLavo muzkela che mATe ja kavi kahe che, 'beThera beThera nahi Ave, avasara beThera beThera nahi Ave.' sAdhvI jazubAI
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 38 kakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakakaka AnaMdaghanajInuM jIvanavRttAnta Adhunika samayamAM ghaNA lekhako potAnI saLaMga AtmakathA lakhe che. keTalAka lekhako svAnubhavanA prasaMgo lakhe che. AtmakathAnA svarUpano vikAsa ogaNIsamI ane vIsamI sadImAM ghaNo thayo che. jIvanacaritra lakhavAnI prathA paNa A be saikAmAM ghaNI vistAra pAmI che. mudraNa kAryanI sulabhatAne kAraNe gadyano paNa mahimA vadhyo ane tyArathI aneka gadyakRtio duniyAnI tamAma bhASAnA sAhityamAM lakhAvA lAgI che. AthI svabhAvika rIte ja keTalAka lekhako Atmacaritra lakhavA prerAya che. prAcIna ane madhyakAlIna samayamAM jyAre mudraNakAryanI zodha thaI nahotI ane kRtio hastapratomAM lakhAtI hatI, tyAre zabdanuM mahattva ghaNuM hatuM. kRtio bahudhA padyamAM lakhAtI. vaLI, AtmakathAtmaka kRtionuM bahu gaurava thatuM nahi, kAraNa ke temAM AtmazlAdhA AvI javAno bhaya raheto. savistara jIvanacaritro lakhavAnI paNa prathA nahotI, kAraNa ke kavi-lekhakone ane vAcako-zrotAone sArabhUta tattva sAthe vadhu nisbata hatI. mAtra manoraMjanArdU sAhitya ekaMdare ochuM lakhAtuM. jIvanopayogI, mArgadarzaka, preraka, uddhodhaka sAhityano mahimA samAjamAM savizeSa hato. AthI ja sthULajIvananI nAnI nAnI vigatonI AdhArabhUta mAhitI lakhI levAnI ke saMgharavAnI vRtti ekaMdare lokomAM tyAre ochI hatI. vaLI je kaMI AdhArabhUta mAhitI upalabdha hoya te zravaNa paraMparAmAM kALakrame thoDI-vadhu lupta thaI jatI. AthI ja bhAratanA madhyakAlIna saMto, kavio, zreSThIo, samAjanetAo vagere vize AdhArabhUta mAhitI alpa pramANamAM upalabdha che. sAlavArInI bAbatamAM to ghaNI anizcitatA pravartatI hoya che. alabatta, saMtonA jIvananI AsapAsa camatkAra bharelI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa ghaNI daMtakathAo pracalita banI jatI hoya che. e darekamAM tathya keTaluM hoya che e saMzodhanano prazna rahe che. jyAre AvI sthiti prarvatatI hoya che tyAre caritranAyaka vize zakya teTalI mAhitI meLavavA je prayatna karavo paDe che temAM bAhya ane AMtara pramANo upara AdhAra rAkhavo paDe che. kavi AnaMdaghanajIno jIvanakALa te akabara bAdazAhanA jIvananA aMtima varSo ane jahAMgIra bAdazAhano zAsanakALa. e kALa bhautika dRSTie sukha, zAMti, salAmatI ane samRddhino kALa hato. hindu ane musalamAna loko vacce dhArmika vaimanasya rahyuM na hatuM. jaino to ahiMsAnA pUjArI eTale susaMvAdI jIvananA himAyatI kahevAya. AvA A kALamAM dekhItI rIte ja zAsanakartAonI jIvanapraNAlIno prabhAva lokonA jIvana upara paDe. eka phakta bhASAnI dRSTie ja vicArIe to arabI-phArasI bhASA yavanonI bhASA gaNAya. saMskRtanA himAyatI hindu paMDito mATe to te sarvathA varjaya gaNAya. paraMtu AnaMdaghanajInA samayamAM Avo bhASAvirodha rahyo na hato. tethI e kAlamAM keTalAye kavionI kavitAnI bhASA upara arabI-phArasI bhASAnI ghaNI moTI asara paDI che. AnaMdaghanajI, yazovijayajI, samayasuMdara, guNavinaya, sahajasuMdara vagere tatkAlIna ghaNA kavionI kRtiomAM keTalAye arabI phArasI zabdo Ave che. eno artha e thayo ke arabI phArasI bhASAne mAtra jIvanavyavahAramAM ja sthAna na maLatAM kavitAomAM paNa pratiSThAbharyuM sthAna maLI gayuM hatuM. AnaMdaghanajInAM stavanomAM ane vizeSatA padomAM ApaNane arabI phArasI zabdo jovA maLe che. dilhInI gAdI upara bAbarathI zarU karIne mogala bAdazAhoe je sAmrAjya vistAryuM ke rAjasthAna ane gujarAta sudhI vistaryuM hatuM. mogala bAdazAhomAM suvarNakALa te akabara bAdazAhano gaNAya che. akabaranA putra jahAMgIranA samayamAM paNa A paraMparA sArI rIte jaLavAI rahI hatI. bAbarano samaya te saMgharSano samaya hato. akabara ane jahAMgIrano samaya zAMti ane samRddhino kALa hato. zAhajahAMno uttarakALa ane auraMgajebano jIvana kALa te pharI saMgharSano samaya banI gayo hato. zahenazAha akabarano kAla suvarNayuga tarIke banI gayo, kAraNa ke tenA
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 40 mULamAM akabaranI udAra dharmadeSTi hatI. akabara bAdazAhanA darabAramAM hindu paMDito, kalAkAro ane dharmAcAryone mAnabharyu sthAna hatuM. tevI ja rIte akabara bAdazAha upara temanA uttarajIvanamAM jainaAcAryono ghaNo moTo prabhAva paDayo hato. zrI hIravijayasUrine akabara bAdazAhe potAnA darabAramAM padhAravA mATe TheTha gaMdhAra (kAvI pAse ) nimaMtraNa mokalAvyuM hatuM. hIravijayasUri pAdavihAra karIne dilhI pahoMcyA hatA. temaNe akabara bAdazAhane pratibodha karyo hato. jyAre hIravijayasUri vihAra karI gujarAta ta2pha pAchA pharavAno vicAra kare che, tyAre akabara bAdazAhanI vinaMtIthI potAnA tejasvI ziSya zAMticaMdra upAdhyAyane thoDo vadhAre samaya akabara bAdazAha pAse rokAvAnuM kahe che. zAMticaMdra paNa tapasvI ane sAdhaka hatA. temanA prabhAvathI akabara bAdazAhanuM valaNa jainadharma ta2pha vadhu ane vadhu DhaLatuM gayuM hatuM, te eTalI hada sudhI ke akabara bAdazAha jIvananA chellAM varSomAM zuddha zAkAhArI banI gayA hatA. eka mAMsAhArI musalamAna bAdazAha jaina sAdhuonA prabhAvathI zAkAhArI bane e ghaTanA kAlpanika nathI, paNa aitihAsika che. A ghaTanAno ullekha aMgreja itihAsakAroe potAnA itihAsamAM karyo che ane khuda musalamAna itihAsakAroe paNa A ghaTanAno svIkAra karyo che. AvA A kALamAM upAdhyAya yazovijayajI AnaMdaghanajI, satyavijayajI, samayasuMdara vagere khyAtAnAma kavio jaina paraMparAmAM thaI gayA. AnaMdaghanajIno janmakALaH sattA pipAsu sAdhako, satne pAmavA mATe satnI zodhamAM jema bAhyadRSTie duniyAnI vividha dizAomAM dhUme che tema AvyaMtara dRSTie AtmAnA atala UMDANamAM cAlyA jAya che. svAdhyAya e emanuM vasana ane dhyAna e ja emanuM bhojana bane che. AvA saMtonI oLakha temanA dehathI ke daihika kriyAthI nahIM, paNa temanAM jJAnathI thAya che. mATe ja kabIre kahyuM che.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 41 anubhava rasa jAti na pUcho sAdhu kI, pUcha lIjIe jJAna, mola karo taravAra kA, paDI rahana do myAna. taravAranI kiMmata tenI dhArathI thAya che, nahi ke tenA myAnathI, tevI rIte sAdhusaMtonI kiMmata temanA sthUlajIvanathI ke kriyAthI nahIM, paNa kriyA karanAra akhaMDa AtmatattvathI thAya che. adhyAtmayogI zrI AnaMdaghanajI mahArAjanA janma kALa viSe tathA janma sthaLa viSe judA judA mata pravarte che, kAraNa ke te vize nakkara purAvA maLatA nathI. - AnaMdaghanajInA janmasthaLa ke jIvanakALa vize koI bAbata ke AMtarika pramANo haju sudhI maLyAM nathI. koI pAdukA, koI zilAlekha ke koI caritrakRti temanA vize upalabdha nathI. AnaMdaghanajIe pote paNa potAnI kRtiomAM potAnA jIvana vize koI ullekha karyo nathI. temaNe temAM potAnA gurunuM ke gurubaMdhunuM ke pATaparaMparAnuM ke kRtinA sarjananA sthaLanuM nAma paNa lakhyuM nathI. eTale e vize tarka ane anumAnane AdhAre ja keTalIka bAbato vicAravAnI rahe che. - zrI AnaMdaghanajI vikramanA sattaramA saikAmAM thayA hatA e hakIkata nirvivAda che, kAraNa ke teo upAdhyAya zrI yazovijayajInA samakAlIna hatA ema upAdhyAyajIe emane vize lakhelI aSTapadI uparathI spaSTa thAya che, zrI upAdhyAya yazovijayajI vikramanA sattaramAM saikAmAM thaI gayA. AthI kavizrI AnaMdaghanajInA janmakALano nirNaya karavA sarva prathama ApaNe upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanA janmakALa para dRSTi karavI ghaTe. vartamAnakAlIna zrI yazovijayajI mahArAja (zrI yazodevasUri) lakhe che ke " upAdhyAya zrI yazovijaya mahArAjano janma gujarAtanA kalola gAmanI najIka kanoDu gAmamAM vikramanA sattaramAM saikAnA uttarArdhamAM thayo hato." "munizrI kAntivijayajIkRta sujasavelI bhAsa"mAM upAdhyAya zrI yazovijayajInA jIvananI ghaNI vigato maLe che." zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che ke "zrI yazovijayajI saMbaMdhI keTalIka 1 zrI yazovijaya smRtigraMtha saMpA=munivara yazovijayajI. pR. 21 2 "jaMbUsvAmI rAsa" saMpADo. ramaNalAla cI. zAhuM pR. 139
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa ; 42 hakIkata labhya che. teozrIno dehotsarga DabhoI zaheramAM vikrama saMvata 1745 nA mAgazara suda agiyArase thayo ema teozrInI pAdukAnA lekhathI jaNAya che. A parathI vicAratAM teono janmasamaya saMvata 1670thI saMvata 1680 sudhImAM hovAnuM anumAna thAya che. A uparathI jaNAya che ke zrI AnaMdaghanajI paNa sattaramAM saikAmAM vidyamAna haze. lAbhAnaMda e AnaMdaghanajInuM mULa nAma hatuM. kriyAuddhAraka zrI satyavijayajInA lAbhAnaMda nAnA bhAI hatA te vAta "zrI sametazikhara tIrthanA DhALiyAmAM' kahela che te parathI jaNAya che; sivAya ke lAbhAnaMda nAmanA be sAdhuo e kALe thaI gayA hoya. juo ima kahI svarga sadhAyA sUrivara, saMghane vAta suNAvIjI, satyavijaya panyAsanI ANA, muni gaNamAM varatAvIjI saMghanI sAthe teNe nija hAthe, vijaya prabhasUri thAyijI, gaccha nizrAe ugra vihArI, saMvegatA guNa vyApIre" 2 temanA laghubhAI lAmAnaMdajI te paNa kriyA uddhArakajI. Ama jo lAbhAnaMda te kavizrI AnaMdaghanajI ja hoya to AnaMdaghanajI karatAM satyavijayajI moTA hatA. satyavijayano svargagamanasamaya nizcita che, kAraNa ke temanA dehotsarga pachI "eka mAsamAM kavizrI jinaharSe nivaNarAsa" nI racanA karI che. temAM thayelA ullekha pramANe satyavijayanA svargagamanano divasa te saMvata 1756 poSa suda 12 ne zanivAra che. ATalI hakIkata parathI zrI yazovijayajI mahArAja tathA satyavijayano samaya nirNita thAya che. upAdhyAyajI jevA vidvatna zrI AnaMdaghanajIne atyaMta Adara ApatA hatA, tethI anumAna thAya che ke zrI yazovijayajI karatAM AnaMdaghanajI uMmaramAM moTA hovA joIe. AnaMdaghanajInI ucca AdhyAtmika dRSTi ane yogAbhyAsanI hakIkato jotAM vikrama saMvata 1668 mAM temano janma thayo hato ane 1720 thI 1730 mAM teo kALadharma pAmyA hoya ema jaNAya che. "satyavijayajI 1 AnaMdaghana padya ratnAvalI- zrI motIcaMda giradharalAla kApaDiyA pR. 30 2 AnaMdaghana eka adhyayana- Do. kumArapALa desAI. pR. 3 ane 17 3 jaina rAsamALA- prathama bhAga pR. 116
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa kriyA uddhAra karI, ghaNAM varasa sudhI AnaMdaghanajI sAthe vanavAsamAM rahyA hatA tema AtmArAmajI mahArAja "jaina tattvAdarzamAM' batAve che. ' AcArya kSitimohanasena AnaMdaghanajIno janma vi. saM. 1615 ane dehotsarga vi. saM. 1732 darzAve che, paraMtu te kALa svIkArya jaNAto nathI. "zrI AnaMdaghanajIno janmakALa aSTapadInA AdhAre mAnavAmAM Ave to Do. vAsudevasiMha evo judo nirNaya tArave che ke jo upAdhyAya yazovijayajIno dehotsarga vi. saM. 1745 mAM thayo hato ane jo AnaMdaghanajIno dehotsarga 1732mAM thayo hoya to upAdhyAya yazovijayajIe zraddheya AnaMdaghanajInAM dehotsarga vize svAbhAvika rIte potAno viSAda potAnI kavitAmAM pragaTa karyo hoya. paraMtu yazovijayajI e Avo koI zoka vyakta karyo nathI. AthI Do. vAsudevasiMha AnaMdaghanajIno dehotsarga upAdhyAya yazovijayajI pachI vi. saM. 1745 pachI thayelo mAne che." "zrI vizvanAtha prasAda mizra AnaMdaghanajIno samaya vi. saM. 1700nI AsapAsano mAnyo che. zrI mohanalAla dalIcaMda desAi vi. saM. 1950 thI 1710 sudhI avazya teo vidhamAna haze ema mAne che. A badhI vAto parathI jo upAdhyAya yazovijayajIno janma Azare 1670 mAnavAmAM Ave to AnaMdaghanano janma Azare 1660 gaNI zakAya. Do. kumArapALa desAinA mata AnaMdaghanajI vi.saM. 1660 thI vi. saM. 1730 sudhI hayAta haze ema mAnI zakAya. AnaMdaghanajInI janmabhUmi - kavizrI AnaMdaghanajInI janmabhUmi kaI hatI? teo kaI jJAtinA hatA? konA putra hatA? vagere vize AdhArabhUta hakIkato maLatI nathI. koI rAsarUpe ke caritrarUpe paNa koIe lakhI nathI. tethI temanA vize 1 jainatattvadarzana. pU. AtmArAmajI mahArAja pR. 581 2. apabhraMza aura hindImeM jaina rahasyavAda. Do.vAsudevasiMha pR. 204 se 206 3. nAnaMH vitta-vizvanAthaprasAmizra 5. 26
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa : 44 ghaNI kharI mAhitI anupalabdha ja che. alabatta, temanA saMbaMdhamAM lokomAM aneka kiMvadantio pracalita hatI, paNa A badhI vAto avyavasthita AkAramAM maLe che. vaLI te mATe vidvAnomAM paNa judA judA mata pravarte che. koi padonI ke stavanonI bhASAne AdhAre janmabhUmino nirNaya kare che, paNa bhASAnA AdhAre koI kavinuM janma sthaLa zodhavuM te ghaNuM agharuM kAma che vaLI AnaMdaghanajIe pote svahaste koI pada-vRtti ke stavanakRtinI hastaprata lakhI hoya tevI koI hastaprata maLatI nathI. jema upAdhyAya zrI yazovijayajInA hastAkSaranI prato maLe che tema AnaMdaghanajInA hastAkSaranI koI prata maLatI nathI. kavinI bhASAnA AdhAre janmasthaLanI vicAraNA karatAM zrI manasukhabhAI ravajIbhAI mahetA lakhe che ke teonuM hindI gujarAtInA mizraNa chatAM uttarahindanA mULa vatanIne maLatuM hoya to teono janma uttara hindanA koI bhAgamAM thayo hoya, nAnI vayamAM uttarahindanA pradezamAMthI nIkaLI gujarAtI bhASA bolatA evA pradezamAM teo hovA joIe.zrI AnaMdaghane prathama stavanonI racanA karI pachI pado racyA haze evuM anumAna karI zrI buddhisAgarasUri kahe che ke "gurjara dezamAM temano janma thayo hoya ema anumAno vaDe nirNaya thAya che." "Do. madanakumAra jAnI evuM anumAna kare che ke teono janma gujarAtamAM thayo hoya tevo vizeSa saMbhava che. kAraNa ke AnaMdaghanajIe kRtiomAM vizeSapaNe zuddha gujarAtI bhASA ane lokabhASAnA zabdono suMdara upayoga karyo che te jovAmAM Ave che. 2 paraMtu saMtonA sAhityanI bhASAne AdhAre temanA janmasthaLane zodhavuM te barAbara nirNAyaka na thaI zake, kAraNa ke saMto koI eka sthAne sthira rahetA nathI. temanI vihArayAtrA cAlatI hovAne kAraNe aneka prAMtIya bhASAnI asara temanI bhASAmAM tathA sAhityamAM maLe che. bIjI 1 jaina kAvyadohana bhA. 1 zrI manasukhalAla ravajIbhAI mahetA pR. 15 1. AnaMdaghana pada saMgraha, AcArya zrI buddhisAgarajI mahArAja. pR. 124 2. narathAna parva nirAta madhyAtina- saMta evam bhktkvi| -Do madanakumAra jAnI 5. 190 /
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 anubhava rasa noMdhapAtra bAbata e che ke je lahiyAe hastaprata lakhI hoya to lahiyAnA pradezanI asara paNa enA lakhANamAM AvI zake che. lokavyApaka banelA kavizrInAM pado ke stavanonI hastapratomAM te samayanI bhASAnI laDhaNo anAyAse AvI javA pAmI che. AnaMdaghana bAvIsI' nI hastapratomAM gujarAtI bhASAno maroDa dharAvatI ane rAjasthAnI bhASAno maroDa dharAvatI evI bhASA bhUmikAnA be pravAho spaSTapaNe joI zakAya che. A rIte stavano ke padonI bhASA parathI AnaMdaghanajInuM janmasthAna ke janmapradeza tAravavAnuM kAma ghaNuM muzkela che to paNa keTalAMka anumAno thayAM che. zrI motIcaMda kApaDiyAnA mata pramANe "AnaMdaghanajI" no janma buMdelakhaMDamAM thayo hato. buMdelakhaMDamAM hindI tathA mAravADInA varNasaMkara jevI bhASA je hAlamAM paNa vaparAya che. A bhASAno moTo bhAga temanA padomAM jovA maLe che. stavanomAM paNa tenI chAyA spaSTa jaNAya che. jemake naisA lAvA pare sevA cAdara torI gorI' padomAM A zabdaprayoga thayo che tevI rIte 'bhAva viveka ke pAu na Avata AnaMdaghana prabhu pAu dekhAvat' / nAma ti, veDI, vavAya, variyArI, vAre, varerI, gharerI nidavzerI vagere zabdo mAravADI tathA buMdelakhaMDI hindImAM hoya tevuM lAge che. ane e parathI tAraNa kADhI zakAya ke - AnaMdaghanajIno janma buMdelakhaMDamAM thayo hovo joIe. AnaMdaghanajInA jIvanane jANavA, satya-vijayagaNinA jIvananI hakIkato upayogI thaze tethI mohanalAla dalIcaMda desAI lakhe che, "paM. satyavijayagaNinI janma saMvata ke dIkSA saMvata maLatI nathI, paraMtu anumAnathI janma saMvata Azare vi. saM. 1656 gaNavAmAM Ave che. lADaluMnA DUgaLa gotranA ozavAla zAha vIracaMdanI patnI vIramadevI kUkhe temano janma thayo, emanuM zivarAja nAma hatuM. temaNe cauda varSanI uMmare tapAgacchamAM dIkSA lIdhI hatI ane dIkSA pachInuM nAma satyavijayajI 1. AnaMdaghana pada saMgraha bhA. 1 : motIcaMda giradharalAla kApaDiyA 2. jaina aitihAsika rAsamALA bhA.1 : saMzodhaka, mohanalAla dalIcaMda desAi. pR. 37
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 46 ApavAmAM AvyuM hatuM. zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che, "paM. satyavijayajI zuddha kriyAnA cAhaka hatA ane upadezamAM tyAga ane vairAgya para bhAra mUkatA hatA. teo meDatA, nAgora jodhapura, sojata tathA sAdaDI vagere pradezamAM vadhu vakhata vicaryA hatA ane e tarapha ghaNA cArtumAsa gALyAM hatAM. paM. satyavijayagaNie vi. saM. 1754mAM amadAvAdamAM ane vi. saM. 1755 mAM pATaNamAM comAsuM karyuM. vi. saM. 1756 mAM poSa mahinAmAM teo bImAra paDyA pAMca divasa bImAra rahyA ane saM. 1756 mAM poSa mahinAmAM pATaNamAM anazana svIkArI samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA." zrI motIcaMda kApaDiyAe buMdelakhaMDamAM janmelA zrI gaMbhIravijayajI pAsethI AnaMdaghanajInAM pado ane stavanono bhAvArtha sAMbhaLyo hato. zrI gaMbhIravijayajI AnaMdaghanajInI bhASAne sArI rIte samajI zakatA hatA, AthI AnaMdaghanajIno janma buMdelakhaMDamAM thayo haze tema mAnavA zrI gaMbhIravijayajI prerAyA hatA. ane te pramANe zrI motIcaMda kApaDiyA paNa mAnatA hatA." - zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che, "hindustAnamAM (mAravADa) jeno janma thayo hoya te gujarAtI bhASAmAM gharagaththu zabdono upayoga karI zake nahi. kadApi mAravADamAM janma thayo hoya ema mAnI laIe to cokkasa e pramANe nahIM kahI zakAya ane jo teo mAravADanA hoya to gujarAtI bhASAnA mAravADI zabdonA mizraNa vinAnI covIzI lakhI zake nahi. tethI anumAna thAya che ke gujarAtamAM janmyA vinA gujarAtI bhASAnA gharagaththu zabdo vAparavAmAM muzkelI paDe. mAravADa dezamAM janma hoya ane dIkSA grahaNa karyA pachI ghaNAM varSa paryata gujarAta dezamAM rahyA hoya, ane e arasAmAM covIzInI racanA karI hoya to kavizrInI racanAmAM gharagaththu zabdonI peThe mAravADI gharagaththu zabdonA prayogathI te gujarAtanA hoya tema siddha thAya che, vaLI kavizrInuM dIkSA pachI prathama 1. AnaMdaghana pada saMgraha bhA. 1, motIcaMda giradharalAla kApaDiyA pR 78 2. AnaMdaghana jIvana ane kavana, Do. kumArapALa desAi 5 24
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 anubhava rasa vicaraNa gujarAta dezamAM thayuM haze. tathA ghaNAM kALa sudhI tyAM vicaryA haze ema lAge che.'1 zrI naTavaralAla vyAsa anumAna kare che, 'AnaMdaghana gujarAtamAM janmyA haze athavA to gujarAtamAM lAMbA samaya sudhI rahyA haze.' 2 Do. madanakumAra jAnI paNa evuM anumAna kare che, 'teono janma gujarAtamAM thayo hoya evo vizeSa saMbhava che.' . 3 mohanalAla dalIcaMda desAinA mata pramANeH 'zrI sameta zikharatIrthanA DhALiyAmAMthI maLelI mAhitInA prakAzamAM emanA janmasthAnano vicAra karIe to ema ja thAya che ke kavizrInAM moTAbhAI panyAsa satyavijayajIno janma lADaluM gAmamAM thayo hato. A lADaluM gAma mALavA tarIke oLakhAtA sapAdalakSa dezamAM AveluM hatuM AthI AnaMdaghanajIno janma paNa e ja sthaLe thayo hoya ane pachI emaNe satyavijayajInI mAphaka rAjasthAnamAM lAMbo samaya vihAra karyo hoya ema anumAna karI zakAya che.'4 A rIte jotAM zrImad AnaMdaghanajInA janma sthaLa viSe vidvAnomAM vividha matabheda najare paDe che. saurASTra, gujarAta, buMdelakhaMDa, uttarahinda, rAjasthAna vagere sthaLonAM anumAno vidvAno dvArA karavAmAM AvyAM che paraMtu AnaMdaghanajI rAjasthAnanA hoya tevI zakyatA vizeSa che kA2Na ke mANasa potAnI janmabhUmi choDI game teTalo dUra vase paraMtu tenA bolavAmAM janmabhUminI bhASAnAM lakSaNo kyAMka kyAMka kyAreka AvI jAya che. bhASAkIya dRSTie jotAM AjubAjunA prAMtanI bhASAno prabhAva bolacAlanI bolI para paDayA vinA rahe nahIM. mATe bhASAnI dRSTithI jotAM teo mAravADanA haze, gujarAtanA nahi ema jaNAya che. . 1. AnaMdaghana pada bhAvArtha. bhA. 2. zrImad buddhisAgarajI mahArAja. pR.7 2. muLarAta che viyoMLI hindI- Do. navaralAla vyAsa pR. 35 - kAvya sAhityakA dena. prathama saMskaraNa 3. rAjasthAna evaM gujarAta ke madhya kAlIna saMta evaM bhakta kavi . Do. mavanajInA pR. 190 4. jaina aitihAsika rAsamALA. saMzodhaka-mohanalAla desAi pR.H 37
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 28 mAtA-pitA, janmanAma, dIkSAnAma: zrI AnaMdaghanajInAM mAtA-pitA viSe Aja sudhI koI AdhArabhUta mAhitI maLI nathI, paNa Do. kumArapALa desAI anumAna karatAM lakhe che, jo satyavijayajI AnaMdaghanajInA moTA bhAI hoya to je mAtA-pitA satyavijayajInAM te ja mAtA-pitA kavizrInAM paNa hovAM ghaTe. satyavijayajI ozavAla zAha vIracaMda ane tenI patnI vIramadenI kUkhe janmyA hatA." 1 jo satyavijayajI AnaMdaghanajInA sagAbhAI hoya to AnaMdaghanajInAM mAtA-pitA paNa ene ja gaNI zakAya. jema satyavijayajInuM gRhajIvanamAM nAma zivarAja hatuM. tema AnaMdaghanajInuM dIkSA nAma lAbhAnaMda hatuM ane "AnaMdaghana emanuM upanAma hatuM. adhyAtmayogI, ekalavihArI AnaMdaghanajIe potAnI oLakha eka padamAM nIce pramANe anokhI rIte ApI che. mere prAna AnaMdaghana, tAna AnaMdaghana, mAta AnaMdaghana, tAta AnaMdaghana mere. gAta AnaMdaghana, jAta AnaMdaghana...mere. rAja AnaMdaghana, kAma AnaMdaghana, Aja AnaMdaghana, lAbha AnaMdaghana mere. Abha AnaMdaghana, gAbha AnaMdaghana, nAma AnaMdaghana, lAbha AnaMdaghana...mere. emanI covIzI para sabaka lakhanAra zrI jJAnavimalasUri bAvIsa stavanonA stabakane aMte lakhe che, "lAbhAnaMda kRta tavana etalA rara disai chai. yadyapi hasyuM toha ApaNa haste nathI AvyA ane AnaMdaghananI saMjJA te svanAmanI karI chaI. ehavuM viMga (vyaMgya) svarUpa mUkayAthI jaNAi chai te jANavuM." "zrImad devacaMdrajI vicAra ratnasAra pustakamAM pravacana aMjana sadguru kare, dekhe parama nidhAna' A avataraNa TAMkIne evuM zrI lAbhAnaMdajIe kahyuM che ema lakhyuM che. jema zrI kapUravijayajIe potAnA padone "cidAnaMda bahoMterI' evuM nAma ApyuM 1. AnaMdaghana eka adhyayana, Do. kumArapALa desAI pR. 20
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 anubhava rasa che tenuM A upanAma che tema "AnaMdaghana bahoMterI' mAM "AnaMdaghana' upanAma che. A rIte jotAM "lAbhAnaMda' emanI dIkSA avasthAnuM nAma che ane AnaMdaghana' upanAma che. zrI AnaMdaghanajInI dIkSA tathA gaccha:AnaMdaghanajIe dIkSA kayA gacchamAM lIdhI hatI te viSe vividha maMtavyo che. AcArya buddhisAgarajI noMdhe che, "teozrI e tapAgacchamAM dIkSA aMgIkAra karI hatI. ane temanuM nAma lAbhAnaMdajI hatuM." AnaMdaghanajInuM citta vairAgya ane adhyAtmajJAnathI raMgAyeluM hatuM teozrI svabhAve zAMta ane niHspRha haze. teo madhyastha dRSTithI satyano Adara karavAmAM sadAkAla tatpara rahetA haze. temaNe zvetAMbara ane digaMbara mArganA aneka zAstro vAcyAM haze. teo potAnA gurUnI jema tapAgacchanI samAcArI pramANe sAdhu dharmanI AvazyakAdi kriyA karatA hatA, paraMtu gacchabhedanA vAda-vivAdothI teo dUra rahetA hatA tathA AtmajJAnamAM magna rahetA hatA. temaNe ja anaMtanAtha bhagavAnanA stavanamAM lakhyuM che, gacchanA bheda bahu nayana nihALatAM tattvanI vAta karatAM na lAje. udara bharaNAdi nija kAja karatA thakAM moha naDIA kalikAla rAje. zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che, "zrI AnaMdaghanajI mahArAjanA saMbaMdhamAM mane je hakIkata maLI AvI te para vicAra karatAM teoe dIkSA tapagacchamAM lIdhI hoya ema jaNAya che. temanAM koI koI pado para jJAnasAra nAmanA eka vairAgyavAsita yatie dabo pUryo che. TabAmAM lakhe che, "AnaMdaghanajI sAdhu veze rahetA hatA' saMpradAyamAM cAlI AvatI hakIkata paNa e vAtanI sAkSI pUre che. teoe tapagacchamAM dIkSA lIdhI 1. AnaMdaghana eka adhyayana, Do. kumArapALa desAi pR. 15 2. AnaMdaghana pada bhAvArtha. bhA2 zrI buddhisAgarajI mahArAja pUH 9
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa hatI ema mAnavAne ghaNAM kAraNo maLI Ave che. teono upAdhyAyajI yazovijayajI tathA paM. satyavijayajI sAthe ghaNo saMbaMdha hato. te samayamAM tapagacchanuM khAsa karIne mAravADa tathA gujarAtamAM asAdhAraNa prabhutva jotAM AnaMdaghanajI jevA khapI jIva teno Azraya le tema dhAravuM yogya che.' 1 1 50 AnaMdaghanajInI vihA2bhUmi: AnaMdaghanajIe kayA-kayA pradezamAM vihAra karyo haze te jANavA mATe nakkara purAvA maLatA nathI. motIcaMda giradharalAla kApaDiyA temanI janmabhUmi nakkI karavA mATe nIcenA muddAno AdhAra le cheH (1) mAravADamAM teozrI saMbaMdhI daMtakathAo. bhASA. (2) meDatAmAM teonA upAzrayanA nAmathI oLakhAtu khaMDiyera. (3) padonI kavacita zuddha hindustAnI ane kavacita mizra hindI (4) stavanonI bhASAmAM aneka mAravADI hindustAnI zabdono chUTathI upayoga. (5) padanI bhASAmAM sAhajika rUpa, viSayanuM prauDhadarzana ane majabUta rIte nirUpaNa. (6) stavanomAM mizraprayoga ane khAsa vAkyaprayogo. (7) vAkyAnvaya karatAM mAravADa ane uttara hinda tarapha thatuM stavana bhASAnuM maMDANa. (8) ukhANA tathA gharagaththu zabdono stavanomAM alpa upayoga ane tenuM ja padomAM thayeluM savizeSa prAgaTaya. (9) stavanonI gujarAtI bhASAmAM thayela aneka liMga pratyayo.'1 A anumAnone AdhAre zrI motIcaMda kApaDiyA temano janma buMdelakhaMDamAM thayelo gaNe che. te uparAMta teo mAne che ke AnaMdaghanajI 1. AnaMdaghanajInAM pado bhA. 1, zrI motIcaMda giradharalAla kApaDiyA. pR.: 31 1. AnaMdaghanajInAM pado bhA. 1, motIcaMda giradharalAla kApaDiyA. pR. :63
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6i1 anubhava rasa yAtrA nimitte ekAda vakhata vihAra karIne gujarAtamAM AvyA hoya ane pAlanapuramAM be athavA tethI vadhAre cArtumAsa karyA hoya. zrI agaracaMdajI nAhaTAnA mata pramANe AnaMdaghanajIno vihAra bahu lAMbo pratIta thato nathI. aMtima varSamAM teo nizcita rIte meDatAmAM rahyA hatA. zrI agaracaMdajI nAhaTA meDatAne AnaMdaghanajInI janmabhUmi mAne che. 2 "Do. kumArapALa desAi agaracaMda nAhaTAnA matanI samIkSA karatAM kahe che, "jo ke nizcita pramANone abhAve A banne vigatono saMpUrNa svIkAra karavo muzkela che. potAnI yogadazAnI mastImAM DUbelA A adhyAtmayogInI mAhitI maLatI ja nathI tyAM emano vihAra lAMbo ke TUMkI te kaI rIte kahI zakAya?' tema chatAM Do. kumArapALa desAi AnaMdaghanajIno vihAra gujarAta, vajapradeza ane rAjasthAnamAM thayo hovAnuM mAne che. AnaMdaghanajI AbunI guphAomAM rahyA hovAnA kAraNe temanI vihArabhUmi gujarAta tathA rAjasthAna hovAno vadhAre saMbhava che temanA jIvananI ghaNI kiMvadaMtIo meDatA sAthe saMkaLAyelI che. tethI rAjasthAna paNa teonI vihArabhUmi hovI ghaTe che. satyavijayajI ane AnaMdaghanajI:sattaramA saikAmAM jainomAM ghaNA vidvAno thayA hatA. kahevAya che ke A saikAmAM phakata tapagacchamAM ja bAvana paMDita thayA hatA. ApaNAM caritra nAyaka ane teozrInA vaDIlabaMdhu paNa e ja arasAmAM tathA bAvana paMDitomAM nAma pAmelA hatA, paraMtu A kALamAM dharmamAM tathA dharma mATe thatI kriyAomAM ghaNo saDo pravezI cUkyo hato. sAdhuomAM zithilatA AvI gaI hatI. temaja kuguruo amUlya dharmane paisAthI vecatA hatA. AvA dharmane nAme cAlatA dhatIMgane tathA kriyAzithilatAnA doSane TALavA 2. yojIrAna mAnaMdananI saMvaMdhI cha jJAtavya vAte pR. 5 patrikA jaina 18 akaTUbara 1966 3. AnaMdaghana jIvana ane kavana Do. kumArapALa desAi pR. 35
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 52 paM. zrI satyavijayajIe kriyA uddhAra karyo hato. zrI AtmArAmajI mahArAja emanA "jaina tattvAdarza" pustakamAM lakhe che ke ___ 'zrI satyavijayajI gaNijI kriyAkA uddhAra karake AnaMdaghanajI ke sAtha bahuta varSa taka vanavAsa meM rahe aura bahuta tapasyA ke sAtha yogAbhyAsAdi bhI kiyaa| "paM. satyavijayajInA rAsamAM temanA kriyA uddhAranI vAtanuM citra najare paDe che." 2 juoH zrI gurucaraNa namI karI, kara joDI te vAro re anumati jo muja diyo, to karuM kriyA uddhAro re, kAla pramANe khapa karu, doSI halakara dale vAre. tapa karu Alasa mUkIne, mAnava bhavanuM phaLa levA re guNavaMta guru INi pare kahe, yogya jANIne suvicAro re, jima sukha thAya tima karo, nija saphaLa avatAro re dharma mAraga dipAvavA, pAMgarIA muni ekAkI re, vicare bhADanI pare, zuddha samayasuM dila chAkI re, saha parisahu AkarA, zoSe nija komaLa kAyA re, kSamatA ramatA AdarI, melI sahu mamatA re. jyAM uddhAra karavA satyavijayajIe potAnA guru vijayasiMhasUrinI AjJA meLavI hatI. kriyA uddhAranI preraNA ApanAra upAdhyAya yazovijayajI hatA. A aMge mohanalAla dalIcaMda noMdhe che, paM. satyavijayajI gaNi saMvegI, saMyamI, dhyAnI ane tapasvI hatA. tapAgacchamAM kriyo uddhAra karIne saMvegI mArga pravartAvavA teo prayatnazIla hatA, AtmaraMgI paM. satyavijayajI gaNie gacchanAyaka bhaTTAraka banIne zAsanasevA karavAne badale dhyAna ane tyAgamAM masta rahevAnuM svIkAryuM. AnaMdaghanajIe sAMpradAyika maryAdAo oLaMgIne nijAnaMdanI mastImAM ramaNA karI, jyAre paM. satyavijaya gaNie tapa ane tyAganA 1. jaina tattvAdarza [ uttarArdha], zrI AtmArAmajI mahArAja pR. 581 1. jaina aitihAsika rAsamALA, zrI satyavijayajI pR.41
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa saMvegIpaNAthI AtmasAdhanA karI, AnaMdaghanajImAM yogInI uccabhUmikA ane nijAnaMdanI mastI jovA maLe che. jyAre paM. satyavijaya gaNimAM diyoddhAranI bhAvanA ane saMvegIpaNAnI utkaTatA najare paDe che. baMnenI pravRtti paNa vizeSataH aMtarmukha rahI che. prasiddhi ke padavInI lAlasA temane sparzI zakI nathI. jJAna ane dhyAnamAM baMne uccabhUmikAe pahoMcelA hatA." AnaMdaghanajInA samayamAM jaina samAjamAM judAM judA gaccho vacce azAMti phelAyelI hatI. tapAgacchamAM aNasura ane devasura vacce pakSabheda hato. sAgaragaccha paNa jora pakaDayuM hatuM. laMkAmata ane anya mato vacce virodha cAlato hato. AthI paristhiti adhyAtma yogI AnaMdaghanajInA hRdayane hacamacAvI mUke emAM navAI nathI. kavizrInI hRdayanI vedanA sahajatAthI vAcAnuM rUpa dhAraNa kare che. teo anaMtanAthajI bhagavAnanA stavanamAM kahe che, gacchanA bheda bahu nayana nihALatAM tattvanI vAta karatAM ja lAje udara bharaNAdi nija kAja karatAM thakAM-- moha naDIA kalikAla rAje kavizrI bhale koIpaNa gacchamAM dIkSita thayA hoya, paraMtu temanI sAdhanA sAkSI pUre che ke teozrI adhyAtmamArge AgaLa vadhyA pachI koi gaccha ke saMpradAyanA rahyA na hatA. temano bAhyaveza game te gacchano hoya paraMtu AtmabhAvomAMthI gaccha, paMtha vagere nIkaLI gayA hatA. teozrI jyAre samAja vacce AvatA ane judA judA paMtha tathA gacchamAM zithilatA najare paDatI tyAre temanA dilamAM apAra vedanA thatI hatI. jema mAnava zarIranAM eka eka aMga alaga karatAM mAnava, mAnava nathI raheto, tema jaina dharmanA gaccharUpa aneka TukaDA thayelA jotAM A mahApuruSe potAnI vedanA vyakta karI hatI. 1. AnaMdaghana eka adhyayana, Do. kumArapALa desAI pR. 20
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa yazovijayajI ane AnaMdaghanajI:e jamAnAmAM jaina samAjamAM moTA pramANamAM zithilatA AvI gaI hatI. jethI matabheda ane virodhano vaMToLa vAI rahyo hato. AnaMdaghanajI mahArAja ane nyAyavizArada upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja A kALamAM vidyamAna hatA. A banne mahAtmAonAM kAryAkSetra tadna judAM judAM hatA. zrI motIcaMda kApaDiyA noMdhe che, "eka mahAtmA Atmika unnatino vicAra karanArA hatA to bIjA paropakAra dvArA AtmAnI pragati sAdhanArA yogI hatA. eka karmayogI hatA to bIjA ayogInA ArAdhaka hatA ekane duniyAnI darakAra nahotI to eka komanI, zAsananI ane gacchanI sthitine lakSyamAM lai kAma karanArA hatA. ane teo e kSetramAM atizaya AgaLa vadhelA hatA. AnaMdaghanajIno yoga ane adhyAtmadazA dRSTAMtarUpa gaNAya che to yazovijayajI upAdhyAyanI zAsanasevA aneka prakAre upakArI thaI zake che. zrI buddhisAgara sUrijI lakhe che, "AgamonA jJAtA, jaina zAsananA dhorI prabhAvaka zrI yazovijayajI AbujI tarapha vihAra karatA hatA. te kALamAM zrI yazovijayajI sarva sAdhuomAM bahuzruta gaNAtA hatA. temaNe sAMbhaLyuM hatuM ke zrI AnaMdaghanajI adhyAtma jJAnamAM UMDA UtarI gayA che ane adhyAtma jJAnano upadeza ApavAmAM ekkA che." koIka samaye zrI yazovijayajI meDatA zaheramAM birAjatA hatA tevA samaye avadhUta AnaMdaghana siddhAMta pAragAmI kuzaLa evA upAdhyAyajI potAnA najIkanAM pradezamAM vicArI rahyA che te sAMbhaLI upAdhyAyane maLavA mATe ekAkI cAlI nIkaLyA. zrI yazovijayajI gAmanA upAzrayamAM pravacana ApI rahyA hatA. sAdhuo zrAvaka-zrAvikAo tathA yatio eka citte vyAkhyAna sAMbhaLI rahyAM hatAM. adhyAtmabhAvothI bharelI vANI sahu koinAM hRdayane pANI-pANI karI rahI hatI. ane adhyAtmarasa mAnava samUha pI rahyo hato. tevA samaye zrI AnaMdaghanajI yatio sAthe eka bAju besI gayA ane vyAkhyAna zravaNa karavA lAgyA. te samaye zrI yazovijayajInI
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 anubhava rasa najara yationA samUhamAM beThelA eka jIrNa vastradhArI vRddha sAdhu para gaI. A vyAkhyAnamAM temane rasa na paDyo tevuM lAgyuM, tethI temaNe pUchayuM, "he vRddha sAdhu! tame vyAkhyAna barAbara sAMbhaLyuM ne? A adhyAtmajJAnanA vyAkhyAnamAM tamane kAMI samajaNa paDI ke? AnaMdaghanajI bolyA, "Apa to adhyAtmajJAnanA vyAkhyAnamAM zAstrothI uttama dakSatA dAkhavo cho.' pachI yazovijayajI e pote kahelA zloka upara ja pravacana karavA vinaMtI karI, AnaMdaghanajI upAdhyAyanA ati AgrahathI pATa para besI te ja zloka para vivecana karavA lAgyA. traNatraNa kalAka vItI gayA to paNa koIne khyAla na rahyo. AnaMdaghanajInI nAbhimAMthI tanmayapaNe pariNAma pAmIne je zabdo nIkaLatA hatA ne je rasa relAto hato tenuM upAdhyAyajI barAbara dhyAna rAkhatA hatA. A samaye sahu koIne AnaMdaghanajInAM sAca AtmadarzananI jhAMkhI thaI, upAdhyAyajInA dilamAM AnaMdaghanajI pratye pUjya bhAva pragaTayo. - baMnee paraspara guNAnurAga bharI jJAnagoSThI karI. Do. kumArapALa desAi noMdhe che, "AnaMdaghanajI ane yazovijayajInAM meLApanA anusaMdhAnamAM keTalIka daMtakathAo sAMpaDe che. A meLApa-kayAM thayo hato te vize matabheda che. zrI buddhisAgarajI AbunI koi guphAmAM thayo hovAnuM mAne che. AcArya kSitimohana sena, zrI motIcaMdabhAI kApaDiyA tathA Do. vAsudevasiMha A meLApa, meDatA zaheramAM athavA enI najIkanA jaMgalamAM thayo hovAnuM mAne che. ke yazovijayajI jyAre Abuparvata para bIjIvAra AnaMdaghanajIne maLavA gayA tyAre AnaMdAvezamAM temaNe aSTapadInI racanA karI. jyAre bIjA mata pramANe A meLApa meDatAnI AjubAjunA jaMgalamAM thayo hato ane raste cAlatAM cAlatAM upAdhyAya zrI yazovijayajIe tAtkAlika ugAra rUpa aSTapadI banAvI hatI. alabatta, eTaluM to sAcuM che ke upAdhyAya zrI yazovijayajIne adhyAtmamArga tarapha prayANa karAvavAnuM kArya AnaMdaghanajIe karyuM hatuM. AnaMdaghana pada saMgraha bhAvArtha, zrI buddhisAgarajI mahArAja 5 134 tRtIya AvRtti. 1. AnaMdaghana jIvana ane kavana, Do. kumArapALa desAi paH 45
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 56 yazovijayajI emanA eka padamAM kahe che teno svIkAra karatAM kahe che, "jasa kahe sohI, AnaMdaghana pAvata aMtara jyota jagAve." AnaMdaghanajInAM meLApathI upAdhyAyajI adhyAtmanAM raMge raMgAyAne sAdhanA paMthe viharavA lAgyA. adhyAtmanI gahanatAmAM UMDA UtaratAM adbhuta AnaMdanI pratIti teo karavA lAgyA. e bhAvane vyakta karatA teo lakhe che ke - AnaMdaghana ke saMga sujasa hI mile taba AnaMda sama bhayo sujasa pArasa saMga loha jo pharasata kaMcana hota kI tAke kasa A aMge zrI prabhudAsa becaradAsa pArekha potAno mata darzAvatAM lakhe che, "zrI upAdhyAyajI mahArAja jevAne temanA tarapha mAna hoya ane evA samartha saMta pratye AnaMdaghanajI mahArAjanI vAtsalyatA hoya e baMne saMbhavita che. chatAM upAdhyAyajI mahArAjanI aSTapadI zrI AnaMdaghanajI mahArAjanI stutirUpa hoya ema haju mAruM mana kabUla karatuM nathI. paraMtu AtmArUpa AnaMdaghananAM ja koI AdhyAtmika svarUponuM ja temAM mane varNana bhAse che pachI zabdazleSathI kadAca AnaMdaghanajI mahArAjanI stuti hoya to koNa jANe? paNa mane haju e bhAsa thato nathI, chatAM jJAnI paramAtmA jANe.1 paraMtu A prakAranI zaMkAne koI sthAna nathI kAraNa ke upA. yazovijayajI pote ja potAnA eka padamAM lakhe che, kou AnaMdaghana chidra hI pekhata, jasarAya saMga caDI AyA AnaMdaghana AnaMdarasa jhIlata, dekhata hI jasa guNa gAyA jasa vijaya kahe AnaMdaghana, hama tuma mile, hajUra AnaMdaghana ane yazovijayajI malyA hatA ane eka bIjAne raMge raMgAyA hatA. Ama adhyAtmayogIe karmayogIne adhyAtmamArga batAvyo hato. 1. AnaMdaghana covIzI, paM. prabhudAsa becaradAsa pArekha pR24
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 anubhava rasa meDatA zahera sAthe AnaMdaghana mahArAjano saMbaMdha vizeSa haze evuM temanA jIvananI daMtakathAo pa2thI jaNAya che. eka daMtakathAo parathI jaNAya che. eka daMtakathA evI che ke meDatAmAM eka moTA zeTha rahetA hatA. teo AnaMdaghanajIne Agraha karI cAturmAsa mATe lAvyA hatA. AnaMdaghanajI upAzrayamAM niyamita vyAkhyAna ApatA, teo lokomAM khUba priya thaI paDayA, tyAMnA upAzrayamAM evo niyama hato ke zeTha Ave pachI ja vyAkhyAna zarU thAya, A rivAja varSo thayA cAlyo Avato hato. te Ave nahi tyAM sudhI vyAkhyAnanI zarUAta thAyanahi. paraMtu AnaMdaghanajI to evA rivAjane svIkAre evA nahotA, eka divasa zeTha samayasara na AvyA eTale AnaMdaghanajIe kalpasUtranuM vyAkhyAna zarU karyuM. zeTha AvyA ane joyuM ke vyAkhyAna cAlu thaI gayuM che. tethI teo roSamAM bolyA, 'mArA AvyA vinA vyAkhyAna zarU karanArA tame koNa ? kapaDAM huM vahorAvuM chuM ane gaucarI huM vahorAvuM chuM, tamAre mArI rAha to jovI hatI.'1 AnaMdaghanajI jarA paNa gusse thayA vinA bolyA, 'bhAI ! anAja to khavAI gayuM che. paNa lyo A tamArAM kapaDAM.' ema kahI vahorAvelAM kapaDAM pAchAM ApI dIdhAM ane guru AjJA laI, temaNe te ja ghaDIe upAzraya choDI dIdho. jatAM jatAM zeThane kahetA gayA ke 'huM tamArA jevAnA pratibaMdhathI mAruM cAritra khUMTIe laTakAvavA Icchato nathI.' Ama AnaMdaghanajI eka niHspRhI, anAsakta ane aparigrahI saMta hatA. Ama mahAyogI ane mahAkavi evA zrI AnaMdaghanajInA jIvana vize vidha prakAranI daMtakathAo pracalita banelI che. emAMnI keTalIka daMtakathAo sAmAnya prakAranI che, keTalIka camatkArayukta che to keTalIka mAtra tarka ke anumAnanA prakAranI che keTalIka daMtakathA emanA padanI paMkita u52thI sphurI hoya e prakAranI che. keTalIka eka bIjAne maLatI Ave evI che, saMtonA jIvananI AsapAsa AvI daMtakathAo vaNAI jAya e svAbhAvika che. 1. AnaMdaghana pada bhAvArtha. zrI buddhisAgarajI mahArAja. pR.H155. vi. saM. 1969
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa dehotsargaHkavizrI AnaMdaghanajIno dehotsarga kyAM ane kyAre thayo hato. te vize vidvAnomAM bhinna mata pravarte che. aSTapadImAM upAdhyAya yazovijayajIe AnaMdaghanajI pratye agAdha Adara pragaTa karyo che. AthI AnaMdaghanajI yazovijayajIthI uMmaramAM moTA haze ema mAnIne AcArya kSitimohanasena AnaMdaghanajIno janma vi.saM. 1615 mAM dehotsarga vi. saM. 173ra mAM darzAve che paNa A anumAna pramANabhUta nathI. 1 Do. vAsudevasiMha AnaMdaghanajIno dehotsarga upAdhyAya yazovijayajInA dehotsarga pachI vi. saM. 1745 pachI thayelA mAne che. je AnaMdaghanajInA dehotsarga vize zrI prabhudAsa pArekha AnaMdaghana covIzImAM noMdhe che, "praNAmI saMpradAyanA saMsthApaka prANalAlajI mahArAjanA jIvana cAritramAM lakheluM che ke prANalAlajI mahArAja meDatAmAM saM. 1731 mAM gayA hatA ane tyAM AnaMdaghanajI upanAmadhArI jaina muni lAbhAnaMdajIno meLApa thayo hato. ane te ja varSamAM temano, kALadharma thayo hato. A agatyanI vAto pramANabhUta lAge che. ' vi. saM. 2031 mAM pragaTa thayelI "AnaMdhana graMthAvanI' mAM agaracaMdajI nAhaTA lakhe che, 'prANAnAtha saMpradAya ke 'nijAnanda cAritra' se AnaMdaghanajIkA svargavAsa saMvata 1731 meM meDatAmeM huA, yaha nizcita ho gayA hai!' A ja graMthamAM zrI mahatAbacaMda khAreDa "zrI AnaMdaghanajI ke jIvana prasaMga' lekhamAM mULamAthI uddharaNa ApIne lakhe che. : 'praNAmI saMpradAya ke saMsthApaka zrI prANalAla AnaMdaghanajIke 1. jaina maramI AnaMdaghanajIkA kAvya kSitimohanasena, 'vINA' pR| 5 2. apabhraMza aura hindI maiM jaina rahasyavAda Do. vAsudevasiMha pR 104 se 106 3. AnaMdaghana covIzI, zrI prabhudAsa becaradAsa pArekha pR. : 19 1 AnaMdaghana graMthAvalI saMpAdaka - mahatAbacaMda khAraiDa pR| : 31 prAsaMgika vaktavya zrI agaracaMda naahttaa|
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 59. anubhava rasa samasAmayika the, zrI prANalAlajI eka samaya sN| 1731 se pUrva meDatA gaye the! unakA milana aura zAstrArtha zrI AnaMdaghana se huA, jisameM unakA [ AnaMdaghanajI] parAbhava hone se unhoMne kucha prayoga zrI prANalAlajI para kiye kintu usase unakA kucha bhI bigAr3a nahI huA! jaba ve dusarI bAra meData gaye taba AnaMdaghanajIkA svargavAsa do yuga thA! ' 2 isa udAharaNa se yaha spaSTa hoya jAtA hai ki AnaMdaghanajI kA svargavAsa sN| 1731 meM huA thA tathA ve camatkArI yogI the!' 2 zrI AnaMdaghanajIno svargavAsa saM. 1731 mAM thayo hato temAM koI tarkane sthAna nathI, paraMtu mahatAvavaMdra vAra nA lakhavA pramANe AnaMdaghanajI prANalAlajI mahArAjathI parAjita thayA ane AnaMdaghanajIe prANanAtha upara camatkArI prayoga karyo. A vAta yogya nathI. AnaMdaghanajI jevA AtmajJAnI saMto Avo koI paNa mArga apanAve te zraddhAmAM na Ave tevI vAta che. vaLI AvA jIvanacaritromAM potAnA saMpradAyanA sAdhuonI vizeSatA batAvavA A pramANe lakhatA hatA, agaracaMdajI nAhaTA tathA mahatAbacaMda khAreDe je hakIkata TAMkI che te mULa kRti sAthe maLatAM AvatAM nathI. paNa yazovijayajInI aSTapadIno AdhAra laIne AnaMdaghana graMthAvalI' mAM sva. umarakhacaMda jaragaDa ane mahetAbacaMda khAreDa emanA janma saMvatanuM anumAna kare che. "zrI motIcaMda kApaDiyA paNa AnaMdaghanajIno dehotsarga samaya vi. saM. 1720 thI 1730mAM mAne che. " 1 "paM. vizvanAtha prasAda mizra AnaMdaghanajIno samaya vi. saM. 1700 nI AsapAsa mAne che. tyAre "zrI aMbAzaMkara nAgara vi. saM. 1700 thI 1731 sudhInA samayamAM teo kyAta hatA ema mAne che. ane 2. ejana pUH 77 1. zrI AnaMdaghanajInAM pado bhA. 1, motIcaMdagiradharalAla kApaDiyA pR. 19 2. dhanAnaMda kavita vizvanAtha prasAda mizra bhUmikA pR. : 15 3. gujarAta ke hindI gaurava graMtha, zrI aMbAzaMkara nAgara pR-34
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 60 mohanalAla dalIcaMda desAI paNa vi. saM. 1650 thI vi. saM. 1710 sudhI teo avazya vidhamAna haze tema mAne che. A badhA maMtavyo pa2thI tAravI zakAya che ke AnaMdaghanajInI hayAtIno samaya Asare vi. saM. 1660 thI vi. saM. 1730 no hato. AthI vizeSa temanA janma tathA mRtyunI koI caukksa tArIkha ke varSa darzAve tevuM pramANa upalabdha nathI. mastayogI AnaMdaghanajInA jIvana vize AdhArabhUta mAhitI atyaMta alpa pramANamAM maLe che. alabata, temanA jIvana vize keTalIka daMtakathAo pracalita che. temAM keTaluM tathya raheluM haze e kahI zakAya nahi. gata zatakamAM lokomAM pracalita evI keTalIka daMtakathAo zrI buddhisAgarasUri mahArAje potAnA 'zrI AnaMdaghana pada saMgraha' mAM saMgrahita karelI che. e jamAnAmAM saMto vize daMtakathAo pracalita banyA vagara rahe nahi, kAraNa ke AdhArabhUta caritro lakhavAnI tyAre prathA nahotI. A daMtakathAo AnaMdaghanajInA adhyAtmajIvanane samajavAmAM upayogI che. emAMnI koika daMtakathA to emanA sarjananI koi eka kaDI ke padane AdhAre racAi hoya tevuM paNa lAge che. AvI upalabdha daMtakathAo ahIM saMkSepamAM rajU karI che. (1) zrI AnaMdaghanajI mahArAja Abu parvata tathA maMDalAcalanI guphAomAM, siddhAcala tIrthamAM, taLAjAmAM, giranAramAM, IDaramAM, tAraMgamAM ema keTalAMka sthaLoe ekAMta sthAnamAM rahI dhyAna karatA hatA. Abu parvatanI guphAomAM te samaye ghaNA yogIo rahetA hatA ane teo vAraMvAra AnaMdaghanajIne maLatA hatA. zrI AnaMdaghanajI temanI sAthe svAnubhavanI vAto karatA; tattvano vicAra vinimaya karatA tathA sApekSA dRSTie vItarAgadharmano upadeza ApI sahu koIne AnaMdasamAM magna karatA hatA. 4. kahevAya che ke zrI AnaMdaghanajInI pAse keTalIka vakhata sarpa AvIne zAMta thaIne besI jato. koi vakhata emanI guphA AgaLa siMha AvIne zAMta besI raheto. A badho prabhAva mastayogInI jIvadayAnI utkaTa bhAvanAno che. pavitra puruSano saMga bIjAne pavitra banAve che. jherI ane
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 anubhava rasa krUra prANIo saMta mahAtmAo pAse namra ane sarala banI jAya che. siMhanI garjanA mAtrathI kAyara puruSonA hRdaya kaMpI jAya teve vakhate AnaMdaghanajI to parvatanI TekarI upara dhyAnarUDha thaI, deha tathA duniyAnuM bhAna bhUlI AtmAnaMdamAM lIna rahetA. dhyAna ane samAdhinA pariNAme temanuM saMkalpabaLa siddha thayuM hatuM. Atmavizuddhi thatAM keTalIka labdhio temanAmAM pragaTa thaI hatI. (2) saMkalpayoge pezAbathI suvarNasiddhiH AnaMdaghanajImAM keTalIka camatkArikazakti pragaTelI hatI ema temanI pAse AvanArAone lAgatuM hatuM. koi eka yogI mahAtmAne zrI AnaMdaghanajI sAthe mitratA thaI hatI. e yogI "suvarNasiddhi karavA aneka prayatno karatA hatA. te mATe temaNe "rasasiddhi prApta karI hatI. temaNe rasasiddhinI eka zIzI AnaMdaghanajIne bheTa svarUpa potAnA ziSya sAthe mokalI. e samaye AnaMdaghanajI AbunI eka TekarInI zilA upara dhyAnArUDha thayA hatA. yogIno celo rasanI zIzI lai, AnaMdaghanajI pAse Avyo, jyAre zrI AnaMdaghanajI dhyAnamukta thayA tyAre pelA celAe rasasiddhinI zIzI temanI AgaLa dharI ane kahyuM ke "amArA gurue Apane mATe bheTa svarUpa A zIzI mokalI che." AnaMdaghanajIe zIzI hAthamAM lIdhI ane pattharanI zilA para pachADI phoDI nAkhI. temane Ama karatAM joIne pelo celo DaghAi gayo. enAthI rahevAyuM nahIM. roSe bharAI teNe kahyuM "are zevaDA ! tuM rasasiddhine zuM jANI zake? mArA gurue keTalI badhI ugrasAdhanA karIne A rasasiddhi taiyAra karI hatI ane te, tene DhoLI nAkhI? tuM kharekhara mUDha che, gamAra che. ' AnaMdaghanajI pelA ajJAnI celAnuM ayogyavacana sAMbhaLIne bolyA, "tArA gurujI rasasiddhi vaDe zuM AtmakalyANa karavA dhAre che? " celo bolyo, "rasasiddhi vaDe pattharamAMthI suvarNa banAvI zakAya che, A camatkArathI jagatane vaza karI zakAya che." AnaMdaghanajIe kahyuM, "AtmasAdhanAnI AgaLa suvarNasiddhi e koI moTI vAta nathI." celo kahe, "AtmAnI moTI vAto karanArA ghaNA che, paNa AvI siddhio meLavanArA koIka ja viralA hoya che." A zabdo
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 62 sAMbhaLIne AnaMdaghanajIne thayuM ke celAne kaMIka camatkAra batAvavo joIe. temaNe UThIne pAsenA eka paththaranI cATa upara pezAba karyo. tethI pattharanI cATa sonAnI thaI gaI. e joI pelo celo Azcaryacakita thaI gayo te bolyo, "aho ! jenA pezAbamAM suvarNasiddhi che tene rasasiddhinuM zuM kAma? potAnA pezAba vaDe jo suvarNa banAvI zakAtuM hoya to temanI yogazakti keTalI viziSTa haze!" rAjA-rANI do mIle, usameM AnaMdaghana kuM kayA? (3) zrI buddhisAgarajI mahArAje noMdhelI eka daMtakathA A pramANe che. koI eka vakhata zrI AnaMdaghanajI mahArAja mAravADamAM vicaratAM vicaratAM jodhapura pAsenA DuMgaronI guphAomAM dhyAna dharatA hatA. teo pAsenA gAmaDAMomAM gaucarI levA jatA hatA. jodhapuranA rAjAne ane tenI paTarANIne ghaNA divasothI aNabanAva hato. rANIe rAjAne vaza karavA ghaNA upAyo karyA paNa rAjA vaza thatA nahotA. e arasAmAM rANIne koIke kahyuM ke "tame mahAtmA AnaMdaghanajInA darzana karo. jo temanI kRpA tamArA upara thAya to tamArA sarva kArya siddha thAya." rANInA manamAM A vAta vasI gaI te AnaMdaghanajInA darzana karavA cAlI. AnaMdaghanajIne joIne te prabhAvita thaI. te roja darzana karavA javA lAgI. eka divasa ekAMta joI teNe potAnI vAta pragaTa karI, teNe kahyuM, he guru bhagavaMta! mArA para kRpA karo mane koika maMtra Apo ke jethI rAjAne huM manAvI zakuM, mArA upara temano prema pharI cAlu thAya." paristhiti samajI jaIne AnaMdaghanajIe kahyuM, "eka kAgaLano TukaDo lAvo.' rANIe kAgaLano TukaDo Apyo. AnaMdaghanajIe temAM koika maMtra jevuM lakhyuM. pachI te kAgaLano TukaDo mAdaLiyAmAM nAkhyo ane e mAdaLiyuM rANIne ApyuM. rANIe te mAdaLiyuM gaLAmAM paheryuM. te divasathI rAjAnI prIti rANInA upara vadhavA lAgI. rAjA rANIne vaza thai gayo. eka divasa anya rANIoe rAjAne kahyuM ke "ApanI paTTarANIe to yaMtra karAvI Apane vaza karyA che. A vAta sAMbhaLI rAjA tapAsa karAvavAnA vicAra para Avyo. eka divasa rAjAe kaMika yukti karI paTTarANInuM mAdaLiyuM
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63 anubhava rasa laI lIdhuM temAMthI pelo yaMtra kADhI rAjA vAMcavA lAgyo paraMtu emAM lakhyuM hatuM, "rAjA rANI do mile usase AnaMdaghanajI ko kayA? A zabdothI Azcaryacakti thayelA rAjAne AnaMdaghanajInI ucca AtmadazAno khyAla Avyo. (4) rAjAne putraprAtijodhapuranA rAjAne putra na hato tenA manamAM potAnI rAjagAdInA vArasadAra aMge ghaNI ciMtA rahetI. karmacArIo jANatA hatA ke rAjAne putranI ciMtA rahe che. eka divasa pradhAnajI sAthe vAtacIta karatAM karatAM rAjAe potAnA manamAM rahelI ciMtA pragaTa karI. pradhAne kahyuM "putra thavo e pUrvabhavanAM karma para AdhAra rAkhe che. chatAM paNa jaina avadhUta tarIke prasiddha evA zrI AnaMdaghanajI mahArAja mahAyogI camatkArI puruSa che. temanI sevA bhakti karavAthI lAbha thAya che. pradhAnanA A kathana para vizvAsa mUkIne rAjAe AnaMdaghanajI mahAtmAnI sevAbhakti karavAno nizcaya karyo. sAcA dilathI temaNe ghaNI sevA karI. ema kahevAya che ke A sevA bhaktinA pratApe rAjAnI rANIne putraratnanI prApti thaI. (pa) AnaMdaghanajInI laghutA:rAjAonA mAna-sanmAnathI zrI AnaMdaghanajI kadI paNa prabhAvita thatA na hatA. teo potAnI yogazaktinI svamukhe kyAreya vAta karatA nahi. mahApuruSo potAnI prazaMsA svamukhe kadI paNa kare nahi. meDatAnagaranA rAjAe paNa AnaMdaghanajI mahArAjanI sevA bhakti karI hatI, AnaMdaghanajInA paricayathI meDatAnA rAjAne jaina dharma pratye rAga thayo hato. AnaMdaghanajI potAnI pUjA kadI paNa IcchatA na hatA. jaina zAsananI sevA karanArAonI teo sadA prazaMsA karatA hatA. 1 AnaMdaghana pada saMgraha bhAvArtha. zrImad buddhisAgarajI mahArAje pR. 15ra thI 154 |1. AnaMdaghana pada bhAvArtha. AcArya zrI buddhisAgarajI mahArAja, pR. 62
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 anubhava rasa (6) AzA ane daMtakathA:koI vakhata AnaMdaghanajI mAravADanAM gAmomAM vihAra karatA hatA. tyAM zvetAmbara sthAnakavAsI jaino temaja mUrtipUjaka jaino vasatA hatA. temanAmAM evI vAta phelAI hatI ke AnaMdaghanajI gacchanI samAcArI barAbara pALatA nathI, sthApanAcAryajI rAkhatA nathI ane ekalA phare che, teo vyavahArabhraSTa thAya che. eka vakhata zrI AnaMdaghanajI aThThamanA pAraNA mATe bharabapore AhAra-pANI vahoravA nIkaLyA. gRhasthone ghare teo AhAra-pANI mATe pharyA. paraMtu game te kAraNe temane AhAra-pANI maLyAM nahi, tethI AnaMdaghanajI pAchA pharI, gAma bahAra AvyA, AhAra-pANInI AzAmAM lapaTAyelA potAnA AtmAne uddezI hRdayanA udgAra dvArA teo potAnI jAtane saMbodhana karavA lAgyA ke - AzA aura na kI kayA pIje (2) avadhU, jJAna sudhArasa pIje, bhaTakata dvAra dvArA lokana ke, kukara AzA dhArI." A vicArone aMte teo AtmasamAdhimAM laya lIna thaI gayA." (7) upakAra dRSTibIkAneramAM dilhInA bAdazAhano zAhajAdo eka vakhata Avyo hato. te zAhajAdo hindusAdhuo ane yatione satAvato hato. eka vakhata sAdhuoe zrI AnaMdaghanajIne kahyuM ke "bAdazAhano zAhajAdo rastAmAM jatA-AvatA amArI mazkarI kare che mATe kRpA karIne kaMIka banato upAya karo." AnaMdaghanajI bIkAneranI bahAra jyAM zAhajAdAno mukAma hato tenI AsapAsa pharavA lAgyA. pelo zAhajAdo ghoDA para besIne pharavA jato hato. svabhAva pramANe teNe melAghelA A vRddhatinI mazkarI karI e vakhate zrI AnaMdaghanajI bolyA ke "bAdazAhukA beTA khaDA rahe" ATalA 2. ejana pU. 63
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 anubhava rasa zabdo bolyA ke tarata pelA zAhajAdAno ghoDo tyAM Ubho rahI gayo, zAhajAdAe tene calAvavA cAbuka mAryo paNa ghoDo tasumAtra paNa AgaLa cAlI zakyo nahIM. zrI AnaMdaghanajI to tyAra pachI potAnA sthaLe cAlyA gayA. eTalAmAM zAhajAdAnA mitro tyAM AvI pahoMcyA ane zuM thayuM te pUchayuM. zAhajAdAe kahyuM ke "huM bIju kAMI jANato nathI. paraMtu eka sevaDA (sAdhu) nI meM mazkarI karI tethI teNe mane kahyuM ke "vAtazAha 1 verA vahI rahe ATaluM bolatAM ghoDo Ubho rahI gayo." zAhajAdAnA mitronA kahevAthI bIkAneranA mahArAjAe tapAsa karAvI ghaNA prayAsane aMte samAcAra maLyA ke "A kAma to zrI AnaMdaghanajInuM lAge che mATe temanI pAse jAo." rAjA vagere zodha-khoLa karatAM karatAM AnaMdaghanajI mahArAjanI pAse AvyA ane AnaMdaghanajI mahArAjane ghaNI AjIjI karI. AnaMdaghanajIe kahyuM ke vIzAha verA saMta sAdhutrone saMtatiA hai kaura unakI mazkarI karatA hai to usakI bhI mazkarI hoveM usameM kyA Azcarya hai? e vAta jANIne zAhajAdAe vacana ApyuM ke "huM sAdhu sevaDAone satAvIza nahi." eTale AnaMdaghanajIe zAhajAdAne kahevarAvyuM ke "vAzAha vA. verA vase' A pramANe zAhajAdAne zabdo saMbhaLAvyA ke zAhajAdAno ghoDo cAlavA lAgyo. zAhajAdo Avo camatkAra joI khuzI thayo pachI teNe AnaMdaghanajInAM darzana karyA, darzana karIne teNe mitrone kahyuM AnaMdaghanajI to olIyA hai." (7) - a eka vakhata AnaMdaghanajI mahArAja mAravADanA koI gAmamAM eka garIba vaNikane tyAM keTalAka divasa rahyA hatA. eka vakhata te vaNika bahu ciMtAtura cahere AnaMdaghanajI pAse AvIne beTho. chAtI bharAI javAthI te raDavA lAgyo. AnaMdaghanajIe tene raDavAnuM kAraNa pUchayuM. teNe potAnA duHkhanI vItaka kathA kahI saMbhaLAvI AnaMdaghanajIe e vaNikane kahyuM "tArI pAse loDhuM hoya to lAva' teNe eka zerIo (zeranuM kATaluM) lAvIne zrI AnaMdaghanajIne Apyo. vahelI prabhAte
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. anubhava rasa AnaMdaghanajI koine kahyA vagara vihAra karIne cAlyA gayA, pelo vaNika AnaMdaghanajInA khaMDamAM gayo to, tyAM AnaMdaghanajI dekhAyA nahi, paraMtu teo jyAM beThA hatA tyAM potAno zerIo dekhAyo te suvarNano thaI gayo hato. te vecIne vaNike badhuM ja devuM cUkavI dIdhuM ane ghaNuM dhana pAmI sukhI thaI gayo." (8) ziSya karo, nAma raheze "eka vakhata AnaMdaghanajI mAravADanA koI gAmamAM ekAMtasthAnamAM rahI, AtmadhyAna dharatA hatA. te gAmanA zrAvako temanI pAse avAranavAra AvatA hatA. eka divasa gAmanA zrAvakoe vinaMtI karI ke "sAheba! ApanI pAchaLa ApanuM nAma rahe te mATe eka ziSya karo, ziSya ApanuM nAma rAkhaze." AnaMdaghanajIe zrAvakonI vAta sAMbhaLIne pachI tenA uttara tarIke hRdayanA udgAro kADhatAM kahyuM ke "avadhU! nAma hamArA rAkhe. ' (9) vyApAra-mANekacoka zrI AnaMdaghanajI pAse eka garIba zrAvaka Avato hato. tenA manamAM evo vicAra hato ke AnaMdaghanajI potAne vepAramAM koika camatkAra batAve to pote potAnuM devuM cUkavI daI zake ane dhaMdho karIne sukhI thAya. eka vakhata zrI AnaMdaghanajI ekAMtamAM beThA hatA, te samaya te zrAvake nikhAlasatAthI pote je sevA kare che teno uddeza nikhAlasatAthI kahyo. zrAvakanI vAta sAMbhaLIne AnaMdaghanajIe AtmAnA kharA vyApAranuM svarUpa samajAvyuM. AtmAnI pAse vyaktadharmanI mULa rakama thoDI che ane karmarUpa vyAja ghaNuM ja che. AnaMdaghanajInA mukhamAMthI te vakhate nIcenI paMktio sarI paDI - "mUlaDo thoDo, bhAI vyAjaDo ghaNo re, kema karI dIdho re jAya." AnaMdaghana pada bhAvArtha bhA. 2, zrI buddhisAgarajI mahArAja pR.: 143 1. AnaMdaghana pada bhAvArtha bhA. 2, zrI buddhi sAgarajI mahArAja pR.: 121
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ G anubhava rasa temaNe zrAvakane amadAvAdanI mANekacoka ne aMtaranAM mANekacokamAM utArIne tyAM dharmanI dukAna mAMDavAno upadeza Apyo. pelA garIba zrAvaka upara AnaMdaghanajInA upadezanI sAcI asara thaI. (10) zrImad AnaMdaghanajI para jUTho Aropa zrI AnaMdaghanajI mahArAje koI eka zeThanI strIne satI thatAM vArI hatI. tyArathI te strI AnaMdaghanajI pAse abhyAsa karavA AvatI hatI. te adhyAtmajJAnano anubhava paNa letI hatI. paraMtu keTalAka doSa dRSTi lokoe AnaMdaghanajI vize evI khoTI aphavA phelAvI ke, AnaMdaghanajIne tenI sAthe saMbaMdha che, paraMtu lokasaMjJAne jItanAra AnaMdaghanajI AvI aphavAthI jarA paNa asvastha thayA na hatA, UlaTAnA teo ethI vizeSa dhyAnArUDha thayA hatA.' (11) javarane kapaDAmAM utAryo. zrI AnaMdaghanajI mAravADamAM vicaratA hatA. koI vakhata jodhapura rAjyamAM vihAra karatAM teo koI parvata pAsenA gAmanI bahAra maMdiramAM rahyA hatA, A vAtanI jodhapuranA rAjAne khabara paDI. tethI teo AnaMdaghanajI mahArAjanAM darzana karavA AvyA. AnaMdaghanajInuM zarIra e vakhate tAvathI ghaNuM ja garama thaI gayuM hatuM tathA dhrujI rahyuM hatuM. jodhapuranA rAjAnA AvAgamananI vAta jANIne AnaMdaghanajIe potAnA tAvane kapaDAmAM UtArIne, te kapaDuM dUra mUkayuM. rAjA padhAryA tyAre teo zAMta ane svastha citte upadeza ApavA lAgyA. AtmAnA guNonI prApti mATe je je upAyo levA joIe te teo rAjAne samajAvavA lAgyA. upadeza, pUrNa thayA pachI, rAjAnI dRSTi kapaDA para paDI. kapaDuM ghUjatuM hatuM. rAjAne thayuM ke A kapaDuM kema dhrUjatuM haze? kAMI na samajAyuM eTale temaNe AnaMdaghanajIne tenuM kAraNa pUchyuM. AnaMdaghanajIe kahyuM ke, "A kapaDAmAM tAvanAM pugalo che rAjana! tamArI sAthe dharmamArganI carcA karavI hatI, eTale tAvane meM zarIramAMthI kapaDAmAM utAryo ane kapaDAne dUra mUchyuM, have 1. AnaMdaghana pada bhAvArtha bhA. 2 zrI buddhisAgarajI mahArAja pR. 129.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 68 huM te kapaDAmAMthI tAvane pAcho zarIramAM sthApI daIza." 1 (12) vacanasiddhi. zrI AnaMdaghanajI mahArAja viSe lokomAM evI mAnyatA hatI ke temane vacanasiddhi pragaTa thaI che. je manuSya bhASAsamitinuM samyapha pAlana kare che ane vacanaguptimAM vizeSa kALa rahe che temaja nAbhi kamaLamAM dhyAna dharI parAbhASAmAM kalAkonA kalAko paryata lIna thaI jAya che tene vacanasiddhi pragaTe che. (13) covIzI saMbaMdhI kivadantI "zrImaAnaMdaghanajI kRta stavanacovIzI saMbaMdhI evI eka daMtakathA che ke zrI AnaMdaghanajI eka vakhata zatruMjayagiri upara zrI jinezvara paramAtmAnA darzana karavA gayA hatA, te vakhate yogAnuyoga zrI yazovijayajI tatho jJAnavimalasUri paNa yAtrArthe girirAja upara jatA hatA. girirAja upara jaI zrI AnaMdaghanajI mahArAja eka jinamaMdiramAM bhAvastavanA karavAmAM lIna banI gayA, te samaye upAdhyAyazrI ane zrI jJAnavimalasUrijI zrI AnaMdaghanajInI jANamAM na Ave, e rIte tyAM besI gayA ane stavana sAMbhaLavA lAgyA. zrI AnaMdaghanajI mahArAje pahelA tIrthakara zrI RSabhadeva bhagavAnathI AraMbhIne bAvIsamA zrI neminAtha bhagavAna sudhInA tIrthakaranI stavanA : karI. pachI koIka kAraNasara prasaMga pAmIne zrI AnaMdaghanajIe acAnaka pAchaLa dRSTi karI to zrI upAdhyAyajI ane jJAnavimalasUrijIne joyA. ethI bhAvanI ekAgratAmAM vikSepa paDatAM zrI AnaMdaghanajInA nAbhikamaLamAMthI nIkaLatA bhAvavAhI ubharAo saMkocAI gayA. zrI AnaMdaghanajI tarata ja UbhA thayA ane tyAMthI anyatra cAlI nIkaLyA eTale zrI pArzvanAtha ane mahAvIra svAmI bhagavAnanAM stavanonI racanA apUrNa rahI. 1 1. AnaMdaghana pada-bhAvArtha bhA. 2, zrI buddhisAgarajI mahArAja pR. 60. 1. AnaMdaghana pada bhAvArtha bhA.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 anubhava rasa (14) diyoddhAraka zrI satyavijayajI mahArAjano AnaMdaghana sAthe vihAra "panyAsa zrI satyavijayajI mahArAja AtmArthI puruSa hatA. teo sAdhunI kriyAo karavAmAM prayatnazIla rahetA hatA. AnaMdaghanajI sAthe teo ghaNAM varSa paryata vanavAsamAM rahyA hatA. ane adhyAtmajJAnInI saMgatino lAbha temaNe lIdho hato. A saMdarbhamAM zrI AtmArAmajI mahArAja paNa jaNAve che ke zrI satyavijayajIe keTalAMka varSo sudhI AnaMdaghanajInI sAthe vanamAM vAsa karIne cAritra pALyuM hatuM. kriyoddhAra karanAramAM tyAga ane vairAgyanuM ghaNuM baLa hovuM joIe to ja te kriyoddhAra karavA samartha thAya che. zrI AnaMdaghanajI mahArAjanA paricayathI temanAmAM AtmabaLa khIlyuM hatuM. jaina zAsananI prabhAvanA karanArAo upara zrI AnaMdaghanajI mahArAjano keTalo badho rAga hato te A prasaMga uparathI jANI zakAya che." (15) suvarNasiddhinI pAsa mATe zrImad upAdhyAyajInuM Agamana. zrI yazovijayajI upAdhyAyanA manamAM eka divasa evo vicAra Avyo ke jo potAnI pAse suvarNasiddhi hoya to lAkho-karoDo manuSyane teo jaina banAvavA samartha bane. kAraNa ke dhana vinA manuSyonI dharmamAM zraddhA, bhAva, bhakti, sthira rahetA nathI. . upAdhyAyajInA manamAM evo tarka thayo ke jo pote suvarNa siddhi dharAvanAra zrI AnaMdaghanajInI sevA-bhakti bahumAna kare to teo pAsethI suvarNa siddhi meLavI zakAya. AvA vicArathI teo zrI AnaMdaghanajInI zodha karatA karatA meDatA AvyA. meDatA pAsenA jaMgalamAM AnaMdaghanajI che tevo patto lAgyo. ethI upAdhyAyajI jaMgalamAM AnaMdaghanajI pAse padhAryA ane meDatA nagaramAM padhAravAnI temane vijJapti karI. zrI AnaMdaghanajIne zrI upAdhyAyajI upara zuddha aMtaHkaraNano 2, zrI buddhisAgarajI mahArAja pR. 79 2. ejana pU. 63-64
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 70 premabhAva hato. tethI upAdhyAyanA Agrahane vaza thaI teo temanI sAthe vihAra karavA lAgyA, cAlatAM cAlatAM mArgamAM eka ThekANe zrI AnaMdaghanajI mahArAja laghu nIta (pezAba) karavA beThA ane te sthAne teo besI ja rahyA ane aMtaramAM UMDu AtmadhyAna karavA lAgyA." zrI AnaMdaghanajI mahArAjane A pramANe ghaNIvAra lAgI, chatAM paNa AnaMdaghanajI to UThayA ja nahi, tethI upAdhyAyajIne hasavuM AvyuM. ADuM mukha rAkhI teo hasyA te samaye zrI AnaMdaghanajI paNa hasavA jevuM karavA lAgyA, e vakhate upAdhyAyajInA manamAM vicAra thayo che kAraNa vinA zrI AnaMdaghanajInuM mukha hasavA jevuM kema thayuM? tethI temaNe te mATe zrI AnaMdaghanajIne pUchyuM, pratyuttaramAM zrI AnaMdaghanajI e kahyuM ke jevI rIte tame hasyA tevI rIte huM hasyo." A pramANenuM AnaMdaghanajInuM vacana sAMbhaLIne upAdhyAyajI zaramAI gayA. pachI upAdhyAyajIe AnaMdaghanane kahyuM ke "jaina zAsananI mahAna prabhAvanA thAya te mATe suvarNasiddhinI jarUra che suvarNasiddhi ApanI pAse che, tethI Apa kRpA karo ane mane te suvarNasiddhi Apo." na upAdhyAya zrI yazovijayajInI vinaMtI sAMbhaLIne zrI AnaMdaghanajI keTaloya samaya mauna rahyA. chevaTe gaMbhIra mudrAthI temaNe kahyuM "mArA manamAM tamane suvarNa siddhi ApavAnI IcchA hatI, paraMtu tame te mATe mAgaNI karI, eTale te tamane have maLe ema nathI, kAraNa ke jyAM yAcanAno doSa hoya tyAM AvI siddhi pragaTI zake nahi." A pramANe kahIne AnaMdaghanajI mahArAja vanaguphA tarapha cAlyA gayA. A daMtakathA mAnyAmAM Ave tema nathI, kAraNa ke upAdhyAyajI jevA jJAnImahAtmA suvarNasiddhinI yAcanA kyAreya kare nahi. (16) AtmAnI nizAnI eka vakhata zrI AnaMdaghanajI mahArAja bIkAnera zaheranI bahAra smazAnabhUminI najIkanA pradezamAM rahyA hatA. bIkAneramAM e samaye judA judA gacchanA sAdhuo rahetA hatA. eka vakhata anya darzananA keTalAka 1H AnaMdaghana pada bhAvArtha bhA. 2 zrI buddhisAgarajI mahArAja pR. 668
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 anubhava 2sa paMDita brAhmaNonA manamAM evo vicAra Avyo ke jainomAM AnaMdaghanajI nAmanA eka yogI che. te gAmanI bahAra rahe che AtmajJAnamAM te UMDA UtaryA che. teo ghaNIvAra dhyAna samAdhimAM rahe che. keTalAka paMDita brAhmaNo bhegA thaIne zrImad AnaMdaghana yogInI pAse AvyA, avasara meLavIne paMDitomAMthI eka paMDite prazna karyo ? 'yatijI ! Apa AtmajJAnI cho to AtmAnI nizAnI zI che te jaNAvazo, kA2Na ke dareka matavALA AtmAne judo judo mAne che.' te vakhate zrI AnaMdaghanajIe uttaramAM gAyuM keH 'nizAnI kahA batAvuM re, tero alaga agocara rUpa' A pada temane sahaja sphUryuM. teno bhAvArtha kahIne anubhava baLe temaNe paMDitone AtmatattvanI jhAMkhI karAvI. (17) rAjAnI be vidhavA putrIone bodhaH zrI AnaMdaghanajI eka vakhata meDatA zaheramAM gayA hatA, tyAMnA rAjAnI be putrIo te vakhate vidhavA thaI hatI. tethI te baMne rAjakumArIo haMmezA rUdana karyA karatI hatI, rAjAe ghaNA upAyo karyA paNa putrIono zoka ocho thayo nahi. eka divasa lokonA mukhethI rAjAe sAMbhaLyuM hatuM ke AnaMdaghanajI mahArAja eka siddha puruSa che. te koI paNa upAye putrIonA zokane dUra karaze. tethI rAjAe potAnI baMne putrIone AnaMdaghanajInI pAse mokalI. AnaMdaghanajI teone AtmArUpI svAmInuM svarUpa samajAvyuM ane asAra saMsAranI kSaNabhaMguratA samajAvI. AnaMdaghanajInA mukhethI vairAgyamaya vANInuM zravaNa karavAthI rAjAnI e baMne putrIono zoka dUra thayo hato. tyAra pachI te baMne putrIo AnaMdaghanajI pAse vizeSa dharma-zravaNa karavA lAgI. A AdhyAtmika upadezanI eTalI asara thai ke teo dharmamAM layalIna banI gaI, paraMtu rAjAnI baMne putrIonA paricayathI durjana lokoe evI khoTI aphavA phelAvI ke AnaMdaghanajIne temanI sAthe saMbaMdha che. A vAta sAMbhaLI e bAbatano nizcaya karavA rAjA eka divasa guptaveze AnaMdaghanajInI pAse AvyA ane emanI
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 72 dinacaryA jovA lAgyA. AnaMdaghanajIe te vakhate adbhuta upadeza Apyo. vaLI agnimAM potAnA be hAtha rAkhyA chatAM dAjhatA nathI evo adbhuta camatkAra batAvyo. vizuddha cAritra vinA AvuM bane nahi eTale A prasaMga joIne lokonA manano saMzaya dUra thayo. (18) satI thavA nIkaLelI strIne pratibodhaH 'zrI AnaMdaghanajI eka vakhata vihAra karatAM meDatAnagaramAM padhAryA, tyAM eka zeThanI yuvAnaputrIno pati mRtyu pAmyo ane te vidhavA banI, te potAnA pati sAthe citAmAM baLI maravA taiyAra thai. e divasomAM satI thavAno rivAja ghaNo pracalita hato. tenAmAM sata AvyuM ane meDatA gAmanI bahAra satInA veze nIkaLI. zrI AnaMdaghanajI mahArAja tyAre meDatA nagaranI bahAra smazAna bhUmimAM koi eka sthAnamAM dhyAnastha hatA. satI banavA nIkaLelI zeThanI putrI smazAnamAM AnaMdaghanajI pAsethI prasAra thai, ghoMghATathI AnaMdaghanajInA dhyAnamA bhaMga paDayo. e samaye koie zrI AnaMdaghanajIne kahyuM ke zeThanI putrI satI thavA jAya che. zrI AnaMdaghanajIe tene upadeza ApatA kahyuM; bahena tAro priyattama te tArA svAmInuM zarIra che ke enA zarIramAM rahelo AtmA che ? jo tuM za2I2ne svAmI mAnIne bheTavA jatI hoya to te ayukta che kA2Na ke za2I2 to jaDa che ane kSaNavinAzI che zarI2 koinuM thayuM nathI ane thavAnuM paNa nathI. zarIra sAta dhAtunuM baneluM che jeno utpAda che teno nAza che. AnaMdaghanajInAM A upadezanI asara tenA upara thai ane tene satI thavAnuM mAMDI vALyuM. satI vizenI AvI eka anya daMtakathA thoDA pheraphAra sAthe pracalita che.'1 Ama, AnaMdaghanajInA jIvana vize AvI keTalIka daMtakathAo pracalita che emAM keTalIka jANItI che ane AnaMdaghanajInA jIvana kavana samajavAmAM cAvI rUpa che. keTalIka daMtakathAo dekhItI rIte ja asaMbhavita lAge che. vaLI adhyAtmamArgamAM tenuM kazuM mUlya jaNAtuM nathI, 1. AnaMdaghana pada bhAvArtha bhA. 2, zrI buddhisAgarajI mahArAja pR.: 60
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa | OM zrI sadgurave namaH | | OM zrI tapasvI gurave namaH | Ika pada-1 hIM "yA to 34 nA lAkare" adhyAtmayogI zrI AnaMdaghanajI mahArAjanA zrImukhe jANe ke sAkSAt sarasvatIdevIe vAsa karyo hoya ane te munijInI vANImAM dhArArUpe vahI rahyA hoya tevuM lAge che. zrI AnaMdaghanajInI A vANImAM anubhavanuM amRta anubhavAya che. teozrInAM vacano jANe ke sAdhanAnI sarANe caDela motI hoya tevuM zraddhAna thayA kare che. mAtRhRdayI saMto mumukSoone vAtsalya vANIrUpa aMjali vaDe chaMTakAva karI jAgRta kare che. zrI AnaMdaghanajI mahArAja A pada dvArA jagatanA jIvone AtmajAgRti karAve che. mohanidrAmAM poDhela prANIne potAnI AtmadazAnuM jJAna ke bhAna nathI. tethI ja paramAtmarUpa AtmAnI vAstavikatAnuM darzana karAvatA teozrI prastuta padano prAraMbha karatA kahe che. kyAM sove uTha jAga baaure|| kyA aMjali jala jyuM Ayu ghaTata he| reta padoriyAM ghariya thAya che. jyA rUAA are, e bhoLA prANI! tuM sUi rahyo che kema? UTha, jAga jema khobAmAM rAkheluM pANI dhIme dhIme vahI jAya che, tema AyuSyarUpI pANI paNa ghaTatuM ja jAya che. prahara (samaya) jaNAvavA jema paheregIra paraha upara ghA mAre che ne lokone jAgRta kare che tema saMto paNa paheregIranuM kAma kare che. udayAdhIna prANI, karmane vaza banI anAdikALathI paramAM sva buddhi rAkhI, mohanidrA laI rahyo che. jJAnI saMto paheregIranuM kArya karI ajJAnI jIvonI UMgha uDADe che tathA svarUpadazAnuM jJAna karAve che. karma tathA nokarmane kAraNe prApta sukha - duHkhAdi tathA zarIrAdi sAmagrI A badhA
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa padArtho utpanna, layanI sthitivALA che. paraMtu jo te potAnA svabhAvamAM rahe to zobhAspada lAge che. zrI amRtacaMdrAcAryajIe "samayasAra" nA trIjA kaLazamAM kahyuM che "yattaLachayo , samo adhyastha zuM? to baMdhakahA eyatte teNa visaMvAdiNI hoii||" nizcayathI sarvapadArtha potapotAnA svabhAvamAM sthita rahyuM ja zobhA pAme che. paraMtu jIvanI anAdikALathI pugala karma sAthe nimittarUpa baMdhaavasthA hovAne kAraNe jIvamAM visaMvAda Ubho thayo che. tethI te zobhA pAmato nathI, paNa te mATe vAstavika vicAraNA karavAmAM Ave to ekapaNuM ja suMdara che. tenAthI ja jIva zobhA pAme che. AyuSya te to kALano prabhAva che, zarIra para teno prabhAva paDyA vinA raheto nathI mATe ja kahyuM che, "AyuSya te to jalanA taraMga jema pANImAM parapoTo thAya che ne kSaNamAM vilaya pAmI jAya che. samudramAM jema mojAM UThe che ane temAM ja vilaya thaI jAya che tema AyuSya paNa kSaNika che. kavie A padamAM vahI jatAM AyuSya mATe aMjalijalanI sarasa upamA ApI che. kavi kahe che ke "he bhoLA ! kyAM sudhI tuM A rIte mohaniMdrAmAM sUto rahIza? kAraNa AyuSya to asthira che. kSaNe kSaNe teno nAza thato ja rahe che." sUrya Uge che ne ApaNI jiMdagIno suvarNa TukaDo laI astAcala bhaNI cAlyo jAya che. mATe jAga! jema paheregIra divasa- rAta ghaDiyALanI jema DaMkA vagADyA kare che te samayanuM bhAna karAve che tema jJAnI puruSo paNa samaya (Atmatattva) nuM, zuddha svarUpanuM bhAna karAve che ne kahe che ke he jIva! indriyonA bhogamAM to tAruM AyuSya ghaDIkamAM pUrNa thaI jaze. mATe kyAM sudhI te viSayomAM rAcyo rahIza? zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che ke "je vastu potAnI nathI, jemAM kharuM sukha nathI, je anitya che temAMthI sukha meLavavAnI lAlace pravRtti karI rahenAra jIvane gAMDo kahevAmAM Avela che. kAraNa ke e sthitimAM te potAnA svarUpane bhUlI jAya che. vaibhAvika svapnone satya mAnI temAM ja rAcyo rahe che. mATe he mAnava! UMghamAMthI UTha ane jAgRta thA.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa kavizrI AnaMdaghanajI mahArAja bIjI kaDImAM kahe che, iMda caMda nAgiMda muni cale, koNa rAjApati sAha rAure, bhamata bhamata bhava jaladhi pAyale, bhagavaMta manana vinA bhAi nA re... jyA... / / 2 / / indra, caMdra, dharaNendra ane moTA munivaro to cAlyA gayA to pachI. cakravartIo ke rAjA mahArAjA zuM hisAbamAM ? mATe saMsA2paribhramaNa karatAM karatAM manuSya bhavamAM prabhunI bhaktirUpa nAva maLI che. to teno upayoga karI le. tenA sivAya tuM bIjI kaI nAvamAM besIza ? kavie A kaDImAM kALanI gatinI tathA AyuSyanI kSaNikatAnI vAta karI che. he prANI ! tuM pramAdamAM poDhayo cho paNa vicAra to kara ke moTA moTA mahArathIo paNa kALano kavala banI gayA che. kabIra kahe che, "Dare devatA kALase, bhayabhIta hai jamakA jora, rai pRthvI - pAtAlameM gajaba mautakA daura" 66 traNeya lokamAM kALarAjAnuM jora che ane dareka sthaLe teno prabhAva jaNAya che mATe saMsArasamudrane ta2vAno jo koI mArga hoya to te eka ja che ke tuM bhaktirUpI naukA hAtha laI le ane teno upayoga karI le. tethI tuM saMsArasAgara pAra karI mokSapadane prApta karI laIza. tethI ja kavizrI AnaMdaghanajI mahArAja trIjI kaDImAM AgaLa paNa kahe che, kahA vilaMba kare aba bAure, tarI bhava jalanidhi pAra pAu re; "jJAnaMvadhana" vetanamaya muti, zuddha nitaMbana veva dhyAtta re| jyA... ||rU / / hai mUDha ! have vilaMba zA mATe kare che ? tuM svayaM bhagavAna svarUpa cho. tuM ja tArI naukAno khevanahAra cho ema zradghA karI, AnaMdaghana svarUpa caitanyamUrti zuddha AtmaprabhunuM dhyAna kara. ke gamAra ! tane bhagavAnanI bhaktirUpa naukA maLI che to pachI DhIla zA mATe kare che ? Aje tane mokSaprAptinAM sarva sAdhano prApta thayAM che. mATe tuM tArA AtmaprabhunuM dhyAna karI le. mAnava jevuM dhyAna kare tenAM jevo te thAya. zuddha caitanya svarUpa AtmaprabhunA dhyAnathI AtmaprabhunI prApti thAya che. tema karavAthI tane tArAmAM ja bhagavAna dekhAze. tArAmAM
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa ja Izvaradarzana thaze paraMtu sadgurunA sAthathI satpuruSArthathIne badhuM sulabha che mATe ja kahyuM che keH naza nAva na pIDeD; vAhI nAvana vakrUrpha" jyAM sudhI za2I2 jIrNazIrNa thayuM nathI tathA vyAdhiothI gherAyo nathI tyAM sudhImAM tuM zarIrarUpI naukAmAM besI zAzvata sthAne pahoMcI jA. paNa zarIrUpI naukAne pakaDI rAkhI sUto rahIza to bhavasamudra tarI zakIza nahIM. zrI vinayavijayajI upAdhyAyajIe zrIpALa rAjAnA rAsamAM kahyuM che keH "jAna laI bahu yukti zuM, jima koI 52NavA jAya re, laganaveLA gaI UMghamAM, pache ghaNuM pastAya re." jAna laIne paraNavA janAra va22AjA jo lagna samaye ja sUI jAya to pachI pastAvAthI zo phAyado? rAMDayA pachInuM DahApaNa zuM kAmanuM? samaya cAlyA gayA pachI pastAvA sivAya zeSa kAMI rahetuM nathI mATe 'ghammapada' mAM kahevAmAM AvyuM che, appamAdo amatapadaM, pamAdo bhucyuno padaM / appamattA ma mayanti ye pamattA yathA mattA " jAgRti amaratAno paMtha che to pramAda mRtyuno paMtha che jeo jAgRta che te maratA nathI paraMtu jeo pramAdI che teo jIvatA chatAM marelA che. he cetana ! tuM jAga, tuM tArA svarUpano jJAtA bana ane cetana AtmAmAM pravRtta thA. kAraNake tuM svayaM AnaMdano samUha cho. tAre ja tArA svarUpane tArAmAMthI pragaTa karavAnuM che. mATe ja zuddha, niraMjana caitanyamaya mUrtinuM dhyAna dharI le. ke cetana ! tuM tArA svarUpane oLakhI le, tArI jJAnAdi zaktionuM dhyAna karI le, pragaTa karI le. A padamAM zrI AnaMdaghanajI mahArAje jIvananI kSaNabhaMguratA darzAvI, AtmajAgRtino bodha karyo che. svayaM jAgRta hoya te bIjAne jagADI zake, UMghato bIjAne kema jagADe ? dIpakathI dIpaka pragaTe tema jeNe mohanidrA uDADI che tathA AtmAne DhaMDhoLIne jagADayo che tevA upakArI saMto karuNAbuddhithI svAnubhavayukta jJAnavANInI lhANI kare che. AnaMdaghanajIe A padanA prathama caraNamAM ja lAkSaNika prazna karIne saciMta karI dIdhA che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa emaNe AyuSya mATe aMjalinI sarasa upamA ApI che to vaLI emaNe iMdra, caMdra, nALiMda zabdomAM tathA bhamata, bhavajalanidhi, bhagavaMta, bhajana bhAu jevA zabdomAM varNAnuprAsanI sarasa saMkalanA karI che. traNa kaDInI A nAnI racanAmAM kavie chaDI pokArI, potAnA vakatavyane saghana ane sacoTa rIte pragaTa karyuM che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa S pada-2 periyArI vAha re" anubhavanA AnaMdanuM amRtapAna karatAM ane karAvatAM adbhuta yogI zrI AnaMdaghanajI mahArAjasAhebe A padamAM amRtarasa phUpa bharyo che. zrI AnaMdaghanajI mahArAje pahelA padamAM AtmAne jagADavA uddhodhana karyuM che tyAre bIjA padamAM AtmAne bhogalipsAthI alipta banAvavA preraNA karI che. re ghariyArI bAu re, mata dhariya bajAve nara zIra vAMdhata pAtharI, tuM ya gharIyA veLAve. re... rU . are! bhoLA ghaDiyALI! tuM ghaDI nA vagADa, kAraNake mAnava pote ja potAnA mAthA upara pAghaDI bAMdhe che pachI tuM zA mATe ghaDI bajAve che? zrI munirAje A padamAM ghaDiyALIne prazna karyo ane pachI tene ja kahevAmAM AvyuM che ke tAro A prayatna bilakula nirarthaka che. * kavie mAnavane jaDajagatanA sarva bhAvo tathA saMbaMdhonuM vAstavika svarUpa rajU karyuM che. mAnavaprANIne pramAdathI dUra rAkhavA ane apramAdabhAvone keLavavA ghaDiyALInuM dRSTAMta Apela che. ghaDiyALa eTale samayamApaka yaMtra arthAt ghaDI eTale samayanI nAnAmAM nAnI kSaNa, chatAM paNa sthUla buddhivALAMjIvone jAgRta karavA pUla daSTAMtanI jarUra paDe che. tene najaramAM rAkhI A padamAM "dharazabda prayoga karyo che. pahelAMnA vakhatamAM AjanA jevI ghaDiyALa na hatI tyAre samayanuM mApa kADhavA judI judI paddhati apanAvavAmAM AvatI, jemake eka pANIthI bharelA pAtramAM ati sUkSma chidrayukta vATakI mUkatA hatA ane te barAbara bharAIne pANImAM DUbI jAya tyAre eka ghaDI (24 miniTa) thAya athavA kAcanI be joDelI zIzImAM atisUkSma chidra dvArA eka zIzInI retI bIjI nIcenI zIzImAM sarakI jAya tathA UparanI zIzI sAvakhAlI thaI jAya tyAre eka ghaDI thaI kahevAya che. 24 miniTanI eka ghaDI thAya. A rIte e samayanuM mApa hatuM. A samayamApaka sAdhanane "ghaDI" kahevAmAM Ave
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa che. jyAre A eka ghaDI pUrI thAya tyAre ghaDiyALI jorathI DaMko vagADI gAmanA lokone khabara Apato hato. atyAre keTaleka sthaLe jema dara kalAke ghaMTa vagADavAnI prathA che tema, te vakhate dareka ghaDIe DaMkA vagADavAnI yojanA hatI. mATe ja kavi kahe che ke he ghaDiyALI! tuM zuM joIne ghaMTa vagADe che? kAraNake manuSyo to potAnA mAthe ja pAghaDI 1-4 rAkhe che athavA pAghaDI bAMdhe che. ahIMyA pAghaDI zabda para zleSa che. pAghaDI eTale mAthe bAMdhavAnuM vastra. vaLI pAghaDI eTale pA+ ghaDI eTale ghaDIno cotho bhAga. manuSyo pAghaDI sUcavanAra vastra to potAne mAthe ja rAkhe che paNa jo tuM kAMI vadhAre batAvavA mAMgato hoya ke paLa vipaLa batAvato hoya to ghaMTa vagADa bAkI ghaDI vagADavAno prayAsa nakAmo che. ghaDiyALI ghaDI vagADI badhAMne jAgRta kare che ke eka ghaDI pasAra thaI gaI. AvI rIte je paLa gaI te pAchI AvatI nathI. A rIte ghaDI-ghaDI karatAM AyuSya pUrNa thaI jaze. nathI khabara kyAre ane kaI sthitimAM prANa nIkaLI jaze? te mAnava to kAMI jANI zakato nathI. mATe ja bhagavAna mahAvIrasvAmIe gautama ne kahyuM hatuM ke he gautama! "kusugge jaha osa-bindue, povaM ciThThai lmbmaanne| evaM bhaNuyANa jIviyaM, samayaM goyama! mA pmaaye|" . A saMsAramAM ghaDIno to zuM, pAghaDIno paNa bharoso nathI. ghAsanA agrabhAga para paDeluM jhAkaLanuM bindu tene kharI jatAM vAra zI? tema AyuSya pUrNa thatAM paNa vAra lAgatI nathI mATe AtmasvarUpa prApta karavA jarA paNa vakhata na khotAM, pramAdano tyAga karI svarUpAnuMsaMdhAna karI le. ane tenI kaLA jANI le. kavi bIjI kaDImAM kahe che, kevala kAla kalA kale, vai tu aphala pAvai; vana nA ghara ghara, muna so ghara bhAve.. re. ghara 2 A bAhya ghaDiyALa to bAhyasamayane batAve che tathA mAnavane bhautika jagatathI jAgRta kare che tyAre kavi kahe che ke mane to mArI aMtaranI ghaDiyALa ruce che, jemAM samaye samaye AtmAnA anaMta guNonI paryAyanI utpatti - laya thayA ja kare che. huM mArA aMtaraghaTanI ghaDIne
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa jANavA IcchuM chuM, je A bAhya ghaDiyALathI zreSThatama hoya. AtmA AvI eka ghaDIne prApta karI le to janmamaraNano bhAra UtarI jAya che. paNa te mATe AtmAnA atala uMDANamAM pahoMcavuM paDe. te sivAya A sarvottama ghaDiyALa (ghaDI ) prApta thatI nathI. Atmaanubhava rasathI bharelI A ghaDImAM bIjI koI vastuno samAveza thato nathI. AtmAnI A akaLArUpa ghaDIne jANanAra koika viralA puruSoja hoya che. mATe zrI AnaMdaghanajI trIjI kaDImAM kahe che, 8 Atama anubhava rasa bharI, yAme aura na bhAve; "jJAnaMvadhana" avicala hatA, vinA jore pAve re... vRtti rU 5 AtmasvarUpanI UMcI vAto karavI te vidvatAnuM kAma che tyAre teno pratyakSa anubhava karavo te jJAnI puruSono viSaya che. A ghaDiyALa Atmaanubhava rasathI bharelI che. jemAM sva-52nA jJAna sAthe haiya-upAdeyano viveka jAge ane sva ne svIkArI, 52ne paDatuM mUkatA je anubhavAya tene anubhava kahevAmAM Ave che. tene potAmAM ekatva ane 52bhAvanuM anyatva anubhavamAM Ave che. zuddha AtmasvarUpa ja prAptavya lAge che. temaja viSayakaSAya yukta bhAvo tyAjaya lAgatAM saMsAra pratyenI mamatva buddhithI jIva mukta thato jAya che. na AvA AtmAnaMda anubhava2sa tathA tattva prItikara rasathI bharelI A ghaDI che. ghaTamAM vaselI A ghaDInA rasano jyAM sudhI svAda na levAya tyAM sudhI tenuM jJAna thatuM nathI. satya svarUpa pAmavA te taraphanA deDha nizcaya vinA te tarapha prayANa thatuM nathI mATe AvI akaLakaLAne jANavA puruSArtharata rahevuM anivArya che. puruSArthathI bhAgya khUlatAM A uttama prakAranI akaLakaLA sAdhya thaI jAya che temAM niraMtara AnaMda che, sukha che. nirvikArI prema che. tyAM IcchA, AzA, zoka, bhaya ke kheda nathI paraMtu sva52 anubhavano eka rasa ja bharelo che. je AvA anubhavarasanuM pAna kare che te ja teno bhoktA bane che. A sAdhaka AtmasvarUpa taraphanI rucivALo thAya che ane ruci anusAra jyAre vIrya ullAsa pragaTe che. tyAre karmonAM gADha AvaraNa amuka samaye khasI jAya che. AvI sthitie koI viralA ja pahoMcI zake
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa che. A sthitine jainadarzana "samyakatva prAptinI avasthA kahe che. - kavi AnaMdaghanajIe A padanI prathama kaDImAM lAkSaNika zailIe. zleSayukta vicAra rajU karI bIjI kaDImAM prAsAnuprAsayukta zabdo kevala, kalA, kAla, kale, akala vagere zabdo prayojIne temAM guDhArtha bharyo che ane trIjI kaDImAM AtmAnubhavanI mahattA darzAvI che. AvA AnaMdaghana svarUpa AtmAnubhavarasanuM pAna je kare che te nizcayathI amaratvane prApta kare che.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 10 pada-3. nIya gAne merI savera ghararI" AtmamastImAM masta evA zrI AnaMdaghanajIe A padamAM jIvanI ajJAnatAnuM bhAna karAvI saMsAranA yathArtha svarUpanuM darzana karAvyuM che. A trIjA padane AraMbhe kavi kahe che, jIya jAne merI saphala dharIrI... jAya suta vanitA yauvana dhana mAto, garbhataNI vedana visarIrI jAya / / 1 / / saMsAranA saMbaMdhamAM vItelI ghaDIone ajJAnI mAnava saphaLa mAne che ane garbhanI bhayaMkara vedanAne bhUlI jAya che. mohanA AvaraNothI Avarita AtmA saMsAranAM sarva saMbaMdho tathA padArthomAM rAcyomAcyo rahe che. te strI, putra, parivAra, bhogasAmagrImAM potAnI jiMdagIne tathA vyatIta thatA samayane saphaLa mAne che. jIva manuSya yonimAM mAtAnA garbhamAM, lohInA khAbociyAmAM ke jyAM mAtAnA zarIranA maLamUtranI vahetI nIkamAM UMdhe mAthe laTake che ne nava mAsa uparAMta garbhanI bhayaMkara vedanA bhogave che te sarva bhUlI jaI yuvAnImAM divAno banI, kAmAMdha banI jaI pramAdamAM jIvanayApana kare che. ajJAnadazAvALo jIva eTaluM paNa vicArato nathI ke A mAro moha madirAno nazo che, e nazo UtarI jatAM to mArA zarIranI nasenasa tUTavA lAgaze tathA zaktihIna thatAM bicArA banI paDI rahevuM paDaze. Avo eka paNa vicAra, pramAdI mANasane skUrato nathI. svapna samAna A saMsAramAM kyAMya sukhanuM nAmo nizAna nathI, chatAM sukha ane AnaMda lAge che te ajJAnasUcaka che, thoDI paNa sagavaDo maLatAM bhUtakALanI aneka agavaDone tadga bhUlI jAya che. A sukha kevuM che te batAvatAM kavizrI zrI AnaMdaghanajI lakhe che. supanako rAja sAca karI mAcata, rAhata chAMha gagana bayarIrI AI acAnaka kAla topacI, gahego jyuM nAhara bakarIrI - jiiy||2|| saMsAranuM sukha e to bhikhArIne svapna maLela rAjya samAna che,
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 anubhava rasa tathA bharaunALe madhyAhune maLela vAdaLInI chAyA barAbara che. temAM AnaMda mAnavo te ja ajJAnadazA che. pAmaraprANIne khabara nathI ke jema jaMgalInAhara bakarIne pakaDI tenuM peTa phADI khAya jAya che, tema kALarUpI topacI roja roja topamAMthI eka goLI pheMkato jAya che ne mAnavaprANI tathA jIvajaMtuonI zaktine kSINa karato jAya che. chevaTe eka bhayaMkara goLI mArI mAnavane maraNane zaraNa karI de che. eka subhASitakAre kahyuM che keH badhyasya caurasya yathA pazovAM, saMprApya mANasya padaM vadhasya zanai: zanaireti mRti: samIpaM tathAkhilazyati kathaM prmaadH|| phAMsInI sajA pAmela corane athavA vadhasthAne laI javAtA pazune mRtyu dhIme dhIme najIka AvatuM jaNAya che tevI rIte sarvajIvane mRtyu najIka AvatuM jAya che. to pachI pramAda zAmATe kare che? kevI saMsAranI racanA che. zrI cidAnaMdajI mahArAja eka padamAM kahe che, jaga sa5nekI mAyA re, nara jaga sapane kI mAya, supane rAja pAya kou raMka jayuM, karata kAja mana bhAyA, udharata nayana hAtha lakha khappara, mana huM mana pachatAyA-re.. nara yauvana saMdhyArAgarUpa kuni, mala malina ati kAyA; viNasata jAsa vilaMba na raMcaka, jima taruvarakI chAya re. nara A rIte vastusthiti hovA chatAM jIva kSaNika sukhamAM Asakata thaI viSaya - kaSAyamAM paDe che. paraMtu eka divasa kALabAja AvI tArI badhIe bAjI vIMkhI nAkhaze tathA tane roLI nAkhaze mATe ja zrI AnaMdaghanajI trIjI kaDImAM kahe che, ajahu ceta kachu cetata nAhi, pakarI Teka hArila lakarIrI AnaMdaghana hIro jana chArata nara mohayo mAyA kakarIrI... jiiy||3|| mAnava! jAga, ceta. kema cetato nathI? kALabAja tAro koLiyo karI jaze. chatAM tuM viSaya-kaSAyane pakaDIne beTho che. jJAnInI dRSTie hArila pakSI jevI tArI dayanIya dazA che. jema hArila pakSI vRkSanI DALakhIne pakaDI rAkhe che paNa paga ADA-avaLA cAlatAM DALakhI namI jAya che ane pakSI UMdhe mAthe laTakI paDe che tyAre cIso nAkhe che. te ema mAne che
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 12 ke DALakhIe mane pakaDI rAkhyuM che, paNa te svayaM DALI choDatuM nathI. tevI rIte viSayabhogamAM Asakata prANI, kALane najIka Avato jANI Arta banI jAya che. paraMtu viSayothI virAma pAmato nathI paNa AnaMdaghana svarUpa AtmAmAM rahela jJAna-darzanAdi ratnatrayano tyAga karI de che ane kaMkarasamAna saMsAra bhogane grahaNa kare che te hitAhitane vicAra karyA vinA ja akSaya ane avinAzI AtmAnaMdanI prAsirUpa sAdhanono saMsAra bhogamAM upayoga karavAmAM jIvananI saphaLatA mAne che ane aMte kALabAjanA sakaMjAmAM phasAI haMmezAM mATe vidAya laI le che paraMtu saMsAramukta avasthA keLavato nathI. A padano sAra che jIvanI ajJAnadazA ane tene kAraNe bhogavavA paDatAM aneka kaSTo. mANasa hIrA jevA mAnava dehane roLI nAkhe che ane pachI prazcAtApa kare che paNa tyAre ghaNuM moDuM thaI gayuM hoya che. t' ITIV8 *:
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa pada-4 "suhA T! nA anubhava ta" adhyAtmayogI zrI zrI AnaMdaghanajInAM pado ati mArmika tathA adhyAtmarasathI bharapUra che. teozrInA eka eka padamAM gaMbhIra bhAvo bharyA che. teozrIe A padamAM AtmA tathA AtmapariNati saMbaMdhI nirUpaNa karyuM che. , sAmAnyarUpaka dvArA tattvanAM uttama rahasyo gUMthI levA e to A kavine AgavI vizeSatA che. AtmA ane tenI pariNatinA zA saMbaMdho che te ajJAnI jIvo zuM jANe? e to jANe phakata anubhavI. jema suhAgarAtanuM sukha kumArikA zuM jANe? ane prasUtinI vedanA vaMdhyA zuM jANe? tema AtmA tathA tenI pariNatino AnaMda bhogI, vijogI ke vikArI zuM jANe? e to zuddhabhAvonA saMyogI ane AtmaguNomAM upayogI evA AnaMdaghanajI jevA mahAtmAo jANe mATe ja kavi kahe che, suhA ! nAnI anubhava prIta... suhAna; ninda nA gayAnava miTa ja nina rIta.. sudA.. ? he saubhAgyavatI ! tArI sAthe svarUpajJAnanI prIti jAgRta thaI che. anAdikALathI ajJAnane kAraNe mane UMgha AvI gaI hatI. paraMtu have te potAnA svabhAve ja UDI gaI che. ' A kaDI cetana, zuddha cetanAne uThThIne kahe che ke, he saubhAgyavatI cetanA have mane tArI sAthe sAcI prIti jAgI che. Aja sudhI huM khoTI bhramaNAmAM hato, jemAM sukha na hatuM temAM meM sukha mAnyuM hatuM. huM paudgalika sukho meLavavA ane meLavyA pachI bhogavavAmAM masta hato. vaLI te koI mArI pAsethI laI na jAya tenI ciMtAmAM raheto hato. paraMtu have mane tArI ajJAnadazAnuM bhAna thayuM che. atyAra sudhI mohamadirAmAM cakacUra thaI huM pharato rahyo hato ane cAre bAju athaDAto hato paNa have moha madirAno nazo thoDo utarI jatAM mane mArI vAstavikadazA jAgRta karavAnI
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 anubhava rasa tamannA jAgI che. kALalabdhino paripAka thatAM ane satpurUSArtha upaDatAM jIva yathApravRttikaraNa kare che. ahIM sudhI sarva sAmAnyajIvo paNa pahoMcI zake che. paraMtu jIvano puruSArtha tIvra banatAM te apUrvakaraNa sudhI pahoMcI jAya che. darzanamohanA kSayopazamane kAraNe pAMca labdhi pragaTa thAya che. zrI nemicaMdrAcAryajI lakhe che, khayuvasama visohI desaNA, pAuThA karaNa ladighae; cattArivi sAmANNA karaNaM puNaM hodi smmte|| samyakatvanI prAptimAM A pAMcalabdhi kAraNabhUta che. (1) kSayopazama labdhi (2) vizuddha labdhi (3) dezanA labdhi (4) prayoga labdhi ane (5) karaNa labdhi. prathamanI be labdhi sudhI sarva jIvo jaI zake che paraMtu prayoga labdhi samyakatvanI tIvra pragati kare che, karaNa labdhimAM jIva karaNa kare che tyAre dezanAlabdhi samyakatva prAptinI rahasya cAvI che kAraNake karmanA kSayopazamathI jIvanI vizuddhi thAya ane tene sadganAM upadezanI prAptino joga bane, pachI tene samyakatvanI prApti thAya. zuddhacetanA eTale jJAnalakSaNa caitanyanI zuddhatAvALo AtmA ke jenI pariNati atyAra sudhI "para" tarapha hatI te have "sva" tarapha dRSTi kare che ane "sva" mAM samAvavA puruSArtha kare che ane jyAre "sva" mAM samAi jAya che tyAre tene apUrvaAnaMda thAya che. jene zAstramAM apUrvakaraNa kahevAmAM Ave che ane tyArabAda anivRtikaraNa karI rAga-dveSanI graMthino bheda kare che te avasthA te samyakatvadazA che samyakatvadazAmAM jIva sAkSAt svano anubhava kare che. zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che, je jyAre AtmAne sUkSmabodha eTale ke vastu svarUpanuM jJAna thAya che tyAre tene samajAya che ke vAstavika rIte pote koNa che? zuM svarUpa che? tathA atyAra sudhI huM jene mAruM mAnato hato te koNa che te satya svarUpe samajAya che. sva" svarUpa samajAtAM AtmAnaMda thatAM mana paNa zAMta thaI vizrAMti pAme che. kavi zrI banArasI dAsa "samayasAra' nATakamAM lakhe che ke -
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15. anubhava rasa "vastu vicArata dhyAvate mana pAvai visarAma, rasa svAdata sukha upaje, anubhava vAko nAma." nija svarUpajJAnane anubhavajJAna kahe che. AvuM anubhavajJAna jAgRta thatAM moha khasavA mAMDe che. A prakAranuM jJAna pragaTa thatAM jIva kevI dazA anubhave che te viSe kavi zrI AnaMdaghanajI mahArAja bIjI kaDImAM kahe che, ghaTa maMdira dIpaka kiyo, sahaja sujyoti sruup| mApa parAmApadI, tanata vastu jhanUpa.. sudAmA.. / 2aaaa hRdayamaMdiramAM sahaja prakAzarUpa dIpaka pragaTa thayo che. jethI jIva svayaM potAnI ane pArakI vastune anupama rIte sthApita karI zake che. aMdhakArane kAraNe A jIva unmatta banI kumatinI sAthe khela karato hato paraMtu have to hRdayamaMdiramAM svayaM jJAnajyotino prakAza paDavA lAgyo che. tethI AtmAne zuddhacetanA sAtheno saMbaMdhanuM smaraNa thavA lAgyuM che. Aja sudhI svaparano viveka nahoto te jJAnadIpaka thatAM prApta thayo che. jema sUryanA kiraNathI aMdhakAra dUra thAya che tema anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya ane darzanamohano upazama thatAM citta svamAM sthApana thAya che. moha madirAno nazo UtarI jatAM zuddhAtmAno anubhava eja samyagdarzana che. zrI kuMdakuMdAcAryajI samayasAramAM kahe che, "vavahAro'bhayattho bhUyattho desido Tu suddhnno| bhUyattha massido khalu sammAiTThI havai jiivo|| AtmAnubhUti eTale zuddhanayathI bhUtArthanI upajatI zuddha AtmAnubhUti samajavI athavA AtmAnubhUtijanya sabhyazraddhA ja samyagdarzananuM lakSaNa che. AvA anubhavane pAmyA pachI cetana cetanAne kahe che ke have mane tArA pratye sAco sneha thayo che. Aja sudhI mArI paramAM svabuddhi hatI, paNa have mArA vivekacakSu khulI gayAM che. have paramAM mArI mati kAma karatI nathI. paraMtu svamAM te sthira thai gai che. jethI bAhya sarva padArtho pratye mArA dilamAM udAsIna bhAva varte che. mane have bahAramAM kyAMya ruci rahI nathI.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 16 anubhava rasa AvI uccadazAnuM varNana karatAM zrImad rAjacaMdrajI kahe che, "sarvabhAvathI udAsInavRtti karI, mAtra deha te saMyama heta hoya jo, anya kAraNe anya kazuM karbhe nahIM, dehe paNa kiciMta mUccha nava hoya jo." manamAMthI UThe te vicAra. vicAra koI saMjJArUpa bane tyAre tene vRtti kahevAmAM Ave che. paNa bhAva to Atmajanya che. AvA bhAva "cha" che. audayika bhAva, kSAyikabhAva, upazamabhAva, kSayo pakSamabhAva, pAriNAmikabhAva ane sannivAi bhAva cha bhAvo paikI eka pAriNAmika bhAva AtmabhAva che. zeSabhAva karmajanya che. sattAmAM paDela karmano udaya thatAM je bhAva pragaTe tene audayikabhAva kahevAya che. karmono kSaya thatAM je bhAva janme che tene kSAyikabhAva kahevAya che. evI ja rIte upazama ane kSayopakSamabhAva paNa karmono upazama ke kSayopazama thatAM pragaTe che. A badhA bhAvo karmasApekSa hovAthI heya che tyAre pAriNAmikabhAva mokSagatimAM tathA siddhasthAne paNa hoya che. tethI ja kRpALudeva kahe che ke mArI to A badhA bhAvomAM paNa udAsInavRtti ja che. A deha je dhAraNa karyo che temAM phakta saMyama hetu ja che. pAMce IndriyonA viSayomAM have ruci nathI. saMyama arthe je sAdhano joIe te ja mAre upabhogya che te sivAya mAre bIjuM kAMI joItuM nathI. A sthUla deha Take ke paDe, saDe ke gaLe temAM paNa mAro mUcchabhAva nathI. jema vAsaNa phUTI jAya to ukaraDe pheMkI devAya tema je deha saMyama sAdhanAmAM upayogI na bane ane rogathI gherAya jAya te dehanI pachI ALapaMpALa zuM karavAnI hoya. kAraNa have te phUTela vAsaNa jevo thaI gayo che. tethI vosarAvavA yogya banI jAya che. svAnubhUtirUpa jJAna pragaTa thatAM jIva eka uttamadazAmAMthI pasAra thato rahe che. AvA jJAnIonI kSaNe kSaNe jAgRti hoya che. jema zAhukAra, gharamAM koI cora pravezI na jAya te mATe cAre bAju dRSTi karato rahe che. tema satyajJAnI puruSo potAnI citavRttimAM kyAMya viSaya-kaSAya, vAsanAnI malinatA AvI na jAya te mATe satata jAgRta rahe che. Aja enI che sAcI sAdhanA. AvA uttama svarUpane pAmyA pachI tenI avasthAnuM varNana mukhe kahyuM jAya tema nathI. tethI ja, .
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 anubhava 2sa kavizrI AnaMdaghanajI A padanI trIjI kaDImAM kahe che, kahAM dikhAvuM aurakuM, kahAM samajAu bhora; tIra acUka hai premakA, lAge so rahe Thora... suhA... || rU || cetana kahe che ke mArI sthiti huM kone kahuM ? ane bhoLAprANIone mArA A svarUpane huM kema samajAvuM? kAraNa ke ghAyalanI vedanA sAjo mANasa zuM jANe ? tema jene premabANa vAgyuM hoya e to sthira ja thaI jAya che. AvI uttama anubhUtine vANI dvArA ke zabdomAM kevI rIte kahI zakAya ? ke vAkyomAM kevI rIte gUMthI zakAya ? cetana kahe che ke he zuddha cetanA ! mane mArA AtmavaibhavanA darzana thatAM je AnaMda thayo che te huM vyakta kevI rIte karUM ? A to rAmabANa che tenI pIDA to jene vAgyuM hoya te ja jANe ane jene vAge e to sthira ja thaI jAya arthAt anubhava samayanA aMtarabhAvone varNavA mATe badhA zabdo adhUrA lAge che. jene AvuM tIra vAgyuM hoya tenAM cittanI caMcaLatA dUra thai jAya che ane eka zuddhAtmadazAnI anubhUti tathA pratItimAM vasI jAya che. A sthiratArUpa je sthiti te cAritra che. have A guNa pragaTa thayo che tema kavi cetananA AdhAre kahe che. jema jema mana zAMta thAya che tema tema aMtarano avAja saMbhaLAya che. tethI kavizrI AnaMdaghanajI A padanI chellI kaDImAM kahe che, nAdaviludadho prANakuM, gine na tRNa mRga loya; AnaMdaghana prabhu premakI, akatha kahAnI koya... YET... ||4|| jema rAgamAM Asakata mRga potAnA prANanI taNakhalA jeTalI paNa kiMmata gaNato nathI tema AnaMdaghana prabhunI prema kathA paNa kahI zakAya nahIM tevI che. AtmaprabhunA raMgI ane zuddhadazAnA umaMgI evA bhaktane AnaMdaghanaprabhunuM milana avazya thAya che. jene eka vakhata paNa evuM svarUpa prApta thAya che evA cakravartIo paNa potAnI akhUTasaMpattine tRNanI jema gaNI choDI de che. eka vakhata svarUpAnubhava karyAM pachI vAraMvAra te kakSAmAM javAnI tene raDha lAge che. tethI Atmaprabhune meLavavA jaMgalo, pahADo ane guphAonAM ekAMtasthAnamAM teo cAlyA jAya che. tyAM
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 anubhava rasa AtmAthI AtmA sAthe vAto karatAM varSo vItI jAya che paNa tene samayanuM jJAna ke bhAna rahetuM nathI. zrI motIcaMda kApaDiyA batAve che te pramANeH A kaDImAM nI vastutho zabdano yoganI paribhASAmAM artha anAhata nAda thAya che. yogamAM dhIre dhIre pragati karyA pachI jyAre sthiratA Ave che tyAre atimadhura dhvani aMtaHkaraNamAMthI UThe che jenI mIThAza jagatanA sarva padArthathI anekagaNI adhika hoya che. AtmAne pAmavAnI jene laganI lAgI che teo jagatathI takna udAsIna hoya che. duniyA zuM bolaze ke bole che te sAMbhaLavA ne vicAravAnI tene IcchA suddhA nathI hotI. zrI AnaMdaghanajI mahArAja paNa AvA udAsIna hatA teo AtmajJAtA hovAne kAraNe temanI vANI akathya tathA apUrva ja hoya che. yogathI ayoga tarapha javA temaNe AtmAnI Ahaleka jagAvI ane zuddha cetanAne cetanamAM joDI mATe ja zrI AnaMdaghanajI anubhavajJAnI hatA. temaNe A padamAM AtmAnubhavane suhAgaNanA premanuM rUpaka ApyuM che. tethI e anubhava apUrva ane akathya kahyo che. jene e anubhava thayo hoya e ja tene barAbara jANI- samajI zake che. kavi e ghaTane maMdiranuM ane AtmAnubhavane dIpakanuM rUpaka ApyuM che. A rIte tIvra anubhUtine vyakta karavA sacoTa abhivyakti paNa kavine sahaja prApta thayela che.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 pada-5 anubhava rasa "avadhU naTa nAgara kI bAjI " zrI AnaMdaghanajI mahArAje pado dvA2A potAnA anubhavono uttama nicoDa AtmArthI jIvo mATe Apyo che. AtmArthI jyAre 5ramAtmAnI sAcI khoja kare che tyAre tene potAnAmAM ja paramAtmA dRzyamAna thAya che. jyAre svamAM paramajyoti svarUpa prabhunAM darzana thAya che tyAre tenI bAhyadazA paNa vilakSaNa jaNAya che. zrI AnaMdaghanajI mahArAja pAMcamA padanI prathama kaDImAM kahe che, avadhU naTa nAgara kI bAjI jANeM na bAMbhaNa kAjI thiratA eka samayameM ThAne, upaje viNaseM taba hI lada - punada dhruva sattA rAhu~, yA hama sunIna v dI avay|| rU|| A padamAM kavie AtmAnI uccadazAnI vAta karI che. je vAto veda, purANa ke kurAnamAM paNa jovAmAM AvatI nathI evI AtmAnI svataMtra sattAnI vAto che. sAMkhya darzana - AtmAne mAtra nitya mAne che. bauddha darzana- AtmAne anitya athavA kSaNika mAne che. ema bhinnabhinna darzano bhinnabhinna dRSTithI AtmAnAM lakSaNo jaNAve che, tyAre jaina darzane anekAnta dRSTithI Atmatattvano sAco paricaya karAvyo che. vaLI dravyanuM vAstavika svarUpa A padamAM varNavyuM che. dravyano artha che 'pravRti kRti dravyam' je kSaNe kSaNe palaTAyA ke te dravya. bhagavAna umAsvAtijIe kahyuM che ke "utpAva, vyaya, brovya yuk sat" jainadarzana jagatamAM dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pudgalAstikAya ane jIvAstikAya ne kALa e cha dravyano svIkAra kare che. badhAM ja dravyo sat svarUpa che. jeno mULabhUta kadI nAza thato nathI. avasthAo badalAyA kare. dravya, dravyarUpe haMmezAM rahe che. eTale ke dravyanI vyAkhyA karatAM bhagavAna umAsvAtijI lakhe che ke "muLa paryAyavan dravya " je guNa ane paryAyathI yukta hoya te dravya. "
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 anubhava rasa zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che, guNANamAsao davvaM egadravvarisayA gunnaa|| lakkhaNaM pajjavANaM tu, ubhao assiyA bhve|| je guNanuM AzrayasthAna che te dravya tathA eka dravyane Azrita je hoya te guNa che ane jemAM guNa ane paryAya hoya tene dravya kahevAya che. paryAya eTale palaTAtI avasthA, je padArtha athavA guNamAtramAM hoya che tema zrI saMtabAlajI kahe che. mULabhUta dravyanA sAmAnyarUpe cha svabhAva che. (1) astitva (2) vastutva (3) dravyatva (4) prameyatva (5) aguruladhutva ane (6) sandutva. (1) astitvaH - dareka dravya potAnA guNa ane paryAyathI astitvarUpa che. eka dravyanA guNa bIjA dravyamAM pravezI jatA nathI. eka dravyano svabhAva bIjA dravyanA svabhAvarUpa banI jato nathI. jemake jaDa kadI cetana banatuM nathI ne cetana kadI jaDa thatuM nathI. kAraNa dareka dravyano astitva guNa che. (2) vastutva- jemAM guNa ane paryAya rahe te vastu. eka AkAzapradeza para chae cha dravyo hovA chatAM vastutvaguNane kAraNe badhAM bhinnabhinna che. kSIra - nIrava. (3) dravyatvaH- dareka dravya pota potAnA guNathI yukta che. jemake sAkaramAM mIThAza ane lImaDAmAM kaDavAza nAmano guNa. (4) prameyatvaH- pratyeka dravya amuka pramANothI jANI zakAya che. jemake pugala utpanna thAya che ane viNase che. jIva jANe che ane jue che. A prakAre dareka dravya potAnA asAdhAraNa guNathI jANI zakAya che. (5) agurulaghutvaH - dareka guNa SaguNa hAni-vRddhi pAme che te potapotAnI apekSAe gu-laghu nathI mATe athavA evA prakAranAM apUrva dharmo temAM che tethI agurulaghutva che. (6) sandutvaH - dareka dravya eka samayamAM utpanna thAya che ane nAza pAme che chatAM paNa teno bilakula nAza thato nathI kAraNake te dravyano sat svabhAva che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 anubhava rasa A rIte jIva dravya svarUpa che. saMsArIjIva je zarIradhArI che te janme che tathA mRtyu pAme che. emAM zarIranI dazA badalAya che paNa jIva to jIva svarUpa ja rahe che jema raMgamaMca para nATakiyo vidhavidha prakAranA veza dhAraNa kare che ne pAtra bhajave che paraMtu dareka pAtramAM pote to je che te ja che. dareka dravyanA guNadharmo sat svarUpa che paraMtu paryAya utpanna thAya che che ane nAza pAme che. eka dravyamAM anaMta guNa che ane eka eka guNanI anaMta-anaMta paryAya che tathA dravyanA paNa paryAya che kavi kahe che ke naTanAgara evA jIvanI saMsAranI bAjI paNa AvA prakAranI ja che. AtmarUpa naTanAgaranI bAjI kevI yukti yukta che te A padanI bIjI kaDImAM kavi kahe che, eka aneka aneka eka kunI, kuMDala kanaka subhAve / jala taraMga ghaTa mAMhI ravikara, aginata tAdI sabhAve..... avar... / / 2 / / AtmA dareka avasthAmAM eka hovA chatAM avasthA bhede judo-judo jaNAya che. A vicAra samajAvavA mATe zrI AnaMdaghanajIe ahIM sarasa udAharaNo ApyAM che. jemake suvarNa kuMDalamAMthI hAra banAvavAmAM Ave to paNa baMne avasthAmAM suvarNa to tenuM te ja rahe che, ghATa badalAya che. evI rIte pANIthI bharelA vAsaNamAM aneka taraMgo UThe che ane temAM sUryanuM pratibiMba paDatAM aneka sUryo dekhAya che. paNa sUrya to teno te ja che tema AtmA paNa avasthA bhede anekarUpa jaNAto hovA chatAM dareka samaye ekano eka ja che. AtmA to eka che paNa guNa-paryAyane kA2Ne anekarUpe vyakta thAya che. eTale ke anekarUpomAM ekatvarUpI AtmA to che ja. zrI devacaMdrajI mahArAja AgamasA2mAM lakhe che, 'jIva dravya anaMta che. jIvanA pradezo asaMkhyAtA che. guNo anaMta che ane paryAya anaMta che. paraMtu jIvatva sarva jIvomAM sarakhuM hovAnA kA2Ne ekapaNuM paNa che. tethI jIva dravyanuM cAragatimAMthI koIpaNa gatino jIva hoya paraMtu jIvatvaguNane kAraNe ekapaNuM che ane jIvanA guNono kramika vikAsa arthAt jIvanI vizuddhinA kramika vikAsane kAraNe anekapaNuM pratibhAse che. tethI ja jainadarzananI sApekSa dRSTi A vAtanuM samarthana kare che. zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che,
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 22 eka jIva che te aneka rUpo dhAraNa kare che. aneka AkAro dhAraNa kare che. aneka nAma dhAraNa kare che. vaLI anekanA eka thaI jAya che paNa tenuM mULa Atmatva to eka ja che. ekanA anekarUpo guNa - paryAyathI thAya che. jaina darzananI sApekSadaSTine samajavA enI saptabhaMgIno paricaya zrI AnaMdaghanajI mahArAja A padanI trIjI kaDImAM karAve che. hai nAMhi hai bacana agocara, naya pramANa stbhNgii| nirapava hoya nave viratA, vayA relve mata naM? vadhu..rU .. saptabhaMgInA mAdhyamathI kavie jIvanI nityAnityatA sAbita karI, naTanAgaranI ramatanuM rahasya A kaDImAM kholyuM che. jemake pramANa naya tatvalokamAM zrI vAdIdevasUrijI kahe che, (1) "cAyaeNva sarvaniti vidhi kRtyanA pramo mahuM: " sthAt sarva padArtha che A pramANe vidhi kalpanAthI prathama bhaMga thAya che. (2) cA nAsti jhava samiti niSedha varutvanayA dritIyo mahu kathaMcit sarvapadArtha nathI A pramANe niSedhanI kalpanArUpa bIjo bhaMga. (3) syAda styeva syAnnAstyeva kramato vidhi niSedha kalpanayA tRtIyaH kathaMcit sarva padArtha che. kathaMcit nathI. A rIte kramathI vidhi ane niSedhanI kalpanArUpa trIjo bhaMga che. (4) syAdavakatavya bheveti yugapada vidhi niSedha kalpanayA caturthaH kathaMcit sarva padArtha avaktavya che. A prakAre vidhi - niSedhanI kalpanArUpa cotho bhaMga che. (5) syAdastyeveva syAda vaktavyameveti vidhi kalpanayA yugapada vidhi-niSedha kalpanayA ca paMcama: kathaMcit sarva padArtha che ane kathaMcit avaktavya che. A prakAre vidhinI kalpanAthI ane eka sAthe vidhi- niSedhanI kalpanAthI pAMcamo bhaMga thAya che.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 anubhava rasa (6) syAnnAstyeva syAdavaktavyameveti niSedha kalpanayA yugapada, vidhi-niSedha kalpanayA ca SaSThaH kathaMcit sarva padArtha nathI ane kathaMcit avaktavya che. A rIte niSedhanI kalpanAthI ane eka sAthe vidhiniSedhanI kalpanArUpa chaThTho bhaMga che. (7) syAdstyeva syAnnAstyeva syAdavaktavya meveti kramato vidhi-niSedha kalpanayA yugapad vidhi-niSedha kalpanayA ca saptama "TI ti kathaMcit sarva padArtha che, kathaMcit nathI, kathaMcit avaktavya che. A rIte kramathI vidhi-niSedhanI kalpanArUpa ane yugapada vidhi-niSedhanI kalpanArUpa sAtamo bhaMga che. Aja vAtane jIva upara utAravAmAM Ave che jema ke : (1) syA asti - jIva dravya svakSetra, kALa, bhAvanI apekSAthI che. (2) syAt nAsti - jIva dravyamAM para dravyanA guNa-5ryAya nathI. (3) syAt asti - nAsti - jIva dravyamAM svaguNa - paryAyano astibhAva ane para dravya guNa-paryAyano nAstibhAva eka samaye hoya che mATe asti-nAsti. (4) syAt avaktavyaH jIva dravyamAM eka vakhate atinAstibhAva sAthe hoya che paraMtu astibhAva kahevAmAM asaMkhya samaya vyatIta thaI jAya che. eka samaye eka sAthe ati nAstibhAva kahI zakAto nathI mATe syAt avaktavya kahevAmAM Ave che. (5) syAt ati avaktavya:- jIva dravyamAM je guNa - paryAya che te eka samaye eka sAthe kahI zakAya nahIM. tIrthakara ke sarvajJa paramAtmA eka samaye asti-nAsti vagere bhAvone jANI, joI zake che paraMtu teo paNa eka samaye baMne bhAvone ke baMne bhAvamAMthI eka bhAvane saMpUrNa rIte kahI zakAtA nathI mATe syAt ati avaktavya che. (6) syAt nAsti avaktavya - jIva dravyamAM para dravyanAM varNa, gaMdha, rasa, speza vagere eka paNa guNadharma nathI chatAM eka samayamAM te kahI zakAya nahIM mATe syAt nAsti avaktavya.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 24 (7) syAt asti - nAsti avaktavya: - ati avaktavya ane nAsti avaktavya baMne jIvamAM eka samaye varte che paraMtu eka samayamAM vANImAM na AvavAthI syAt asti-nAsti avakatavya kahevAmAM Ave che. A syAt zabda vaDe syAdvAra darzananuM mahattva AMkI zakAya che. AvI rIte zrI AnaMdaghanajI mahArAje sAta naya ane cAra nikSepanuM paNa nirUpaNa karI jIvanI vAstavikadazAno paricaya karAvyo che. zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che, "AtmAmAM rahelAM guNonuM svarUpa sAta naya vaDe avabodhavuM" zrI devacaMdrajI mahArAje pharamAvyuM che, je naya che te padArthanA jJAnane viSe jJAnanA aMza che nayanuM lakSaNa kahe che. . "nayAstu padArtha jJAne jJAnAMzAH tatrAnanta dharmAtmake vastunyeka dharmonnapanaM jJAna nayaH" anaMta dharmAtmaka je vastu eTale ke jIvAdika eka padArthamAM anaMta dharma che. teno je eka dharma gavaSyo to paNa anya ke bIjA anaMta dharma temAM rahyA che teno uccheda nahIM ane grahaNa paNa nahIM paNa eka dharmanI mukhyatA karavI te naya che. jainadarzanakAroe A prakAre sAta nayanuM nirUpaNa karyuM che. temAM prathamanA cAra navo jevA ke naigamanaya, saMgrahanaya, vyavahAranaya ane RjAsUtranaya A cAra navo dravyArthika naya che. zabdanaya, samabhirUDhanaya ane evabhUtanaya e traNa paryAyArthika naya che. dravyArthika naya kone kahevAya? tenA uttaramAM kahevAyuM che ke "dravati dravyati adudravata tAMstAna paryAyAniti dravyaM tadevArthaH so'sti yasya viSayatvena sa dravyArthikaH je vartamAna paryAyane drave che, bhaviSyakALamAM dravaze tathA bhUtakALamAM dravato hato tene dravya kahevAya ane te ja che artha prayojana viSayapaNe jene te dravyArthika naya kahevAya che. ane paryAya te janya che ane dravya te janaka. dravya dhruva che ane paryAya te utpAda -vyayarUpa che.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 anubhava rasa jema kahyuM che, paryeti utpAda-vinAzau prApnotIti paryAyaH sa evArtha so'stipasyAsau paryAyArthika: je upajavA tathA vinAzanA pariNAmayukta che te paryAya. guNa sApekSa anaMta no thAya che ane paryAya sApekSa paNa anaMta no thAya che paraMtu mULa bhede sAta naya che. (1) naigama nayaH jIvanA asaMkhyAta pradezamAMthI ATha rUcaka pradeza niraMtara siddha samAna ujjavaLa che. te aMza laIne kahe che ke jIva siddha samAna che te naigama naya dravyArthika naya che. A nayavALAno eka sarakho abhiprAya hoto nathI. te koI vakhata dravyAropaNa to koI vakhata guNAropaNa ke kALAropaNa kare che. to koI vakhata kAraNAropaNa paNa kare che. (2) saMgrahanaH jema ke jIvadravyanI vAta karatAM, jIvanA anaMta guNa tathA paryAya sAthe laI le. je dharma dravyamAM vyApaka hoya tathA satA gat hoya tene saMgrahIne vAta kare jemake jIva devyano cetanadharma. dA. ta. ghoDo taiyAra kara. A vAkya sAMbhaLatA ghoDoM upara besavA palANa nAkhavuM, caDavA lokhaMDanI kaDI vagere mUkavI, cAbuka ke lagAma taiyAra karavI A saMgrahanayano vAkya prayoga che. A naya sAmAnya vizeSane grahaNa kare che. (3) vyavahAranayaH A nayavALo sarvanI vaheMcaNI kare che. vibhAga jue che ane te sarva bAhya svarUpa dekhIne ja kare che. A nayavALo aMtaraMga sattA mAnato nathI. bahAranI upara uparanI AcAra kriyAne prAdhAnya Ape che. te kAraNe zubha-azubha, zuddha-azuddha, anupacarita evA aneka bheda paDe che. jema ke pApakriyA karanArano azubha vyavahAra ane puNyakriyA karanArano zubha vyavahAra. zrI devacaMdajI mahArAja lakhe che - "Rju zrutaM sujJAna bodharUpaM tapazca Rju avakrama zrutamasya so'pamRju zrutaH (4) Rju sUtraH Rju eTale sarala. zruta eTale bodha A nayavALo
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 26 dravyane vartamAna sthiti upara khAsa lakSya Ape che. naigama, saMgraha ane vyavahAranaya atIta, anAgatane lakSamAM rAkhe che tyAre nayavALo vartamAna samayane pramANabhUta mAne che. jemake koI gRhasthasAdhu jevuM jIvana jIvato hoya to tene sAdhu kahe. A nayano cAreya nikSepamAM samAveza thaI zake che. (5) zabdanayaH A naya paryAyArthika che. te padArthanI vartamAna sthitimAtra ja grahaNa kare che tathA zabdanA vAcyArthane ja grahaNa kare che. jemake rAjayanA adhipati rAjA tene rAjA, nRpa, rAjezvara, bhUpati, bhopAla vagere nAmothI bolAvI zakAya paraMtu A zabdo judA judA hovA chatAM eka arthanA vAcaka che. A naya bhAva nikSepane grahaNa kare che. (5) samabhirUDhaH - jaM jaM saNNaM bhaasi| taM taM ciya samabhirohaI jamhatA saNNaMtarattha vimuho, tao nao smbhiruddhoti|| yAM yAM saMjJA ghaTAdilakSaNAM bhASate vadati tAM tAmeva yasmAtsaMjJAntarArtha vimukha samabhiruDho nayaH .. 'ghaTakuMbhAdikamAM je saMjJAno vAcca artha dekhAya teja saMjJA he jemAM saMjJAtara artha ne vimukha che tene samabhirUDha naya kahIe. paM. zobhAcaMda bhArila lakhe che ke kAla kAraka AdikA bheda na hone para bhI sirpha paryAyavAcI zabdake bheda se vAcya padArtha meM bheda mAnatA hai je eka paryAya pragaTapaNe ane zeSa paryAyane aNa pragaTave. zabdanaya teTalA sarvanAma bolAve paNa samabhirUDhanaya te na bolAve eTalo zabdanaya tathA samabhirUDha nayamAM bheda che. jema ke zakra siMhAsana para beThelAne ja zakendra mAne. bhAva nikSepa ane vartamAnakALane ja mAne. (7) evaMbhUta nayaH "bhUta zabdotra tumyavAvI parva yathA vIvane zabde yo vyatyattirUpo vidyamAnortho'sti tathA bhUtatulyA'rtha kriyA kAriNa meva vastu vastuvanmanyamAnaH evaMbhUto nayaH" bhUta zabda tulya arthavAcaka che. eTalA mATe je zabda vidyamAna arthono vAcaka che te ane artha kriyA kArImAM barAbarI rAkhe che tene evaMbhUtanaya kahe che vastunuM evuM nAma tevuM ja tenuM kAma ane pariNAmanI dhArA paNa tevI ja. A traNeya bAbata saMpUrNa hoya tene ja mAne jemake
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa zakendra siMhAsana para besIne nyAya to kare che paNa tenuM mana devIomAM hoya to te vakhate tene kendra na kahetA "zacipati' kahevo. A nayavALo bhAvanikSepane mAne che tathA vartamAnakALane ja mAne che. A prakAre kavie AtmAne nATakiyo kahela che. kAraNa ke te vividha prakAranA khela karI rahyo che. chatAM jIva to jIva ja che. nayanA svarUpa vaDe jIva svazakti tathA tenA dharmane jANI zake che. AtmavaibhavanI yathArthazraddhA pramANa dvArA paNa thaI zake che. AtmA viSe pravartatA vibhinna. matamatAMtaronuM nirAkaraNa pramANa dvArA thaI zake che. pramANa pAMca che. pratyakSa, parokSa, anumAna, Agama ane pratyabhijJAna. A pAMcamAM be pramANa mukhyarUpathI pracalita che. (1) pratyakSa pramANa: pratyakSa pramANanuM lakSaNa batAvatAM zrI vAdIdevasUrI lakhe che keH spaSTa pratyakSa. spaSTa jJAno pratyakSa vahate hai zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che ke "mA~ pratitaM pratyakSa" akSa eTale AtmA. jemAM jIva potAnA svataMtra upayogathI dravyane pratyakSa jANe. padArthanA jJAna mATe indrio ke manarUpa sAdhananI AvazyakatA na rahe te pratyakSa. A jJAna sIdhuM AtmAthI thAya che. mATe te pratyakSa pramANa che. (2) parokSapramANaH - spaSTa parokSama aspaSTa jJAnane parokSa pramANa kahevAya che. je indriyonI sahAyatAthI jJAna thAya te parokSa jJAna che arthAt jemAM padArtha ane AtmA vacce indriyonuM mAdhyama rahe te parokSapramANa che. anya darzanakAro AMkhe dekhAtA padArthane pratyakSa kahe che tyAre jaina darzanakAra tene parokSa kahe che. A prakAre naTanAgaranI bAjI jANavA Atmatattva prathama jANavuM jarUrI che. sarva darzanakAro potAnA matAnusAra AtmAnI vAto kare che paNa je potAnA matamAM masta che te AtmAne eka svarUpe ja jue che. tethI koI Izvarane jagatano kartA mAne che. koI Izvara tathA AtmAmAM bheda jue che to koI vaLI AtmAne Izvarano aMza mAne che paNa temAM AtmAnI vAstavika dazAnuM koI pramANa nathI. AtmAno pratyakSa anubhava thayA pachI arthAt AtmasAkSAtkAra thayA pachI je tenA vAstavika svarUpane jANe che te ja pramANabhUta banI jAya che athavA
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 anubhava rasa niSpakSa thai AtmAnuM svarUpa vicAratAM satyasvarUpa prakAzI zake che paNa ajJAnI jIvo potAnI UlaTI daSTine kAraNe potAnI vAtonI pakaDa laIne bese che. mATe ja kavizrI AnaMdaghanajI mahArAje abhinaMdana svAmInA stavanamAM kahyuM che ke - abhinaMdana jina darazana tarasIe darzana durlabha deva. mata - mata bhede re jo jaI pUchIe, sahu thAye ahameva..." abhinaMdana... A rIte kavizrIe dharmanA matabhedonI aMtaravedanA vyakta karI che. teo AtmadharmanA yathArthajJAna mATe saptabhaMgI tathA nikSepa jJAnano mArga batAvI samAdhAna sAdhe che. zrI AnaMdaghanajI mahArAje saptabhaMgI, naya tathA nikSepa dvArA sarva dhamAvalaMbIone satyamArga mATe sAcI dRSTi ApI che. teo potAnA zabdamAM kahe che, sarvamayI saravaMgI mAne, nyArI sattA bhaave| mAnaMvadhana kamu vana sudhAraNa, paramAratha ko pAve.... jhavadhU.. 4 vedAMta darzanakAranI evI mAnyatA che ke Izvara sarvavyApI che. jagatanuM evuM koI sthAna nathI ke jyAM Izvara na hoya jemake bhagavatagItAmAM kahyuM che, pRthivyA mappahaM pArtha, vAyA vagnau jlepphN| vanaspati zvAhaM, sarvabhUta gtopphN|| yo mAM sarvagataM jJAtvA,na vihiseta tdaacn| tasyAhaM na praNazyAmi, sa ca me na prnnshyti|| (aho! pArtha, huM mATI, pANI, agni, havA, vanaspati ane sarvabhUtamAM vyApI rahyo chuM. A pramANe mane sarvavyApaka jANIne je mArI hiMsA karato nathI teno huM paNa vadha karato nathI) zrI viSNupurANamAM paNa lakhyuM che, jale viSNuM, sthale viSNu, viSNuM parvata mstke| . -- jvAlA mAlA phule viSNu, viSNuM sarva jgnmyH|| (he pArtha! huM jaLamAM chuM, sthaLamAM pRthvImAM) chuM, parvatanA mastaka para chuM to vanaspatimAM paNa chuM. agnimAM chuM to phUla (hAlatAM-cAlatAM) prANImAM chuM. huM sarva jagatamAM vyApIne rahyo chuM.)
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 anubhava rasa jaina darzana "appA so paramappA" nuM nirUpaNa kare che. jagatanA sarva sthAnomAM paramAtma svarUpa AtmA birAjamAna che. eka nayApekSA AtmAnI sarvasthAnomAM sattA che chatAM paNa vizvanA sarva padArthothI AtmAnI sattA sarvathA nyArI tathA svataMtra che. zrI motIcaMda kApaDiyA samajAve che, "sAmAnya jIvane sarvavastuno sAmAnyabodha thAya che. tyAre te AtmAno sarva vastu sAtheno saMbaMdha vicArI teno khyAla kare che. tenuM nirIkSaNa karI tenA rasanuM AsvAdana kare che. eTale tapekSayA sarvavyApI kahI zakAya. paraMtu paramAtmAdazAmAM tenI sattA to nyArI ja rahe che. siddhasthAna eka ja che paraMtu tyAM paNa vyaktitva to dareka AtmAnuM svataMtra rahe che. avagAhanA judI ja paDe che. vedAMtIo kahe che ke mAyA ane paramAtmA baMne tarna judA ja che. mAyA, AtmAne potAnI jALamAM phasAvI judAM-judAM khela karAve che. tyAre jaina darzana kahe che ke mAyA to AtmAnI vaibhAvikasthiti che. je mohanIyakarmanI cAra prakRti che. krodha, mAna, mAyA ane lobha temAM vedAMtamAnya mAyAno paNa samAveza thaI jAya che. -~-- AtmAne saMsAramAM bAMdhI rAkhanAra kaSAya che. kaSa + A = kaSAya, jenA vaDe saMsAra vRddhi thAya te kaSAya. anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnI, pratyAkhyAnI ane saMjvalana ema cAra- prakAre cAra kaSAya che. anaMtAnubaMdhI kaSAya saMsArane Ubho kare che. upamiti bhava prapaMcamAM kahyuM che ke A cAra kaSAyono senApati mithyAdarzana che je sarvajIvone potAnA sakaMjAmAM phasAve che ane jIva pAse vidhavidha prakAranA khela karAve che. kavi kahe che ke naTanAgaranI bAjI paNa AvI che. e kyAreka eka dekhAya che to vaLI kyAreka anekarUpa paNa dekhAya che. kyAreka dezyAna che to kyAreka adezyamAna thaI jAya che. te utpanna thAya che tathA viNasI jAya che chatAM paNa dhRvatva dhAraNa karyuM che. naTanAgare madArInI ramata mAMDI che. paNa ramata samajavI ghaNI kaThina che. zrI buddhisAgara mahArAja sAheba lakhe che. anekAMtavAdIo AtmAne te te nayonI apekSAe sarvajJAnAdi
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 30 dharmamaya mAne che ane saptanayonI apekSAe SaTadarzana ke je ekeka nayathI AtmAnA ekaeka aMga gaNAya che teno paNa syAdavAda darzananI apekSAe AtmAmAM samAveza thAya che. pudgala dravyathI AtmAnI sattA nyArI che paNa jJAna, darzana, cAritra paryAyonI apekSAe AtmA sarva samApa che. samagra vizvano jJAna, darzana, cAritra paryAyamAM samAveza thAya che. mULabhUta Atmadravyane pakaDI AnaMdaghana svarUpanI siddhine pAmatA ne 5ramArtha mArge cAlatAM anubhavAnaMdanA amRtasane cAkhI zakAya che. je paraMparAe nATakiyAnA khelane khatama karI paramapadanI prApti karAve che: kavizrI AnaMdaghanajIe cAra kaDInA A padamAM Atmadravya ane dehadhArI jIvanuM nirUpaNa bhinna-bhinna nayadeSTie nirUpI AtmatattvanI upAsanA upara bhAra mUkyo che. 22
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 anubhava rasa Ika pada-6 mAtama anubhava fsavo " saMsArarasanA tyAgI ane AtmavaibhavanA bhogI evAzrI AnaMdaghanajI mahArAja A chaThThApadanI zarUAta karatAM sAkhImAM lakhe che, Atama anubhava rasikako,ajaba sunyo virtNt| nirvedI vedana kare, vedana kare anNt|| A sAkhImAM kavie gUDha rahasyabharyuM che. paraspara virodhI lAgatI vAtonuM Azcarya pamADe tevI rIte arthaghaTana karyuM che. kavie cetanane anubhavarasika kahyo che. anubhava eTale yathArtha svarUpano sAkSAtkAra athavA avabodha. sAdhakane anubhava jJAna mATe prabaLa puruSArtha kheDavo paDe che. jyAre anubhavajJAna jAge che tyAre te yogInuM kAryakSetra adhyAtma banI jAya che. AtmAnubhavInA mananI sthiti jJAnanI asara taLe sarva avasthAmAM barAbara jaLavAI rahe che. tenuM avalokana kSetra vizALa banI jAya che. tethI zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che ke ene viSayonuM vIrapaNuM kaSAyonuM kaluSitapaNuM ne indriyonuM parapaNuM pratyakSa dekhAya che, kAraNa ke jIvano pudgala sAtheno saMbaMdha, karmakRta vicitrAvasthA pratyakSa dekhAya che. eTale ja akho bhagata kahe che, jema vAyu vahe bahu gaMdhane, uttama adhama apAra paNa he asaMgI te thako, sparze nahi lagAra tattvadarzI puruSane ema jANo dehabhAva" te dareka avasthAmAM samatvabhAvI banI rahe che tenA koIpaNa kAryamAM gRdhdhibhAva vartato na hoya. eTale ke te dehabhAvamAM rAce nahi. tenA vicAromAM, bhASAmAM ane enI kAryapraNAlImAM eka evo bhAva pragaTa thAya che ke je sAmAnya vyakitaonA jIvanamAM kadI paNa jovAmAM Avato nathI. kavie A padamAM Azcarya pamADe tevI vAta karI ane aneruM rahasyodghATana karatAM kahe che ke sAdhaka nirvedI hovA chatAM vedana kare che. zrImad devendrasurijI kahe che,
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 32 "purisitthi tadubhayaM, paha ahilAsojavvasA havai sou" / veda traNa che. strIveda, puruSaveda ane napuMsakaveda. A traNeya vedo sattAmAMthI tathA udayamAMthI navamA guNasthAnake jAya che. jIva jo kSapaka zreNIvALo hoya to ane jo upazama zreNIvALo hoya to A guNasthAnake kSaya ke upazama kare che paNa satAmAM te dasamA ane agiyAramA guNasthAnaka sudhI rahe che. anubhavajJAnI kevaLIbhagavaMta potAnA anaMtaguNonI anaMta paryAyonuM vedana karatAM hovAthI kavie "vedana kare anaMta' zabda prayojyo che. temaja anubhavajJAnano prAraMbha cothA guNasthAnakathI thato hovA chatAM tyAM vedano nAza nathI. sAdhakanI AtmadezA vadhatAM jJAnavRddhi pAmatuM hovA chatAM veda to navamA guNasthAnake jAya che. tethI AtmasAdhaka prAraMbhamAM vedodhyanuM vedana karato hovA chatAM taTastha rahe che. jethI te nirvedanI avasthA bhogavato hoya che. arthAta sayogI kevaLI tathA ayogI kevaLI temaja anaMta siddha paramAtmAoe vedanuM mULa ukheDI nAkhyuM hovAthI nirvedI che to paNa teo potAnA Atmika anaMtaguNono bhoga kare che. vaLI jIvano svabhAva paNa vedana karavAno che. jema kahyuM che ke: samatA, ramatA, urdhvatA, zAyakatA sukhabhAva vedakatA caitanyatA e saba jIva vilAsa.. jIva jyAre ajJAna avasthAmAM hoya tyAre paradravya parapadArthano bhoga karatA tenuM vedana kare che. paraMtu jJAnarUpa pariNata thatAM svabhAvano bhoga tathA vedana kare che. kAraNa ke vedana karavuM tenuM lakSaNa che. ajJAnabhAve parapadArthanA saMyoganA sukha-duHkhano bhoga temaja vedana kare che. svarUpadazA pragaTatA svabhAvarUpa anaMta Atmikasukhano bhoga tathA vedana kare che. anaMta Atmika sukha pragaTI jatAM anaMta sukhanuM vedana kare che. mATe ja kavie kahyuM che ke "vedana kare anaMta Atmika anaMtaguNo ane eka eka guNanI anaMta anaMta paryAya e badhAnuM vedana karanAra jIva pote ja che. bAhyamAMthI anubhavajJAnanI prApti kema thAya te dama batAvatAM zrI AnaMdaghanajI lakhe che,
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 anubhava rasa mAharo bAluDo sanyAsI, deha devala maThavAsI... mAharo IDA piMgalA mAraga tajI jogI, suSamanA dhara vAsI brahmaraMdhra madhI Asana pUrI bAbu, anahada tAna bajAsI... mAharo A kaDImAM kavie yogasAdhanAnI vAta karI che. kavizrIe cetanane prAraMbhamAM bALobhoLo kahyo che. bALobhoLo eTale anukaraNa buddhiyukta. bALaka jema jevuM dekhe tevuM kare ane sAMbhaLe tevuM bole, tema cetana paNa jevuM sAMbhaLe ane jue che tevuM kare che. bhoLA zabdano bIjo artha "nirdoSa saraLa paNa thAya. cetana paNa AvI ja avasthAvALo hovAthI dehurUpa devaLano svAmI thaine beTho che paNa sadgurunA yoge cothA AzramamAM praveza kare che. cothA AzramavAsIne saMnyAsI kahevAmAM Ave che. cAre ya AzramanuM varNana karatAM zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che ke "varNAzrama dharmamAnanArA brahmacarya, gRhastha, vAnaprastha ane saMnyasta e cAra Azrama mAne che. brahmacaryAzramamAM vidyAbhyAsa, gRhasthAzramamAM dhanaprAti tathA putra-parivAranuM poSaNa, vAnaprasthAzramamAM parigraha tyAgavRtti, ane saMnyAsAzramamAM niHsaMgavRttino anubhava karavo te dharma batAvyo che. niHsaMgabhAve vicaratAM cothA AzramavAsIne saMnyAsI kahevAmAM Ave che. jema AzramavAsIo AzramamAM rahe che ane tenA svAmI banI jAya che tema bALobhoLo cetana deharUpI maThano vAsI banI beTho che. chatAM paNa dehamAM mamatva na rAkhatAM mokSaprAptinuM uttama sAdhana mAnI yogamArgano yogI bane che. zrI ratnacaMdrajI mahArAja lakhe che ke jANe eTale dhyAtmano eTale yoga. arthAt saMbaMdha joDavuM. je yoga AtmA sAthe joDAya athavA AtmA sAthe yoganuM joDANa te adhyAtmayoga che. A mArgamAM praveza mATe sanyAsI cetana prathama yogasAdhaka bane che. A yogasAdhanAne TUMkANamAM nIce pramANe samajAvI zakAya. A zarIramAM boMtera hajAra nADIo rahI che. temAM mukhya cauda che. temAM paNa pradhAna traNa che. te che IDA, piMgalA ane suSumnA. IMDAnADI merudaMDanI bahAra DAbI tarapha tathA piMgalAnADI jamaNI bAjue lapeTAyelI che. suSumnA nADI merudaMDanI aMdara kaMdanAbhAgathI prAraMbha thaI kapALamAM rahela daza sahastra kamaLadaLa paryata cAlI jAya che. A suSumnAnAM aneka
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa - 34 nAmo che jemake zUnyapadavI, brahmaraMdhra, mahApatha, smazAna, zAMbhavI, madhyamArga. suSumnA zarIranI eka ati mahattvanI nADI che. je merudaMDanA madhyabhAgamAM AvelI che. IMDAne caMdranADI kahevAmAM Ave che. ane piMgalAne sUryanADI kahevAmAM Ave che. je jamaNI bAjue hoya che. jene vedaprayAgatIrtha kahe che. te uttamanADI che. suSumnA prayAgamAM gaMgA-yamunA ane sarasvatI ema traNa nadIonA saMgama che. tema rudrayAmala taMtra paTala "rapU" mAM prayAga kahela che. bALobhoLo cetana IDA ane piMgalAno mArga choDI suSumnAnA mArga yogamArganuM gharabAMdhI vAsa kare che. te yogamArganI vidhi che. sarvaprathama prANavAyune tAluraMdhathI kheMcI aMdara bharavo jene "pUraka" kahevAya che. pachI tene nAbhinA madhyabhAgamAM rokavo jene "kuMbhaka' kahevAya che ane bharelAvAyune atiprayAsathI dhIme dhIme bahAra kADhavo jene "recaka" kahe che. sAdhake zuddha jagyA para Asana pAtharI prathama vAyunuM recaka karavuM. pachI IDAnADIthI paganA aMgUThAthI brahmaraMdhra sudhI pUraka karavuM pachI sarva prathama paganA aMgUThA upara manane rokavuM "jyAM mana tyAM pavana" e nyAyathI manane rokatAM pavana paNa teja ThekANe rokAya che. pachI anukrame paganAM taLiyA upara pAnImAM, gulphamAM, jaMghAmAM, jAnumAM, sAthaLa, gudA, liMga, nAbhi, peTa, hRdaya, kaMTha, jIbha, tAlu, nAkanA agrabhAga upara, netra, bhrakuTi, kapALa, mastakamAM ema eka pachI eka sthAnamAM AgaLa vadhatAM vAyunI saMghAte manane chevaTamAM brahmaraMdhra sudhI laI javuM tyAra pachI te ja krame pAchA pharI paganA aMgUThAmAM mana sahita pavanane lAvI tyAMthI nAbhikamaLamAM laI jaI vAyuno recaka karavo. suSumnAnI jAgRti ke utthAnane mATe kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArye "yogazAstramAM je paddhatinuM varNana karyuM che te A pramANe che. A suSumnAnADInuM mukha jyAM khUle che te brahmaraMdha sthAnamAM jyAre pavana sthiratA pAme tyAre eka apUrvanAda saMbhaLAya che. te "nAda' nuM mAdhurya eTaluM suMdara hoya che ke tenuM sAmAnya rIte varNana karavuM muzkela che. A nAda satata cAlyA kare che. yogazAstramAM ene "anAhatanAda' kahe che. bALobhoLo cetana A anAhanA sAMbhaLe che. kavino Azaya che ke sAdhaka jyAre AtmasvarUpamAM sthiratA sAdhe che
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 anubhava rasa tyAre tene e dazAmAM amApa laya lAge che ane temAM ja e taraboLa thaI jAya che. zrI motIcaMda kApaDiyA A kaDIno adhyAtmadRSTie artha karatAM kahe che ke IDA=rAgamArga, piMgalA=dveSamArga, suSumnA madhyamArga arthAt rAga-dveSa rahita mArga. ghara=pariNAma, bahmaraMdhra=AtmasvarUpa jJAna, AsanapurI=sthira thaI, anada=apAra, tAna=laya, bajAsI=vagADaze. bALu=baMdhu, bhAI. sAdhaka, sAdhanAmArge kevI rIte pragati kare che tathA tethI zuM AtmalAbha thAya che te batAvI kavi sAdhakanI AcArasaMhitA tarapha dRSTi kare che. A padanI bIjI kaDImAM kavi kahe che, yama niyama Asana jayakArI, prANAyAm abhyAsI / pratyAhAra dhAraNA dhArI, dhyAna samAdhi samAsI... 11311 yogasAdhaka mATe yogAcAryoe aSTAMgayogasAdhanA kahela che. " cama niyamAsana prANAyAma pratyAhAra dhAraNA dhyAna samAdhayo'STA bakSAni" temAM yama, niyama, AsAna, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi. pAtaMjalayoga pramANe pAMca aMga bahiraMga che tyAre dhAraNA, dhyAna ane samAdhi aMtaraMga che. zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che ke 'yama eTale bAhya indriyono nigrahna, Asana para besavuM, dRSTi sthira karavI. yamaH- ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha e pAMca yama kahevAya che. 'pAtAMjalayoga zikhopaniSatamAM' kahyuM che, ahiMsA satyamasteya brahmacaryA' parigrahA yamAH tyAre yAjJavalaya saMhitAmAM yamanA daza prakAra kahyAM che. ahiMsA satyamasteya, brahmacarya dayArjavam / kSamA dhRtirmitAhAra, zaucaM caiva yamAdaza / / ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya, dayA, Arjava, kSamA, dhRti, mitAhAra ane zauca e daza yama kahyA che. temAM (1) ahiMsAH- yamamAM sarvaprathama ahiMsA che. zrI saMhitAmAM kahyuM che,
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa karmaNA manasA vAcA sarvabhUteSu sarvadA / akaleza jananaM prokatAtva hiMsA paramArSibhiH / / " te ahiMsA che. koipaNa prANIne mana, vacana, kAyAthI koipaNa prakAre kaSTa na ApavuM (2) satyaH- zrI hemacaMdrAcAryajI lakhe che keH kanyAgobhUbhyalIkAni, nyAsApaharaNaM tathA / kUTa sAkSyaM ca paMceti, sthUlA styaanykiirtyn| 3 kanyA saMbaMdhI, gAya saMbaMdhI, bhUmi saMbaMdhI, thApaNa oLavavA saMbaMdhI ane khoTI sAkSI bharavA saMbaMdhI A pAMca moTA asatyo che. sAdhake A dareka asatyathI dUra rahevuM ghaTe che. jemAM jIvonuM hita hoya ane aMzamAtra asatyano paDachAyo na hoya te ja satya che. yoyAjJavalkaya zAstramAM kahyuM che keH 'satyaM bhUtAhita prota, nAya/thAmi bhASaLam" sAdhake zakya hoya teTalo samaya mauna pALavuM, jyAM AvazyakatA lAge tyAM bolavuM paraMtu satya, priya ne miSTa bolavuM. satyaM brUyAta piyaM brUyAna, na bUyAtasatyam priym| priyaM ca nAnRtaM bUyAdeSa dharmaH sanAtanaH // satyapaNa kaDavuM na bolavuM eTale bolatI vakhate cAravAra mananAM . gaLaNAthI vicA2ne gALI pachI ja vacana bolavuM joIe. (3) asteyaH 'para dravyApaharaNaM, cauryAdaya balenavA steyaM tasyA nAcaraNa, masteyaM dharma sAdhanam / / dUsaroM kA dravya, cIja, sAmAna, dhana dhAnyAdi koI bhI vastu corI karake yA mArapITa karake balase haraNakara lene kA nAma asteya hai / mana, vANI ane karma dvArA gusarUpathI koInA paNa dravyanI kAmanA na karavI arthAt koInI paNa tuccha ke mRlyavALI vastu tene pUchayA vinA na levI tenuM nAma asteya che. jainadharmamAM adattAdAnane steya kahevAmAM AvyuM che. kaI vastune adatta kahI zakAya ? teno upa2 ApatA zrI
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 anubhava rasa hemacaMdrAcAryajI kahe che, patitaM vismRtaM naSTaM, sthitaM sthaapittmaahit| kahate nAtIta svaM, paravarIya vArita sudhI: . koInuM paDI gayeluM, bhUlAI gayeluM, naSTa thayeluM, gharamAM hoya te, thApaNa mUkelI, koInuM dATeluM AvuM koIpaNa prakAranuM anyanuM dhana levuM te corI che. kAraNa ke corIthI jIva hiMsA karatAM paNa adhika doSa lAge che. zrI hemacaMdrAcAryajI lakhe che, eka syaika kSaNaM du:khaM, mAryamANasya jaayte| saputra pautrastha punayavijjIvaM hate dhne|| eka jIvane mAravAmAM AvatAM maranAra jIvane kSaNavAra duHkha thAya che paNa dhananuM haraNa karavAthI to tenAM putra, pautrAdi AkhA kuTuMbane jiMdagIparyaMta duHkha thAya che. dareka sAdhakone jIvana jIvavA mATe padArthonI jarUra rahe che. paraMtu e AvazyakatAnI pUrti prAmANikapaNe karavI joIe. apramANikatA vyaktine virATamAMthI vAmana banAvI de che. (4) brahmacarya- brahmacArI vAnaprastha ane saMnyAsI je brahmacarya pALe te pradhAna che ane gRhastha sAdhako je brahmacarya pALe te gauNa che. zrI yAjJavaya saMhitA mAM kahyuM che, dareka avasthAmAM mana, vacana, kAyA dvArA sadA, sarvadA maithunano tyAga te che brahmacarya arthAt viSayendriya dvArA prApta thanArA sukhano saMyamapUrvaka tyAga te che brahmacarya. brahmacaryanI rakSA mATe uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che, jaM vivitaM maNA iNNaM, rahiyaM itthi jaannenny| bambhacerassa rakkhaThThA, AlayaM tu nisevnn|| Adarza brahmacArIe brahmacaryanI rakSA mATe strI, pazu ane napuMsakarahita evA ekAMta sthAne rahevuM joIe. (pa) parigraha:- parigraha eTale deDhatApUrvaka pakaDavuM ane parigraha eTale deDhatApUrvaka choDavuM. saMgrahavRttine parigraha kahevAmAM Ave che. dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che,
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 anubhava rasa na so pariggahovRtto, nAyaputeNa taailaa| mucchA pariggaho vRtto, iivRttaM mhesinnaa|| maharSi jJAtaputra bhagavAna mahAvIra kahe che ke mUccha e ja AtyaMtara parigraha che. zrI umAsvAtijI kahe che ke "mUcha pariprade:' padArtha pratyenuM mamatva te che parigraha, pari graha=cAre bAjuthI saMgraha karavo te parigraha. parigraha tyAgathI saMkalpa-vikalpanI dhamAla aTake che. zrI hemacaMdrAcAryajI kahe che, parigraha mamatvAdidha, majjatyeva bhvaambudhau| mahApota iva prANI, vyabeta smaatprigrhm|| jema ghaNA bhArathI bhareluM vahANa samudramAM DUbI jAya che tema parigrahanA mamatvathI, prANIo saMsAra samudramAM DUbI jAya che. mamatva tyAgathI padArtha parigraharUpa banatA nathI tethI ja saMto sarvasva tyAga karI vaimAnika devonA-jevA sukha bhogave che. AtmavaibhavamAM vilasatA anaMta anaMta AtmikaAnaMda anubhave che. zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che ke niHspRhI mahAtmAo AtmAmAM ramaNatA karI anaMta sukha bhogave che. sAdhaka mATe yamarUpa A pAMca mahAvrato che. jene mahAvratanI sAthe sarakhAvavAmAM Ave che. jema gAMDo hAthI mahAvatathI aMkuzamAM Ave che tema mananI vRttione aMkuzamAM lAvavA mahAvato che. zrI hemacaMdrAcAryajI kahe che, "jAti dezakAla samayAnavacchinAH sArva bhaumA mahAvratam" yamane mahAvrata kahevAmAM Ave che. tene jAti, deza ke kALanuM baMdhana nathI tethI te sarvaavasthAmAM sevya che. mATe sAdhake sarvaprathama mananI vRttione saMyamamAM lAvavI, pachI niyamabaddha thavA sAdhanAmAM pragati sadhAya che. (2) niyama-yoganuM prathama pagathiyuM yama. temAM sthira thatAM yogInI pragati arthe niyama che. pAMca yamane puSTa karanArA aneka niyamo che. yogadarzanamAM pAMca niyamono nirdeza che. jemake, zauca saMtoSa tapaH svAdhyAyezvara praNidhAnAni niyamAH
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 anubhava rasa zauca, saMtoSa, tapa, svAdhyAya ane Izvara praNidhAna. (a) zauca- zaucaM suvi, kod vAghamAyAntaraMtathI mRjjalAbhyAM hi bAhyaM tu manaH shuddhistthaaNtrm|| zauca eTale zuddhi. tenA be prakAra che. bAhya ane atyaMtara. mRttikA, pANI ityAdithI zarIranI zuddhi karavI te bAhyazuddhi tyAre mananI malinatA dUra karI, rAga-dveSathI rahita thavuM te AtyaMtara zuddhi che. mananI nirmaLatA samasta nirmaLatAonuM mULa che. ataH sAdhake mananAM duSTa vicArone zodhavA temaja satsaMga dvArA tene dUra karavA ane savicArone puSTa karavA. (ba) saMtoSaH- samasta mAnasika saMtApono aMta athavA tRtabhAva te saMtoSa "zrI yAjJavaca' saMhitAmAM kahyuM che ke yadacchA lAbhato nityaM, prItiryA jAyate nRnnaam| tatsaMtoSa viduH prAjJAH parijhAnaika ttpraaH|| apane prArabdhAnusAra daivecchA se nitya se nitya jo kucha prApta ho jAya usameM hI prItipUrvaka saMtuSTa rahane ko jJAnIjanone saMtoSa veda hai! Aja vAta AgaLa vadhAre uMDANathI kahe che, brahmAdi loka paryaMtAdhirakatyA yllbhetpriym| sarvatra vigata sneha: saMtoSa paramaM vidruH / / jinako brahmaloka paryaMtake sukhoM kI spRhA nahIM hai| jinakA mana saba viSayoMse virakta hai aura jo vigana sneha Asakti rahita parama saMtoSI hai| vahI parama sukhI hai| hareka avasthAmeM sarvadA prasanna zAnta rahanekA nAma saMtoSa hai| jenuM saMtoSa e ja bhUSaNa che tene nidhAna pAse ja che. kAmadhenu tenI pAchaLa cAle che ane devo kiMkaranI mAphaka AjJA uThAve che. je AtmA Asakitano tyAga kare che te saMtoSanA gharamAM Ave che. "saMtoSI nara sadA sukhI" . (6) tapaH- jenA dvArA tana ane mananI saMzuddhi thAya ane kaMdo sahana karavAnI zakti utpanna thAya tenuM nAma tapa. vRttione tapAvavI te tapa.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 anubhava rasa yogasUtramAM zrI pAtaMjalIe kahyuM che, kAyendriya siddhirazuddhi kSayAt tapasaH tapanA prabhAvathI mAnasika azuddhino kSaya thAya che ane sAdhakane IndriyonI tathA zArIrika siddhi prApta thAya che. tapanA traNa prakAra che. (1) sAttvika (2) rAjasI (3) tAmasI. temAM zreyasAdhaka arthe sAttvika ta5 upayogI che. sAtvika tapathI mokSa. rAjasI tapathI vaibhava ane tAmasI tapathI yaza prApta thAya che. sAtvika tapathI Atmavizuddhi thAya che. zrI bhagavatIsUtra TIkAmAM kahyuM che, savvAsiM payaDINaM, pariNAmavasA uvakkamo hoi| pAya aNikAiyANaM, tavasA ya nikaaiyaannN'pi|| anikAmita prakRtiono pariNAmanusAra ghaNe bhAge karI upakrama thaI zake che. paraMtu tapathI to nikAcita karmomAM paNa pheraphAra karI zakAya che. tapa dvArA karoDo bhavanAM karmo eka kSaNamAM pAmI jAya che ne AtmA karmabhArathI haLavo thaI jAya che. tapanI vizeSatA batAvatA kahe che, 'yada duSkaraM durArAdhyaM, durjaya durtikrmm| tatsarva tapasA sAdhyaM, tapo hi durtikrmm|| jo dUrArAdhya hai, dujarya hai, jisako koI atikrama nahIM kara sakatA, vaha saba tapasyA se hI sAdhya hai| tapase saba kucha vazameM ho jAtA hai| tapako koI atikrama nahIM kara sktaa| jagatameM parama zreSTha padArtha mokSaprAptike liye tapa hI mukhya upAya hai| tapa rahita jJAna, dhyAna, bhaktiyoga bhI kisIko phalIbhUta nahIM hote! tapa se koI kArya asAdhya yA asaMbhava nahIM hai| isa lie yaha yoga sAdhanA hI mahAna tapasyA hai! (Da) svAdhyAya- zrI saddaguru nirdiSTa sazAstronuM vAMcana, zravaNa, manana niSkriyAsana karavuM tene svAdhyAya kahe che. svaadhyAyaHsvAdhyAya. jemAM svaAtmaramaNatA thAya te svAdhyAya. svAdhyAyathI mananI sthiratA banI rahe che. mATe svAdhyAyane yogamAM uttama sthAna prApta thayuM che. zrI gautamasvAmI prabhu mahAvIrane pUche che,
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 anubhava 2sa "munnALuM bhatte! nIve niLayar? sannArI nANAvaraNijjaM kammaM khaveI / " he bhagavAna ! svAdhyAya ka2vAthI jIvane zo lAbha thAya ? tyAre vIra prabhu uttara Ape che ke svAdhyAyathI jIva zAnAvaraNIya karmano kSaya kare che. AvazyakasUtramAM svAdhyAyanA pAMca prakAra batAvyA che. vAyanA, puLA, pariyA, dhammattA ane anupehA! (I) IzvarapraNidhAnaH- mana, vacana ane kAyA dvArA je je karma ka2vAmAM Ave te te karma zrI prabhune samarpI devA tenuM nAma Izvara praNidhAna athavA zaraNAgati che. Ama karavAthI AtmAmAM akartAbhAva puSTa thAya che ane akartAbhAva pragaTa thatAM jIvamAM koIpaNa kArya pratye ahaM ke mama no bhAva raheze nahIM. bhADAnA gharamAM rahevAthI je vRttio thAya che tema sarva kArya nIrasatAyukta thaze. jethI gADha, cIkaNAM karmabaMdha thAya nahIM. zrI kRpAlAnaMdajI lakhe che, " 'kAmato'kAmato vA'pi yata karomi zubhAzubham / tatsarva tvayi sanyastaM, tvatprayuktaH karobhyahama / / sAdhaka prabhune potAnuM sarvasva samarpI zaraNAgati svIkAre che. guru athavA prabhune sarmapaNa thayA pachI sAdhakane aMza mAtra bhaya ke vyAkuLatA rahetI nathI. zraddhAne bhaktipUrvakanuM samarpaNa sAcI zaraNAgati che. AcAryazrI vijayakeza2surijI kahe che ke 'je je kriyAo karavAmAM Ave tenA phaLanI IcchA ke abhilASA rAkhavI nahIM kemake jyAM IcchA hoya tyAM pharI janma thavA lAyaka karmano saMcaya thAya che. IcchAthI ja navIna baMdha thAya che. tethI sarva kriyAo Izva2ne arpaNa karavI. AtmanivedanarUpa bhakti te Izvara praNidhAna che. A pAMceya bhedane niyama kahevAmAM Ave che. yamanuM niraMtara sevana,karavAnuM hoya che. niyamanuM prasaMge sevana karavAnuM hoya che. yamaniyamathI vitarkonA vamaLa zAMta paDI jAya che. upara batAvela niyamo pAtaMjalayoga pramANe che. jaina yogamArgamAM to samiti, gupti, bhAvanA tathA guNavrata, zikSAvrata Adi anuSThAno rUpa niyama batAvavAmAM AvyA che. (3) AsanaH- yoganuM trIjuM aMga che Asana.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 42 A aMgamAM sthAna ane zarIranA besavAno prakAranA samAveza thaI jAya che. dhyAna sAdhake kayA Asane besavuM tathA kevA sthAne besavuM tenuM varNana karatAM zrI hemacaMdrAcAryajI kahe che, tIrtha vA svasthatA hetu, yattadadhA dhyaansidhdhye| kRtAsana jayo yogo,vivikataM sthaanmaashryet|| Asana japI yogIe dhyAna siddhi mATe tIrthakaranA janma, dIkSA, kevaLajJAna ke nirvANabhUmimAM jaIne Asana lagAvavuM, nahIM to jyAM sthAnanI svasthatA hoya. strI, pazu ke paMDakAdi rahita sthAna dhyAnAsana mATe upayogI gaNAya che. je AsanathI mananI caMcaLatA dUra thAya tevA Asane dhyAna karavuM. zrI zubhacaMdrAcAryajI saNe. cha, . yena yena sukhAsInA, vidadhyu nizcilaM mnH| tatadeva vidheyaM sthAn munibhiH bndhuraasnm|| - jisa jisa Asanase sukharUpa upaviSTa muni apane manako nizcala kara sake vahI suMdara Asana muniyoM ko svIkAra karanA caahiye| 'dheraNDa saMhitA' bhai 'yuM che, - AsanAni ca tAvanti, yAvanto jIva jaatyH| etemAmatulAnbhedAnvi jAnAti mheshvrH|| ____ Asana itane hai ki jitanI jAtike jIva jantu hai| kyoMki jIva jantu asaMkhya hai| isaliye Asana bhI asaMkhya hai| jinakI saMkhyAkI hama kalpanA bhI nahIM kara sakate! una sabakA bheda to mahezvara hI jAnate hai| chatAM paNa yogadarzanakAroe coryAsI Asana batAvyAM che. zrI hemacaMdrAcAryajI lakhe che, paryaMka vIra bajAbjabhadra daNDAsanAni c| utkaTikA godohikA kaaryotsrgstthaasnm|| 5mAsana, vIrAsana, 4%Asana, bhAsana, madrAsana, Asana, utkaTikAsana, godohikAsana ane kAryotsargAsana vagere Asano kahelA
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa che. je Asane besavAthI manane nizcala karI zakAya te Asana jIva mATe yogya gaNAya che. - Asana karavAthI zarIramAM sahunazakti vadhe che. dhyAnamAM sthiratA Ave che. jema jema zarIranI nizcaLatA vadhe tema tema mananI capaLatA ochIne ekAgratA adhika. zarUAtamAM Asana sthira karavAnI jarUra adhika che. AsanathI samasta nADIonI vizuddhi thAya che. je dhyAnanI sthiratAmAM adhika upayogI thAya che. (4) prANAyAma - zrI vajUrmapurANamAM kahyuM che, prANa: svadehajo, vaayuraayaamstnnirodhnm| revara: purava, prANAyAmo vanavA yogazAstrameM yoga siddhikA eka mAtra upAya prANAyAm hI vaDA hai. prANavAyuno AyAma eTale nirodha karavo tene prANAyAma kahevAya che. recaka, pUraka ane kuMbhaka e prANAyAmanAM anugata aMga che. prANAyAma aneka prakAranA che. prANAyAmano abhyAsa gurunI nizrAmAM rahIne karavAmAM Ave che. prANAyAmathI zarIranI svasthatA vadhe che. prANAyAma-aMta:karaNarUpI aMdhArA kUvAmAM UtaravAnuM doraDuM che. prANAyAmanI vidhi batAvatAM zrI AcAryajI lakhe che, tridhA lakSaNa bhedena, saMsmRtaH pUrva suuribhiH| pUraka, kuMbhaka zva, recaka stdnntrm|| apane zarIra sthita vAyukA nAma prANa hai| aura AyAma usakA nirodha karanA prANayAma kahalAtA hai| pUraka: bahAranI zuddha havAne aMdara bharavI te. ' kuMbhaH bahAranI zuddha havAne aMdaramAM bharI rokI rAkhavI te. recakaH aMdaranI dUSita havAne bahAra kADhavI te. prANAyAmaH pahelAM DAbI nAsikAthI havA laI ane pachI jamaNI nAsikAthI lIdhelI havA bahAra kADhavI. Ama baMne nAsikA dvArA thayelI prANAyAmanI kriyAne eka prANAyAma kahevAya che. prAcInakALamAM guruo yogecchu ziSyane cAra vAra prANAyAmo
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 44 karAvatA hatAM. eka beThakamAM tene eMsI prANAyAmo karavA paDatA. prANAyAmanI bhUmikAno nirNaya deza, kALa ane saMkhyAthI thAya che. prANAyAmanI siddhithI kALajJAna thAya che. zrI yazovijayajI mahArAja kahe che, "bAhyAbhAva recaka IhAMjI, puraka aMtara bhAva, kuMbhaka thiratA guNe karIjI, prANAyAma svabhAva. manamohana" ahIM upAdhyAyajIe sUkSmadaSTie jIvano bahirbhAva te recaka. aMtarbhAva te pUraka ane sthiratArUpa kuMbhaka kahyo che. (5) pratyAhAra- bahirmukha indriyone aMtarmukha karavI tenuM nAma pratyAhAra che. zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che, pAMca indriyonA viSayathI manane pAchuM kheMcavuM tene pratyAhAra kahevAya che. aMtarmukha Indriyo para mananI sattA hotI nathI. mAtra prANanI ja sattA hoya che. mananI bahiMmukhatAne kAraNe indriyo bahiMmukha ane mananI aMtarmukhatAne kAraNe indriyo aMtarmukha rahe che. prANAyAmanAM pUrNa abhyAsa pachI bhaTakatAM citrane pAchuM kheMcI zakAya che. mATe prANAyAmanA abhyAsa pachI pratyAhAranI dazA batAvI che. prANAyAmanI bhUmikA siddhi thayA vinA yathAyogya rIte manane pAchuM kheMcavAnuM baLa prApta thatuM nathI. pratyAhAra kema karAya? teno uttara detAM zrI zubhacaMdrAcAryajI kahe che, "oregyo jIvarAja tekhyazcitamanA unanA __ pRthaka kRtya vazIdhate, llaatte'tyntnishprlm|| viSayoM se to indriyoMko pRthaka kare aura indriyo se manako pRthaka karai tathA apane manako nirAkula karake, apane lalATa para nizcalatApUrvaka dhAraNa kareM, yaha vidhi pratyAhAra meM kahI gaI hai| manamAM je je vastuone dhAraNa karavAmAM Ave che te te vastuonI barAbara dhAraNA thAya che. tethI pratyAhAra pachI dhAraNAnuM svarUpa kahevAmAM Ave che. (6) dhAraNA- pratyAhAra thayA pachI dhAraNAmAM praveza sugama bane che. zAstromAM batAvelA koIpaNa sthAnamAM manane dhAravuM tene dhAraNA kahe che. yogadarzanamAM kahyuM che ke "zalazcittacAra" je dezamAM dhyeyanuM
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 anubhava rasa ciMtavana karavuM che te dezamAM cittane sthApana karavuM te dhAraNA che. jenA para sAdhakane prema hoya te sthAna, vyakti, mUrtimAM manane dhArI rAkhavuM tene dhAraNA kahevAya che. dhAraNAnA traNa deza che. Adhibhautika, Adhidaivika ane AdhyAtmika. sadgurunI chabI, devamUrti, maNiratna, dIpaka ityAdinI dhAraNA Adhibhautika dhAraNA kahevAya che. jema bIja vinAnuM vRkSa na hoya zake tema dhAraNA vinAnuM dhyAna na hoI zake. dhAraNAno daDha saMkalpapUrvaka abhyAsa karavAthI dhAraNAnI siddhi thAya che. dhAraNA karavAvALAe prathama bAhyasthAnamAM dhAraNA karavI. te siddhi thayA pachI aMtara dhAraNA karavI ne chevaTe AtmAnA asaMkhyAtapradezamAM dhAraNA karavI. zrI zubhacaMdrAcAryajI kahe che, netravdandre zravaNayugale, nAsikA gre llaatte| vakre nAbho zirasi hRdaye tAluni bhruuyugaante|| dhyAna sthAnAnmamalamatibhiH kIrtitAnyatra dehe| teSveka sminvigata viSayaM cita maalmbniiym|| nirmala buddhi AcAryone dhyAna karane ke liye netrayugala, donoM vAna, nAsiva vAsamA, nanAda, murala, nAmi, masta, hRdaya, tAlu, dono mohoMkA mdhybhaag| ina daza sthAno meM se kisI aka sthAnameM apane manako viSayoMse rahita karake AlaMbita karanA arthAt ina sthAno meM se kisI eka sthAna para ThaharAkara dhyAna meM lIna varanA verahA hai! (7) dhyAna- jyAre dhAraNAnA sthAnamAM cittavRttionI ekAgratA thAya. cittavRttiono akhaMDa pravAha dhAraNAnA sthAne vahevA lAge tyAre tene dhyAna kahevAmAM Ave che. pAtaMjala yogadarzanamAM dhyAnanuM lakSaNa A pramANe batAvyuM che. "tatra pratyavAnanA dhyAnama" dhAraNAmAM vRttinuM eka dezamAM sthApana karI, dhyeya vastunuM svarUpa racavAmAM Ave che te sidhdha thavAthI vastumAM vRttino ekAkAra pravAha cAle che. tene dhyAna kahe che. jemAM mana niSkapa banI jAya te dhyAna che. "jJAna saMvaninI taMtramAM kahyuM che,
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4s anubhava rasa na dhyAna dhyAna mityA hu,dhyAna nirviSaya mnH| tasya dhyAna prasAdena, saukhyaM mokSaM na sNshyH|| dhyAna manane nirviSayI banAve che. dhyAnathI parama sukha maLe che. ane mokSa paNa thAya che. temAM koI saMdeha nathI. zrI devacaMdajI mahArAja lakhe che, aMtomuhUrtatitaM, citAvatthANa megvtthummi| chatthA jJALa, nona nirodo unALa tA eka vastumAM aMtamuhUrta sudhI cittanI sthitirUpa dhyAna chadmasthane hoya che ane jinone yoganA nirodha karavArUpa dhyAna hoya che. dhyAna jaMgalamAM, guphAomAM, bagIcAmAM, nadIkinAre, samudrakinAre, zUnyasthAna, smazAnamAM vagere sthAnomAM bahArano avAja na hoya tevAM sthAnomAM karavuM. zrI hemacaMdrAcAryajIe dhyAnanA mukhya cAra prakAra batAvyA che. piMDastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta. A cAra prakAranAM dhyAnathI AtmAne uccadazA prApta thAya che. temAM eka-eka dhyAnamAM peTA vibhAga ghaNAM che. (a) piMDaOdhyAnaH pArthivI syAdathAgneyI, mArutI vAruNI tthaa| tattvabhUH paMcamIcetI, piMDasthe paMca dhaarnnaa|| piMDaWdhyAnamAM pArthivI, AgneyI, mArutI, vAruNI ane tattvabhU A pAMca dhAraNAo karavAnI che. pArthiva dhAraNAH nizabda. kallolarahita... taraMgonA uchALAthI rahita zveta samudra che. emAM eka lAkha yojanAnuM eka kamaLa che. enI eka hajAra pAMkhaDIo che. e kamaLanA madhyamAM aneka kesaro khIlelA che. e kesaronI madhyamAM eka lAkha yojana UMcI tejasvI ane urjasvI karNikA che. e karNikA upara eka siMhAsana upara AtmA Asanastha che. e AtmA karmakSaya karavA mATe ciMtana kare che... huM tamAma rAgadveSa vagere karmono kSaya karavA mATe sakSama chuM. AgneyI dhAraNAH soLa pAMkhaDIvALA kamaLanuM dhyAna nAbhimaMDala pAse karI tenI karNikA para "aha" mahAmaMtranI sthApanA ane pAMkhaDIomAM
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 anubhava rasa soLa svaranI sthApanA karavI. ATha pAMkhaDIvALA kamaLanuM dhyAna hRdayamAM karI tenI pAMkhaDImAM kramazaH ATha karmonI kalpanA karavI. arha maMtrathI dhUmrasero upara UThI agni u52 UThe che te jANe AThe karmone ane zarIrane paNa bALe che. chevaTe agni zAMta thAya che. mArutI dhA2NAH samasta lokamAM pracaMDa vAyu vahI rahyo che ane baLI gayelA deThu ane karmonI rAkhane uDAvIne dUra dUra laI jAya che. vAruNI dhAraNA: bhItaranA AkAzamAM caDhI AvelA vAdaLonA kAphalA amRtane varasAvI rahyA che tethI AtmA snAnazuddha banI jAya che. tattvavatI dhA2NAH deha maLa ane karma maLa rahita huM nirAkAra chuM.. huM niraMjana chuM... huM siddha chuM... huM buddha chuM... huM zuddha che... huM anAmI chuM ane arUpI chuM AvuM ciMtana karyAM ja karavAnuM che. pahelI dhAraNAthI mana sthira bane che. bIjI dhAraNAthI manane vaza karavAmAM Ave che. trIjI dhAraNAthI zarIra ane karmane alaga alaga joI jANI zakAya che. cothI dhAraNAthI karmonA nAza thavAnI prakriyAne joI zakAya che. pAMcamI dhAraNAthI zarIra ane karmothI rahita zuddhaAtmAnuM ciMtana thAya che. (ba ) padasthadhyAnaH pavitra maMtrAkSa-pado jevA ke 'arha'-arihaMta siddha, arihaMta, siddha, abhimAtA vageremAM cittane sthira karavuM te padastha dhyAnanuM svarUpa che. padastha dhyAnano artha ja thAya che ke pado 52 dhyAna kendrita karavuM. (Da) rUpastha dhyAna: samavasaraNamAM birAjamAna tIrthaMkara 52mAtmAnuM svarUpa ciMtavavuM tene rUpastha dhyAna kahe che. tIrthaMkaranA cAra mULa atizayonuM ciMtana paNa karI zakAya che. bhagavAnanI mUrti, chaLI vagere 52 dhyAna karavuM te rUpastha dhyAnanA prakAro che. (Da) rUpAtIta dhyAnaH zrI hemacaMdrAcAryajI kahe che, amUrtasya cidAnaMda rUpasya prmaatmaanH| niraMjanasya siddhasya, dhyAnaM syAdrUpa vajiMtam //
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 anubhava rasa AkRtirahita, jJAnAnaMda svarUpa niraMjana, sidhdha paramAtmAnuM dhyAna te rUpAtIta dhyAna kahevAya che. dravya, guNa ane paryAyanA lakSaNapUrvaka je yogIo AtmAnuM svarUpa vicAre che te rUpAtIta dhyAnamAM praveza kare che. je potAnA AtmAnA zuddha svarUpamAM ja upayoga rAkhe che te rUpAtIta athavA zukladhyAnamAM sthira thaI zake che. jema mIThAnI pUtaLI samudramAM ogaLI jAya che ane potAnA rUpano tyAga kare che tevI ja rIte mananI caMcaLatAnuM rUpAtIta dhyAna karatAM nAza pAme che. piMDastha, padastha ane rUpastha dhyAna karatAM rUpAtIta dhyAnanI anaMtagaNI uttamatA che. (8) samAdhi- yogadarzanamAM kahyuM che, "tadevArtha mAtra nirbhAsa svarUpa zUnyamiva samAdhiH" dhyAna jyAre vRddhi pAmelA abhyAsa dvArA potAnI dhyAnAkAratAne parityAga karI, mAtra dhyeya svarUpamAM sthira thAya tyAre tene samAdhi kahevAya che. haThyoga pradIpikAmAM samAdhinuM svarUpa batAvatA kahyuM che, salile saindhavaM, yadavat sAmyaM bhajati yogtH| __ tathAtma mana sAraikayaM, samAdhirabhi dhiiyte|| jema namaka jaLamAM jaLarUpa thaI jAya che tema mana AtmAmAM vilIna thaI jAya che. mana ane AtmAnI ekatAnuM nAma samAdhi. pAtaMjala yogadarzana svarUpa zUnyadazAne samAdhi kahe che. buddhisAgarajI mahArAja kahe che ke jJAnAvaraNAdi sarva karmanA kSayathI utpanna thatI sthitine samAdhi kahevAmAM Ave che. samAdhinA be bheda che. (1) sahaja samAdhi (2) haTha samAdhi. je je aMze rAga-dveSAdi pravRttiono upazama, kSaya ke kSayopazama thAya che teTale aMze samAdhiguNa khIle che. mananI nirvikalpadazAne samAdhi kahevAmAM Ave che. jaina yogAcArya zukla dhyAnanAM cothA pAyAnAM aMte AtmAno mokSa mAne che. je sAdhaka dhyAna samAdhimAM samAI jAya che te sAcA arthamAM yogI bane che. je prAthamika bhUmikAmAM bALobhoLo saMnyAsI hato te mahAnayogI bane che. kavi A padanI trIjI kaDImAM kahe che,
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 anubhava rasa 11311 mUla uttara guNa mudrAdhArI, paryaMkAsana cArI / recaka pUraka kuMbhaka sArI, mana indri jayakArI..... sAdhaka yogamArgamAM jema jema pragati karato jAya che tema tenA anubhavo vRddhi pAme che athavA labdhi, sidhdhi pragaTa thAya che. kavi bALa saMnyAsIne kahe che ke mUlaguNa svarUpa yamane pAmyA pachI yogI prauDha banato jAya che. ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane aparigraha e pAMca mULa guNa che. ahiMsAmAM dayA-dAna samAI jAya che. jaina darzanAnusAra uttaraguNomAM piMDavizuddhi, gaucarInA betAlIza doSano tyAga, pAMca samiti, traNa guti vagereno samAveza thAya che. uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che, iriyA bhAsesagAdANe, uccAre samii iya / maNaguttI vayaguttI kAyaguttI ya aThThamA / / iryA, bhASA, eSaNA, AdAnabhaMDamatta nikSepaNAsamiti, pariThAvaNiyA samiti, mana guti, vacana gupti, kAyagupti e aSTa pravacana mAtA che. ( 1 ) iryA:- sAdhaka zarIrArthe cAlavA pravRtti kare to sADA traNa hAtha nIce jamIna 52 dRSTi rAkhIne cAle. sUryanAM prakAzamAM cAle ne rAte poMjI poMjIne paga mUke tathA jyAM mANasonI gamanAgamana kriyA vizeSa thatI hoya te mArge cAle tene iryA samiti kahe che. = (2 ) bhASA samitiH- sAdhaka yatnApUrvaka bole, koine duHkha thAya tevuM na bole, raste cAlatA kAraNa vinA na bole, rAtanA pahora rAtrI gayA pachI moTe avAje na bole ane samayocita bole. (3) eSaNA samiti:- zayyA, AhAra, vastra, pAtra nirdoSa grahaNa kare. khAna-pAnAdika vastu be gAu uparAMta laI jaI bhogave nahIM ane pahelA pahoranAM AhAra-pANI cothe pahore vApare nahIM. (4) AdAna bhaMDamatta nikSepaNA samitiH sAdhunA upakaraNa jevA ke rajoharaNa, muhapatI, cAdara, colapaTTo, kASTa ke mATInA pAtra, Asana, saMstA2ka vagere yatnApUrvaka le tathA mUke. kALe kALe paDilehaNa kare ane saMyamanAM sAdhana samajI tene bhogave.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 50 (5) uccAra pAsavaNa khelajala saMghANa pAriThAvaNiyA samiti uccAra=vaDInIta, pAsavaNa laghunIta, khelakabaLakho, jala=mela, saMghANa=lIMTa yatnApUrvaka paraThe. jyAM jIva jaMtu hoya tyAM na paraThe. mANasonI jyAM vizeSa avara-javara hoya tyAM na paraThe. (6) managutiH AraMbha-samAraMbhamAM mana na pravartAve. (7) vacanagutiH sAvadha vacana na bole. (8) kAyamusiH sAvadha yoga na pravartAve. zarIranI suzruSA na kare. A prakAre yogI mULaguNa ane uttaraguNathI yukta hoya che. mudrA - mana ane Indriya vijaya mATe sAdhaka vividha prakAranI mudrA dhAraNa kare che jemake yogamudrA, jinamudrA, muktAsuktimudrA vagere. AcArya kRpAlvAnaMda kahe che, mudrAo AsanonuM vikasita rUpa che. AsanamAM indriyonI pradhAnatA ane prANanI gauNatA hoya che tyAre mudrAomAM IndriyonI gauNatA ane prANanI pradhAnatA hoya che. eka ja mudrA vividha AsanomAM karI zakAya che. haThayogapradIpikAmAM daza prakAranI mudrA batAvI che. mahAmudrA mahAbandho, mahAvedhazca khetrii| uDayAnaM bhUlabandhazca baMdho jAlaMdharo bhidhH|| karaNI viparItAkhyA, vajolI zakti caalnm| iyaM hi mudrA dazakaM, jarA-maraNa naashnm|| mahAmudrA, mahAbaMdha, mahAve, khetarI, uDIyAnabaMdha, mahAbaMdha, jAlaMdhara baMdha, viparIta karaNI, vajolI, zakticAlana A daza mudrAo kriyAyoganI amara anubhUtio che. zrI motIcaMdabhAI kApaDiyA lakhe che, be hAthanI daze AMgaLI eka bIjAmAM aMtarita karIne kamaLanA DoDavAnA AkAre aMdara aMdara joDI devI ane baMne hAthanI koNIne peTa upara sthApana karavI tenuM nAma yogamudrA kahevAmAM Ave che. paganA baMne aMgUThAo vacce cAra AMgaLanuM aMtara rAkhI pAchaLanI baMne ponI vacce cAra AMgaLathI thoDuM ochuM aMtara rAkhI, UbhA rahI, kAryotsargAdi karavAmAM Ave tene jinamudrA kahe che.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51 anubhava rasa A rIte yogasAdhako mATe aneka mudrAo batAvavAmAM AvI che. mudrAothI sAdhaka aneka vighnothI nirbhaya banI jAya che. mudrAnI mAphaka Asano paNa ati upayogI che. paryaMkAsana:- zrI hemacaMdrAcAryajI yogazAstramAM lakhe che keH syAjjaMdhayoradhobhAge, pAdopari kRte sati / paryaMko nAbhi gottAna, dakSiNottara pANikaH / / beu jaMghAnA nIcalA bhAgo paganA upara mUkayA pachI jamaNo ane DAbo baMne hAtha nAbhi pAse UMcA uttara-dakSiNa rAkhavAthI paryaMkAsana thAya che. pataMjala kahe che ke jAnu ane hAthane prasArIne sUvuM tene paryaMkAsana kahe che. A uparAMta vIrAsana, bhadrAsana, abbAsana vagere coryAsI prakAranAM Asano che. je manano jaya kare che te prANano jaya kare che. baMne u52 jaya meLavanAra indriya jayI banI jAya che. sahaja samAdhinA arthamAM recaka eTale heya vastuno tyAga karavo. pUraka eTale upAdeya vastune AdaravI ane kuMbhaka eTale madhyastha bhAvamAM rahevuM. athavA puraka eTale sadguNone grahaNa karuM chuM, kuMbhaka eTale sadguNone dhA2Na karuM chuM ane recaka eTale durgaNono tyAga karuM chuM. A prakAre sAdhaka mULaguNa, uttaraguNamAM tanmaya banI indriya tathA manojapI banI mokSapada dhArI bane che. kavi A padanI cothI kaDImAM kahe che, thiratA joga jugati anukArI, ApoApa vimAsI / bAtama paramAtama anusArI, sITTe Ana samAptI... ||mAharo... / / 45 joga jugati eTale yoganI yukti. je sAdhaka yogamArge paga dhare che teNe yogano abhyAsa karI yogamArge cAlavAnuM hoya che. abhyAsanAM abhAve sAdhaka bhaTakI jAya che. nAnI-nAnI sidhdhio meLavI camatkAranI duniyAno mAnava banI jAya che. yogamArganA pagathiyAM ne kramathI caDatAM ane eka-eka pagathiye sthira thatAM yogI AgaLa vadhe che. kavie yogayuktinI sAthe sthiratA zabda mUkyo che. sthiratA vinA dhIratA nahIM ane dhIratA vinA vIratA nahIM. potAnA dareka kArya sthiratApUrvaka vicAravA
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa tathA AcaravA kavi sAdhakane anurodha kare che. mana muMDayA vina muMDakuM, ati gheTa muMDAve, jaTA juTa zira dharAke, kou kAna pharAve... joga urdhva bAhu adhomukhe, tana tApe tapAve, cidAnaMda samajayA vinA,giNatI nahi Ave.. joga mokSamArgane jANyA vinA, mAthuM muMDAvavAthI, jaTA vadhAravAthI ke tana tapAvavAthI siddhi maLI zakatI nathI. paNa tenAthI viparita bhekha dhAraNa karI, jagatane bharamAvavAno dhaMdho zarU thAya che. sthiratAyukta yogamArga AtmopayogI bane che. mana tathA indriyone yogamAM joDavAthI sAdhaka potAnI sarvavAsanA tathA vikAro para vijaya meLavavA svarUpa vicAraNA kare che. te vicAre che ke "aho! mAro AtmA sAkSAt guNaratnono khajAno che. sarvajJa, sarvadarzI che. paramAtma svarUpa chuM. niraMjana, nirAkAra mAruM rUpa che. Ama vicAratAM paramAtma padane anusare che ane ayogI evA Atma svarUpanI pUrNatAne pAme che. tathA sarvakArya siddha kare che. Ama A padamAM kavizrI AnaMdaghanajIe sAdhakane sAdhanAno uttama mArga batAvyo che. kavie sarva prathama sAkhI lakhI mArganuM udghATana karyuM che. kavizrInI sAkhIo aneka arthavALI tathA gaMbhIra AzayavALI hovAthI kavitvazaktinI apUrvabhAsa karAve che. kavizrInuM A pada lAlitya ane arthagauravayukata che. keTalI ochI paMkitaomAM emaNe adhyAtmamArgarUpa cAvI ApI dIdhI che. svAnubhava vinA AvI paMkitao lakhI zakAya nahi. kavinuM A chaThuM pada sarvapadomAM mugaTa samAna che.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 anubhava 2sa pada-7 "sAtama anubhava siva " jIva tathA jagatane judA jANI, anubhavI, AtmarasamAM taraboLa rahenAra evA zrI AnaMdaghanajI mahArAja A sAtamA padamAM jIvanI vAstavika dazAnuM bhAna karAvatA kahe che, jaga AzA jaMjIrakI, gati ulaTI kula mora; jhakaryo dhAvata jagatameM , rahe chUTo ika Thora; A kaDImAM kavie jIvane mora kahI saMbodhana karela che. te kahe che ke he jIvarUpI moralA! A jagatamAM AzArUpI jaMjIranI gati bilakula viparIta che. jIva A jaMjIramAM phasAvAthI saMsAramAM pharyA kare che paraMtu jo chUTo rahe to eka sthAnamAM rahe che. A padamAM yogIzvara zrI AnaMdaghanajI mahArAje ghaNI mArmika vAta karI che. karmasaMgI jIvanuM yathAtathya citraNa karyuM che. jIva AzAnI jaMjIramAM jakaDAyelo che. niyama evo ke mAnava, prANI ke pakSI baMdhanayukta hoya to tenI gati sImita thaI jAya che vaLI sthiratA adhika Ave che ane jo baMdhana mukta thaI jAya to svataMtrapaNe potAnI meLe pharyA kare che tathA doDA-doDa adhika kare che. tenI eka sthAne sthiratA ochI rahe che. paraMtu A jIvarUpI moralo AzA jaMjIrathI baMdhAyelo hovAthI saMsAranI parisImAmAM paribhramaNa karI dazeya dizAmAM doDA-doDI karI rahyo che. uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che, phasiNaMpi jo imaM loyaM, paDipuNNaM daleja ikkss| teNAvi se Na saMtusse, ii duppUrae ime aayaa|| _ dhana-dhAnya se bharA huA saMpUrNa loka bhI yadi koI kisIko de deve , to isase bhI lobhI saMtoSa ko prApta nahIM hotA, isalie yaha AtmA duSpUra hai arthAt isakI tRpti honI atyaMta kaThina hai| cauda rAjalokamAM eka paNa sthAna evuM nathI ke jIve te sthAnanI
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 54 - sparzanA karI na hoya? AzAne kAraNe jIva baMdhanamAM che paNa jevo AbaMdhanathI mukta thaI jAya che ke turata ja siddhakSetramAM jaI zAzvata sthAne jaI sthira thaI jAya che. kavi AzAvarI rAgamAM A padanI kaDImAM kahe che, avadhU kyA sove tana maThameM , jAga vilokana ghttmeN...| avadhU tana maTha paratIta na kIje, Thahi pare eka plmeN...| navata meTi lavara te pachI, vinTe ramatAM nanameM..rAvapU..rUA. he avadhUta AtmA! tuM tArA zarIrarUpa maThamAM kema sUI rahyo che? have jAgRta thA ane tArA aMtaraghaTane jo. tuM tArA zarIrarUpI maThano bharoso nA karIza. e to eka kSaNamAM dhasI paDe che. mATe tuM sarva halacala choDI tArA aMtaraghaTanI khabara le. tuM pANImAM (mAchalAnA paganI) nizAnI zuM zodhe che? he cetana ! tuM A zarIrarUpI maThamAM mohanidrA laI kyAM sudhI sUto rahIza? have to jAga, aMtaraghaTamAM dRSTi kara, kAraNa ke zarIra to maraNadharmA che te to kSaNika ane nAzavaMta che mATe teno bharoso karavo te yogya nathI. AyuSyakarmanA AdhAre rahela A zarIra AyuSyanI dorI tUTI jatAM, eka paLamAM nAza pAmI jaze. he cetana ! pugala potAno nAzavaMta dharma kyAreya paNa choDato nathI, tyAre tuM tArA svabhAvane kema choDe che? tuM nirarthaka rAga-dveSa karI tArA Atmapradezone kaMpita karI rahyo che ane karmathI bhAre banI rahyo che mATe tuM have tArA aMtaraghaTanuM darzana kara. e ghaTa samatArasathI bharyo che aneka mahApuruSo samatArasamAM DUbelo che ane A jagata para te mahApuruSonA jIvanakAryanA cihano paDelAM che. tuM e cihne- cine cAlyo jA. tAro mArga prazasta che. tuM tArA zuddha svarUpano vicAra kara. dehabhAva choDI, AtmabhAve sthira thA. have A deha kevo che tathA zeno banelo che te batAvatAM kavi bIjI kaDImAM kahe che, maThameM paMca bhUtakA vAsA, sAsA dhUta khbiisaa| chinna china to dI kanaDuM vAde, samane vaurAsIsA... vadhU...2 zarIrarUpI maThamAM paMcabhUtano vAsa che. zvAsozvAsa dhUrta khavIsa
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 anubhava rasa paNa e maThamAM rahe che. e khavIsa kSaNe-kSaNe AtmAne chaLe che. to paNa A ajJAnI mUrkha ziSya (celo) samajI zakato nathI ane tana maThanI mamatA choDI, potAnA zuddha svabhAve jAgRta thato nathI. A paMktione judI rIte ghaTAvatAM zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che, "adhyAtmanI dRSTie jotAM pAMca indriyorUpa pAMca bhUta che. ane mAthA vinAno moha khavIsa che. A chaye tanarUpa maThamAM vase che" kavi AnaMdaghanajI kahe che "he Atman ! tuM jarA paNa pramAdavaza banI zarIradharmamAM mamatA rAkhIza to mUrkhamAM khapI jaIza. jIvano zarIradharma kevo che tathA kAyAnI mAyA kevI che te vize zrI narasiMha mahetA kahe che, "dhana jobana madamAto, viSaya bhogamAM vAruM e cAMdaraDuM cAra divasanuM aMte to aMdhArU. mATe mana vicArI jone mAna kahyuM tuM sAcuM viNasI jAtA vA na lAge, kAyA pAtra che kAcuM" bhAratIya saMtaparaMparAmAM dehanI nazvaratA vize ghaNA kavioe ullAsapUrvaka gAyuM che. madhyakAlIna gujarAtI kaviomAM--saMta kavi zrI dhIrAbhagatanI nIcenI paMktio sarakhAvavA jevI che. akhaMDa eka AtamA re, bIjuM sarave dhULa, phUla khIlIne kharI paDe, evuM kAyAnuM che kAma, prathama sadguruno satsaMga sAco, bIjo je karo te kAco" narasiMha mahetAe A kAyAne mATInAM pAtra sAthe ane dhIrAbhagate AkaDAnA phUla sAthe sarakhAvI che. tyAre zrI AnaMdaghanajIe kAyAne maTha kahI che. paNa cetana e maTha upara Adhipatya nahIM rAkhe to khavIsa maThane khAI jaze ane cetanane saptam bhUmimAM dhakelI deze mATe cetanane jagAvatA kahe che, zira para paMca vase paramesara, ghaTameM sUchama baarii| bApa abhyAsa tave vo viratA, nira zrI tArA..vadhU...rUA tArA mAthA upara paMca parameSTi vase che tene tArA hRdayanI sUkSma bArIvATe jo koI AtmajJAnano abhyAsI virala puruSa tene dhruva tArAnI
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa jema nirakhe che. he cetana ! tuM ja tAro bhagavAna cho. tenuM tuM ciMtana kara. tArAmAM ja paMca parameSTi vase che. te tuM tArA sUkSma upayoge nihALa Ama karavAthI sarva bhUto bhAgI jaze. mastakanA madhyabhAgamAM brahmaraMdhra che. A sthAnamAM dhyAnadvArA AtmAnI sthiratA sadhAya che mATe AcArya bhagavaMta zrI hemacaMdrajIe mastakane dhyAnanuM sthAna batAvyuM che kAraNa ke brahmaraMdhramAM AtmAnA asaMkhyAta pradezo vyApelA che mATe ja nizcayanayathI AtmA ja arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu svarUpa che. e tirodgIta che 5raMtu karyAva2Na haTatAM te AvirbhUta thaI, 52meSTi svarUpa banI jAya che. darzana mohanIya tathA cAritramohanIya karmano vizeSa kSayopazama thatAM AtmAnA zuddha svarUpane jANI zakAya che, arthAt AtmasvarUpano bodha thAya che. vizvanAM anaMta jIvomAM koI virala vyakti ja AtmAnA asala svarUpane pAme che. sAdhaka jyAre AvI uccabhUmikAne prApta kare che tyAre svarUpadazAne dhruva tArAnI jema sthira nihALe che. 56 zrI buddhisAgarajI mahArAje lakhyuM che ke "yogamArganI apekSAe hRdayathI mastaka sudhI javA mATe suSumnA nADI (baMkanAlarUpa nADI ) che. tyAM thaIne brahmaraMdhramAM javAya che. tethI suSumnA nADIrUpa bArI che. tyAM Atma upayoga rAkhI cheka brahmaraMdhra sudhI Atma upayoge caDavuM, tyAM te potAnA AtmAne dhruva tArAnI jema sthira jue che." AtmAnI dhruvatAnA darzana e ja parameSTidarzana che. A avasthA AvatAM jema prakAza thatAM bhUta bhAgI jAya che tema pAMceya indriyonA viSayarUpa bhUta ajJAna aMdhakAramAM AvI, bhAva bhajavI jAya che paraMtu jyAre sUkSmabodhanI bArImAMthI Atmaravino jhAMkho prakAza dekhAtAM, pAMceya bhUto AtmAthI chUTA paDI jAya che arthAt indriya pratyenI mUrchAthI sAdhaka mukta banI jAya che. zrImad rAjacaMdra kahe che, paMca viSayamAM rAga-dveSa virahitatA paMca pramAde na maLe manene kSobhajo. sAdhaka pAMca indriyonA viSayamAM rAga-dveSa karato nathI tathA pAMca pramAdanuM sevana karato nathI. jema dhruva tAro nizcala che tema AtmabodharUpa
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa prakAza nizcala che. ahIM kavie dhruva tArAnuM adbhuta dRSTAMta ApyuM che. AkAzamAM nakSatra ke rAzinA sthAnamAM phera thayA kare che paraMtu dhruva tAro jyAM che tyAM ja sthira rahe che. AvI dhuva jevI nizcala adbhuta dazA AtmAnubhavInI hoya che. mastakane kavioe tathA lekhakoe uttamAMga kahyuM che. tyAM brahmaraMdhra raheluM che. jainadarzana AtmAne zarIravyApI kahe che. AtmapradezonuM vizeSa sthAna mastaka tathA hRdayamAM batAveluM che. yogasAdhako brahmaraMdhrane sahastradaLa kamaLa kahe che. tema dhArmika puruSo paNa mastakane kamaLanI upamA Ape che. jema kamaLamAM miSTarasa hoya che tema Atmapradezono apAra zAMta sudhArasa brahmaraMdhamAMthI jhare che. jeno rasAsvAda laI sAdhaka paramAnaMda paramazAMtino anubhava kahe che, yogasAdhakonI sAdhanAnuM darzana karAvatA kavi kahe che, AzA mArI Asana dharI ghaTameM, ajapAjApa jgaave...| mAnaMdana" vetanamaya mUrati, nAtha niraMjana pAve.avadhU... janA AzAno tyAga karI hRdayarUpa ghaTamAM sthira upayogarUpa Asana jamAvI vaikharI vANI vinA jo "soham" no jApa kare to sodhaka AnaMdasamUha caitanyamUrtirUpa niraMjana paramAtmA devane pAme che ane te vakhate jApa svayaMmeva layarUpa banI jAya che. ajapAjApa cAlu thaI jAya che. kavie ahIM sAdhakane bhalAmaNa karI che ke "he sAdhaka! saMsAramAM AzA ane apekSA rAkhyA vinA kArya karyuM jA ane AtmagharamAM Asana jamAvI de. yogasAdhako mananI sthiratA mATe vividha prakAranAM Asano kare che tyAre dhyAna sAdhako AtmagharamAM Asana bIchAvI potAnA jJAnadarzanarUpa upayoga je bahAra bhaTakI rahyo che tene svamAM joDavA aMtaraMgamAM sohama' sohama' dhvanino jApa kare che. A prakAranA jApamAM skUla vacanaprayoga na hoya paraMtu mAnasika jApa karatAM karatAM "sohuM" zabdano UlaTo jApa thavA lAge che. jemake "sohaM" no "haMso" athavA "haMsa" no jApa karatAM karatAM jJAnasvarUpa caitanyamUrti evA niraMjana Atmadevane pAme che.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 54-8 58 66 'Atama anubhava phUlakI" sarva saMsArI jIvone jagatamAM vividha prakAranA anubhavo thAya che. je jIva bahirAtmabhAvamAM ramaNa kare che tene indriyo sAthe padArthano saMyoga thatAM je anubhava thAya che te bhautika jagatano hovAthI kSaNika tathA anitya che. kavi AnaMdaghanajIe A AThamA padanI sAkhImAM alaukika anubhavanI vAta karI che. kavi kahe che, Atama anubhava phUlakI, navalI kou rIta / nAka na pakare vAsanA, kAna gahe na paratIta // 1 // AtamaManubhava evo che ke tenI nAkathI vAsa to AvatI nathI. to kAnathI paNa e anubhava saMbhaLAto nathI. AtmaanubhavanI vAto evI che ke te zabdathI kahI zakAtI nathI. AMkhethI joI zakAtI nathI, kAraNa ke te indriyano viSaya nathI. AvI UMcI dazAne jaDa indriyo zuM jANe ? kavie ahIM anubhavane phUlanI upamA ApI che kAraNake phUla komaLa hoya, sugaMdhI hoya, madhu22sa bharapUra hoya tathA alpajIvI hoya. te rIte AtmadarzananA anubhavarUpa phUla paNa komaLa hoya che. AnaMdarasasabhara. jagatanAM sarva jIvo evo AnaMda mANavA icche che. chadmastha avasthAmAM Avo anubhava alpa samayano hoya che. adhikamAM adhika aMtarmuhUrta Take che. A anubhava paramazAMta tathA pramodayukta che. A anubhavarUpa puSpamAM zAMta sudhArasa bharapUra bharyo che paNa teno AnaMda mumukSujIvo ja laI zake che. parabhAvathI pAchA pharyA vinA caitanyAnubhUti durlabha che. je kSaNe caitanyAnubhUti thAya che. te kSaNe vAsanA viramI jAya che mATe ja "nALa na pare vAsanA" kahyuM che ke nAkano viSaya sugaMdhadurgaMdhano che paNa temAM vAsanA karavI ke rAga- dveSAtmakabhAva karavA te nAkanuM kArya nathI paNa aMtaramana dvArA thAya che. AtmAnubhava samaye aMtaramana
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 59 anubhava rasa anubhavamAM rokAyeluM hoya che. tethI nAkano viSaya banI zake nahIM, zrI sarayUdAsajI paNa kahe che, boluM to paNa mukhya TaLe nahi mAharU" dekhI ne nava dekhe evI rIta jo, sAMbhaLe to paNa sAMbhaLyuM nahIM kaMI vAtane e che mAro anubhava veda vidita jo brahmadarzI guru maLIyA mananA bhAvatA . e AtmAnubhava evo che ke te pUla indriyono viSaya banI zakato nathI. te jIva yathArtha svarUpanA avabodhathI AtmAnI unnatadazA bhogavato hoya che. phUla dUra paDyuM hoya to paNa tenA astitvano khyAla Ave che. te dAbI ke DhAMkI dIdhuM hoya to paNa te bhale kAnano viSaya na bane paNa nAkano viSaya banI zake che, tyAre AtmAnubhavarUpa phUla bhale nAkathI nahIM paNa kAnathI tenA astitvano khyAla Ape che. AtmAnubhavIne potAnI aMdara "ahaMma", "arhama" athavA "soham" soham" no abhuta dhvani saMbhaLAyA kare che. jema bALaka ghoDiyAmAM ghughavATa karatuM hoya che, tenI "mA"ne dUrathI saMbhaLAya che tathA tene khyAla AvI jAya che ke bALaka jAge che. maMdiramAM ghaMTanA dhvanino guMjArava laMbAya che tethI ghaMTadhvani thayAno khyAla Ave che. tema AtmAnubhava kAnano viSaya na hovA chatAM anAtadhvanine kAraNe tenI pratIti thAya che. padArthanuM jJAna indriyonI sahAyathI thAya che. cAra Indriyo dvArA vyaMjanAvagraha thAya che ane pachI arthAvagraha thAya che. arthAvagraha pAMca Indriyo dvArA thAya che. arthAvagrahathI dhAraNAno krama A pramANe che. jemake - padArtha pratye, (1) A kaMika che tevI vicAraNA te arthAvagraha (2) A zuM che? tenI vizeSa vicAraNA te IhA . (3) A e ja hovuM joie te avAya (4) nA, A to e ja che, te dhAraNA vyaMjanAvagraha, arthAvagrahathI sUkSma che. paNa A badho indriyano
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ SO anubhava rasa viSaya hovAthI teno avabodha kramathI thAya che. chatAM sthUlatAmAM rAcatA jIvane evuM lAgatuM nathI kAraNa ke A badhI sthiti bahu alpasamayanI hovAthI sthUladaSTivALAnI najaramAM Ave nahi. tema AtmAnubhava paNa kramathI chevaTe dhAraNA sudhI pahoMcI jAya che. AtmAnubhavanI pratIti mATe cetananI kevI dazA che. te ghanazrIrAgamAM kavi A padanI pahelI kaDImAM kahe che, anubhava nAthaku kanyuM na jgaave| mamatA saMga so pAya ajAgala , thanate dUdha kahAve - anubhv||1|| cetanArUpI strI anubhavamitrane uddezIne kahe che ke he anubhava! tuM tArA mitra AtamasvAmIne jAgRta kema karato nathI? te mamatAnA saMge rahI, AnaMdanI IcchA rAkhe che paNa e to bakarIne gaLe rahela AMcaLamAMthI dUdha dohavA jevI nirarthaka vAta che. samatA athavA AtmAnI zuddhacetanA anubhavamitrane kahe che ke, anubhava! tuM cetanano jIgarajAna dosta che. te dareka samaye tenI sAthe ja hoya che. tethI tane kahuM chuM ke tuM mArA e cetanarAmane have jagADa. te to mohanidrAmAM poDhayA che ane tethI ja te potAnuM svarUpa sAva bhUlI gayA che. mamatAnA saMge rahI tenA premapAzamAM phasAI gayA che. viSayakaSAyamAM masta banI, bhogAsakta banI gayA che. mamatAno parivAra e ja teno parivAra che. evuM te mAne che. IndriyabhogathI sukha meLavavAnI icchA e to bakarInAM gaLAnAM AMcaLa dohavA barAbara che mATe tuM ja tene samajAva. mane to Dara che ke huM tene kAMI kahevA jAuM to te mArI sAme aMgulisa vyavahAra karaze to? mATe ja AnaMdaghanajI ma. bIjI kaDImAM kahe che, mere kaheMte khIja na kIje, tu aise hI shikhaave| bahota kahete lAgata aisI, aMguli sarapa dikhaave||anubhv||2|| anubhavamitrane cetanA kahe che ke he anubhava! tuM cetanano ghaNo nikaTano mitra cho. tenI badhI cAlacalagata tuM jANe che. cetana ! mamatAnA saMge jarA paNa sukhI nathI, tethI tane huM bhalAmaNa karuM chuM ke tuM mArA cetanasvAmIne samajAvI, tuM mitra tarIkenI tArI pharaja bajAva.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 anubhava rasa cetanane kAraNe cetanA vyAkuLa che, tethI kyAreka ThapakAnA sUramAM te anubhavane kahe che ke "tArI pAse hRdaya jevI koi cIja che ke nahIM? tane mAre vAraMvAra zuM kahevuM? mane to Dara che ke vAraMvAra kahevAthI tane mArA upara gusso AvI jaze ane pachI "aMguli-sarpanA" nyAye mane kheda thaze to, kAraNa ke ekanI eka vAta vAraMvAra kahevAthI te apriya lAge che. zrI AnaMdaghanajI trIjI kaDImAM kahe che, auranake saMga rAce cetana, cetana Apa btaave| AnaMdaghana kI sumati AnaMdA, siddha sarUpa khaave|| anubhv||3|| he anubhava! kadAca tuM ema kaheze ke cetana bIjAne saMge caDI gayo che. tenI khAtarI zuM? to te mAre kahevAnI jarUra nathI. cetana pote ja potAnI khAtarI Ape che. kAraNa ke svabhAvamAMthI parabhAvamAM jatAM AtmAne karma lAge che. tethI cetanane saMsAra paribhramaNa karavuM paDe che. cetananI A durdazA ja kahI Ape che. mAre kAMI kahevAnI jarUra nathI. tenA AvA behAla kema thayA che? "jevo saMga tevo raMga" bagalAnA ToLAmAM haMsa bese to bagalA jeTalI ja kiMmata thAya. cetananI paNa atyAre evI dazA che paNa jo cetana mamatAno saMga mUkI, jo sumatinI saMgati kare to potAnA zuddha svarUpane jANI zake, kAraNa ke sumati AnaMdasvabhAvI che. A padamAM sAmAnyajJAna tathA anubhavajJAna upara vizeSa dhyAna ApavAmAM AvyuM che. vizrAmakAraka vicArane jJAna kahevAmAM Ave che. amuka vicAro para sthiratA thAya te jJAna ane AnaMdakArakajJAnane anubhava kahevAmAM Ave che. jJAna Ape phaLanI prApti te anubhava. kavizrI AnaMdaghanajIe A padamAM anubhavanI sUkSmatA batAvI che. loka vyavahAranAM draSTAMto ApI sAdhakane AMtaracoTa mArI rahyAM che. teozrIe bakarInA AMcaLa ane aMgulisarpanyAyanuM draSTAMta sarasa rIte vaNI lIdhuM che ane cetananI indriyAtIta avasthAnuM uttama nirUpaNa karyuM che. ML hatA
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa pada-9 - - "nAtha nidAne mApamatAsI" zrImaAnaMdaghanajI mahArAje sarvasaMsArI jIvonAM kAryonuM tathA mAnasika sthitinuM suMdara citraNa A padamAM karyuM che. bhAvonI vizuddhithI jIvAtmA kevA paramAnaMdane pAme che, te A padamAM samajAvyuM che. kavie adhyAtmabhAvone lauki udAharaNa dvArA samajAvI sarva saMsArIAtmAonI pariNatimAM parivartana karavA prabaLa puruSArtha karyo che. teo sAraMga rAgamAM kahe che, nAtha nihAro Apa matAsI vaMcaka zaTha saMcakasI rIte, khATo khAto khtaasii|| naath||1|| AThamA padamAM zuddhacetanAe anubhavamitra dvArA cetanane samajAvavA prayatna karyo, paraMtu A padamAM strIsahaja svabhAvane kAraNe cetanA svayaM potAnA pati cetanane samajAvavA koziSa kare che. te kahe che he nAtha! tame jarA mArA sAmuM to juo huM koNa chuM? huM ApanI ja satI jevI patnI chuM. huM Apane choDI, bIje kyAMya jatI nathI. paDachAyAnI mAphaka ApanI sAthe ja rahuM chuM. huM ApanA ja matanI chuM, ApaNe baMne eka ja jAtanA chIe. jema sUrya eka che paNa sUryamAMthI nIkaLatAM kiraNo aneka che. tema mAro tathA Apano saMbaMdha che. ApanI sajjanatA zemAM che? teno to jarA vicAra karo. Ape jenI sAthe saMbaMdha bAMdhyo che te mamatAnI jAta, tenI vRtti - pravRtti kevI nIca che, te to jarA vicAro. mamatA keTalI kapaTI tathA mAyAvI che te tame jANo cho? pAraghI jema potAnI jALamAM prANIone phasAve che, tema mamatA paNa mAyAnI jALa bichAvI tane phasAvI rahI che ane potAnA chede tamane e nacAvI rahI che. e luccI to kevI che ke eka bAju e potAnI IcchAnusAra tamArI pAse kAma karAve che ane uparathI pAcho hAtha rAkhI kahe che ke huM to patine pagale dAsInI jema cAlanArI chuM. mamatAnA lobhane koi thobha nathI te lobhane vaza banI, khoTuM khAtuM khatave che. jema lobhI mANasa potAnA copaDAmAM jamA rakama
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ se anubhava rasa pUrI lakhato nathI. paNa udhAra rakama bevaDI ane trevaDI lakhe che. poNI so TakA vyAja le ane soLapaMcA vyAzIne be mUkayA 80 to devAnAM Ama kahI khoTuM samajAve che. te rIte mamatA paNa vaMcakapaNuM karI, pArakI vastune tamArI pAse potAnI manAve che. mamatA evI halakIvRttinI che ke te phakata eka tamArI sAthe ja saMbaMdha rAkhatI nathI. te anekane bhaje che. Azravane saMvara tarIke batAvI, jamAnI rakamamAM goTALo kare che ane AzravanAM moTAM moTAM garanALA mUkI, karmone ekaThAM karyA kare che. karmone aTakAvavAnI kaLA to te jANatI ja nathI. tethI te khoTuM khAtuM khatave che. vaLI te evI to catura che ke te potAnA khAtAmAM jamA karye jAya che ane tamArA khAtAmAM udhArye jAya che, tamane to haMmezAM devAdAranI sthitimAM ja rAkhe che. enA copaDAmAM jo pradezodayadrArA karmono ghaTADo thato hoya ane saMvara dvArA AvatAM karmone aTakAvavAmAM Ave to koika divasa paNa tamArI mukti thaI zake. paNa mamatA to evI ThagArI che ke te potAnuM khAtuM jamA kare che ane tamArI pAse rakama leNI rAkhe che. Ama viparIta sthiti karIne vyAja khAu mamatA Apane kema pasaMda paDe che. he nAtha! have Apa mArI sAmuM to juo? kavie A kaDImAM strIsahaja svabhAvanuM darzana karAvyuM che. dareka strI evuM IcchatI hoya che ke pati potAno thaine rahe tathA tene ja joyA kare. chatAM paNa koIka kAraNathI pati - patnI sAme na jue to patnIne mAThuM lAge che, te rIsAI jAya che. zANI strI rIsAtI nathI, paNa patinA upekSAbharyA vartananuM kAraNa jANI patine prasanna karavA prayatna kare che. tene samajAvI sAcA mArge lAve che. kavizrI AnaMdaghanajI kahe che, Apa viguMvaNa jagakI hAMsI, siyAnaya kauna batAsI ? nijajana sUrijana melA aisA, jaisA dUdha ptaasii|| naath|| 2 // ahIM cetanA, cetanane kahe che ke, Apa mamatAnA saMge raho cho jethI loko tamArI vAto kare che. vaLI mamatA paNa Apane dareka sthAne vagove che. saMsAramAM duHkhanuM kAraNa jo koI hoya to mAyA ane mamatA che. te ja karmabaMdha karAvI, cetanane durgatimAM dhakele che. te ja narakagatimAM
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 64 anubhava rasa paramAdhAmInA mAra khavarAve che tathA tiryaMcagatimAM parAdhIna banAve che. saMsAranI jelamAM e ja goMdhI rAkhe che. naraka, nigoda, pRthvI, pANI vagere sthAnomAM rakhaDAve che. vanaspatinA bhavamAM TakAnA traNa zeranA bhAve vecAve che. kIDI, maMkoDA tathA bhUMDanA bhava karAvI viSTAno AhAra karAve che. A rIte mamatA tamArI mAthe na karavAnI kare che, chatAM teno saMga choDavo tamane gamato nathI, tenA saMgathI putra janme to janma samaye to AnaMda thaze paNa mRtyu thatAM raDAve che. AvI rIte kALajA vagaranA thaI, tame pote ja tamArI hAMsI karAvo cho. he svAmI! mAre Apane vadhAre zuM kahevAnuM hoya? kAraNa ke Apa to svayaM jJAnI cho. Apa ApanI zaktino vicAra karo, ApanA jevo zaktizALI puruSa zuM traNa koDInI bAyaDIno nacAvyo nAce? kyAM gayuM ApanuM pauruSatva.? sAva nirmAlya thaIne zA mATe paDayA cho? mamatA kadI sArI zikhAmaNa Apaze nahIM, mATe Apa ApanuM mULabhUta svarUpa saMbhALo. kAma, krodha, lobha, mada, mohane Apa ApanA svajana mAno cho. te ja moTI bhramaNA che. e badhAM to mamatAnA sAthI saMgI che. teno saMga choDI, ApanA sAcAM svajano che tene prema karo. kSamA, saMtoSa, sevA, saMyama, Arjava, mArdava, zauca, brahmacarya e badhAM ApanAM kuTuMbIjano che. te ApanA jevA ja che. e svajanono saMbaMdha to dUdhamAM patAsA jevo che. te ApanI sAthe ekameka thaine rahe che. dUdha svayaM mIThuM hovA chatAM, temAM sAkara bhaLatAM mIThAzamAM vRddhi thAya che. tema, he cetana ! ApanA AnaMdamAM vadhAro thaze. - have pAchI cetanA, cetanane kahe che ke huM paNa tArA jevI ja zuddha svarUpI chuM. tArI ane mArI eka rasarUpa pariNati che, mATe he nAtha ! Apa ApanI matithI vicArazo to mArA upara Apane atyaMta prema thaze. mATe ja kahuM chuM ke mArI sAme juo ane anaMta sukhanA bhoktA bano. "zuddha cetanA - cetanane vinavatA kahe che,
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa anubhava rasa mamatA dAsI ahitakArI haravidhi, vividha bhAMti saMtAsI / AnaMdaghana prabhu vinaMtI mAno, aura na hitu samatAsI / / nAtha // he nAtha ! mamatAdAsI, ApanuM dareka rIte ahita karanArI che. te Apane judI judI rIte satAvyA karaze. samatA sivAya ApanuM hita karanAra bIjuM koi nathI, mATe hai AnaMdaghanasvarUpa cetanaprabhu! Apa mArI vinaMtIno svIkAra karo. he nAtha ! Apa jenA phAMse phasAyA cho te koi rANI, zeThANI ke sA2A gha2nI strI nathI. e to halakI jAtanI eka dAsI che. Apa jevA uttama puruSa AvI halakI dAsI sAthe saMbaMdha rAkhe e to kalaMka kahevAya, halakA mANaso potAnI halakAi choDatA nathI. jyAM sudhI teno saMga na chUTe tyAM sudhI tame janmamaraNamAMthI mukta thai zakazo nahIM, mamatA to moha cAMDAlanI beTI che. chatAM paNa tAre prema karavo ja che to samatA sAthe kara. teno Adara kara, kA2Na ke samatA ! saMyamarUpa rAjAnI rAjakanyA che. kSatriyaputra sAthe kSatriya putrI zobhe. he cetana ! tuM to mIThAI choDI, viSTA khAvA doDI rahyo cho. nAzavaMta-vastumAM tuM tAruM sarvasva mAnI beTho che. e ja tAro matibhrama che. nAzavaMta kadI zAzvata banatuM nathI. mATe have tuM sAcI samajaNanAM gharamAM Ava. samajaNa vinA tyAga karavAthI, te khoTA khata banAvI tane karajabhArathI dAbI deze. samajaNa vinA tyAga karavAthI te prakAranI vRttio bevaDI, tevaDI ane dazagaNI jo2 ka2ze. tenI sAme zAstra AdhA2e kAma levuM paDaze. mATe sarva prathama saMsAranuM svarUpa barAbara oLakhI, sva-parano viveka karI, parabhAva 52 vairAgya lAvI saMsArabhAvathI udvigna banatA, mamatAnA pAzamAMthI dhIredhIre mukta thaI zakAya che, jema na gamato mANasa AMgaNe Ave to ApaNe tene AvakAratAM nathI. to e bIjIvAra ApaNA gha2nAM UMbare Avato nathI. tema mamatA tarapha jo lakSa devAmAM na Ave ane moDhuM pheravI daie to he cetana ! mamatA teno keDo mUkI deze. na mATe tuM tArA zuddha svarUpano vicA2 ka2, jethI tArI dRSTi khullI jaze. samAdhizatakamAM kahyuM che,
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ ss anubhava rasa "yA janamati lava chAMDI tau, tevo aMtara da"i mohadRSTi jo choDiye, pragaTe nija guNa sRsstti|| 1 / / he cetana! have bhrAntibuddhino tyAga karI, aMtaradraSTithI tuM tAruM aMtaramana jo, tArI aMdara riddhino akSaya khajAno che. paNa te mohathI DhaMkAI gayo hovAthI dekhAto nathI. . jIva jayAre mohadeSTi mUkI, svarUpa ramaNa kare che. tyAre AtmAnAM anaMtaguNarUpa sRSTino AvirbhAva thAya che. mATe he cetana! jAga tuM pote ja paramAtmA cho. tArAmAM sarvazaktio paDI che. te svayaM AnaMdaghana svarUpa cho. je bahAra dekhAya che tenAthI vizeSa tArI aMdara paDayuM che. tane tArI pAsethI ja badhuM maLaze. mahAtmA sarayUdAse AvA ja bhAvo varNavyA che, "evo huM paripUraNa ciThThana ekalo, bIju kalpita je varImAM jema sarpajo, vAcA ramaNa nAmarupa parapaMca che. vilaNyo kaivalya caitanya ApoApajovA brahmadarzI" huM cidAnaMda caitanya svarUpa chuM. cidyanaAtmA eka ja chuM. huM paripUrNa chuM. zabdo vaDe je nAmarUpa devAmAM Ave che e to eka prapaMca che. je A prapaMca choDe che temAM ApoApa kaivalyajayoti prakAze che. zuddhacetanA A rIte samatAsvarUpa dhAraNa karI, Atmadevane samajAve che. anyadaSTie jotAM samatA e zuddha cetanA darzana eka mahAvizuddha AtmapariNati che. te sivAya jIvanuM vAstavika hita sAdhanAra anya koI nathI. jema nImaka vinA rasoino koI svAda nathI. rasa vinA kerInI kiMmata nathI. tema samatA vinA kriyA - anuSThAnanuM paNa mUlya nathI. zrI AnaMdaghanajIe A padamAM nArI hRdayanI kUNI lAgaNIonuM AbehUba citraNa karyuM che. satI strI jevI zuddhacetanA tathA tenA hRdayanI vedanA kevI che. tathA mamatAnI mAyAjALa kevI che? to mArmikabhAvo A padamAM rajU karyA che. pahelI najare sAmAnya lAgatuM A pada sarva sAmAnya jIvonI dRSTi
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 67. anubhava rasa kholI nAkhe che. Atmarasano pravAha vahevA mAMDe evI eka A uttama racanA che. - kavi zrI AnaMdaghanajInuM vyavahArajJAna kevuM hatuM tathA teno viniyoga emaNe adhyAtmadaSTie kevo karyo che, te A pada dvArA samajI zakAya che. A padamAM kavie nArI haiyAne kholI nAkhyuM che tathA e badhAM ja bhAvo cetanacetanArUpe vyakta kare che. anAdithI cetana mamatAne kAraNe saMsAramAM bhame che. tene svasthAne lAvavA cetanA samajAvI rahI che. A pada atyaMta asarakAraka ane manovyathAyukta che. A manohararacanA sAdhakanA cittamAM vasI jAya evI che. jIe
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa pada-10 "parama narama mati zaura na Ave" manocikitsaka evA zrI AnaMdaghanajI mahArAje mAnavamananI sUkSma vRttionuM A padamAM udghATana karyuM che. mAnava, potAnI vyakti pAse kevo vyavahAra kare che ane tenuM bAharIjIvana kevuM che enuM mArmika Alekhana A padamAM karyuM che. AnaMdaghanajIe saMsAranuM svarUpa rUpaka zailImAM doDI rAgamAM varNavyuM che. A padanA prAraMbhamAM zuddhacetanA samatAno svAMga sajI cetanapatine Thapako Ape che ane kahe che, parama naramamati aura na Ave - parama mohana guna rohana gati sohana, merI baira aise nitura likhAve - parama zuddhacetanA, cetana AtmAne kahe che ke he premavata? pelI mamatA Ave che tyAre to tame pIgaLI jAva cho. tamArA vicAra narama theMsa jevA thaI jAya che, vaLI e vicArane kAraNe tame kevA AkarSaka lAgo cho? paNa tyAre tame viparIta guNanI khANa thaI jAva cho, paNa jayAre mAro samaya Ave che tyAre to tame kema kaThora thaI jAo cho? cetanAe cetanane samajAvavA ghaNA prayatno karyA tathA mamatAno saMga choDavA ghaNA rastA batAvyA, paNa cetanane tenI koI asara nathI. tethI cetanA - cetana pratye kaThora banI jAya che ane kahe che ke tame to kevA mUrkha cho? pArakA pAse to sAva narama gheMsa jevA thaI jAva cho. A rIte zrI AnaMdaghanajIe gharagaththu dRSTAMta dvArA saMsAranuM dRzya khaDuM karI, AtmArthIone mokSamArga batAvyo che. parastrIgamana karanAra, viSayAMdha mAnavane jema enI strI Thapako Ape, gusso kare ane evo samaya Ave to lAta paNa mAre ane kyAreka ghasaDIne gharamAMthI bahAra paNa kADhI mUke, paNa vAsanAgrasta vyakita e badhuM sahana kare che tathA apamAna thavA chatAM vAraMvAra pelI strI pAse
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 anubhava rasa jAya che. tevI rIte mamatAne kAraNe duHkha bhogavavA chatAM AtmAne mamatAno saMga choDavo gamato nathI apamAna, tiraskAra, vedanA vagere badhuM sahana kare che. eTaluM ja nahi, te sAva narama garIbaDo banI jAya che. have zuddhacetanA tenI sakhI zraddhAne kahe che strIono sahaja svabhAva che ke te potAnA hRdayanI vAta potAnI sajAtIya vyaktine kare che. jethI tenuM hRdaya haLavuM thaI jAya tathA kyAreka tenI pAsethI navo rasto paNa maLI jAya, tema cetanA paNa zraddhAne kahI rahI che ke cetana to mohanagAro che. je tene jue tene e gamI jAya tevo AkarSaka che. vaLI guNono bhaMDAra che. jethI mamatAe tene joyo ane potA tarapha AkarSI lIdho paNa have to cetana, mamatAmaya thaI gayo che. vibhAvadazA ja jANe teno svabhAva hoya evuM lAge che. jene kAraNe cetanasvAmI pAse mAruM koI nAma le, tyAre to evo kaThora banI jAya che ke jANe huM tenI duzmana na houM? mamatA pAse jeTalo te narama che. teTalo ja mArI pAse kaThora banI jAya che. cetanA potAnI sAhelI zraddhA pAse haiyAvarALa ThAlave che! kavi bIjI kaDImAM kahe che, cetana gAta manAta na aise , mUla vasAta jagAt bddhaave| koI na dUtI dalAla visIThI, pArakhI prema kharIda bnaave||2|| he sakhI zraddhA!mArA cetanapatine meM bolIne, gAIne vagere vividha prakAre samajAvyo paNa te mArI eka paNa vAta kAne dharato nathI tathA mamatAno saMga choDato nathI. e mArI sAthe evuM vartana kare che ke mULa vastunI kiMmata karatA jakAta vadhI jAya che. sAmAnya rIte rAjayamAM so rUpiyAnA mAla upara be - cAra TakA jakAta hoya to vyAjabI gaNAya, paNa so - savAso TakA hoya to mULa vastu karatAM tenA parano bojo vadhArI mUke che. cetana! mamatAnA saMge rahI thoDA ja samayamAM eTalAM badhAM karma bAMdhI le che ke enA kAraNe cetanane anaMtakALa sudhI durgatinAM duHkho bhogavavAM paDe che ane karmane kAraNe tenI sohana, mohana ane guNarohana vagere viziSTa zaktio tirohita thaI jAya che paNa jyAre RNa cUkavavAno samaya Avaze tyAre
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa ene bhAna thaze ke pote potAnI vastune kyAM mUkI dIdhI che. zrI AnaMdaghanajIe copanamA padamAM kahyuM che, " mUlaDo thoDo bhAI vyAjaDo ghaNero, te kema karI dIdho jAya" vaLI cetanA kahe che ke, huM evI to kamabhAgI chuM ke tene samajAvavAvALI ke mAro saMdezo pahoMcADavAvALI mArI pAse koI dUtI paNa nathI, vyApArIo mAlanI le-veca karavA mATe dalAlo rAkhe che paNa mAro ne mArA patino meLa karAvI Ape evo koi dalAla paNa mArI pAse nathI. amAre anAdikALanuM aMtara paDayuM che. amArA premane joDavAnuM kAma dUtInuM che. dalAla to kharIdInuM kAma kare paNa mAro prema kharIdI, cetanadeva sudhI pahoMcADanAra koI dalAla nathI. tethI mArI najara have, ke zraddhA ! tArA upara Thare che ! tuM mAruM A kArya karI amArA sAcA saMbaMdhone joDI de. have cetanA zraddhAne kahe che, 70 jAMdha ughADI apanI kahA ete, virahajAra nisa mohI satAve | etI sunI AnaMdaghana nAvata aura kahA kou DuMDa bajAva / / parama / / 3 // cetanA zraddhAne kahe che ke, meM mArI aMtaranI vedanAnI kathA tane ghaNI karI paNa have mane lAge che ke mArA patinI vAta karIne to meM mArI ja jAMgha ughADI karI che. arthAt gharanI gupta vAta meM pragaTa karI dIdhI paNa huM zuM karuM? atyAra sudhI meM koIne vAta karI na hatI, paNa have to sahanazaktinI hada thAya che. tethI ja tAre moDhe ATalI varALa nIkaLI gaI. baLate hRdaye A bolI javAyuM che. huM samaju chuM ke gha2nI vAta bahAra karavI te kAMi khAnadAnI nathI. mArI sahanazakitanI hada AvI gaI eTale ATaluM bolI javAyuM che. vaLI jone, cetana ! rAte paNa ghare Avato nathI. tethI virahiNIstrInI mAphaka huM AkhI rAta virahamAM ja pUrI karuM chuM, have to A virahAgni paNa khamAto nathI, tethI have to tAre ja dUtInuM kAma karI, mArA duHkhano aMta lAvavAno che. he zraddhA !mArA AtamasvAmI mAre ghare padhAratA nathI. tethI rAtanA viraharUpa jA2puruSa (laMpaTa puruSa ) AvIne mArA manaDAne saMtApa Ape
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 anubhava rasa che. te lokone khabara paDI gaI che ke mAro pati ghare Avato nathI. noMdhaH - satI strIomAM evuM satItva hoya ke tenI sAme koI AMkha paNa uThAvI nA zake, pachI satAvavAnI vAta ja rahetI nathI to paNa sarvasAmAnya pati viyoginI strI virahAkuLa hovAnA kAraNe tenuM mana saMtApa adhika anubhave che. cetanA virahavyathAthI cetananI rAha joI rahI che. cetanA pAse AvanAra jArapuruSa te parabhAva che. paudgalikabhAva athavA cetavetara anya vastuo ramaNa karavArUpa laMpaTa puruSa zuddhacetanAnA manano kabajo levA mathe che ne tethI ja saMsAranI paraMparA vadhe che. cetana jo svabhAvarUpa svagharamAM hoya to rAga - draSa, ajJAna prakAranA parabhAvonuM jora cAle nahIM. cetanAe cetanane samajAvavAnA aneka prayatna karyA. badhe niSphaLa gaI tyAre cetanA hArI thAkIne kahe che ke mArAthI thAya teTalI mahenata karI. have to Dhola vagADavAno bAkI che tene mATe Dhola thoDo vagaDAvAya che? kavie ahIM cetanAne bolatI karI, zraddhA sAthe vAta karI, aMdarano paDado kholI nAkhyo che. kavie, AtmabhAvo ane vibhAvonuM suMdara varNana karI saMsAranuM svarUpa rajU karyuM che. sAmAnya buddhivALAne paNa mArga maLe tevuM uttama mArgadarzana A padamAM darzAvyuM che.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 54-11 72 "bAtanuM anumava rIti varIrI" AtmAnI avanavI duniyAnuM avalokana karI anyajIvone avalokanano rAha batAvatAM zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM keTalIka mArmika vAto karI che. cetana tathA cetanAne rUpaka zailImAM 2jU karI kavizrIe cetanamAM paDelI puruSa sahaja kaThoratA ane cetanAmAM rahelI strIsahaja komaLatA vagere bhAvone saphaLa rIte varNavyA che. kumatinA mohapAzamAM na phasAvA cetanane cetanAe ghaNo samajAvyo. chatAM tenI koI asara na jaNAtA, cetanAe zraddhAno sahAro lIdho, zraddhA tathA cetanA vacce thayelI vAto cetane chAnI rIte sAMbhaLI lIdhI che. cetanAnI A virahAkuLa vAto sAMbhaLI cetana svayaM vyathita thaI jAya che ane tyAM ja nirNaya kare che ke vAstavika huM kumatinA saMge sukhI nathI. mATe eno saMga choDI mAre have sumati saMgAthe ramavuM joie ane sumati dvArA huM cetanAne pAmI zakIza. lAMbA kALathI virahI banelI cetanAne samajAvavI saraLa nahi bane, chatAM paNa mAre have sumatino saMga choDavo nathI. AvA nirNaya para Avela cetana zuM kahe che te kavizrI A padamAM mAlakosa rAgamAM kahe che, Atama anubhava rIti vIrI.. mora banAe nija rupa nirUpama, ticchanna rucikara tega dhriirii..|| Atama // 1 // have cetana sumatinA ghare AvavA tatpara thayo che. sumati eTale zuddhavicAraNA. tattvajJAnanI dRSTie joIe to A sthiti bAramA guNasthAnaka sudhI rahe. bAramA guNasthAnakanA aMte saMpUrNa zuddhacetanA pragaTa thAya che. tyArabAda A avasthA anaMtakALa sudhI TakI rahe che. zuddhacetanAne ema thAya che ke cetanane have satyavAta samajANI che. have te sAce raste AvI rahyo che. tethI jarUra te sumatinA maMdire padhAraze. tethI cetanA, sumatine vadhAI devA doDe che. te sumatine harakhAtI harakhAtI
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 anubhava rasa kahe che ke mArA cetanasvAmIe have anubhavanI rIta grahaNa karI che. tethI jJAnadazA jAgRta thaI che. cetanA ! sumatine kahe che ke tuM mArA svAmInI sAmuM to jo have to te potAnA mULa svarUpamAM AvI rahyA che. jo to kharI te kevA anupama lAge che? temaNe nijarUpano nirUpama mugaTa mastaka para dhAraNa karyo che ane tIvrarucirUpa talavAra paNa hAthamAM lIdhI che. jethI enI zobhA anerI lAge che. kSatriyo ane rajapUto jyAre lagna karavA jAya tyAre mAthe moDa bAMdhe che. (jene AjanI bhASAmAM kalagI kahevAya che tathA hAthamAM talavAra rAkhe che. cetanarAja paNa Aje to kaivalyalakSmI varavA jaI rahyAM hoya tevA tejasvI lAge che. teNe nijasvarUpano moDa bAMdhI, tIvrarucinI talavAra kamare dhAraNa karI prayANa karI rahyA che. A kaDIno bIjo artha e thAya che ke cetana anAdikALathI moharAjAnI putrI mamatA sAthe ramato hato. have mamatAne choDI dIdhI che tethI moharAjA cetanakuMvara para caDAI kare che. cetana moha sAme yuddha kare che. cetana zUravIra tathA zauryavAna hovAne kAraNe rAjAne yogya sajjatA dhAraNa karI, yuddha khelavA jaI rahyo che. teNe mAthe nirUpama nijarUpano mugaTa dhAraNa karI, tIkSNa dhAravALI talavAra lIdhI che. have moharAjAne mahAta karavA tIkSaNa hathiyAra karamAM dhAraNa karI, zatruno ziraccheda kare che. tIvraruci vinA samyakatva prApta thaI zake nahIM, tyAre samyakatva vinAnuM kArya arthahIna banI jAya che. deva, guru ane dharmanA AdhAre satyAnubhavanI ruci jAge che. rucinI sAthe deDha saMkalpa thatAM, mohanI gAMTha DhIlI paDe che. ahIM ruci para vizeSa bhAra devAmAM Avyo che. kAraNake "ruci anuyAye vIrya", jevI ruci te pramANe vIryanI phuraNA thAya che. cetananI svabhAva taraphanI ruci jAgatA tenuM vIrya paNa AtmA tarapha vaLe che. pachI e dizAmAM puruSArtha upaDe che. tethI kavi kahe che ke cetananI, zuddhacetanA tarapha dRSTi maMDANI che. have Atamadeva, devatvane pAmI, mokSalakSya meLavavA karmarAjA sAme
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa moraco mAMDe che. cetana have potAnI bahAdurI kevI batAve che te kahe che. Topa sannAha zUrako bAno, ekatArI corI phiriirii..| sattA thalameM moha vidArata, e e surijana muha nIsarIrI.. / / Atama // 2 // 74 moharAjA sAthe yuddha karavA cetana laDavaiyAno veza dhAraNa kare che. mastakanuM rakSaNa karavA Topa paheryo che. chAtInuM rakSaNa karavA DhAla lIdhI che. tathA kamara upara dhotI dhAraNa na karatAM, suravAla paheryo che. kAraNake dhotIthI majabUtAI na rahe, mATe aMdaramAM kaccha lagAvI lokhaMDanI jALIvALo zUravAla paheravAno te samaye rivAja hato. vIyoddhAnA vezamAM sajja thaI AtamarAjA yuddhakSetramAM javA jayAre prayANa kare che tyAre samyaktvasiMdUra vaDe potAnA kapALamAM zukanavaMtuM tilaka kare che. AtmAe zAnadaeNSTirUpa Topa zira para dhAraNa karyo che. AtmasaMyamanuM bakhtara paheryuM che. tethI kaSAyo, indriyo ke veda tene kAMI karI zake nahIM, teNe ekAgratAnuM aMgarakhuM dhAraNa karyuM che. potAnI zuddhadazA pragaTa karavA cetana ekAgratApUrvaka dhyAnamagna banI gayo che. A rIte taiyAra thaI, yuddhasthalI 52 pahoMce che. tyAM to moharAjAnA sainiko eka pachI eka bahAra AvatA jAya che. jema jema duzmano sAme Ave che. tema tema cetanarAja teno nAza karato jAya che. jeTalI zUravIratAthI yuddha thAya che. ne zatruono saMhAra thAya che. tyAM to jJAnIo, buddhajano, deva, indro vagerenAM moDhAmAMthI zAbAza... zAbAzanA zabdo sarI paDe che. kyAreka to vadhAre AnaMdamAM AvI jatAM aho.. aho jevA zabdo mAtra ja pragaTe che. vIra sainike have to evuM vIratva dAkhavyuM che ke je karmo sattAmAM paDayA hatAM tyAM to te karmanI kApaNI ka2vA lAgyo. AtmA jyAre sAtamA guNasthAnathI AgaLa vadhI, AThamA guNasthAnake kSapaka zreNI mAMDI, navamA, dazamA guNasthAnakathI AgaLa vadhe che. tyAre to karmanI kApaNI karavAmAM jhapATo bolAve che. ane aMtarmuhUMtamAM to moTA zatruno nAza karI nAkhe che. AvuM zaurya dAkhavato cetana, sumatine bAjumAM rAkhI, cetanAne bheTavA tatpara bane che. have to
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 anubhava rasa tenI najara zuddhacetana sAthe tadrupa thavAnI che. pachI to dazayati dharma saMmiti, guti vagere svajano cetanane abhinaMdana Ape che. tathA jayajayakAra dhvanithI vadhAve che. zrI buddhisAgarajI mahArAja A rUpakane samajAvatAM lakhe che, samatArUpa Topa dhyAnarUpa mastakanuM rakSaNa karavA paheryo che. 525riNatinAM tyAgarUpa brahmacaryano durbhedya kavaca AtmAnAM asaMkhyAta pradezarUpa zarIra 52 dhAraNa karyo che. dravya, guNa, paryAyanAM dhyAnamAM aikaya thAya che. athavA dravya dRSTi jenI khullI gaI che. evI eka tAravALuM aMgarakhuM paheryuM che. tyAM svasvarUpamAM potAnA upayogane joDI sthiratA sAdhI che. upayogane svamAM sthira karI moharAjAne sahelAIthI jItI zakAya che. upayogane paramAMthI haTAvI svamAM joDavo te ja Atma sAdhakonI sAdhanA che. ane temAM vIryane pho2vavuM te tenuM cAritra che. cetana kevI rIte parAkrma kare che. ane zuM pAme che. te cetanA dvArA kavi kahe che. . kevala kamalA apacchara suMdara gAna kare ras raMga bharIrI.. / jIta nizAna bajAi virAje, AnaMdaghana sarvaMga dharIrI.. / / Atama // 3 // zuddhacetanA potAnI aMgata sAhelI sthiratAne kahe ke mArA Atamadeve to kamAla karI, karmazatrune jItI sarva zakti pragaTa karI nAkhI karmazatruono saMhAra thatAM to kevaLajJAna rUpa lakSmI to raMgamAM AvI nAcavA lAgI, nAcatI, nAcatI mArA svAmI pAse AvI anaMtajJAna, anaMtadarzanarUpa mALA svAmInAM gaLAmAM paherAvI dIdhI Aja sudhI indriyo dvArA jovA, jANavAnI zakti hatI temAMthI te svataMtra thayA ane asaMkhyAta AtmapradezamAM lokalokanu pratibiMba pratibiMbita thavA lAgyuM, kevaLajJAna ane darzana vaDe cetana e badhuM samakAle jANavA jovA lAgyAM. cetanadeva to svarUpa siMhAsane, zuddhacetanArUpa mane dhAraNa karIne beThA che. have tenI zobhA varNavI jAya tema nathI. paramAtmA prabhu to have parama sthiratva pAmI 52mAnaMda mANI rahyA chetattvadRSTie bAramA kSINamoha guNasthAnakane ullaMghI te2mA sayogI kevalI guNasthAnakanI bhUmikAmAM pravezatA to te mArAmAM tanmaya thaI gayA che. A padamAM cetana-cetanAnuM madhura milana thayuM che tethI cetanA kahe
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 76 che ke he sAhelI? mArA svAmInI evI UMcI dazA che ke jene tole jagatanuM eka paNa sukha AvI zake nahIM tribhuvananAtha, railokaya prakAzaka evA mArA prabhue to mane potAnA pradeza pradeze dhAraNa karI lIdhI che. have to mArI ane enI abhedatA sthApita thaI gaI che. huM to akSaya sukhadhAma svAmInA saMge apAra sukha lIlA mANI rahI chuM. AnaMdanI mastI mANatA cetananuM to mane muktipurInI sahela karAvavA urdhvagati karI lokAgre mane sthApita karI dIdhI che. - kavizrI AtmAnI uttamazaktinuM darzana A padamAM karAvyuM che. mAlakauMza rAga-tanmayatA darzaka che. sAdhako nijagharamAM raMgarelI kare che. ane anyane paNa tevA bhAvamAM raMgavA mAlakauMzano prayoga kare che. tIrthaMkara paramAtmA samovasaraNamA mAlakauMza rAgamAM dezanA Ape che. jethI kevaLajJAnarUpa lakSmIne prApta karanAra cetana mATe A rAga suyogya che. - kavi zrI AnaMdaghanajI pAse kalpanAnI maulikatA kevI che. tathA emanA anubhavano vyApa keTalo bahoLo tathA UMDo che. te A padamAM joi zakAya che.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 anubhava 24 "ve rAti para prALa mero" mahAnatattvajJa zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM saMsAranuM svarupa copATanA draSTAMtadvArA darzAvyuM che. jIvanI vartamAna zI dazA che. tathA jIva copATanI sogaThInI jema kyAM kAraNe pharI rahyo che. nijagharamAM javA mATe teNe kevo ane kevI rIte mArga zodhavo te kavizrI sAkhImAM ja batAvI Ape che. yuvA dina ni suvuddhi thavA nArI copara khele rAdhikA, jIte kubajA haarii||1|| AgaLanA padamAM sumatie zraddhAne kahyuM ke have moharAjA tathA cetana vacce yuddha thaze. temAM cetanajI jItaze. ane jIta nagArA vAgaze pachI cetana, zuddha cetanAne bheTaze. A padamAM cetana ANaMda mANavA copATa khelI rahyo che. A sAmAnya copATa nathI. anAdikALathI ramAtI A ramatamAM koI vakhata hAra to koI vakhata jIta che. chatAM A ramatano koI aMta nathI. subuddhi ane kubuddhi vacce arthAt sumati-kumati vacce copATano dAva khelAI rahyo che. A ramatamAM kyAreka ema lAge che ke sumati hAraze. paNa tyAM to Azcarya thAya che ane sumati jItI jAya che. kavizrIe zrIkRSNane aMtarAtmA sAthe sarakhAvI adhyAtmadaSTie copATanI ramata batAvavA saphaLa prayatna karyo che. kumatirUpa kunjA ane sumatirU5 rAdhikA AtmarUpa kRSNanI baMne patnIo che. kRSNane phasAvanAra kubbAnI sAthe rAdhikA copATa rame che. baMne dAva-peca ramavAmAM ghaNI bAhoza che. paNa aMte to dharmano ja vijaya thAya che. cAragatirUpa copATa che. devagati, manuSyagati, tiryaMcagati ane narakagati A cAra gati rUpa copATamAM sarva jIvo kubuddhithI prerAI anaMtakALathI paribhramaNa kare che. A copATamAM koI paNa jIva eka sthAne sthira thaI TharI ThAma besato nathI paNa janma, jarA, mRtyunAM duHkha
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 anubhava rasa bhogavato AMzika paNa sukha anubhavato nathI. kumati dANA nAkhavAnI bAbatamAM vakra che. paNa sadgaddhi potAnI sajjanatA choDatI nathI. copATamAM keTalAka to sogaThI gAMDI kare che. vakragatine kAraNe sogaThI aMdara bahAra AvI avaLI cAle che. paraMtu AvI ramata kumatine bahu phAve che. kumati sIdhI cAla cAlatI ja nathI. paNa chevaTe kumati hAre che. ane sumatinI jIta thAya che. sAmAnya dekhAtI vAtane AtmajJAnI saMto kevI adhyAtmadeSTithI adhyAtmabhAvothI vaNI le che. te kavizrI kahe che, khele caturgati copara prANI mero khele..| narada gaMjIphA kauna gInata hai, mAne na lekhe buddhivr..||praannii||1|| cAragatirUpa copATa mAro AtmasvAmI khelI rahyo che. paraMtu jenI AMtaradRSTi khullI gaI che. tevA jJAnI puruSo AvI ramata ramatAM satata sajAga hoya che. tethI teonAM paribhramaNano aMta najIka hoya che. chatAM paNa kubuddhinA yoge rAga-dveSa na thAya te tarapha teo vadhAre lakSa rAkhe che. to paNa kubuddhi potAno bhAga bhajavyA ja kare che. te rAga-dveSa prapaMca karI AtmAne phasAve che. cetana paNa mohanA ghenathI gherAI jaI aneka prakAranAM pApAcaraNo kare che. je potAnI vastu nathI tene potAnI mAnI aneka prakAranI upAdhio vahore che. dharma upara Sa ane adharma upara prema janme che. potA jevA anya AtmAo upara vairabhAva janme che. kubuddhinI AvI avaLI cAla che. jethI cetana caturgatirUpa copATamAM pharyA kare che. copATa=jene cAra paTa hoya te copATa, cAreya paTanAM maLIne kula chanu ghara hoya che. cha-- gharamAM sogaThI pharyA kare che. vacce marI jAya che. tyAre pAchI pharIvAra bese che. paraMtu tenuM sAdhya ghara choDIne vaccenAM sthAnamAM javAnuM che. cetana A ramatamAM kyAreka devalokamAM to kyAreka tiryaMcagatimAM jaI caDe che. ane jo bhAna bhUle to narakano mahemAna bane che. ane jo sAna Ave to mAnava bane che. Ama cAlyA ja kare che. paNa prAjJapuruSo (jAgRtajano) AvI ramata ramatAM nijaghara bhaNI cAlyA jAya che. sadgurunA upadezathI AtmA jyAre sabhyazraddhA kare che tyAre te saMsArabAnu jItavA prayatna kare che.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 79 anubhava rasa saMsAranI A copATa ramatA dAva-peca kevA ramAI rahyA che. te batAvatA zrI AnaMdaghanajI kahe che, rAga-dveSa mohake pAse, Apa banAye hitkr..| jaisA dAvA pare pAsekA, sArI calAve khiilkr..||praannii||2|| anAdikALathI rAga-dveSanA pAsAne jIve hitakara mAnyA che. para vastumAM iSTapaNuM dhAraNa karI, temAM raMgAvuM. temAM tanmaya thaI javuM te rAga. ane paravastumAM aniSTa pariNAma te dveSa. AtmAmAM jeTalA jeTalA aMze kaSAyayukta tIvra-tIvratarake tIvratama, maMda-maMdatara ke maMdatamanAM pariNAma thAya che. te pramANe karmabaMdhana thAya che. A karma cAragatirUpa copATamAM pheravyA kare che. jyAM sudhI rAga-dveSanAM pAsAM paDe che tyAM sudhI cAragatirUpa copATanI ramata cAlu ja rahe che. A copATathI mukta kema thavAya? tenA javAbamAM kavi kahe che ke padArtha pratyenA rAgAdibhAvane choDI AtmA potAnA upayogane svamAM joDe, ane zuddha upayogI bane to ramatathI mukta thavAya che. jyAM sudhI paramAM upayoga che. tyAM sudhI saMsAra copATa cAlu ja rahe che. rAga-dveSa ane moharUpa pAsAM jIva pote ja nAkhe che ane sogaThIrUpa pharavAnuM kArya paNa svayaM kare che. caturgatirUpa copATathI mukta kema banAya? tathA dAva-peca kema ramAya te zrI AnaMdaghanajI batAve che ke* pAMva tatte haiM sunA mA, cha tane che ... savamIna dota RIGra teravA yada viveva nivevA... bALArUpa paraMtu copATanAM badhAM ja pAsAM sarakhA che ane badhI bAjuthI samAna che. uparanAM pAsAM upara pAMca hoya to tenI barAbara nIcenI bAjumAM be hoya che. tenI jamaNI bAjumAM ja hoya to tenI sAmenI bAjumAM eka hoya. A rIte banI gaNatarI karatA 7 no AMka Ave che. pa+=7, 6+1=7, 77=14, cauda guNasthAnaka jIvanA che. paraMtu A vyAvahArika vAtane adhyAtmadaSTie kevI rIte ghaTAvavAmAM Ave che. te samajavAnuM che. pAMca prakAranAM Azravano sUcaka pAMcano AMka che. karavuM ane karAvavuM te be no aMka, Ama vivekapUrvaka gaNatarI karatAM sAtadANA Ave ane
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa te pramANe 7 gatimAM rakhaDavuM paDe te sAta gati A pramANe che. (1) ekendriya gati (2) vikalendriya (3) naraka gati (4) saMmUcchima paMcendriya (5) garbhaja paMcendriya tiryaMca gati (6) manuSya - gati (7) deva gati. A rIte chakAya jIvonI hiMsA eka asaMyamathI karavAmAM Ave to sAta gatimAM bhamavuM paDe. 80 sUyagaDAMga sUtramAM sAtagati bIjI rIte kahI che. temAM traNa veda levAmAM AvyA che. jemake pAMca sthAvara, traNa vikalendriya ane nArakIne eka napuMsakaveda hoya che. tiryaMca paMcendriya ane garbhaja manuSyamAM traNeya veda hoya che. tyAre devagatimAM strIveda tathA puruSaveda ja hoya che. A rIte pAsA gaNavAmAM Ave to paNa hisAba barAbara Ave che. paNa sogaThI calAvanAro jo vivekapUrvaka sogaThI calAve to te jaldIthI potAnA madhya gha2mAM pahoMcI jAya che. pAMcano artha pAMca indriya ane tenA dvArA thatA rAga-dveSanA be dANA. indriyo kAryarUpa che. rAga-dveSa kAraNarUpa che. Ama sAtagatimAM paribhramaNanuM kA2Na rAga-dveSa che. zrI buddhisAgarajI mahArAje kahyuM che ke cetana ! anaMtAnubaMdhI tathA apratyAkhyAnI kaSAyane jItIne paMcama guNasthAne jAya che. tyAra bAda prabaLa puruSArtha upADe to sAtamA guNasthAnake jAya che ane AtmavIryano vega vadhe to kSapaka zreNI mAMDI bIjA cha guNasthAnakamAM AgaLa vadhI teramAM sayogI kevaLI guNasthAnakamAM sarvajJatA pragaTa karI pachI caudamuM guNasthAnaka prApta karavA aghAtIkarmano kSaya karI, ayogI banI, ajara amarapadane prApta kare che. A pramANe cAragatinI copATane aneka dRSTikoNathI jovAmAM Ave che. jIvanA vaibhAvikabhAvarUpa SaTTapu che. kAma, krodha, lobha, moha, mada ane matsara A cha ripunI pravRtti eka mananA AdhAre thAya che. eka mana jItAya jatAM badhuM jItAya jAya che. A pramANe cAragati paribhramaNanuM mULa kAraNa eka mana che. tathA rAga-dveSa vigere vibhAvabhAva che. teno nAza thatAM jIva mukta banI nirAkAra, niraMjana svarUpane pragaTa kare che.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81 anubhava rasa mULano nAza thatAM vRkSano nAza pAme che. jIvanuM cAragatimAM paribhramaNa kevAM kevAM pariNAmanI dhArAthI thAya che. te viSe zrI AnaMdaghanajI ma. cothI kaDImAM kahe che. caurAzI mAMhe phire nIlI, syAha na torI jorI.. / lAla jarada phira Ave gharameM, kaba huka jorI vichorI .. / / prANI / / 4 / A kaDImAM diva copATarUpa kAryanAM mULamAM praveza kare che. kavinA Azayane jANavA ApaNe lezyAnuM svarUpa jANI levuM, Avazyaka gaNAze, jema zuddha sphaTikanI sAme lAla, lIlo ke kALo padArtha rAkhavAmAM Ave to sphaTika te raMgarUpa dekhAya che. zrI buddhisAgarajI mahArAja kahe che ke bhAvamana dvArA AtmAnAM pariNAma athavA adhyavasAya tene lezyA kahevAmAM Ave che. lezyA mananI sahacArI che. bhAvamana teramA guNasthAnake hoya nahIM tethI tyAM lezyA paNa hoya nahIM. *.. zAstrAnusAra lezyA yoga tathA kaSAyanA yogathI thAya che. mATe jyAM kaSAya hoya tyAM tyAM lezyA hoya jyAM kaSAya na hoya tyAM lezyA paNa na hoya te2mA guNasthAnake yoga che paNa kaSAya nathI mATe lezyA nathI, ane siddhaprabhu to alezI che kAraNa ke kaSAya ke yoga kAMI nathI. lezyAnA pariNAmono AdhAra manovargaNAnA saMbaMdhane kA2Ne che. manovargaNA pAMca prakAranI che. kaSAyane kAraNe ne yoganA kaMpanathI jo kALAraMganI vargaNA AtmA sAthe joDAya tyAre te adhyavasAyone kRSNalezyA kahevAmAM Ave che. A rIte kRSNa-nIla kApota, pIta (tejo ) padama ane zukla ema cha lezyA zAstramAM batAvela che. u. sU. mA cha lezyAnA raMga, rasa, gaMdha ane sparza vagere judAM judAM batAvavAmAM AvyA che. temA prathama kRSNalezyAno raMga batAvavAmAM Ave che. jImUyanidhdha saMkAsA, gavalariThThagasanibhA / khaMjAjaNa nayaNanibhA, kiNhalesA u vaNNao / / ( 1 ) kRSNa lezyAno varNaH- pANIthI bharelA vAdaLA, pADAnAM zIgaDAM, arIThAnA bIja, gADAnuM khaMjana, AMkhanI kIkI, A badhAno kALo kala2 hoya enAthI paNa adhika kRSNalezyAno raMga hoya che.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 82 (2) nIlalezyAno raMga - lIlo che. jemake azokavRkSa, cAsapakSInI pAMkha veDuryaratnano nIlaraMga tenAthI adhika nIlaraMga nIlalezyAno (3) kApotalezyAno raMga- kAMika kALo che. jemake aLazInAM phUla, koyalanI pAMkha, pArevAnI Doka kAMika rAtIne kAMika kALI evo kApota lezyAno varNa samajavo. (4) tejo vezyA - A vezyAno raMga lAla che. jemake Ugato sUrya, popaTanI cAMca, dIpakanI jyota enAM karatAM adhika lAlaraMga A legyAno che. (5) parma lezyA- A vezyAno raMga pILo che. jemake - haratALa, haLadara, zaNanAM phUla jevo pILo varNa enA karatAM paNa adhika pILo A vezyAno varNa che. (6) zukla lezyA - A vezyAno raMga sapheda che. jemake zaMkha, aMtaratna, mogarAnAM phUla, gAyanuM dUdha, rUpAno hAra athavA ratnano hAra tenAthI paNa adhika sapheda zukla legyAno varNa che. jema che e vezyAno varNa che. tema badhI vezyAnA rasa paNa judAjudA hoya che. (1) kRSNa lezyAno rasa kaDavoH- kaDavuM tuMbaDuM, kaDavA lImaDAno rasa tethI paNa adhika kaDavo rasa kRSNalezyAvALAne hoya che. (2) nIlalezyAH- A vezyAvALAno tIkho rasa hoya che. jemake - sUMThano rasa, pIparamarIno rasa tenAthI adhika tIkho rasa A lezyAno che. (3) kApotalezyA-khATo rasa, kAcI kerIno rasa, koThAno rasa, tethI adhika khATo rasa A vezyAno che (4) tejo vezyA - khaTamITho. pAkA AMbAno rasa, pAkA koThAno rasa, ema thoDo khATone thoDo mITho rasa te tejolezyAno rasa che. (5) palezyAno rasa - madhuro. vArUNIno rasa, madhuno rasa tethI madhuro palezyAno rasa che. (6) zuklalazyAno rasa-mITho. khajUrano rasa, drAkSano rasa, dUdhano
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 anubhava rasa rasa, sAkaranorasa tenAthI adhika mITho rasa zukla lazyAno rasa che. A rIte chae vezyAnI gaMdha paNa bhinna-bhinna hoya che. temAM prathamanI traNa azubhalezyAnI gaMdha, marelI gAyanuM kalevara, marelA kUtarAnuM kalevara, sarpanA maDAnI gaMdha tethI adhika durgadha A vezyAnI che. zubhalezyAnI gaMdhaH- jema kapUra, kevaDo vagere sugaMdhI padArtha vATatA jevI sugaMdha nIkaLe tenA karatAM adhika sugaMdha zubhalezyAnI che. have cha e vezyAno sparza kahe che. karavatanI dhAra, gAyanI jIbha, vAMsanuM pAna tenA karatAM adhika kharAba aprazasta lezyAno kakarza sparza jANavo. mAkhaNa, sarasavanAM phUla, makhamalanA sparza karatAM adhika suMvALo sparza traNa prazasta lazyAno che. A pramANe ja copATanI sogaThI judA judA raMganI hoya che. tema jIva paNa vidha-vidhabhAvo yukta hovAne kAraNe saMsAramAM pharyA kare che. A rIte cha e vezyAnA varNa, rasa, gaMdha ane sparza judA-judA che. kAraNa ke jagatamAM sAta prakAranI kArmaNavargaNA che. te paudgalika che. eka yugala paramANumAM tenA svAbhAvika guNadharmo hoya che. zrI umAsvAtijI lakhe che, "sparzarasadha varNavantaH pulA:" dareka pudgala paramANumAM eka varNa, ekarasa, eka gaMdha ane eka sparza hoya che. tethI paramANunA AdhAre vezyAnA varNAdi parivartana pAme che. jIvanA pariNAmane AdhAre paramANuM pudgalo grahaNa thAya che. mATe ja kavi AnaMdaghanajIe prastuta padamAM raMga-raMganI sogaThI batAve che. saMsAranI copATamAM saMsArI jIvo sogaThI thaI ghUmyA kare che. kRSNa ane nIla lezyAnI joDI tUTatI nathI. paNa jo tUTe to sogaThI gharamAM AvI jAya, gharamAM AvelI sogaThI mare nahIM. tevI rIte samyattva pAmyA pachI jIva AtmabhAvamAM AvatA tene ghaNuM karIne paDavAnuM rahetuM nathI. paraMtu kALInIlI ema kRSNa-nIla lezyAvALA durgatimAM bhamyA kare che- lAla-pILInI joDI tUTe to paNa jIva gharamAM Ave nahIM, para gharamAM pharatAM anaMtakALa vIte. have sogaThI gAMDI kare
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa tenI kevI dazA thAya te kavizrI chellI kaDImAM kahe che. bhAva vivekake pAu na Avata, tUba laga kAcI baajii..| sAnaMvadhana pramu pAka levAvata, to nIte nAtha nI.. prALA pho pahelI cAra vezyAvALA jyAM sudhI dravyavivekamAM che. tyAM sudhI tenI bAjI kAcI gaNAya che. paraMtu bhAva viveka AvatA vastu svarUpano yarthAtha bodha thAya che. turata ja bAjInI kacAza dUra thAya che. pahelI cAra lezyAmAM jIvane bhAva viveka pragaTato nathI. tethI te pUrNatAne pAmatA nathI. bhAva vivekathI jIva saccidAnaMda bhagavAnane pAme che. parma tathA zukla lezImAM bhAva vivekanuM darzana thAya che. ane te kAraNe bAjI jItI jAya che. ane jIva mokSarUpa gharamAM sahelAIthI pravezI zake che. mATe ja kavizrIe kahyuM che ke prabhu jo eka pagaDuM batAve to A jIva, eka cAlamAM AkhI bAjI jItI jAya che. paraMtu upazama zreNIe caDato jIva ema mAne ke huM to gaDha jItI gayo. have to eka chalAMga lagAvI, teramAM guNasthAnakane prApta karI laIza, paNa Aja sudhI cAritramohano upazama karato AgaLa vadhyo che. gaMdA pANImAM phaTakaDI nAkhavAthI kacaro nIce besI jaze paNa pANI bilakula svaccha nahIM kahevAya. pANI jarA hAlatAM kacaro upara Ave che. tema upazamabhAve AgaLa vadhelo jIva phaTakaDInuM kAma kare che. sUkSmalobhano udaya thatAM jIva pAcho saMsAramAM bhamyA kare che. agiyAramA guNasthAnakathI jIva chaThe, pAMcame, cothe thaI cheka nIce mithyAtva guNasthAna ke paNa AvI zake che. A rIte bAjI hArI jAya che. paNa bhAvavivekanuM pagaDuM Ave to jIva pAcho cetI jAya che. mATe he prabhu! Apa eka vAra mane poApI ddo. mArA para kRpA karI mArI bAjI sudhArI lo. mane "po' maLI jatAM bAjI jItI jaIza, jItanAra vyakti AnaMdamAM AvI jaI gAje che, nAce che, AnaMda vyakta kare che. A padamAM kavizrIe copATanA rUpaka dvArA saMsAranuM svarUpa suMdara rIte samajAvyuM che. jIva sadgurunA yoge samyakatvanuM "po' pAmI sva-gharamAM sidhAve che. Ama jIvanA kramika vikAsanuM dizA-sUcana A padamAM atyaMta rahasyAtmaka zailIe karyuM che.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 85 anubhava rasa pada-13 "anumA! dama to rIvAra " caitanya jagADI tenI sAthe tanmayatA sAdhanAra anubhavI AtmAthapuruSa zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM sumatinI aMtaravedanA bahu kuzaLatAthI vyakta karI che. A pada ullAsathI vAMcatAM ane gAtAM sumatinI sAthe jANe ekarUpatAno anubhava thAya che. dasamA padamAM kavie varNavyA pramANe sumati anubhavane vinave che ane chevaTe cetane kumatino saMga choDavA saMgrAme caDe che. paraMtu jema dArUno vyasanI dArU choDe chatAM tenuM mana to dArUmAM ja bhamatuM rahe che, tema cetana ! jAgRta to thayo paNa caturgatirUpa copATamAMthI bahAra Avyo nathI. hajI paNa mAyA - mamatA sAthe te ramyA kare che. mAyA ane mamatA baMne ghaNI ja caturastrIo che. cetanane tenI sAthenI ramatamAM badhI ja rIte hAra khAvI paDe che. paraMtu jema jema te hArato jAya che tema tema tene vadhAre ramavAnuM mana thAya che. kahevata che ke "hAryo jugArI bamaNuM rame" tevI cetananI dazA thAya che. sAraMga rAga" mAM racela A teramA padamAM kavizrI kahe che ke sumati! cetananI A dazAthI vyAkuLa che. tethI anubhava pAse AvI dilanI vyathA pragaTa kare che temaja anubhavane vinave che ke te cetanane samajAve. teramA padano prAraMbha karatAM kavizrI suMdara svaramAM kahe che, anubhava hama to rAvarI daasii| AI kahAteM mAyA-mamatA, jAnuM na kahAMkI vaasii|| anubhv||1|| samatA cetananI patnI che. te cetananA mitra anubhavane kahe che ke "mAro pati cetana ! mAyA - mamatAnA premapAsamAM phasAI gayo che. mAyAe to evI moha jALa bichAvI che ke cetana temAMthI nIkaLavA athAga prayatna kare che chatAM nIkaLI zakato nathI. kyAreka tene bebAkaLo thayelo jouM chuM paNa tyAM to mamatAno mulAyama hAtha pharatAM bicAro
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8s anubhava rasa rAMkaDo banI jAya che. mAyA, A jagatanAM sarva prANIone vazamAM rAkhe che. te potAnI zakti vaDe dareka jIvone cAragatimAM rakhaDAve che. dareka jIva potAnA bhautika sukha mATe mathyA kare che ane tema karatAM pote ja duHkhamAM phasAya che. mAyA eTale kapaTa athavA anyane chetaravAnI prakRti. dharmanA bahAnA nIce thatI mAyAcArI te mahApApa kahevAya che ane jemAM mArApaNAnI buddhi hoya te mamatA. mamatA, moharAjAnI putrI che te badhA jIvone phasAvavAnuM kAma kare che. sarvadarzanakAroe mAyA, mamatAne jIvane durgatimAM laI janAra tarIke oLakhAvI che. mAyA-mamatA! cetanarAjanI paTarANIo che paNa te koNa che? kayAMnI rahevAsI che? tenuM kuLa zuM che? tenI pUrI tapAsa cetanajIe karI hoya tema lAgatuM nathI. tethI ja teo avanavAM rUpa karI cetanane AkarSe che. mamatA kyAreka rAgarUpe, to kyAreka lAgaNIrUpe, kyAreka bhaktirUpe to kyAreka zaktirUpe potAnI mohajALa bichAve che. ekendriyathI paMcendriya sudhInA jIvo para mamatAnuM sAmrAjaya chavAyeluM che. ekendriya jIvomAM parigrahavRtti che. vanaspati, A vRttine kAraNe pAMdaDAM vacce phaLa chUpAvavA prayatna kare che. devo paNa parigRhavRttithI prerAI ekabIjA sAthe yuddha kare che. A rIte sarva saMsArIjIvo vividha rUpe mamatAnA dorathI baMdhAyelAM che. samatA! anubhava mitrane A vAta karI rahI che. cetananA duHkhe duHkhI thanArI samatA potAnI karamakahANI AgaLa varNavI rahI che. tenA zabdomAM ApaNe joIe. rIja pare vAMke saMga cetana, tuma kyuM rahata udaasii..| va8Lyo na jAya Swita to, to nai hovata hAMphI... anumavA 2aa A kaDImAM anubhava tthA samatAno vArtAlApa che. anubhava samatAne kahe che ke he samatA! tuM mane cetana mATe kahe che ke cetana, mAyA - mamatAnA raMge raMgAI gayo che. te tenAM karmothI tathA cAlabAjIthI aMjAI gayo che. tenA saMgathI tene AnaMda Ave che tethI te jaldIthI viveka paNa cUkI jAya
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa che jethI mamatAne jANavA te prayatna suddhAM karato nathI. lokamAM kahevata che ke "rAjAne gamI te rANI ne chANA vINatI ANI" mamatA paNa samayasucakatA vAparI cetana pAsethI kAma kaDhAvI le che. cetana to sAdo sIdho che tethI mamatA sAthe tene sAkara, zeraDI ane madha karatAM paNa adhika AnaMda Ave che kAraNa ke mamatAne kAraNe tene bhrAti pedA thAya che. enA duHkhanuM kAraNa paNa e ja che. cetana ! potAno svabhAva choDI, vibhAvamAM jAya che tethI duHkhI thAya che. temAM he samatA ! tuM zA mATe udAsa rahe che? samatA, anubhavamitrane uttara detAM kahe che ke cetana to mAro pati che. tenI huM pativratA strI chuM. tenA sivAya meM bIjA koIne paNa cAhyo nathI. are! anyano paDachAyo suddhAM lIdho nathI. ATalI mArI vaphAdArI hovA chatAM, cetana mAro thaIne raheto nathI. koIpaNa strI potAnA patine potAno karI rAkhavA ja cAhatI hoya che ane potAno rahe temAM ja tene AnaMda hoya che. cetana! pArako thaI, pArake ghare paDyo rahe che, tethI loko tenI hAMsI kare che. mArAthI e sahana thatuM nathI mATe huM udAsa rahuM chuM. zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che ke "haMsalI, haMsane choDI kadApi kAgaDAno saMga kare nahIM, temaja haMsa vinA haMsalI jIvI zake nahIM, tema mAro tathA mArA pati cetanano saMbaMdha che. jema suvarNa ane suvarNatva judA judA saMbhavI zake nahIM tema cetana ane cetanA ekAMte abhinna che. amArA baMneno abhinna saMbaMdha hovA chatAM, cetana paramAM paDI gayo che. tethI mane pArAvAra duHkha thAya che ane e duHkhane kAraNe ja atyAre mArAmAM udAsI dekhAya che. vaLI tame to vyAvahArika dRSTie paNa jANo cho ke koI puruSa parastrInA mohamAM phasAyo hoya to lokomAM te niMdAne pAtra gaNAya che tathA duniyA tene beAbarU gaNe che. tenAM kAryo upara saMtajano kheda kare che. vaLI evA puruSanI patnInI koI hAMsI kare che to vaLI koI dayA khAya che. Aje lokomAM cetananI hAMsI thaI rahI che je mArAthI sahI jatI nathI temaja mArI dazA paNa mArAthI sahana thatI nathI. duniyAne mArA para dayA Ave che paraMtu cetanane mArA para dayA 1. AnaMdaghana pada bhAvArtha. zrI buddhisAgarajI mahArAja pR. 55.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 88 AvatI nathI. cetana mArA para kevo niSphara banI gayo che te trIjI kaDImAM samajAve che. samajata nAhi nitura pati eti, pala eka jAta chmaasii..| AnaMdaghana prabhu dharakI samatA, aTakalI aura lbaasii..|| anubhv||3|| A kaDImAM samatA potAnA haiyAnI varALa kADhI rahI che. te kahe che ke "he anubhava ! mAro pati mArI dazA samajI zakato nathI, e sAva niSphara banI gayo che. te mArI eka paNa vAta lakSamAM leto nathI. are! satI strIne patinA virahe eka paLa paNa cha mAsa jevI lAge che. mArI eka eka kSaNa kevI jAya che! teno khyAla e dayAhInane kyAMthI Ave! pati viyoge mArI eka eka paLa yuga jevaDI vIte che. samatAnI A vAta sAMbhaLI anubhave anumAnathI jANyuM ke AtmAnI sAcI strI to samatA che te ja kuLavAna che. bIjI strIo to khoTI tathA mAyAvI che. Ama, AtmAe mitra anubhavanA jJAnathI jANyuM. ene potAnI bhUla samajAI. have cetane jANyuM ke samatA ja potAnI kharI strI che tethI samatAne hRdayamAM rAkhI dareka kArya karavA lAgyo. have samatAnA AnaMdano koI pAra rahyo nathI. samatAe potAnA aMtaHkaraNanA premathI AtmAne potAnA tarapha kheMcI lIdho tethI te sahaja nirmaLa AnaMdane bhogavavA lAgyA. samatA ja potAno svabhAva che e jANyA pachI temAM sthira thavA vizeSa prayatna karavA lAgyo. jema jema samatAmAM sthiratA Ave che tema tema svayaMmAMthI AnaMdarasa jhare che jethI te AnaMdaghana evA potAnA nAmane saphaLa kare che. A padamAM kavie AtmAne DhaMDhoLyo che. anAdithI visarAI gayelI potAnI vAstavikatAnI yAda apAve che. temaja samatA gharamAM AvavA tathA rahevA preraNA Ape che. adhyAtmabhAvothI bharelA A pada AtmAne potAnI zuddha pariNatine pragaTAvavA purUSArthI banAve che. AdhyAtmika pragatinA sopAna samuM A pada . mAyA - mamatAne strInuM rUpaka ApIne, cetana tathA cetanA saMbaMdha mATe haMsa-haMsalInuM draSTAMta Apela che.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa pada-14 anumava! tu hai detu dama ro" AtmabhAvonI mastI mANavA tatpara evA mastayogI zrI AnaMdaghana mahArAje AtmamaMthana karI, AMtarabhAvomAM kevA kevA saMgharSa thAya che, temaja AtmapariNati kevI hoya che te A padamAM darzAvyuM che. AtmAne zraddhA tathA samatArUpa be patnIo che chatAM kyAreka zraddhA samatAne sakhI kahIne paNa saMbodhe che. anubhava AtmAno mitra che. je AtmAnI sAthe prANanI mAphaka ja rahe che. jo AtmA tathA AtmaguNo judA hoya to anubhava tathA AtmA judo kahI zakAya. evA anubhavamitrane samatA samajAve che. sAraMga rAgamAM gavAyela A caudamAM padamAM kavi kahe che, anubhava tu hai hetu hmaaro..| Aya upAya karo caturAI, aura ko saMga nivaaro..|| anubhv|| samatA anubhavane kahe che ke he anubhava! tuM amoro mitra cho. hitecchu cho. amArI AMtarikasthitithI tuM jJAta che. vaLI tuM mitranA saMbaMdho tathA kartavyone sArI rIte jANe che. sAco mitra potAnA mitrane sanmArge laI jAya che. mATe he anubhava, mane tArA para pUrNa vizvAsa che. tuM mArA patino sanmitra che. tAro priya mitra mAyA, mamatAnA saMge caDI gayo che. huM teno catura mitra cho. Aje tArI caturAIno prayoga karavAno vakhata Avyo che. tuM caturAIpUrvaka cetanane kusaMgatithI mukta kara. mArI vAta tenA gaLe nahIM Utare paNa mitranI vAta samajatAM vAra na lAge. have tuM tArA "anubhava" nAmane sArthaka kara. tuM evo upAya zodhI kADha ke jethI mAro pati mAyA - mamatAno saMga choDI mArA maMdire padhAre. anubhavamAM apUrva alaukki sAmarthya che tevA vizvAsathI samatA anubhavane potAnuM vRttAMta jaNAve che. kavie kuzaLatApUrvaka A padamAM sva-paranAM vivekacakSu kholI nAkhyAM che. zrI kApaDiyAjI lakhe che ke A padamAM svane oLakhI tene AdaravAno
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ co anubhava rasa ane parane jANI tene tyAgavAno upadeza che. anubhava kevaLajJAnano nAno bhAI che. koIpaNa tattvano anubhava thayA vinA rasa Avato nathI. samatA vinA anubhavajJAna pragaTatuM nathI. mATe prathama samatA pachI anubhava jJAna evo krama che. jJAnanA abhAve cetana mamatAmAM phasAyo che. mamatAnA ArvibhAvarUpe tRSNA jaNAya che. cetana ! tRSNAnA tANamAM taNAyA kare che. tRSNA koNa che? tathA tenuM svarUpa zuM che te A padanI bIjI kaDImAM samajAve che. tRSNAM rAMDa bhAMDa kI jAI, kahA ghara kare savAro; zaTha Thaga kapaTa kuTuMba hI pokhe, mana meM kyuM na vicAro? navI saMkrAti vIro...anumavA rA samatA anubhavane kahe che ke he anubhava!cetana rAjAne have tRSNA sAthe rAga baMdhAyo che. tRSNAmAM eka evI zakti che ke enI asara taLe AvatAM paravastu potAnI mAnI saMgraha karavAmAM tathA vadhumAM vadhu meLavavAmAM AnaMda mAne che. tRSNAne kAraNe AtmA kyAMya TharIne ThAma besato nathI. te svayaM amUlyaratnano dhaNI hovA chatAM kAca, kAMkarA ne mATImAM AnaMda mANI rahyo che. kavie ahIM tRSNAne rAMDa tarIke tathA bhAMDanI putrI tarIke oLakhAvI che. bhAMDa jAta jAtanA veza dhAraNa karI lokone rIjhavI potAnuM gujarAna calAve che. paNa bhAMDano veza te sAco veza nathI, e nATaka che. daMbha che. tRSNA bhAMDanI dIkarI che. tethI te halakAM kAma karavAvALI che. je mAMgaNavRttithI jIvana calAvatA hoya te bIjAno uddhAra kevI rIte kare? lobharUpI bhAMDa ane tRSNArUpa tenI dIkarI luccAI karI cetanane Thage che. rAga-dveSa ane ajJAna e potAnA piyariyAne poSanArI tRSNA che. cetana tenuM poSaNa karI tene potAnA mAnI beTho che. zrI yazovijayajI "jJAnasAra' mAM kahe che ke tRSNA cAMDAlaNI che. "niSkAsanIyA viduSA spRhA cittagRhAd bhiH| anAtmarati cANDAlaNI, saMgamaDgI karoti yaa||"2 vidvAnoe manarUpI gharamAMthI tRSNA bahArakADhI mUkavA yogya che. 1. AnaMdaghanajInAM pado bhA1 motIcaMda giradharalAla kApaDiyA.pU. 104 2. jJAnasAra - upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja pR. 150
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91 anubhava rasa tRSNA, AtmAthI bhinna pudgalamAM ratirUpa cAMDAlaNIno saMga kare che. spRhA ane anAtmarati baMneno gADha saMbaMdha. spRhAne anAtmarati vinA na cAle ane anAtmaratine spRhA vinA na cAle. upAdhyAyajI mahArAja AvI spRhAne ke je tRSNArUpa che tene bahAra kADhI mUkavA sUcana kare che kAraNa ke anAtmarati sameta spRhA eTale je tRSNA AtmAthI bhinna pudgalamAM ratirUpa cAMDAlaNIno saMga aMgIkAra kare che te anAtmarati eTale jaDarati... pudgalAnaMda. jaDapadArthonuM AkarSaNa thayA pachI e padArthomAM je sukhanI kalpanA thAya che ane e kalpanAmAM ja aneka prakAranI madhuratAno bhAsa thAya che, te anAtmarati. anAtmarati je padArthone laIne jAgI hoya che te ja padArtho pAchaLa spRhA doDe che arthAt anAtmarati ja AgaLa vadhIne spRhAnuM rUpa dhAraNa karI le che. huM tapa karIza to mAruM sanmAna thaze, huM jJAnI banIza to mArI pUjA thaze, huM sevA, bhakti karIza to mane zAbAzI maLaze... AvI badhI spRhA jenA mULamAM anAtmarati che te heya - tyAjaya che. anAtmarati sameta spRhAvALo yAcaka taNakhalA ane AMkaDAnA rU nI peThe halakA dekhAya che ane teo saMsArasamudramAM DUbe che. Atmarati sameta spRhA eTale je abhilASA, AtmAno ratirUpa saMga aMgIkAra kare che te. Atmarati eTale jIvarati... AtmAnaMda, AtmAnA utthAnanI abhilASA pragaTa thayA pachI sadgurunI spRhA jAge che, samyajJAnanI spRhA jAge che, saMyamanA upakaraNanI spRhI jAge che, saMyamamAM sahAyaka sAdhuonI abhilASA rahe che, zAsananI rakSAnI IcchA rahe che, samagra jIvonA kalyANanI bhAvanA rahe che, mokSaprAptInI jhaMkhanA jAge che. A badhI spRhAo upAdeya che kAraNa ke tenA mULamAM Atmarati che ane te nispRhatAnuM mULa che. Atmarati sameta spRhAvALo sAdhaka halako thaI premapUrvaka cittamaMdiramAM rahI zake che ane saMsArasamudra tare che. - samatA kahe che ke tRSNA to anaMta AkAza jevaDI che. jyAM jaIe tyAM tenI najara paDI ja hoya che ane tethI ja cetana deva duHkhI-duHkhI thAya che. tamane teno vicAra kema Avato nathI?
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa kavi zrI A padanI trIjI kaDImAM kahe che. kulaTA kuTIla kubuddhi saMga khelake, apanI patta kyuM hAro? AnaMdaghana samatA ghara Ave, jIta nagAro baaje..||anubhv||3|| kulaTA eTale halakI jAtanI tathA halakA kAma karanArI evI tRSNAne lakSamAM rAkhIne kavie samatA dvArA anubhavane kaherAvyuM che. he! anubhava mitra! e tRSNAnI gati vakra che. hiMsA, jUTha, corI, vyabhicAra, yuddha, vizvAsaghAta vagere halakAM kAma karavAmAM ja tenI buddhi kAryarata rahe che. AvI halakI strIne saMge caDI, cetana potAnI pratiSThA zA mATe gumAve che? kusaMgati patananuM kAraNa che ane duHkhane notare che to evA raste zA mATe javuM? he anubhava! mAro nAtha jo mArA maMdire Ave tathA mArI (samatA) sAthe rame to traNeya lokamAM jIta nagArAM vAge. Aje bhikhArI jevo dekhAto e trilokInAtha banI jAya tathA paramAtmapadadhArIno jaya jayakAra bolavA lAge. jo cetana, samatAne ghare Ave to tRSNA eka paLa paNa rahI zake nahIM pachI tenI hAlata ghaNI kharAba thAya. zrI buddhisAgarajI mahArAja kahe che - eka kIDIe dariyo pIdho, to paNa tarasI thAya, bAra meghanA pANI pIdhAM, nadImAM DUbI jAya, bhalA jaga sAMbhaLo, saMto re, nAva para dariyo cAlyo jAya. buDiyA bAvA, yati, saMnyAsI, khAkhI jogI phakIra, jalamaya duniyA dekhI jayAre, rahI nahIM koInI dhIra. bhalA jaga sAMbhaLo, saMto re, nAva para dariyo cAlyo jAya. A tRSNArUpa kIDI evI to zaktizALI che ke te badhA samudranuM pANI pI jAya, tema ja bAreya megha pANI pI jAya, to paNa tenuM peTa to bharAtuM nathI paNa tarasIne tarasI ja rahe che. paNa jo e samatArUpa nadImAM AvI jAya ne temAM DUbI jAya to pachI bhale ne bahAra bhautika saMsArano sAgara ghUghavato rahe to paNa nAvane UnI AMca AvatI nathI. jagatanA sarva jIvo tRSNAnA tANamAM taNAtAM rahe che. saMsArI jIvo to zuM paNa ghara saMsAra choDanArA evA kahevAtA bAvA, sAdhu, 1. AnaMdaghana pada bhAvArtha bhAve 1. zrI buddhisAgarajI mahArAja pU. 61
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93 anubhava rasa saMnyAsI, joga, jati, phakIra vagere paNa A tRSNAthI mukta nathI. koI potAno paMtha phelAvavAmAM, to vaLI koI bhaktonI bhIDamAM bhUlA paDayA che. koI jagakalyANanI kAmanAno daMbha kare che to koI padapratiSThAnI prAptimAM prayatnazIla che. A badhAM kAryomAM vakragativALI A tRSNAne koI oLakhI zakatuM nathI. mATe he anubhava ! tuM cetana svAmIne samajAva, tenAM AMgaNAmAM mIThI nadI vahe che. are ! UMbarAmAM ja kalpavRkSa khIlyuM che pachI bahAra bhaTakavAnI zI jarUra che ? jo te samatAsAgaramAM DUbI jaze to jarUra AnaMdaghanapada dhA2Na ka2ze tathA sarvatra AnaMda- maMgaLanA jIta nagArA vAgaze. A padamAM kavie samatAnI vyathAnuM hRdayasparzI Alekhana karyuM che. samatAe sajjanatAno svAMga sajyo che tyAre mAyAmamatAmAM durjanatAnI sImA nathI. caitanyadeva ! 52 pariNatimAM masta che. samatA, anubhavane vinaMtInA sUramAM kahe che ke A padamAM sva-52 pariNatinuM bhedajJAna karAve che. anubhavane saMdezavAhaka banAvI samatA, cetanane svaghara tarapha vALavA satata puruSArtha kare che. tyAga, vairAga, saMyama ane adhyAtmane mArge janArAo AraMbhadazAnA bALajIvo mATe vibhAvadazAnuM jo va2vuM citra doryuM hoya to tenAthI dUra rahevAnI vAta temAM manamAM ThasI jAya che. Tou Qu
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa pada-15 "mere gharathAna mAnu bhayo mora" anubhavajJAnI, vijJAnI ane dhyAnI evA zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM AtmAnI jJAnadazAnI vAto karI che, jema janmAMdha mAnavane koI karmayoge daSTidAna maLe to te AnaMdavibhora banI jAya che. tevI rIte AtmAnI mohAMdhatArUpa ajJAna dazA dUra thatAM, jJAnadazA pragaTa thAya che. je paramAM potApaNuM mAnato hato tyAM sva-parano viveka janme che ane tethI AtmaAMgaNamAM caitanyadeva svapariNati sAthe AnaMdamagna banI nAcavA lAge che. zrI AnaMdaghanajI kahe che, sAraMga rAga - mere ghaTa gyAna bhAnu bhayo bhor...| mere vetana vavava vavavI, mA vira6o sora...merAzA ghaTano sAmAnya artha thAya che ghaDo, tattvajJAnanI bhASAmAM "ghaTa" zabdano prayoga aneka rIte karavAmAM Ave che paraMtu ahIM "ghaTa' eka pAtrarUpa che. pAtramAM vastu rahI zake che. tema ahIM jJAnarUpa sUryano udaya thayo, paNa kyAM thayo? kavi kahe che ke jJAnarUpa sUryano udaya ghaTamAM thayo. ahIM "ghaTa' zabdano sAmAnya vyAvahArika bhASAmAM artha thAya che- "hRdaya'. bhagavAnanAM kevaLajJAnano mahimA gAtAM jJAnIo tathA saMtajano kahe che ke, he prabhu! Apa to "mana-mananI vAta jANI dekhI rahyA cho. ghaTa ghaTanI vAta jANI dekhI rahyA cho" mana eTale manovargaNAnI eka prakAranI vicAraNAyukta zakti. A zakti saMjJI paMcendriya jIvone hoya che. prabhu saMjJI jIvonA mananI vAta jANe che paNa asaMzI jIvo jevA ke ekendriyanI laIne asaMjJI paMcendriya sudhInA jIvonA bhAvone jANavA te ghaTa che. A sthAne "ghaTa' no artha aMtaHkaraNa thAya che. aMtaHkaraNa eTale AtmapariNAma. kabIra paNa kahe che, tere ghaTameM sirajanahAra, khoja mana kAyAnagarI, pattharameM pAvaka basai, yo ghaTameM karatAra 2 1 Avazyaka sUtra (khAmaNA) sthA. jaina mahAsaMgha pR. 98 2 kabIranAM bhajano saMkalanaH maNilAla tu. mahetA pR. 34
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 anubhava rasa prabhudarzananAM pipAsu he bhaktarAja! je prabhune tuM tArA tanamAM manamAM zodhI rahyo che te prabhu A kAyAnagarImAM nathI paNa A saMsArano sarjanahAra to tArA ghaTamAM ja birAjamAna che. jema pattharamAM agni che. tema tArA ghaTa viSe kiratAra vasI rahyo che. ahIM kabIre paNa "ghaTa' zabdano prayoga karyo che tethI ghaTa eTale aMtaHkaraNa svarUpa Atmadeva evo artha thAya che. Aja sudhI samatAe anubhava dvArA cetanane samajAvavA ghaNo ghaNo puruSArtha karyo. have tene thoDI samajaNa AvI che. mohanAM paDaLo thoDAM dUra thayA che ane jJAnabhAnuno udaya thayo che. jenA prabhAve cetanane satyatattvanuM bhAna thavA lAgyuM che. kavie ahIM sarvasAmAnya draSTAMta ApI cetana tathA cetanAno saMbaMdha cakravAka ane cakravAkI jevo batAvyo che. zuddhacetana ane zuddhacetanA vastusvarUpe eka ja che. teo vacce guNa-guNI jevo saMbaMdha che paNa anAdikALathI karyAvaraNane kAraNe zuddhasvarUpa visarAI gayuM hatuM paNa jJAnabhAnunA prakAzane kAraNe svarUpAnuMsaMdhAna thAya che. karma pracuratArUpa nadI have vacamAMthI khasI jAya che. A padamAM cetanAnI aMtaravedanA cakravAka tathA cakravAkInA draSTAMta dvArA vyakta karavAmAM AvI che. rAtrI thatAM jema cakravAka ane cakravAkI judAM paDI jAya che tathA nadInA sAma-sAme kinAre baMne hoya che chatAM rAtrInA aMdhakArane kAraNe teo ekane joI zakatA nathI tethI virahavyathAthI vyAkuLa cakravAka tathA cakravAkI kolAhala macAve che. tevI rIte cetana tathA cetanAno viyoga anAdi kALathI paDayo che. cetanA, cetanane maLavA jhaMkhI rahI che. paraMtu mithyAtvarUpa ajJAnano gADha aMdhakAra chavAI gayo hovAthI cetana svAmInAM darzana thaI zakatAM nathI. have cetana, svayaM cetanAne maLavA utsuka che kAraNa ke mithyAtvanuM jora have jarA moLuM paDyuM che. cetanano sva taraphano puruSArtha upaDayo che. mohanIya karmano kSaya thatAM cetana sarvathA zuddhadazAne pAme che ane zuddhacetanA pragaTa thAya che. zuddhadazAmAM vartatA cetananuM mukha ughaDI jAya che tathA bolavA lAge che ke mArA hRdayamAM jJAnabhAnuno udaya thatAM prabhAta thayuM che. mAnavasahaja prakRti che ke duHkhanA samaye te AkraMda kare che ane sukhanA samaye killola
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa kare che. tema jJAna prabhAta thatAM cetana cetanAno saMbaMdha thAya che ane AnaMdanI saravANI phUTe che. kavi bIjI kaDImAM kahe che. kailI ciTuMdisi caturA bhAvaruci, miTyo bharama tama jor...| kApavI porI bApa dI nAnata, saura vahata cora...mere rA jema sUryodaya thatAM sUryanI kAMti cAre bAju phelAi jAya che tema jJAnabhAnuno udaya thatAM vivekarUpa kAMti cAre bAju phelAI gaI che kAraNe jagatanA sarva padArtho yathArUpa jaNAya che tathA jaDa padArthonA guNadharmo ane cetananA guNadharmonuM bhedavijJAna thAya che. Aja sudhI tana, dhana, parivArane te potAnA mAnato hato, ajJAna aMdhakAra dUra thatAM moTAmAM moTo bhrama bhAMgI gayo tethI satyatattvanI pratIti thaI. cetananA gharamAM samyagdarzana, jJAna ane cAritrarUpa triratnanI corI thaI gaI. cetana, corane zodhato hato paNa maLato na hato. jJAnabhAnunA udaye cora pakaDAI gayo. have cetanane samajAyuM che ke mArI vastu to mArI pAse ja che paNa ajJAna aMdhakAra chavAI jatAM AtmagharamAM triratnanI corI thAya che athavA cetana potAnA svabhAvarUpa gharane choDI para ghare moja mANavA jAya che tyAre tenA gharane reDhuM bhALI karma cora corI karavA Ave che paNa satyajJAna vaDe cora pakaDAI jAya che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che, "gappA mAnamitta 2 DupUkiya supagi": AtmA ja AtmAno mitra che ane AtmA ja AtmAno zatru che dupatha para jatAM AtmA zatru che ne supatha para jatAM AtmA mitra che. karmAdi zatruone gharamAM rAkhanAra paNa huM AtmA ja che. karmano karanAra paNa huM ja chuM, A prakAranuM yogya jJAna thatAM dRSTi ane dazA badhuM badalAI jAya che. ajJAnane kAraNe "yathA zutkikAyAmidaM rajatamiti" 2 rajjamAM sarpa ane chIpamAM cAMdI dekhAya tema paramAM Atmabuddhi 1 jIvana zreyaskara pAThamAlA u. sU. A 20 gAthA 30 pR47 2. jIvana zreyaskara tattvAloka paM. zobhAcaMda bhArilla sUtra 10
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa hatI te TaLI gaI. zrImadrAjacaMdrajI kahe che, "AtmabhrAnti sama roga nahIM, sadguru vaidha sujANa" AtmabhrAnti TaLI gaI ane mokSanI sAcI keDI maLI gaI. have cetana svabhAvarUpa ghare javA tatpara banI gayo. cetanane potAnI zuddhadazA samajAI gaI che. cetananA parivartananI vAta kavi A padanI trIjI kaDImAM kahe che. amala kamala vikaya bhaye bhUtala,maMda viSaya zazi kor...| AnaMdaghana eka vallabha lAgata, aura na lAkha kisher...||mere||3|| jema sUryodaya thatAM taLAvamAM kamaLa khIlI UThe che tevI rIte jJAnabhAnu udaya thatAM Atmakamala khIlI UThe che ane zazI sAthe prIta rAkhanAra kamalinI sUrya udaya thatAM maMdatAne pAme che. kamalinI dinakara kara grahe, vaLI kumudinI ho ghare caMdazuM prIta...4 kamaLane sUrya sAthe ane kumudinIne caMdra sAthe prIta che, tema jJAnabhAnuno udaya thatAM, AtmabhUmi uparanI viSaya - kaSAya rUpa caMdranI kAMti jhAMkhI paDavA lAge che. pAMca indriyonA tevIsa viSayo, rAgadveSAdi bhAvo maMda paDavA lAge che. vastusvarUpanuM jJAna thatAM viSayo moLA paDI jAya che. have tene viSayo lalacAvI zakatA nathI. temaja Aja sudhI tene viSayo vallabha lAgatA hatA. have tene AnaMdaghana svarUpa AtmA priya lAge che. lAkho-karoDo padArtho najara sAme hovA chatAM tenI tene prIta nAza pAmI gaI che. AtmAe Atmika dharmo ane paugalika padArtho sAtheno saMbaMdha kevo che te vicArI tenI sAtheno saMbaMdha viccheda karI, vegaLA thavA, vegavAna puruSArtha upADavo joIe. A padamAM cetana sabhAna bane che. cetananI anubhava vANI ja cetanane jagAvI de che. zrI yazovijayajI mahArAja kahe che, karuM eka upAya meM udhama, anubhava mitra bolAveMge Apa upAya karake anubhava, nAtha merA samajAveMge mere kaba ghara cetana AveMge.' 3. Atmasiddhi zAstra zrImad rAjacaMdrajI gAthA 129 4. AnaMdaghanajInAM pado bhA.- 1 motIcaMda giradharalAla kApaDiyA pR. 110 5 vAcaka jazanI anubhavavANI : upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja pR. 65
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 98 zrI upAdhyAyajI mahArAja kahe che ke, 'mAro cetana ghare kyAre Avaze? cetanA kahe che ke have mArI pAse eka ja upAya che ke anubhavamitrane bolAvI tene badhI vAta karuM ne samajAvavAnI bhalAmaNa karIza kAraNa ke anubhava mArA cetananAthano aMgata mitra che. anubhavanA AdhAra vinA huM sAva nirAdhAra chuM. AnaMdaghanajInAM padomAM anubhava cetanane samajAve che tethI cetanamAM satyAsatyano viveka jAge che ane Atmakamala vikasita thAya che. AtmA potAnA AnaMdamAM masta banI, nijAnaMdanI moja mANavA tatpara bane che. A padamAM AtmAnI jJAnadazA pragaTa thaI che. jJAnarUpI sUryanA AgamanathI kamalarUpI AtmA khIlI UThe che. mithyAtva aMdhakArane kA2Ne cetanarUpa cakavo, cetanArUpI cakavI vagere rUpako mUkI, A padamAM AtmadazAnuM mAdhuryapUrNa nirupaNa karyuM che. gee
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 99 anubhava 2sa nizadina gora tArI vAtaDI, ghare mAvone DhosA" bhautika duniyAthI dUra ane AtmabhAvomAM magna evA zrI AnaMdaghanajI mahArAje AtmA ane zuddhacetanAne pati-patnInuM rUpaka ApI A padamAM virahiNI strInI virahavyAkuLatAnuM AbehUba citra rajU karyuM che. potAno pati ghare akAraNa moDo pahoMce to tenI strInI manovedanA vadhI jatI hoya che te ja pramANe zuddhacetanAno pati cetana anAdikALathI cetanAne dvAre Avyo nathI ene kAraNe cetanAnI virahadazA kevI haze? - cetanane samajAvavA cetanAe aneka mArga zodhyA ane lIdhA. chevaTe eNe anubhava mitrano sAtha lIdho. cetanAne vizvAsa hato ke anubhavanA kahevAthI cetana jarUra sanmArge vaLaze ja tethI have cetanA, cetananI rAha jovA lAgI che. tethI zrI AnaMdaghanajI mahArAja "mAru rAgamAM" A soLamA padamAM kahe che, nizadina jou tArI vATaDI, ghare Avone ddholaa...| - mu saravI tuja nAtha hai, mere tU dI manonA nizadinA zA he nAtha! huM tamArI rAta - divasa rAha jouM chuM. tamAre AvavAnA je je mArga che te mArga para mArI animeSa dRSTi maMDAyelI ja rahe che. mane khabara nathI ke tame mAre maMdira kaye rastethI padhArazo? tethI dareka mArga para mArI AMkho pharyA ja kare che. he prabhu! have kRpA karo ane mane pAvana karo. A jagata cha dravyonuM baneluM che. temAM pAMca dravyo to ajIva svarUpa che. mAtra eka cetana ja jIva svarUpa che. cha ye dravyone jANanAra tathA jonAra eka jIva dravya ja che. jagatanI raMgabhUmi para pAtra bhajavatI jIvasRSTino vicAra karatAM nava tattva samajAya che. temAM prathama jIvatattva che. tene AdhAre ja bAkInAM ATha tattvo che. eka jIva svarUpa cetana na hoya to jagata, jagata tarIke rahe ja nahIM, tethI jyAM jyAM najara karIe
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 100 tyAM cetananuM ja sAmrAjya che. paraMtu cetana, atyAre bhautika jagatano vAsI banI gayo che. tene potAno deza ke ghara yAda paNa AvatuM nathI. cetananI A dazAthI gharanI vyaktio duHkhI che chatAM cetananI zAna ThekANe AvatI nathI mATe ja cetanA kahe che ke he prabhu! he cetana ! have maherabAnI karo, svadhAma sidhAvo. mArA maMdiranAM sopAna para beThI beThI huM tamArI rAha jouM chuM. prabhu! AtmamaMdiranA vadhAre nahIM phakata cauda ja sopAna che. Apa ahIM padhAro to huM nIce sudhI ApanuM svAgata karavA AvuM. kavizrI udayaratna zAMtinAtha prabhunA stavanamAM Avo ja bhAva vyakta karatA kahyuM che, mahAre to tu hi ja eka, tyAre muja sarIkhA aneka, huM to manathI na meluM mAna, tame mAna rahita bhagavAna.. suNo zAMti jiNaMda sobhAgI. 1 prabhune bhaktono koI pAra hoto nathI paNa bhaktone bhagavAna to eka ja hoya che. cetanane paNa mohadazAne kAraNe duvRttio rUpI aneka strIo gherI vaLe che. cetana te badhAM vacce muMjhAya che ne pachI phasAya che. moha, mamatA, AzA, tRSNA, IrSA, abhilASA rUpI aneka strIne te vaza banI jAya che paNa ajJa cetanane khyAla nathI ke A badhI strIo to caMcala che te eka ne ja vaphAdAra rahenArI nathI. teo anekane lalacAvanArI ane phasAvanArI che. AvI kAmaNagArI strIone panAre paDelo puruSa to duHkhI thaI jAya che. cetanA kahe che ke, he cetana! huM to paDachAyAnI mAphaka tamArI sAthe rahenArI satI strI chuM. huM virahamAM jhUratI rahIza paNa anya puruSano paDachAyo suddhAM nahIM lauM, kAraNa ke, tamAruM mUlya zuM che te mane samajAyuM che. mAre mana to tame aNamola ratana cho. A prakAranI vinaMtIthI cetananI AtmadazA dhIredhIre sudharavA lAge che. jethI sAdhyanuM sAmIpya thAya che ane dUrathI darzana thAya che. cetanA, cetana sAthe manomana zuM vAta kare che te mATe kavi kahe che, navadarI mona kare nAnA, merA nItinonA... bIjepaCSara vo nadI, savaga vaya matA?...nizakinArA jhaverIno svabhAva che ke ratnonI parakha karI mUlya kare. hIrA,
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 anubhava 2sa mANeka, pannA vagere 5rakhanAra jhaverI ratnapArakhu kahevAya che. paNa dareka ratna eka sarakhI kiMmatanuM na hoya, koInI kiMmata hajAra, to vaLI koI lAkhanuM, duniyAmAM kiMmatImAM kiMmatI vastu ratno che, paNa tethI paNa mUlyavAna cetana che. A cetanalAlanI to koI kiMmata AMkI zakAya ja nahIM, e to aNamola che. jyAM be vastu hoya tyAM UMca-nIca joI tenI kiMmata AMkI zakAya che paNa mAro lAla to ekano eka che, tethI tenI koIpaNanI sAthe sarakhAmaNI karI zakAya nahIM ane enI kiMmata AMkI zakAya nahIM. mANeka to mastake, kAne, hAthe gaLe, kamare ema vividha rIte zarIra para dhAraNa karI zakAya che. paNa tene hRdayanI aMdara dhAraNa karI zakAtuM nathI A kAraNathI te paraMtara che paNa mAro nAtha to hRdayamAM ja vasI rahyo che tethI koI 5raMtara nathI. vaLI jenuM hRdayathI 5raMtara na hoya tenuM mUlya paNa koNa AMkI zake ? mANekanuM bhinna bhinna teja hovAne kA2Ne tenI kiMmata paNa bhinna bhinna thAya che tyAre mArA AtmarUpa tejanI kai sImA nathI mATe te amulya che. kavie ahIM jhaverAtanI vAta karI che. hIrA, mANeka vageremAM DAgha, lIsoTo vagere hoya to tenuM teja ochuM hoya ane kiMmata paNa ochI aMkAya, kavinA jamAnAmAM ratnonA AvA DAgha mATe 'paraMta2' zabdano prayoga thato haze Aje 'jim', 'kacu' vagere zabdo vaparAya che paNa ahIM to tadna spaSTa thAya che ke AtmAnA anaMta guNomAM eka eka guNa amUlya che. je guNa jaDamAM kyAMya jovA maLatA nathI. vaLI zuddhadazAmAM rahetA AtmAnuM teja niraMtara eka sarakhuM ja rahe che. tenAmAM candrakaLAnI jema vadhaghaTa thatI nathI. te sUryasamAna haMmezAM jhaLahaLatI ja rahe che. A amUlya guNovALA ratnonA bhaMDA2nI kiMmata kahI paNa thaI zake nahIM, ojavI tejasvI evA mArA cetanarAjanuM huM eka - be pAMca ke paccIsa bhavathI nahi paNa anAdikALathI anaMta bhavathI rAha joI rahI chuM tene pAmavA huM atyaMta utsuka chuM mATe ja kavi trIjI kaDImAM kare che, paMtha nihArata lothaNe, daga lAgI addolaa...| zreLI surata samAdhimeM: muni dhyAna jJatoLA...|| nizavinA rU|
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 102 - zrI buddhisAgarajI mahArAje A padamAM "paMtha' ne badale "patha' zabdano prayoga karyo che. "patha" eTale ke paga eTale bhakta bhagavAnanI caraNasevA Icche che. ziSya gurunA caraNa sparza kare che. jyotiSIo paga joIne bhaviSya kathana kare che. DokaTaro hAtha paganA nakha joIne dardanuM nidAna kare che. A rIte vicAratA paganuM mahattva savizeSa che. jenA paga suMdara tenuM bhaviSya uttama hoya tema anubhavI kahe che. ahIM cetanA kahe che ke he prabhu! huM ApanAM caraNonI dAsI chuM. ApanAM caraNonI sevA IcchI rahI chuM. mArAM locana ApanA caraNakamaLanAM darzana karavA aDolaAsana DhALIne besI gayA che. sAdhya vastumAM ja jema upayoga sthira thAya che tema mArI najara tArA upara ja TharI che ane hRdayamAM "tuM hI, tuM hI" nA jApa cAlyA kare che. vrata, niyama vaDe mane mArA nAtha maLaze tema mAnIne huM mArI AMkhanuM maTakuM paNa mAratI nathI. mArAM locana ApanA mArga para sthira thaI gayA che. jema yogInuM sAdhya samAdhimAM ane muninuM mana dhyAnamAM sthira thAya che tema he lAla! mArI dRSTi paNa tamArA para ja sthira che. jyAM dekhuM tyAM tuMhI tUhI ja thayA kare che. zrI hemacaMdrAcAryajI yogazAstramAM kahe che, dhyAnamAM cittanI adbhuta sthiratA prApta thAya che. AgaLa jatAM dhyAtA, dhyAna ane dhyeyanI ekAgratA thaI jAya che. samAdhi dhAraNa karavI te yogInuM carama sAdhya che. tema he nAtha ! ApanA mArgarUpa dhyeyane huM animeSa dRSTithI joyA karuM chuM. jema yogI, samAdhimAM svarUpa zUnya thaI jAya che tema he nAtha! mArI dazA che. muni dhyAnamAM sthira rahe che tema che deva! huM ekAgratA karIne tamArI mArgapratikSA karuM chuM. sArAMza ke huM ekAgra dRSTie tamArA AvavAnA mArgane joyA karuM chuM jema yogI tathA muni che tema huM paNa chuM. sAdhakanA mananI sthiratA eTalI hada sudhI thaI jAya che ke chevaTe manoyogano paNa nirodha thaI jAya che. zukladhyAnanA cothA pAyAmAM manoyogano virodha karI jIva siddhadazAne pAme che. je jIvanI carama ane parama dhyeyaprAti che. cetanA paNa evo ja anubhava karI rahI che tenuM spaSTadarzana A padamAM thAya che. kavizrI cetanAnI manovyathAnuM varNana
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 anubhava rasa karatAM cothI kaDImAM kahe che, kauna sune kinakuM kahuM, kima mAMDu meM kholaa...| tere murala vInDe Ta, mere manavA vonA...! nizavinA kA. cetanA, cetananI sAthe manomana vAto kare che ane kahe che ke he prabhu! ApanAmAM huM kevI tallIna thaI gaI chuM ke huM kone kahevA jAuM? mArI AvI vAto sAMbhaLanAra paNa koNa che? samakakSanI vAto badhA sAMbhaLe ane jANe paNa mane to A jagatamAM tArAthI koI uttama dekhAtuM ja nathI. tethI mArI vAta koNa mAne? kAraNake dharmAstikAya vagere jaDa che tene to cetanano koI anubhava ja nathI. mAro ne tAro abheda saMbaMdha che. cetanathI bhinna pudagala dravya to svayaM jAte ja jaDa che. tethI temAM sukha guNa nathI. tyAre cetanA kahe che ke mAruM jIvana sahaja sukharUpa che. kAraNa ke cetana svAmI sAthe mAro tAdAbhya saMbaMdha che. mArI ane enI eka ja jAti che ane eka ja svabhAva che paraMtu pudgalane kAraNe bhedatA dekhAya che mATe ja kahuM chuM ke he prabhu! mane eka vakhata to ApanA mukhadarzana karAvo. he nAtha ! tamArI pAse huM khoLo kema pAtharuM? khoLo pAtharavo eTale dInatA vyakta karavI. huM garIba ke bhikhArI patinI patnI nathI ke jethI mAre khoLo pAtharavo paDe ane bhIkha mAMgavI paDe. mAro svAmI to zAhukAra che. zAhukAra patinI patnIne zI ciMtA hoya? zuddhacetanA kahI rahI che ke he prabhu! jyAre huM ApanuM moDhuM jouM chuM tyAre mArA mananI DAmADoLa sthiti cAlI jAya che arthAt huM tamArAmAM sthira thaI jAuM chuM. mAro tamAro eka vakhata meLApa thayA pachI kadI paNa viraha paDato nathI. mAtra milanathI ja mananI asthiratA dUra thaI jAya to haMmezanA saMyogathI kevI sthiti sarjAya? mATe ja kahuM chuM ke he nAtha ! have Apa mArA maMdire padhAro, viveka zuM kahe che te kavi A padanI pAMcamI kaDImAM kahe che, mitta viveka bAteM kaheM, sumatA suni bolaa...| AnaMdaghana prabhu Avaze, sejaDI raMga rolaa...|| nishdin||5|| cetanAvatI, samatArUpa sAhelI cetanane samajAvavA atyAra sudhI prArthanA karI rahI che, tenI prArthanA sAMbhaLIne vivekarUpI mitra samatAne prArthanA karatA kahe che ke he samatA ! have tuM jarA paNa ciMtA nA karIza. tuM
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 104 sarva prakAre viSAdamukta banI jA. have cetanano cetanA sAthe saMbaMdha thavA lAgyo che. tenA mananI gupta vAta huM tane kahI rahyo chuM, meM tene viziSTa vastuonuM tathA svarUpanuM jJAna ApyuM che. tethI te mAyA, mamatAnA saMgathI mukta thavA lAgaze. jema haMsanI tAkAtathI dUdha ane pANI judA thaI zake che tema mAruM kAma paNa cetanane kumatithI judo karavAnuM che. cetanane cetAvI sanmArge lAvavo te mAruM kArya che. Aja sudhI meM aneka jIvonAM divyacakSuo kholAvI siddha - buddha paramAtmA banAvyA che. he samatA! huM cothe pagathiye tArA AtmasvAmIne maLIza ane satya samajAvIza. mane vizvAsa che ke tAro pati samajI jaze ane tarata ja tane maLavA te utsuka banI jaze. tArA maMdiramAM jarUra padhAraze ane tArI sejamAM AvI tArI sAthe AnaMdarasamAM raMgAI jaze. tane te potAnA premamAM bhIMjavI deze. pachI to tArA jIvanamAM AnaMdasAgara laherAvA lAgaze mATe, have tuM nizcita banI svarUpastha thaI jA. A padamAM kavizrIe AtmazuddhinI vAta darzAvI che. AtmAmAM jo satyAsatyano viveka jAge to AtmazuddhinI dizA khullI jAya che ane mithyAtvarUpa mahAaMdhakAra dUra khasI jAya che. viveka potAnuM kArya saMbhALavA kaTibaddha thayo che. te cetanAne vacana Ape che ke tAre have AnaMdarasamAM raMgarelI karavAnI che. prANInA jIvanamAM sukha ane duHkha, taDako ane chAyo Ama cAlyA ja kare che. cetanA atyAra sudhI viraha duHkhathI atyaMta pIDita hatI paNa have evo samaya Avaze ke jayAre anaMta-anaMta kALamAM kyAMya duHkhanI chAyA paNa nahi hoya. jIva, vibhAvadazAmAMthI svabhAvadazAmAM eTale ke potAnAM mULa svarUpamAM pAcho phare che tyAre jema gumAvelI mUDI pAchI maLatA je AnaMda thAya tevo AnaMda cetanane thAya che. priyatamA ane priyatamanuM rUpaka kavie AraMbhamAM prayojayuM che. mATe ja aMtima kaDImAM milana mATe seja (pathArI) nuM rUpaka paNa kavie prayojayuM che. A pada gItikArUpe tanmaya thaI javAya tevuM, Atmavibhora bhAvone uttejana ApatuM A pada .
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 54-17 . " chorAne kyuM mAre che re' anubhava rasa kavizrI AnaMdaghanajIe uccabhAvone pragaTa karI, sarvajana hitArthanI bhAvanA vaDe A padamAM navInatAnA darzana karAvyA che. soraTha giranArI rAgamAM A pada lakhAyeluM che. jema siMhagarjanAthI badhAM vanacara prANIo bhayabhIta thaI bhAgI jAya che tevI rIte kavizrIe A padamAM siMhagarjanA karI che. chorAne kyuM mAre che re, jAya kATayA DeNa... choro che mAro vAno molo, jone che amRta veLa...||chorAne|| choro eTale chokaro, dIkaro. ahIM dIkaro te koNa ? kavie ahIM samyaktvane dIkarArUpe varNavyo che. viveke AvI AtmAne jAgRta karyo tyAre sumati cetanane kahe che ke "Dhe svAmI ! tame samyaktvarUpa dIkarAne zA mATe mAro cho ? tenA kAraNe to ApaNuM devuM (DeNa ) kapAze. ahIM upazama samyaktvane dIkaro kahyo che. e ghaNo ja hoMziyAra tathA buddhimAna che. sumati kahe che ke ke cetana ! A dIkaro tArA bhavobhavanA deNAno nAza ka2nA2 che. je bApanI saMpatti para bese te kAyara gaNAya che. paNa je dIkaro potAnI kAMDAnI kamANI vaDe bApane karajamAMthI mukta kare che te suputra athavA zUravIra kahevAya che. A samyaktvarUpa beTaDo to mithyAtvarUpa aMdhakArano nAza karanAra che. divALe te dIkaro. gha2mAM, kuLamAM prakAza kare te dIkaro teNe samyaktvarUpa jJAnano prakAza pragaTa karyo che. jethI ajJAnarUpa aMdhakAra nAza pAmyo che. cetanano A dIkaro bApane karmanA devAmAMthI mukta kare che. kavie upazama samyaktvane bALakanI upamA ApI che. cetana 52 mithyAtvarUpa karmanuM deNuM hatuM. temAMthI AtmAne mukta karI haLavo phUla banAvI dIdho che. paNa upazama samyaktvanI aMtamuhUrtanI sthiti hovAne kA2Ne ane anAdithI ghara karIne beTheluM mithyAtva upazamane alpa samayamAM ja bahAra kADhI mUke che. upazama cetananA gharamAMthI vidAya lai le che paNa
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 106 - zuddhacetanA tathA zuddhacetananuM milana thatA, samyaktvarUpa dIkarAno janma thAya che. paNa te hajI nAno che tethI kavi kahe che ke te bALo - bhoLo che. tenAmAM bALakabuddhi che. te nAno hovAne kAraNe koI tene cUpa besADI de che athavA koI gharanI bahAra kADhI mUkavAnI dhamakI Ape tyAre te zAMta besI jAya che. A nAnakaDA dIkarAnI bhASA ghaNI mIThI che. samyaktva prApta thatAM cetananI vANI, vartana tathA vicAra badhuM badalAI jAya che. samyaktvanI kAlI - kAlI, mIThI - mIThI bolIthI jIvana naMdanavana samuM banI jAya che. bALakane janma ApyA pachI strInA jIvanamAM parivartana AvI jAya che. te strI bALakamaya banI jAya che. tevI rIte samyaktva prApta thatAM cetanAnI dazA badalAI jAya che. dazA badalAI jatAM dizA badalAI jAya che. anAdinA mithyAtvIjIvane sarva prathama upazama samyaktva prApta thAya che. mithyAtvanA mULa upazamI jAya che tethI mithyAtva pAcho paraco batAve che. paraMtu pariNitamAM eTalo badho pharaka paDI jAya che ke Aja sudhI kudeva ne deva, kugurune guru ane dharmane dharma mAnato hato. tene badale sudeva, saguru ne sudharma prati te zraddhA rAkhato thaI jAya che tathA zraddhA deDha banatI jAya che. satya samajaNa AvatAM, A bALaka to Atmadharma ane kevaLIpraNIta dharmane abheda batAve che tathA zuddha dharmanuM jJAna karAve che tathA sAdhya darzana karAve che. Avo uttama A bALaka che. tene tuM zuM joIne mAre che ? zA mATe teno nAza karavA yatna kare che ? tAruM A kArya tadna geravyAjabI che. A samyaktvarUpa beTaDo to have dhIre dhIre moTo thavA lAgyo che. tenI pragati to najare joI zakAya tevI che. te kevo che te batAvatA kavi bIjA kaDImAM kahe che, le lakuTiyA cAlaNa lAgyo aba kAMI phUTA che neNa.... / tu to maraLa sirAne suto, roTI vensI joba ?...||cho ne| 2 / / leNadAra mithyAtva ! tuM jarA AMkha to khola. tuM A deNadArano dIkaro to pragati karI rahyo che. te svarUpano sAkSAtkAra kare che tathA tattvaruci ane Agama zraddhAnA be paga vaDe upazamasamyaktvanI lAkaDI laI cAlI rahyo che arthAt jJAnaruci tathA vItarAga vacana paranI zraddhArUpa
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 anubhava rasa paga Dagumagu thatAM cAlI rahyo che. paraMtu lAkaDIno Teko maLatAM svarUpAnubhava kare che. cetanarAjano have utkrAMtino kALa zaru thayo che. kavi potAnA taraphathI kahe che ke anAdikALathI cetananI sAthe vasatA, he vRddha mithyAtva! zuM tArI AMkho phUTI gaI che? tane kAMI dekhAtuM nathI? athavA cetananAM kevaLajJAnadarzananAM netro to anAdikALathI phUTI gayAM che. evI phUTelI AMkhe zuM jovAnuM hoya ane zuM dekhavAnuM hoya? he mithyAtva gharaDA DosA! tuM to A janma AMdhaLo che tane svarUpa jJAnano bhAsa kyAMthI thAya? vaLI have to tuM gharaDo thaI gayo che. atyAra sudhI to te AtmamaMdiramAM rahI ghaNo vilAsa karyo. vANIvilAsa vaDe lokaraMjana paNa karyuM paraMtu he ajJAnI! tuM keTalo mUrNa che ke je gharamAM tuM rahe che te gharanA mAlikane paNa tuM oLakhI nA zakyo? tuM keTalI adhamaprakRtino mANasa che ke jeNe potAnI sajjanatA vAparI rahevA Azaro Apyo te tenA ja gharano mAlika banI beTho che. tenAM jJAna, darzanAdi ratnabhaMDArone te dAbI dIdhA che. uparAMta gharane UkaraDA jevuM banAvI dIdhuM che. A kAMI jevI tevI nIcatA nathI. samyakatvarUpa dIkaro tArI A sthiti calAvI leze nahIM. tArI to have vRddhAvasthA che. tuM to have maravA vAMke jIvI rahyo che. tane have mota bolAvI rahyuM che kAraNa ke cetanane samyakatvarUpa dIkarAno sAtha maLI gayo che. AgamamAM kahyuM che, TIMvAra 3vasamiya" upazama samakita pAMca vAra Ave 1 A prakAranA samyakatvanI prApti pachI jarUra kSapakazreNI zarU thAya ane kSapakazreNIno AraMbha thatAM mithyAtvano samULago nAza thaI jAya che. anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lobha temaja mithyAtva mohanIya, mizramohanIya ane samakitamohanIya e tAro khorAka hato paNa kSAyaka samakita prApta thatAM have tane evo khorAka maLaze nahIM mATe tAre to upavAsa karavAno vAro Avaze. khorAkanA abhAvamAM tArI jIvana zakti paNa kSINa thatI jaze ane chevaTe maraNa sivAya bIjo koI upAya nathI. cetana to samyakatvanA AdhAre evo to zaktizALI banI gayo che ke te vadhAremAM vadhAre ardhapugala parAvartana kALamAM avazya mokSane prApta karI leze. paraMtu jo upazama samakita hoya to mithyAtva evuM jabaradasta jora
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 108 kare che ke jethI eka vakhata to cetanane pachADe ja che paraMtu cetana pAcho ALasa maraDIne beTho thaI jAya che ane pachI to evI doTa mUke che ke mithyAtvanA to bhUkkA bolI jAya che. cetana svarAjayane pAsa karI jJAna, darzana, cAritrarUpa banI jAya che. have cetanA! cetanane vinaMtInA sUramAM kahe che, "joI hRdayanetra, vanakSetra padhAro prIte re; tArA ratnatrayInI sAtha, rAkho rasa rIte re... 1 ke cetana5ramAtmA ! have to tame tamArI hRdayarUpI AMkhe mArI sAmuM to juo ane tame mArA hRdayarUpI gharamAM premathI padhAro. basa tame mane tamArA ratnatrayI raMgamAM raMgI do. triratnanA rasamAM taraboLa karI dejo. prabhu ! tamArA darzanamAtrathI ja mArI mithyA bhramaNA bhAMgI gaI che. basa mAre ghare to have nityaprati divALI che. samyaktvarUpa beTaDAnI (putranI ) mA huM Aje gaurava anubhavu chuM ke mAro dIkaro kevo bhAgyazALI che ke te have trilokInAtha banaze. saMsAranA sarva jIvono tAraNahAra evo mAro dIkaro mane paNa tArI ne tIra karaze. saMyamano te pitA banaze tathA puNyAtmAnA pagale dhananA DhagalA thAya, tema zuddhAtmAnA pagale guNa bhaMDAronA DhagalA thaze. te AtmaguNo kyA che te batAvatA kavi trIjI kaDImAM kahe che, pAMca pacIsa pacAsA upara, bole che sudhA veNa... / AnaMdaghana prabhu dAsa tumAro, janama janama ke seNa... / / chorAne / / samakitarUpa putrathI saMyamarUpa dIkarAno janma thayo. te dIkaro pAMca, paccIsa ke pacAsa varSa u52no thAya che tyAre tenI vANI tathA vacanamAM zuddhatA pragaTatI jAya che ane jema jema saMyamaparyAya vadhatI jAya che tema tema bhASAsamitimAM uccatA, zuddhatA AvatA bhASAmAM paNa madhuratA Tapake che ane cetana potAnI madhura bhASA vaDe lAkho mANasonuM hita kare che. he AnaMdaghanadeva ! cetana svAmI have tAro janmojanmano dAsa che. teNe have tAruM ja zaraNa svIkAryuM che. jethI tArA jevo Atmavaibhavane huM paNa pAmI zakuM. he deva ! have Apa samatArUpa jaLathI tene sthAna karAvo ane zuddha premabhAvathI tenA tarapha dRSTi karo.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 anubhava rasa sumati mithyAtva DeNane kahe che ke paramezvarabhASita AgamamAM evuM vacana che ke samAyAvacchede, asaMkhyAtajIvo upazamasamakitane pAmIne sarva jIvo AgamAnuyAyIthI zuddha vacana bole che kAraNa ke have kSapakazreNIno prAraMbha thaI gayo che. he prabhu! AtmasvarUpa tamAro upazamasamakitano dAsa che. kAraNa ke have to janmojanmanA tame tenA svajana cho. A padamAM viveka, cetanane kahe che ke he cetana! tuM saMyamarUpa bALakane zA mATe mAre che? tuM asaMyamathI to marelo che. mATe viveka mithyAbhAvone kahe che ke, he marelA maDadA! bina upayogI tuM cho. jema navadIkSitane dIkSA pachI parisaha AvatAM asaMyamanA bhAva AvI jAya che. (jemake meghakumAra) A prakAranA asaMyamanA bhAvathI mukta thavA prabaLa puruSArtha karavo paDe che. saMyama vinA zuddhacetanAnuM prAkaTaya thatuM nathI mATe ja tenI rakSA karavAnI rahe che. tethI viveka kahe che ke saMyamarUpa dIkaro haju nAno che te bhadra pariNAmI che. te badhAnuM hita IcchanAra che. te mIThI vANIthI badhAne bolAve che. kAraNake te bhASAsamitinuM pAlana kare che. AvA uttama guNayukta mArA dIkarAne tuM zA mATe mAre che? saMyamarUpa bALaka have thoDo moTo thayo che. te pAMca, pacIsa vacana bolato nathI paNa have to ghaNuM bole che. pAMca bola paMca mahAvrata paccIsa bola pAMca mahAvratanI pacIsa bhAvanA. pacAsa - tapanA 50 bheda saMyamarUpa dIkaro AvA mIThAM vacano bole che. caraNasittarI ane karaNasittarInI vAto paNa kare che mATe he AnaMdaghana prabhu! mArA nAtha ! A dIkaro tamAro ja che ne tamArAthI ja utpanna thayo che tethI ja A bALaka Apane kahe che ke he prabhu! tame mArA janmajanmanA sagA cho tethI A sagapaNa kAyama TakAvI rAkhajo. huM Apano sAtha choDavA jarA paNa IcchA rAkhato nathI. tame mAro hAtha jhAlyo che, have kadI paNa mAro hAtha choDatA nahIM, A vacana sumati cetanane kahe che. te vyavahAru bhASA prayoga dvArA, adhyAtmanA unnatabhAvo abhivyakta karavAnI kavinI zaktinuM subhagadarzana, A padamAM thAya che..
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 110 pada-18 1. rIsAnI sApa manAvo ?" jIvano mULabhUta vItarAgasvabhAva che. chatAM paNa karmayoge potAnA svabhAvane bhUlI AtmA, vibhAvane vaza banI jAya che. rAga ane dveSathI yukta AtmA, sAMsArika padArthomAM rati-arati bhAva karI, karmamalathI malina bane che. jyAM rAga che tyAM ja to che ja. koI vyaktine eka vyakti pratye prema thAya che to bIjI vyakti pratye dveSa paNa thAya che. paraMtu dareka jIvane dareka vastu ke vyakti pratye dveSa paNa thAya che. paraMtu dareka jIvane dareka vastu ke vyakti pratyenA rAga-dveSamAM tIvratA ke maMdatAno bhAva hoya che. bhAvanA AdhAre tenI vANI-vartanamAM parivartana thAya che. kavinA A padamAM sumati tathA cetanano suMdara vArtAlApa rajU thayo che. cetanA strI che, strI jAtimAM rIsa adhikatara jovAmAM Ave che. A padamAM cetanathI, cetanA rIsAI gaI che. tethI cetana sumatine kahe che ke "he sumati! cetanA to jANe zokabhavanamAM jaIne besI gaI hoya tevuM lAge che. temAM strIhaTha che, tethI tene manAvavI muzkela che. sumati cetanAne manAvavAno mArga cetanane batAve che. "mAlakauMza rAgamAM' kavi kahe che, rIsAnI Apa manAvo re,pyAre bIcca vasITha na phera...risAnI sodA agama he premakA re, parakha na bUjheM koya; le de vAhI gama par3e pyAre, aura dalAla na hoy...risaanii||3|| Aja sudhI cetanane ghaNo samajAvyo. anubhavamitrane vinaMtI karI. vivekano AdhAra lIdho. paNa "Apa muA vinA mokSa na javAya" ema vicArI sumati svayaM kAMIka karavA tatpara bane che. cetanane have potAnI bhUla samajAI che. cetanane lAge che ke paudgalika sukhomAM rAcI rahevuM te mAro svabhAva nathI. paNa Indriyajanya viSayabhogano tyAga karI, cetanatva pragaTAvavuM te ja mAro dharma che. cetana have cetanAne maLavA utsuka thayo che. te sumatine pUche che ke cetanAne pAchI kevI rIte meLavI zakAya?
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 anubhava rasa sumati kahe che ke he nAtha ! cetanAne Apa pote ja samajAvo, vacce koI dalAla rAkhavAnI jarUra nathI. vepA2I dalAla mAraphata mAlanI kharIdI ane vecANa kare che paNa tamAre to premano sodo karavo che. prema e koI bajAru vastu nathI ke jethI dalAlanI jarUra paDe. prema e to aMtaHkaraNano viSaya che. koIpaNa strI potAnI ane patinI vacce trIjI vyaktine IcchatI nathI. potAnA hRdayanA bhAvo te pati sivAya bIje kyAMya pragaTa karatI nathI. mATe he cetana ! cetanAne manAvavA have tAre ja javuM paDaze. te to satI strI che. te koI vezyA ke kulaTA strI nathI ke tene vacce dalAla rAkhavo paDe. satI strI to patine IcchatI hoya che. patinA manAvavAthI te mAnI jAya che. premano sodo na hoya, premanI bhASA premI ja jANe. je vyakti saMsA2vAsanAthI bharelI hoya te paNa jo kuLavAna hoya to premavArtA pati sivAya bIjI koI vyakti sAthe karatI nathI tyAre A to viSayavAsanAthI rahita avikArI bhAvono prema che. vItarAgabhAvonI uttama vAto to jenI bhUmikA hoya tenI sAthe ja thAya. eka kavie kahyuM che, . " yaha mIThA premakA pyAlA koI pIgA kismatavAlA' " Atmapremano madhu22sa pUrNa pyAlo koNa pI zake ? yogyatA sivAya pIvAya nahIM ane pIve to pace paNa nahIM mATe A prema parIkSAne koI nathI jANI zakatuM to mANavAnI to vAta ja kyAM rahI ? prema e jovAnI ke batAvavAnI vastu nathI paNa anubhavanI cIja che. jayAre eka bIjA sAmasAme maLe che tyAre tenI AMkhomAM ane hRdayamAMthI premano strota ekAeka vahevA lAge che. have cetanAne manAvavAno mArga sumati ! cetanane kyo batAve che te kavi bIjI kaDImAM kahe che. , do bAtAM jIyakI karo re, meTo manakI AMTa... / tanaLI tapata bullAe pyAre, vavana sudhArasa chAMda... risAnI ra jayAre cetana zuddhacetanAne manAvavA utsuka thayo tyAre sumati, cetanane kahe che ke, he cetana svAmI! zuddhacetanAne samajAvavI te koi
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 112 sarala vAta nathI. kAraNake te sAmAnya strI nathI tethI tAre athAga puruSArtha karavo paDaze. sarva prathama tame tenI pAse jaI tamArI zaktinI temaja guNaratnonA bhaMDA2nI be vAto karo. paraMtu e vAta karatAM eka zarata maMjUra karavI paDaze ke tamAre tamAruM abhimAna aLaguM karI devuM paDaze. namratAnI mUrti banI AtmAnI be vAto karo paNa e vAta karatAM eka zarata AtmAnI be vAto dila kholIne karo. huM Ama chuM ane mArAmAM anaMtazakti che, badhAMne ukheDIne pheMkI dauM teTalI mArI tAkAta che, AvI vANI tyAM uccaratAM nahIM, tame abhimAnanI AMTIne kADhI nAMkho pachI be vAto karo. ahIM lakSaNathI anya artha nIce pramANe laI zakAya che. cetana anAdikALathI parabhAva ramaNa karI rahyo che. tethI cetana ane cetanA vacce vaimanasyanI gAMTha paDI gaI che. te gAMThane gALI, AMTIghUMTI ogALI, phe cetana ! Apa cetanAne be vAta karo. pyArA cetanarAja! Aja sudhI Ape bAhya sukha- bhogamAM ja AnaMda mANyo che tenI prApti na thavAthI ApanA zarIramAM viSayAgni jalI rahyo che. Apa pahelAM vAsanAnA agnine bujhAvI do. kAraNake eka bALaka paNa agnino sparza karavA cAhato nathI to cetanA tamArI A dazA joI tamArI pAse kyAMthI Ave ? tethI pahelAM agni zAMta karo paNa A agni enI meLe bujhAze nahIM. tene bujhAvavA uttama sAdhana joIe. te che sarvajJadevanAM vacanarUpa vANInuM pAna jema kaDakaDatA telamAM caMdananA be chAMTA paDe to tyAM tela TharI jAya che tema viSayakaSAya janya agnimAM tIrthaMkara paramAtmAnA sudhArasa vacananA chAMTaNAM thatAM tamAro agni zAMta thaI jaze. motIcaMdabhAI kApaDiyA lakhe che ke " AtmA jayAre kSAyaka samyaktva prApta kare che tyAre tene zuddhacetanAno niraMtara saMbaMdha thAya che paNa tyAra pahelAM parabhAva2maNa ane svarUpa saMtApa A baMne bhAvo zAMta karavA paDe che. tene mULamAMthI ukheDI nAkhavA paDe. sarvaza kathita vANIthI A kArya sahaja banI jAya che" 1. cetanAne samajAvavAno A eka rasto batAvyo, have bIjo rasto sumati zuM batAve che te kavinA zabdomAM joIe.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 anubhava rasa naika najara nihAlIe re, ujara na kIjeM naath| tanaka najara mujare mile pyAre, ajara - amara sukha saath||3|| sumati, cetanane kahe che ke nAtha ! jagatanA sarva jIvo para dayA draSTi rAkho. ekendriyathI paMcendriya sudhInA sarva jIvomAM Apa AtmaprabhunAM darzana karo. A bhAva mATe maitrIbhAva keLavavo paDe che. zrI vinayavijayajI mahArAja kahe che, sarvamitra karI ciMtavo sAhelaDI re, koI na jANe zatruo; rAga-dveSa ema pariharI sAhelaDI re, kIje janma pavitra che. 2 koI upara rAga-dveSa, na karatAM, samabhAva rAkhI. sarva jIvo sAthe baMdhubhAva keLavavo joIe. "neka najara' eTale mIThI najara. amIdRSTi jayAre sarva jIvo sAmuM mIThI najarathI jovAmAM Ave che tyAre cetanAne samajAvavI sarala banI jAya che. zrI buddhisAgarajI mahArAja kahe che keH "karUNA kIje sarva jIvo para, bhAva dayA citta dhArI re" 3 sarvajIvo para dravya ane bhAvarUpa karuNAdeSTithI jovuM joIe. anyanI IrSA - niMdAthI mukta thaI javAthI cetanA sAme mujaro karavA Avaze. prabhu! tamAre have konI garaja che? sarva paulika bhAvono tyAga karI do. jethI cetanA ApanI caraNasevikA banI jaze. have mujaro karaze. eTaluM ja nahIM te ApanuM svAgata karaze. jethI Apa avyAbAdha, akhaMDa, zAzvata sukha pAmazo. saMsAranA sarva prakAranAM duHkhothI mukta thazo. cetana zuM kare che te para dhyAna ApatAM kavi kahe che, nizi aMdhayArIdhana ghaTA re,pIu~ na vATaLo phaMda; karuNA karo to niravahuM pyAre, dekheM tuma mukhcNdr...| risaanii||4|| cetananI akaLAmaNa ochI karavA sumatie cetanane samajAvyo tathA rIsAyela cetanAne manAvavAnA vidhavidha rastA batAvyA. cetana samajI gayo. have cetana cetanAne manAvavA tathA maLavA utsuka thayo che tyAre bIjI bAju sumati cetanA pAse jAya che tathA khuzakhabara ApI cetanAne strIdharma tathA patnIdharmathI mAhitagAra kare che. sumati, zuddhacetanAne kahe che ke "tuM satI strI cho. pati tAre ghare Ave tenA karatAM te patine ghare
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 114 jA temAM vizeSa zobhA che. cetanA paNa potAnA yathArthadharmane samajatI hovAthI cetanane ghare javA taiyAra thAya che. paraMtu e samaye cetanA, cetanane vinaMtInA sUramAM kahe che ke he pyArA prItama! amAsanI aMdhArI rAtrI jevo cAre bAju aMdhakAra chavAI gayo che. AkAza vAdaLAothI gherAyeluM che. eno artha e che ke mohanIyakarma sAthe jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAyanAM vAdaLa chavAI gayA che. jethI kyAMya rasto dekhAto nathI. vaLI raste core, lUMTArA, DAkuono paNa bhaya lAge che. krodha, mAna, mAyA, lobhArUpI lUMTArAo, IrSA, dveSarUpa cora, kAma, vAsanArUpa DAkuo rasto rokI vighno UbhAM kare che. mATe he svAmI! Apa mArA para kRpA karo ke jethI rastAmAM mane koIpaNa prakAranuM vighna Ave nahIM. mAro mArga svaccha ane sarala bane. jethI huM apramattaguNasthAnaka, apUrvakaraNaguNasthAnakano mArga oLaMgIne saMyogI kevaLarUpa ApanA ghare AvI zakuM ane ApanA mukhacaMdranA darzana karuM, ApanA darzanathI mArA gAtra pulakita thaI jaze. eka kavie kahyuM che, "tArA darzana mAtrathI deva, bhramaNA bhAMgI re; meM to lokalAjanI kuTeva, sarave tyAgI re... he deva! ApanAM darzana mAtrathI ja huM lAbha, lAbha ne lAbhamAM ja chuM. ApanAM darzanathI mArI anAdinI bhramaNA bhAMgI gaI. mATe have to basa ApanAM darzana mATe mArI AMkho atUta che. ApanuM mukha jovA huM Atura chuM. basa, have animeSa dRSTithI Apane ja joyA karuM. have mane lokalAjanI kAMI paDI nathI. meM mArI bhUlane kAraNe ghaNuM gumAvyuM paNa have Apane choDI huM kyAMya javA cAhatI nathI. ApanAM caraNomAM ja mAruM sarvasukha samAyeluM che. have zuddhacetanA, cetanane zuM vijJapti kare che te joIe. prema jahAM duvidhA nahi re, nahi ThakurAIta reja; AnaMdaghana prabhu AI birAje Apa hI samatA sej....|| risaanii||5|| he prabhu! jyAM zuddha prema hoya tyAM kadI paNa bhinnatva rahetuM nathI.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 anubhava rasa dvidhAbhAva Takato nathI. manamAM juduM ane bolavAnuM juduM tevuM vartana ke vANI hoya nahIM. vaLI zuddha premamAM svArthanI gaMdha sudhdhAM hoya nahIM. vaLI nAnA-moTAno bheda paNa hoya nahIM, tethI ahaMvRtti, moTAI ke abhimAnanuM to sthAna ja rahetuM nathI. he AnaMdaghana prabhu! Apa ja cetanAne dvAre padhAro ane samatArUpa sejamAM birAjo. ' cetana svaghara sidhAve pachI koI vikalpane sthAna rahetuM nathI. vibhAvanuM vamana karI, svabhAva tarapha jhukatA cetananI cetanA jAgRta thAya che. anaMtakALathI vikhUTA paDela cetana-cetanAnuM madhura milana thAya che. pachI to AnaMdarasanI raMgarelI ja hoya ne. A padamAM adhyAtmabhAvonuM uDANa ane gAMbhIrya dazyamAna thAya che. AnaMdaghanaprabhu! potAnI priyAne maLavA Icche to che paNa je mANasa varSo thayA ghare gayo na hoya tathA potAnI patnI sAmuM joyuM na hoya tene ghare jatAM zarama Ave tathA Dara paNa lAge. mAnava vicAre paNa kharo ke huM kema ghare jAuM? kevI rIte patnIne samajAvuM? zI vAta karuM? vAtanI zarUAta kevI rIte karuM? vagere prazno thAya tathA tenuM samAdhAna paNa sahaja rIte aMtaHkaraNamAMthI maLI jAya che. - kavizrIe A padamAM mAnavIyakaraNa karI AtmAnI vyAkuLatA jAhera karI che. sumati, cetana - cetanAne milana karAvavA nyAyAdhIzanuM kAma kare che. kavie A padamAM, praNayanI paribhASAnA zabdono, AdhyAtmika daSTie viniyoga karyo che.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 11s pada-19, "dulaha nArI tuM baDI bAvarI" svabhAvadazAne DhaMDhoLIne jAgRta kare evuM AnaMdaghanajI mahArAjanuM A pada marmasparzI che. kavizrIe cetana, cetanAnI AMtara-bAhyadazAnuM AbehUba varNana kareluM che. svapuruSArthathI vikAsanI zreNI para AtmAe caDavAno krama ahIM batAvavAmAM Avyo che. A krama vidhipUrvaka ja hoya che. avidhithI uTapaTAMga rIte Atmazuddhi to na thAya. are! e mArge cAlavAnI yogyatA paNa prApta na thAya mATe sarvaprathama jIva sat puruSArthathI mArgAnusArI bane che ane pachI anAdi mithyAbhAvono tyAga karI pahelAM mithyAtva guNasthAnakathI beTho thAya che tathA AgaLa vadhavA paga upADe che. cetana paga upADI cetanA pAse jAya che tyAre cetanA zuM kahe che tathA cetana, cetanAnI A dazA joIne cetanano anubhava mitra ke je dareka kSaNe cetananI sAthe ja rahe che te cetanAne zuM kahe che te kavizrI velAvala rAgamAM' kahe che. dulaha nArI tuM baDI bAvarI, piyA jAge tuM sove; piyA catura hama nipaTa agyAnI, na jAnu kyA hove ? / / 1 // navapariNita strIne dulhana kahevAmAM Ave che. sAmAnya rIte strI jAge ane pati sUve. patine suvarAvyA bAda patnI sUI jAya. paraMtu ahIM to patnI sUtI che ne pati jAge che. tevI viparIta sthiti che. tethI anubhavarUpI mitrane Azcarya thAya che ane te zuddhacetanAne kahe che ke he cetanA! tuM kevI mUrkha cho? tAro pati jAge che ane tuM sutI cho? A padano gUDhArtha che he cetana? tuM dravyakriyAmAM jAge che eTale vibhAvamAM jAge che. saMsAranA hetubhUta strI-putrAdika vageremAM premabhAva rAkhavo tathA saMtAna mATe khaTapaTa karavI te mohanI nizAnI che. cetana temAM jAgato rahe che. eTale ke te vibhAvamAM jAgato rahe che tyAre cetanA kahe che ke huM to mArganI bilakula ajANa chuM. vaLI Ama pArakA ghare rakhaDatA patithI patnI rIsAIne sUtI rahe temAM koI AzcaryarUpa ghaTanA nathI.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 anubhava rasa patine svasthAne lAvavA patnIe ema karavuM paNa paDe che. anubhavamitra, kahe che ke he cetanA!cetanane maLavA tuM anaMtakALathI utsuka che. Aje e durlabha samaya AvI gayo che. prabaLa puruSArthe te prApta thayo che. tyAre kevaLajJAna dRSTirUpa he cetanA! tuM kema sUtI cho? aviratiguNasthAnaka prApta thatAM mati, zruta jJAna prApta thAya che. tyAre cetana jAge che paraMtu kevaLajJAnAvaraNIya karmanA AvaraNane kAraNe cetanA sUtI che. zrI buddhisAgarajI mahArAja kahe che ke "mAro AtmasvAmI traNa bhuvanano nAtha che. paNa karmanA AcchAdanane kAraNe huM te vAtathI tadna ajANI chuM. vaLI mArA para eTalA badhAM AvaraNonAM jALAM jAmyAM che ke cothA guNasthAnake rahelA mArA AtmasvAmIne oLakhI paNa zakatI nathI ane atyaMta gADha AvaraNane kAraNe mArI dRSTi cothA guNasthAnake paNa ughaDatI nathI. jyAM sudhI mArAsvAmI mArI sAmuM na jue tyAM sudhI huM to duHkhI ja chuM ane mArI sarvazaktio Avarita ja rahe che. kavie cetanAnA bhAvone jANyA pachI cetana pAse bIjI kaDImAM bolAve che, ___ "AnaMdaghana piyA darasa piyAse, khaula cUMghaTa mukhajove... dul||2|| zuddhacetanA, potAnA AtmasvAmIne maLavA utsuka che. paNa cetana cothA guNasthAnakane choDI, teramA guNasthAnake Ave nahIM tyAM sudhI te potAnA svAmIne maLI zakatI nathI. sumati tathA samatAnA kahevAthI zuddhacetanA (eTale ke kevaLajJAna dRSTirUpa cetananI patnI) cetanane maLavA atyaMta utsuka banI, cetananA zuddha svarUpanuM dhyAna dharavA lAge che. jethI zuddha pariNatine AdhAre cetana potAnA sthiratArUpa svarUpacAritrathI guNasthAnakanI ucca bhUmikAne prApta karavA lAgyo. aMte kSapakazreNI vaDe upara caDatA caDatA bAramAM kSINamoha guNasthAnakanA aMte (dvAre) AvI pahoMce che tyAre AtmAnI zuddha pariNatirUpa zuddhacetanA kevaLajJAnAvaraNIyarUpa karmano ghUMghaTa kholIne cetanA darzanamAM sthiratA sAdhe che tathA cetanasvAmInA saMpUrNa svarUpane sAkSAtpaNe nIrakhavA lAge che. temAM ja aikaya anubhave che ane advitane pAme che mATe ja kavi kahe che,
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 118 tArA ratnatrayanI sAtha, rAkho rasa rIte re" cetana tathA cetanAnuM milana thatAM cetanA kahe che ke he prabhu! jema tame ane jJAna, darzana, cAritrarUpa triratno judAM nathI te abhedabhAve haMmezAM ApanAmAM rahe ja che te rIte mane paNa abhedabhAve ApanAmAM layalIna banAvI do. have pachI Adi anaMtakALamAM paNa mAro - tamAro viyoga thaze nahIM. satI strI haMmezA potAnA sthAnamAM ja rahe che. te game tevA samaye paNa jArastrIonI peThe kulamaryAdA tyAgatI nathI paNa potAnI kuLa Abarune sAcavI rAkhe che. kevaLajJAna dRSTirUpI strI AtmAnA asaMkhyAta pradezarUpa svagharamAM rahe che. tenA upara game teTalAM karmanAM AvaraNo Ave chatAM paNa potAnAM AtmasvAmIne tyajIne anyanI banatI nathI. AtmasvAmI AvaraNo haTAvI svagRhe padhAre che tyAre cetanA, cetananuM svAgata karavA hAthamAM kevaLadarzananI varamALA laI UbhI rahe che. svAmInAM darzana thatAM ja mokSarUpamALA tenA gaLAmAM Arope che tathA anaMta anaMta kALa sudhI ekarUpa thaI banI rahe che. A padamAM ghUMghaTa kholI, piyAnAM darzana karavAnI vAta che. kevaLajJAnAvaraNIya karmarUpI ghUMghaTa khullI jatAM cetana,cetanAnAM mukhadarzana kare che ane cetanA - cetananAM mukhadarzana animeSa dRSTithI karatAM temAM lIna banI jAya che. A pada AtmAnI uccabhUmikAnAM darzana karAve che. anubhava mitranA bodhathI cetana jAgRta thAya che. cetanA satI patinA dhyAnamAM besI jAya che. svarUpa ramaNatAmAM sthiratA vadhatA cetananI gati zIdhra bane che. te doDIne bAramA guNasthAne jaI mokSanAM bAraNA khakhaDAve che. - A pada ghaNuM TUMku chatAM artha sabhara che. kavie sarasa saMvAda gUMthI lIdho che. cetana ane cetanAnI viyoganI sthitinuM temAM tAdeza citra upaseluM che. H. REHERE | _| |
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 anubhava rasa pada-20 "kAga suddIna nArA vadhU mAna" jenA AdhAre, jenA pAyA para Akho saMsAra Ubho che tathA sAhityakSetramAM jene rasono rAjA kahyo che te zRMgArarasa che. A sAMsArika rasa ekaMdare sarvajanane priya hoya che. sahu jIvone te AkarSe che. saMsArI jIvamAtramAM maithuna saMjJA che. saMsArarasanA kavioe A rasanuM sAMsArikabhAvathI nirupaNa karyuM che. tyAre adhyAtmarasanA kavioe A rasane adhyAtmarUpa ApeluM che. zRMgArarasa AkhA ye saMsArane hacamacAvI nAkhe evo che paraMtu te jo adhyAtmamArge vaLe to jIvanA anAdikALanA saMsArabhAvane hacamacAvI nAkhe. are! eTaluM ja nahIM paNa ukheDI nAkhe. kavizrI AnaMdaghanajI mahArAje "goDI - AzAvarI rAgamAM A vIsamA padanI racanA karI che. padano prAraMbha karatAM kavi kahe che, Aja suhAgana nArI, avadhU Aja - mere nAtha Apa sughalInI, varInA nika saMvArI... avadhU...1 cetana, jayAre cetanAnA prAMgaNamAM Ave che tyAre cetanA harSaghelI banI jAya che kAraNake je anaMta anaMta kALathI pati virahiNI hatI. bArIe ane gokhe beThI beThI te rAta divasa patinI rAha jotI hatI. potAnI AMtarika vedanAnA saMdezA sumati, samatA ane anubhava sAthe vAraMvAra patine mokalatI hatI evI e cetanArANI Aje potAnA puruSArthanI saphaLatA dekhatAM AnaMdavibhora banI gaI che. zuddhacetanA nAcatI, kUdatI, gAtI phare che Aje huM bhAgyazALI banI gaI. kAraNake Aje to khuda mArAdeve AvI mArI saMbhALa lIdhI. tethI mAruM saubhAgya vRddhi pAmyuM che. huM saubhAgyavatI to traNeya kALamAM chuM ja paNa Aje e saubhAgya pragaTa thayuM che. he AtmasvAmI! ApanA asaMkhyAta pradezamAM huM vyApela chuM paNa jema malina kapaDAMne pANI ane sAbu barAbara lagAvavAthI svaccha banI jAya che, tema huM ApanI sahacAriNI ApanA caraNanI caraNasevikA
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 120 ApanA eka eka pradeza para sthAna meLavIza. tyAre krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga-dveSarUpI je malinatA che te nAza pAmI jaze. he prabhu ! Apane maLavAnA meM aneka upAyo karyAM, chevaTe Aje emAM saphaLatA maLI ane mArI abhilASAo pUrNatAne pAmI. zuddhacetanAne cetananA darzana thatAM te kevA prakA2no zRMgAra kare che te vAta kavi AnaMdaghanajI bIjI kaDImAM kahe che, prema pratIta rAga ruci raMgata, pahire jInI sArI; mardivI mavitta raMgI rAvI, bhAva baMnana muSorI - avadhU.. / / 2 / / AryanArI patinA manoraMjana mATe potAnA zarIra upara vidhavidha prakAranAM zRMgAra kare che. paraMtu pati jo dUra dezAvara hoya to satI strI zRMgArano tyAga karI sapheda vastra paridhAna kare che. patnI patinA manoraMjana mATe zarIra para jhINI sADI pahere che. kAraNake te sADImAMthI potAnAM aMgapratyaMganA darzana thatAM pati tenA tarapha AkarSAya che. tevI rIte zuddhacetanA paNa cetana maLatAM zRMgAra saje che. kahevata che ke sArAM kapaDAM tathA alaMkAra gArAnI gorane paherAvo to te paNa suMdara lAge che tyAre mAnava zRMgA2 ka2e to kone na game ? ahIM zuddhacetanA paNa zRMgAra kare che. temaNe premanI pratIti karI rAgacinA raMgathI raMgelI jhINI sADI zarIra 52 dhAraNa karI che. kavie A kaDImAM cAra zabdano prayoga karyo che. temAM sarva prathama 'prema'. prema eTale je vyakti ke vastu pratye prema hoya te vyakti ke vastu mATe jANatAM ajANatAM evuM ja kArya thAya ke je tenAM sarvAMga utkarSa mATe ja hoya. prema sarvajanapriya che. A zabdamAM baMdhubhAva che. premamAM nirdoSatA che tathA premamAM pavitratA pAMgare che. sarvajana hitAya ane sarvajanasukhAyanI bhAvanA keLavAya che. jenA premamAM je raMgAya che tenI pAchaLa te ghelAM hoya che. tene tenA sivAya bIje kyAMya gamatuM ke goThatuM nathI. pratIta.... vizvAsa.... zraddhA. zraddhA to AtmAno svabhAva che, te guNa che, guNano nAza na thAya paraMtu temAM vikRti jarUra AvI zake che. have cetanAne cetananA darzana thaI gayA tethI tene pratIti thaI gaI che ke have cetana mane choDIne kyAMya javAno nathI.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 anubhava rasa zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che, pratIta.... vizvAsa, vicAraNApUrvakanA jJAna sAthe tIrthaMkara paramAtmAe je hakIkata batAvI che te satya che. evI aDaga zraddhAne, AsthAnuM pratIta kahevAmAM Ave che. pratItipUrvakanI zraddhA kadI paNa ochI thatI nathI temaja cala-vicala paNa thatI nathI. sudeva, sadguru tathA sudharma pratye je prema thAya che te prazastarAga che. svArtha tathA lobha ke mohathI thato rAga saMsAravRddhinuM kAraNa bane che. AvA rAganA tyAganI vAto dareka saMtoe karI che. - zrI yazovijayajI mahArAja kahe che, - " rAga na karazo koI jana koIzuM re, na rahevAya to karajo munizuM re! maNI jema phaNI viSano tema te ho re, rAganuM bheSaja sujasa saneho re 1 AvA prakArano rAga chevaTe nIrAgatAnuM kAraNa bane che. ruci eTale ke IcchA. svakartavyapUrtikAraka samakitarUpa zraddhA. A rIte prema - pratIta rAga - rucinA raMgathI raMgAyelI jhINI sADI cetanAe paherI che jethI cetananuM vizeSa AkarSaNa thAya che. navapariNIta strI hAthe maheMdI mUkI, hAthane ThaMDA tathA lAla banAve che. tema karavAthI tenI suMdaratAmAM vRddhi thAya che. tema cetanAe patibhaktinI maheMdI mUkI che. bhaktino raMga evo abhinava che ke tenI layamAM rAvaNa jevA aneka jIvo parita saMsArI thaI gayA. bhakti e puSTa avalaMbana che. bhaktimAM agAdha zakti che. bhAvayukta bhakti bhagavAnane kheMcI lAve che. zabarInI bhaktithI bhagavAna rAma kheMcAyA, draupadInI AMtarika bhaktithI kRSNa adezya rahI hAjara thayA. bhakti, paraMparAe avazya mukti apAve che. sAmAnya rIte dareka strIne Teva hoya che ke te zRMgAranI sAthe AMkhomAM kAjaLa AMjI, pAMpaNa pAse kAjaLanI kALI pAtaLI rekhA banAve che. ethI moDhAnI suMdaratAmAM opa Ave che. zuddhacetanAe potAnA svabhAvagata pAriNAmika bhAvonuM AMjaNa Ajela che. zuddhabhAvomAM tanmayatA AvatA cetanA to cetananAM dhyAnamAM sthira thaI gaI che. A kaDImAM traNa prakAranA zuMgAra kahyA. patalI sADI - zraddhArUpa sADI, bhaktirUpa maheMdI, bhAvarUpa aMjana A traNe bhAvo AtmAmAM
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 122 paDyA che. jene ApaNe jJAna, darzana ane cAritra kahIe chIe. jJAnarUpa AMkhomAM aMjana che. eka subhASitakAra kahe che, ajJAna timirAndhAnAma jJAnAMjana shlaakyaa| yakSurunmilitaM yena, tasmai zrI gurave nmH|| gurudeva jJAnarUpI aMjana AMkhamAM AMjI, ajJAna rUpI aMdhakAra dUra kare che. zraddhAbhaktirUpa darzana che ane cAritrarUpa jINI sADI paherI che. kuLavadhU AvA uttama zRMgArathI patine potAno karIne rAkhe che. cetanA Avo zRMgAra zRMgArabhavanamAM jaI karI rahI che. trIjI kaDI juo: sahaja subhAva cUrI mai penI, thiratA kaMkana bhaarii| dhyAna karavaza karavI, piya gunAmIta...mAdhAra vadhU...rUA. strIo saubhAgyanA cihnarUpa hAthamAM kaMgana pahere che. jayAre te saubhAgyavatI hoya tyAre patinA AnaMda mATe adhika baMgaDIo pahere che, vaLI cUDIono avAja karNapriya paNa lAge che. vadhAre cUDIo mANasanI hastino paNa khyAla Ape che. tevI rIte zuddhacetanA kahe che ke meM sahaja svabhAvarUpa saubhAgyanA cihnarUpa baMgaDIo paherI che. vaLI jJAtAdRSTArUpa mAro svabhAva che. je traNa kALamAM mArAthI bhinna thato nathI. te dareka sthitiparisthitimAM sAthe ja hoya che. ahIM subhAva zabda prayojayo che. teno artha che AtmAno sahaja parama pariNAmika bhAva. te mAro bhAva che. je hara hAlatamAM jIvanI sAthe ja rahe che. sahaja svabhAvarUpa jJAtAdeSTA bhAva che. vaLI be hAthamAM be cUDIo che te jJAtAdeSTArUpa jIvanI zaktio che. te AtmAthI kadIpaNa alaga saMbhavI zake nahIM. AvI be cUDIonI vacce zuddhacetanAe sthiratArUpa kaMgana paheryA che. sArA prasaMge paheratA kaMgana zobhArUpa bane che tathA kiMmata paNa thAya che. tema AtmA jayAre svarUpa ramaNatAmAM sthiratA dhAraNa kare che tyAre AtmAnaMdamAM taraboLa banI jAya che. yoga ane kaSAyane kAraNe Atmapradezo je prakaMpita thAya che. te svabhAva ramaNatA thatAM sthira banI jAya che. jeTalI dRDhatA pUrvakanI sthiratA teTalI kama malinatA ochI ane Atmavizuddhi adhikA zuddhacetanAnI dRSTi eka caitanya prabhu sivAya bIje kyAMya nathI. zuddhacetanAne dhyAnarUpa vaDAraNe khoLAmAM besADI che ane gaLAmAM guNarUpa
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 anubhava rasa mALA dhAraNa karI che. kAraNa ke pativratA strI patimaya thaI jatAM patinI saMpattimAM potAno adhikAra adhikAra mAne che. cetananI saMpatti che guNaratnono bhaMDAra, mATe cetanAe guNaratnanI mALA gaLAmAM dhAraNa karI che. zrI buddhisAgarajI mahArAja kahe che, AtmAnI jema jema sthiratA vadhatI jAya che tema tema mohanIyakarmano kSaya thato jAya che. pramattaguNasthAnaka karatAM apramatta guNasthAnakamAM sthiratA adhika pragaTe che. tethI cetanA samatArUpa sakhIne kahe che ke he sakhI! je strI potAnA sthirabhAve rahetI nathI. ghaDImAM mAso ane ghaDImAM tolo thaI jAya che. te potAnA svAmInI avahelanA karAve che. cetanA kahe che mArI dRSTi kSaNe kSaNe mArI cUDIo upara paDe che jethI huM parabhAvamAM raMgAtI nathI. sahaja svabhAvarUpa cUDIo che ane sthiratArUpa kaMgana che. sthiratArUpa kaMgana ema sUcave che ke sadAkALa AtmasvAmInI AjJAmAM rahevuM. cetanA kahe che ke "mArA hRdayamAM meM dhyAnarUpa UrvazIne dhArI che. strIo potAnA hRdayamAM zoka mAdaLiyA pahere che. dhyAnarUpa urvazI chAtImAM dhAraNa karavAthI koI taraphathI pIDA thatI nathI. are! dhyAnanA yoge moha zatranuM jora cAlatuM nathI. AtmA dhyAnArUDha thatAM ne sthiratAM vadhatAM mohazatru to bhAge che paNa tenA sAthIdAra bIjAM ghAtakarmo paNa nAza pAmI jAya che. ghAtakarmono kSaya thatAM caitanyanI sUrata khIlI UThe che. cetananI sUrata kevI che te kavi cothI kaDImAM kahe che. surata siMdhUra mAMga raMga rAtI, nirate venI smaarii| , upajI jyota udyota dhaTa tribhuvana, ArasI kevala kaarii||4|| zuddhacetanAe zRMgAra sajayo. temAM zuddha upayogano seMtho pUryo che. lagnagraMthithI joDAyelI strIne lagnane divase sarvaprathama teno pati seMtho pUrI saubhAgyadAna kare che. tevI rIte zuddhacetanAe kALajIpUrvaka viroktabhAvono aMboDo vALI sarasa kezakalApa karI temAM zuddhopayogano seMtho pUryo ane kevaLajJAnanuM siMdUra pUryuM kAraNake jJAnano raMga lAla che ane navakAramAM siddhabhagavAnano raMga paNa lAla kahyo che. jayAre cetana,cetanAno saMyoga thAya che tyAre mULaguNo pragaTa thAya che ane temAM ja magna rahe che.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 124 zrI motIcaMdajI kApaDiyA lakhe che, "jJAnaguNa te AtmAnI zakti che. jJAnopayoga te zaktinI vaparAza che. zakti jyAM sudhI avyaktarUpe rahe tyAM sudhI te aMdara paDI rahe che tene Potential e Kinetic Energy che. 1 zRMgArabhavanamAM zRMgAra karI, cetanA svagRddhe sidhAve che ane cetana svAmInI rAha joI rahI che. cetanadeva potAnA maMdire padhAre ane aMdhakAra hoya te kema cAle? tethI zudghacetanAe kevaLajJAnano dIpa pragaTAvyo. jethI traNeloka prakAzita thAya che. arthAt lokAlokanuM svarUpa spaSTa samajAya che. pahelAM je sthiti samajANI nahotI te jANe pratyakSa hoya tema dekhAya che ane ArasImAM jema padArtha ke vyakti jevI hoya tevI dekhAya che tema kevaLajJAnamAM padArtha pragaTapaNe jaNAya che. jJAnanuM kAma jANavAnuM che to darzananuM kAma jovAnuM che. tethI kevaLajJAnanI ArasImAM zuddha cetananA svarUpane nihALe che. darzananuM AvaraNa haTI jatAM vAstavika potAnA gharamAM je hatuM te ja bahAra pragaTa thayuM che. A dazA pragaTa thatAM tenI kevI sthiti thAya che te kavi A padanI pAMcamI kaDImAM kahe che.. upajI dhunI ajapAkI anahada jitanagAre vArI UMDI savA AnaMvadhana varavata, vana mora " natArI... avadhU... / / k|| je samaye cetana tathA cetanAnuM milana thAya che tyAre cetanAnA dvAre vijaya ThaMDA vAge che. temaja satata soham sohamno dhvani thavA lAge che. are ! hArTanA dhabakArAne paNa samayAntara rahe che. teTaluM aMtara paNa nathI paDatuM. niraMtara ajapAjApa thatAM thatAM anAhata nAda zarU thaI jAya che. teno dhvani laukikavAjiMtronAM avAjathI paNa ati madhura hoya che. jene yoganI bhASAmAM anAhanAda kahevAya che, ciMdAnaMdajI mahArAja e dhvani para vivecana karatA eka jagyAe kaThe che, cidAnaMdajI mahArAje A padamAM ajapAjApanI ati uttama sthiti batAvI che. kumatino saMga sarvathA tyAjaya che, kAraNa ke te evI ThagArI che ke kAca ApI ciMtAmaNiratna laI jAya che. paraMtu anubhavIoe to AtmAnuM svarUpa traNa loka vyApakapaNe batAvyuM che. paNa jo puruSArtha vaDe ajapAjApano divyadhvani cAle to tenI layano AnaMda aMdara Ave che.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 anubhava rasa dhvani aMdara saMbhaLAya che bahAra nahi. paraMtu anubhava vinA tenuM svarUpa samajI zakAya nahIM. anAhatanAdanAM jitanagArA cetanAne vAre vAgavA lAgyA. jethI zuddhacetanA piyu milana mATe ati utsuka banI gaI che. cetanarAja paNa have cetanA vinA rahI zake nahIM evI bhAvadhArAmAM kheMcAI rahyAM che. baMnenAM milananI tIvratA vartatA cetana - cetanAnA hRdayamAM AnaMdarasanI anarAdhAra varSA thavA lAgI. Aja sudhI cetana cetanAno bheda hato te have abhedapaNe rahevA lAgyA. dIrghakALanI kAmanA pUrNatAne pAmatAM baMneno Atma mayUra ekatAna thaI nAcavA kudavAne gAvA lAgyo. AnaMdanA avasare AtmamayUra paNa AnaMdarasanI varSAmAM masta bane che. cetanA kahe che ke sarvatra asaMkhyAta pradezamAM nakhathI zikha paryata AnaMdanI ghanaghaTA chAI gaI che. duHkhanuM svapna paNa huM bhUlI gaI chuM. AnaMdaghana svAmInA sahavAsamAM trividha tApa TaLI gayA. have koI paNa jAtano upadrava rahyo nathI. kavizrIe A padamAM zRMgArarasanuM suMdara Alekhana karyuM che. pote eka tyAgI saMta hovA chatAM strI sauMdaryanuM yathAtathya jJAna dharAvatA A saMta sAhityakSetramAM ghaNuM uMDANa anubhavyuM che. laukikavAtane adhyAtma bhAvonA tAramAM gUMthIne kavie mAnavamanane badalavA saphaLa prayAsa karyo che. munizrI sahaja ane saralatAthI lokaSTi badalI zakyA che. strIonA soLazRMgAra kavie A pAMca kaDInA padamAM varNavyA che. zRMgArarasasabhara A padamAM bAhyaAMtara anubhUtinuM alaukika darzana karAve che. A pada sAhityakSetramAM uttama gaNI zakAya tevuM sthAna dharAve che.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa pada-21 Cha Cha Cha Cha Cha Cha 126 "nizAnI dAM vatAvuM re" saMsAramAM anekAneka padArtha tathA jIvarAzio che, temAM keTalAka dRSTa che to keTalAka adRSTa che. keTalAye padArthanuM kArya, sRSTi 52 dRzyamAna hovA chatAM te padArtha adRzya hoya che. jaina paribhASAmAM jene dravya kahevAya che. ( jevA ke dharmAstikAya vagere pAMca dravyo ) tenuM kArya jaNAya che paraMtu te mULadravya dRSTigoca2 thatuM nathI. tevI rIte jIvadravyanI bAhyakriyAo halanacalana, zvAsozvAsa, khAvuMpIvuM vagerethI zarIradhArI jIva potAnuM astitva jAhera kare che paraMtu jIvane (AtmAne ) joI zakAto nathI. mATe ja adhyAtmayogI kavizrI AnaMdaghanajI mahArAja 'goDI rAgamAM' A ekavIsamA padamAM kahe che, nizAnI kahA batAvuM re, tero agama agocara rupa - nizAnI, rupI kahuM to kachu nahi re, baMdhe kaise arUpa ? pArupI jo kahuM pyAre, jaise na siddha anUpa... nizAnI / / 1 / / zuddhacetanA, cettanajI pAse Ave che tathA bannenuM milana thatAM ekarUpa thaI abhinnabhAve rahe che. e samaye tenuM je rUpa che tenuM varNana thaI zake tevuM nathI. kavi cetanane kahe che ke, he Atman ? tAruM rUpa jANavuM tathA samajavuM ghaNuM ja muzkela che. tArI oLakhANa kema karavI tenI koI nizAnI che kharI ? tAruM koI ThAma - ThekANuM che kharuM ? are ! tAruM svarUpa to alaukika che. he cetana ? tane zuM huM paudgalika padArtha sAthe sarakhAvuM? nA, kA2Na ke te to jaDa che. jaDanA guNadharmo tArAmAM zodhyA paNa maLatA nathI tethI jaDa sAthe sarakhAvI nA zakAya. zrI kuMdakudAcArye paMcAstikAyasaMgrahamAM kahyuM che, jIvA puggalakAyA dhammAdhammA taheva AgAsaM / attha tamhi yaNiyadA aNaNNamaiyA aNumahaMtA / / lokamAM dravya cha prakAranAM che. temAM pAMca dravya ajIva che. eka jIva dravya ja jIva che. ajIvamAM jANavAjovAnI zakti nathI. ajIvane jANanAra
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 anubhava rasa tathA jonAra cetana pote ja che. jJAtAdeSTA e to cetanano svabhAva che ane te jIvano asAdhAraNa guNa che. vaLI cetananuM A kArya sarvajana vihita hovA chatAM cetanane jANavAjovAnI zakti sarva sAmAnya jIvomAM nathI hotI. chatAM tenA svarUpanuM varNana zAstra AdhA2e samajavA adhikAdhika prayatna thatAM rahe che. tenuM svarUpa vacanAtIta che to pachI tenI oLakhANa kaI rIte karavI? kavine prazna thAya che ke AtmA zuM rUpI che? rUpI padArthamAM to varNa, gaMdha, rasa ane sparza hoya che. teno AkAra vagere che. tyAre zrI devasenaAcAryajI kahe che, kAsa rasa rupa gaMdhA sadadAdIyA ya jassa Natthi puNte / suddho ceyaNa bhAvo, LiraMJaNo so ahaM bhaNio / / varNa, gaMdha, 2sa, sparza ane zabda Adi jemAM kAMI paNa na hoya te jIva dravya che. kAraNake e pudgala dravyanA pariNAma che. A prakAranuM svarUpa hovAthI te vANIno tathA dRSTino viSaya banI zakato nathI. zrImad rAjacaMdrajIe kahyuM che, nathI dRSTimAM Avato, nathI jaNAtuM rupa bIjo paNa anubhava nahIM, tethI na jIvasvarU5:1 ahIM ziSya gurudevane prazna kare che ke jIva che, tenuM pramANa zuM? kAraNake jIva, dRSTimAM to Avato nathI tathA teno bIjo paNa koI anubhava nathI to pachI tene rUpI kema kahevAya ? tathA tene cetana kema manAya? koIka darzanakAra AtmAnA svataMtra astitvano svIkAra karatA nathI. teo kahe che ke paMca mahAbhUtanA saMyogathI AtmA utpanna thAya che. pRthvI, pANI, agni, vAyu ane AkAza A pAMce maLe che tyAre temAM eka prakAranI zakti utpanna thAya che. tene AtmA kahevAmAM Ave che. vaLI koI AtmAne nitya to koI anitya mAne che. kavizrI kahe che ke he cetana ! tAruM svarUpa kevuM che te to batAva. jo rUpI kahuM to te vAta buddhigamya paNa thatI nathI ane jo arUpI kahuM to jema AkAzane koI bAMdhI zakatuM nathI tathA hAthathI pakaDI zakatuM nathI tema jo arUpI kahuM to tene puNya - pAparUpa karmanuM baMdhana kema lAgI zake?
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 128 vaLI arUpInI utpatti tathA nAza paNa na hoya paNa jIvamAM A kriyA jaNAya che. jo AtmAne arUpI kahevAmAM Ave to tene karmabaMdha kevI rIte saMbhavI zake? arUpI ne rUpInuM baMdhana kema karIne ghaTe? vaLI AtmA saMsArAvasthAmAM hoya tyAre karmathI baMdhAya che ne tyAre te rUpI lAge che. mATe A pramANe AtmAne arUpI vizeSaNa saMpUrNa lAgu paDatuM nathI. to pachI, he cetana? tane huM zuM rUpArUpI kahuM? tuM amuka aMze rUpI ane amuka aMze arUpI ema kahuM to paNa virodha Ave che. kAraNa ke siddha bhagavAna karmarahita che. jJAna, darzana, cAritrarUpa guNaratnono bhokatA tathA amUrta svarUpI hovAthI rUpArUpIpaNuM tyAM ghaTatuM nathI. mATe AtmAne rUpI, arUpI ke rUpArUpI kahevo te vAtamAM muzkelI UbhI thAya che. tethI he cetanA, tAruM svarUpa to vilakSaNa che. te jANavuM ane samajavuM bahu kaThina che. zrI AnaMdaghanajI mahArAja AgaLa kahe che, siddha sarupI jo kahuM re, baMdha na mokSa vicAra; navasaMsAra nA thAre, punya pApa avatAra...nizAnA 2aa. ahIM zrImajI kahe che, he cetana !tane siddha svarUpI kahuM to e vAta paNa mArI zraddhAmAM AvatI nathI. kAraNake siddhane nathI koI baMdhana, to tyAM gayA pachI bIjo koI mokSa nathI. muktAtmA bIjA kayA padArthathI mukta bane? vaLI muktAtmAne karmabaMdha paNa saMbhavI zakato nathI. saMsAramAM baMdhana che to baMdhathI mukti paNa che paraMtu siddha bhagavAnane e ghaTatuM nathI. mATe cetanane ekAMte siddhasvarUpI kahI zakAya nahIM. cetana saMsAramAM varte che. paudgalika vastu sAthe saMbaMdha rAkhe che tathA tene zubhAzubha pariNAme pravarte che. ethI puNya - pAparUpI baMdha thAya che enA phaLasvarUpa sadgati ke durgati ene bhogavavI paDe che. kavizrI AnaMdaghanajI A padanI trIjI kaDImAM kahe che, siddha sanAtana jo kahuM re, upaje viLase koNa; upaje viNase jo kahuM pyAre, nitya abAdhita gauna... nishaanii||3|| jo AtmAne siddha sanAtana karyuM to te paNa yogya nathI kAraNake tethI utpatti ane nAzarUpa kriyA AtmAmAM ghaTI zakatI nathI. vaLI jIva
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 anubhava rasa mAnavagatimAM utpanna thayo ane sthitipUrNa thatAM nAza pAmyo te kema mAnI zakAya? jo ApaNe temAM karmasaMyoga kahIe to karma AvyA kyAMthI? karma jIvane satAvI zake che tathA lAgI zake tema hoya to siddhane paNa karma lAgavA joIe paNa te saMbhavI zakatuM nathI. to zuM AtmAno utpAd vyaya thAya che tema mAnavuM? jo tema mAnavAmAM Avaze to nityapaNAno tathA abAdhitapaNAno lopa thaI jaze. vaLI bauddhamatavAdIo kSaNikavAdI hovAne kAraNe teo AtmAno kSaNe kSaNe nAza tathA utpA mAne che. ane jo ema mAnavAmAM Ave to AtmAnI nityatA khaMDita thAya che tathA abAdhitapaNAno lopa thaze. vaizeSika mata AtmAne kUTastha nitya mAne che. AtmA nitya che, acala che, sthira che vagere siddhAMto nAza thAya che. kAraNake janmamaraNarUpa kriyA najara samakSa jaNAya che. mATe AtmAne ekAMte nitya (sanAtana) kahevo te yogya nathI. ThANAMgasUtramAM be prakAranA jIva kahyA che (1) siddha ane (2) asiddhajIva jo AtmAne siddha sanAtana mAnavAmAM Ave to AvA bheda mAnI zakAya nahIM, paraMtu jIvanI saMsArI avasthA che te sarvane anubhavagamya che. to have prazna thAya che ke to AtmAnuM lakSaNa zuM mAnavuM? ke jethI koI paNa jAtano virodha na Ave. tyAre kavi svayaM praznano uttara ApatAM cothI kaDImAM kahe che, sarvAMgI saba naya ghaNI re, mAne saba paramAna; niyavALI parvano hI thAje, je tarapha tAMna...nirAnikA AtmAnuM satya svarUpa samajavA mATe koI eka naya ne grahaNa na karatAM sarva nayono vicAra karavo ghaTe. ethI AtmA viSenI sAcI samajaNa AvI zake che. AtmAne eka nayane laIne samajavA jaIe to tenuM satya svarUpa samajI zakAya nahIM, mATe nayanuM lakSaNa vicAravuM ghaTe. nayacakramAM kahevAmAM AvyuM che ke "anaMta dharmAtmavere vastutyeka dharmonya jJAna naya:" padArtha aneka dharmayukta hoya che. temAnAM eka dharmanI mukhyatA karI bIjA dharmono apalA5 na karavo, tathA grahaNa paNa na karavA tene "naya" kahevAmAM Ave che. nayavAdamAM eka aMga upara vizeSa lakSya rahe che tyAre "pramANa mATe kahe che ke "sanna dharma pramANe" 2. temaja pramANanaya
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 130 takhtAlokamAM kahevAmAM AvyuM che ke "svapa2 vyavasAyi jJAnuM pramANama" 3. padArthanA sarvadharmanA aMzone grahaNa karI padArthajJAna karavuM te pramANajJAna che. je jJAna sva-parano nirNaya kare te pramANajJAna che. saMsAradazAmAM jIva karmasaMyogI che. vaLI karmane rUpI kahyo che. vaLI jIva, karmathI AvRtta hovAne kAraNe karmasApekSa jIvane rUpI kahI zakAya e vyavahAranayanuM kathana che. zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che ke nigamanayanI apekSAe tathA vyavahAranayanI apekSAe AtmArUpI paNa kahevAya che ane nizcayanayanI apekSAe AtmA arUpI paNa kahevAya che. saMsArI AtmAmAM eka vakhate vyavahAranayathI rUpIpaNuM ane nizcayanayathI arUpIpaNuM ghaTe che. saMgrahanayanI apekSAe AtmA, zuddha sanAtana kahevAya che. dravyArthika nayathI AtmA nitya che ane paryAyArthika nayanI dRSTithI AtmA utpAdu - vyaya thavAthI anitya che. RjusUtranayanI apekSAe AtmA kSaNika che. saMgrahanayanI apekSAe AtmA eka che. vyavahAranayanI apekSAe AtmA aneka che ane evaMbhUtanayanI apekSAe AtmA siddha buddha kahevAya che. ekAMta saMgrahanayathI advaitavAda Ubho thAya che. ekAMta vyavahAranayathI haThavAda athavA sAMkhyamata Ubho thAya che ane ekAMta RjusUtranayanI mAnyatAthI bauddhadarzana utpanna thAya che. zrI motIcaMdabhAI kApaDiyA lakhe che, "AtmAnA ATha caka pradeza jemAM haMmezAM hoya che athavA rahe che tethI saMgrahanayanI apekSAe AtmA siddhasvarUpI kahI zakAya tema ja te dRSTithI tene zuddha sanAtana paNa kahI zakAya." AgamasAra graMthamAM gaNizrI devacaMdrajI kahe che, siddha zabdanI sAta naye vyAkhyA thaI zake che. (1) naigamana :- sarva jIva siddha che kemake sarva jIvanA ATha rucaka pradeza siddha samAna nirmaLa che. (2) saMgrahanaya - sarva jIvanI sattA siddha samAna che. (3) vyavahAranayaH - je vidhAlabdhi guNa vaDe siddha thayo te siddha thayo te siddha (4) RjusUtranaya- je potAnA AtmAnI siddhapaNAnI dazA
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 anubhava rasa oLakhe che ane jenA jJAnano upayoga sateja varte che te jIva siddha jANavo. A nayanI apekSAe samakitIjIvane siddha samAna kahyo che. (5) zabdanaya - je zuddha zukladhyAnanA pariNAme vartato hoya tene siddha samAna kahyo che. (6) samabhiruDha nayaH- je kevaLajJAna, kevaLadarzana tathA yathAkhyAta cAritrAdi guNo sahita hoya tene siddha kahI zakAya. (7) evaMbhUtanaya- jenA sakala karma kSaya thaI, lokAMte birAjamAna hoI, aSTaguNasaMpanna hoya te ja siddha kahI zakAya. A rIte AtmA to sarvAgI che. te pote sarvanayono svAmI che. sarvanaya temAMthI utpanna thAya che. te sarvanayanuM svarUpa samajAve che. te sarva nayomAM vidyamAna che chatAM paNa eka nayathI tenuM svarUpa siddha thatuM nathI. dareka nayathI AtmAne jovAthI tathA dareka dRSTibiduM dhyAnamAM rAkhIne jovAthI tenuM svarUpa samajI zakAya che. eka nayathI vastunuM yathArtha nirupaNa thaI zake nahIM ane nayAgrathI laDAI, jhaghaDA thAya che. duniyAmAM jyAM jyAM nayAgraha che tyAM tyAM yuddhasthalI rANI che. pramANajJAnathI Atmatattva satyarUpe jaNAya che. have AtmAnI oLakha mATe kavi kahe che, anubhavagaucara vastuko re, jANavo yaha ilAja kahana sunanako kachu nahi pyAre, AnaMdaghana mahArAja... nishaanii||5|| cetana ke che ke mArI moTI moTI vAto karavAthI ke mArI vAto sAMbhaLavA mAtrathI huM jaNAI jato nathI. Atmatattvae anubhavano viSaya che. anubhavajJAnamAM je bhAse te satya bhAse che. Atma svarUpano anubhava thayA vinA AtmAnuM kathana ke zravaNa te ekaDA vinAnA mIMDAM barAbara che. anubhavajJAna pachI AtmAno nizcaya thAya che. anubhava pachI AtmapariNatimAM parivartana AvI jAya che. AtmaciMtananA AdhAre AnaMda svarUpa AtmAnI anubhUti thAya che tathA tenI pratIti thAya che. AtmatattvanI satya oLakha tathA tenAM svarUpastha jJAna mATe je mArga che tenuM darzana tathA svarUpa vivecana A padamAM che. Atmatattvane satya puravAra karatuM A pada mahattvapUrNa vAta rajU
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 13ra kare che. - kavie praznottararUpa zailIe jIvanA svarUpanI AtmatattvanI gahana vicAraNA thoDA paNa arthagaMbhIra ane gahana zabdo dvArA rajU karI che ane aMte AtmAnubhUti upara, anubhavagocaratA upara bhAra mUkyo che. - tattvajJAna jevA gahana viSayane kavitAmAM rajU karatI racanAomAM A racanA uttama AdarzarUpa che.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 anubhava 2sa Kka pada-22 ja "vivAra vada vivAra re" zAMtinuM mULa che sApekSavAda. samatvanuM sAmrAjya che syAdavAd dharma ane anekAntavAdanA praNetA che- sarvajJa paramAtmA-tIrthakara. bhagavAna mahAvIranI uttama ane gaMbhIravANInI zrI AnaMdaghana mahArAje kAvyarUpe ApaNane prasAdI ApI che. jemake eka strI koInI dIkarI che. to koInI mA paNa che, te koInI sAsu che to koInI vahu paNa che. je dIkarI che te mA na hoya tema nathI. tema koIpaNa padArthane judA judA dRSTikoNathI jovo tene kahevAya che sApekSavAda. tIrthaMkara paramAtmAe ApaNane syAdavAdanI AMkho ApI che. jemAM nathI koI virATa ke nathI koI vinAza paNa temAM che virATanA vikAsanuM amRta. goDI rAgamAM" kavizrI kahe che, vicArI kahA vicAre re, tero Agama agama athaah...|| vicArI / bina Adhe AghA nahi re| bina Adheya AdhAra; mura vinu phula nadi cAre, yA vIna murIdI nAra. vivAra...!! Atma svarUpanI nizAnI batAvavAmAM keTalI badhI muzkelI che. e svarUpa jIbhethI kahI zakAya nahIM tathA kAnethI sAMbhaLI zakAya nahIM tevuM agocara tAruM rUpa che. A anupama tAruM rUpa e to anubhavagocara jJAna che. e indriyono viSaya nathI. zrI motIcaMdabhAI kApaDiyA lakhe che, e jJAnaprAptinA sAmAnya rIte be mArga hoI zake. eka buddhizALImANasa potAnI vicArazakti dvArA anubhavagocara vastuonuM svarUpa vicAre ane bIjuM divyajJAnathI mahAtmAo je svarUpa batAvI gayA che tene dhyAnamAM laIne pote svarUpa samajavA yatna kare. svataMtra vicAra karatAM bahu prakAranI muzkelIo Ave che te ahIM batAvavAmAM AvyuM che. vastunuM svarUpa jinezvara bhagavAne potAnA divyajJAnathI batAvyuM che.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 134 mAtra tarkazaktithI ke anumAnapramANathI koIpaNa vAta vicArI kAMI kahe to te vAta keTale aMze satya TharI zake? paraMtu jenI aMtaradaSTi khullI gaI che teo Agamano sAra samajI zake che. he prabhu! tArA AgamarUpa samudrano pAra nathI. e samudrano tAga je tArA jevA thAya te ja pAmI zake. kAraNa ke e ja sarva padArthane sarvaprakAre pratyakSa jue che ane jANe che. tethI padArthanA sarva bhAvone jANavAnI zakti tArA jevI dRSTi pAmyA vinA pragaTI zake nahIM. tArA jevI dRSTi maLatA AgamanI vAto samyagarUpe pariName che. zrI buddhisAgarajI mahArAja kahe che ke AtmAmAM A badhI zaktio to pahelI ja che kAraNake guNa ane paryAyano AdhAra AtmA che. AdhAra vinA Adheya na rahe ane Adheya vinA AdhAranuM mUlya nahIM. AtmadravyamAM AdheyarUpa guNa paryAya che paraMtu baMne kArya-kAraNabhAvarUpa che. cha dravyamAM AkAstikAya AdhAra che ane zeSa pAMca dravya Adheya che, jema ke maraghI vinA iMDuM ane ThaMDA vinA maraghI na hoya. A rIte kArya-kAraNa saMbaMdha anAdikALathI cAlyo Ave che. e ja rIte jIva ane karmano saMbaMdha paNa bhagavatIsUtramAM batAvela che. rohAaNagAre prabhu mahAvIrane prazna karyo ___ 'evaM bhavasiddhiyA ya abhava siddhayAya siddhA asiddhA" 1 karma pahelAM ke jIva pahelAM? uttaraH- jema ThaMDu ane maraghIno kAryakaraNa saMbaMdha che tema jIva ane karmano anAdi saMbaMdha che. A vAtane vadhAre spaSTa karatAM zrI AnaMdaghanajI lakhe che, bhuraTA bIja binA nahi re, bIja na bhuraTA TAra; nitI vIna vivasa ghare nadiyAre,vinavina sinirAdhAra..mvivAra ..ArA A kaDImAM kavie sApekSavAdanAM bhinna bhinna udAharaNo ApI sApekSavAdane vadhAre puSTa karyo che. teozrI kahe che ke jema bIja vinA phaLa nahIM ane phaLa vinA bIja nahIM, vaLI jo rAtrI che to divasa che ane divasa che to rAtrI paNa che e baMneno kArya - kAraNabhAva saMbaMdha batAvI adhyAtmamArganA asti nAstimArganI siddhi kare che. divasa paNa rAtrInI apekSAe che. rAtrI AgaLanA divasanI apekSAe che paraMtu bannemAM koNa pahelAM ane koNa pachI te kahI zakAya nahIM te rIte sRSTino paNa
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 anubhava rasa Adi ke aMta nathI. tethI mImAMsako-vedAMtIono Izvara katvavAda Ubho raheto nathI. vaizeSiko ane naiyAyiko paramANuMne anAdi mAne che. kavizrI AgaLa kahe che, ' . siddha saMsArI binuM nahi re, siddha binA saMsAra; varutAlina vera nahi thAje, vina veranI vAratA. vidhArIrUA. saMsArI jIvonI apekSAe siddha jIvo che kAraNake je aSTakarmathI mukta bane che tene siddhanI koTimAM mUkI zakAya che. jo saMsArIjIvo nahIM to siddhanA jIvo paNa hoI zake nahIM. je karma baMdhanamAM che te ja mukta thavA Icche che. A bannemAM koNa pahelAM ane koNa pachI ema pUchavAmAM Ave to tenA javAbamAM baMne saha vartamAna che ja. advaitavAdIo siddha ane saMsArI e baMne vastutaH che ja nahIM ema ekAMtapakSano svIkAra kare che paraMtu te yogya nathI. zrI buddhisAgarajI kahe che ke keTalAka matavAdIo muktaAtmAo punaH saMsAramAM pAchA avatAra grahaNa kare che tema mAne che. e vAta paNa satya TharatI nathI kAraNake karmathI mukta thavA ATalo puruSArtha karyA pachI koNa evo mUrkha hoya ke pAcho karmathI baMdhAya? Izvara kartutvavAdIo saMsAra ane mokSanA kartA tarIke Izvarane mAne che. A vAta para ghaNA prazno thAya ane teno uttara saMtoSakAraka na maLe. mATe e vAtane paNa sthAna rahetuM nathI, kAraNa ke badhAM dravya svataMtra che ane badhAM potAnA svabhAvAnusAra pariName che. kartA vinA kriyA nathI ane kriyA vinA kartA siddha thato nathI. AtmAmAM cha kArako ghaTe che. kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna, adhikaraNa. A kArakono kartA AtmA che ane te saMbaMdhI dareka kriyA AtmAmAM che. mATe koIpaNa karmano kartA AtmA (jIva) che. vaLI jIva vinA koIpaNa kriyA ghaTI zake nahIM mATe kartA-karmabhAva anAdi che. te vAtane spaSTa karatA zrI AnaMdaghanajI mahArAja A padanI cothI kaDImAM kahe che, jAmana maraNa vinA nahi re, maraNa na janama vinAsa; lIpa vInuM paravazatA vAre, vina vIpa pa2vAza...vivAra... kA mRtyu vinA janma na hoya ane janma vinA mRtyu na hoya. prakAza
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 136 vinA dIpaka hoya nahIM ane dIpaka vagara prakAza na hoya A rIte baMneno avinAbhAva saMbaMdha che. anAdi saMsAramAM bhaTakatA AtmAne karmanI malinatAne kAraNe janmamaraNarUpa kriyAo karavAnI rahe che ane te kriyAnA paripAka svarUpa karmaphaLa bhogavavAM aneka gati yoniomAM paribhramaNa karavuM paDe che. AtmA mULa zuddha svarUpe arUpI hovA chatAM, karma apekSAe rUpI che. AtmA adaSTa hovA chatAM tenI jANavA-jovAnI zakti zarIra dvArA dezya hovAthI tene vyavahAranayathI rUpI kahI zakAya che. mATe zarIra sApekSa AtmA rUpI che ane karmAdhArita janma - maraNa thayA kare che. jyAM karma che tyAM janma-maraNa avazya che ja. tethI janma vinA mRtyu saMbhavI zakatuM nathI ane mRtyu vinA janma paNa thaI zakato nathI. chatAM paNa eka vAta che ke arihaMta paramAtmAne tathA kevalI bhagavaMtone mRtyu hovA chatAM temano purnajanma nathI kAraNa ke caramazarIradhArIone karmAbhAve mRtyu pachI janma hoI zake nahIM vaLI janmamaraNanI kriyA karmasApekSa che. karmarUpI grahaNathI mukAyela AtmAne kadI paNa saMsAra saMbhave nahIM. amuka jIvano janma thayo te AgAmIbhavanA mRtyunuM sUcaka che. janma pahelAM jo mRtyu na hoya to jIva Avyo kyAMthI? zA mATe Avyo? konI preraNAthI Avyo? vaLI jIva, amuka ja sthAne janma pAme che ane AyuSya pUrNa thatAM eka kSaNa paNa rahI zakato nathI. tenuM zuM kAraNa? vagere ghaNA praznottara thAya paNa tenA javAba rUpe karmodaya ja che. - jema janmamaraNano saMbaMdha che. tema kavie dIpaka ane prakAzano saMbaMdha batAvyo che. dIpaka che to prakAza paNa che eTale ke jyAM jyAM dIpaka che tyAM tyAM prakAza che ja, paNa jyAM jyAM prakAza hoya tyAM dIpaka hoya paNa ane na paNa hoya. jema ke hIrA, ratna, maNi, sUrya-caMdra, tArA vagereno prakAza hoya che paNa dIpaka nathI chatAM kavie dIpakanuM udAharaNa lIdhuM che kAraNake dIpaka prakAza mATe prasiddha che. tevI rIte jIva ane karmano saMbaMdha che. sApekSavAda samajAvavA kavie bhinna bhinna udAharaNo ApyA che. kavi AgaLanI kaDImAM kahe che,
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 AnaMdaghana prabhu vacanakI re, pariNati dharI rucivanta; zAzvata bhAva vivArate thAre, raheto anA ivanaMta..vidyArI....phA kavi AnaMdaghana, paramAtmAnuM svarUpa samajAvatAM kahe che ke he jIva!tuM paNa paramAtmA svarUpa cho. AnaMdarUpa rAzI cho. akhaMDa caitanyamaya svarUpa tuM tuM AtmA, tuM tArA svarUpane pragaTa karavA svapuruSArtha kara. jinezvaradeva ke jemaNe zuddha AtmasvarUpane pragaTa karI AtmasvarUpano upadeza Apyo che. jethI tenAM vacanonI mahattA, gaMbhIratA tathA vizALatA ApaNI dRSTimAM AvI zake. kavi kahe che ke prabhunAM vacanone vicAranI sarANe caDAva pachI ja tenA para AsthA rAkha. samajaNa pUrvakanI zraddhA hoya tathA tattva tarapha ruci thatAM pariNati te tarapha vahe che. Ama AtmAnA zuddha akhaMDa nitya ane nirmaLa anAdi- anaMtabhAvamAM ramatA zAzvata siddhi meLavI zakAya che. - kavi kahe che ke sarvajJanA vacanamAM zraddhA thavAthI para tarapha vahetI pariNati sva tarapha vahevA mAMDe che ane cetana tathA jaDanA zAzvatabhAvonuM rahasyodghATana thaze. kavi kahe che ke jo tame sRSTine paramezvarakRta mAnazo to jaDamAMthI caitanyanI utpatti ane cetanamAMthI jaDanI utpatti mAnavI ja paDaze paNa te kadI zakya ja nathI. vaLI pRthvI zA mATe banAvI? tene banAvavA vastuo koNa lAvyuM? to vaLI e vastuono banAvanAra koNa che? jeNe vastuo banAvI tene banAvanAra koNa che? vagere aneka praznonI hAramALA racAI jaze. tyAre jainadarzana kahe che ke e badhA anAdi anaMta bhAva che. paryAyApekSA padArthamAM utpAda-vyaya che. dravya apekSA anAdi anaMta bhAva che paNa naya pramANa vaDe dravya-paryAya jANavAthI dareka padArthanA praznonuM nirAkaraNa thaI jAya che. jema bIja ane phaLa anAdi che. tema siddha ane saMsArIbhAva paNa anAdi che. dravya - paryAyanA taraMgomAM khelI rahyuM che paNa jIvanI paryAya daiSTi dUra thatAM ane dravya - daiSTi khulatAM jainazAstranA agamya UMDANane mApI zakAya che. tathA AnaMdaghanasvarUpa paramAtmA prabhuno zAzvata AnaMdabhAva mANI zakAya che Avo uttamabhAva A padamAM batAvavAmAM
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 138 Avyo che. A pada dvArA jainazAstronuM rahasya samajAvavA kavi saphaLa thayA che. AbAlavRddha sarvajanone samajAvavA vividha udAharaNo ApI tattvane saralatAthI nirupyuM che. A pada ghaNuM ja tAttvika tathA mArmika che. P
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 anubhava rasa pada-23. "avadhU anubhava tivA nA" anubhavanuM eka bindu AtmabhAvano sidhu banI jAya che. anubhava pachIno AnaMda, jANe sarakArI nANAMnI mahora. AvI AtmAnubhavanI anubhUti indriyajJAnathI para che. para bhAvothI bhinna evA anubhavane kavie A padamAM vAcA ApI che. jema traNa divasanA bhUkhyAne, sUkA roTalAno TukaDo maLe ane jevo AnaMda thAya tethI vizeSa AnaMda AtmajJAnIne AtmAnubhava thatA thAya che. mATe ja zrI AnaMdaghanajI mahArAja "AzAvarI rAgamAM A trevIsamA padamAM kahe che, avadhU anubhava kAlikA jAgI, mati merI Atama zu mIlana laagii...avdhuu|| jAye na kabahu aura Dhiga nero, torI vanitA verI; mAyA ghelI kuMvara dAthe, vira DeDha vana gherI... avadhU. 1 kavie ahIM anubhavajJAnane prathama sthAna ApyuM che. koIpaNa padArthanuM prathama jJAna thayA pachI ja tenuM zraddhAna thAya che. mATe ja sarvajJA paramAtmAe kahyuM che ke "paDhamaM nA tamo vayA'' pahelAM jJAnane mahattva ApatAM bIje sthAna para kahevAmAM AvyuM che ke "no nIvevi viyANa' je jIvane jANe che te ajIvane paNa jANe che. mATe prathama AtmajJAnane sthAna ApavAmAM AvyuM che. jaDabhAve jaDanuM jJAna meLavyuM paNa have AtmabhAve AtmajJAna meLavavAnuM kavi kahe che. A padamAM caitanya, svaghare padhAre che. tethI sumati tathA caitanyanuM milana thayuM. have sumati cetanane kahe che ke, he zuddha cetanajI! tame jayAre zAzvatabhAvamAM anAdi anaMtabhAvomAM ramo cho tyAre anubhavajJAnarUpa kaLI je Aja sudhI bIDAyelI hatI te khIlI jAya che. AtmasvarUpanuM dhyAna karatAM anubhava jJAna prApta thAya che. anubhavanI kaLInI suvAsa comera phelAI jAya che. sva tarapha dRSTi thatAM have samajAya che ke huM pote to anAdi anaMta chuM.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 140 arUpI avinAzI zAzvata padArtha chuM. sarvathI bhinna evo huM AtmA chuM. huM varNa-gaMdha, rasa, rUpa, sparza svarUpa nathI, huM to zuddha, caitanya, akhaMDa, avinAzI, agocara Atmatattva chuM. A prakAranuM ciMtana thatAM mAyArUpI dAsI ane tenA kuTuMbIo krodha, mAna ane lobha vagere para aMkuza AvI jAya che. doDha divasa tene dAbI rAkhavAthI anubhavajJAna pragaTa thAya che. ahIM "heDha' zabda eTale doDha divasa, eTale thoDo vakhata. anubhavakalikA jAgRta thatAM mati AtmA sAthe maLavA lAgI. mana paNa vyavasthita kArya karavA lAgyuM tethI paryAyaSTi haTIne dravyadRSTi banI gaI. je indriyo viSayabhogI hatI te svarUpa guptA banI gaI. jethI "ame jaIzuM svarUpa svadeza jo eka alaukika AnaMdano anubhava thAya che. A kaDIno bhAva evo che ke samyakadarzananI prApti thatAM, AtmAnubhava kalikA khIle che ane cAra kaSAyono upazama thatAM thoDA samayamAM zuddha dazA pragaTa thAya che. cetanamAM anubhavarUpI samyagdarzananuM kamaLa khIlatAM, kamaLanI parAga cArebAju prasare che. ethI AtmadazA pragaTe che. A dazA pragaTatAM saMsAranuM kArya sImita thaI jAya che. zrI AnaMdaghanajI mahArAja bIjI kaDImAM kahe che, janama jarA marana vasI sArI, asara na duniyA jetI; ke vavAya navA meM nIMyA, virasa para mamatA itI. savadha... 2 AtmA jayAre nijavaibhavane jANI tenA bhoga mATe yatna kare che, tyAre AtmAnAM janma maraNa ane jarA sImita banI jAya che. jema UMbare Avela sArA narasA mANasane AvakAra ApIe to te gharamAM praveze che paNa jo upekSA karavAmAM Ave to tenI meLe ja cAlyo jAya che. tema ajJAnane kAraNe kumati AMgaNAMmAM UbhI UbhI rAja karatI hatI. have samyakatvano sUryodaya thatAM kumatinAM kALAM kAmo dekhAvA lAgyA temaja cetanane nijavaibhava tathA zaktino khyAla Avyo. cetana nija vaibhava nihALatAM dehadRSTi gumAvI de che. zrI rAjacaMdrajI kahe che, deha chatAM jenI dazA, varte dehAtIta, e zAnInAM caraNamAM, ho vaMdana agaNita 1
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 anubhava rasa sumati kahe che ke he cetanarAma ! janmamaraNa dehanA thAya che. sukhaduHkha deha bhogave che kAraNake te karmajanya che. tyAre tAro svabhAva to jovA jANavAno che. cetananI have dRSTi badalANI che. have dehadRSTi rahI nathI. pachI janmamaraNanA pherA to kyAMthI saMbhave ? kavie cetanane phakIra kahyo che kA2Na ke jeNe phIkaranI phAkI karI dIdhI che te phakIra che. cetane janmamaraNanI phIkara TALI nAkhI che. eTale sumati kahe che ke mArA saMyoge tame masta phakIra banI gayA cho. have mamatAnuM ghara ukheDI nAMkha. mamatAnAM pAyA 52 janmamaraNanI dIvAlo caNAyelI che. pAyo halI jatAM dIvAlo ghasI paDe che ane dIvAlo tUTatAM pUro saMsAra khatama thaI jAya che. jethI anaMta siddho sAthe zAzvata sthAna pAmI zakAya che. anubhavanI yathArthatAnuM varNana kavi trIjI kaDImAM kare che. anubhavarasameM roga na sogA, lokavAda saba maTe / hevana azvata banAvi vASita, zivazaMvara ga meTA... / / avadhU...|| rU|| anubhavanI kaLI khIlatA cetananI anaMtakALanI mahenata saphaLa thAya che. dareka jIvo 52mapadanI prApti arthe dhArmika kriyA - anuSThAno kare che. koI ghara choDI jaMgala vAsa kare che, to vaLI koI sAdhu bane che. koI tapa kare che, to koI japa kare che paNa darekanuM lakSya Aja sudhI je nathI anubhavyuM te anubhavavAnuM kAraNa ke anubhava thayA pachI rogazoka sparzI zakatA nathI to pachI lokavAdanI to vAta ja kyAM rahI ? pachI skUla karmo tarapha dRSTi rahetI ja nathI. tethI mIrAM paNa kahe che ke "mere to giridhara gopALa, dUsarA na koI" mIrAMe' giridharane zodhavA mA-bApa, pati, rAja ke parivAra badhuM ja choDayuM. samAjanAM baMdhano paNa choDI dIdhAM. mIrAMe kahyuM che ke "duniyA volatI raheLI, maiM merA hArya ratI rI. anubhavarasanA rasiyA sarvabhayothI mukta banI jAya che pachI lokavAdane koI sthAna rahetuM ja nathI. AtmabhAvonI sthiratA merusamAna AvI jAya che. evI acala avasthAne sAdhaka dhAraNa kare che. zrI buddhisAgarajI mahArAja kahe che, " anubhavajJAnIne aMtarathI rogazokano anubhava karato nathI. temaja loko game te bole te tarapha lakSa Apato nathI lokopavAdathI bhayabhIta thato nathI. anubhavajJAnI divAnI duniyAnA bolanI upekSA
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 142 kare che". paNa je anubhavekalikAno rasa pIe che te ja teno anubhava karI zake che. sAMbhaLavA ke kahevA mAtrathI anubhavarasa prApta thato nathI. anubhavI bAhya deSTi dUra karI aMtaradRSTi vaDe mokSa tarapha prayANa kare che. chevaTe kalyANa svarUpa paramAtmAne bheTe che. Avazyaka sUtramAM kahyuM che, "siva mana maya mata muravaya" rU te ziva, karmarajathI rahita, rogarahita thaI akSaya sukhanA bhoktA bane che. cetananuM zuddhasvarUpa ziva-zaMkara jevuM ja che. sAdhakanI aMtaradazAnuM varNana karatAM kavizrI kahe che, varSA buMda samudra samAnI khabara na pAve koI, kAnaMvadhana hai jyoti samAve, navuM varudAve to. avadhUA kA varSARtumAM vAdaLa chavAyA AkAzamAMthI varasAdanI dhAra vRMda bUda rUpe thAya che paNa e jaLa vahetuM vahetuM samudramAM samAI jAya che pachI tenuM alaga astitva rahetuM nathI. tema jayAre jIva ziva banI jAya che tyAre te anaMta siddho sama banI jAya che. eka jayotamAM badhI jayota maLI jAya che. jema ke kahyuM che, eka mAMhI aneka rAje, aneka mAMhe eka daMga, eka aneka kI nAhi saMkhyA, namo siddha niraMjana.4 dareka jIvanuM alaga- svataMtra astitva hoya chatAM eka aneka sama banI jAya che. zrI motIcaMdrabhAI lakhe che ke "anubhavarasanuM pAna karyA pachI je kriyA karavAmAM Ave che te eka bindu samAna hoya to paNa eka apekSAe samudratalya thaI jAya che. amuka kriyAno AdhAra adhyavAsAyanI nirmaLatA para che. bAhya svarUpe eka sarakhI kriyA karanAra be vyaktimAMthI eka mahAkarmabaMdha kare che tyAre bIjo udAtta avasthA bhogave che. anubhavajJAnanI jayota AtmAmAM samAI jAya che. Atmajyota AtmAthI bhinna nathI. AtmA tathA Atmajayota baMne eka rasarUpa thaIne rahe che. anubhavajJAnI bAhya ceSTAo dvArA potAnuM jJAna bIjAone jaNAvI zakatA nathI ane jaNAvavA IcchatA paNa nathI. je anubhava kare tene te jJAna thatAM, tevI dazAne pAme che. anubhavajJAna thayA pachI cetananuM manorAjaya evuM vizALa banI jAya che ke te samudramAM paDelA TIpAMnI jema
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 anubhava rasa samudramaya banI jAya che. tene pachI potAno vyaktibhAva sthApana karavAnI IcchA rahetI nathI. te AtmA jayAre siddhadazAe pahoMce che tyAre tyAM samudra sAthe potAnAM Atmabindune meLavI de che. sArAMza e ke siddhadazA prApta karyA pachI paNa potAnuM svataMtra astitva rahe che kAraNake eka dravya bIjA dravyamAM bhaLI jatuM nathI. te rIte dareka padArtha potapotAnI rIte svataMtra che. guNo paNa svataMtra che. jJAna apekSAe sarva jIvo siddha samAna che. to paNa darekanuM kevaLajJAna ane kevaLadarzana svataMtra che tathA dareka jIvono "Atmadhana" svataMtra che. je jIva mokSagAmI hoya te chello deha (caramadeha) choDe te samaye tenuM zarIra je avasthAmAM hoya te ja AkAre tenA Atmapradezo goThavAI jAya che tathA caramazarIranI je avagAhanA hoya te pramANe 2/3 bhAge dhana paDe che. tethI kavie "AnaMdaghana' zabdano vAraMvAra prayoga karyo che. badhA siddhAtmAnA Atmapradezo ghanAkAre goThavAyelA hovA chatAM eka-bIjAne bAdhaka ke rodhaka thatA nathI. astitva guNane kAraNe badhA svataMtra che. - sAdhaka potAnA jIvanamAM sarva prathama deha ane AtmAnI bhinnatArUpa AtmAnaMdano anubhava kare che. tyAre e AnaMda apUrva, divya ne bhavya hoya che. e anubhava uttarottara vRddhi pAmatAM sAdhakane alpabhavamAM saMsArathI mukta karAvI de che. tethI kavie A padamAM anubhavane kalikA kahI che. kaLI nAnI hoya, kaLImAMthI phUla khIle che. phUla sIdhuM khIlatuM nathI, tema deha bhinna AtmAno anubhava sarvaprathama alpasthitino hovAne kAraNe "kalikA' kahyo che kAraNa ke anAdikALano mithyAtvI jIva sarva prathama upazama samakita pAme che evI eka mAnyatA che. A samakitanI sthiti utkRSTa aMtarmuhUrtanI che tethI phUla karatAM kaLInI sthiti alpa hovAnA kAraNe kavie prathama AtmAnubhavane kalikA kahI che pachI kSAyikasamyakatva pragaTa thatAM kusumanuM rUpa dhAraNa kare che. A rIte A pada AtmasAdhaka mATe protsAhakane preraNArUpa che. jema phUla khIlavAmAM sUrya nimitta bane che tema bhavyAtmA sUryasama sadgurunA jJAnanuM pAna kare to temAMthI AtmAnubhava rasanuM AsvAdana kare che tathA AnaMda pAme che. hakIkatamAM A pada preraNAdAyI che.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 144 pada-24 "mune mAro kaba milaze manamelu" / zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM sAdhakanI nijAnaMdanI mastI varNavI che. sumatinI samajAvaTathI cetana svaghara padhAravA taiyAra to thayo paNa jyAM sudhI gharanA AMgaNAmAM Ave nahIM tyAM sudhI potAnI strIne zAMti kyAMthI vaLe? zuddha cetanane maLavA atyaMta vyAkuLa che. A vyAkuLatA zrI AnaMdaghanajIe svAnubhavanA AdhAre zabdadehe ApaNI samakSa mUkI che. jema tRSAtura mAnava, pANInI zodhamAM cAre bAju doDato hoya che e rIte sAdhaka kavie AtmatRSA chIpAvavA mATe grAma, nagara, jaMgala, parvato tathA guphAomAM vasavATa karyo chevaTe svapuruSArtha dvArA kavie cetanane manAvyo. te svaghare AvavA taiyAra to thayo paNa haju cetanAne ghare pahoMcyo nathI. zuddhacetanA, cetana mATe keTalI vyAkuLa che te have cetanAnA zabdomAM ApaNe joIe. kavizrI AnaMdaghanajI "rAmagrI" rAgamAM kahe che, mune mAro veva minAze manamelu...... mune manamenu viNa tti nI, vAne vana vorDa velU...munA zuddhacetanA kahe che ke jenI sAthe mAro svabhAva maLI gayo che, jenI sAthe meM kadI bheda joyo, jANyo ke anubhavyo nathI. evA zuddha caitanya vinA mAro meLa koInI sAthe jAme nahIM. haMmezAM niyama che ke sarakhA svabhAvavALAno tathA sarakhA vicAravALAno meLa adhika hoya ane jo meLa hoya to ramavAnI majA Ave. tethI sumati kahe che ke mAro ne cetanano svabhAva eka ja che. tenI sAthe eka thaIne rahevA IcchuM chuM. cetana jJAnasvabhAvI che. enA anubhavajJAnanI vAto karavAthI kAMI vaLavAnuM nathI. paNa jJAyakabhAva prApta thatAM jJAyakane anubhavI zakAya che. jJAyaka jJAnathI zeyane jANe che tathA zeya jJAyakanA jJAnamAM jhaLake che. paraMtu jJAyaka zeyarUpa banI jato nathI. jJAna zeyAkAre pariName che ane
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 anubhava rasa jJAyaka tene potAnA svabhAvanusAra jANavAnuM kAma kare che paNa vAstavika dRSTi khulatAM cetana svayaM jANI zake che ke huM pote ja zeya chuM para padArthane jotAM jotAM cetanane potAnA svarUpanuM darzana thAya che. eTale ke huM zeya chuM. mAro jJAyaka svabhAva che. huM mane jANuM, huM mane jouM, huM mane pAmuM. Avo jJAyakabhAva jyAre puSTa bane che tyAre cetana cetanAno meLa jAme che eTale cetanA kahe che ke huM pativratA strI cetanArANI chuM, huM para padArtha sAthe keli na karuM. "mana vinA maLavuM ne bhIMta sAthe bhaLavuM" e rIte jyAM prema na hoya tyAM saMbaMdho lAMbo samaya TakI zakatA nathI. cetana sAthe teno jJAnasvabhAva maLe tyAre ja ramata ramavAno AnaMda Ave. vibhAvadazA sAthe cetana rame te koIpaNa rIte ucita na gaNAya. koI mUrkha evI ramata rame to e retInA koLiyA bharAya nahIM, ane tenAthI peTa bharAya nahIM, teno svAda paNa hoya nahIM mATe ja kavi kahe che ke he cetana! te anAdikALathI retInA koLiyA bharyA che. tethI tane AnaMda Avato nathI ane kyAMya TharIne ThAma besato nathI. tuM tArA svabhAvane pragaTa kara. zuddhacetanAmAM sahaja AnaMdano dariyo vilasI rahyo che. zuddhacetanAmAM anaMtajJAna, darzana, sukha ane vIryarUpI Rddhi vilasI rahI che. cetanA cetana sivAya anya koIpaNa sAthe ramavA taiyAra nathI. tenAM romaromamAM cetananuM sthAna che. tethI kahe che ke mAro cetananAtha mArA manano milApI che. tethI ja huM tenuM vAraMvAra smaraNa karuM chuM. zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che, mana maLatAM meLo kahyo, meLA bIjA phoka, mana maLyA viNa bolavuM- raNamAM jevI poka. mana maLyA viNa prema nahi, mana meLA muzkela, buddhisAgara jANavuM anu bhavIne sahela jenI sAthe mana maLI jAya che tenI sAthe satya prema joDAI jAya che. Avo prema to jeNe anubhavyo hoya te ja tene jANI zake. teno raMga koI anero ja hoya che. bAhya premamAM pradarzana hoya paNa vAstavika premamAM svadarzana hoya, bAhya premamAM ADaMbara hoya paNa vAstavika premamAM sahajatA hoya, bAhya premamAM hRdaya koruM hoya che tyAre sAcA premamAM hRdaya bhIMjAya che.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14s anubhava rasa Apa mibhyAthI aMtara rAkhe, sumanuSya nahi te lelU: / AnaMdaghana prabhu mana milIyA viNa, ko navi vilage celu... ||mune||2|| A kaDImAM kavi kahe che ke jyAM hRdayano prema che tyAM koI aMtara hoya ja nahIM. sAcA premamAM aMtara pADato paDado paNa haTI jAya che. premano paricaya Apavo paDato nathI paNa e premahRdaya parasparano paricaya meLavI le che. hRdayapUrvakanA premamAM dilanA daravAjA khullI jAya che ane mUkabhASAno vahevAra cAlu thAya che. ahIM kavie adhyAtmabhAvathI AtmabhAve milana batAvyuM che. Atma svasvabhAve na maLe ane parabhAve maLe to te milanathI AnaMda prApta nahIM thAya. - kavi kahe che ke mana bhALyA vinA eka bALaka paNa tamArI pAse AvatuM nathI pachI te bALaka potAnuM hoya ke anya koInuM. eka kUtaruM paNa prema joine tamArI pAse AvI pUMchaDI paTapaTAve che tathA pagamAM ALoTI prema pradarzita kare che. to zuM mAnava premanI bhASA na jANe? paNa jo dilanA daravAjA khullI gayA hoya to AnaMda-maMgaLa che. zrI AnaMdaghanajI kahe che ke svabhAvanI ekatA thayA vinA ane mane maLyA vinA koI celo paNa thato nathI. saMsAratyAganI vArtA kAMI vAkacAturya ke tyAga vairAgya para AdhAra rAkhaze nahIM paNa AvanAra vyakti temano sadbhAva joze ane tyAgane biradAvaze. guruno tyAga joI ziSya paNa tyAgamArge AgaLa vadhaze. cAritravAna AtmAonAM cAritrano prabhAva vyakti tathA samAja para paDatAM tyAgIo tarapha bhakita umaTatA temanAM caraNomAM samarpita thAya che. A pada mAtra be kaDInuM che paNa emAM kavie cetana tathA cetanAnA milApanI suMdara vAta karI che. A padamAM vibhAvadazAnI nirarthakatA upara tathA saMkalpavizuddhi upara adhika bhAra darzAvyo che. suMdara rUpako yojI kavie A padane manohara banAvyuM che. IIII
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147 pada-25 . " jyAre mune mitrazya mAho" anubhava rasa adhyAtmamArganI tIvra jhaMkhanA vinA AtmaprApti thatI nathI. adhyAtmayogI zrI AnaMdaghanajI mahArAja eka evA sAdhaka che je jemaNe AtmamastI mANatA ja padoccAraNa karyuM che. adhyAtmamArganA sAcA sAdhakanI dazA kevI hoya che te kavizrIe rAmagrI rAgamAM varNavela che. kyAre mune milazye mAharo saMta sanehI.... / kyAre / saMta sanehI surIjana pAkhe, rAkhe na dhIraja dehI..... / kyAre / / AtmasvarUpanI prAptinA pipAsusAdhaka jeNe AtmAnI bhALa meLavI lIdhI che tenI pAse jAya che ane aMtaranI vedanA vyakta kare che. he saMto ! mane mAro svAmI kyAre maLaze ? tenA vinA mane have kyAMya cena paDatuM nathI. mArA nAtha vinA mane nathI gha2mAM cena ke nathI mane bahAra cena. Dhe anubhavI saMto ! Ape to tene jANyo che. anubhavyo che. he prabhu ! mane batAvo mAro anaMtaguNanidhAna AtmA kyAM saMtAyo che ? AtmaprApti vinA A anaMtasaMsAramAM huM duHkha pAmI rahyo chuM. zrImad rAjacaMdrajI kahe che, jeha svarUpa samajyA vinA, pAmyo duHkha anaMta, samajAvyuM te pada namuM zrI sadaguru bhagavaMta. anaMtasaMsA2 paribhramaNanuM mULa kAraNa che, svarUpanuM ajJAna. Aja sudhI te jANyuM nathI. paNa he gurudeva ! Ape te svarUpa anubhavyuM che. Apa mane paNa mArga batAvo. dIpaka vaDe dIpaka pragaTe tema ApanA anubhavajJAnathI mArA AtmadIpa pragaTI jaze. Apa ja mArA mArgadAtA cho. mATe ja kahyuM che, guru vinA ko nahi muktidAtA, guru vinA ko nahi mArgagaMtA guru vinA ko nahi jADayahartA, guru vinA ko nahi saukhyakartA .... / / 2 / / gurumahimA apAra che, mArga bhUlelA pathika mATe mArga batAvanAra bhagavaMta samAna che. kavi kahe che ke he saMto ? mArA snehane jANanAra evuM
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 148 zuddha AtmasvarUpa aMtara vinA mane kyAre prApta thaze. jenA manamAM evI pratIti thAya ke A vastu meLavavA yogya che te vastu meLavavA prabaLa jhaMkhanA jAge tathA satata puruSArtha upaDe to e vastu jarUra meLavI zakAya che athavA jeNe meLavI che te vyaktinuM mArgadarzana levAthI te vastu sahajatAthI meLavI zakAya che. durlabha vastu paNa sulabha banI jAya che. sadgurunA zaraNa vinA kAMI sulabha nathI. paNa sadguru kone kahevAya ?. tenA mATe zrImad rAjacaMdrajIe kahyuM che, kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa abhilASa; bhave kheda, prANIdayA........ jenA kaSAyo maMda paDI gayA che. mokSa taraphanI satata laganI lAgI che vaLI je guNAnurAgI che. bIjAnA pahADa jevaDA doSane rAI jevaDA jue che ane nAnA guNane moTo gaNe che tevI viziSTadeSTi jene prApta thaI che te sadguru athavA saMtapuruSanI koTimAM AvI zake che. tethI zrI AnaMdaghanajI kahe che ke he saMto, mAre vastutaH zuddha Atma svarUpa sAthe abheda prIti che. mAro eja sAco snehI che. AvA uttama snehIno saMgAtha hato chatAM paNa huM Aja sudhI ajANa hato. mArI vastu je mArI pAse ja hatI te Ape mane zodhI ApI. gurunAM upadezathI jaNAyuM ke Aja sudhI huM jene mArA mAnato hato te badhAM khoTA che, parAyA che. mArA sAcA sagA koNa che te samajAyuM. have huM tene pAmavA utsuka chuM. mAro prabhu mArAthI ATalo najIka che te jANyA pachI mArI dhIraja rahetI nathI. have mAruM lakSya te dizAmAM maMDAyuM che. temAM ja mArI sthiratA che. jema-jema sthiratA sAdhato jAuM chuM tema tema mArA saMbaMdhIothI mAruM milana thatuM jAya che. te badhAmAM sarva prathama che samatA. tyArabAda kSamAdi daza yati dharmo, Indriya saMyama, kaSAyatyAga, yoga nirodha vagere zaktio prApta thatI jaze. sAdhakane AtmamilananI tIvra jijJAsA jAgI che. tIvravyathA UbhI thaI che. AvI aMtaradazAnuM varNana kavi bIjI kaDImAM kahe cheH jana jana Agala aMtaragatanI, vAtalar3I kahuM kehI; AnaMvadhana pramu vaidya viyoge, jIma nIve madhumehI....jyAre 25 svarUpa2maNatAnA jijJAsu sAdhaka saMto pAse jAya che ane potAnA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 149 anubhava rasa mananI vAta kare che. sAthe sAthe tene evuM paNa lAge che ke huM mArI A vyathA konI pAse jaIne karuM? AvI vAto game tenI pAse na thAya. badhAne kahevAthI to loko ApaNane mUrkha gaNe. vastu najIka hovA chatAM dekhAtI nathI. asthiratAne kAraNe padArtha jJAnamAM paNa bhrama Ubho thAya che ane e ja moTo roga che. jema asthira pANInA taraMgomAM paNa asthiratA jaNAya che tema mArA yoganI asthiratAne kAraNe zuddha svarUpa jaNAtuM nathI ne khoTo bhrama pedA thAya che. Aja mahAroga mane lAgyo che. AvI mArI aMtaravedanAnI vAto huM kone kone jaIne karuM? he nAtha ! Apa to kuzaLa vaidha cho. jene madhumehano roga thayo hoya te kuzaLa vaidha sivAya jIvI na zake. he deva! Apa mArA roganuM nidAna karI mane roga mukta karo. zrImad rAjacaMdrajI kahe che, AtmabhrAnti sama roga nahIM, sadguru vaidha sujANa, guru AzA sama pathya nahIM, auSadha vicAra dhyAna. / 1aaaa. mArI bhrAntinA bhAMganArA prabhu Apa ja cho ApanA zuddha svarUpanI vicAraNAthI tathA dhyAnathI mArAmAM paNa evuM zuddha svarUpe pragaTa thaze. huM mArAmAM nityAnaMda prabhune pAmI zakIza. mArA nAthanuM parokSa svarUpavicAratA temAM layalIna banI jatA paNa anero AnaMda anubhavuM chuM. kSayopazamabhAvathI samyacetanA cothA guNasthAnakathI bAramA guNasthAna sudhI teno parokSa anubhava kare che eTale ke parokSapramANamAM samAveza thAya che. zrI buddhisAgarajI kahe che ke "kSAyikabhAvathI zuddhacetanA kevaLajJAnarUpa che ane teno pAdurbhAva teramAM guNasthAnakamAM thAya che". ahIM zuddhacetanA cetanane pratyakSa maLe che. kSayopazamabhAve ke upazamabhAve zuddha thayelI cetanAne apekSAe zuddhacetanA mAnI zakAya che. zuddhacetanA anubhavane kahe che ke have mArAthI jIvI zakAtuM nathI. huM vibhAvadazAthI pIDAI rahI chuM. mArI A bImArIthI kuzaLavaidha sivAya . koI mane mukta karI zakaze nahIM. he AnaMdaghana prabhu! mArI bImArInuM mULa Apa ja kADhI zakazo. Aja huM Arta banI gaI chuM. zrI rahI chuM. A padamAM sAdhakanI kevI tIvra jijJAsA che, kevI jhaMkhanA jAge che te batAvavAmAM AvyuM che. AtmAnI vAto sAMbhaLavAthI ke smaraNa karavAthI
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 150 jo zAMti chavAI jatI hoya to pratyakSAnubhavathI kevo uttama AnaMda pAmI zakAya che, te to anubhavI ja jANe che. kavizrIe A be kaDInA padamAM paramapadanI prApti mATenA sAdhakanA talasATane suMdara padAvalimAM abhivyakti ApI che.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151 anubhava rasa 5-26 avadhU varSa nAnuM gunadInA" adhyAtmayogI zrI AnaMdaghanajI mahArAja svAnubhUtiyogya zabdo vaDe sAdhaka AtmAnI yogyatAnuM darzana karAvatAM kahe che ke vyakti game te sthAne javA Icche paNa tyAM javA mATe tene yogyatA prApta karavI paDe che. sAdhanAnuM prathama pagathiyuM che namratA. vinamra AtmA, AdhyAtmika sAdhanA mATe yogya gaNAya che. ghaDAmAM pANI bharavuM che. paNa jo ghaDAmAM kAMkarA bharyA hoya to te ghaDo pANIthI bharAze nahIM paNa khAlI hoya to sahelAIthI bharI zakAya che. tevI rIte sAdhakamAM abhimAna bharyuM haze to hRdayarUpa ghaTamAM jJAnarUpa pANI bharI zakAya nahIM, paNa hRdayarUpa ghaTa khAlI haze to jJAnI puruSonI vANIrUpa pANI bharI zakAze. kavizrI A padano prAraMbha karatA kahe che, vadhU vayA mA muLadInA, ke guna nana pravINa .... vadhu gAya na jAnu, bajAya na jAnu, na jAnuM surabhevA; rIpha na nAnuM, rIjJaya na nAnuM, na nAnuM pasevA....jAgavadhUtArA kavi prabhune kahe che ke he prabhu! huM tArI pAse zuM mAguM? kAraNa ke huM to guNahIna chuM. mane samajAtuM nathI huM tArI pAse kevI rIte AvuM ane zuM mAMgu? mane joIe to che tArA jevuM paramAtmapada, eTalA mATe huM tArI pAse Avyo chuM. kAraNake tuM to guNano bhaMDAra che. tArA guNo gaNavAnI mArI to koI tAkAta nathI, paNa aneka saMto ane RSio pAsethI sAMbhaLyuM che ke tuM anaMta guNanidhAna che. zrI mAnatuMgAcAryajI kahe che, vakatuM guNAna guNasamudra zazAMGka kaantaan|| kaste kSamaH sura guru pratimo'pi budhdhyaa||4|| chatAM paNa huM ApanI bhaktine vaza banIne alpamati hovA chatAM guNo gAvA beTho chuM kAraNake ApanA e paramapadane pAmavA ApanI pAse Avyo chuM. ApanA guNakIrtana karatAM mane to AvaDatA nathI. ApanA
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 152 kayA-kayA guNone stavanA thaI zake teno paNa mane viveka nathI. gAtA to AvaDatuM nathI paNa gAyako pAse kevA-kevAM vAjiMtro hoya tenuM tathA tene bajAvavAnuM paNa mane jJAna nathI. gAyako ApanI pAse vidhavidha sUromAM gAI potAnI bhakti rajU kare che. mAro sUra paNa evo mITho madhuro nathI. aneka prakAranA chaMdo ke bAvaNInA rAga paNa huM jANato nathI. A paivata rAga che ke gAMdhAra che? tenI paNa mane khabara nathI. mArA madhurarAganA abhAve huM Apane rIjhavI paNa zakato nathI. sUra ke sUranA vividha rAga vinA bhakti kema thAya? are! koI vakhata to gAyako biradAvalIthI rAjAne biradAve che ane suMdara rAgamAM guNAvalI gAya che. jethI rAjAmahArAjA rIjhAya ane uttama bheTa arpaNa kare che. paNa prabhu mArAmAM to evI paNa koI zakti nathI tethI rIjhatA ke rIjhavatA paNa AvaDatuM nathI. mArI aNaAvaDatanI koI sImA nathI tethI ema thAya che ke ApanA caraNanI sevA karuM paNa prabhu sevaka thavuM saheluM nathI kAraNa ke sevakanA jevI mArAmAM namratA nathI. mane sevAdharma bajAvatAM paNa AvaDato nathI. vaLI caraNasevA kayA kayA padArthothI karavI, kevA maMtroccAra vaDe karavI, vastra tathA naivedhanI kaI sAmagrI lAvavI te vidhi paNa huM jANato nathI to pachI prabhu Apaja kaho mAre zuM mAgavuM. kavizrI bIjI kaDImAM kahe che, veda na jAnuM kitAba na jAnu, jAnuna lakSaNa chaMdA; taravaravAda vivAde ja nAnuM, na nAnuM chavi ruMvA... navadhU . 2aaaa huM veda, kurAna ke chaMdazAstra vagere kAMI jANato nathI. vAda-vivAda karavA mArI pAse tarkazAna nathI. temaja mArAmAM kavitva zakti paNa nathI. Avo sarvathA zakti hIna huM ApanI pAse kevI rIte AvuM? ane zuM mAguM? hindu dharmAnusAra veda sarvathI jUno graMtha che tathA veda apauruSeya che tema kahevAya che. jenI utpatti koI mAnavathI nahIM paNa sAkSAt IzvarathI thaI hoya tene Agama kahevAmAM Ave che. vedane paNa AgamarUpa mAnavAmAM Ave che. veda cAra che. temAM Rgvada, sAmaveda, yajurveda ane atharvaveda. A cAra vedamAM Rgvada adhika prasiddha che. paraMtu he prabhu! mane to eka vedanuM paNa jJAna nathI.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 anubhava rasa * musalamAnanuM kurAna ke vItarAgapraNita jaina Agama jemAM mahAsAgara samuM jJAnajaLa bharyuM che paNa huM A vizALa Agamone nyAya ApI zakuM athavA svapakSa dvArA parapakSanuM khaMDana-maMDana karI zakuM teTaluM jJAna paNa mArAmAM nathI. kurAna, bAIbala, avastA vagere vAMcI, vicArI tenA dRSTibinduo samajavA te AtmajJAnInuM lakSya hoya che paNa huM to te paNa jANato nathI. mane chaMdazAstranuM paNa jJAna nathI. kayA chaMdamAM keTalI mAtrA vRta tathA kyo chaMda keTalA gaNono hoya, temAM sama tathA viSama zuM che? vagere je chaMdazAstranAM lakSaNo che tenAthI huM ajJAna chuM. vaLI AvA jJAnAbhAve kavitA racavAnI zakti paNa huM dharAvato nathI. jo ema hoya to kavitA dvArA paNa huM ApanA guNAnuvAda karuM. eka anubhavIe kahyuM che, piMgala pATha paDhayA vinA kAvya kare kavi hoya vaLI vyAkaraNa vinA vade, vANI vimaLa na hoya. vyAkaraNa ke kavitAnI paddhatinA jJAna vinA bolavuM te to nirarthaka che. he nAtha ! vastunI ghaTanA jevA ke hetu, daSTAMta, upanaya, vyAti vagere pAMca pAMca aMga tarkanA pramANanaya tattvAlokamAM batAvyA che. A rIte tarka vaDe vyApti karI vastunuM yathArtha jJAna karavuM temaja vivAdanA niyama mujaba pakSa-pUrva- uttarapakSa, tarka pramANa daSTAMta vagere che tenA vaDevivAdamAM vijaya meLavI zakAya evI zakti paNa mArAmAM nathI. he prabhu! kavitA banAvavA mATe mArI pAse kavitvazakti paNa nathI. temaja rasa, alaMkAra, vibhAva, anubhAva, sthAyIbhAva vagere vibhedo jANavA joIe tathA tenuM jJAna hovuM joIe te paNa mArAmAM nathI. kharekhara, huM koI paNa yogyatA yukta nathI. yogabhraSTa, mArgabhraSTa ApanI pAse yAcanA karavA Avyo chuM paNa prabhu have huM zuM karuM ke ApanA jevA svarUpane pAmI zakuM? have kavizrI AnaMdadhanajI kahe che, jApa na jAnu juvAba na jAnu, na jAnu kathavAtA; .. bhAva na nAkhuM mArI ja nAkhuM, nAnuM na sI tAtA...gAmadhUAA rUA. huM jApa jANato nathI. koIne pratyuttara devAnuM jANato nathI. mane kathAvArtAnuM jJAna nathI. bhAvonI ruci temaja bhaktinI rIta huM jANato
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 154 nathI. mane kathAvArtAnuM jJAna nathI. zuM ThaMDu ane zuM ga2ma ? kayA kA2NathI ThaMDu-garama thAya che te paNa huM samajI zakato nathI. bolo prabhu! have huM ApanI pAse zuM mAguM ? he nAtha ! kahevAya che ke paramAtmapada levA mATe paramAtmasvarUpanuM raTaNa karavuM joIe temaja tenA nAmano jApa ke ajapAjApa jANato nathI. mALA vinA zAbdika ke mAnasika jApa karavAnI kaLA mArAmAM nathI. navAkA2vALI hAthamAM kema pakaDavI tathA kaI AMgaLIthI maNakA pheravavAnA tathA mALA nIce rAkhavI ke hRdaya sAme tenI vidhi paNa huM jANato nathI. vaLI ApanA viSe ke AtmA viSe mane koI pUche to Apa kevA cho ? ApanuM svarUpa kevuM che ? Apano AnaMda temaja anubhUti kevI che te paNa jANato nathI ke jethI pUchanArane saMtoSa thAya tevo javAba ApI zakuM. zrI motIcaMdabhAI kApaDiyA lakhe che "prabhu bhakti karatAM karatAM bhakta, bhagavAna banI jAya che vaLI prabhu ! ApanI bhakti kevI rIte karI zakAya che te paNa huM jANato nathI. 'citta prasanna re, pUjana phaLa kahyuM re' enuM rahasya huM jANato nathI ane ApanI bhaktimAM evI cittanI prasannatA thaI hoya, evo apUrva vIryollAsa thayo hoya ke evI apUrva AtmajyotinuM divyadarzana thaI gayuM hoya ema mArA dhyAnamAM nathI ane enuM kA2Na te bhakti mATe kevA prakArano bhAva joIe, kevI UMcI ruci joIe, kevI dRDha sadguNA joIe tenuM mane vAstavika bhAna nathI. bhAva vinA kriyA kevI che. te viSe kavi lakhe che, bhAva vinA dAnAdikA, jANo alUNo dhAna, bhAva 2sAMga mAyA thakI, truTe karma nidAna.1 bhAva vinA aneka kriyAo karI paNa yajJAt kriyA pratijJa nanti na bhAvazUnyA| bhAva vinA cittanI caMcaLatA karI haze, jethI Apano sAkSAtkAra kadI thayo nahIM. Aja sudhI huM to odhe bhakti karato hato. mane spaSTabodha nahato ke huM ApanI bhakti ApanA guNakIrtana karI zakuM. bhaktinuM svarUpa samajyA vinA tathA bhAva2sAMga meLavyA vinA bhakti
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 155 anubhava rasa karato hovAthI Aja sudhI karela bhakti AtmaRdhdhi utpanna karanAra thaI nahIM, paNa niSphaLa gaI e ja mAruM ajJAnapaNuM che. he deva! mArA prabhu! mArI AvI karuNAjanaka sthiti che mATe ja kahuM chuM ke ApanI pAse huM kevI rIte AvuM ane zI yAcanA karuM te ja mane samajAtuM nathI. he kRpAnAtha! mArA upara kRpA karo ane mane mArgadarzana Apo. kavizrI AnaMdaghanajI cothI kaDImAM kahe che, gyAna na jAnuM vigyAna na jAnu, na jAnu bhajanAmA; mAnaMdaghana pramuche ghara vAre, na vaDuM muLadhAmA... avadhUtA 4 motIcaMdabhAI kApaDiyA lakhe che ke jJAna eTale sAmAnyadarzana ane vijJAna eTale viziSTadarzana evo paNa artha thaI zake che. tyAre TabAkAranA mate jJAna eTale gurudatta jJAna ane vijJAna eTale AtmA saMbaMdhIjJAna evo artha paNa thAya che. he prabhu! ApanA pratyakSa darzana thaI zake tevuM jJAna to nathI paNa parokSajJAnano paNa mArAmAM abhAva che. te jJAna be prakAre che. "spaSTa pratyakSam" jJAnAvaraNAdi ghAtI karmanA kSayathI utpanna thatuM jJAna te pratyakSa jJAna che. paraMtu pratyakSa jJAnanA be bheda che jemake tad vivette sanaM 1 "avadhi, mana:paryaya vikala pratyakSa, kevaLajJAna sakala pratyakSa che. mati-zrutajJAna parokSa jJAna che te paNa mArAmAM nathI. sAmAnyajJAna ane darzana paNa nathI to vizeSa bodha karI vijJAna prApta karavAnI to vAta ja kyAM rahI? vaLI citrakaLA, zilpakaLA ke vAdhikaLA vagere vaijJAnika DhabanI kaLA paNa huM jANato nathI. are!citrakaLA ke zilpakaLA jANato hota to ApanI mUrti kaMDArI temAM evo tallIna banI jAta ke mArA ane ApanAmAM koI bheda UbhA ja na raheta. vaLI vAdha vagADatAM AvaDatuM hota to jema moralInA sUramAM, sarpa magna banI jAya che ne pheNa mAMDI DolavA lAge che tema huM paNa vAdya vagADI Apane mArI pAse bolAvI zakata athavA vAdhanA tAlamAM ekAkAra thaI ApanA jevI sthitine prApta karI zakata. paNa huM to e paNa jANato nathI. tethI he prabhu! tame mArAmAM yogyatA pragaTAvo. tame satyarAhanA rAhabara cho mATe mAro hAtha pakaDo.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 15s kavizrIe A padamAM potAnI laghutAnuM darzana karAvyuM che. kahevAya che ke "laghutAthI prabhutA maLe, prabhutAthI prabhu dUra". laghutA tathA namratA mAnavane mahAna banAve che. AtmarUpa hIrAne meLavavA mATe uttama sAdhaka prabhu pAse namra banI prArthanA karatAM hoya che. kavi ucca prakAranA sAdhaka che. svayaMmAM aneka guNonuM prAgaTaya hovA chatAM kavi potAnAmAM guNahINatAnA darzana kare che. prabhu pAse potAnA doSanuM varNana karatAM zrI rAjacaMdrajI kahe che, adhamAdhama adhiko patita, sakala jagatamAM huM ya; e nizcaya AvyA vinA, sAdhana karaze zuM ya. AtmAne jyAre svadoSa darzana thAya tyAre te doSamukta banI zake che. kavi kahe che ke huM bIjuM kAMI jANato nathI. basa huM to paramAtmapadanuM raTaNa karyA karuM chuM. aneka prakAranA raTaNanI viSaya-kaSAya ochA thAya che tathA udAsInatA Ave che. prabhupadanuM raTaNa sAdhakajIvananuM prathama sopAna che. he prabhu! Apa traNe kALamAM pUrNa cho ane ApanI pAse pUrNatAnuM dAna levA huM Avyo chuM. aNaghaDa paththara jevo huM, Apa to ghaDavaiyA cho. paththarane kaMDArI suMdara mUrti banAvI ApanA jevo mane banAvo. - A padamAM adhyAtmayogI kavi zrI AnaMdaghanajIe sAdhanAnA prathama sopAna tarIke namratAnuM mahattva pANInA ghaDAnA draSTAMta dvArA samajAve che. sadgurune bhagavaMta rUpe jue che ane kahe che ke satamArganA bhomiyA ja AtmaprAptino mArga batAvI zake che paNa pote alpamati hovAthI te samajI zakato nathI. potAnI alpamatinuM vividha draSTAMto dvArA nirUpaNa karIne kavie prabhuprAptinI jhaMkhanAne saghana rIte AlekhI che. sAthe pote evI dazA anubhavI rahyA che ke jyAM ThaMDA-garamano khyAla sudhdhAM nathI. AmAM kavizrInI ghaNI uccadazAnI jhalaka jaNAI rahI che.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 anubhava rasa pada-27 S "avadhU na jana nA Ave" zrI AnaMdaghanajI mahArAja je kALamAM pRthvIpaTa para vicaratAM hatA te samaya kevo duSama ane saMgharSa bharyo hato tenuM darzana A padamAM thAya che. dareka sarjakanA sAhityamAM, tatkAlIna samAja tathA sthitino prabhAva thoDe ghaNe aMze paDyA vinA rahe nahIM. kavi AnaMdaghanajI "AzAvarI rAgamAM lakhAyela A sattAvIsamA padamAM kahe che, avadhU rAma rAma banAve, viranA tAve...jAmavadhUA matavAlA to matameM mAtA, maDhavAlA maTharAtA; jaTA jaTAdhara paTA paTAdhara,chatA chatAdhara tAtAH ||avdhuu.... // 1 // saMsAranI upAdhiothI saMtapta mAnava, zAMti mATe prabhunuM zaraNa zodhe che ane rAmanAmanuM raTaNa karyA kare che, paNa ajJamAnava jANato nathI ke rAma kyAM che? koNa che? tathA tenuM svarUpa kevuM che? tathA asala svarUpamAM rAmane pAmavA zuM karavuM joIe te te jANato nathI. phakata rAmarAma gAvAthI ke temanA nAmanA nArA lagAvavAthI rAma maLatA nathI. paraMtu rAmadhUnamAM tanmaya thatAM rAma najIka Ave che. eka kavie kahyuM che, eka rAma dazaratha ghara Dole, eka rAma ghaTo ghaTa bole. eka rAma jagata pasArA, eka rAma jagase nyArA. vizvamAM eka rAma nathI. eka dazaratha putra rAma che. bIjA rAma dareka jIvonA ghaTamAM vasyA che. tyAre koI kahe che ke rAma to vizvavyApI che. saMte chellI paMktimAM marma kholI vAta karI che ke upara batAvela rAmanI vacce paNa eka rAma vase che, je sahuthI nyArA tathA nirAlA che. te che AtamarAma. "rAma' zabdanI vyAkhyA e che ke "ramate rUti rAma:' nija svabhAvamAM ramaNa kare te rAma, paNa jagatanAM loko svabhAva-vibhAvane jANatA ja nathI ane bhAva vagara mAtra moDhethI totA raTaNa karyA kare che. jethI rAmanuM vAstavika svarUpa prApta thaI zakatuM nathI. he AnaMdaghana
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 158 AtmA! jagatanA jIvo "rAma" "rAma" evo jApa kare che paNa tenA alakSya svarUpane bhUlI gayA che. jagatamAM sahu potapotAnA iSTa devane raTatA hoya che. paNa vAstavika svarUpa bhAgye ja koI jANatuM haze. potAnA AtmarAmane jagADavA dareka sAdhake alakha sAdhanA karavI paDe che. paNa prabhu! mane to Izvara prApti arthe vidha-vidharUpo jagatamAM jaNAya che. sahu koI potAnI mAnyatAnusAra IzvaranA rUpane samaje che tathA mata sthApanA karI potAnA matanA AgrahI banI jAya che. zrImad rAjacaMdrajI paNa kahe che. athavA mata darzana ghaNA temAM mata sAco kyo bane na eha viveka. koI rAmane, koI rahemAnane, koI Isune, to koI jinane japatA hoya che. paNa tenuM satya svarUpa bahu ochA loko jANe che. bomba, sAMkhya, mImAMsaka vagere bhinnabhinna matavALA potAnA matamAM masta rahe che. kabIrapaMthI, dAdupaMthI, nAnakapaMthI ane bIjA aneka paMthavALA potAnA matanA AgrahI banI beThA che. badhA maThAdhIzo potAnA anuyAyIonI saMkhyA vRddhimAM racyA-pacyA rahe che. teo ghaNA kharA svamatanA ati AgrahI hovAthI dharmanuM vAstavika svarUpa vismRta thaI gayuM che. teo svapnamAM paNa vicArI zakatA nathI ke potAnA sivAya bIje paNa kyAMya dharma hoI zake. keTalAka jaino paNa "jina" nAmanA nArA lagAve che paNa tenuM svarUpa samajyA vinA teo bhulAvAmAM paDI gayA che. kahyuM che ke bhoLA varkiqdhaya: loko bAhyadRSTine kAraNe alakSyanuM svarUpa samajI zakatA nathI. kabIra kahe che ke lakSyanA upayoga vinA kevaLa rAma-rAmanuM smaraNa kare te sarva aMdha saMsArIo samajavA". maThavAsI eTale AvelA abhyAgatonI maThamAM paricaryA karanAra evA maThavAsI maThamAM mAtA eTale ke magna thaI gayA che. temAM ja rata thaI gayA che. to vaLI koI saMnyAsa grahaNa karI jaTAdhArI banavAmAM dharma mAne che. jaTAne ja sarva sidvinuM kAraNa mAnI jaTA vadhAre che. to vaLI koI chatA eTale pRthvIpati banI, kSatriyatvanI khumArIthI zatruono saMhAra karI, garIbonuM rakSaNa karavAmAM siddhi mAne che. paraMtu alakSyanuM vAstavika svarUpa to koI
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 anubhava rasa viralA ja jANe che. mATe ja kahevAya che ke "dharmI tattva nihid TdIyAna dharmanuM gUDha tattva guphAmAM samAyeluM che. te guphA kaI che te vicAra karavAthI samajAze. te guphA che matarAga (daSTirAga) dUra karyA pachI vizudhdha thayelI cittavRttirUpa guhA che. Aja AvI cittaguhAmAM dharmane bhaMDArI devAmAM Avyo che tathA IcchAnusAra lokavyavahAra calAve che. A sthiti jotAM zrI AnaMdaghanajI mahArAja kahe che ke Agama paDhi Agamadhara thAke, mAyAdhArI chAke; duniyAvAra yuniseMtA, vAsa/vazAzA ... avadhU..rA A saMsAranA svarUpanuM darzana karAvatAM zrI AnaMdaghanajI kahe che ke vedapAThIo veda bhaNIne, gItApAThIo gItA pATha karIne tathA jinAgama jANanArAo jinAgama bhaNIne tathA vAto karIne thAkayA che. Agama zabda adhikatara jainomAM vaparAya che. rAgAdi SaTaripune jItI kevaLajJAna pragaTayA pachI je vacanaprayoga thAya te Agama kahevAya che. eTalA mATe dvAdazAMgarUpa Agama tIrthaMkara praNita mAnavAmAM Ave che. hindu dharmAnusAra veda Agama che kAraNake je Agama hoya te apauruSeya hoya che. veda apauruSeya che mATe Agama che. AptapuruSanI vANI te Agama ane saMto, mahaMto, AcAryo ke satpuruSapraNita vAto ke upadezane pustikArUpe rajU karavAmAM Ave to tene "graMtha' kahevAmAM Ave che. to kavi kahe che ke sarvajJa kathita Agamano abhyAsa to ghaNo karyo paraMtu rAga-dveSanI maMdatA karavAnI hatI te karI nahIM paNa tethI viparita mamatvayoge gacchanA bhede ekAMta khaMDanamaMDanamAM paDIne yogya vartana na thatAM AgamothI uddhAra thayo nahIM tathA zuddhAtmAnI prApti thaI nahIM. mAyAne dhAraNa karanArAo mAyAmAM chakI gayA che. mAyA eTale kapaTabAjI. mAyA eTale paiso. Aje loko dharmanA bhUkhyA nathI paNa dhananA bhUkhyA che. teo dhananA lobhe vidhavidha prakAre mAyAnA khela kare che. mAyAvAdI vedAMtIo "jagata mAyAmaya" che te mAnI puruSa ane prakRtinAM svarUpamAM anya satya hakIkata lakSyamAM letA nathI. AvA ekAMtavAdIo puruSArtha karavA chatAM alakSyanA svarUpane pAmI zakatA nathI. to paNa AkhuMye jagata eka AzAnA tAre baMdhAI rahyuM che. tethI
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa teo alakSya svarUpane vicArI paNa zakatA nathI. A rIte AgamadhArIo, mAyAcArIo pota-potAnA kAryamAM Asakata che. kavizrIe AgamadhArI ane mahadhArIone AzAnA dAsa kahyAM che. e khAsa lakSyamAM levA jevI bAbata che. AzA eka dhananI ja nahIM paNa mAna-pratiSThA meLavavAnI, padavI prApta karavAnI, ziSya, pustaka, upAdhi ekaThI karavAnI AzA paNa pudgalAnaMdIpaNAne kA2Ne saMsA2mAM rajhaLAvanArI che. bahirAtmabhAvanI dazA che, je ekAMtavarjya che. samAjanI tathA dharmadhuraMdharonI AvI sthiti joI saMta hRdaya karuNAthI bharAI jAya che ane hRdayamAMthI zabdo sarI paDe che. bahirAta mUDhA jaga jetA, mAyA ke phaMda rahetA / ghaTAMtara 5ramAtama bhAve, kuratama prANI tetA: / / jIva.....|| rU| 160 je jIvo potAnA matanA AgrahI che temaja dharmanA bahAnA nIce 2LI khAnAra che te kharekhara AzAnA dAsa che. teo kharekhara bahirAtambhAvamAM muMjhAI rahyA che. zarIra, dhana tathA suvidhAomAM rAcanArA biharAtambhAvayukta hoya che. loko potAnA abhimAnanuM poSaNa kare che tathA mAyAnaMdanuM sevana karI mata vistAramAM rahe che. samAjanI A sthiti 52 kaTAkSa karatAM zrI AnaMdaghanajI mahArAje caudamA tIrthaMkaranAM stavanamAM kahyuM che, ja gacchanA bheda bahu nayaNa nihALatAM tattvanI vAta karatAM na lAje, udara bharaNAdi nija kAja karatAM thakAM, moDhu naDIyA kalikAla rAje. jeo pota-potAnA gacchamAM paDayA che tathA temAM ja dharma che ema mAne che tevA gacchAdhipatio tattvanI moTImoTI vAto karavAmAM lAja paNa anubhavatA nathI. vaLI jenA vicAra ke vartanamAM tattvanuM nAmanizAna nathI tevA lokonA moDhAmAM ucca tattvanI vAto zobhatI nathI. teo yaza-kIrti tathA peTa bharavA dhArmika kAryo kare che. paNa kharekhara moharAjAe temane gherI lIdhA hoya che. teo Atmatattva jANavA puruSArtha karatA nathI, paNa gacchavistAra temaja bhaktagaNonI vRddhimAM ja ItizrI mAnI le che tathA IcchApUrti temaja suvidhApUrti ne ja satyadharma mAne che. kharekhara teo bahirAtmabhAvI che.
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 161 anubhava rasa paramAtmAnuM ciMtana karanArA ghaNA ochA mANaso hoya che paNa dharmane nAme DhoMga calAvanArA ghaNA hoya che. mAthuM muMDAvI mananuM muMDana karanArA ghaNA ochA hoya che. paraMtu paramAtmabhAvanI prApti mATe puruSArtha karavAmAM pAMgaLAjIvo sAva nakAmA che. AvA jIvo retImAMthI tela kADhavA puruSArtha kare che, jenuM pariNAma zUnya hoya che. kavi chellI kaDImAM kahe che, khaga pada gagana mIna pada jalameM, jo khoje so baurA; vira vana vone to viveM, ramatA zAnaMda mArA.. | avadhU.... | kA je mANasa pakSInAM pagalAM AkAzamAM ane mAchalInAM pagalAM pANImAM zodhe che teo kharekhara mUrkha mANasa che. jamIna para cAlatAM mAnava prANI ke tiryaMca prANInAM pagalAM zodhI zakAya che kAraNa ke jamIna para tenI nizAnI thoDo samaya paNa yathAvat jema che tema rahe che paraMtu AkAza tathA pANImAM tema banatuM nathI, mATe AvA ajJAnI prANIonI mahenata niSphaLa jAya che. tevI rIte bahirAtmabhAvamAM ramanArA paramAtmAbhAvanuM zodhana kare che tethI teno prayAsa tadna nakAmo nIvaDe che. koI moDhethI rAma-rAma raTaNa kare che, koI aThThama-ahamanuM uccAraNa karI jApanI dhUna lagAve che paNa ahaMmanuM vAstavika svarUpa jANatA nathI. jo te potAnA aMtara manamAM zodhe to paramatattvanI prApti thAya che. paraMtu dharmanA nAme dhatiMga karanArA temaja bahirAtmabhAvamAM rAcanArA mATe kavi kahe che, dharama dharama karato jaga sahu phire, dharama na jANe marma AvI rIte mokSano abhilASI dharma-dharmanuM raTana karato maMdire masjide tathA tIrthadhAmomAM pharyA kare che paNa dharmano marma samajato nathI. tethI tenuM jJAna ke upadeza ekaDAM vinAnAM mIMDA jevuM bane che. paramAtmA, maMdira, masjida ke koI bahAranAM sthAnamAM nathI paNa tene aMtaramAM zodhatA sahaja prApti thAya che. ajJAnI jIvanI dazA kasturI mRga jevI che. bahAramAM IzvaranI zodha AkAza-kusumavat che. mATe je potAnA hRdayakamaLamAM IzvaranI zodha kare che te Atma ramaNa karatAMkaratAM AnaMdasvarUpa svAtma bhramarane oLakhI zake che. te mATe manane vairAgya tathA jJAnajaLathI vizuddha banAvavAmAM Ave to tenA para vizuddha
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 162 AtmAnuM pratibiMba paDe che. te mATe lakSya AtmabhAvamAM rata rahevAnuM rAkhavuM. zrI buddhisAgarajI mahArAja sAheba lakhe che ke je AtmatattvanAM jijJAsu-sUkSmadRSTi dhAraka bhavyAtmA hRdayakamaLamAM sacita AnaMdamaya Atma bhramarane zodhe che te paripUrNa AnaMdane pAme che. aMtarAtmabhAvanA zodhana mATe zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che, citapaMkajane zodhavAmAM yogane aMge hRdayamaMDaLa, nAbhimaMDaLa upara kamaLanI pAMkhaDInI kalpanA karI temAM nava-soLa vagere akSaro sAthe padamaMDaLanI sthApanA karI padasthadhyAna karavAmAM Ave che. 2 padaDdhyAnano artha ja thAya che ke zabdarUpI pado upara dhyAna kendrita karavuM. zabdanI utpatti svara ane vyaMjanathI thatI hoya che eTalA mATe A dhyAnane varSamAvA nuM dhyAna paNa kahevAya che. zrI zubhacaMdrAcAryajIe potAnA jJAnAva graMthamAM varNavyuM cheH dhyAyed anAdi siddhAMtaprasiddhAM vrnnmaatRkaam| niHzeSa zabdavinyAsa-janmabhUmi jagannatAm / / zarIramAM traNa kamaLonI kalpanA karoH (1) nAbhikamaLaH- nAbhimAM soLa pAMdaDIovALA kamaLanI sthApanA karI, dareka pAMdaDI upara , vagere 16 svaronI sthApanA karavI ane tenuM dhyAna karavuM. (2) hRdayakamaLa - hRdayamAM covIsa pAMdaDIovALuM kamaLa kalpavAnuM che. karNikAmAM 5 ane 24 pAMdaDIomAM bAkInA 24 vyaMjana (kha, ga, ta.) vagere mukavAnA ane pachI vyaMjanonuM dhyAna karavuM. (3) mukha kamaLaH- mukhamAM aSTadaLa kamaLanI sthApanA karI ATha pAMdaDAmAM kramazaH 1, 2, 7, va, za, Sa, sa, huM A ATha varNonI sthApanA karI. e pAMdaDAMo jANe pharI rahyA hoya e rIte dhyAna karavuM. A rIte padastha dhyAna karavAvALo yogI saMpUrNazrutano jJAtA eTale ke zrutajJAnI bane che. padasthadhyAnamAM maMtrAdhirAja ahaMnuM dhyAna arlDa rephathI yukta, kalA ane binduthI saMyukta, anAhata sahita maMtrarAja che. suvarNa kamaLanI vaccovaca rahelI karNikA upara rahelA niSkalaMka,
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 anubhava rasa nirmaLa ane AbhAvALA caMdrakaraNa jevA AkAzagAmI ane saMpUrNa dizAomAM vyAsa 'arha' maMtranuM smaraNa karavuM. tyArabAda mukhakamaLamAM praviSTa thatA pravalayomAM bhramaNazIla, netrapalako upara sphurAyamAna thanAra.. bhAlamaMDalamAM sthira thanAra... tAlurantrathI bahAra nIkaLanAra... amRtanI varSA ka2nA2.... ujaLA caMdramA jevA, jyotirmaMDalamAM paribhramaNa karanAra... AkAzamAM saMma2Na ka2nA2 ane mokSa sAthe melApa yojanAra A maMtrarAjanuM kuMbhakapUrvaka ciMtana- dhyAna karavuM. 'arju'nA padastha dhyAnathI aMtaraMgamAM akSaya ane indriya agocara Atmajyoti pragaTe che. AnAthI sAdhakane AtmajJAnanI upalabdhi thAya che. padasthadhyAnamAM praNavanuM dhyAnaH praNavanA dhyAnamAM OMOM nuM dhyAna karavAmAM Ave che. yogazAstramAM A dhyAnapaddhati A pramANe che. A dhyAnano dhyAtA yogI, sahu prathama potAnA hRdayakamaLamAM rahelI karNikAmAM OMnI sthApanA kare che. prazvAt zabdabrahmanA kAraNabhUta svara ane vyaMjanayukta, paMcaparameSThinA vAcaka, mUrchAmAM sthita caMdrakaLAthI jharanArA, amRtarasathI rasataraboLa mahAmaMtra OMnuM dhyAna, zvAsane bhItaramAM kuMbhakanI prakriyA dvA2A sthira karIne karavAmAM Ave che. A dhyAnamAM aneka prakAranI zaktio ane AtmabaLa saMgrahita thAya che, sAthesAthe karmono kSaya paNa thAya che. padastha dhyAnamAM paMca52meSThinuM dhyAnaH hRdayamAM ATha pAMkhaDIvALA kamaLanI sthApanA karavI. e kamaLanI karNikAnA madhyamAM 'namo arihaMtANaM' padanuM dhyAna karavAnuM che tyArabAda cAre dizAomAM cAra pAMdaDAMo upara kramazaH 'namo siddhANaM', 'namo AyariyANaM', 'namo uvajjhAyANaM' ane 'namo loe savvasAhUNaM'nuM dhyAna karavAmAM Ave che. cAra vidizAomAM anukrame 'eso paMca namukkAro', 'savva pAvapaNAsaNo', 'maMgalANaM ca savvasi', 'paDhamaM havaI maMgala'nuM dhyAna karavAnuM che. jyAre navapadanuM dhyAna karavAnuM hoya tyAre cAra vidizAmAM
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 anubhava rasa "samyagdarzanAya namaH", "samyajJAnAya namaH", "sammacAritrAya namaH", "sabhya tapase namaH" pramANe dhyAna karavuM joIe. padastha dhyAnamAM anya maMtrapadonuM dhyAna SoDazAkSara vidhA 'arhat siddhAcAryopAdhyAya - sarvasAdhubhyo namaH' cha akSarano maMtra - 'rihaMta siddha' cAra akSarano maMtra - 'rihaMta' be akSarano maMtra - 'siddha' paMcAkSarI vidhA - 'sihasA' maMtravidyAno jApa karavAthI sAdhaka, saMsAranAM baMdhano - karmonAM baMdhanone toDe che. graMthione jalAve che. AtmaguNonI saMprApti ane sAthe sAthe nirmaLajJAnanI prApti thAya che. A padamAM kavie sarva jIvone barTijagatathI mukta banI aMtarajagatamAM cAlyA javA saMketa karyo che. aMdaramAM javAthI abhojJAta thaze. kavie A padamAM abhuta rahasya kholyuM che. dharmanA nAme jhagaDA karavA te dharma nathI paraMtu vastunuM vAstavika svarUpe pragaTa karavuM te dharma che. ahIM vastuno artha AtmA che. kavie AtmabodharUpa jJAnane mahattva ApyuM che. tethI ja paramAtmabhAvanuM lakSya karI, alakSyasvarUpane pAmavuM. jIva jo aMtarAtmabhAvamAM jAgRta thAyane samyagdarzananI sparzanA thAya to kevaLajJAnanuM bIjAropaNa thaI jAya che. samyagdarzana te sarvajJapadanuM bIja che. kavie A padamAM jIvano vikAsakrama batAvyo che, jethI svarUpa prApti thaI zake che. A padamAM kavie aMtaradaSTi ane svarUpAnusaMdhAna upara bhAra mUkyo che. kavinI padAvali saghana ane sacoTa che. teozrInuM nirIkSaNa keTaluM mArmika che tenI pratIti A thoDI paMkitao paNa karAvI Ape che. chellI kaDImAM kavie pakSI ane mAchalAnAM sacoTa daSTAMta dvArA potAnA vaktavyane vizeSa opa Apyo che.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 anubhava rasa pada-28 "kA goranI jyAM vakIne?" sAdhanAnA zikhare pahoMcelA evA dhyAnayogI kavizrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM AtmAne DhaMDhoLI jAgRta karavAnI vAta karI che. ajJAnI jIva karoLiyA jevI dazA kema pAme che? saMsAramAM bhaTakavAnuM kAraNa zuM che? tenuM rahasya A padamAM spaSTa karyuM che. aMzAMtinuM kAraNa bahAra nathI paNa mAnavanA manamAM che. aMtarmukha thatA A kAraNano nAza karI zakAya che. kavi A padano prAraMbha karatAM kahe che, AzA oranakI kyA kIje ? gyAna sudhArasa pIja... AzA bhaTake dvAra dvAra lokanake, kUkara AzAdhArI, bAtama anubhava rasa rasIyA, utare navavaghu ghumArI..mArA rUA A padanI sAthe kavinA jIvanano anubhavano ItihAsa joDAyelo che tenA jIvananI ghaTanAne AdhAre kavinA mukhakamalamAMthI svAbhAvika zabdo sarI paDe che. dareka prANInA jIvanamAM sArA-narasA prasaMgo bane ja che paraMtu koI prasaMga hRdayane sparzI jAya che tyAre je zabdo sarI paDe che te anubhavayukta vANI che. ahIM sAzA goranI vaya vahIne' A paMkita ghaNuM ghaNuM kahI jAya che. mAnava madhu-bindunI jema vividha prakAranI AzAnAM tAre laTakato rahe che. te madhano moha mUkI zakato nathI. chevaTe rAtadivasarUpI uMdaro AyuSyanI vaDavAI kApI nAkhe che ne mAnava saMsArarUpI kUvAmAM dhakelAI jAya che. AzanA yoge mANasa ziyALAmAM sakhata ThaMDI ane unALAmAM sakhata garamI sahana kare che. haThayoga sAdhako maraNAMta kaSTo veThe che. zrI buddhisAgarajI mahArAja kahe che, eka AzAne kAraNe "ghAMcInA baLadanI jema AzAnA vazamAM paDelo cetana jyA tyAM anyone karagarato phare che." A prakAranI AzA AtmAnaMdamAM kevI rIte bAdhaka bane che te jaNAvatAM zrI yazovijayajI mahArAja lakhe che,
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16s anubhava rasa yAvadyAvaccharIrAzA dhanAsA vA visarpati tAvattAvanmanuSyANAM mohagratthirdraDhI bhavet mAnavInI jema jema zarIra tathA dhananI AzA phelAtI jAya che tema tema mohagraMthi vadhAre vadhAre deDha thatI jAya che. jo e AzArUpa tRSNAne rokavAmAM na Ave to te vizvavyApI banI jAya che. pachI tenAM mULa eTalAM UMDA nakhAya che ke jene kApavA ati muzkela bane che. AzAno prabhAva mana para paDatAM mananI nirmaLatA naSTa thaI jAya che. paNa jo jIvamAM AzA tyAgano bhAva pragaTa thAya to tenA avalaMbanane jIva nirmamatva banI zAMti anubhave che. upAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAja lakhe che, svabhAvalAbhAt kimapi prAptavyaM nAva shissyte| . ityAtmaizvaryasaMpanno, niHspRho jAyate muniH|| nija svabhAvanI prAti sivAya bIjuM kaMI prApta karavA yogya nathI. Atma aizvaryathI yukta mahAmuni A prakAre ciMtana karI niHspRhI bane che. jyAre pArakI AzA para jIvanArA prANIo AzAvAdIne hAtha joDI prArthanA kare che ne ghera-ghera bhIkha mAMgato bhaTake che ane duHkha bhogave che. upAdhyAya zrI yazovijayajI kahe che, paraspRhA mahAduHkha, niHspRhatvaM mahAsukham etadukataM samAsena lakSaNaM sukhdukhyoH|| para pugalanI spRhA e ja mahAduHkha che. niHspRkatAmAM mahAsukha che. AzAnAM Azraye paDelA prANI gAmanA kUtarA jevI dazA bhogave che. jema gAmanuM kUtaruM roTalAnI AzAmAM ghare ghare bhaTake che tema AzAne tRSNAyukta prANI jaDa-cetananA sthAne sthAne bhaTakyAM kare che. anaMtajJAna pAtra prANI to AkhA jagatane tRNakhalAvata jue che. pudgalamAM AnaMda lenArI ratino sAthe prIti karanArI spRhAne to AtmajJAnIo potAnA hRdayamAMthI bahAra dhakelI de che. zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che ke - "he cetana ! AzAnA vazamAM paDIne tuM kema tArA potAnA zuddha sacidAnaMdamaya dhanane joto nathI? tuM caitanya lakSaNathI lakSita che. A duniyAmAM para vastuo game tevI priya manAyelI hoya paNa te jaDa che.
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 anubhava rasa jaDathI tuM bhinna che. jaDavastuonI IcchA karavI te viSa samAna che. tuM tArA jJAna dvArA AtmAnA jJAnAmRtanuM pAna kara. AtmatattvanuM ciMtana karatAM kavizrI jIvavijayajI lakhe che, "pArakI Aza sadA nirAzA, e che jagajana phAMsA, te kADhana kuM karo abhyAsA, laho sadA sukhavAsA Apa svabhAva meM re, avadhu sadA maganameM rahetA." pArakI Aza sadA nirAzAmAM ja pariName che ane te lokone gaLAphAMso ApI phasAve che. AzA rajhaLAve che, muMjhave che, ciMtArUpa citAmAM bALe che, je AvI AzAne nAthavAno abhyAsa kare che ane tenA para ciMtana kare che te haMmezAM sukhabhavanamAM sUve che. je potAnA sahaja svabhAvamAM magna rahe che te AtmaguNa saMpattino bhokatA bane che. mAnava mananI AzAo kadI paNa pUrNa thatI nathI. eka nIti vacanamAM kahyuM che, lAla cAlanamadhazcaraNAvapAta, bhUmau nipatya vadanodaradarzana c| piN'dasya kurute gajapuMgavastu, ghIraM vilokayati cAhuzataizca tke|| mANasa roTalI Apaze e AzAthI kUtaro potAnI pUMchaDI halAve che, pagamAM ALoTe che, jamIna para cato sUI moTuM ane peTa batAve che to paNa dayAhIna mANasane tenA upara dayA AvatI nathI. tethI kUtaruM chevaTe dayAmaNe moDhe nirAza thaI cAlyuM jAya che. tyAre hAthI kutarAthI UlaTA svabhAvavALuM prANI che. tene khavarAvavA mahenata karavI paDe che. kAlAvAlA karavA paDe, te gaMdI ke saDelI vastu khAI nahIM e ja tenI uttamatA che. te mahAkAya hovA chatAM, prANI jagatanuM zreSTha prANI gaNAya che, tyAre kUtarAnI koI kiMmata nathI. tema AzIbhAva tyajI je nirAzIbhAva tarapha vaLe che, te sarva prathama para vastunI anityatA jANe che tene svarUpa jJAna thatAM padArthanI AzAthI mukta bane che. jaDa-cetananI bhinnatAnA ciMtanathI AtmAnubhavano rasa jAme che ane AtmarasikabhAva jAgRta thAya che ane AtmAnubhava rasAsvAda karatAM jIvamAM eka prakAranI khUmArI pedA thAya che. eka vakhata A khumArI AvyA pachI kadI paNa jatI nathI. madirAno nazo kSaNika vAra
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 168 rahe che tyAre kavi kahe che, AtmAnubhava rasapAnanI khumArIno nazo kadI paNa Utarato nathI, madirApAnano nazo UtaratAM hAtha-paga tUTe che zarIra zithila thaI jAya che kAma karavAno utsAha osarI jAya che tyAre Atmarasa pAna thatAM khumArInI vRddhi thatI rahI che. Atmavizuddhi thAya che. svabhAvamAM sthiratAM AvatAM sAdhaka parabhAvathI mukta thato jAya che, jethI svarUpAnaMdanI moja mANe che. para padArthanI AzAmAM jIvatA prANInI zI dazA thAya che te batAvatAM kavizrI A padanI bIjI kaDImAM kahe, - AzAdAsIke je jAe, te jana jagake daas| mANAvAsI re ne nAcava, nAyavara anubhava thAsA... kAzA.2AA jema kahevata che ke "ghaDo tevI ThIkarIne mA tevI dIkarI" tema jevAM mA-bApa hoya tevAM saMtAno pAke che. je prANIo AzAdAsInAM saMtAna che te paNa dAsaja kahevAya che ane jagatanA dAsa banI ne jIve che. tRSNAne vazavartI prANI badhAnI gulAmI kare che. pagamAM paDe che tathA jo hukamIpaNAno svIkAra karI zikArI banI jAya che. dhananI AzAmAM dhanavAnanAM pagamAM paDe che ane jo te Thebru mAre to pharI pharIne tenA paga pakaDI karagare che. AvI AzAnA pAsamAM paDelo mAnava na karavAnAM kAryo kare che. jaDamUrti sAme sonA-rUpAnAM alaMkAro mUkI dhanavAna, pUtravAna banavAnI te spRhA rAkhe che. kAmIpuruSa kulaTAono hukama uThAve che. ane dayanIya sthiti bhogave che. tyAre jJAnI puruSo to AzAnA nAyaka banIne rahe che. jethI AzAdAsI banIne tenI sevA kare che eTaluM ja nahIM paNa hukama uThAvanArI gRhaNI banIne rahe che. je AzAno nAyaka teno para padArtha pratyeno rAgabhAva chUTato jAya che eTale padArthanI AzA para prabhutva pedA kare che pariNAme tenI vRtti saMtoSanA gharamAM Ave che jethI tene svarUpastha thavAnI pipAsA janme che. Avo prANa Atmaghanane pAmI jJAnadhanI bane che. kavie A kaDImAM "pipAsA' zabdano prayoga karyo che. pyAsa zabdamAMthI "pyAsA' zabda bane che. pyAsA zabdano artha tuSita evo thAya che.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 anubhava rasa TabAkAra "anubhavapipAsA' evo chellI paMkitano pATha laIne kahe che, AzAdAsI jene potAno svAmI banAve te anubhavarasano pipAsu eTale tRSAvaMta - tarasyo che. kahevAno Azaya che ke je AzAnA dAsa bane ke pati bane paNa Akhara to AzA rakhaDAve che eTale tenI sAtheno saMbaMdha koIpaNa rIte yogya nathI. Aja rIte trIjI ane cothI paMktino artha paNa judI rIte paNa karavAmAM Ave che. zrI motIcaMda kApaDiyA kahe che, "je AtmA AzAno dAsa na banatAM svarUpanI siddhi mATe yogya kAryomAM IcchAno prayAsa kare to te anubhavane lAyaka thAya che. A artha karavAmAM je nAyaka AzA dAsI kare ema padaccheda karatAM artha suMdara nIkaLe che. paselA arthamAM AzA cetanane nAyaka banAve che tyAre bIjA arthamAM cetana AzAne dAsI banAve che Ama jotAM cetananuM nAyaka paNuM siddha thAya che. bhautika jagata tarapha dRSTi karatAM anubhavIo kahe che, AzAno pAra pAmavA ane enuM svAmItva bhogavavuM ghaNuM duSkara che. zrI bhatRharie AzAne nadI sAthe sarakhAvI che. temaNe kahyuM che, A AzA-nadImAM manoratharUpI jaLa che. aneka IcchAonA taraMgo e jaLamAM AvyA kare che. koI vakhata tRSNAnAM mojAM Ave che temAM rAgarUpI magaramaccha che je mAnava prANInuM bhakSaNa kare che. nadI upara jema pakSIo uDyA kare che tema virtaka rUpI pakSIo AkAzamAM UDe che ane nadI kinAre bese che. jene kAraNe astavyasta vicAronuM uDDayana thayA kare che. nadImAM pUra Ave tyAre kAMThA paranAM vRkSo nAza pAme che tema A AzArUpa nadImAM manorathajaLanuM pura Ave che ane dhairyarUpI vRkSone ukheDI kheMcI jAya che. nadImAM jema jema vamaLa thAya che tema AzA nadImAM mohanAM bhayaMkara Avarta Ave che je Avarta hoziyAra taravaiyAne paNa kheMcI jAya che. AzArUpa nadI vizALa tathA UMDI paNa ghaNI ja che. yogIzvaro ja A nadIne pAra karI nijAnaMdanI mastI mANe che. teoe AzArUpI rAkSasIne nAthI lIdhI che. tethI tevA puruSo jagatanA nAtha kahevAya che. AzArUpI rAkSasIno nAza karavAno suMdara upAya zrI kavi bIjA eka kAvyamAM batAve che.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 170 manasA pyAlA prema masAlA, brahma agni parejAlI; tana mahIlavADuM vasa, nAnama nAnI .... sAdhake AzAno nAza karavA zarIrarUpa bhaThThImAM brahmacaryarUpa agni pragaTAvI pachI anubhavarasanA pyAlAmAM prema masAlo nAkhI, khUba ukALI tenuM satvatattva kADhIne pIvAthI vAstavika anubhavanAM AnaMdanI lAlI prApta thAya che. tyAre jenI bAhyadaSTi che teo zArIrika zakti jALavI rAkhavA aneka prakArano pauSTika AhAra grahaNa kare che. rAjA-mahArAjAo zArIrika zakti mATe masAlAyukta AhAra grahaNa kare che. mAnava Rtu anusAra vezamAM tathA khorAkamAM parivartana kare che chatAM paNa zarIra potAno dharma choDato nathI eTale ja sAdhakAtmA zarIrane bhaThThI banAvI, tapAgnimAM tapAve che ane sAdhyane siddha kare che. zrI saMtabAlajI lakhe che, jIva che jyotinuM sthAna, tapa zAzvata jyoti che. satakarma kaDachIrUpa, zarIra yazavedikA, kukarma lAkaDAMrUpe, saMyama zAMtI maMtra che. vibhuSA strI taNo saMga, rasALA svAdu bhojana. karAla jheranAM jovA te, AtmArthI mumukSune. svAdiSTa bhojana haLAhaLa viSa samAna che. kAraNake te abrahmacaryanuM kAraNa che. ane viSaya - vikAranI vRddhirUpa che. eTale ja kavizrI AnaMdaghanajIe A paMktimAM "brahma' zabdano prayoga karyo che. brahma eTale AtmasvarUpanI prApti paraMtu ahIM brahma eTale brahmacarya artha vizeSa susaMgata che. zarIrarUpa bhaThImAM, brahmacaryarUpa agni pragaTatA jIvananAM sarva pApane tApa baLIne khAkha thaI jAya che ane Atmavizuddhi thAya che. kahevAya che ke brahmacaryanA prabhAve brahmacArI pAse koI AsurI tattva AvI zakatuM nathI paNa jo Ave to te kSINatAne pAme che. jema agnithI kacaro rAkha banI jAya che tema brahmacaryAgnithI kaSAyorUpa kacaro rAkha banI nAza pAme che. kavie A kaDImAM prema masAlAnI vAta karI che paNa prema eTale zuM? prema eTale vizvabaMdhutvanI bhAvanA, jagatanA nAnA-moTA sarva jIvo
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 171 anubhava rasa pratye vAtsalyadhArA vahAvI. "mAtmavat sarvabhUteSu' jema AtmA che tema sarvamAM Atmadarzana karavAM. kavie manarUpI pyAlo batAvyo che teno artha thAya che manoyoga, pyAlo nAno hoya paNa UMDo hoya che tema traNa yogamAM manoyoga sauthI nAno che paNa tenuM kAma ghaNuM moTuM che. AvA sUkSmamanane nAthavuM te sAmAnya mAnavanuM kAma nathI. nAnA evA mananuM UMDANa paNa ghaNuM hoya che eTale ja kavie manane pyAlo kahyo che. kavie manarUpa pyAlAmAM anubhavarUpa rasabharI temAM prema masAlo nAkhavA kahela che. pachI tene svarUpa vicAraNArUpa agni para rAkhavAthI rAga-dveSAdino kacaro nIkaLI jAya che ane viSaya - vikAranAM sUkSmajaMtuo nAza pAmI jAya che. pachI zuddha sattvarUpa AtmAnaMdanI anubhava lAlI pragaTa thAya che. e lAlI chUpAvI zakAtI nathI, evI alaukika anubhavalAlI jAgRta thAya che, kavie A kaDImAM anubhavalAlI pragaTa karavAno krama batAvyo che. jema ke anubhava pragaTAvavA sarva prathama vicAra karavAmAM Ave che. A vicAra manamAM pragaTa thAya che. manano prabhAva hRdaya para temaja vRtti para paDe che eTale temAM prema masAlo nAkhavA kahela che. Avo prema pragaTAvavA. brahmacaryarUpI agni saLagAvo paDe, zarIrarUpa bhaThI karI temAM agni pragaTAvavAthI zarIra, strI, ane bAhyapudgalano kacaro baLI jaze. pachI mAtra svarUpAnaMda prApta karavAnI parama prIti pragaTa thAya che. jethI yogya gurunA Azraye dhyAnAdi kriyAmAM manane joDavAno abhyAsa thAya che ane aMte anubhavalAlI pragaTatAM sAdhakanA pratyeka kAryamAM, pratyeka vacanamAM, pratyeka vartanamAM parivartana jaNAya che. AtmAnubhave sAdhaka chAno rahI zakato nathI. jema "chAbaDe DhAMkyo sUraja chAno na rahe tevI dazA sAdhakanI hoya che. paM. AnaMdasAgarajI A gAthAno artha vizeSa prakAre kare che. te paNa vicAravA yogya che. kavizrI e A padamAM "manasA pyAlA" kahyuM che kAraNake mokSa athavA AtmAnubhava mATe saMjJI paMcendriya jIvo ja yogya gaNAya che eTale manarUpa pyAlAmAM vAcanA, pRcchanA, pariyaTTaNA ane anuprekSA tathA dharmakathA lakSaNarUpa masAlo bharavo, zuddhajJAna svarUpa brahmato
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 172 agni peTAvavo. tana bhAThI aTavAI kasa pIe eTale 'niraMtara AtmAmAM ekAgratA karavAmAM Ave to tethI chevaTe kevaLa svasvarUpamAM raNatAnI dazA pragaTa thAya che. jyAre mana nirmaLa thAya ane sAdhya prAptavya bindunuM zuddha jJAna thAya, sAthe svamAM sthiratA thAya tyAre svasvarUpa ramaNatAnI ekAMta hitakA2ka dazA pragaTa thAya che. ' chevaTe jIvane je joie che te tenI pAse ja che anya sthAne bhaTakavAthI kAMI maLatuM nathI eTale ja kavizrI cAlu padanI cothI kaDImAM kahe che, agama pIAlA pIo matavAlA, cInne adhyAtma vAsI / 'jJAnaMvadhana' cetana hai ghele, tevuM lo tamApta...AzA..... 4 | | he AdhyAtmamatamAM rata rahevAvALA matAdIo! e adhyAtmabhAvono pyAlo to agama agocara che jene tenI khabara na hoya tene te maLI zake nahIM mATe pahelA jANo ke adhyAtma kyAM che ? kevuM che ? tathA kevI rIte prApta karI zakAya che ! adhyAtma eTale AtmA saMbaMdhI, adhyAtmanuM nivAsa sthAna AtmA ja che. zuddhadazAmAM vartato AtmA eja adhyAtmanuM sthAna che. adhyAtmanuM svarUpa vastusaMgathI rahita che, evA adhyAtmane samajyAM vinA u52 uparanI vAtone adhyAtma samajI levAmAM Ave to AtmavaMcanA thAya, mATe ja kavi kahe che, adhyAtma kyAM che ? te prathama samajavuM jarUrI gaNAya. keTalIka pratomAM 'gAna pyAlA' ne badale 'Ana pyAlo' evo pATha paNa maLe che. Agama eTale zrutajJAna saMbaMdhI bodhapATha. pahelA AtmasaMbaMdhI jJAna karI pachI hai ya, zeya, upAdeya bhAvone jANI zakAya che jethI adhyAtmano vAsa TUMkamAM jANI zakAya che. ane e paristhiti prApta thatAM je AnaMda thAya che te avarNanIya hoya che. paM. AnaMdasAgarajI lakhe che keH 'jene koI prakAre oLakhI zakAya nahi. sparza, rUpa, rasa ke zabda dvArA jaNAya nahi' tevuM adhyAtmanuM sthAna che. eTale kavi kahe che, jyAM rahevuM che, jyAM vAsa karavAnI IcchA che te sthAnane jANIe nahi to jJAna kema thAya? ane jJAnanA abhAve sAdhya prAptinI IcchA paNa kyAMthI saMbhave ? mATe adhyAtmamAM vAsa karatAM pahelA tenuM jJAna levuM Avazyaka rahe che. agama zabdamAM pAramArthika rahasya chUpAyeluM che. ane te che adhyAtma,
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che, anubhava 2sa 'sarva prakAranAM zAstromAM adhyAtma zAstra uttama che. sarva prakAranAM jJAnamAM adhyAtama jJAna uttama che. " zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che, 'appa nALeLa muLI doD' AtmajJAna vaDe munibhAva pragaTa thAya che. mATe adhyAtma anubhavarasa pAna karI AtmAmAM zuddha upayoge ramaNatA karavI. zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM adhyAtma rasapAnanI vAta karI che paNa anubhavarasa pAna adhyAtmane jANyA vinA thaI zake nahIM tethI prathama adhyAtma bodha pachI tenuM jJAna ane tyArabAda bhAna. jethI ke cetana ! agama evA anubhava pyAlAnuM svarUpa tuM jANI le ne pachI tuM pIjA. pIdhA pachI ja tenI khumArI caDaze. e khumArIno nazo tArA AtmAnA asaMkhyAta pradeze pradeze vyApI jaze. tArAmAM divyajJAna zakti khIlI uThaze. adhyAtmayogIo AvA uttama anubhavarasapAna karavA samartha bane che. teone anubhava rasapAna pachI koipaNa jAtanI spRhA rahetI nathI. teo zeTha-zrImaMta, rAjA ke cakravartI, devo ke cakravartI, devo ke indronI paNa 52vA karatA nathI. tene duniyA eka tamAsA rUpa dekhAya che. te svayaM to potAnAM AnaMda svarUpanI laheramAM magna rahe che. dehamAM hovA chatAM mukti sukha anubhave che. A padamAM kavizrI AnaMdaghanajIe bhautika sukha karatAM brahmarasanA pAna sarakhuM anubhava sukha keTaluM caDiyAtuM che tenuM sacoTa nirUpaNa karyuM che. kavi prathama paMkitamAM ja udbodhana karIne jJAna sudhArasanA pAnano mahimA darzAve che. ane tenI prApti mATe bhalAmaNa kare che. A sudhA2sanI prApti mATe vyAvahArika rUpakano upayoga karyo che. jema bhojana mATe koI sarasa svAdiSTa vAnagI joitI hoya to bhaThThI upara koI vAsaNamAM te vAnagI bahu ukALavI joIe ane temAM jAta-jAtanA masAlA nAkhavA joIe, e rIte sudhArasa mATe paNa emaNe brahmacarya, sarva jIvo pratye prema ane maitrI tathA tapazcaryA vagerenI AvazyakatA upara bhAra mUkyo
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 174 che. kavinI A padanI prathama paMkti jema lokapriya banI gaI che tema 'agama piyAlA pio matavAlA' paMkita paNa eTalI ja lokapriya banI gaI che. 1;
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 anubhava 2sa 5-29 "avadhU nAma mArA pAra" zrI AnaMdaghanajI mahArAje potAnAM keTalAMka padomAM navI navI zailI vaDe viSayanuM nirUpaNa karyuM che. A padamAM kavie cetana evo AtmA svamukhe potAno lAkSaNika paricaya Apato hoya evI rajUAta karI che. "AzAvarI rAga'mAM kavi A padamAM kahe che keH avadhU nAma imAra rAdhe, so para madAra vAve... avadhUA na hama puruSA nA hama nArI, varana na bhAMti hamArI / nAtina pAMti sAdhana sAdhava,dama tapunAmArI... vadhU...rUA. kavi kahe che ke cetana koNa che? tenuM svarUpa zuM che? A praznano uttara cetana svayaM svamukhe potAno paricaya Ape to temAM yathArthatA Ave. cetana kahe che ke he avadhU! amAruM je vAstavika nAma Ape che te kharekhara utkRSTa mahArasa cAkhe che. bhautika padArthonA rasa karatAM AtmAnubhUtino rasa anaMta gaNo adhika uttama hoya che. tethI cetananA vAstavika svarUpanuM varNana karavAmAM Ave che. cetana kahe che ke he buddhajano! tame mAro paricaya mArA bAhyarUpathI na karo. huM anAdikALathI jevo chuM tevo ja anaMtakALa sudhI rahevAno chuM. mArAmAM kadI koIpaNa jAtanuM parivartana thayuM nathI ane thavAnuM nathI. kAraNa ke huM zAzvata svarUpI chuM paNa ajJAnabhAve huM anaMta anaMta kALa sudhI nigodamAM rahyo ane akAma nirjarAnA baLe huM kramazaH AgaLa vadhatAM sthAvaramAMthI trasamAM beindriya, teIndriya, caurendriya, asaMjJI paMcendriya paNa thayo ane chevaTe saMjJI paMcendriya - temAM paNa manuSyagatimAM mAnava thayo. paraMtu je je sthAne huM gayo tyAM tyAM huM jevo chuM tevo ja rahyo chuM. zrImad rAjacaMdrajI kahe che, - "jevo siddha kSetre vase, tevo A tanamAMya... 1 A rIte mArA mULa svarUpamAM jarA mAtra paNa pharaka paDyo nathI. anaMta siddha samAna mAruM svarUpa che. karma saMyoge mAruM bAhyarUpa badalatuM
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 176 rahe che, eTale kyAreka huM pRthvIrUpe to kyAreka pANIrUpe, agni ke vAyurUpe to vaLI kyAreka vanaspatirUpe paNa houM chuM ane sarva saMsArI jIvo mArA bAhyarUpa pramANe mAro paricaya Ape e svAbhAvika che to paNa huM to mArA svabhAvathI zuddhAtmA ja chuM. zrI yogendradeva paramAtmaprakAzamAM lakhe che, "purisa pAusAu itthiNavi, NANiu muNaI asesu" 2 huM puruSa, napuMsaka ke strI svarUpa nathI. e badhAM to pudgalonAM rUpo che. arthAt dehanAM rUpo che. akho bhagata kahe che, adrimAM AkAza tehane, mahAkalA muSaka viSe, tema bhautika bhAvanA tihAM nahIM, je aNaliMgI Atama lakhe bhAI liMga tihAM lekhA ghaNAM, aliMge lekhuM kazuM... 3 AtmalakSIne koI liMga nathI ke liMgabheda paNa nathI. paNa huM jJAnasvarUpa vizvanI sarva vastuone jANavAvALo AtmA chuM. yathArtha to huM mArA svarUpane jANavAvALo chuM paNa jagatanA padArtho mArAmAM pratibiMbita thatAM hovAthI padArtha jaNAya che. vyavahAradharmIo mAruM svarUpa vyavahAra dRSTithI jue che ane tethI vargAdi svarUpe mane oLakhAve che paNa huM evo nathI. yogendradeva lakhe che, " appA gorau kiNDu Na vi appA stuNa hoI" 1 AtmA zveta, kALo ke rAto nathI paNa varNAdarahita tenI avasthA che. varNAdi to pudgalanA guNadharmo che tyAre huM to caitanya svarUpI AtmA chuM. pudgala ane huM baMne bhinna dravya chIe. eTale pudgalanAM dharmo mArAmAM kyAMthI saMbhave ? chatAM saMsArIjIvo mArI oLakhANa pota-potAnI dRSTie Ape che. huM to badhI dazA tathA avasthAthI judo chuM ane judo rahuM chuM. koI mane kSatriya, vaizya ke zUdra kahe che paNa huM to evo paNa nathI. kabIra kahe che, hama vAsI vo dezake, jahA~ jAta varana kula nAhiM zabda milAvA ho rahA [para] deha milAvA nAhiM 2 ame to te dezanA mULa vatanI chIe ke jyAM koI jAti-varNa ke kuLa nathI. tyAM mAtra zabda meLApa thAya che eka zarI2 bIjA zarIranI mulAkAta
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 anubhava rasa le, evuM tyAM kAMI nathI kAraNa ke huM te sarva saMbaMdhothI judo chuM. AtmadharmamAM ke adhyAtmamArgamAM koI jAta, bhAta, deza ke vezane sthAna nathI. adhyAtmamArga e to rAjamArga che, je e mArge cAle che te svAbhadazAne pAme che. huM ekendriyAdi jAtirUpa to nathI, to nArakI, tiryaMca, manuSya ke devAdi gatisvarUpa paNa nathI ane huM sAdhana ke sAdhakarUpa paNa nathI. koI kArya karavA sAdhananI jarUra paDe che. te rUpa paNa nathI. kAraNa ke koI kAryano kartA huM nathI. vaLI svayaMsiddha huM chuM tethI koI siddhi meLavavA mAre sAdhakarUpa banavuM paDatuM nathI. paNa hA, sAdhanAkALamAM sAdhya svarUpe hAjara rahuM chuM. vaLI huM AkatuliyA rU jevo haLavo ke vaja jevo bhAre paNa nathI, to vaLI huM pahADa jevo sthUla ke raja jevo sUkSma paNa nathI. zrI akhA bhagate kahyuM che, sthUlatA darzana zarIre, saheje thayo samAsa, deha adhyAse doSa saghaLA, deha te ja saMsAra deha tene sarva sAcuM, pApa puNya avatAra. 3 sUkSma ke sthUla e dehanA adhyAsathI anubhavAya che. - kavizrIe A padamAM AtmasvarUpanI vAta nayane dRSTimAM rAkhIne karI che. vedAMtadarzanamAM jema paramAtma mATe neti-neti kahevAyuM che e zailIe ahIM AtmAnuM svarUpa batAvyuM che. vastu padArtha AkAra ke varNAdi batAvI te pUchavAmAM Ave ke AtmA Avo che? javAba che nA'. AtmA evo nathI. cetana kahe che ke vyavahArathI mAruM game te nAma Apo paNa e sarva mArAM vizeSaNo che paNa vastutaH e vizeSaNo paNa ayogya che. kAraNa ke e badhA to mArA kramabhAvI paryAyo che te mArA sahabhAvI guNa na hovAne kAraNe haMmezAM mArI sAthe rahetA nathI tethI lokonA ApelAM sarvanAmo ayogya che. A bhAvane spaSTa karatAM zrI AnaMdaghanajI bIjI kaDImAM kahe che, nA hama tAteM nA hama zire, nA hama dIradha na chottaa|| nA hama mArphinA hama mAnI, nA hamalApa na veda... savadha tA 2aa.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 anubhava rasa mArA zarIranA dharmane kAraNe ane nAmakarmanA udaye mArA adhyavasAyanA pariNAme meM kyAreka uSNasparzavALA paramANu adhika grahyA hoya to koI vakhata zItasparzavALA paramANu adhika sparzayo hoya che. tethI koI vakhata zarIra garama lAge to koI vakhata ThaMDuM paNa te mAro potAno svabhAva nathI. e che pugala dharma huM lAMbo ke TUMko paNa nathI. mArA Atmapradezone rahevAnuM jevuM ne jevaDuM pAtra maLe te pramANe huM rahuM chuM tethI kyAreka huM kaMthavA jevaDo nAno jaNAuM chuM to kyAreka hAthI jevaDo mahAkAya jaNAuM chuM paNa e karmarUpa pudgalanAM kAryo che. zrI pannavaNAstramAM kahyuM che ke kevaLI jyAre kevaLa samudyAta kare che tyAre te potAnA Atmapradezone cauda rAjalokamAM phelAve che tyAre huM moTAmAM moTo jaNAu chuM. je jIvane kevaLajJAna pAmyA pachI jo nAma, gotra ane vedanIyakarmanI sthiti vadhAre hoya ane AyuSyakarmanI sthiti ochI hoya to badhAM karmanI sthiti samAna karavAnI hovAthI ane vaLI te caramazarIrI hovAne kAraNe tene kevaLa samudyAta thaI jAya che. mahAvIra prabhune gautama prazna pUche che, katti samatie NaM bhante! kevali samugdhAe pannate ? goymaa| aThTha samati te pannate taMjahA, paDhama samae daMDaM kareti bIe samae kavADaM kareti, tatie samae maMthaM kareti, cautthe samae logaM pUreti, paMcame samae loyaM paDisAharati, chaThe samae maMthaM paDisAharati, sattamae samae kavADaM paDisAharati, atume samae daMDaM paDisAharati, daMDaM paDisAharettA tao pacchA sarIratthe bhvti|| he bhagavAna! kevaLI samudyAta keTalA samayano che? he gautama! ATha samaya pramANa kahyo che. te A pramANe prathama samaye daMDa kare che. bIjA samaye kapATa kare che, trIjA samaye manthAna kare che. cothA samaye lokane pUre che eTale ke lokavyApI thAya che, pAMcamA samaye loka saMhare che. chaThThA samaye maMthAna saMhare che. sAtamA samaye kapATa saMhare che, AThamA samaye daMDa saMhare che chevaTe daMDa saMharI zarIrastha thAya che. kevaLa samudyAta thatAM pahelAM AtmA mokSa sanmukha thAya ane pachI sahajatAthI AtmAnA pradezo zarIramAMthI nIkaLI prathama UdgalokanA cheDAthI adholokanA aMta sudhI daMDAkAre thAya che. tyAra pachI te pradezo cAreya
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 179 anubhava rasa dizAmAM phelAya che ne kapATAkAre bane che. je daMDAkAre pradezo hatA te kapATAkAre banI lokanI dizAomAM vistare che. pachI maMthAna ane cothe samaye AtmAnA pradezo cauda rAjalokamAM vyApI jAya che. karmasaMyoge jIvane A dazA prApta karavI paDe che. je pradezo je rIte vistAra pAmyA e ja kramathI saMkocAtA chevaTe zarIra pramANe thaI jAya che. vistAra tathA saMkocamAM samaya maryAdA sarakhI ja che paNa vAstavamAM huM lAMbo-TUMko nathI to bhAI ke bahena paNa nathI. zrI yogendudeva kahe che, jaNNI jaNNu vi kaMta dharu patu vi mittu vi davvu 1 mAtA, pitA, strI, putra ke mitra, bhAI ke bahena vagere saMbaMdho karmayoge joDAya che. paNa te badhA kSaNika che. anitya che. zarIra sAthe saMbaMdha rAkhanArA che. nAmakarmanA udaye zarIra maLe che ane mohanIya karmanA udaye eka-bIjA jIvo koIne koI saMbaMdhathI joDAya che. paNa huM karmarUpa nathI. karma paugalika che tyAre huM to cetanasvarUpa chuM. karmayoge mAre aneka gatiyoniomAM pharavuM paDe che ane dareka sAthe vidhavidha saMbaMdha baMdhAyo. jemake kahyuM che, na sA jAi na sA joNI, na taM kulaM na taM ThANaM na gAyA na muvA paltha, sarve navA vaMtaso. sAvadhU 2aaaa anAdi anaMtasaMsAranuM paribhramaNa karatA koI jAti, koI yoni, kuLa ke sthAna evuM nathI ke jyAM huM gayo na houM, jyAM gayo tyAM mAro janma thayo ane mRtyu paNa thayuM, vaLI jyAM gayo tyAM koIno dIkaro, mAbahena ke bhAI rUpe paNa thayo chatAM huM to amara svabhAvI chuM. mAro janma nathI to mRtyu paNa nathI. A saMbaMdho karmajanya hovAthI loko mane e saMbaMdhe pokAre che paNa huM evo nathI. have kavizrI trIjI kaDImAM kahe che, nA hama manasA nA hama zabadA,nA hama tanakI dharaNI, nAma merA mevadhara nAdi, nAma ratA rahI. sAvadhUtA rUpA saMsAramAM karmAdhIna jIvone karmodaye vidhavidha sAdhana sAmagrI prApta thAya che. dareka gati ane jAtimAM manuSya prANI zreSTha gaNAya che kAraNake tene bhAvo vyakta karavAnuM sAdhana, mana maLyuM che. saMjJI paMcendriyane mana hoya che ane mananA AdhAre vicAra kare che ane vicArane vyakta
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 180 karavAnuM sAdhana vacana che arthAt zabda che. zrI motIcaMdabhAI kApaDiyA lakhe che, "AtmAne sahaja thAya che te adhyavasAya kahevAya che ane mana dvArA vyakta thatAM adhyavasAya te vicAra kahevAya che. tattvArthasUtramAM kahyuM che, saMsArI jIvanA be bheda che. managamanasvA: saMjJI ane asaMjJI. jene mana hoya te saMjJI ane mana na hoya te asaMsI. paMDita sukhalAlajI lakhe che, mana se hate hai? nisare vivAra viruya nI save jesI Atmikazakti mana hai aura isa zakti se vicAra karane meM sahAyaka honevAle eka prakArake sUkSma paramANu bhI mana kahalAtA hai| pahalA bhAvamana aura dUsarA dravyamana kahA jAtA hai|||| zrI buddhisAgarajI mahArAja kahe che, "dravyamana manovargaNAnA pugalone avalaMbIne thatAM AtmAnA caLa-vicaLa pariNAma e bhAvamana che. tethI AtmA mana svarUpa nathI to manomaya paNa nathI" "bAramA kSINamoha guNasthAna paryata bhAvamana che ane dravyamana teramA saMyogI guNasthAna paryata che". eTale ke AtmA dravyamanathI paNa bhinna che. tethI ja cetana kahe che ke huM manarUpa nathI to zabdarUpa paNa nathI kAraNake zabda paNa bhASAvargaNAnA pudagalonuM ja kArya che. saMjJI jIva zabdanA mAdhyamathI vicAro vyakta kare che. manovargaNAnA pudgalonuM grahaNa te dravyamana. dravyamananuM kArya te vicAra ane vicAra vyakta karavA bhASAvargaNAnA pudgalone grahaNa karI choDavArUpa kArya te zabda. paNa cetana kahe che ke huM mana ke zabda kAMI nathI. pudgalanA kAryane jIvanuM kArya kahI devuM te narI ajJAnatA che. vaLI pudgalone grahaNa karavAnI kriyA huM karuM chuM, te kriyArUpa huM chuM tema paNa nathI kAraNake niyama che ke eka dravya bIjA dravyanuM kAMI karI zake nahIM to pachI pudgalanuM kArya huM kevI rIte karI zakuM? pudgala pudgalanuM kArya kare ane cetana cetananuM kArya kare. vaLI huM koInA AdhArarUpa paNa nathI. jema pANIno AdhAra pAtra tema zarIrano saMbaMdha AdhAra-Adheyano nathI. to zveta, bhagavo, kALo ke pILo vagere vezane dhAraNa karanAra paNa huM nathI. bhale mane koI zvetAMbara kahe ke digaMbara, koI phakIra to vaLI koI saMnyAsI paNa e badhA vezane dhAraNa karanAra huM nathI. huM koI kriyA karavAvALo nathI to kriyA sAthe mAro cirasthAyI saMbaMdha paNa nathI.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 anubhava rasa keTalIkavAra AtmAne zubhakriyA karato jovAmAM Ave che paNa e vyavahAraSTi che. zubhAzubha kriyA karanAra huM nathI. vyavahAramAM karaNIno kartA AtmA dekhAya che. zrI banArasIdAsa "samayasAra nATaka" mAM kahe che, ___ jagameM anAdiko agyAnI kahai marau karma karatA maiM yAko kiriyA ko prati pAkhI hai|1| jagatamAM anAdithI ajJAnI jIva kahe che ke mArA karmano kartA huM chuM ane huM ja kriyA karuM chuM paNa gyAnabhAva gyAnI karai, agyAnI agyAna, dravya putra re, vaida niharai paravAnA 2aa. padArtha potAnA svabhAvano kartA che. jJAnI AtmA svabhAva kartA che. tyAre dravyakarmano kartA pudgala che e nizcayanayathI jANavuM. jJAyaka svabhAvI AtmA jJAyakabhAva sivAya bIjuM kAMI karato nathI. je potAnAmAM che te pragaTa karavAnuM che. cetana potAnA svarUpa darzana karAvatA prastuta padanI cothI kaDImAM kahe che, nA hama darazana nA hama parasana, rasa na gaMdha kachu nAhi, AnaMdadhana cetanamaya murati , sevaka jana balI jAhI- / / avdhuu||4|| cetana! potAnI sthitinI vAta karatAM kahe che ke huM jainadarzana, bauddhadarzana, sAMkhyadarzana ke vedAMtadarzana vagere darzana svarUpa nathI. e darzana mArA vAstavika svarUpa jJAnanA abhAve UbhA thayelA che. je sat puruSArtha karI, sata svarUpane pAme che tyAre tenA svarUpAnubhavamAM sarva darzanano laya pAmI jAya che mATe huM darzanarUpa nathI vaLI huM mArA samabhAvI svabhAvamAM sthita rahetA ATha sparzamAMthI huM eka paNa sparzayukta nathI. to surabhi- durabhi gaMdhayukta paNa nathI. pAMca rasa jevA ke khATo, tIkho, mITho, kaDavo, kasAyelo temAMthI huM kAMI nathI. kALo, rAto, lIlo, pILo ke dhoLo e pAMca varNamAMthI huM koI varNano nathI. e guNo to pudgalanA che ane te pudgalanA sahabhAvI dharma che. tyAre huM to AnaMdarAzIrUpa caitanyamaya mUrti chuM. AtmAnI zuddhadazA pragaTatA anaMtaguNonuM prAkaTaya
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 182 thAya che temAM sarvaprathama anaMta jJAnaguNa pragaTe che jethI saMpUrNa jANavAnuM kArya thAya che ane anaMtadarzana pragaTatA padArthanuM vAstavika darzana thAya che. cAritraguNanI nirmaLatA thatAM svaguNamAM sthiratA Ave che. vIryaguNarUpe anaMtazakti pragaTa thAya che. A prakAre svabhAvamAM sthiratA thatAM je AnaMda anubhavAya che e ja mAro sahajAnaMda che. eTale mAruM nAma padArtharUpa nathI. mAruM nAma bhale game te Apo paNa huM to saccidAnaMda svarUpa chuM. mArI A sthiti trikALAbAdhita che. huM eka ja svarUpe haMmezAM rahuM chuM. je AnaMda svarUpa caitanyamUrtinI sevA kare che tene jagatanA mumukSu AtmAo balihArI jAya che, tenAM ovAraNAM le che. saMsAramAM jIvanI je sthiti che te karmAvRta cetananI che. zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM dravyadRSTinI vAta karI che. paryAya to kSaNika che. paryAyane pakaDatAM zuddha Atmatattvane pakaDI zakAya nahi. dravyadRSTi AtmA satya svarUpane jAhera kare che. jema pANImAM paDatAM caMdra pratibiMbane pakaDavA prayatna karavo e vyartha che athavA zilA para vAvetara karavuM vyartha che tema jevuM AtmAnuM svarUpa nathI tevuM kalpavuM te paNa narI ajJAnatA mUDhatA nahi to bIjuM zuM kahI zakAya? AtmAne bAhyadRSTithI oLakhavo, bhinna-bhinna nAma ApavA je jaDabhAva che. kavie A kaDImAM AtmAnI mULasthitinI vAta karI che. A padamAM kavie AtmA pAse ja saMbhASaNa karAvyuM che ne kahyuM che ke jJAna darzana svarUpa huM chuM. cAra kaDInA A padamAM gahana gaMbhIra evA siddha svarUpI zuddhAtmAno paricaya paraspara virUddha evA keTalAMka guNadharmono niSedha karIne karAvyo che. Atma svarUpanI jhAMkhI karAvatuM A eka uttama pada che.
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 anubhava rasa pada-30 dho bhADuM salA raMga ramIno" adhyAtmarasanA anubhavIyogI e "AzAvarI rAga'mAM lakhAyelA A padamAM mamatAnI mAyAjALamAM phasAvAthI AtmAne zuM nukazAna thAya che, temaja samatArasanA pAnathI kevo AnaMda prApta thAya che te bhAva sarasa rIte samajAvyA che. sAdho bhAI! samatA raMga ramIje; vadhU mamatA saMta vaDIne... sAtho sAruM. saMpatti nAhi nAhi mamatAmeM, mamatAmAM misa meTe rahadapAdatanI nIrava ravedI, saMta vAra nai re.. sAtho..bhA. A padanI zarUAta dekhItI rIte ja kavie "sAdho' zabdathI karI che. "sAdho' eTale sAdhu, sAdhanA karanAra sAdhaka. je samatAmAM rahe te sAdhu ane je samatAne choDI mamatAmAM rAce te saMsArI. kavi sAdhune kahe che ke "he sAdhaka! tame samatAnA raMgamAM ramajo. he sAdhu! tArI sAme koI zatru ho yA mitra paNa dareka mATe tArA manamAM samabhAva jALavI rAkhaje. kadAca! mRtyune bheTavuM paDe to paNa samatA svarUpa zuddha svabhAvamAM ja vartaje. ghaNAM sAdhako svayaM bhUlamAM ja hoya che. teo ema mAnatA hoya che ke ame to samatAsAgaramAM ja DUbelA chIe. paNa kharekhara A enI bhramaNA hoya che. kharekhara to mamatAnA pAsAmAM phasAyA hovA chatAM samatAno svAMga saje che. mamatA bhinna bhinna rUpa dhAraNa karIne Ave che. dezanI, rAjyanI, gAmanI, jAtinI, kuTuMbanI, mAtApitAnI, putra-putrInI, ziSya parivAranI, zarIranI, jIvana jIvavA mATenAM sAdhanonI vagere aneka prakAranI mamatA che. * sAdhakane keTalIkavAra potAnAM upakaraNonI paNa mamatA hoya che. jaDa padArthanI mamatA rAkhI mUrdhamAnava aneka prakAranAM duHkho bhogave che.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 184 viSayaiH ki parityatkeMrjAgarti mamatA ydi| tyAgAtkaJghuka mAtrasya, bhujaGga na hi nirviSaH 1 hRdayamAM jo mamatA jAgatI rahe to pachI viSayonA bAhya tyAga mAtrathI zuM? sarpa kAMcaLI tyAgI de tethI te jhera vinAno banI jato nathI. tevI rIte bAhya kAMcaLI choDavA chatAM sAdhakane potAnI sAdhanAnuM mamatva hoya, dhyAnIne potAnA dhyAnanuM mamatva hoya, tapasvIne potAnI tapasyAnI mamatA rahe to e kriyAo paNa karmabaMdhanuM kAraNa banI jAya che. je munio ghaNuM tyAgavA chatAM kAMI tyAgatA nathI tenI dazAnuM varNana karatAM zrI yazovijayajI mahArAja kahe che: kaSTena hi guNagrAmaM, praguNI kurute muni: mamatA rAkSasI sarva, bhakSayatyekahelayA 2 tyAga ane vairAgyathI muni duHkho sahana karI le che ane AtmaguNonI prApti paNa karI le che paNa mamatA rAkSasaNI kSaNamAtramAM sarvaguNono nAza karI nAkhe che. kaSTo sahana karI levA mAtrathI sAdhaka jaI javAtuM nathI. jema kasAine zaraNe gayelo bakaro gaLA para charo phare che te sahana kare che tethI zuM te sAdhaka che? nA. kAraNa ke tene na chUTake sahana karavuM paDe che. teNe haju jIvavAnuM mamatva choDyuM nathI. rAkSasI jema badhAnuM bhakSaNa kare che tema mamatArAkSasI AtmaguNonuM bhakSaNa kare che. zrI yazovijayajI mahArAja kahe che, * vyApnoti mahatI bhUmiM vaTabIjA dyayA vttH| tathaika mamatA bIjA, tprapagdhasthApi klpnaa||1|| vaDanA nAnA bIjamAMthI vaDalo vRddhi pAme che. bIja nAnuM hovA chatAM temAMthI vaDalo ghaNo ja vizALa bane che tema mamatAnuM bIja paNa dhIme dhIme vRddhi pAmatuM jAya che. chevaTe sarvalokamAM prasAra pAme che. nAnA bALakathI mAMDI vRddho sudhInA manuSyomAM mamatA sarvatra vyApta che. mamatA, mAnava-mAnava kacce kaleza, jhagaDA tathA yuddha karAve che. mATe sAdhaka! . AtmasamRddhi meLavavA prayatnazIla bane che. A samRddhi be prakAranI che. dravyasamRddhi ane bhAvasamRddhi, paNa mamatAno Azaro letA bemAMthI eka paNa prakAranI samRddhi maLI zakatI nathI. mamatA pApapravRtti karAvI AtmAne
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 anubhava rasa malina banAve che. mamatAthI karoDo rUpiyA ekaThAM karavA chatAM aMtakALe eka pAI paNa laI javAtI nathI. brahmadattanA AtmAe rAjaRddhi mATe tapa tathA saMyamanuM phaLa mAMgI lIdhuM paNa aMte sAtamI narakano mahemAna banI gayo. jema pIpaLAnuM pAna pILuM thatAM kharI paDe che tema AyuSya pUrNa thatAM deha DhaLI paDe che. jema kuMbhAranA vAsaNane phUTatAM vAra nathI lAgatI tema zarIrarUpI vAsaNane phUTatAM vAra nathI lAgatI. sahajAnaMdInI sakjhAyamAM kahevAmAM AvyuM che, rAjI gAjIne bolatA, karatA hukama hajAra re; poDhayA animAM ekalA, kAyA rAkha samAna re; brahmadatta naraka prayANa re, e Rddhi athira nidAna re; jevuM pIpaLa pAna re, madharo jUTha gumAna re; sahajAnaMdI re AtmA, hasI hasI detA re tALIo, zamyA kusumanI sAra re; te nara aMte mATI thayA, loka caNe gharabAra re; ghaDatAM pAtra kuMbhAra re, ehavuM jANI asAra re; choDyo viSaya vikAra re, dhanya tehano avatAra re, sahajAnaMdI re AtmA... mAnava dhanasaMpattino saMgraha karavAmAM potAno amUlya samaya vyaya karI nAkhe che paNa Akhara tenI gati zuM thAya che te ApaNe AnaMdaghanajInA | zabdomAM joIe. dhana dharatImeM gADe baure, dhura Apa mukha lyAve; mUSaka sApa doyo mAra Gra, tAteM nicha dAve... sAtho..2 dhananI mamatA rAkhanAra vyaktinI dazA kevI thAya che tenuM mArmika darzana kavie A kaDImAM karAvyuM che. mAnava, dhananI surakSA mATe aneka prayatno kare che. dhana koI laI na jAya tethI dhanane jamInamAM dATe che. A kriyA karavAmAM tenuM moTuM tathA kapaDAM dhULathI kharaDAya che. Ama, dhananA mamatvane kAraNe mAnava Akhara potAnI durgati vahorI le che ane chevaTe dhananA DhagalA para rAphaDo karI sApa thaI pheNa mAMDIne bese che temaja uMdara banI dATela dhana upara dara karIne rahe che. dhananI mamatA AvI adhama gati
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 anubhava rasa karAvanAra che ane jo te ekendriyajAtimAM jAya to dATelA dhana upara vRkSa bane che. AvI dazA karAvanAra A lakSmIne lakSmI kema kahevAya? A to alakSmI ja kahevAya. "na nI: vidyate yasya sa: manasmi:' sAcI lakSmI to che AtmaguNaratno. jene koI laI jaI zakatuM nathI. tenA mohathI durgati thatI nathI. bAhya lakSmIthI jIvana barabAda karanAra, dhavalazeTha ane narakanA mahemAna bananAra mammaNa zeTha, zAstrasaMmata che. samatAmAM rahevuM te Atmadhana pAmavA barAbara che. je lakSmI vartamAna tathA bhaviSya bagADe tene kayA arthamAM sArI kahI zakAya? paNa AtmalakSmI kevI che te kavi A padanI trIjI kaDImAM kahe che, samatA ratanAkarakI jAi anubhava caMda subhAi! vanaskUdatanI bhAvanme che, Apa amRta ne gADuM... IIdho bhA..rUA. A kaDImAM kavie matsyapurANanI kathAno Azraya laI suMdara rUpaka prayojyuM che. paurANikakathA pramANe devoe jayAre samudramaMthana karyuM tyAre teoe sumerunI ravAI karI, vAsUkI sarpanuM doraDuM banAvIne samudramaMthana karyuM hatuM tyAre samudramAMthI nIce mujabanAM caudaratno nIkaLyAM hatAM. (1) lakSmI (2) kaustubha ratna (3) pArijAtaka puSpa (4) surA (madirA) (5) dhanvantarI vaidya (6) caMdra (7) kAmadugdhAgAya (8) airAvata hAthI (9) raMbhA vagere devAMganA (10) sAta mukhavALo atha (11) viSa (12) IMdra (13) dhanuSya (14) amRta A cauda ratnomAM sarvaprathama lakSmIjI nIkaLyA. kavie ahIM samatArUpa lakSmInI vAta karI che. vaLI samatAne ratnAkaranI dIkarI kahI che. anaMtajJAna, darzana, cAritrAdi guNaratno, cidAnaMda dhana cetanamAMthI pragaTa thAya che. tethI cetana ratnAkara che. samatA tenI dIkarI che. samatArUpI lakSmIne prApta karanAra te AdhyAtmikakSetre sAcA lakSmIpati kahevAya che. zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che saasaH viveka karI vastu svarUpane tenA yathArtha AkAramAM batAvanAra A anubhavajJAnarUpa caMdramA paNa ratnAkaramAMthI nIkaLe che tethI ratnAkaranI putrI samatA ane putra anubhava e baMne bhAI-bahena thAya che.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 anubhava rasa vaLI ratnAkaramAM kALakUTa viSa paNa che. A jIva paNa mamatAne kAraNe azubhadhyAnamAM je cAlyo jAya che te ene mATe viSa samAna che. AvA Arta ane raudradhyAna pariNAmadhArA, karmabaMdhana karAvI jIvane saMsAramAM rakhaDAve che paNa samatA ane anubhava azubhadhyAnarUpa kALakUTa choDAvI jIvane zubhadhyAnamAM pravRtta kare che jethI AtmA pramatta guNasthAnathI pragati karI apramata sthitimAM Ave che. tyAMthI dharma-dhyAnamAM kramasara AgaLa vadhI AtmazreNImAM te dAkhala thAya che. A zreNIe caDelA jIvanI sthiti eTalI badhI AnaMdadAyaka hoya che ke kavie e sthitine amRta sAthe sarakhAvI che. vastutaH sahajAnaMdamAM to amRtanA anubhavathI paNa anaMtagaNI mIThAza bharI che. jema caudaratnomAM amRta zreSTha che tema AtmAnaMdanA anubhavanuM amRta uttamottama che. apramata guNasthAnakanI sthiti prApta thayA pachI AvA anubhava amRtane svayaM anubhavI zakAya che. saMsAravRddhinA mULarUpa evA anaMtAnubaMdhI cAra kaSAyano sarvaprathama upazama kare che ane pachI darzanamohanIya trikano upazama kare che. A sAta prakRtino upazama thatA jIva alaukika AtmAnaMdano anubhava kare che. cothA guNasthAna pachI jIva alaukika AtmAnaMdano anubhava kare che. cothA guNasthAna pachI jIva cAritra mohanIya karmano upazama kare che to dazamA guNasthAnanA aMta sudhImAM mohanIyakarmano sarvathA upazama karI de che eTale jIva agiyAramA guNasthAnane prApta kare che. je sthitine vItarAga sthiti kahe che. zAstrakAra tene upazama zreNI kahe che. tyAre je jIva kSapaka zreNI karavAno hoya te cothA guNasthAnathI laIne AgaLanA guNasthAnamAM mohanIya karmanI prakRtiono kSaya karato jAya che. temAM sarva prathama anaMtAnubaMdhI catuSTaka ane darzana trika A sAta prakRtiono kSaya kare che. A rIte pariNAmanI vizuddhi thatAM karmakSaya karato AThamA guNasthAnake jIva kSapakazreNI zarU kare che. A zreNIvALo jIva e ja bhavamAM mokSagati pAme che.' upazamazreNI eka jIva eka bhavamAM be vakhata karI zake che ane AkhA saMsArakALa daramiyAna eka jIva vadhAremAM vadhAre pAMca vakhata upazamazreNI kare che. mokSaprApti kSapakazreNI vinA thaI zakatI nathI. upazama samakitI jIva upazama zreNI mAMDe che ane kSAyika samyakatvI jIva kSapakazreNI
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 188 mAMDe che. samyaktvIjIva zAnadRSTi khulatAM mohanAza kare che. have kavi cothI kaDImAM kahe che ke nAyaka koNa ? ane kevo che ? locana caraNa sahasa caturAnana, inate bahuta DarAi; AnaMdaghana puruSottama nAyaka, hitakarI kaMTha lagAi... / / sAdhAbhAI / / 4 // indrane hajAra AMkho che ane zeSanAgane hajAra paga che tyAre brahmAjI cAra moDhAMvALA che. Ama vicitra AkRtivALI vyakitaone joine samatA DarI jAya che ane dUra - dUra bhAgI jAya che. brahmAjInuM kArya hindudharma pramANe sRSTi-sarjananuM che. jainadharmanI mAnyatA pramANe je vRtti tathA vAsanAthI saMsAranuM sarjana thAya che te vRtti ane vAsanA e ja brahmA samAna che. vaLI krodha, mAna, mAyA, lobha te emanA cAra mukha che. tRSNAne hajA2 AMkha tathA hajAra paga che. A prakAranA kaSAyonA kALamukha joI samatA bhayabhIta thaI jAya che kAraNake jyAM kaSAyo hoya tyAM samatA rahI zakatI nathI. AvI mRdubhAvI samatAne puruSottama nAyaka viSNudeve prema karI potAne gaLe vaLagADI dIdhI. A rUpakano Azaya e che ke samatAne viSNubhagavAna svarUpa AtmAe aMgIkAra karI. samatA sattvaguNI hovAne kAraNe jyAM rajoguNa ke tamoguNa hoya tyAM Take nahIM mATe ja samatA AnaMda samUha puruSottama nAyaka viSNu bhagavAnanA zaraNe cAlI gaI. viSNu bhagavAne tenI sAttvikatA joI AliMgna ApyuM. svasthAnanI prApti thatAM samatAne AnaMda thayo. A rUpaka jainadRSTie A rIte ghaTAvI zakAya ke cAramukhe dezanA detA zrI jinadevathI mamatA bahu DarI gaIne tyAMthI bhAgI gaI. prabhune kevaLajJAna darzanamAM anaMtajIvo tathA tenI anaMtaanaMta paryAyo dekhAya che tathA jaNAya che. e apekSAe sarvajJa paramAtmAne hajAro AMkhavALA paNa kahI zakAya temaja hajA2 page hajAro mAila cAlI zakAya che tema jJAna-darzananuM kSetra eTaluM ja vistRta che ne te hajA2o caraNanuM kAma kare che. tethI ja samatA jinezvarane bheTe che. mamatA tajI tathA samatA sajI AtmA nijAnaMdamAM masta banI jAya che ane svasthAne sidhAve che. samatAthI bhagavAna mahAvIra, gajasukumAra, metArajamuni vagere siddhine pAmyA. zrI yazovijayajI mahArAja kahe che,
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 anubhava rasa kSaNaM cetaH samAkRSya, samatA yadi sevyte| sthAttadA sukhamanyasya, yaddhakatuM naiva vAryate cittane kSaNavAra mAtra kheMcIne samabhAvamAM sthira karavAmAM Ave to e samaye Atmika sukha anubhavAya che. samatAbhAvInI dazAnuM varNana karatA kahe che keH natistutyAdikAzaMsA, zaratIvraH svmrmbhit| samatA varma guptAnAM, nAti kRtso'pi jaayte|| jeNe samatAnuM bakhtara paheryuM che tene para dravyanI IcchAnA tIkSNa bANo pIDA karI zakatA nathI. tethI sAdhako prathama samatA sAdhI AtmAne sAdhe che. A padamAM kavi e batAve che ke bhautika dhanasaMpatti sAdhaka mATe keTalI nirarthaka che ane samatAthI jIva kayA sthAne pahoMce che. kavie jaina ane hinduno viniyoga A padamAM karyo che. ET SHEET REFEREER TET 1 ka
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 190 ka pada-31. "vita nanana do prANanAtha" saMsArabhAvothI mukta ane sAdhakadazAmAM anurakta evA zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM, sAdhakane mamatAthI mukta karavA samatAsAdhanAnuM keTaluM mahattva che te darzAvyuM che. A padamAM sumati cetanajIne samajAve che. cetana have kyAreka sumatinA maMdire padhAre to che paNa tenuM mana haju caMcaLa che. cetananI A dazA joI sumati potAnA prANanAthane kahe che ke, he patideva! have to svaghara tarapha dRSTi karo. have svajana-parijana sAthe rahI zAMti anubhavo. sumati cetanane svasthAne lAvavA vAraMvAra samajAve che paNa anAdithI paDelI A kuTevane kAraNe cetana ema jaldI samaje ema nathI. ' kavi A ekatrIsamA padamAM "zrI rAgamAM kahe che, kita jAnamateM ho prANanAtha! phuta mAya niphA gharo sAtha..virata.... zA. sumati, cetanane kahe che ke he prANanAtha! tame saMsAramArga ane muktimArga jANyA pachI saMsAramArga tarapha zA mATe prayANa karo cho? mArga bhUlelA pathikanI sAme be mArga che. baMnenuM bhAna karAvyuM che. paNa nirNaya enA upara choDI dIdho che. jemake kahyuM che, soccA jANai kallANaM, soccA jANai paavrg| ubhayaMpi jANai soccA, jaM seyaM taM smaayre|| che mumukSu! tuM sAMbhaLa! kyo mArga kalyANanI che ane kyo mArga pApano che te jANI pachI tAruM zreya zemAM che te mArganuM anusaraNa kara. A rIte cetanA (sumati) cetanane kahe che ke, he cetana! AtmakalyANano mArga ane saMsArano mArga kyo che te sAMbhaLI lIdhA pachI tAruM zreya jemAM thAya te grahaNa kara. Aja sudhI te saMsAranAM kaDavAM phaLano anubhava karyo che. te raste mamatAe tane muMjhavyo che ane svagharane ja tuM bhUlI gayo che.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 anubhava rasa sthUlibhadrajI bAra varasa sudhI rUpakozAnA raMgamahelamAM rahyA ane temaNe potAnA ghara ke parivAra sAmuM paNa na joyuM tema tame paNa mamatArANInA saMge ramatA pArakAnA thaI gayA ane potAnAne pArakA mAnavA lAgyA. jemake kSamAdi dasa yatidharma te AtmIyajana che tene to Apa bhUlI ja gayA cho. he nAtha ! Apa mArI sAmuM to nathI jotA paNa A ApanA parivAre zo gunho karyo che ke jethI tenI paNa saMbhALa letA nathI. saMsAranA ATalA kaDavA anubhavo thayA che chatAM AMkha kema ughaDatI nathI ? bIjI tarapha vRtti kema vaLatI nathI ? zrI buddhisAgarajI lakhe che ke saMsAra cAra prakArano che. (1) nAma (2) sthApanA ( 3 ) dravya (4) bhAva. Ama cAra prakAranA cAragatirUpa saMsAramAM jIvo ADAavaLA paribhramaNa kare che paraMtu eka sthAnamAM TharIne sahaja sukha pAmatA nathI. saMsAramArgamAM cAra kaSAya, traNa daMDa, be azubhadhyAna, azubhalezyA vagere aneka rastA che. A raste jatAM AtmapariNati azuddhatAne vare che. mATe ke cetana ! have to azuddha pariNatino tyAga karI zuddha dharmarUpa gharamAM padhAro. kavi bIjI kaDImAM kahe che, uta mAyA kAyA kabana jAta, yahu jaDa tuma cetana jaga vikhyAta / uta karama bharama viSavelI saMga, ita parama narama mati meli raMga / / ke cetana ! vibhAvadazAmAM javAthI saMsAranuM paribhramaNa kadI paNa ghaTavAnuM nathI. saMsAramAM mAyA, mamatA, zarIra tathA tenA bhoganI ja vAto kAne paDayA karaze ane bhogaprApti mATe chaLakapaTa karI, AtmavaMcanA karavI paDaze. A rIte zarIra suzruSA karavI te vibhAva dazAnuM kAraNa che. tame je mAyAmamatAne strI mAno cho te kaI jAtanI che, tenI tamane khabara che ? te sAva phulakA kuLanI tathA halakI jAtinI che. saMsAramAM dIkarA-dIkarInA lagna karavA hoya to khAnadAnI jovAmAM Ave che. kuLavAna potAnI khAnadAnI kadI paNa choDe nahIM ane halakA kuLanI strIne halakA kAma karavAmAM zarama Ave nahIM. A mAyA ane mamatA to halakAkuLanI strIo che. te jaDa jevI che. tenI mati paNa jaDa che. teno parivAra jaDa che, tyAre nAtha ! tame to jagata prasiddha caitanyadhana cetanarAjA cho. tamAro dharma
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 192 to jJAnAdi guNayukta che paNa vartamAnamAM jyAre tamAre pakSe jouM chuM to UlaTuM ja dekhAya che. jaDa padArtha tamane cAhatA nathI paNa tame jaDa padArthane cAho cho. he cetanadeva! Apa jANo cho ke jaDa padArthono saMgraha karI bhUtakALamAM tenA mAliko ghaNA cAlyA gayA. vartamAnamAM jAya che ane bhaviSyamAM cAlyA jaze. eka paNa jaDa padArtha tenI sAthe ke pAchaLa gayo nathI. A satya hakIkata hovA chatAM tame teno saMga choDatA nathI. tame cetana jaDanI saMgata karo cho te koIpaNa rIte yogya nathI. kAgaDAno saMga karanAra haMsa kadIpaNa zobhA pAmato nathI. "zomate na sama madhye vako yathA" tema tame paNa zobhAspada lAgatA nathI. AvI dayanIya tamArI sthiti che. temAM jarA paNa zaMkAne sthAna nathI. nibIDa karmothI jIva evo to bhramita thaI jAya che ke tene potAnuM paNa bhAna rahetuM nathI. are! tame to tamAruM nAma, ThAma ane gAma paNa bhUlI jazo. jaDanI jAta ane jaDanuM nAma paNa tame ja cho, evo bhrama pedA thaze. eTaluM ja nahIM AvA to bIjA aneka bhrama UbhA thaze. vibhAva to viSavela jevo che. je khAya tene to vizvanI asara thAya paNa je teno sparza kare tene paNa viSanI asara thayA vinA rahe nahIM. prAcIna samayamAM rAjAmahArAjAo potAnA zatrune mAravA potAnA rAjyamAM viSakanyA rAkhatA hatAM. karma tathA vaibhAvikavRttio viSakanyA jevI hoya che. tenAM aMgamAM ja nahIM aNue aNue viSa bharyuM hoya che. tenA saMge rahenArAone haLAhaLa jheranI asara thayA vinA rahetI nathI. mATe ja he deva! Apane huM vinaMtI karuM chuM ke have Apa svabhAva tarapha dRSTipAta karo ane vibhAvathI vegaLA bano. mATe A prazasta mArge prayANa karavA phakta moDhuM pheravI do. jo ATaluM thaze to svarUpa darzana thatAM vAra nahIM lAge. have cetanano parivAra kevo che tenuM avalokana karavA kevI rIte vinave che te vAta kavi trIjI kaDImAM kahe che. ' uta kAma kapaTa mada moha mAna, ita kevala anubhava amRta paan| AlI kahe samatA uta duHkha anaMta, ita khelahu AnaMdaghana vsNt||3|| vibhAvadazAne kAraNe jIvamAM vividha bhAvo utpanna thAya che ane aneka IcchAo pedA thAya che. bhogarUpa kAma traNa prakAranA che. strIveda,
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 anubhava rasa puruSaveda ane napuMsakaveda. karmagraMtha kahe che ke pahelA mithyAtva guNasthAnakathI navamA guNasthAnanA trIjA samaya sudhI traNeya vedanI sattA rahe che. strIveda, puruSaveda ane napuMsakavedano udaya navamA guNasthAnanA aMtima samaya sudhI ja hoya che. te vedano udaya deva, dAnavane mAnava badhAne satAve che paNa kyAreka koIka sAdhuone paNa paDe che. he svAmI! tame saMsAramArge jazo to kAmavAsanAmAM phasAI jazo. te mArge kapaTanuM ghaNuM jora che. vividha prakAranI vAsanAonI pUrti mATe tamAre chaLa-kapaTa karavuM paDaze. khoTI vastune sAcI TharAvatAM daMbha karI khoTuM bolavuM paDaze. hRdaya AvuM karavA kabUla nahIM thAya chatAM paNa kArya to karavuM ja paDaze. tame svayaM vicAro, vANI ane vartanamAM virodhAbhAsano anubhava karazo, chatAM mamatAne kAraNe parane potAnuM mAnI jAti, kuLa, rUpa, tapa, aizcarya vagereno mada karI madonmatta bano cho. moha madirAthI cAre bAju jyAM tyAM bhaTako cho. moharUpa ajJAnane kAraNe vivekacakSu baMdha thaI jAya che. tame mAna kaSAyanuM poSaNa thAya evA kAryo karo cho. A badhAM luMTArAo saMsAramArge javAthI naDe che. paraMtu he nAtha ! svabhAvadazAmAM to mAtra yathArtha svarUpanA bodharUpa anubhava amRtanuM ja pAna karavAnuM che. vastu svarUpane yathArtharUpe oLakhI tenAM vicAramAM magna thavAthI anubhava jJAna vadhatuM jAya che. jemajema magnatA AvatI jAya tema tema mIThAza vadhatI jAya che ane e mIThAsarUpa amRtapAna karavAthI AnaMdanI vRddhi thatI jAya che. ahIM samatA potAnI sakhI sumatine kahe che ke he sakhI! vibhAvadazAmAM anaMta duHkha che. vaLI jIva narakanigodamAM jaI kALI vedanA bhogave che. A jIva nigodamAM to eka aMtamuhUtamAM 65536 vAra janme che ane mAre che. tyAre he sakhI! ahIM to AnaMdaghana prabhu pote ja vasaMtotsava khele che. vilAsI loko vasaMtaRtumAM AnaMda-kallola karatAM abIla-gulAla uDADI AnaMda kare che tema AtmabhagavAna svabhAvadazAmAM rahI vairAgya raMge rame che. te AtmAnaMdanuM abIla ane tyAganuM gulAba laI badhAne raMgI rahyA che. he cetanajI! tame zAMtarasanuM svarUpa vicAro ane parivAra tarapha
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 anubhava rasa dRSTipAta karo. kavizrI zAMtinAthanA stavanamAM paNa kahe che, "ApaNo cetana bhAva je, eka cetanAdhAra re avara savI sAthe saMyogathI, eha nija parikara sAra re..." zAMtijina eka muja vinaMtI have cetana bole che ke mAro svabhAva jJAna, darzanarUpa che. parama pAriNAmika mAro bhAva che. mAtra zabdArtha jotAM cetanA AdhAra ane cetana Adheya che. paNa ahIM to AdhAra-Adheya bhAvano tAdAbhya saMbaMdha che. bIjA badhA bhAvo pudgala saMyogI che ane tenI sAtheno saMbaMdha saMyoga saMbaMdha che. rAga-dveSa, IrSyA vagere AtmasvabhAva nathI. mRdutA, RjutA vagere mAro parivAra che. have tuM tene oLakhI le. A padamAM samatA, sumati sAhelIne svabhAva vibhAvanuM aMtara zuM che te batAve che. sumati eTale zubhakriyA karavAnI rucirUpa pariNati. bAramA guNasthAna pachI guNasthAna kramArohamAM samatA prApta thAya che. pachI pravRtti karAvanArI sumati vidAya le che ane samatA te sthAna grahaNa kare che. panyAsajI zrI gaMbhIravijayajI kahe che, rAga-dveSa kaSAya harata hai, sahe zIta uSNa avikArI; yasI sumati jina vacana pIyata hai, kare gaMbhIra bhavodadhI pArIre. sumatino raMga karavAthI tathA nija parivArane oLakhavAthI AvyAbAdha sukhanI prApti thAya che. sumatinA saMge vibhAvanuM jora ghaTatuM jAya che. cetana ! dhIme dhIme narama paDato jAya che. mamatAnuM citra khaDuM karatA zrI yazovijayajI mahArAja sacoTa bhASAmAM lakhe che, cetana mamatA chAMDa parIrI, chAMDa parIrI, dura parIrI..cetana para ramaNI zuM prema na kIje, AdarI samatA Apa varIrI.. 1 mamatA moha cAMDAla kI beTI, samatA satya nai5 kuMvarIrI mamatA mukha durgadha asatya, samatA satya sugaMdha bharIrI... 2 mamatA kI durmati hai AlI, DAkinI jagata anartha karIrI samatA kI zubhamati he AlI, para upakAra guNe samarIrI... 3 upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAje mamatAne cADAMla jAtinI kahI che. tema AnaMdaghanajIe moha-mamatAne halakI jAtanA khapAvyA che. samatA to saMyamarUpa rAjAnI dIkarI che. tenuM kuLa uttama che. A rIte samatA
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 195 anubhava rasa cetanane kahe che ke have tame tamArA ghara tathA parivAra sAmuM juo ane nija svarUpane saMbhALo. A padamAM kavinI anubhUtinI spaSTatA tAdRzya thAya che tathA mananI vaijJAnika bhUmikA upasAvatuM A pada mAnavane mana sAthe vAto karato karI mUke che. svayaMne svayaMbodha pamADe tevuM nAnuM paNa suMdara pada che.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa pada-32 196 "pIyA tuma, nivura bhaye kyuM se" zrI AnaMdaghanajIe A padamAM sumatinI aMta2vedanA ThAlavI che. patibhakti strIno pati jyAre tenI upekSA kare che tyAre te kevI vyAkuLatA anubhave che tenuM nirUpaNa A padamAM karyuM che. cetana, sumatino sAtha choDI paratha2e rakhaDI rahyo che tyAre sumati tene svasthAne lAvavA ghaNAM prayatna kare che ane potAnI vyAkuLatA vyakta karatAM cetanane uddezIne kahe che, pIyA tuma, nipura bhaye vayuM...pese...nivura meM to mana vaca krama karI rAurI; rAtarI rIta aneMse... pIyA tuma...nivu...|| / / sumati cetanane kahe che ke ke zuddha cetana ! tame ATalA niSThura kema thaI gayA cho ? tame to mArI sAmuM paNa jotA nathI. he nAtha ! Apane huM mana, vacana kAyAnA yogathI cAhuM chuM. mArA manamAM satata ApanuM ja raTaNa tathA smaraNa che. mArA mana-maMdiramAM kevaLa ApanI manoharamUrti ja che. huM ananyabhAve ApanuM ja dhyAna karuM chuM ne Apano ja jApa karuM chuM. svapna paNa ApanA ja jouM chuM. mArA sukha ane duHkhano AdhAra Apa cho. meM ApanI ja AjJA dhAraNa karI che. he nAtha ! vacanathI 'parA, pazyati, madhyamA ane vaikharI A cAra bhASA paNa ApanI ja karI dIdhI che. jyAM jAuM tyAM ApanI ja carcA, vArtAne guNonuM kathana karuM chuM. kAyAthI huM Apane ja varelI chuM. Apane hitakArI sarva rItone meM dhA2Na karI che. ApanA sagA te mArA sagA che tevI rIte tenI sAthe vahevA2 karuM chuM. vaLI ApanI IcchAnusAra anusaraNa karuM chuM chatAM he nAtha ! Apa mArAthI rIsAyelA kema cho ? Apa mArI sAthe koIpaNa prakArano prema bharyo vahevAra kema karatA nathI ? ekapakSI prema kyAM sudhI TakI zake ? jemake " eka pakhI kema prIti vare paDe, ubhaya milyA huve saMdhI" 1 eka vyakita potAno sneha keTalo samaya jALavI rAkhe ? huM Apane prema karuM ane Apa bedarakAra raho
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 197 anubhava rasa te kema cAle ? he nAtha ! Apa mAyA-mamatA jevI halakI strIonI sobata karo cho te kyAM sudhI yogya gaNAya ? lakA mANasanI saMgatathI ApaNe paNa hulakI vRttinA banI jaIe. pANIno saMga dUdha kare to dUdhanI kiMmata ghaTe paNa dUdhano saMga jo pANI kare to pANInI kiMmata vadhe che. tevI rIte sajjanane sArA mANasanI sobata so gaNI kiMmata karAve. he nAtha !mArI sarvaIcchAo tathA AkAMkSAo ApanA zrI caraNomAM samarpita che. basa have e ja AzAe jIvI rahI chuM ke Apa mArI sAme juo ane darzana Apo, jethI mArA boMtera koThAmAM AnaMdanA dIvA pragaTe. sumati bIjI kaDImAM kahe che, phUla phUla bhavara kIsI bhAuMrI bharata huM, nivahe prIta kyuM aise ? to pIte aisI mIli Ali, kusuma vAsasaMga jase.. pIyA tuma / / 2 / / sumati kahe che ke he nAtha ! puSpa premI bhamaro jema phUlanI AjubAju pharyA ja kare che tevI rIte huM paNa ApanI AjubAju pharyA ja karuM chuM. ApanA guNa sugaMdhathI AkarSAyelI ja chuM. huM jANuM chuM ke Apa to zuddha svarUpI cho. anaMtanidhAna cho tethI ja mAro manarUpI bhramara ApanA guNa puSpanI AsapAsa pharyA kare che. mundrA. sumati sakhI samatAne kahe che ke he sakhI, jema puSpane parAga ekameka che tema huM to mArA svAmIne maLI gaI chuM. huM caitanyadevanAM guNaparyAyorUpa aMgonuM dhyAna karuM chuM ane temanA pratyeka guNonuM sthira upayogathI smaraNa karuM chuM. mAruM citta temAM ja sthira thAya che. zrI motIcaMda kApaDiyA lakhe che sumatinI A vAta sAMbhaLI zraddhA kahe che ke te koI vakhata tArA pati sAthe judAI rAkhI hazeH 1 nahIM to te vyakita evI nathI ke ATalo vakhata roSa rAkhI zake? sumati kahe che ke judAInI vAta ja kyAM che? jema sAkara ne mIThAza eka che, jema puSpane sugaMdha ekameka che tema huM paNa mArApatinI sAthe eka chuM. mAre mArA pati sAthe abhedabhAva che. mArAmAM kadI dvidhAbhAva thavAno nathI. sumati cetanane kahe che, aiThI jAna kahApara etI, nIra nivahiye bhaiMse; guna avaguna na vicAro, AnaMdaghana kIjiye tuma ho taise / / 3 / /
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 anubhava rasa he cetana! he mArA nAtha ! tame mArI vAta sAMbhaLo. mAyA-mamatA sAthe tamAro bhoga e to eMThavADa che, kAraNa ke mAyA-mamatAne aneka bhogavI cUkayA che. pAchI te paNa ThekaThekANe bhaTake che. bIjAnuM khAdheluM khAvuM ane bIjAnuM choDeluM bhogavavuM e to bhikhArInI dazA che. mAyA ne mamatA te halakA kAma karanArI strIo che. je tenI pAse Ave te badhA sAthe e vilAsa kare che. evI eMThathI Apa rAjI thAva e zuM Apane zobhAspada lAge che? AvA gaMdA padArtho to pheMkI devA yogya hoya teno bhoga na hoya. zrImad rAjacaMdrajI kahe che ke "sakala jagata che eMThavata" A AkhuM ye jagata eMTha samAna che. anekanuM bhogaveluM bhogavavAnuM che. pannavaNAsutramAM kahyuM che, aNussANaM bhante! kevaiyA orAliya sarIragA paNNattA? goyamA! duvihA paNNattA taMjahA! badhdelagAya mukkelgaayH|| aho bhagavAna ! manuSyane audArika zarIra keTalAM kIdhAM che? aho gautama! audArika zarIra be prakAranA kIdhA che. baMdhelagA ane muzkelagA. A jIva jagatanA jeTalA paNa paramANuo sparze che te tAjA ke koInA na spardhAyela bhogave che tema nathI. dareka paramANuo aneka jIvonA bhogavelA che, teNe choDyA che te tuM bhogave che ane te paNa mohAsakta thaI bhogave che. koInuM bhogaveluM athavA pheMkI dIdheluM bhogavavuM e to kAgaDA ane bhikhArInI rIta che. prabhu! Apa to zuddha niraMjana svarUpa cho. ApanI pAse badhuM ja che. zA mATe potAnI samRddhino bhoga karatAM nathI? Ama karavuM te zuM jJAnIjanonI zobhA che? ApanI sthiti jotAM evuM lAge che ke Apa to pakhAlInA pADA jevuM kArya karI rahyA cho. bheMsane DobuM kahevAya che kAraNa ke adhika buddhino abhAva che. tema tame paNa kusaMgatine kAraNe akkala hIna thaI gayA ho tevuM lAge che. paNa jJAnIjanonI saMgatithI ajJAnI jJAnI banI zake che jema ke kahyuM che, "satsaMgati thaya: vi roti pusa" satsaMgati mAnavane
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 199 anubhava rasa sanmArge laI jAya che. tame koInA guNa avaguNa ja joI zakatA nathI? jarA te mArgano vicAra to karo. avaguNI evI mAyA-mamatAne choDavAno vicAra sudhdhAM karatA nathI. halakAM mANaso sAthe rahevAthI zuM phaLa maLe te Apa svayaM anubhavI rahyA cho chatAM tene choDavAno vicAra kema karatAM nathI. he nAtha ! huM to tamane lAbha thAya tevI hitakArI vAta ja karuM chuM. he svAmI! zuddha cetanA to tamane dasamA guNasthAnaka pachI maLaze paNa mAro tamAro saMbaMdha dasamA guNasthAna sudhI che. mATe tame mArA tarapha sneha na rAkho te kema cAle? zuddha cetanA na maLe to sumatithI kAma calAvavuM paDe. he nAtha! tamAre to kAmathI kAma che. Apane zuddha cetanA na maLe to mArAthI kAma nirvaho ane ApanI svarUpadazA prApta karavAmAM jeTalI banI zake teTalI ApanI sevA karavAno lAbha Apo. Apa jANo cho ke dasamA guNasthAna sudhI kaSAyano AvirbhAva che. tene dUra karavA mATe samatAbhAvanI jarUra che. Apa zuddha cho ane mane paNa ApanA jevI zuddhabudhdha dazAvALI banAvo. jema nadI samudramAM maLI jAya che tema mane paNa ApavAmAM milAvI zaraNe laI lo. mAro svIkAra karo. sumati ane zuddha cetanA vacceno taphAvata eTalo sUkSma che ke te adhyAtmamArge AgaLa vadhelA sAdhako ja vadhAre sAcI rIte anubhavI zake. kavizrI AnaMdaghanajIe A padamAM sumatie, cetanane karelA uddhodhanane abhivyakita ApI che. emAM sumatinI vyAkuLatA tathA eNe cetanane ApelA upAlaMbha sAthe cetana pratyenI niSThA sacoTa rIte vyakta thaI che. rUpaka ke draSTAMta prayojIne kavie potAnA vaktavyane sucAru banAvyuM che.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 200 pada-33 "mitApI zAna mijAgo re" zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM sumatinI aMtaravyathAnuM darzana karAvyuM che. cetananAthane maLavA ati utsuka sumati potAnI sAhelIo, patimitra anubhava vagerenI sahAya le che kAraNa ke have viraha asahya lAge che tethI kavizrIe "goDIrAga"mAM A padano prAraMbha karyo che. teo kahe che, milApI Ana milAo re, mere anubhava mIThaDe mitta...milApI cAtala pIu pIu pIu rahe re, pIu milAve na Ana; jIva pIvana pIu pIu kare pyAre, jIu nIu Ana ai aan...milaapii...||1|| sumati, patinA anubhavamitrano saMparka sAdhe che ane potAnuM hRdaya kholIne jema eka sAhelIne vAta kare e rIte paDado rAkhyA vinA anubhavane vAta kare che. te anubhava! tuM tAro mitra cetanane mane meLavI Apa. tenA viyoge huM jhUrI rahI chuM. tenI rAha joI huM rAta-divasa dhAre tathA gokhe besI rahuM chuM. tenA upara huM zuddha prema rAkhuM chuM. meM mAruM jIvana tene samarpa dIdhuM che. tenA virahe mArI to UMgha paNa UDI gaI che. chatAM paNa cetana! mAre maMdire padhAratA nathI. he anubhava! tuM to mArA svAmIno ghaniSTha mitra cho. mane vizvAsa che ke tAruM kahyuM te mAnaze mATe ja Aje tArI pAse AvI khoLo pAtharI vijJati karuM chuM. tAre mAruM ATaluM kAma karI ja ApavuM paDaze. eka vakhata cetanadeva mArI pAse AvyA pachI to tene mArAmaya karI AnaMdamagna karAvI daIza. pachI to tene mArAthI dUra javAnuM mana paNa nahIM thAya paNa eka vakhata tuM tene samajAvI mArI pAse mokala. te Avaze eTale tene dhIre-dhIre samajAvIne huM zuddha cetanA pAse mokalI ApIza. cAtaka pakSI jema varasAdanI rAha joI piyu piyu bolyA kare che. varSARtu najIka AvatA bapaiyo tenI AturatAthI rAha jue che, tema huM paNa pati milananI AzAmAM utsukatA ane AturatAthI tenI rAha jouM
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 anubhava rasa chuM. cAtakanI jema patinA nAmanI japa-mALA karyAM karuM chuM. mArA manamAM tenA ja vicAro tathA smaraNa rahyAM kare che. mArI AMkho pati-darzananI kRSita thaI cAre bAju doDayA kare che. mArA kAna tenA zabdo sAMbhaLavA utsuka che. mArA zvAsozvAse cetanasvAmIno jApa cAle che. mArA jApanI asara jaDa zvAsa u52 thaI paNa mArA AtmasvAmI para tenI kAMI asara nathI. mATe he anubhava ! mArI AvI dazA hovA chatAM tuM zA mATe tArA mitranuM mane milana karAvI Apato nathI? huM pativratA strI chuM A jagatamAM tenA sivAya mAruM koI nathI, chatAM tane paNa mArI dayA AvatI nathI. cetanane mamatAno moha keTalo che te kyAM tArAthI ajANI vAta che ? jyAre koIpaNa vyakitanI koIpaNa bAbatamAM AturatA vadhI jAya che. tyAre sAmI vyakita AjJA karavA lAyaka che ke hukama calAvavA lAyaka che te jovAnI zakti ke mati tenAmAM rahetI nathI. tethI A kaDImAM 'lAva, lAva' zabda AjJArthamAM levAmAM Avyo che. have sumati ! potAnI aMtaravyathA vyakta karatAM zuM kahe che te sAMbhaLIe:dukhiiyaarii nizadina rahuM re, phirUM saba sudhabudha khoya; tanakI manakI kavana lahe pyAre, kIseM dekhAuM roya ... milApI / / 2 / / hai pyArAmitra anubhava ! tuM badhuM jANe che chatAM paNa mArAthI kahyA vinA rahI zakAtuM nathI. huM rAta-divasa tenA virahathI du:khI chuM. jema viyogI vyaktine sukha paNa duHkharUpa lAge che ane pUnamanA cAMdanI zItaLa cAMdanI Aga varasAvatI jaNAya che, makhamalanA gAlIcA paNa kAMTAnI jema khUMce che, tema mane paNa saMsAranAM sarva kArya duHkhapUrNa lAge che. mane kyAMya cena paDatuM nathI. A vivedanAmAM huM mArI zuddhi paNa khoI beThI chuM. mUDhanI mAphaka huM jyAM tyAM pharyA karuM chuM. virahAgnine kAraNe mA2A mananI zAMti paNa baLIne rAkha thaI gaI che. mAruM zarIra vedanAthI pIDita che. mAruM A duHkha kone kahevA jAuM ane konI pAse jaI rovuM ? have tuM malyo che tethI AzA baMdhANI che ke tuM jarUra cetanane samajAvIza. sumati AgaLanI kaDImAM kahe che,
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 anubhava rasa nisi aMdhiyArI mohI hase re, tAre dAMta dikhAi; bhAdu kATu meM kiyo pyAre, asUana dhAna vhaai...milaapii||3|| he anubhava! tuM mArA mananI sthiti jANe che. mana jyAre duHkhI hoya tyAre prakRti paNa raDatI ja dekhAya che. rAta-divasa A viraha vyathAthI mAruM mana duHkhI thaI rahyuM che. temAM vaLI aMdhArI rAtrI to jANe mArA duHkha pratye hasI rahI che tethI te mane bahu vasamI lAge che. temaja A AkAzamAM dekhAtA tArAgaNa to jANe dAMta kADhI kADhIne khaDakhaDATa mArA para hasI rahyA che ne mArI ThekaDI karI rahyA che. eka to huM duHkhI chuM ane te badhA Ama karIne mArA duHkha upara DAma daI rahyA che. he mitra! meM cetananA viyogamAM AMsunI eTalI dhAra vahAvI che ke A bhAdaravA mahinAmAM badhe kAdava thaI gayo che. comAsAmAM varasAda paDe che te mATe kavie sumatinA AMsunI kalpanA karI che. kAcA rastA para varasAdane kAraNe gAro tathA kAdava thaI jAya che. kavie ahIM vyathAnI atizayatA darzAvavA mATe pANI ane kAdavanI sarasa kalpanA karI che. virahIjano mATe rAtrI vadhAre bhayAnaka hoya che kAraNa ke rAtrInA ekAMtasthAnamAM kAmadeva potAnuM jora vadhAre calAve che. saMsAragrasta strIo saMsAramohamAM Asakta hovAthI pati virahamAM atyaMta vilApa kare che. AMsuDA sAre che. paNa tenuM sAdhya IndriyanI viSayanI tRmi hoya che paraMtu ahIM to sumati bolI rahI che te zuddha premathI pati tarapha AkarSAya che. tenuM sAdhya zuddha cetanatva pragaTa karavAnuM che. virahIjanone vyAkuLatA thavAnuM kAraNa tenI mohadazA che. ahIM aMdhArI rAta eTale ajJAna. A AtmajJAnanAM AvaraNarUpa dazA che. temAM tArAo rUpa daMta paMkita te mati ajJAna, zrutaajJAnAdi uparathI zveta dekhAtA khoTA camakArA samajavA. azrunI dhArA cAle che te vadhAre khedayukta sthiti batAve che. sumati kahe che ke he mitra! A rIte huM pativirahamAM raDI rahI chuM chatAM paNa mArA pati mArA upara kRpA karI maMdire padhAratA nathI, mATe he mitra! tuM mane tene meLavI Apa. kavi kahe che, citta corI cihuM dise phIre, prANameM do kare pAsa; unAoM norAvarI thAre, tI na chIne rIsa..milApI...
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa hai pyArA anubhava ! mArI cittarUpI cakavI pativirahe hRdayanA duHkhathI jANe ke mArA hRdayanA be TukaDA thaI jaze, mATe hRdayane baMne hAthe dAbI duniyAmAM phare che. cakravAka ane cakravAkI nadInA sAmenA taTa upara hoya che paraMtu rAtri thatAM cakravAka tathA cakravAkInuM milana thatuM nathI tethI cakravAkI AkhI rAta piyu piyunuM raTaNa karatI pharyA kare che. tema Dhe mitra ! mArI paNa evI ja dazA che ke mAruM hRdaya hamaNAM ja besI jaze. virahane kAraNe mA2A hRdayanA dhabakArA paNa vadhI gayA che. have to haiyuM paNa hAtha rahetuM nathI. mATe tane kahuM chuM ke tuM mArA patine meLavI Apa. he nAtha ! have to tame darzana Apo. chellI kaDImAM kavi kahe che, 203 Atura cAturatA nahi re suni samatA TuMka bAta; 9 AnaMdaghana prabhu Aya mile pyAre, Aja dhareM harabhAta... milApI / / 5 // sumati anubhava mitrane kahe che ke Aja sudhI te mArI DhaMgadhaDA vinAnI vAto samatAthI sAMbhaLI. tane khyAla che ne ke jene ghaNI AturatA hoya tene caturAI rahetI nathI kAraNa ke vyakitane kAMIka meLavavAnI jhaMkhanA jAge che tyAre tenI mAnasika sthiti DoLAyelI rahe che. he pyArA mitra anubhava ! meM tArI pAse nirarthaka ghaNo babaDATa karyo, AvI vAtothI kadAca tane nArAjagI AvI gaI haze. paNa bhAI ! tuM to vivekI che. tuM jANe che ke garajavAnane akkala na hoya tema tuM mArI badhI vAto para dhyAna na Apato. atyAra sudhI te ghaNI samatAthI mArI vAto sAMbhaLI. basa TUMkamAM mAre e ja kahevAnuM che ke tuM game tema karIne AnaMdasamUha cidAnaMda svarUpa prabhune mAre ghare laI Ava. mArA nAtha ghare AvatAM mArA AMgaNIe AnaMdanI raMgoLI purAze. adhyAtmarasanA anubhavI A saMte A padamAM adbhuta AdhyAtmika gAMbhIrya bharyuM che. sAcA mumukSunI AvI ja sthiti sarjAI che. jhuraNA vinA AtmAne meLavI zakAto nathI. atyaMta jhuraNA thAya, rAtadivasa AtmA sivAya jenA tana, mana ke vANImAM bIjuM kAMI na hoya, AvI sthiti Ave tyAre AtmA maLe jene zAstrIya paribhASAmAM samyagdarzana kahevAya che. bhAvomAM tIvratA AvatAM vikalpomAMthI mukta thavAya che ne svarUpadazA
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 204 tarapha pragati thAya che. jema vastu prApta karavA ati AturatA hoya che ane prApta thatAM AnaMdAnubhUti thAya che tevI sthiti mumukSu AtmAnI hoya che. sumatinI vedanA jANe sAdhakanI vedanA banI jAya che. kavinA cAturyanuM ane bhAva darzAvavAnI adbhuta pratibhAnuM ahIM darzana thAya che.
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 anubhava rasa 54-34 " dekho AlI naTa nAgarako saMga" sAdhakane mokSanI virahavedanAno sAdeza anubhava karAvavAnI amoghazakti dharAvanAra zrI AnaMdaghanajI mahArAje, A padamAM cetanAnI vi2dazAnuM sacoTa nirUpaNa karyuM che. kavie ahIM sumatine zraddhA pAse mokalI che. sama duHkhI sakhIo paraspara kevI vAto kare che tenuM kavie 'goDI rAgamAM' suMdara varNana karyuM che. sumati zraddhA pAse besI potAnA pati viSe kahe che. be sAhelIo ekaThI thAya tyAre AvI vAto kare e taddana svAbhAvika che. sumati zraddhAne kahe che. dekho AlI naTa nAgarako sAMga, aura hI aura raMga; zvetata tAteM, jIA lAgata aMga...velo...|| rU|| sumatie anubhavamitrane potAnA duHkhanI vAta karI eTale anubhava cetanane samajAvavA jAya che. tyAra pachI sumati potAnI sAhelI zraddhAne kahe che ke jo to kharI sakhI, mArA svAmI ! kevA kevA khela kare che. mArA naTanAgara to nATakiyAnA khela karavAmAM evA to pravINa banI gayA che ke te nita navA-navA veza dhAraNa kare che. kyAreka te hukama calAvanAra rAjA bane che to kyAreka hukama jhIlanAra koTavALa bane che. koIvAra moTA dhanapati to vaLI koIvAra zeThanA dAsa bane che. kyAreka krodhe bharAIne badhAMne dhrujAve che to kyAreka abhimAnanA unnata Asane caDI bese che, koI vakhata chaLa-kapaTa karI mAyAcAra karI hoMziyArIthI bIjAne chetare che to vaLI lobhane vaza banI cAre bAjuthI dhana-saMcaya paNa kare che. kyAreka bhikhArI banI bhaTake che to vaLI kyAreka vanaspati banI laTake che to koI vakhata nAraThInA mahAduHkhane kAramI vedanA anubhave che to vaLI koIvAra devagatinAM mahAsukhamAM aTake che. kyAreka tiryaMcagatimAM bhaTake che to vaLI koI vakhata manuSya banIne malake che. AvA vidhavidha khela te kare che. atyAranI tenI avasthA jotA lAge che ke temanAM aMgo kevA zramita thaI gayA che. mAnava vadhAre paDato bhogI ke viSayAsakata rahe to tenuM zarIra
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 206 paNa phIkuM rahe che. mAyA, mamatA, tRSNA vagere kulaTAo sAthenA atibhogane kA2Ne temanA aMgo kevAM zithila thaI gayA che. temanI AMkhomAM nabaLAI dekhAya che ane zarIra para ratAza to jANe cAlI gaI che. mArA e AtmasvAmI asaMkhyAta pradeze anaMta karmavargaNArUpa malinatAthI malina bane che. jemajema malinatAmAM vadhAro thato jAya che tema tema teno raMga phIko paDato jAya che have teo svarUpa zuddha dekhAtA nathI. temane have svapariNati tarapha jovAnuM mana paNa thatuM nathI. A kaDImAM aMga zabdano artha parivAra paNa laI zakAya. jyAre bApa durAcArI thaI jAya che tyAre bALako jANe nirAdhAra thaI gayA hoya tevo anubhava thAya che. te dayApAtra banI jAya che. te rIte AtmA jyAre 52pariNatimAM bhaTake che ane mAyAmamatAnI kusaMge caDI jAya che tyAre te adhama kAryo kare che eTale kSamA, saralatA, mRdutArUpa teno pArivAra jhAMkho paDI jAya che. tene cetananAM A kAryo jarA paNa rucatA nathI paNa cetana vaLyo vaLe tema na hovAthI ciMtAne kAraNe teo phIkkA paDI jAya che. na vaLI sumati zraddhAne kahe che, aurahAno kahA dineM bahuta kara, jIvita hai iha DhaMga ..... mere saura viSa aMtara to, ne to chupo DrAMna...veporasA sumati kahe che ke he sakhI ! mArA e nAtha mATe keTaluM kahevuM ? vAraMvAra kahevA ane Thapako ApavA chatAM haju sudhI te ThekANe AvyA nathI. anubhavamitra sAthe ATaluM kaherAvyuM chatAM tene koI asara thaI hoya tevuM lAgatuM nathI. tenI A kuTeva koI AjakAlanI nathI. mAyAmamatAno saMga to ghaNo jUno che ane tethI ja tenI sAthe rahI, vAraMvAra avanavA veza dhAraNa kare che. tenI pAchaLa bIjAne keTaluM zoSAvuM paDe che. teno to vicAra suddhAM karatA nathI. are ! ghaNI vakhata to najIka UbhA hoya tyAre te sAMbhaLe tema tene huM mheNAM mAruM chuM, kyAreka upAlaMbha paNa ApuM chuM ane kahuM chuM ke e strIo ane mArA vacce aMtara to juo. tenI zuM koI khAnadAnI che? jeTaluM kathIra ane cAMdImAM aMtara che tevuM mArAne enA vacce aMtara che. huM zuddha rUpA jevI chuM mAruM kAMIka mUlya to karo. sumati kahe che ke jema rUpuM ane rUpAnA zveta raMga vacce jarA paNa aMtara nathI tema mArA
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 207 anubhava rasa ane mArA svAmI vacce jarApaNa aMtara nathI. tema chatAM mArA svAmI parabhAvamAM ramaNatA kare che. teo potAnA zuddha upayogamAM ramaNatA karavAnI pravRtti AdaratA nathI, tethI teo sAcI vastune khoTI ane khoTI vastune sAcI jANe che ne pachI phasAya che. A kAraNe mArI vAta sAMbhaLavA taiyAra ja nathI. are ! mArI sAmuM jovA paNa taiyAra thatAM nathI. paragharamAM zuM che ane nijagharamAM zuM che teno citAra ApI nijamaMdire padhA2vA vijJapti karI che. have sumati kahe che, tanu zuddha khoya dhUmata mana ese, mAnuM kucha khAi bhAMga; te para AnaMvadhana nAvata, hA gaura vIne vAM? tevo...rU| he zraddhA ! mArA nAthe to jANe zarIranI koI zuddha-buddha rAkhI ja nathI. jo to kharI kevAM lathaDiyAM khAya che. game tyAM athaDAya che. game tyAM paDe che. phAve tema bole che. jANe ke teNe bhAMga na pIdhI hoya ? dArU pIdhelAnI dazA jevI cetananI dazA thaI rahI che. jenI tenI lAto khAya che. gharanAno ti2skA2 sahe che. are ! tenuM mana to kyAMya cakarAve caDayuM hoya tevuM lAge che. tenA bolavAmAM kaMI DhaMgadhaDo nathI tenAM didAra to jo kevA vicitra lAge che. tenuM koI ThAma-ThekANuM ja dekhAtuM nathI. zuddha cetanamAM eka bAju anaMta guNo che to bIjI bAju viSayakaSAyarUpI kardamamAM vividharUpe rAcavApaNuM jaNAya che. cetananA vartanane eka bhaMgerInI paMkitamAM mUkavAmAM sumatie jarApaNa khoTuM karyuM nathI chatAM paNa sumati satI strI che. koI paNa strI potAnA patinuM kharAba bole nahIM ane bole to paNa tene saMkoca rahe che. sumati ane zraddhA baMne sAhelIo che. teone bhavobhavano saMga che. vaLI baMne eka ja gha2mAM rahe che tethI sumatie zraddhAne vAta karI che. sumati kahe che ke cetananAthane samajAvavAmAM ke kahevAmAM meM kAMI bAkI nathI rAkhyuM chatAM paNa jo te mAre maMdire na padhAre to mAre A vAta kone kone kahevA javI ? mArUM A duHkha konI pAse jaIne rouM ? have to hada thaI gaI che. have to eTaluM ja bAkI che ke DhaMDhero nathI pITAvyo. zuM huM ve bAMga pokAruM ? ghaNI vakhata ati vedanAmAM AvA zabdo sahaja sarI paDe che. A
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 208 zabdo sumatinI aMtaranI dAjhanA che. cetanane ThekANe lAvavAnI prabaLa IcchA che. A IcchA pUrNa na thatAM nirAzA vyApI jAya che, tyAre game te zabdo moDhAmAMthI sahaja sarI paDe che. buddhisAgarajI mahArAje cetanAne bolatI karI che. je hoya te AkharamAM cetanane vibhAvamAMthI kADhI svabhAvamAM sthira karavAnA ja badhA prayatno che. pachI sumati ho, samatA ho, ke cetanA ho, e badhA AtmabhAvo ja che. A padamAM kavie pariNatine eka viyoginI strI sAthe sarakhAvI che. jIvanamAM jo sumita Ave to sAruM kArya thAya ane yogonI zubha pravRtti thatAM zraddhAno sAtha maLe paraMtu cetanane A saMsArano raMga lAgyo hovAne kA2Ne svabhAva-vibhAvanuM bhAna nathI. temanAmAM sva-52no viveka nathI mATe sumati, samatA guru sthAne rahI A kArya karI rahI che. A padamAM sumati potAnI aMta2 vedanA ThAlave che. tenI vedanAnI utkRSTatA hRdayane sparzI jAya che. 10;
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 209 anubhava 2sa. ka pada-35 je nAre nAre nAre nA" mAnavamAtra potAnI buddhi anusAra kArya kare che. jenAmAM jevI buddhi tevuM tenuM kArya. anubhavIloko tene mati kahe che. buddhi jo sukArya, satsaMga ane sanzAstra vageremAM vaparAya to tethI bIjAne paNa lAbha thAya che. jene sumati kahevAmAM Ave che. sumatino sAtha AtmAne pragati paMthe laI jAya che. sumati samatAno sAtha kare che jethI te che, sAta guNasthAnaka sudhI pahoMcI zake che. samatA zraddhAno sAtha kare che te vahevAra naye dasamA guNasthAna sudhI laI jAya che ane pachI zuddhacetanA cetanane siddhasthAna sudhI laI jAya che. adhyAtmayogI zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM paNa sumatinI virahavedanAne utkaTatAthI AlekhI che. cetana, kumati saMge caDyo che tethI saMsAraraNamAM te rakhaDe che. cetanano A rajhaLapATa sumatine asahya lAge che. have A padamAM zraddhA, sumatine AzvAsana ApI potAne ghare javA samajAve che. sumati potAne ghare jAya che chatAM tene cetana svAmInA darzana thatAM nathI. "dIpaka athavA kAnaDo' rAgamAM lakhAyela A padamAM kavi kahe che, kare jAre jAre jAre jA, saji ziNagAra baNAi AbhUSaNa, gaI tabha...sUnI sejaa...kre||1|| jyAre sumati zraddhA pAse AvI potAnI duHkhada vAto karI rahI che tyAre zraddhA paNa sumatinI A vAto premathI sAMbhaLe che. pachI zraddhA kahe che. ke he sumati! te anubhavamitrane cetanasvAmI pAse mokalyo che te bahu sAruM karyuM che kAraNa ke anubhava ghaNo ja cAlAka ane buddhimAna che. vaLI eka kSaNa paNa te cetanathI dUra javA Icchato nathI evI gADha mitratA che. cetana tenAthI jarUra samajI jaze ane tArA maMdire padhAraze. mane vizvAsa che ke te Avaze, mATe ghare jA ane tenA svAgatanI taiyArI kara. ' sumatinI IcchA na hovA chatAM zraddhAnA kahevAthI te potAne ghare
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 210 jAya che ane sumati eka saubhAgyavatIne zobhe evo zRMgAra saje che. hAtha, paga, kAna, nAka ne gaLAmAM AbhUSaNo dhAraNa karyA ane patine maLavAnI utsukatAthI zayanagRhamAM gaI tyAM jaIne jue che to zayyA sUnI paDI hatI. A paMkitano dhvani e che ke bAhya kriyArUpI zaNagAra sarasa karyo hoya chatAM zuddha upayoga na hoya to zaNagAra nirarthaka che. dharma mATe game teTalAM kAryo karavAmAM Ave, dhAmadhUma karavAmAM Ave paNa jo temAM AtmAno zuddha upayoga na hoya to te kriyAthI lAbha thAya to paNa AtmalAbha thato nathI. zubha lAbha alpa pramANamAM thAya che. tRNa ke chANanA agni samAna thAya che. zuddha upayoga vinAnI kriyA vara vinAnI jAna ane prANavinAnA zarIra jevI che. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja kahe che, kriyA mUDhamati jo ajJAnI, cAlatA cAla apUThI jaina dazA unameM hI nAhI, kahe so saba hI juThI..parama... para paranati apanI karI mAne,kiriyA garabe ghehelo, unakuM jena kaho kayuM kahIe, so mUrakha meM pahelo....parama.. - jainadharma e ADaMbarano dharma nathI. ajJAnI, mUDha ne gamAra loko dharmanA nAme dhAmadhUma kare che, ne moTA moTA AraMbho karI dharmanA bahAne utsavo kare che. tevI kriyAo karI AtmasaMtoSa mAne che. kavi kahe che ke tene jaina kema kahI zakAya? A stavanamAM kavie kriyAno niSedha nathI karyo paNa zuddha upayogapUrvakanI kriyA ja vadhu phaLavatI kriyA banI zake che. A vAta vizeSa spaSTa karatAM zrI upAdhyAya mahArAja kahe che, kriyA vinA jJAna nahi kabahuM, kriyA jJAna bInuM nahi, kriyA jJAna dou mIlata rahata hai, jayau jalarasa jalamAMhI... parama jJAna ane kriyA sApekSa che. jJAna vinA na kriyA hoya ane kriyA vinA jJAna na hoya. jJAna ane kriyA e baMne eka sikakAnI be bAjuo che. jevI rIte pANImAM pANI ane pANIno rasa ekarasa che. jIva che lakSaNayukta eTale ke jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya ane upayoga lakSaNayukta jIva che. samyagadarzana vagara jJAna te samyajJAna nahIM, Ama samyajJAna vaDe AtmAnA vIryane skurAyamAna karI upayogane cAritra ane tapa rUpI kriyAvaMta karavuM te samyakriyA. Ama cha-e lakSaNanuM
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 anubhava rasa anyonya ane pUraka pariNamanathI mokSanI prApti thAya che. zrI umAsvAtijI kahe che ke jJAnaziyAkhyAna mokSa jJAna ane kriyAthI mokSa prApti thaI zake che paNa jJAna sAthe zuddha upayogarUpa kriyA hovI ghaTe. sumati, zuddhacetanA ane zraddhA e badhA eka gharanA ja sabhya che. sumatine patinuM milana na thatAM tenI zI dazA thAya che. te varNavatA kavi A padanI bIjI kaDImAM kahe che, virahavyathA kachu esI vyApatI, mAnu koI mAratI bejA; aMtaka aMta kahAluM legopyAre, cAhe jIva tuM le jA. kre||2|| sumatie patinI seja khAlI joI eTale te atyaMta nirAza thaI gaI. tene tyAre evo AghAta lAge che ke jANe koIe tenA para aneka bANonI varSA karI na hoya! pati virahathI pIDita sumati asahya vedanA bhogavatA kahe che ke he kALa! have tuM mane kyAM sudhI herAna karIza. mArI sahanazaktinI have hada AvI gaI che. he nAtha! jema kAmadeva potAnI bANavarSA calAve ne vyaktine ghAyala kare che te rIte huM paNa ghAyala thaI gaI chuM. ghAyalanI vedanA ghAyala jANe. aho aMta lenArA ! tuM mAro aMta kyAM sudhI leze? tuM siddha svarUpe aMtaka eTale aMta lenAra che paNa hAla virahAvasthAmAM rAkhIne mAro aMta kyAM sudhI laIza? duniyAno niyama che ke koIno aMta na levo. A prakAranI virahavedanA ApI tuM to mane pIDI rahyo che. AnA karatAM to tuM mArA prANa harI le jethI AvI vedanAmAMthI to mArI mukti thAya. - he cetana! mAruM cetanApaNuM ane samatA e baMne laI le. e baMneno aMta AvatAM cetanA cetanamAM maLI jaze. huM tArAmaya banI jaIza. paticaraNamAM prANa tyAga karavo e to AryanArIno dharma che. basa tAre have je karavuM hoya te kara, paNa mArI A sthiti dUra kara. ahIM kavinA jamAnAmAM vizeSapaNe deDha banelI mAnyatAnuM rUpaka che. je samaye bhAratamAM satIprathA hatI. patinA mRtyu pachI patnI patinI citAmAM baLI maratI hatI kAraNa ke tyAre evI mAnyAtA hatI ke pati pAchaLa satI thanAra strIne bIjA bhavamAM e ja pati maLe che. eTale cetanA paNa kahe che ke huM prANa devA taiyAra chuM. sumati virahAnalamAM hovAthI
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa tene prakRti paNa pIDA upajAvI rahI che. te kahe che, kokila kAma caMda cUtAdi, cetana mata hai jejA / navala nAgara AnaMdaghana pyAre, Ai amita sukha dejA... kare / / 3 // bIjI kaDImAM 'bejA' ne badale 'nejA' pATha levAthI "nejA" eTale dhobI. jema dhobI kapaDAM dhotI vakhate dhokA mAre che tema sumatine virahavyathAnA prahAra sakhata lAge che te sahana karavA ati duSkara che. sumati, manomana duHkhI thatAM manogatabhAve patine kahe che ke hai cetana ! kokilano kalarava, kAmadevano rati vilAsa, caMdranI zItaLa cAMdanI ane AMbAnA mora, AMbAnI mIThIchAyA, varSARtumAM meghagarjanA, vIjaLIno camakA2 tathA dhIme dhIme varasAdanuM varasavuM e badhAM AhlAdaka tathA AnaMdaprada tyAre ja bane che jyAre nAyaka-nAyikA sAthe hoya. 212 vibhAvadazAmAM jIvane e badhAM sAdhano ati AnaMdabhUta tathA zAMtidAyaka lAge che. vaLI AvAM sthAno kAmoddIpaka bane che. paraMtu jo nAyaka - nAyikAmAMthI koI eka ja vyakti hoya to je sukhanuM sthAna che te duHkharUpa lAge che. tethI cetanA kahe che ke tame te vastuo sukhanAM sAdhana gaNyAM che. to tene laIne Apa mArA maMdire padhAro ne asIma sukha, pradAna karo. he AnaMdasvarUpanAtha ! ApanA mata pramANe jema koyala, caMdra, AMbo vagere sukha ApanArA che te rIte ApanA zuddhamate AryakSetra, za2I2nuM Arogya, indriyonI pUrNatA temaja deva, guru, dharmano yoga e badhAM sAdhano je A bhavamAM maLyAM che te svabhAvarUpa anaMta sukha ApanArAM che. svabhAva-vibhAvano bheda karI viveka jAgRta karAvanAra buddhi paNa tamane maLI che. mATe ja kahyuM che ke vibhAvavaza banI, tame ayogya sthAne bhaTakI rahyA cho. mAyA-mamatAnA rAgamAM Asakata banI Apa vivekabhraSTa banI gayA cho. Apane mATe yogya evAM sAdhano laI mAre maMdire padhAro. mArA tathA ApanA AnaMdanuM sthAna eka ja che. Atmapradeze pradeze ramaNa karavuM e ja ApanuM krIDAsthala che. Apa ApanA sAthIone laIne tyAM padhAro. zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che ke anAhat ni te aMtaramAM kokilano svara che. AtmadhyAne svabhAve ramavuM te rUpa kAma jANavo.
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 anubhava rasa AMtarika zAMtabhAvarUpa caMdra samajavo ane cAritrarUpa AmravRkSanI anubhava kalikArUpa mora samajavo. A sarva hetuo ApaNAM milanamAM preraka bane che. parasvabhAvamAM rAcavuM ane mAcavuM, AnaMda mAnavo e ja bAhya pradezAgamana che. bAhyapradeza gamanathI kadI paNa sukha maLatuM nathI. Atma svabhAvamAM ramaNatA karavI te aMtarapradeza gamana che ke AnaMdaghana prabhu ! have Apa aMtarapradezamAM AvIne ke aMtarAtma navalanAgara ! tuM mane sukha Apa, aMtarapradezagamanathI anaMta sukha pragaTa thaze. kavinuM A pada lAlityasabhara che, atyaMta suMdara che. kavie sumatinI virahavedanAnI utkRSTatAnuM ane milananI prabaLa AzAnuM varNana sAMsArika virahiNInI vyathAnA varNanano Azraya laI karyuM che. ma Tl
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 214 pada-3s vAre nAda saMga mero" mAnavahIrAnA sAcApArakhu zrI AnaMdadhanajI mahArAje potAnAM AdhyAtmika padomAM sumatinA mukhe enI dazAnuM vidhavidha rIte varNana karyuM che. jema gRhajIvanamAM yuvAnI dhana kamAvAnI avasthA che tema sAdhaka mATe yuvAnI e AdhyAtmika sAdhanA karavAno samaya che. mATe yuvAnIne mAnava jIvananI sarvazreSTha avasthA gaNavAmAM Ave che. "mAlasiri rAgamAM lakhAyelA A padamAM sumati, eka ja avasthAmAMthI pasAra thatI hoya tema aphasosa vyakta kare che. vAre nAha saMga mero, yuhIM jIvana jAya; vina na rahenana je sAnI, rote rena vidAya.vAre.. ? | sumati! cetanane vAraMvAra samajAvI rahI che, teNe anubhavane cetana pAse mokalAvyo ane pote zraddhA pAse AvI. zraddhAe sumatine, potAne maMdire javA kahyuM ane cetananA svAgatanI taiyArI karavA bhalAmaNa karI. sumati soLa zaNagAra karI zayanagRhamAM gaI paNa cetananAtha AvyA nathI te khyAla AvatA ne zayanakakSa khAlI jotA nirAza thaI gaI. tethI zaiyA pAse besI, zoka karI pAchI te zraddhA pAse Ave che ane vAta karavA lAge che. he sakhI! mArA pati cetana to mArI pAse AvatA ja nathI. tene mAro saMga gamato nahIM hoya? he sakhI! yuvAnInA divaso mUlyavAna gaNAya che, A avasthAmAM strI potAnA pati sAthe kevo AnaMdapramoda kare, paraMtu mAre to A divaso roI roIne kADhavAnA che. yauvananA AvA sonerI divaso, mArA to Ama ne Ama cAlyA jAya che. - zrI buddhisAgarajI mahArAja lakhe che "AtmA jyAre kSayopazama bhAva vartato hoya tyAre tenI bAlaavasthA gaNAya che. kAraNake zuddha cetanane zuddhacetanAnuM pratyakSamilana teramA sayogI guNasthAnake thAya che. kSAyikasamakita ane kSAyikabhAva AvyA vinA A guNasthAnaka AvI
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 215 anubhava rasa zake nahIM. jo cothA guNasthAnake kSAyika samyakatva hoya to paNa bAla gaNAya che kAraNake prAthamika bhUmikAnI avasthA che. dhIre dhIre kSAyikabhAvanI vRddhi thatAM Atmavizuddhi thAya che. tyAre cetanane nijAnaMdano khyAla Ave che mATe ja cetanA kahe che ke anaMta AnaMdamAM ramavuM tathA zuddha svabhAvamAM khelavuM tevI mArI IcchA pUrNa na thatAM mArA to roI roIne divaso vyatIta thaI rahyA che. rAtrI to mane kALajALa jevI lAge che. he sakhI! pati vinAnI zayyA joI yauvanamatta strInI zI hAlata thAya te zuM tuM nathI jANatI? cetanAno yauvanakALa eTale dharmanA sAdhakabAdhaka kAraNo je viziSTa phaLa ApanAra hoya. AvI samajaNanA abhAve sarva saMsArI jIvo viSayakaSAya sevana, bhogavilAsa, dhanasaMcaya tathA mojazokhamAM yauvana pUrNa karI nAMkhe che paraMtu dharma tathA dharmAnuSThAnano vicAra suddhAM karatA nathI. dharmayauvanakALamAM nimagna sumati, zraddhAne kahe che, naga bhUSaNaseM jarI jAtarI, mota na kachu na suhAya; rUva zuddhi nIyane khetI kAvata hai, nAnerA, viSa vAya.vAre... 2aaaa puruSonI AMkho sauMdaryalakSI hovAne kAraNe dareka strI potAnA zarIra upara aneka alaMkAro pahere che. suMdara dekhAvuM e strInI sahaja prakRti che. satI strIonuM lakSa haMmezAM potAnA patino AnaMda tathA icchA tarapha ja hoya che. patino AnaMda e ja teno AnaMda banI jAya che. mATe ja kavi kahe che ke sumatine have alaMkAro to zaMkare gaLAmAM vIMTAyela sarpa samAna bhAse che. patinI gerahAjarImAM motInI mALA bojArUpa lAge che. sumatine alaMkAro paheravAM gamatAM nathI. te vicAre che ke kone rIjhavavA ane kone manAvavA A alaMkAro paheravAM? atyAre sumatinI viraha vedanA eTalI badhI gaI che ke tene snAna karavuM ke sArAM vastro paheravAnI paNa IcchA thatI nathI. tenA jIvanamAM nirAzA vyApI gaI che, tethI hatAzabhAve te A badhuM bolI rahI che kAraNake cetananA AvavAnA koI cihna dekhAtA nathI. sumatine jIvana paNa akAruM lAge che. tethI te kahe che ke he zraddhA! mane thAya che ke A rIte jIvavuM enAM karatAM jhera khAine marI javuM vadhAre sAruM. duniyAnI rIta che ke je strIne pati na bolAvato hoya te strI badhAthI
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 216 tiraskRta thAya che. AvI strIne jIvanamAMthI rasa UDI jAya che. kyAreka te AtmaghAta karavA taiyAra thAya che. mATe sumati kahe che ke huM jhera khAIne marI jAuM jethI badhI vAtano aMta AvI jAya. mAnavane jyAre sahanazaktinI hada Ave che tyAre maravAno vicAra Ave che. - kavie ahIM strIsvabhAvanuM darzana karAvyuM che. sumatie pAMca mahAvratanAM AbhUSaNomAM daza yatidharmanAM naMga jaDayAM che. koI agatyanA prasaMge kiMmatI alaMkAro paherI zRMgAra karavAmAM Ave che. paraMtu zuddha upayoga vagara mahAvratanuM pAlana, bAhya tapa vagere puNyabaMdhanuM kAraNa bane che. vaLI, AtmA jyAre jyAre paulika bhogo tarapha dRSTi kare che tyAre tyAre jhera pIvAnI kriyA karI bhAvamaraNa kare che. zrImad rAjacaMdrajI kahe che ke "kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAva maraNe kAM aho rAcI raho," pati viyoge rAtanA UMgha na AvavI, manomana patinAM smaraNamAM khovAI javuM ke jethI sthaLa ke samayanuM paNa bhAna na rahe, sumati paNa AvI sthiti bhogavI rahI che. mAnavamana atikhedajanaka sthitimAM hoya tyAre UMDA - UMDA zvAsa levAI jAya che, ne moTethI vizvAsa nIkaLI jAya che. sumati paNa nizvAsa nAkhI rahI che. tene UMgha paNa AvatI nathI kAraNake mANasane UMgha Ave to darda adhuM thaI jAya che paNa ciMtAnI sthitimAM niMdrA AvatI nathI. koIpaNa vicAronA pravAhamAM paDeluM mana jyAM sudhI zAMta na thAya tyAM sudhI nidrA paNa Ave nahIM. ' sumati anidrAthI pIDAtI, nizvAsa nAkhatI, manomana prazcAtApa karI rahI che. te vicAre che ke ATaATaluM samajAvavA chatAM, ATalA saMdezA mokalavA chatAM te jarApaNa samajatA nathI. ne ghare AvatA nathI. pachI mAre A gharamAM rahIne zuM karavuM? huM bhagavA vastra paherI, jogaNa banI A ghara choDI cAlI nIkaLuM kAraNake ghara tathA gharanI badhI vastuo ane khAvA dhAya che. he sakhI! tuM AnaMdaghana evA mArAnAthane samajAvIne kahe ke tamArA viyoge sumati jogaNa banI jaze pachI tamAre paNa tenI pAchaLa bhekha dhAraNa karavo paDaze mATe samajo ane ThekANe Avo. A padano AdhyAtmika artha ghaNo mArmika tathA gaMbhIra che. jema
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217 anubhava 2sa patiparAyaNa strIne pati viyoge UMgha AvatI nathI tema vibhAvadazAmAM 2ta jIvane yoganidrA AvatI nathI kAraNake vibhAvadazAmAM traNeya yoganuM azubha pravartana cAlatuM hoya che. tyAre yoganidrAmAM traNeya yoganI azubha pravRtti aTakAvI bAhyadazAmAMthI aMtaradazAmAM jIva Ave tyAre yoganidrA laI zake che. saMsArabhAvamAM racyopacyo jIva yoganiMdrA to zuM teno bhAsa paNa pAmI zakato nathI. sva tarapha dRSTi karatAM bAhyamAM UMgha Ave che ane aMta2mAM jAgRtadazA pragaTe che. nIco zvAsa zokathI, krodhathI ane asthiratAthI Ave che. vibhAvadazAmAM vartato jIva nIca pariNatirUpa nisAsA mUkayA kare che. paNa ucca pariNatirUpa ucchavAsa leto nathI eTale ke vizuddhatara jIvananI apekSAe sarva nisAsA ja che. A padamAM sumatinA strIsahaja svabhAvanAM darzana thAya che. jyAre strI kaMTALI jAya che tyAre te bolI uThe che ke AnA karatAM te huM marI jAuM to sAruM. A ati premanI nizAnInA zabdo che. have zraddhA, cetanane kahe che ke he cetanajI ! tArA u52 atyaMta prema rAkhanArI eka sAdhvI jevI tArI patnI tArA maMdirethI nIkaLI jaze. to tAre bhabhUti lagAvavAno vakhata Avaze. tuM rAkhamAM ragadoLAiza mATe kaMika vicAra kara. sumati satI che. tuM jo svamaMdire Ava to niraMtara tArA duHkhano cheDo AvI jaze. sarva ciMtAthI mukta banI jaIza. sumati kahe che ke jo cetana samajI jAya to ame baMne vijana pradezamAM sAdi-anaMta avyAbAdha sukha bhogavaze. A padamAM virahiNI strInI dazA ane tenA manobhAvanuM AbehUba varNana karyuM che. AnaMdhanajIe darzAvela vicAro prauDha che. padano bhAva hRdayane sparzI jAya evo che. vAcakane gaMbhIra bhAvothI bharI de che temaja adhyAtmanA vizALa pradezamAM vicaraNa karAvI manane AnaMdathI bharI de che. *
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa pada-37 .. " " tA joge citta lyAo re' 218 adhyAtmayogI zrI AnaMdaghanajI mahArAje yoga zuM che ? tathA tenAthI zo lAbha thAya che tenuM vAstavikadarzana A padamAM karAvyuM che. jema pILuM eTaluM sonuM nahIM ane sapheda eTaluM rUpuM nahIM tema saMsArano tyAga karI, laMgoTa lagAvIne bhabhUti lagAvI devA mAtrathI yogI thaI javAtuM nathI. yogamArga upalakadRSTithI jotAM sAva sarala ane sugama lAge che paraMtu adhyAtmadRSTie jotAM, A mArga mAnIe chIe tevo sarala tathA sugama nathI. A mArgane bAhya vezabhUSA sAthe saMbaMdha nathI paraMtu te mAnasika, vAcika tathA kAyika pravRtti sAthe saMbaMdha rAkhe che. jenI vRttimAMthI saMsAra nIkaLI jAya te saMsArathI virakta banI yogamArga apanAve che. sumati have virakta banI gaI che. te saMsAramukta thaI jogaNa thavA jaI rahI che. sumati, zraddhAne kahe che ke tuM cetanane samajAvaje huM to jogaNa banI mArA nAthane zodhavA nIkaLI paDuM chuM. kavi AnaMdaghanajI mahArAja 'verAvalarAga'mAM A padamAM kahe che, tA joge citta lyAo re, vahAlA tA joge samakita dorI zIla laMgoTI, dhula dhula gADha dhulAuM, tattva guphAmeM dIpaka jouM, cetana ratana jagAuM re vahAlA / tA. none rU| sumatie zraddhAne bhalAmaNa karI ane kahyuM ke cetana ghare Ave to tuM samajAvaje. nahIM to have jogaNa thaIne huM to nIkaLI paDuM che. mAro e nAtha ! kyAM kyAM phare che ? tathA konI konI sAthe phare che ? te zodhI teno hAtha pakaDI tene have ghara bhego karIza. mATe tenI zodha karavA huM jAuM chuM. mIrAMbAI kahe che, "zodhavA cAlI, piyune zodhavA cAlI, piyune zodhavA cAlI, premanI jogaNa piyune zodhavA cAlI" A paMkitano tathA kavizrInA A padano Azaya samAna jaNAya che.
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 219 anubhava rasa sumati zraddhAne kahe che ke huM jAuM chuM, cetana Ave to kaheje mArA upara udAra daiSTi rAkhe ane kaheje ke tamArA viyogathI bhUlI paDelI bhAminI tamArA upara ekAMtahita dRSTie jue che. tenA yoga kevA che te juo! te tamArI pAchaLa jogaNa banI gaI che. je joga le che te jogaNa. jogayogano artha che joDAvuM. jenA vaDe cetanAnuM cetana sAthe joDANa thAya, saMyoga thAya tene joga athavA yoga kahevAya che. have ahIM sumati paNa cetanane yogamAM manane joDavA vijJapti kare che. cetana jo eka vakhata yogamAM mana lagAve to huM tenI pAse ja chuM. sumati tathA cetananA joDANa pachI vikAsakramamAM zuddha cetanAno paNa yoga thaI jaze. mATe ja A padamAM kahyuM che ke "he vhAlA! tame yogamAM citta lagAvo. yogamAM citta lagAvavA mATe veza paNa dhAraNa karavo paDaze. bAhya A veza utArI kamare laMgoTI lagAvavI paDaze tene TakAvI rAkhavA kamare dorI bAMdhavI paDaze pachI laMgoTI tathA dorInI gAMTha lagAvavI paDaze. kavie ahIM haThAdi yogamArganI vAta karI nathI paraMtu je yoga AtmAne vizuddhimArge laI jAya tevA yoganI vAta karI che. A mArge javA prathama sAdhake mArgAnusArI banavuM paDe che. satadeva, sataguru ane dharma para zraddhAne samyakatva kahevAmAM Ave che. A mArga maLyA pachI ja saMsAra parimita thAya che. sAdhyanuM sAmIpya thAya che, paraMtu te pahelA eka vakhata cittane yogamArge lagAvavuM paDe che. yogIo kamare laMgoTI lagAvavA dorI bAMdhe che te samatinA saDasaTha bolanI dorI che. tene kamaranA madhyabhAgamAM bAMdhavAmAM Ave che kAraNake tema karavAthI anyatra bhAgatuM mana sthira thaI jAya che. jema ghoDAne aMkuzamAM rAkhavA mATe tenA zarIranA madhyabhAgamAM paTTo rAkhavAmAM Ave che ahIM te rIte samyakatvarUpa dorAno upayoga samajavo. yoganA aMga tarIke badhAM yogadarzanakAro baddhakaccha thavAno upadeza Ape che. eno artha e ke yogamArgamAM praveza karavA akhaMDa brahmacarya pAlana anivArya che. traNeya yogathI brahmacarya pAlana karavuM tene pAMca prakAranA yama kahevAmAM Ave che. pAtaMjala yogasUtramAM yoganA ATha aMga batAvyA che. te rIte AcArya haribhadrasUrijIe yogadaSTi samuccayamAM paNa
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 220 yoganI ATha dRSTi batAvI che. zrI hemacaMdrAcAryajIe "yogazAstramAM paNa ATha aMga batAvyA che. temAM prathama aMga che "yama" kAraNa ke yama yogamArgano pAyo che. pAyA vinA ImArata banI zake nahIM. mULa vinA vRkSa thaI zake nahIM te rIte yama eka prakAranuM bIja che mATe ja A mArge janAra sAdhake brahmacaryanuM pAlana anivArya karavuM ja paDe che, mATe ja kavie "zIla laMgoTI" nI vAta karI che. zIlano artha zuddhAcAra paNa thaI zake che. jainazAstrakAre sAdhuonA zIlAMganA aDhAra hajAra bheda batAvyA che. zIlane yoganA aMga tarIke varNavI naiSThika brahmacArI mATe strIviSayaka vAto, smaraNa, kathana, rahasyAtmaka vAto, rAgapUrvaka avalokana, saMkalpa, adhyavasAya ane saMbhoganI niSpatti A ATha aMgavALuM maithuna varjaya che. bhAva e che ke yogamAM praveza karanAra vyakitae brahmacarya pALavuM joie. brahmacarya eTale brahma svarUpa AtmA ane carya eTale ramaNa karavuM. AtmabhAvomAM ramavuM athavA AtmAmAM ramavuM te brahmacarya che. satya zraddhA pragaTatAM tattvanA uMDANamAM jaI zakAya che. yogAMganI sAdhanAthI brahmaraMdhamAMthI siddhAvasthAnuM darzana thAya che, temaja piMDaOdhyAna karatAM chevaTe rUpAtIta dhyAnanI hada sudhI cetanajI pahoMcI jAya che tyAre te ciLuphAmAM dIpaka jue che "jene jainadarzana samyajJAnano dIpaka kahe che. yoga mukhyatayA traNa prakAranA hoya che. rAjayoga, bhaktiyoga, karmayoga A koIpaNa prakArano yoga kema na hoya? bhUmikA badhAnI sarakhI ja hoya che. pachI temAMthI judA judA mArga nIkaLI zake che. makAnamAM pAyA to badhAnAM sarakhA hoya paNa divAlo caNyA pachI dareka makAnano AkAra judo judo hoI zake che tema yogIo tattvarUpa guphAmAM praveza karI cetanatattvane jAgRta kare che. - A padamAM AnaMdaghanajIe yogInA dravyazanI nahIM paNa bhAvavaMzanI vAta karI che. sAdhaka sAdhanA mArge jyAre samyakatva prApta kare che tyArathI tene sAdhyanuM darzana thAya che. cizphAnI zuddhi pachI vastutaH zuddhacetanA tathA zuddha cetananI sthiti samajAya che aMte baMnenI abheda sthitinAM darzana thAya che. pachI to AtmA, ratnanI jema prakAzato dekhAya che. pramANanayatattvalokamAM kahyuM che ke "jJAna sva-para prakAzaka che". ratna jema
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 221 anubhava rasa svayaM prakAzita che tema AtmA paNa svayaM prakAzita che. AtmA para karma malinatA lAgelI che. AtmAnA asaMkhyAta pradezomAMthI ATha rUcaka pradezane choDI dareka pradeza para karmaraja lAgelI che. AtmArUpa ratnane prakAzano karavAno yoga huM tattvaguphAmAM besIne dhAraNa karuM chuM A bhUmikAe pahoMcavA mATe ane alakSya svarUpane pragaTa karavA keTalAka saMpradAyanA yogIomAM dhUNI saLagAvavAnI paraMparA che jethI teo dhyAnamAM ekAgra thaI zake. vAstavamAM cetana to zuddha, buddha, niraMjana svarUpI che. vartamAna sthiti e tene karmanuM AvaraNa AvI gayuM che te dUra karavA adhyAtma mArganA sAcA yogIo vizuddha dhUNI jagAve che. kavi A dhUNInI vAta bIjI kaDImAM kare che te ApaNe joIe. aSTa karma kaMDelI dhUnI, dhyAnA agana jagAuM upazama chanane bhasama chaNAuM, malI malI aMga lagAuM re...vhaalaa...||2|| jogIo potAnA AMgaNAmAM dhUNI jagAve che. tenI bhasma kapaDe cALI pachI zarIra para lagAve che. kavie ahIM bhAvayogInI vAta karI che. bhAvayogI potAnA cetana AMgaNamAM aSTakarmanI dhUNI jagAve che. jJAnAvaraNAdi aSTakarma AtmAnA pradeze pradeza dUdhapANInI jema ekamaka thaI gayA che. jene jainazAstra sattA kahe che. je kArmaNa vargaNAnA pudgalo rAgadveSAdi pariNAmathI kheMcAIne AtmAmAM Ave ane abhinnapaNe rahe tene karmabaMdha kahevAmAM Ave che. je karma AtmA sAthe rahe paNa phaLa ApavA yogya haju thayuM na hoya tene sattA kahevAmAM Ave che. je karma udayamAM AvI phaLa ApI kharI jAya te udaya ane je karma lAMbe samaye udayamAM AvavAnuM che teno udayAvalikAmAM praveza thayA pachI tapazcaryA vaDe udayamAM lAvI vaheluM bhogavI levuM tene udIraNA kahevAya che. A ATheya karmanA baMdhane prakRtibaMdha, sthitibaMdha, pradezabaMdha ane anubhAgabaMdha evA prakAro che. paNa A ATheya karmono kacaro ani vinA baLato nathI mATe sAdhako akarmarUpa chANAmAM dhyAnanI agni lagAvI dhUNI jagAve che. jIva anAdikALathI ArtadhyAna ane raudradhyAnarUpa azubhadhyAne
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 222 karmabaMdha kare che ane zubhadhyAne karmathI mukta bane che. AvA dharmadhyAna ane zukladhyAnarUpa agnimAM karmarUpI chANAne bALI pachI tenI rAkha upazama gaLaNAthI cALIne te bhasma zarI2 upa2 ghasI ghasIne lagAvavAmAM Ave che. rAkhamAM kacaro ke nAnA kAMkarA, kAMkarI vagere rahI jAya che. mATe kavie cALavAnI vAta karI che. upazama cALaNI eTale nivRtti bhAvarUpa cALaNI. A kaDImAM kavie upazamane cALaNInuM rUpaka ApyuM che. nivRtta bhAvanI cALaNI vaDe karma chANanI rAkhane cALI zarIra para masaLI masaLIne lagAvavI teno artha e che ke je karmano haju vipAkodaya thayo nathI paNa pradezo vaDe udIraNA karI karma bhogavI levAM jethI cetana karmamalarahita banI jAya che eTale ke janmamaraNa rahita thaI jAya che. A prakAranI sAdhanAthI bhavanI bhAvaTha bhAMgI jAya che. cetana tathA cetanAno abheda saMbaMdha sthApita thAya che. vAstavamAM cetana-cetanAno abheda saMbaMdha to che ja paNa karmonI divAla AvI jatAM cetana-cetanAnI bhinnatA vyavahAradRSTie lAge che. pudgalarUpa karma cetanane saMsAra paribhramaNa karAve che. A karma nAzanI cAvI sadguru pAse che. guru vinA jJAna nahIM mATe sadgurunA othe karmathI mukta thavAya che. have guruno mahimA kavi kevo varNave che te joIe. Adi gurukA celA hokara, mohake kAna psis; gharama zula voya mudrA sohe, bAnAva vakhANuM re vahAlA!tA no.. rU // A kaDImAM gurune vizeSa mahattva ApavAmAM AvyuM che. vaLI yogAbhyAsa mATe guru zaraNa ati Avazyaka che. kabIra kahe che, guru goviMda dono khaDe, kisako lAguM pAya; balihArI guru ApakI, jisane goviMda diyo btaay| ' kabIre goviMda karatAM gurunI mahattA batAvI che, kAraNake goviMdane oLakhAvanAra guru che mATe guruno prathama upakAra che. zrImad rAjacaMdrajI kahe che, 'pratyakSa sadguru sama nahIM, parokSa jina upakAra evo lakSa thayA vinA, Uge na AtmavicAra" jinezvarano mArga uttama hovA chatAM mArga batAvanAra guru prathama
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 223 anubhava rasa sthAne che tethI teno pratyakSa upakAra che, pachI jinezvarano mArga che. navakAra mahAmaMtramAM prathama "namo arihaMtA" pachI "namo siddhA" che. prathama arihaMta prabhune namaskAra ane pachI siddha bhagavAnane kAraNake arihaMta prabhune gurusthAne gaNavAmAM AvyA che. A rIte saMto-maharSioe gurunI vizeSatA batAvI che. tethI kavi kahe che ke mAri guru venA he cetana! tuM AdinAtha prabhuno ziSya thaIne have mohano to kAna vIMdhI nAkha. kavie ahIM gurusthAne koI sAmAnya mAnavane sthApyA nathI. tIrthakaromAM Adi tIrthakara evA mahAna guruno celo thavAthI to sarvaprathama. "mAnAdika zatru mahA, nija chaMde na marAya, jAtA sadguru zaraNamAM, alpa prayAse jAya" sadgurunA zaraNavinA mAnAdika zatruone haNI zakAtA nathI. gurunA AdhAra vinA, potAnI IcchAthI to A kaSAyo vadhatA jAya che. paNa gurunA zaraNa mAtrathI A kaSAyo alpa prayatna mAtrathI cAlyA jAya che. je sAdhakanA kaSAyo maMda paDI gayA hoya te sAdhakanI mukhamudrA para alaukika AbhA jhaLakI UThe te svAbhAvika che. tethI ja kavi kahe che "gharamazuvana toya muddA sode" | dharmadhyAna ane zukladhyAnanI mudrAthI huM zobhato karUNAnAda bajAvIza. yogIo kAna vIMdhe che ane temAM mudrA pahere che e yogIonI nizAnI hoya che. tema cetanane karmabhArathI haLavo karavA sumati kahe che ke huM dharma ane zukladhyAnanI mudrA dhAraNa karIza. sAdhyanA sAmIpya mATe mudrAo paheravAmAM Ave che. dharmadhyAnanA cAra pAyA che. temAM piMDI vagere cAra prakAranA dhyAna, mudrAnuM svarUpa khaDuM kare che. tevI rIte dharmadhyAnanA cAra pAyAmAMthI traNa pAyA, mudrAno upayoga batAve che. zukla dhyAnamAM mudrA alpa hoya che kAraNa ke e dhyAnamAM aMtarAtma pradezanA UMDA pravAhamAM avagAhana karavAnuM che. chatAM tene paNa mudrAmAM sarakhAvavAmAM vAMdho nathI. paraMtu dhyAna viSayano abhyAsa gurunA sAnidhyamAM karavAthI lakSya prApta thai zake che. pratyakSa saddaguru yogathI, svachaMda te rokAya, anya upAya karyA thakI, prAyaH bamaNo thAya,
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 224 je sAdhaka potAnA buddhibaLathI sAdhanA mArge AgaLa vadhe che ane sadganA yogane IcchatA nathI temaja gurukuLavAsano svIkAra karatA nathI teno svachaMda rokAto nathI paNa poSAya che mATe AtmArthIo gurUkuLavAsa kare che. kavi AgaLa vadhIne kahe che ke yogIo zaMkhanAda athavA bIjA vAjiMtro vagADe che tema huM paNa karUNAnAda karI "mA haNo, mA haNo" no avAja phUkIza. Izvara karUNAsiMdhu che. temAMthI ekAda karUNAnuM bindu laI huM paNa ghare ghare darekamAM tana-manamAM ane jana-janamAM ahiMsAno saMdeza phelAvIza. je bIjAne haNe che te sarva prathama pote ja potAne haNe che. dravyahiMsAmAM bhAvahiMsA samAI che mATe ja karUNAnAda bajAvavAnI vAta karavAmAM AvI sumati, cetanane kahe che ke he vhAlA! AvA mahApurUSano celo banI moharAjAnA kAna vIMdhI uttamadhyAnanI zreNIe caDI jagatamAM jIvone "mA haNo mA haNo' no upadeza Apo ane mArA maMdire padhArI mArI virahavyathAne dUra karo. mArA para kRpAdRSTi karI, rasaraMgamAM relI karo. he nAtha! padhAro... padhAro padhAro.... kavi AgaLa zuM kahe che te joIe. iha vidha yoga siMhAsana baiThA, mugati purI kuM dhyAuM; AnaMdaghana devendrase yogI, bahura na kalimeM AuM re vhaalaa| tA nA... | ka | have zuddha cetanA kahe che ke cetananuM mana to have yogamAM Asakata thaI gayuM che. te yoga siMhAsane besI ajarAmarapadanuM dhyAna kare che. sAdhaka, sarvaprathama sAlaMbana dhyAna kare che. jemAM dhyAnano kramika vikAsa thAya che. pachI dhIre dhIre mAnasika plAna thAya che. tyArabAda zubhadhyAnamAM lIna banI dhyAtA-dhyeya tadAkAra banI jAya che. tyArabAda zubhadhyAnamAM lIna banI dhyAtA-dhyeya tadAkAra banI jAya che. cetana je samatA svarUpa hato te have zAMti svarUpa dekhAya che. mATe ja zAMtinAtha prabhunA stavanamAM kavie kahyuM che,
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 225 anubhava rasa mugati saMsAra beu samajANe" - sAdhaka! saMsAra ane mokSa baMnene samAna gaNe che. Ama pragati karatAM karatAM je rUpastha dhyAnI rUpAtIta dhyAnamAM praveza kare che. pahelAM te prabhune ane potAne judo gaNato hato paNa have pote ja Izvara svarUpa che tevuM anubhave che. pahelA te Izvarane pUjato hato, bhamato hato paNa have moDhAmAMthI zabdo sarI paDe che ke aho-aho huM mujane kahyuM "namo muja namo muja re" A zabdo potAnuM mahatva vadhAravA mATe ke pUjA bhakti mATe bolavAmAM AvyA nathI paNa sAdhakanI A carama avasthA che. A sthitie sAdhaka svayaMne Izvara svarUpa jue che. tethI kahe che ke huM mane ja namaskAra karuM chuM. Izvara bIjo koI nathI paNa huM pote ja Izvara svarUpa chuM. gappA so paramaMA" AtmA ja paramAtmA che. dhyeyanuM dhyAna karato hato paNa mAro ane teno to abheda saMbaMdha che. huM ane dhyeya sarakhA ja chIe. zakti - vyakitamAM phera paDe paNa yogya prayAsathI zaktigata je guNo che te vyakta thaI jAya che. AvI sthitie pahoMcyA pachI zuddha cetanA tathA cetanAno evo sahayoga thaI jAya che ke A vAkya cetanA bole che ke cetana e prazna ja raheto nathI. yogIo yogasAdhanA karatAM karatAM kadAca adhUrI sAdhanA sAthe AyuSya pUrNa kare to te zrImad bhagavatagItA kahe che ke "zuvInAM zrImatAM nede yojamroDaminIyate" "yogabhraSTa jIva yogInA ghare athavA zrImAnanA ghare janma dhAraNa kare che. jainazAstra kahe che ke "Tina seg. navasattamAM" sAdhaka sAdhanA karatAM AyuSya pUrNa kare to sarvArtha vimAnamAM devapaNe utpanna thAya che. jo phakata sAtalavanuM AyuSya hota to avazya mokSapada pAmatA paraMtu eTaluM AyuSya alpa hovAne kAraNe tetrIsa sAgaropamanI sthitivALAdeva banavuM paDe che paNa te devabhava pachI eka manuSyano bhava karI avazya mokSa meLave che. paNa saMsAramAM athaDAto nathI. tethI cetanA kahe che ke mAro cetanarAma jo yoga siMhAsana para ArUDha thAya to niraMjanapadanuM dhyAna karatAM tevA padane pAme che nahIM to devendra to avazya thAya che. te Asanasiddha banI anuttaravimAnamAM jAya che pachI
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 anubhava rasa mAnavabhava pAmI adhUrI sAdhanA pUrNa karI pUrNapada pAme che. tethI samakita dorI ane zIla laMgoTI vaDe te yogamArgamAM pragati kare che. pachI te pAparUpa kAdavamAM phasAto nathI. kavizrI AnaMdaghanajI svAnubhava dvArA kahe che ke uttama yogabaLa maLyuM hovA chatAM guru vinA tenI prApti thatI nathI. gurunI kRpAthI kevI dazA prApta thAya che te zrImad rAjacaMdrajI kahe che, "sadgurunA upadezathI AvyuM apUrva bhAna; nija pada nijamAMhI lahyuM, dUra thayuM azAna, saddagurunA upadezathI apUrva bhAna thAya che. jemAM jinapada potAmAM ja dezyamAna thAya che. anAdinuM ajJAna dUra thatAM dhyAtA - dhyAna - dhyeyanI ekatA sadhAya che. AtmasvarUpa pragaTa thAya che. kavie bhAvavaMzanI vAta karI che. zrI buddhisAgarajI mahArAja paNa kahe che, "anubhava amRta bhikSA mAgu, huM to dhUNI saMyamanI jagAu~ re... jogI aMtara Atama paramAtamanI, aikaya bhAvanA bhAMga ghuTAvaM re... jogI mana pyAlAmAM bharIne pItAM, dekheM ulaTI AMkhe sukha pAvU re... jogI buddhisAgara yoga mahodaya, pAmI nizcaya nirbhava thAu~ re... jogI kavie A padamAM yogIonAM upakaraNone, AdhyAtmika arthamAM ghaTAvyAM che. A emanI unnati kalpanAzakti ane dRSTino paricaya karAve
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 227 anubhava rasa pada-38 'manasA naTa nAgarasUM jorI ho" adhyAtmanI unnata Tocane sa2 karI, jJAnagarimA vadhArI, karma jaMjIrane toDavA kaTibaddha thayelA evA zrI AnaMdaghanajI mahArAje cetana ane cetanAnA saMbaMdhanuM vAstavika darzana karAvyuM che. cetana ane cetanAno saMbaMdha, dIpaka ane prakAza jevo che. Aja sudhI sumati, cetanane samajAvatI hatI paNa have cetanamAM vAstavika svabhAvabhAna AvatAM sumati tathA zraddhA eka thaI zuddha cetanAmAM maLI jAya che. jema prayAgamAM gaMgA, yamunA ane godAvarIno triveNIsaMgama racAya che tema bAramA guNasthAnakanA aMte sumati, zraddhA ane zuddhacetanAno triveNIsaMgama thAya che. bAramA guNasthAnakano chello samaya ati pavitra gaNAya che kAraNake cetana tyAM snAna karI ghAtIkarmonI malinatAthI, mukta banI paramapavitra banI zuddha Atma maMdiramAM praveza kare che. jyAM duHkha ke zokanI kALIgherIvAdaLI sparzI zakatI nathI paNa cetana tathA cetanAnI ekarUpatA thatAM AnaMda varte che. * "mArU rAga"mAM lakhAyela A ADatrIsamA padamAM kavi ke che, manasA naTa nAgara sUM jorI ho, manasA naTa nAgarasUM jorI ho, naTa nAgarasUM jorI sakhI hama, aura sabanasa~ torI ho... manasA / / 1 // have zuddhacetanA potAnI vAcA khole che ne kahe che ke he sakhI ! zuddha cetana evA Atmadeva sAthe have meM to mana joDI dIdhuM che. have mane tenI mAyA lAgI che. ekanI sAthe prIta bAMdhyA pachI bIje kyAMya bAMdhavAnI rahetI nathI. pachI to jagata jhera samAna kaDavuM - kaDavuM lAge che. mIrAM kahe che, mukhaDAnI mAyA lAgI re... mohana pyArA mukhaDuM meM joyuM tArUM, sarva jaga thayuM khAruM, mana mAruM rahyuM nyArUM re... mohana pyArA mIrAMne mohananI prIta lAgI che. mohanano prema lAgyA pachI tenuM
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 anubhava rasa bIje kyAMya citta lAgatuM nathI. e rIte cetanAne, cetana maLI gayA pachI bIju kAMI tene joItuM nathI. cetanane paNa svarUpadarzana thayA pachI have jaDa paudgalika padArthomAM tenuM mana coTatuM nathI. Aja sudhI pudgalanuM ja dAsatva svIkAryuM hatuM ane tene kAraNe duHkhI thato hato. paNa have samajAyuM ke sarva dravya, svataMtra che. mArA sukhanuM astitva jaDa dravyomAM nathI. A prakAranuM ciMtana karatAM zuddha cetanA, sumatine kahe che ke he sakhI! have meM mAruM mana cetanajImAM joDI dIdhuM che. cetanano upayoga to koivAra Atmikadravya para to koIvAra paudgalikadravyo para cAle che. cetana jyAre yogamAM citta parove che tyAre tenuM mana svaviSayaka AtmadravyamAM joDAya che. zuddhadazAmAM zuddha cetanAno cetana sAthe abheda che ane paulika dravyano saMyoga saMbaMdha che. cetanAne padArtha sAtheno Adi-aMtavALo saMbaMdha samajAve che. zuddhacetanA kahe che ke have mane eka cetana sivAya bIje kyAMya prIti nathI. mArA svAmI to anaMta jJAnAdika pAramArthika sukhanidhAna che. have huM Atmadevane choDI kyAMya paNa javA cAhatI nathI. kavie A padamAM cetanane naTanAgara kahyo che. naTanAgara eTale khela karanAra nahIM paNa sUtradhAra evo ahIM artha che. cetana have khela karato nathI paNa khela goThavavAnuM kArya kare che. sUtradhAranuM kAma ghaNuM muzkela che paNa sUtradhAra vagara khela sAro thAya nahIM, tethI khela karanArAo karatAM sUtradhAra vadhu kamANI kare che. tema zubhAzubha karmanI kamANI cetanane bhogavavAnI rahe che. jJAna upayoga ane darzana upayoganI vizuddhimAM utpatti, sthiti ane layanI bAjI siddha paramAtmA paNa eka apekSA bhedathI khelI rahyA che. kharekhara naTanAgara to kevaLajJAnIo che. sarva dravyomAMthI upayoga kheMcI lIdhA pachI duniyAnI tene kAMI paDI nathI. pachI tenI khumArI koI judI ja hoya che. te kevI che e vAta kavi prastuta padanI bIjI kaDImAM kahe che, loka lAja nahi kAja, phula marajAyA chorI; navA varAha haso virAno, apano hata na vahorI.. manasA 2aaaa . zuddha cetanA kahe che ke meM to have loka - lAja paNa choDI dIdhI che. kAraNake lokalAjathI Atma svAmIno pUrNa prema maLato nathI. mArI AMtarika
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 229 anubhava rasa sthiti jotAM lAge che ke duniyA sAthe mAro have meLa jAmaze nahIM kAraNake duniyAno prema jaDa padArtho sAthe che. teo to kRtrimatAmAM racyA-pacyA che tyAre mane to vAstavikatAno raMga lAgyo che ane satanI laganI lAgI che. jene loko iSTa gaNe che tene huM aniSTa gaNuM chuM. mATe ja mAro duniyA sAthe meLa jAmaze nahIM tethI AvuM paraspara viruddhanuM kArya choDI meM to sarvasaMga parityAga karI, mArA AtmasvAmI sAthe prIta joDI che. cetanA kahe che ke, mArA A prakAranA vartana para duniyA mArA para hasaze temaja IcchAnusAra bolaze. are! maheNAM mArI mane mUrkha paNa kaheze. bhale jene jema kahevuM hoya tema kahe paNa huM mArA mArgathI haTavAnI nathI. duniyA to pArakI paMcAta karavAmAM zUravIra che. teo to pUrI jiMdagI temAM ja kharcI nAkhe che tethI mAre koI nisbata nathI. sArI strIo nATakyA upara prema kare nahIM paNa koI vakhata nATakiyAne cAhatA pariNAma sAruM ja Ave che. IlAyacIkumAre naTaDIne prema karyo ane tene meLavavA lokalAja kuLamaryAdA badhuM choDI dIdhuM. naTaDI sAthe naTa banIne nAcyo paNa pariNAma tyAgarUpa AvyuM, vAsanA agrabhAga nAcatAM kevaLajJAna laMI - lokAgre pahoMcavAnI pUrNa taiyArI karI lIdhI. Ama, dharmasaMnyAsa levAnI cetananI IcchA thAya to zuddha cetanA ane cetanano saMyoga thavAno prasaMga prApta thAya. bhartuharie saMsAratyAga karI saMnyAsa lIdho ane nadI kinAre retanuM ozIkuM karIne sUtAM hatAM tyAM raste jatI panihArIo kahe che joyuM! rAjya choDayuM paNa rAjAnI Teva thoDI choDI che? suvidhA badhI ja joIe che. teNe rUnA takiyA to choDyA to retInA takiyA svIkAryA. A sAMbhaLI bhartuharie retInA DhagalAne pahoLo karI nAkhyo ne sUtA rahyA. tyAM pANI bharIne pAchI pharatI strIo jue che ne kahe che ke joyuM! bhagavAM vastra paheryA che. saMsAra choDyo che paNa krodha thoDo choDyo che. eka jarAka gAdItakiyAnuM ApaNe bolyA tyAM to rIsa caDI gaI. eTalA mATe ja cetanA kahe che ke duniyA, duniyAnI rIte ja cAle che. tenA bolavA sAmuM jotA koI kArya na thAya mATe ja lokalAja choDI huM to naTa-nAgarane cAhuM chuM. zuddha cetanA kahe che,
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa mAta tAta sajjana jAta, bAta karata hai bhorI ! cAkheM rasakI kyuM karI chUTe ? surijana surijana horI ho... manasA / / 3 / / sumati, ApaNe tyAgamArge jaIe to rokanArA bhoLA mANasono A saMsAramAM toTo nathI. mAtA-pitA, sagA-saMbaMdhIo ApaNane e mArge jatAM aTakAve che tathA te mArganI kaThinatA ApaNI sAme 2jU ka2e che. tema chatAM na mAnIe to kartavyadharmanI vAto kare che. saMsArI loko vairAgyavAsita mAnavane tyAgamArgathI rokavA kevA kevA prayatno kare che te vAta uttarAdhyayanasUtramAM mRgAputra dIkSA levA taiyAra thAya che tyAre mA- bApa tene saMyamanI duSkaratA kevI che te samajAvatA kahe che ke beTA ! tArUM zarIra to sukomaLa che A bhayaMkara garamImAM tuM khulle page kema cAlIza ? tyAre mRgAputra kahe che, jahA ihaM agaNI uNho, ito anaMta guNo tahi narasu vepaNA uNhA, asAyA veiyA mae " 230 he mA ! ahIM karatAM anaMtagaNI agninI vedanA meM narakamAM bhogavI che. to mA kahe che ke paNa beTA ! A kaDakaDatI ThaMDImAM khulle zarIre kema jIvI zakAze. tArAthI e kema sahana thaze ? mA ! nahA phaE rUma sIyaM, ytoDanaMta ALe tardi' ahIMthI anaMtagaNI ThaMDI paNa ekavAra nahIM anekavAra narakabhUmimAM bhogavI che. AvI ja rIte jyAre namirAjarSi rAjyatyAga karI dIkSA laI jaMgalavAsa kare che tyAre svajano tathA mithilA nagarInAM loko zokagrasta banI jAya che. evA samaye indra mahArAja namirAjarSine samajAvavA Ave che ane kahe che, esa aggI ya vAUya, eyaM DajjhaI maMdiraM / bhagavaM aMte uraM teNaM, kIsaNaM nAva pekkhaha / / he bhagavAna ! agni ane pavanathI A maMdire ( zarI2 ) baLI rahyuM che vaLI mithilAnagara tathA aMtaHpura paNa baLI rahyuM che. tame tenA tarapha dRSTi karatA nathI tenuM zuM kAraNa ? namirAjarSi kahe che, 'nihitAC kAmALaC, 7 me hApha viLa "he devendra ! mithilAnagaranA baLavAthI temAM mAruM kAMipaNa baLatuM nathI. jyAre namirAjarSi koIpaNa rIte mAnatA nathI tyAre pAcho indra kahe che ke he rAjana ! je rAjAo tamane Aja sudhI namyA nathI
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 231 anubhava rasa tene pahelAM vaza karo pachI saMyamamArge jajo. tyAre namirAjarSi kahe che, jo sahassaM sahassANaM, saMgame dujjai jinne| niSNa aMTS, Isa se paramo : durjayasaMgrAmamAM daza lAkha ane sahastro subhaTone jItavA karatAM eka AtmAne jItavo vadhAre uttama che. Atmavijaya e sarvottama vijaya che. A pramANe tyAgamArganI kaThinatA tathA kartavya tarapha kaTibaddha karavA saMbaMdhIo vagere anekAneka prayatno kare che. paraMtu bhoLA loko samajatA nathI e ja enuM bhoLapaNa che. paNa jeNe eka vakhata satsaMgano rasa pIdho hoya tene anyarasa mITho kyAMthI lAge? zrI yazovijayajI mahArAja kahe che, lokalAja meM jo citta core. so to sahaja viveka hI sunA prabhuguna dhyAna vagara bhrama bhUlA, kare kiriyA so rAte rUnA, dhADedhADe sAMbhare sAMI saluNA.... lokalAjamAM jenuM citta corAyeluM che te vivekarahita bane che, paNa prabhuguNa dhyAnamAM jenuM citta lAgela che teno bhrama bhAMgI jAya che. upayoga vinAnI kriyA niSphaLa che. jeNe prabhuguNano rasa ekavAra cAkhyo che tene jaDa padArthomAM prema kyAMthI Ave? tene e badhuM zeraDInA kUcA jevuM lAge che. jemAM rasa bilakula nathI. mATe ja kavi kahe che ke sarva saMbaMdhono tyAga karI sAcA snehane pichANI huM mArA Atmadevane prema karuM chuM. have cetanA tathA cetanano premarasa kevo che te varNavatAM kavi kahe che, orAhano kahA kahAvata ora, nAhi na kIni corI; kAcha kachayo so nAcata nivaheI, aura cAcarI carI korI - mnsaa||4|| zuddha cetanA, samatAne kahe che ke huM mArI aMgata vAta bIjAne zA mATe karuM? cetana sAthe meM je saMbaMdha bAMdhyo che temAM meM kAMI thoDI corI karI che? mane tenAM premarasano raMga lAgyo che ane temAM ja AnaMdano anubhava thAya che. prema kadI chupAvyo chupAvI zakAto nathI. jema sAkara je khAya tene teno svAda Ave tema je premarasa cAkhe tene ja AtmaprApta thAya. saMta kabIre paNa kahyuM che ke prema chupAyAnA pe, jisa dilameM saccA hoya, prIti mukha se nA kahe, pa2 nai noM pe mase roya:
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 232 cetanA kahe che ke premanI A rItathI huM AtmasvAmI sAthe baMdhAyelI chuM. svAmI be prakAranA che. (1) dravyasvAmI (2) bhAva svAmI. je dehadhArI che te dravyasvAmI ane AtmarUpa bhAvI te bhAva svAmI gaNAya che. AtmasvAmIno saMbaMdha sahaja nitya sukha samarpe che mATe meM to AtmasvAmI sAthe je saMbaMdha joDayo che te koI kALe paNa chUTavAno nathI. huM samaju chuM ke temaNe Aja sudhI ghaNI bhUlo karI che ane tethI ja teNe potAnuM Atmadhana lUMTAvI dIdhuM che. teNe ghaDIe ghaDIe rAgadveSa, pramAda, vikathA, kaSAya vagere bhAvo karyAM che paNa have tene potAnI bhUlo samajANI che. have to teNe ca2mAvartamAM praveza karyo che. jene kAraNe have tene sva52no bhAsa thavA lAgyo che. have teNe prabaLa puruSArtha prAraMbhavo paDaze. tyAre ja tenI nizcayathI zuddhi thaze. jema kustIbAja kustI ka2vA kamare kaccha bAMdhe che kAraNake kustI karatAM tenAM kapaDAM avyavasthita thaI na jAya. tema mokSagAmI thavA mATe paNa evI ja taiyArI karavI paDaze. he cetana ! sarvaviratino veza paherI, yogya rIte bhajavI batAva emAM ja tArI zobhA che. jema naTanAgaranI sAthe vAjA vagADavAvALA, tabalacI, zaraNAIvALA vagere aneka hoya che paNa mukhya nAcanAra to eka ja hoya che te rIte mukhya kArya eka ja hoya ane lakSya te tarapha maMDAyela rAkhavAnuM hoya che. sAdhya to eka mokSa che. anyakArya svargAdirUpa che. cetana lakSyane pakaDI kArya karaze to pAra pAmaze nahIM to AvA veza teNe aneko vAra dhAryA chatAM kAMI phaLa maLyuM nahIM. cetana yogya sAdhana grahaNa karI, sAdhyaprati prayANa kare. kavi kahe che. ja gyAnasiMdhU mathita pAI, premapIyUSa kaMTorI ho, modata AnaMdaghana prabhu zazighara dekhata dRSTi cakorI - manasA / / 5 / / mumukSao zrutajJAnarUpa satazAstranuM maMthana kare che tyAre temAMthI je sattva ne tattva maLe che te ja zAstrano sAra che. pachI tene samajAya che ke jaDa ane cetana baMne judAM che. huM zAyaka svabhAvI AtmA chuM. huM rUpI ke arUpI game te hou paNa jJAnaguNa je mArA che te jaDamAM nathI. jovA jANavAnI zakti jaDamAM nathI mATe huM mArA svabhAvamAM rahuM e ja yogya che. jyAre AtmA AvI jAgRtaavasthAmAM AvI jAya che tyAre zuddha
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 233 anubhava rasa cetanArUpa cakorI AnaMdaghana evA caMdrane joI atyaMta harSaghelI banI AnaMdamagna banI jAya che. purANanI vAta che ke devoe samudramaMthana karyuM hatuM. tyAre temAMthI cauda ratno nIkaLyAM hatAM temAM eka caMdra paNa hato ane amRta paNa nIkaLyuM hatuM. pachI prazna thAya che ke amRta kone ApavuM? turaMta caMdra hAjara thayo ane caMdrane amRta ApI dIdhuM. caMdra amRta ArogI gayo ane amara banI gayo. caMdra amRtapAna karyuM hovAthI temAMthI haMmezAM amRta jharatuM rahe che. caMdranI cAMdanI sarvajanapriya che. kavie AnaMdaghana evA prabhune caMdra tarIke varNavyA che. zuddha cetanAne cakorI kahI che. cetanarUpa caMdrane joI zuddhacetanAnI dRSTirUpa cakorI premarasa pAna karI harSaghelI banI jAya che. temaja zuddhacetanA AtmapatinA svarUpane nihALe che ane karmanI nirjarA kare che. zuddha cetanA caMdrasvarUpa AtmAne cakorInI dRSTithI nihALe che ane AnaMda pAmI praphullita thAya che. AtmA jyAre sarva padArtho parathI potAno upayoga haTAvI svano upayoga svamAM joDI de che tyAre naTanAgaranA khela samApta thaI jAya che. AtmA AtmAmAM joDAI, cetana jema jema UpayoganI sthiratA sAdhato jAya che tema tema Atmavizuddhi thatAM guNasthAnakanuM ArohaNa karato jAya che. - kavi AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM potAnI anubhUtinA ullAsane cetanAnI ukti tarIke abhivyakta karyo che. AvI anubhUtivALI vyaktione lokavyavahAranI samaja kyAreka ochI paDe che to bIjI bAju lokonI niMdA-TIkAnI paNa emane koI paravA hotI nathI kAraNake teo to potAnI dhUnamAM ja masta hoya che. kavine potAne je svarUpa prApti thaI che temAM ja AgaLa vadhavAnA potAnA deDha nizcayane jAhera karI dIdho che. kavino AtmavizvAsa keTalo dRDha che enI pratIti A pada karAve che.
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 54-39 234 "tarasa hI gaDuM - vaghu Lo vaLI savArI rI" kavizrI AnaMdaghanajI kahe che ke cetananI have AMkha ughaDI che. teNe have svaghare padhAravA prayANa karyuM che. cetanA, cetanane samyagdaSTithI cakorI mAphaka joI rahI che. cetana jema jema najIka Avato jAya che tema tema cetanAnI IntejArI vadhatI jAya che. paNa anubhavI kahe che ke AvA uttamamArgo ghaNI vakhata lapasaNA hoya che. kyAre gabaDI paDIe te kahI zakAya nahIM. A vAtane laIne zuddha cetanA, zuddha cetanane anulakSIne samatAne vAta kahI rahI che. mAnavamAtrano svabhAva che ke tenI Adata koI paNa nimitta maLatAM chUTI jAya che. paNa saMskAra pAchA jAgRta thaI jAya che. mana gulAMTa khAI jAya che. mananI vRttio kyAre uchALo mAre che te kahI zakAya nahIM, mATe kavie A ogaNacAlIsamA padamAM kahyuM che, tarasa kI jaI dai kau daikI savArI rI tIkSaNa kaTAkSa chaTA lAgata kaTArI rI... trs...||3|| zuddhacetanA samatAne kahI rahI che ke he sakhI ! huM to mArA patine tarasI rahI chuM tathA tenI rAha joI rahI chuM ane tenA viyoge baLI rahI chuM. cetana jyAre sva svarUpamAM samAI jAya che pachI to kAMI ciMtA nathI paNa jyAM sudhI mana ThekANe na hoya tyAre mohanIyakarma to jora karavAnuM ja. cetananI AMtaravRtti svarUpamAM joDAtA moDhu moLo paDI jAya che. paNa cetana jyAM sudhI vyavahArardaSTimAM hoya tyAM sudhI to tene paulika sukhanI AkAMkSA rahe ja che. pAMceya indriyonAM sukhabhoganI kAmanA thayA kare che. paNa cetana jo potAne saMbhALI le to karma udayamAM AvIne cAlyA jAya che paNa karma sAme najara karatAM to karmanI moTI phoja UbhelI dekhAya che. moharAjA to ghaNuM moTuM lazkara laIne AvyA che. A jotAM mAro bhrama bhAMgI gayo. A moharAjA cetanane kAmabANathI ghAyala karatAM kAMIvAra lAgatI nathI. yuvAna suMdarInAM nayana kaTAkSa puruSa hRdayane ArapAra bhedI
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 235 anubhava rasa nAMkhe che. mAnavane eka bANathI jo ghAyala karI zakAto hoya to jenAM upara pAMca indriya ane mananA kAmabANanI varSA thAya tenI to zI dazA thAya ? cetana mATe paNa mArA manamAM evo ja bhaya che. mohane mahAta karavo ghaNo muzkela che. upAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAja kahe che, - rAga kezarI che vaDa rAjA re, viSayAbhilASa te maMtrI tAjAre, jehunA choru indriya paMcore, tehanuM kIdho e saphaLa prapaMco re. moharAjAno sauthI moTo putra te rAga kezarI che. te bApanI gAdI 52 AvI beTho che. A rAga evo to capaLa ane caMcaLa che ke tenI najaramAM je koI eka vakhata Ave te bhogapaMkamAM phasAI jAya che. viSayanI tRSNA te moha kaTaka daLa che. tene vaza karavA prabaLa puruSArtha jarUrI che. mohanIyakarma badhAMne UMdhA cazmA caDAvI de che. jema kUtaro hADakAMne - laIne cAve che. hADakAmAM koI 2sa nathI, paNa hADakuM cAvatAM - cAvatAM tenA moDhAmAMthI lohI nIkaLe che. kUtaro potAnA ja lohInA bhramathI hADakAMno svAda mAnI le che. basa, sarva saMsArI jIvonI kUtarA jevI dazA che. pudgalasukhanI IcchA te hADakAMne baTakAM bharavA samAna che. mATe ke samatA! have tuM mArA svAmIne samajAvI ghare lAva, kAraNake have huM pramattadazA choDI apramattadazA vaDe mArA svAmInI AjJA uThAvavA tatpara banI chuM. sthiratArUpa gha2mAM svAmIno praveza nahIM thAya tyAM sudhI mane cena paDaze nahIM. have zuddhacetanA cetanane vinave che. te kevI rIte e bIjI kaDImAM joIe. sAyaka lAyaka nAyaka, prAnako pahArIrI vAnara aa bananAna, vALa na duM vArI rI...tarasI...||2|| cetana 52 jyAre bhoga tRSNA ghero ghAle che tyAre pAMceya indriyonAM viSayAdi bANo tene vIMdhI nAkhe che. AvuM tIkSNa zastra tenAM prANa haNanAra nIvaDe che. purANakALamAM abhyastra, vAyavAstra vagere zastro hatAM je zatruonAM zirane UtArIne ja AvatAM e rIte kAmabANa jene lAge tenI paNa durdazA thAya che. cetana, viSaya sukhanI lAlasAthI lalacAya che ne pachI duHkhI thaI nija svarUpane bhUlI jAya che. viSayAMdha banela
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 236 cetanane potAnI anaMta zaktinAM jANe darzana ja thatAM nathI. jJAna, darzana sukhane anaMtavIrya jevI mahAna zaktio paDI hovA chatAM tenuM to tene jJAna ke bhAna ja nathI. vAstavamAM cetana nAyakane lAyaka che. SaTadravyane jANanAra tathA jonAra cetana che ane tenI sAthe saMbaMdha sthApita karanAra paNa cetana ja che. 52ne prakAzato cetana svadRSTi kare to nAyakanA birUdane zobhAve tevo che vaLI anaMta guNano dhaNI hovAne kA2Ne tene nAyakane lAyaka karI zakAya. are ! e to svabhAvataH lAyaka nAyaka che. chatAM paNa te jyAre bhogatRSNAne AdhIna hoya tyAre karma svAmItva vyakta che ane tenuM guNa svAmItvazaktimAM avyaktarUpe paDeluM ja che. cetana to utkRSTa AnaMda bhogavavAne lAyaka che. paNa atyAre to tene bhoga - tRSNAnA eka eka bANa haNI rahyAM che. anaMtazaktipuMja cetana atyAre to bicAro bApaDo thaI gayo che. jIryanti jIryata, kezA, daMtA jIryanti jIryataH / yovanAzA dhanAzA ca jIryato'pi na jiiryNti|| mAnavanA vALa sapheda thaI jAya, dAMta paDI jAya, vRddhAvasthA AvI jAya to paNa tenI bhogecchA ke dhanecchAne jANe ghaDapaNa AvatuM nathI. sAdhakajIvanamAM paNa A bhogecchA bhAna bhUlAve che. sthUlibhadre lokalAja choDI ane aNika munie sAdhujIvanano tyAga karyo. bhoganI asara taLe mAnava adhamAdhama kAma kare che. bhogavRttinA niraMkuzathI potAnuM jora barAbara jamAve che. tethI cetanA kahe che ke hai samatA ! mane mArAsvAmIne maLavAnI tIvra IcchA che. mArA tana, manamAM tenuM ja raTaNa che. cothA avirati samyagdaSTi guNasthAnathI cetanAnI zuddhi thatI jAya che. jema jema guNasthAnanI zreNI vadhatI jAya che tema tema anaMtagaNI zuddhi thatI jAya che. jema jema svarUpastha thavAya tema tema guNasthAnaka ArohaNa vadhatuM jAya che. cetanA, potAnA svAmInuM svarUpa vAraMvAra vicAre che tethI AThamA nivRttibAdara guNasthAnakathI kSapakazreNIno ane zukla dhyAnano prAraMbha thAya che. zukla dhyAnamAM zuddhacetanA potAnAM svAmInI sAthe aikaya anubhave
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 237 anubhava rasa che. to paNa teramA sayogI kevaLI guNasthAnaka vinA cetana svAmIne pratyakSa maLI zakatI nathI ane cetanano sAkSAtkAra thayA vinA cetanA TharIne ThAma besatI paNa nathI. AvI sthitimAM cetanAnA udgAro kevA sarI paDe che te kavizrI trIjI kaDImAM varNave che. __ mohanI mohana Thagyo jagata ThagArI rii| kI nI zAnaMdana, lAda mArI che...tarasavI..pArU aa. zuddha cetanA kahe che ke bhogatRSNA (tRSA) evI to bhUMDI ane ThagArI che ke te AkhI duniyAne Thage che. te to nityaprati navayauvanA sama rahe che ane tenI pAse AvanArAo yuvAna chatAM vRddha dekhAya che. sabaLa - nirbaLa jaNAya che. kAraNa ke bhogecchA tenuM sarva sattva haNI nAMkhe che. bhogatRSNAnuM rAjya nAnA, moTA, yuvAna, vRddha, strI, puruSa, garIba, tavaMgara, rAjA, prajA, gAmaDuM, zahera ke jaMgala bhaNelA ke abhaNa badhAnAM hRdaya para tenuM rAjya vistareluM che tathA hRdaya siMhAsana para besI ArAmathI rAjya bhogave che. bicAro cetana tenA tarapha kheMcAya che ane duHkhI thAya che. are ! bhoganI bhUtAvaLa to sAdhune paNa coMTI jAya che. vizvAmitra paNa tenI chAyAmAM AvI gayA hatA. khuda bhogecchA menakAnuM rUpa laIne tapasyA karavAM vizvAmitra pAse nRtya karavA lAgIne che vaTe tapasyAno bhaMga karAvyo. he AnaMdaghana prabhu! mAro cetananAtha paNa ThagArI bhogatRSAmAM ThagAI gayo che. paNa jo tenI pAse svarUpajJAna hota to A jhaMjhaTa UbhI ja thAta nahIM. paNa have to ene A badhuM bahu phAvI gayuM che. mATe he samatA! tuM mAruM A agatyanuM kAma karI Apa. uttarAdhyayanasUtranA bAvIsamA adhyayanamAM kahyuM che, rahanemI ahaMbhaye, sukhe cArubhAsiNI mamaM bhayAhi suyaNu, na te pilA bhvissii|| rahanemine bhogavAsanA e bharamAvyA tethI potAnI sAdhvI bhAbhI upara Asakata thayA, pote sAdhu che sAme sAdhvI rAjamatI che. tenuM paNa bhAna bhUlyA ane kahe che ke atta morI to pachI nikha mAM varirasAmo! ..
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 anubhava rasa he rAjamatI! tuM A yuvAnavayamAM maLela sukhabhoga bhogavI le pachI ApaNe baMne jinezvaranA mArge jaIzuM. A zabdo sAMbhaLatA rAjamatInuM kSatriya lohI ukaLI uThayuM ne siMhaNanI mAphaka garjanA karatAM rAjamatI kahe che dhiratthu te'jasokAmI, jo taM jIviya kaarnnaa| vaMtaM icchasi AveLa seyaM te maraNaM bhve|| / / rAjamatI rahanemine kahe chekedhikkara tamArA jIvanane jo sAdhuvezamAM AvA bhAva jAgatA hoya to tamArA mATe mRtyu vadhAre zreSTha che. rAjamatInA AvA kaThora ne nirvikArI zabdothI mArga bhulela rahanemi sAcA mArge AvyA ne sthira thayA. cetanasvAmI paNa sAva bhoLiyA che. te paNa jene tene ravADe caDI jAya tevA che. mATe he samatA! tuM tene samajAvI mArI pAse mokala. bhoga tRSA, cetanane bhUlAvAmAM nAkhI deze. yukti-prayukti karavAmAM te bAhoza che. cetana, AvI adhama strIo sAthe bhaTakayA kare che ane ame beThAM beThAM joyA karIe ne manamAM ne manamAM baLyA karIe, AvuM kyAM sudhI cAlaze? he AnaMdaghana, cetana, svAmI! Apa have mohinInI mAyAjALa toDI nAMkho. mArA hRdayamAM ApanA parokSapaNAthI viyogarUpa dAha utpanna thayo che. tenI zAMti mATe puSparAvartanA meghasamAna ApanuM darzana Apo. ke jethI mArA hRdayano dAha zAMta thAya ane AnaMdanI chAyA chavAI jAya. A padamAM zuddhacetanAnI aMtaravedanA vyakta thAya che. kavie A padamAM be mukhya kArya karyA che. cetananI bhogatRSA ane zuddhacetanAnI phariyAda cetanane upadeza devAmAM Avyo che ke tyAga ane vairAgyathI AnaMdadhAmanI prApti thAya che. viSayavAsanAthI vAsita mana nathI zAMti letuM ke nathI zAMti levA detuM. zuddhacetanA AnaMdaghana prabhune vinaMtI kare che ke amane amArA prabhuno suyoga goThavI Apo, kahyuM che, "sAco saMgama prabhu sAthe hajue nA thayo, e dizAmAM relo mAro, hajue nA gayo. zuddhacetanAne zuddha cetanano saMgama Aja sudhI thayo nathI. cetana
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 239 anubhava rasa svAmI jAgaze tyAre cetanAnI sarva upAdhio bhAgaze. cetana jyAre zuddhacAritrano ArAdhaka banaze tyAre vAsanArUpI velI bhasma banI jaze. evI alaukika bhAvanA o padamAM varNavavAmAM AvI che. sAdhanAnA prazasta mArge AtmapariNatinuM pariNamana thatAM Atmika vikAsakrama thAya che. pariNAme te tyAgamArge AgaLa vadhe che. evI udAttabhAvanA A padamAM che. A padamAM yuddhanuM rUpaka prayojIne moharAjA potAnA lazkara vaDe AtmA upara kevuM bhayaMkara AkramaNa kare che tenuM sacoTa bayAna ApyuM che.
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 240 ( pada-4) nIko nA vatato ne" - vyApakavizvamAM vidhavidha prakAranI zaktio che. dareka zakti potAnA kSetramAM rahI kAma kare che tema ekabIjA prANIo potAnI IcchA vyakta karI zake tathA saMvedanA darzAvI zake tevI zakti che te che zabda. vaiyAkaraNoe traNa prakAranI zabdazakti batAvI che. (1) abhidhA (2) lakSaNA ane (3) vyaMjanA. sAMsArika saMbaMdhomAM pati-patnIno saMbaMdha anokho che. enA pAyAmAM prema rahelo che. AdhyAtmika jagatamAM cetana ane cetanAno saMbaMdha priyatama ane priyatamA jevo che. bhUla dAmpatyaprema saMbaMdhamAMthI sUkSma AtmacetanAnA vikAsa sudhI pahoMcavAnuM che. sthUlasAMsArika saMbaMdhanI vAta karIe to Akho saMsAra enA vaDe ja cAle che. rAma ke kRSNa. AdinAtha ke zaMkara badhAnA jIvanamAM patnIno yoga hato paraMtu e yoge aMte teone AtmabhAvamAM saMyojI dIdhA. munaSya ho yA pazu-pakSI, deva ho yA indradarekanA jIvanamAM AvAyoga saMyoga che. patnIne mana potAnA patithI kazuM ja vizeSa nathI. pati viyoge sabaLA lAgatI strI abaLA banI jAya che. pati-patnInA saMbaMdho jevAM saMbaMdha anya jIvo sAthe hoI zake nahIM. cetanA tathA cetanano paNa Avo ja saMbaMdha che. "AzAvarI" rAgamAM kavi A cAlIsamA padamAM kahe che, mITho lAge kaMtaDo ne khATo lAge loka, daMta vidukhI jovI te, te raNamAMdi po. mIho. kA. AryasannArInuM khAsa lakSaNa che ke pati ja tene mATe paramezvara samAna che. e ja tenA prabhu che. tethI pati tene mITho, madhuro ja lAge che ane jagatanAM anya prANIo khArA lAge che. kavie A padamAM loka zabda mUkyo che. jainadaiSTie loka eTale ja dravyanuM jyAM astitva hoya te lokamAM sthAnAMgasUtramAM kahyuM che ke "o to' -loka eka che. jeTalA AkAzamAM jIvAdi dravyo rahI zake che tene loka
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 anubhava 2sa kahevAya che. paMcAstikAyamAM kahyuM che, samavAo paMcaNahaM samautti jiNucameMhi pnnnntN| so ceva havadi loo, tatto abhio aloo evaM / / paMcAstikAyano samUha te samaya che. A rIte sarvajJa vItarAgadeve kahyuM che ane jyAM paMcAstikAyano samUha che te loka che. jyAM dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, jIvAstikAya ane pudgalAstikAya ane kALa A cha dravyonuM astitva hoya, jyAM cAra gati, pAMca jAti, siddha ane saMsArI avasthAo hoya tene loka kahevAya che. A lokamAM pAMca ajIva ane eka jIva vagere padArtho che. temAMthI zuddhacetanAne cetanadravya sivAya bIjA eka paNa gamatA nathI kAraNa ke have tenuM mana te badhAthI khATuM thaI gayuM che. eka vAta to nirvivAda che ke jyAM rAga hoya tyAM dveSa to hoya ja che paNa cetanano mULa svabhAva rAga-dveSa rahitanI dazA vItarAga avasthA. A vItarAgabhAvamAM sthira thavuM e je saMsAranI caramasImA che eTale zuddha cetanAne cetana pratye prema che. tethI anya loko tene khATA lAge te svAbhAvika che. vaLI strIno svabhAva che ke potAne je vAta karavI hoya te patine ja kare. patine vAta karavAmAM jeTalo AnaMda anubhave che tevo AnaMda anya sAthe thato nathI. tethI kavi kahe che ke anya sAthe vAta karavI e to araNyamAM rudana karavA jevuM che. tyAM rudana koNa sAMbhaLe? koNa AzvAsana Ape? tethI pati sAthe vAta karatAM AnaMdarasa phelAya ne mananI badhI bhAMjagaDa bhAMgI jAya che. vaLI mananAM badhAM manoratho pUrNa thAya che. tethI ja cetanAne cetana sAthe vAta karavI adhika priya lAge che. mATe ja cetanA kahe che ke mane mArA svAmI sivAya bIjA zemAMya rasa nathI. tenA vinA kyAMya gamatuM nathI. kavie A padamAM ghaNI gUDha vAta karI che. jemAM caitanya lakSaNa hoya te cetana. je sarva dravyothI judo che. pratyeka dravya sva svarUpe svataMtra che. koI koIno aMza nathI e pratyeka AtmavAda che. dareka zarIre pRthaka pRthak AtmA che. koI sarva vyApI AtmAno aMza nathI paNa pratyeka vyakita che.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 242 siddhAvasthAmAM paNa pratyeka AtmAnuM bhinnatva pRthaka pRthak avagAhanarUpe spaSTa vyakta ane bhinna rahe che. A pRthaka AtmavAda che. pRthaka AtmavAdarUpa pati mane ati priya che. bIjAM darzanomAM AtmA saMbaMdhI vAto mane ISTa lAgatI nathI. A rIte zudra cetanA kahe che. AtmA viSe sarva darzanakAronI bhinna- bhinna mAnyatA varte che. vizvamAM pardarzana batAvyAM che te badhAM tattvothI judA paDe che. jainadarzananAM praNetA sarvajJa paramAtmA AtmAne nityAnitya kahe che. jagatanA sarva dravyothI bhinna tathA jJAtA-dRSTAbhAva jeno asAdhAraNa guNa che. jeno kadI paNa laya thato nathI. evA guNayukta AtmA pratyeka zarIre deha pramANa che tathA svataMtra che. te koIno aMza ke aMzI nathI. guNa ane paryAyathI yukta e Atma dravya che. paryAyamAM kSaNe-kSaNe parivartana thatuM hovAthI te anitya che ane mULa jIvadravyamAM kadI paNa traNa kALamAM parivartana thatuM nathI mATe AtmAne nitya kahyo che. sarvakarmamaLa dUra karI mokSamAM jAya tyAre paNa tenuM astitva suspaSTa ja rahe che. eka vakhata karmamaLa dUra thayA pachI pharIvAra tene karma lAgatA nathI. eTale mokSamAM gayA pachI cetananuM punaH avataraNa thatuM nathI. karmane kAraNe cAra gatirUpa saMsAramAM AtmA paribhramaNa kare che tathA pAMca jAtinAM vidhavidha zarIradhArI banI jIva vicitra avasthAo dhAraNa kare che. mokSamAM sarva sidhdho samAna che. jema anaMta siddho siddhabuddhamukta ane nirvikArI che tema A zarIramAM vasanAro AtmApaNa evo ja che. chatAM paNa eka karma saMyogI che to bIjo karma vijo che. eka kavi kahe che, tere meM tanmaya rovara, terA na hotA __ tuM vimala samala basa maiM hUM yaha aMtara mittaadojii|| malinatA ane vimalatAno bheda karmane kAraNe che. eka zarIranAM baMdhanamAM che to bIjo zarIra rahita avasthAmAM che. A rIte AtmAnI nityAnityatA pragaTa che. Izvara eka aMza che ane AtmA teno aMzI che. A vAtano svIkAra jainadarzana karatuM nathI. AtmA jagatavyApI nathI paNa dehavyApI che. te A zarIramAM kSIra-nIranI mAphaka rahevA chatAM dehathI judo che. jemAM mAnava mRtyu pAme che tyAre cetana cAlyo jAya che ane deha paDyo
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 243 anubhava rasa rahe che. jemake garama karela lokhaMDa agnimAMthI kADhayA pachI dhIre-dhIre agni nIkaLI jAya che ne lokhaMDa rahI jAya che te rIte deha tathA dehIno saMbaMdha che. AtmAne jIva zabdathI paNa saMbodhavAmAM Ave che. paNa jIvatattvamAM jIvanA pAMcasotresaTha bheda batAvyA che. te karma sApekSa che. kavi AnaMdaghanajIe A prathama kaDImAM priyatamanapriyatamAnuM rUpaka prayojayuM che. te jainadarzananI dRSTie che. A rUpaka anya darzanonI dRSTie ghaTAvavAmAM Ave to vighno AvavAno saMbhava che. anya darzanonA mata kevA che te jANavAthI A vAta vadhAre spaSTa thaze. vedAMtadarzana ekezvaravAdI che. te IzvaranA aMzane mAne che. sarva jIvo tenAM aMzI che. jema sUrya eka che paNa tenAM sahastra kiraNo judAM-judAM che. sUrya vagara kiraNo saMbhavI zake nahIM e rIte Izvara vinA jIvanuM astitva nathI. sRSTino Izvara karatA mAnanArA darzanakAro Izvarane sarva zaktimAna gaNe che. sRSTinA kartA, dhartA ane niyAmaka paramAtmAne mAnavAmAM Ave che tathA sRSTino tamAma AdhAra Izvara para ja che. e ja brahmA, vidhAtA ane parama pitAnA nAmothI oLakhAya che. pRthvI para jyAre dharmanI glani thAya che tyAre Izvara avatAra dhAraNa kare che ane duSTono nAza kare che ane sRSTinuM saMrakSaNa kare che. Ama teo Izvarane pradhAnatA Ape che. jene vedAMta mAyA kahe che tene jainadarzana karma kahe che. Atmazakti pAse karmazakti nahivata che. sarvazreSThazakti AtmAmAM che. bhAratIya paraMparAmAM sAMkhya, vaizeSika, naiyAyika, mImAMsaka, cArvAka, bauddha ityAdi darzanonI AtmA viSenI mAnyatA bhinna-bhinna prakAranI che. upaniSadamAM AtmA viSe kahyuM che, ajo nityaH shaashvto'puraanno| na hanyate hanyamAne shriire|| zrI bhagavad gItAmAM kahyuM che ke nainaM chidanti zastrANi, nainaM dahati paavkH| na cainaM kaledayantyApo na zoSayati maarutH|| AtmAne zastra kApI zakatuM nathI. agni bALI zakatI nathI, pANI
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 244 DUbADI zakatuM nathI to pavana sUkavI zakato nathI. tethI sAco dharmAtmA AtmAne zarIrathI bhinna ajara amara avinAzI mAne che. jagatano dareka dharma AtmAno svIkAra kare che. kavi kahe che ke cetanAne cetanane maLavAnI taDapa lAgI che. te kahe che ke mane to mArA svAmImAM rasa che. tenA sivAya koI sthAne mAruM hRdaya ramatuM nathI tethI zuddha cetanA kahe che, kaMtaDA meM kAmaNa, lokaDAmeM shok| eka ThAme kima rahe, dUdha kAMjI thok...miitthddo||2|| mArA patimAM evuM kAmaNa che ke eka vakhata tenI sAthe deSTi milAvyA pachI bIje kyAMya gamatuM nathI. basa pachI to temAM lIna thaI javAya che ne AnaMdanI chAyA chavAI jAya che. A cAmaDAnI jIbhe tenuM varNana zuM karuM? patinAM caraNomAM je AnaMda anubhavAya che te anyatra nathI. duniyAmAM jyAM jouM chuM tyAM dareka sthAne zokanI gherI vAdaLI pharI vaLI che. iSTa viyoge zoka ane aniSTa saMyoge zoka che. AvA azubha saMyoga viyogamAM zoka magna thaI javAya che, tethI AvI duniyAthI dUra rahIne mAre AtmasvAmInI sevAmAM tatpara banI temAM ja aikayatA anubhavavI che. paNa svAmInI sevA ane duniyAnA prapaMco A baMne kArya eka sAthe thaI zake nahIM. jema dUdha ane chAza eka sAthe rahI zake nahi. dUdhamAM chAzanuM TIpuM paDI jAya to dUdha bagaDI jAya. tevI rIte AtmasvAmInI sevA karatAMkaratAM jo duniyAnAM kAryo karIe to sevAdharmamAM vikRti pedA thAya. tethI AtmasvAmI ja A jagatamAM mAre mATe eka ja che. jema hajAronAM ToLAmAM paNa strI potAnA patine oLakhI le che tathA tene ja joyA kare che e rIte vidhavidha sthAnomAM pharatA ane veza bhajavatAM cetanane cetanA oLakhI le che ne vAraMvAra joyA kare che. paNa cetana haju cetanA sAmuM joto nathI mATe ja cetanAnI vyAkuLatA vadhatI jAya che. pratyeka AtmavAdamAM kAmaNa che. jema koI strIe pati para kAmaNa karyuM na hoya tevI rIte cetanA paNa kahe che ke cetana patimAM kAmaNa che. tethI mane tenA para atyaMta rAgabhAva varte che. zuddha cetanA tenI svayaMnI dazA
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 245 anubhava rasa vyakta karatAM kahe che, kaMta viNa co gati, ANu mAnuM phok| ugharANI siraDa kiraDa, nANuM kharaM rok...miitthddo|| 3 / pativratA strI patinI gerahAjarImAM game tyAM gamanAgamana kare te yogya na gaNAya. pati ugharANI pAtharIne gayo hoya to vidhavA strI ugharANI patAvI zakatI nathI. kAraNa ke koI paisA ApatuM nathI. phogaTa dhakkA khavarAve ane ugharANI sUI jAya. tenAM karatAM kavi kahe che ke "nA ravajuM ro" rokaDuM nANuM sAruM. jyAre jarUra paDe tyAre vAparI to zakAya. tema cetanA kahe che ke AtmasvAmInI jyAM sudhI prapti na thAya tyAM sudhI cAre ya gatimAM dhakakA khAvAnA che. para dravya pAse sukhanI AkAMkSA khoTI che. he deva! mane mArI mUDI maLI jAya pachI kyAMya ugharANI karavAnI jarUra nathI. dharmanI moTI-moTI vAto karavAthI AtmadhananI prApti thatI nathI. e to kathanI kathe sahu koI, raheNI ati durlabha hoya. jaba raheNIkA ghara pAve, taba kathanI lekhe Ave. dharmakathanI karanArA A duniyAmAM ghaNAM che. paNa kathanI anusAra karaNI karanArA maLavA durlabha che. mokSanI, zuddhAtmAnI, zuddhabhAvanI tathA zubhAzubhabhAva karma baMdharUpa che. te bhAva heya che. tevuM kahenArA ghaNAM che paNa zuddhAtmAne pAmanArA, zuddhabhAvamAM sthira thanArA tathA azubhabhAvane choDanArA viralAtmA koIka ja hoya che. jo kathana-karaNI eka na hoya to te popaTiyuM jJAna kahI zakAya. davAnI vAto karavA mAtrathI dehanuM darda cAlyuM jatuM nathI paNa davAnuM sevana karavAthI darda dUra thAya che. zrI buddhisAgarajI mahArAja kahe che, kahaNI to jagata majUrI, rahaNI he bAMdhI hajurI, kahaNI sAkara sama mIThI, rahaNI ati lAge aniThI.. kathanI karavI e to duniyAnI majUrI samAna che. te sAkara jevI mIThI to lAge che paNa kahevA pramANe karavuM te ati kaThina che. zuSkajJAnI banI, vAto karI, jana samudAyane manoraMjana karAvI zakAya, paNa AtmajJAnanI prApti prabaLa puruSArtha vinA zakya nathI. tenA
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 246 mATe svAdhyAya, dhyAna, ciMtana, manana ati jarUrI che ane e ja rokaDuM nANuM che ane viSayasukhanI bhogecchA te ugharANI che. AtmAnAM sahaja sukhane prApta karavA jJAnadhyAnamAM ramaNatA karavI e rokaDo dharma che. AtmA ja sarva saMsAranuM mULa che to mokSano mAlika paNa AtmA ja che. dharmavihoNo AtmA cAreya gatimAM paribhramaNa kare che. cArvAko to AtmA jevI vastune mAnatA ja nathI. tyAre koI IzvaravAdIo ema paNa kahe che ke ApaNuM dhAryuM kAMI thatuM nathI, dhaNIe dhAryuM haze tema thaze. hajA2 hAthavALo jema rAkhaze tema rahezuM eTale hajAra hAthavALA AgaLa lAgavaga lagADI bhautika sukhanI tathA mokSanI ugharANI karI yAcanA kare che ne kahe che, e arthI huM artha samarpaka, ema mata karajo hAMsuM. pragaTa na hatuM tumane paNa pahelA, e hAsAnuM pAsuM... pyArA bhakta bhagavAna pAse yAcanA kare che paNa A rIte ugharANI karavI te ghaNI kaparI che. vaLI ugharANI zenI thAya ? ApaNe jo tene kAMI ApyuM hoya to tenI ugharANI thAya. ApaNe Izvarane kAMI ApatA nathI ne ugharANI karavI che. A asat vyavahAra che. vaLI te devA mATe baMdhAyela nathI. ApavuM ke na ApavuM e to tenI marajInI vAta che. je tArI potAnI cIja che tenA para ja tAro hakaka che te tane tArI pAsethI ja maLaze. potAnI vastuno IcchIe tyAre upayoga karI zakIe. tema Atmadhana ApaNuM che. tenA para ApaNo pUrNa adhikAra che. te dhanane pragaTa karavAnuM che. sat puraSArtha dvArA tenI prApti sahaja thAya che. karmano vilaya thatAM saccidAnaMda pragaTa thaze. paNa je pAse ja che tenI oLakhANa paNa nathI. cetananAM anaMtajJAna, darzana, cAritrAdi svarUpa dhana paDayuM ja che tene prApta karI AnaMda lUMTavAno che. kavizrI cothI kaDImAM kahe che, kaMta viNa matI mAharI avAhaDAnI boka, dhoLa chuM AnaMvadhana, avara ne ToLa...mIvaDo... ||4|| cetanA kahe che ke he sakhI ! pati vinA mArI buddhi to sAva bahera mArI gaI che. jANe ke mati kAMI kAma karatI ja nathI. mAruM magaja khAlI khAlI lAge che. buddhi to jANe havADAno khALiyo joI lyo. nAnA
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 247 anubhava rasa gAmomAM Dhorane pANI pAvA mATe huvADA banAvavAmAM Ave che ane te havADAmAM pANI AvavA javA mATe eka khALiyo hoya che. havADAmAM kUvAnuM pANI bharavAmAM Ave che ane kyAreka havADAmAM pANI khUTI jAya paNa khALiyAmAM thoDuM pANI rahI jAya che tema mArI buddhi paNa TUMkI thaI gaI che. bokano eka artha cAmaDAnI bokha thAya che jenA vaDe kUvAmAMthI pANI kADhavAmAM Ave che. AtmasvarUpanI jenAthI prApti thAya evA anubhavajJAna vinAnI mati te havADAnI boka samAna ja che. AtmAnuM pratyakSa darzana thatAM kevaLajJAna utpanna thAya che. je jJAnamAM lokAlokanuM svarUpa eka samaya mAtramAM bhAse che. badhAM dravyo tathA tenI paryAyo eka samaya mAtramAM kevaLajJAnamAM pratibhAse che. kSAyikajJAna te kevaLajJAna, bIjA cAra jJAna kSayopazamabhAvI che. je buddhimAM AtmajJAna AvyuM nathI te buddhi havADAnI boka jevI che. zrutarUpa buddhino pAra Avato nathI. zAstramAM jeTaluM jJAna che teTaluM jJAna jene hoya tene zrutakevaLI kahevAya che. kevaLajJAnI jeTaluM ja tenuM jJAna hoya paNa zrutanA AdhAre che. kSayopazamabhAvI jJAna che. zrutajJAna sAdhana che to kevaLajJAna sAdhya che. AvuM zrutajJAna jyAre anubhavayukta hoya che tyAre anaMtajJAna sAgara kahevAya che. jema pAtALa kUvAnuM pANI khUTatuM nathI tema A jJAnano pAra Avato nathI. A jJAna dina-pratidina vRddhi pAmatuM rahe che. kahyuM che, nAdaMsaNissa nANaM, nANeNa viNA na hunti caraNa gunnaa| aguNissa natthi mokakho, natthi amokakhassa nivvaannN|| samyagdarzana vinA navapUrvanuM jJAna paNa ajJAna kahevAya che. darzana vinA jJAna nahi ane jJAna vinA cAritra na hoya ne cAritra vinA mokSa nathI. tethI satyAnubhUtirUpa zraddhA pragaTa karavA cetanA tenI sakhIne kahe che ke mane mArA svAmI vinA kyAMya cena paDatuM nathI. mArI mati mUMjhAI gaI che. pati vinA badhuM mane ahitakara, duHkhakara tathA upAdhirUpa lAge che, mATe badhAne choDI eka AtmAmAM ramaNa karavA IcchA rahe che. temAM ja mAruM hita temaja zreya che. temAM ja mAro anaMta sukha-sAgara laherAto anubhavAya che. eTale ene ja pokAra karI-karIne kahuM chuM ke he nAtha! mArA maMdire padhAro.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 248 mArI hRdayaguphAmAM padhAro. kavie A padamAM to gAgaramAM sAgara samAvI dIdho che. bindumAM sinha bharI dIdho che. dareka darzananuM mULa A padamAM jaNAya che. A pada Atmatattva pAmavA prabaLa preraNArUpa che. AtmA evo kAmaNagAro che ke badhAM dharma tathA darzanonI dRSTi tenA upara che. dareka vyakita AtmAne pAmavA judA-judA mArgono Azraya le, paNa darekanuM lakSya eka che. satyamArganA Azraya vinA jIva kAMI meLavI zakato nathI paNa anaMta saMsAra paribhramaNa vadhe che. A padamAM kavizrI AnaMdaghanajIe vAstavika jagatanAM vahevAru dRSTAMto ApIne cetanAnI potAnA svAmI, cetanane prApta karavAnI laganI tattvadarzanayukta kavitvamaya zailIe rajU karI che. jenI asara bhAvakanA citra upara sacoTa thAya che.
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249 anubhava 2sa . pada-41 payA vina zuddha yuddha mani ko" mokSamArganA satyasAdhaka jJAnayogI zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM cetanacetanAnI vartamAnadazAnuM Alekhana karyuM che. teozrIe Arya sannArInA dharmano upadeza ApI adhyAtmamArga darzAvyo che. jema mA potAnA bALakane phosalAvI ramADatAM-ramADatAM jamADe che tathA rasikavArtAo dvArA bIjAropaNa karI saMskAranuM siMcana kare che. kavizrI AnaMdaghanajI cetananA svabhAvanI carcA karatA jAya che ne vartamAnamAM cetanA kevA-kevAM duHkho bhogave che te vyAvahArika dRSTAMto dvArA samajAve che. "verAvala athavA mAru rAga' mAM A padanI zarUAta karatA kavi kahe che, pIyA bina sudhdha budhdha bhUli ho, AMkha lagAI duHkha mahela ke --- .. . nakSe nI do..vIyA..is zuddha cetanA, sakhI zraddhAne kahe che ke he zraddhA! A jagatamAM pati vinA strInI kevI dazA thAya che te tuM kyAM nathI jANatI? strIne mana pati paramezvara che. tenAM jIvananA te zvAsa ane prANa che. AvA mArA nAtha jyAre mane mUkIne bahAra rakhaDatA thaI jAya tyAre mArA hRdayanI zI dazA hoya teno tuM ja vicAra kara. mArA nAtha vinA huM Aje bhAnasAna bhUlI gaI chuM. mane mAro paNa khyAla raheto nathI. huM zvAsa lauM chuM ke nahIM tenuM paNa mane bhAna nathI. naLarAjA damayaMtIne bhayaMkara aTavImAM ekalI mUkIne cAlyA jAya che paNa damayaMtI jevI jAgRta thAya che ne pati najare na paDatAM pativirahe bebAkaLI banI o naLa o naLanI bUmo lagAve che, ne cAre bAju khulle page doDadhAma kare che. khullAM pagamAM kAMTAne kAMkarA vAge che. pagamAMthI lohInI dhAra vahe che to paNa tene bhAna nathI ke potAnAM pagamAM zuM thaI rahyuM che. raDe che! AjaMda kare che! mUccha Ave che te bebhAna banI
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 250 paDI jAya che. AvI rIte eka satI damayaMtInI sthiti thaI to cetanAnI dazA kevI haze ? cetanA kahe che ke cetananA virahe huM duHkha mahelanA jharUkhe beThI-beThI rAha jouM chuM. jJAna, bhakti, dezavirati, sarvavirati vagere aneka rastAo che, te kyAMthI Avaze e ja huM joI rahI chuM. tenA viyogamAM meM mArI zuddhi khoI nAMkhI che. kRSNa vrajabhUmi choDI jyAre mathurA cAlyA jAya che tyAre pAchaLathI gopIonI je dazA thAya che tevI dazA cetanA, cetana viyoge bhogavI rahI che. virahavyathAthI pIDita gopIonI dazA dayanIya che. cetanA paNa potAnI sakhIone cetananA viyoganI vAto kare che. gopIo kRSNa pAchaLa keTalI ghelI hatI ! gorasa vecavA nIkaLelI kRSNaghelI gopI koI gorasa lyo, koI gorasa lyo... gorasa lyo ema bolavAne badale koI mAdhava lyo, mAdhava lyo ema bolavA lAge che. cetanA paNa cetananI ja rAha jotI beThI che. juo viyogInI mIrAMnA zabdo.... dhAna na bhAvaiM, nIMda na Ave, viraha satAve soya, ghAyala sI ghUmata phirUM re, mero darada na jANe koya, paMtha nihArUM Dagara bahArUM, UbhI mAraga joya, mIrAM ke prabhu kabare miloge, tuma miliyA sukha hoya... cetane anAdinA ajJAnane lIdhe Atma svarUpane samajavAnI zakti gumAvI dIdhI che. cetanA ! zradghA sAhelIne kahe che ke azuddha upayogI evA cetanAmane maLavuM ke nahi ? te paNa huM bhUlI gaI chuM. zuddhopayogI AtmAnA viyoge ane azuddhopayogI AtmAnA saMyoge huM to subuddhi maTI, kubuddhirUpa thai gaI chuM. azuddhopayogI AtmAne strIpaNe maLIne pachI tenA videzagamanarUpa viyoga, videzagamana te pa2 pariNatimAM ramaNa, tenuM ciMtanamanana rUpa jharUkho je AvavA-javArUpa che. azudgha upayogamAM pravartanarUpa te azrupAna. jhulI eTale nAhAI. 52 pariNatiramaNa ane azuddha upayogamAM pravartanamAM jANe huM nahAI houM tevuM lAge che. subuddhine rovAnuM kAraNa che ke cetanajI paramAM lapaTAI gayo che ke jANe sumati paNa temAM taraboLa thaI gaI che. sumati azuddha pariNatimAM cetana sAthe evI tadAkAra thaI gaI che
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 251 anubhava rasa ke jANe tenuM svarUpa paNa tevuM hoya. jema darpaNamAM dekhAto dhodhamAra varasAda. te tenuM pratibiMba che tema sumatimAM patinuM pratibiMba paDe che. vAsanAvikArathI bUrI hAlata bhogavato cetana duHkhI thAya che tyAre sumati paNa duHkhI dekhAya che kAraNa ke sumati cetana sAthe tadrupa che. sumati svabhAve to zuddha ja rahe che. paNa kavie pati sAthe teno ekAkAra batAvavA duHkha mahelanA jharUkhAnI kalpanA karI che. vAstavamAM cetana pa2pariNatimAM taraboLa thaI gayo che. jema kahevAya che ke satI e ja che ke patine sukhe sukhI ane patinA duHkhe duHkhI, e rIte kavi cetanAno paNa bhAva batAve che. have cetanAnI A sthitimAM zI dazA thAya che te batAvatA bIjI kaDImAM kahe che, hastI taba huM virAnIyA, dekhI tana mana chIjyo ho| samanI tava hatI vahI, vo neda vaLyo ropAyA...sArA jene rAmabANa vAgyA hoya te jANe ! e rIte virahavedanA jyAM sudhI anubhavI na hoya tyAM sudhI zuM khabara paDe ke viyoginInI dazA kevI hoya che. saubhAgyavatI strI vidhavAnI vedanA zuM jANe? vaMdhyA prasUtinI vedanA zuM jANe! te to enA para hase kAraNa ke tene anubhava nathI. tema cetanA kahe che ke viyogInI strIone joI hasatI hatI paNa have mane samajAya che ke te loko zAmATe raDatA haze. cetana ajJAnathI evo gherAI gayo che ke tene potAnA mANasonI saMbhALa levAnuM paNa sUjhatuM nathI. tethI virahavedanAe huM sIjhI rahI chuM paNa have mane samajAyuM che ke cetanA milanathI AnaMdanI relamachela thaze. zuddhacetanA premanA yoge A pramANe kahe che. cetanAe potAnA svAmInuM svarUpa oLakhyuM tyAre tene zuddhAtmA pati para prema pragaTa thayo, paraMtu parokSa dazAmAM sAkSAt AtmasvAmI dekhAto nathI. tethI smRtirUpa jharUkhAmAM besIne AtmAne sAkSAt jovA mATe rAha jotI beThI che. cetanA eTalA badhA sthira upayogamAM rahIne dekhe che ke tene tethI thAka lAge che. sAkSAt AtmAne dekhavAnA abhAvarUpa viyogathI cetanA jhUryA kare che. mahArAja biMbisAranI patnI calaNAne biMbisAranI chabI joI prema jAgyo. pratyakSa milana thayuM na hovA chatAM prema kaTArI lAgI ane ghAyala thaI gaI. zreNikane meLavavA ceDArAjAthI chAnuM potAnA mahelathI
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 252 rAjagRhI sudhInuM bhoyaruM karAvyuM ane bhoyarAmAMthI zreNika sAthe bhAgI gaI paNa parokSa prema pragaTe to paNa virahanI atyaMta pIDAnI anubhUti thAya che. , premIne potAnA premanuM poSaNa na thatAM tenAthI duHkhane kAraNe kaThora zabdaprayoga sahajamAM thaI jAya che. TabAkAra Ano artha bIjI rIte kare che. teo kahe che ke kubuddhirUpI strI mAyA, cetana jyAre tRSNA pAse hoya tyAre mAyA jhUre che ane cetana jyAre mamatA pAse hoya tyAre tRSNA jhure che. A strIonI AvI dazA joI cetanA tenA para hasatI hatI paNa have tene svayaMne anubhava thAya che, tethI kahe che ke pati virahe mAruM zarIra sAva sukAI gayuM che. kAraNake A dazAmAM khAvuM, pIvuM, ArAma to harAma thaI gayA che. UMgha to jANe rIsAI gaI che. A mAnasika dazAnI asara zarIra paNa thAya che. huM to prema karIne pastANI chuM paNa A bolavAmAM cetanAno bhArobhAra prema Tapake che, have kavizrI trIjI kaDImAM kahe che, prItama prAnapati binA, piyA kaise jIve hoya ? prAna pavana viradA zA muryane pIve doyA. rUA. strIono AdhAra haMmezAM puruSa gaNAya che. te nAnI hoya tyAre mAbApano AdhAra, kadAca bApa mRtyu pAme to nAnA moTAbhAIno AdhAra, sAsare jAya to patino AdhAra ane pati mRtyu pAme to dIkarAno AdhAra. A rIte nArInA jIvanamAM naranuM sthAna mukhya che. paraNita strI mATe pati sarvasva che. te ja tenA prANano AdhAra che. jema prANa vinA zarIra hADapiMjara che tema cetanA kahe che ke he cetana ! tArI sAthe prema karyA pachI have mane AkhuM jagata zUnya bhAse che. enI sAthe sarakhAvo kRSNa bhakta mIrAMnI paMkitaoH "caraNa binA kachu vai nahi bhAvai, jaga mAyA saba sapanana kI... mohI." koI sthAne citta coTatuM nathI. A jagatanI mAyA, svapna jevI lAge che ane Apa mArI sAmuM paNa jotA nathI. he nAtha! Apa maMdire padhAro to mAre mana AkhuM jagata mAre tyAM vasI gayuM lAge che. svarganA to zuM apavarganA zAzvata sukha paNa ApanA saMyoge ja prApta thaze. cetanA potAnI jAgRti gumAvI de che. eTale ke zuddhacetanA pragaTa thatI nathI. azuddhopayogI AtmAnuM jIvana nirarthaka thaI jAya che.
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 253 anubhava rasa saMsAramAM rakhaDAvanAruM banI jAya che. cetana jyAre mithyAjJAnamAM otaprota thaI jAya che tyAre tenAM bhAvaprANa anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtasukha ane anaMtavIrya khavAtA jAya che. kAraNake cetanA A prANane AdhAre TakI che. jo prANa ja na rahe to jIvana konA AdhAre Take?cetananI caitanyazakti e ja cetanA che. caitanyaprANane dhAraNa karIne AtmA jIve che eTale tenuM jIvana caitanyathI bharapUra che ne jaDapaNuM tenAmAM jarAya nathI. jaDatAnA abhAvarUpa eTale ajaDatvasvarUpa evI caitanyazakti AtmAmAM che. caitanyazakti eTale cetanA tene kahevAya ke je potAne cete-jANe. cetananA prANa te cetanAnA prANa che. daza yatidharmane daza prANa samajavA. dazayatidharmano tirobhAva chaThThA guNasthAnake thAya che. tyAre cetana cetanAnuM madhura milana cothA guNasthAnake thatAM tenAmAM prANasaMcAra thayo hoya tevuM lAge che. vaLI dravyaprANa ane cetanAne pAramArthika dRSTie kAMI lAge vaLage nahIM paNa prANa to prANa ja che. dharma ane prANa judA che. tethI bhAvaprANamAM jJAna, darzana sukha ane vIrya gaNAya che, paNa cetanAnI zraddhAmAM tathA jJAnamAM malinatA AvatA bhAvaprANa khavAI rahyA che athavA pI rahI che. bhAvaprANane nukazAna thatAM zuddhacetanAnuM jIvana sattva sukAI jAya che. sAthe te ati avyakta thatI jAya che. temaja prANa TakavAnI azaktine kAraNe sudha budha khoI bese che pachI tenI dazA kevI che te cothI kaDImAM batAvatA kahe che, zItala paMkhA kumakumA-, caMdana kahA lAve ho? nana na viradAnana ya hai, tA tApa utAve do..yA...4 zuddhacetanA tenI sakhIone kahe che ke he sakhIo! tame mAro virahAgni zAMta karavA ghaNA-ghaNA upacAra karo cho. tame A zarIra para zItala padArthono lepa karo cho. caMdana, kapUra vagere lagAvo cho. paMkho nAMkho cho. te sivAya aneka prayatno karo cho paNa mAre mATe te badhuM nirarthaka che. te zItaLa padArtho mArI virahAgnimAM vadhAro kare che kAraNa ke A koI bAhya agni nathI. bAhya ani bAhya upacArathI zAMta thAya tyAre A to aMtaraMga agni che. virahIjano mATe AvA upacAra agnimAM ghI nuM kAma kare che. teno kAmAgni vadhAre uddIpta thaI jAya che. mAnavamana je
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 254 sthitimAM hoya te pramANe tene prakRti lAge che. virahI mAnavane sUrya to bALe che paNa caMdranI cAMdanI paNa agni varasAvatI lAge che. cetanAne paNa A badhuM duHkhanI vRddhi karanAra lAge che mATe tenA A badhA upacAro nakAmA lAge che. cetana zAMti mATe vAraMvAra bAhya upacAra to kare che paNa zuddha cetanAne tethI vadhAre duHkharUpa lAge che. virahAgni zAMta karavAnuM uttama auSadha che saMyama. mahAvratAdinuM pAlana tathA dazayati dharma A aMtaraMga kAryothI agni zAMta thAya che. zrI AnaMdaghanajI mahArAje keTalIka jagyAe vyavahArane lakSyamAM rAkhI nizcayane poSaNa ApyuM che. ema je kahevAmAM AvyuM che teno A namUno che. bAhya upacAra, cetanAnI vyAdhine vadhAranAra che tema kahevAmAM bahudhA tAttvika apekSA dhyAnamAM rAkhavAmAM AvI che. sakhIoe cetanAnA prANa jatA jANIne teno virahAnala bujhAvavAne zItalopacAra karavA mAMDayA eTale anAdi mithyAtvI jIva yathApravRttikaraNe Avyo ane kadAca te upacAra cAlu rAkhe to te apUrvakaraNe paNa Ave. AvA bAhya upacAra karatI sakhIne cetanA kahe che ke he bhoLI sakhI! tuM caMdana, barAsanuM vilepana zA mATe kare che? e to bAhya agninA IlAja che. jyAM sudhI samaya svarUpI AtmAnuM milana nahIM thAya tyAM sudhI A sAdhano baMdhanarUpa ane pIDAkAraka bane che. TabAkAre bAhya upacArane yathApravRttikaraNa sudhI kahyAM che ane cetanajIno meLApa samyakatva prAtithI thAya che. teoe virahakALa apUrvakaraNa sudhI gaNyo che. eTale cetanA anaMtathI pati viyoge jhUrI rahI che. A dizAmAM teno AdhyAtmika bhUmikAno prAraMbha thAya che. te kavi A padanI pAMcamI kaDImAM varNave che. phAguNa cAcara eka nisA, horI sIragAnI ho| re mana nava ni nare, tane vAra uDAnI do.. yA...jAphA dareka mAnava koIne koI kAraNathI tahevAra manAve che. temAM koI dhArmika dRSTie hoya che to vaLI koI sAmAjika dRSTie hoya che. koI vakhata koI satya ghaTanAne AdhAre parvonuM Ayojana thAya che. phAgaNa mAsamAM loko hoLIthI rame che ane pachI hoLI saLagAve che. bIje divase dhULI paDavAne divase saLagAvelI hoLInI rAkha uDADavAmAM Ave che. tevI
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 255 anubhava rasa rIte cetanA kahe che ke he hoLI ramanArA mAnava baMdhuo! tame to eka ja rAta hoLI saLagAvo cho paNa mArA zarIramAM to anAdikALanI hoLI saLagI rahI che. mAro virahadAha bUjhavanAra koI nathI. mArA cetana prabhunA milana vinA A haiyAnI hoLI zAMta thaze nahIM. bIje divase to tenI rAkha uDAvI do cho tema mArA aMtarapradezamAM lAgelI hoLIthI to mArA zarIranI ye rAkha thaI rahI che. hoLI khelanArA loko to eka rAta hoLI khele che paNa cetanAne to dIrghakALathI A hoLI saLagI rahI che ane tene lIdhe zuddha ciMtanarUpa zarIra paNa baLI rahyuM che. tenI rAkha paNa rahI nahIM te paNa havAmAM UDI gaI. kavi A padanI chaThThI kaDImAM kahe che, samatA mahela birAja hai, vANI rasa rejA ho| vati no AnaMrvadhana pramu, jeNe nikura na jenA do.pIyA..dA. zuddhacetanA kahe che ke he prabhu! mAyA-mamatAnA saMgamAM rahI rasapUrvaka viSayabhogI vAto karo cho tenAM badale have sumatinA maMdire padhAro ane tamArA jJAnamAM pratyakSa dekhAtAM naraka, nigoda, devaloka vagerenI vAtono vANIpravAha vahevaDAvo ane zuddha svarUpanI vAtomAM sahu koIne taraboLa karo. jyAre huM ApanI A prakAranI ucca vAto sAMbhaLIza tyAre tamArA huM ovAraNAM laIza. atyAre evA vicAra mAtrathI mArA dilamAM eTalo badho AnaMda thAya che ke jANe bhaviSyanI vAtoe vartamAnarUpa dhAraNa karI lIdhuM. mane lAge che ke jANe mArA cetanarAma mArA maMdire padhAryA che. huM ovAraNAM laI mITho Thapako ApuM chuM ane kahuM chuM ke tame Aja sudhI mArI je dazA karI che tevI dazA have pachI koI divasa karatAM nahIM tathA ApanI A anupriyAne vegaLI paNa karazo nahIM. Apa samatA maMdire padhAro ke jethI mAro virahakALa bhAgI jAya. cetana kahe che ke he sumati, samatA ne zuddhacetanA ame tArA maMdire jarUra AvazuM kAraNa ke huM bhavya chuM ane mokSano kAmI chuM paNa haju mAruM AtmavIrya phuraNA pAmyuM nathI. tethI ahIM rakhaDyA karuM chuM. have A rakhaDapaTTIno jarUra aMta Avaze. huM tArA maMdire AvIza ane sthiratA pakaDIza pachI kevaLajJAnano bhAskara udaya pAmaze. jemAM jagatanI sarva
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25s anubhava rasa dravyanI trikAlavartI paryAya jaNAze. pachI to te svarUpanI naya-nikSepa dvArA kahevAnI tathA zuddha svarUpanI vAto karavAmAM anero AnaMda Avaze. tArI viraha vedanA bhAgI jaze. atyAra sudhI je duHkha sahana karyuM che teno badalo vaLI jaze. tyAre sumati kahe che zuddhadazAmAM apUrvaAnaMda ApanArA he prabhu! huM ApanA ovAraNAM lauM chuM. ApanI evI sthiti AvatA mArA tana-mananAM tApa dUra thaze. ApanI ATalI vAta sAMbhaLavA mAtrathI mane harSa thAya che to padhAryA pachI to keTalo AnaMda thaze? paNa nAtha! khAsa vAta e karavAnI che ke pAchA kaThora banI jatAM nahIM, nirdaya dilanA nA thaI jatAM A rIte sumati dvArA cetanA, cetanane vinaMtI karI rahI che. TabAkAra kahe che ke he zraddha! matinA mahelamAM zuddha Atmadeva birAje che tyAre huM kumatinI sumati thaI gaI chuM. atyAra sudhI cAra gatirUpa mahela hato tene badale have mokSa mahela thaI gayo che. zuddha syAdvAdasvarUpacAritra dvAra praveze mugati mahelamAM sahela karIza jyAM arihaMta bhagavAnanI vANI rasanAM taraMgo UThe che. evA AnaMdaghana prabhu! huM tamArI A vAta sAMbhaLIne tamArA para balI-balI jAuM chuM arthAt ovAraNAM lau chuM. atyAra sudhI azuddha upayoganI ghaNI-ghaNI vAto ane varNana karyA have tevI vAto nA karazo. zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM vyAvahArika vAtomAM AdhyAtmikabhAvono prANa pUrI, sAmAnya buddhivALA vAcakavarganA magajamAM UtArI badhAne bhAvavibhora banAvI dIdhAM che. cetanA ghaNI vyAkuLa hatI paNa cetananA thoDA AzvAsanathI cetanA AvyAsita thaI gaI. have tana-manamAM zAMti thaI tethI te kahe che ke he nAtha ! Apa mArA maMdire padhArazo tenI mane khAtarI ja che. A eka vakhata tenA tarapha joI lo pachI Apane khyAla AvI javo joIe ke Apa jyAM cho te ApanuM sthAna nathI. ApanuM cirasthAyI sthAna siddhakSetra che. ATaluM jANI lo pachI Apa vahelA ke moDA jarUra tyAM padhAro tenI mane ciMtA nathI. cetanAnI vAta sAMbhaLI Aja sudhI cetane moTuM kholyuM nahotuM te kholI nAkhyuM. cetanAnI vAto, teno mITho Thapako, tenI kaThoravANI, tenI dhamakI badhuM ja Aja sudhI cetane sAMbhaLyuM tyAre Aje cetanA sAthe vAto karatAM
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 257 anubhava rasa kahe che ke he cetanA! huM game tyAM bhale houM paNa Akhara to mAre ne tAre sAthe ja rahevAnuM che ne? sAdi-anaMtakALa sudhI ApaNo yoga sarjAze. ApaNe siddhakSetramAM jaIne sahela karIzuM. anaMta siddhonI sAthe AtmabhAvamAM ramaNa karazuM cetana tathA cetanA zAzvata sukha, sahajAnaMda, nijAnaMdanI mastImAM masta bane che. Ama, kavi AnaMdaghanajIe A padamAM cetanAnA virahanI vedanAnuM ane cetana sAthenA milananAM AnaMdanuM hoLInA vyAvahArika dRSTAMta dvArA sarasa varNana karyuM che. kavi AnaMdaghanajInAM uttama padomAMnuM A eka pada che.
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 258 - pada-42 * "va rUma amara bhaye na mare" sammasAdhanAmArganA sodAgara, AtmadharmanA ujAgara zrI AnaMdaghanajI mahArAje adhyAtmatattvarasa vahevaDAvI svapara upakAra karyo che. cetanA tathA cetananA artha gaMbhIra rahasyone lAlityabharI bhASAmAM vyakta karI mumukSu AtmAne mATe bhAthuM pUruM pADayuM che. ' "sAraMga athavA AzAvarI rAgamAM lakhAyela A padamAM cetanane potAnA svarUpano khyAla Ave che. svazaktino khyAla AvatA te svayaM nirbhaya banI kahe che, aba hama amara bhaye na mareMge... aba yA chArA mithyAtva vIyo tana, varSa ra veda gho?... zA cetana kahe che ke samajaNanA abhAve meM A saMsAramAM anekavAra janmamaraNa karyA. nigodamAM rahI eka muhUrtamAM pAMsaTha hajAra pAMcaso chatrIsa vAra janmamaraNa karyA ane tyAra pachI cAra gatimAM rakhaDayo paNa mArA janma-maraNano haju sudhI aMta nA Avyo. navuM zarIra dhAraNa karuM tyAre AnaMda pAmuM ane choDavAno samaya Ave tyAre duHkha thAya. zarIrane TakAvavA meM to keTakeTalA upAyo karyA. are! zarIra choDavuM paDaze? ATalA vicAra mAtrathI kaMpArI chUTI jAya che. paNa have huM nirbhaya thaI gayo chuM kAraNa ke have mane samajAyuM che ke janmamaraNanuM kAraNa zuM che? "mULa nAze vRkSa nAza' tema anaMta saMsAranuM kAraNa mithyAtva che. teno khyAla Avyo eTale "kAraNa nAze kArya nAza' ema jANIne mithyAtvane meM tajI dIdhuM che. Aja sudhI paugalika bhAvane huM mAro mAnI temAM ja racyopacyo raheto hato paNa mithyAtva jatAM paudgalika sukha e to dhuMvADAnA bAcakA jevuM lAge che ane AtmaciMtanathI have mane mRtyuno bhaya paNa rahyo nathI. kAraNa A zarIrane Aja sudhI huM mAruM mAnato hato paNa have samajAyuM che ke te pugalano piMDa che. jaDa svabhAvI che. tethI te parAyuM che. A zarIranA mohane kAraNe huM sukhI chuM, duHkhI chuM, huM marI rahyo chuM tevuM lAgatuM hatuM paNa
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 anubhava rasa have samajAyuM che ke A zarIrathI huM judo chuM huM to asaMkhyAtapradezI AtmA che. dravyathI to huM nitya chuM. mAro eka paNa pradeza ocho thato nathI to vRddhi paNa pAmato nathI. huM anaMtakALathI jevo chuM tevo ja chuM ane anaMtakALa sudhI tevo ja rahevAno chuM. maraNa dehanuM thAya che mAruM nahIM. karmane kAraNe eka deha choDI navA dehune dhAraNa karavo paDe che. paNa mAro kadI paNa nAza thato nathI. AvI alaukikazakti dharAvatA mArA AtmAno koIpaNa sthitimAM kyAreya paNa nAza thato nathI. huM mArI rahyo chuM evuM lAge che e to eka bhrAMti che. have e bhrAMti bhAMgI gaI che. mAro AtmA "se na saddha, ne ve, na dhe, na rase, na pAse, rUtveva tiveni' huM zabda, rUpa, gaMdha, rasa ane sparza svarUpa nathI. huM arUpI, nitya chuM. AtmA mAryo marato nathI. pANImAM DUbato nathI, agnimAM baLato nathI. vAyuthI viMjAto nathI, ApaNI najare Avato nathI tevo arUpI avinAzI AtmA che. ahIM janma-maraNanuM kAraNa mithyAtva kahevAmAM AvyuM che. kavi kahe che ke cetanane te kAraNano nAza karyo che pachI deha dhAraNa zA mATe kare kavinA A vacanano pAraMpArika artha levAno che. kAraNake mithyAtvanA nAzathI janmamaraNano nAza thaI jato nathI paNa janma-maraNathI thatAM duHkhanAM nAza thAya che. janma-maraNanuM kAraNa kaSAya che. kaSAyabhAva saMpUrNa nAza pAmatAM janmamaraNano aMta Ave che. janmamaraNanuM mULa mithyAtva hovA chatAM tenAM sahAyaka kAraNo bIjA paNa UbhAM ja che. jema kuMbhAra daMDa vaDe cAkaDo calAve che paNa daMDa kADhI nAkhyA pachI paNa cAkaDo tarata ja pharato baMdha paDI jato nathI paNa dhIre-dhIre baMdha paDe che tema mithyAtvano daMDa javAthI saMsAracakrano aMta AvI jato nathI paNa nadI gola pASANa nyAye jIva mithyAtvamAMthI mukta banI samakita prApta karI AgaLa vadhe che. deha dhAraNa karavAnuM eka kAraNa nAza pAmyuM paNa bIjA kyAM kAraNo che te bIjI kaDImAM kavi batAve che. rAga dosa jaga baMdha karata hai| Inako nAsa kreNge| maryo anaMta vAta teM prANI, so dama vAta dare;va ma...ArA anaMtasaMsAramAM paribhramaNa karAvanAra tathA saMsAramAM A jIvane bAMdhI rAkhanAra be mahAzatru che te rAga ane dveSa baMdhanarUpa A bane che.
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2S0 anubhava rasa rAgo ya doso'vi ya kammabIyaM, kammaM ca mohappabhavaM vynti| kammaM ca jAi maraNassa mUlaM, dukkhaM ca jAi maraNaM vynti|| zrI uttarAdhyayana sUtramAM A rAga ane dveSane karmanA bIja kahyAM che. rAga-dveSane kAraNe mohanIya karmano baMdha thAya che eTale ke janma maraNanuM mULa karma che. A karmane kAraNe jIva janmamaraNanuM duHkha bhogave che. jyAM janmamaraNa thAya athavA AvavA-javAnuM thAya te jagata. ajJAnadazAne kAraNe paudgalika vastu pratye jIvane rAga ane dveSa thAya che. A kAraNe jIvana mohanIyakarmano baMdha kare che. rAga ane dveSa mohanAM be saMtAna che. A baMne mahAzatruo jIvane bAramA guNasthAnaka sudhI herAna kare che. A rAga-dveSane choDavA samatAbhAvamAM rahevuM jeTalA aMze rAgadveSanI maMdatA thaze teTalA aMze mithyAtvanAM mULiyA DhIlAM paDI jaze. mULa DhIluM paDatAM tene UkheDI nAkhatAM vAra na lAge. zrI yazovijayajI mahArAja kahe che, "rAge paDIyA te nara khUtA re, nara ya nigode mahAduHkha juttAre" rAga AtmAne naraka-nigodanI rAhe laI jAya che ane adhama sthitimAM mUkI de che. udAharaNathI jemake bhamarAmAM kaThaNa lAkaDAMne kApavAnI zakti che paNa kamaLa pratyenA rAgane kAraNe kamaLamAM purAyela bhamaro komaLa kamaLanI puSpa pAMkhaDI toDI potAnA prANa bacAvI zakato nathI. camarIgAya, pAradhInA sakaMjAmAMthI chaTakavA cAra page chalAMga mAratI bhAge che paNa tenuM rezama jevuM ne cAMdI jevuM camakatuM pUchaDuM jo jhADImAM bharAI jAya to gAya pUMchaDAno moha choDI zakatI nathI paNa zikArIno bhoga banI jAya che. mATe ja kahe che ke rAga ane dveSa AtmAnI vItarAga dazAnA ghAtaka che. A baMnenuM jyAM sudhI sAmrAjaya haze tyAM sudhI AtmA mukti mahelamAM mahAlI zakaze nahIM. eka anubhavIe kahyuM: rAga-dveSa tyA vina, mu iva pa nAMdo koTI koTI japa-tapa kare, sabe akAraja pAI / / mAnava mokSa mATe game teTalo tyAga kare, kaThoramAM kaThora cAritranuM pAlana kare athavA karoDo varSa sudhI japa, tapa kare paNa jo A baMne mahAkAraNa UbhA che eTale ke rAga-dveSa UbhA che to je kAMI karyuM che te na
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 261 anubhava rasa karyA barAbara thaze. rAga-dveSanA tyAga vinA mokSapada maLI zake nahIM. kavi AnaMdaghanajIe anyapadamAM paNa kahyuM che, rAga ne rIsA doya khavIsA, o tuma duHkhakA diisaa| jaba tuma unako dUra karIsA, taba tuma zivakA isA Apa svabhAva meM re, avadhU sadA magana meM rhenaa|| rAga ane dveSa A baMne cAMDAla che. he AtmA! tane e cAMDAlo ja duHkhI kare che. ene jyAre dUra karavAmAM Avaze tyAre tuM ziva svarUpa banI jaze. AtmAnI vItarAga avasthAne rokanAra tathA tene ADe AvanAra be moTI dIvAlo che. te toDyA vinA saMsAra chUTaze nahIM. samabhAvanI sthitimAM A baMne zatruo moLA paDI jAya che. zatru-mitra pratye samabhAvanI sthiti Ave jyAre svabhAvamAM sthiratA Ave tyAre. zatru-mitra pratye varte samadarzitA, mAnaapamAne varte teja svabhAvajo, jIvita ke maraNe nahIM nyanAdhikatA, bhava mokSe paNa varte zuddha samabhAva jo... AtmA potAnA trikALI zuddha svabhAvane pAme pachI paudgalika padArtho pratye rAga-dveSAdi bhAvamAM maMdatA AvI jAya che. pachI tene sonAnuM siMhAsana maLe ke kAMTAno tAja koI paherAve. A baMne sthiti tene mATe samAna che. jIvana para padArtha pratye ja rAgAdi bhAva thAya che. paNa sAcuM samajAya pachI padArtha tene pIDI zakatA nathI. jJAnI puruSonI dRSTimAM mATInuM DhekuM ke suvarNa ke hIrA-mANeka badhuM samAna che. baMne pudgaladharmI che. jJAnI puruSonI daSTinuM darzana karAvatA kavi cetananAM mukhe kahevaDAve che ke anaMtakALathI yamarUpI kALa mane mArI rahyo che. paNa have to ame te kALano paNa nAza karazuM, mArA mRtyunuM kAraNa je kALa che teno nAza rAga-dveSanAM nAzathI thaI jaze. ame to kALanA paNa kALa banI jaIzuM. kavi trIjI kaDImAM kahe che, deha vinAzI huM avinAzI, apanI gati pkreNge| nAnI nAnI dama thIravANI, vo hai niravane... ..rU zarIra nAzadharmI che. zrI prajJApanA sUtramAM zarIra pAMca prakAranAM kahyAM che. audArika, vaikriya, AhAraka, tejasa ane kArmaNa. A pAMceya zarIra
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 anubhava rasa kArmaNa vargaNAno mALakho che. zarIra to saDana, paDana, galana ane vidhvaMsa svabhAvavALuM che. te utpanna thAya che ne nAza pAme che temaja dareka zarIramAMthI kSaNe-kSaNe paramANuo chUTA paDe che ane navA AvIne maLe che. paNa huM to avinAzIAtmA chuM. mArA asaMkhyAta pradezamAMthI eka paNa pradeza nathI chUTo paDato ke nathI navo AvIne maLato. mAro asaMkhyAta pradezI AtmA akhaMDa svarUpI che. arUpI AtmAnAM traNa kALamAM paNa TukaDA thatA nathI mATe te khaMDarUpa nathI. pudgaladharmI zarIrane keTalIkavAra kAgaDA, kUtarAM, gIdhaDAM khAI jAya che tevI sthiti najare joyelI hoya che. mATI mATImAM maLI jAya che paNa dehamAM purAyela anaMta zaktipuMja AtmA to akSaya, akhaMDa, zAzvata, saMpUrNa che. tevA parama zaktipuMjane pAmI temAM ja mAre sthiratva pAmavuM che. dehanI kSaNabhaMguratA mATe cidAnaMdajI mahArAja kahe che, o ghaTe viNasata vAra na lAge, cAke saMga kahA aba mUrakha, chinna-chinna adhiko pAge. o kAcA ghaDA kAcakI zIzI, lAgata ThaNa kA bhAMge, saDaNa-paDaNa vidhvaMsa dharama jasa, tasathI nipuNa nirAge... o he jIva! tuM tArA avinAzI dharmane saMbhALI le. zarIra parathI potApaNAno bhAva haTAvI nijamAM joDa e ja Atmadharma che. para dRSTi mUkI svadRSTi keLavavA zrI cidAnaMdajI mahArAja kahe che, te to avinAzI, kAyA pragaTa vinAzI aruM, tuM to hai arUpI e to rUpI vastu joIe, malakerI kayArI moharAyakI piyArI e to, hoyagI niyArI e vRthA bhAra DhoIe. Ama zarIranI nAzavaMta sthitinuM varNana saMta mahAtmAoe vidhavidha rIte karyuM che. zrI vinayavijayajI mahArAja pharamAve che, sacchido madirA ghaTaH parigalatalleza saMgA zuciH zucyAmRdya mRdA vahi: sa bahuzo dhoto'pi gaMjodakaiH nAdhaH zucitAM yathA tanubhRtAM kAyo, nikAyo mahA-vibhatsA sthipurISa mUtra rajasAM nAyaM tathA zuddhayati k|
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 263 anubhava rasa kANuM paDelo dArUno ghaDo gaLato hoya ane cAre tarapha DhaLatAM madirAnAM TIpAMothI apavitra thayo hoya tene bahArathI sArI majAnI mATIthI mardana karavAmAM Ave ane gaMgAnA pANIthI anekavAra dhovAmAM Ave to paNa te jema pavitrapaNuM dhAraNa karato nathI e ja pramANe hADa, maLamUtra ane lohInA DhagalA jevuM A manuSya zarIra pavitra thatuM nathI. zarIranI malinatAnA ciMtanathI zarIra mamatva chUTI jAya paNa sAthe e paNa vicAravuM ghaTe ke A zarIra ati melavALuM che. ema he cetana ! vicAra ane tArA manomaya kamaLane ughADa. tyAM je sarvavyApI eka prakAzavAna, mahApavitra Atmatattva che tenuM dhyAna kara. cetana kahe che ke he cetanA! have mane mAruM svarUpa samajAyuM che. je nAzavaMta che te to lAkha upAye paNa nAza pAmavAnuM ja che. mATe tene na vaLagatA huM mArI anaMtasukhasamRddhimAM sthira thAuM. sthira svabhAva e ja mArI gati che. tene pakaDatAM rAgAdi bhAvothI thatuM mRtyu nAza pAmI jaze. jJAtA-deSTAbhAvane pakaDI laIza. jethI karmabaMdhana aTakI jaze. chevaTe caitanya svabhAvI AtmA bacI jaze. ame to AtmaguNamAM ramanArAne mokSa mahelamAM vasanArA chIe. cetana potAne sarvaguNo ane sarva paryAyothI zuddha kare eTale paramapadane pAme, te mATe kevuM ciMtana karavuM eno bhAva kavi chellI kaDImAM batAve che. maryo anaMta vAra bina samajyo, aba sukha du:kha visreNge| AnaMdaghana nipaTa nikaTa akSara do, nahi samare so mreNge...ab||4|| cetana kahe che ke Aja sudhI huM mArA svabhAvane oLakhI zakyo nathI ane te kAraNe ja anaMtavAra maravuM paDe che. AtmasvabhAvanA ajJAnane kAraNe ja bAhya pugalone mAruM mAruM karIne duHkhI thato rahyo ne saMsAramAM bhaTakato rahyo. tyAre mane mAruM potAnuM bhAna nahotuM ke huM koNa chuM? Aja sudhI zarIrane ja meM mAruM mAnyuM hatuM. mane mArI amaradazAno vAstavika khyAla nahoto. "amara" zabda ghaNI vAra bolyo paNa amaratvane pAmavA kadI prayatna karyo na hato. zarIranA sukha-duHkha te mArA che tema mAnato hato paNa have samajAyuM ke sukhaduHkha e to zAtA-azAtA vedanIya karmanuM phaLa che. karma to pArakA che. te to bahArathI AvIne mArI sAthe vasyA che. tenuM
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 anubhava rasa ciMtana karatAM-karatAM jJAnadIpaka pragaTI jaze. jemAM potAno mArga spaSTa jaNAya che. cha dravyamAMthI pAMca dravya-dharmAstikAya-gati pradAna karavAnA svabhAvavALuM, adharmAstikAya-sthiratA pradAna karavAnA svabhAvavALuM, AkAzastikAya-jagyA (AdhAra) pradAna karavAnA svabhAvavALuM pudgalAstikAya-saDana-galanapaThana ke rUpa, rasa, gaMdha, sparza ne zabda svabhAvavALuM ne kALa kyAreya potAnA svabhAvane choDatA nathI, paranA svabhAvamAM hastakSepa karatA nathI ke potAnA svabhAvamAM hastakSepa thavA detAM nathI to huM (jIvAstikAya) mArA svabhAvane zA mATe choDuM temAM ja sthiratA ane ramaNatA zA mATe na karuM tevA ciMtana karatAM-karatAM jJAnadIpaka pragaTI jaze. have cetana kahe che ke he AnaMdaghana prabhu! mArI najIka je be akSara che tene meM oLakhI lIdhA che. tene oLakhI lIdhA pachI to paDachAyo paNa na levAya kAraNake te vikArI sthAnanA be akSara che. paNa huM to avikArI chuM. have te avasthAne pAmavA he prabhu! mane be akSaranuM svarUpa samajAvo. tyAre AnaMdaghana prabhu kahe che ke avinAzI ane ayogI e be tArA svarUpa che. jJAtA-daSTAbhAva tAro svabhAva, satta-citta-AnaMda tAro mULabhUta svabhAva che. mATe A be zabdanuM raTaNa karavAnuM che. jJAtA-daSTAbhAvane keLavavAno che. jethI zAzvata siddhasthAna prApta thaze. kavie A padamAM saMsArI chatAM siddha ane rAgI chatAM vItarAgI AvI uccadazAnuM nirUpaNa karyuM che. jyAre satya svarUpa samajAya che tyAre potAne ja potAnI dayA Ave che. tene lAge che ke rAga-dveSa to videzI che. te potAnA mAlika thaI beThA che. paNa te badhA kSaNa-kSaNa vinAzI che. eka potAnuM svarUpa samajAtA badhuM samajAya che. jemake kahyuM che, jo jIve'vi viNAyai, ajIve'vi viyaanni| jIvAjIve viyANanto, so hu nAhi u sNjm|| jIvane potAnuM jJAna thatAM, anya padArthonuM paNa jJAna thAya che. A padamAM cetanane potAnuM svarUpanuM bhAna thAya che ke huM avinAzI chuM. akhaMDa Atmadravya chuM. mArAM jJAna, darzana, sukha, vIrya kadI koIpaNa hAlatamAM nAza pAmatA nathI. vItarAgadazA e ja mArI dazA che. A jAgRti AvatA
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 265 anubhava rasa paramapariNAmika bhAva jAge che. kavi AnaMdaghanajInuM A pada atyaMta lokapriya che. emAM amaratva, ajaratva prApta karavAno, mokSagati prApta karavAno, janma-maraNanA cakramAMthI nIkaLI javAno daDha nirdhAra che. kavinI vANI evI baLavALI che ke A pada sAMbhaLanArano paNa AtmavizvAsa vadhI jAya che. emAM ullAsa che. mithyAtvatyAganI pratijJA che. bhUtakALanI bhUlo na karavAno saMkalpa che ane mokSa prApti mATenI tamannA che mATe ja mumukSu jIvanA hRdayamAM vasI jAya evuM A gIta che.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 2gs pada-43 "merI tuM merI tuM vAde karI? kerI" akhaMDanA ArAdhaka, pUrNatAnI pratimA samA zrI AnaMdaghanajI mahArAjanI svAnubhUtibharI vANI sAMbhaLatAM anero ullAsa anubhavAya che. A padanuM ciMtana karanAra aMtaranA UMDANamAM UtarI jAya to te dehI maTI videhI banavAnI kSamatA dharAve. cetane mithyAtvanAM mULa ukheDI rAgaSane mArI bhagADavA puruSArtha karyo che. ATaluM thavA chatAM sumatinA manamAM to bhaya ja che ke mAyA-mamatA rakhene pAcho phasAve. merI tuM merI tuM kAhe DarerI ? merI kahe cetana samatA sunI Akhara, aura doDha dIna juDhI lrerii...merii...||3|| cetanajI chevaTe cetyA kharA. mithyAtvane jaDamULathI ukheDI rAgadveSano have saMga choDI devAno cetane nirNaya karyo. Aja sudhI to cetane cetanA sAme joyuM ja nahotuM. tene badale cetana have kahe che ke he cetanA! Aja sudhI te je je saMdezA mokalyA che te badhA mane maLI gayA che. huM badhuM samaju chuM. tAruM kaheluM mane yAda che. have tAre DaravAnuM koI kAraNa nathI. tuM ja mAro zvAsa ane prANa cho. tuM ja mArI sAcI priyA cho A sthitimAM paNa te tArI khAnadAnI choDI nathI. tuM jANe che ke mArAmAM ke tArAmAM koI bheda nathI. zuM tane haju paNa mAyA-mamatAnI bIka che? have tenAthI DaravAnuM koI kAraNa nathI. huM tane dilathI cAhuM chuM ane vizvAsapUrvaka kahuM chuM ke tuM ja mArI che! mAyAmamatA atyAre bhale tArI zokaya jevI lAgatI hoya paNa have to te doDha divasanI mahemAna che tene ahIMthI javuM ja paDaze. tene javuM gamaze nahIM mATe jatAM pahelA thoDo caDabhaDATa ke taDaphaDa karaze. mane pralobhana ApI kheMcavA puruSArtha karaze. te raDaze. mAthA pachADaze. AjaMda karaze chatAM paNa huM tane kahuM chuM ke badhuM thavA chatAM huM tArA mahelamAM haMmeza mATe AvavAno che. A padamAM doDha divasanI mudata ApavAmAM AvI che te vyAvahArika bhASA che. te lakSaNAthI samajavAnI che. bhavyajIvanI gati zuddha AtmabhAva prakaTa karavA tarapha vahI rahI che chatAM paNa anAdinA
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 267 anubhava rasa mithyAtvanA abhyAsane kAraNe cetana vAraMvAra vibhAva tarapha kheMcAI rahyo che. have cetana sumatine kahe che ke anAdinA bhavabhramaNane TALavAno have kALa pAkI gayo che. je anaMta bhUtakALa hato te eka che kAraNa anaMtA eka che ane je divase athavA rAte mAyA-mamatAne ghara bahAra kADhI mUkIza te artho divasa A rIte kumati have doDha divasa ja phogaTa laDaze. A rIte doDha divasanI gaNatarI karI che. have cetana, sumatine bhaya na rAkhavA bAbata samajAvatA bIjI kaDImAM zuM kahe che te ApaNe joIe : etI to hu~ jAnuM nihacai, rIrI para na jarAu jarairI jaba apano pada Apa saMbhArata, taba tere parasaMga prii...mer...||2|| strI game teTalI hoMziyAra ke cAlAka hoya paNa jo teno pati bIjI koI strInA premamAM paDI jAya to, koI paNa strI tevuM sAMkhI zake nahIM kAraNa ke teNe patimAM ja potAnuM sarvasva sukha joyuM che ne mAnyuM che. AthI ja sumati, samatA vagerene mAyA-mamatAno Dara lAge che. A kaDImAM cetananI jAgRti ane vikAsa darzAvyo che. cetanane potAnI zaktino khyAla AvI gayo che. potAno mULabhUta svabhAva zuM che te paNa tene samajAI gayuM che paNa vAto karavI jeTalI sahelI che teTaluM kArya karavuM saheluM nathI. cetanano A anAdino svabhAva ema jaldIthI kema badalAI jAya? te mAyA-mamatAnuM AkarSaNa choDI zakato nathI. tethI sumatine khuza rAkhavA kahe che ke he priyA, tuM mArI cho tAre jarA paNa DaravAnI jarUra nathI bhale huM mAyA-mamatA sAthe bhaLelo houM paNa ethI kAMI vaLavAnuM nathI. koNa evo mUrkha hoya ke sAcA hIrAne pittaLamAM jaDe? tema he sumati, huM hIrA jevo chuM ne mAyAmamatA to pittaLa samAna che. tenI sAthe rahetAM to kiMmata gumAvavA barAbara thAya. tuM mArA para vizvAsa rAkha. huM mArI AbarU gumAvIza nahIM. paNa A loko sAthe ema jaldIthI saMbaMdha choDI zakAto nathI. tuM zraddhA rAkhaje mane tArA para akhUTa prema che. chatAM paNa Aja sudhI meM tane ghaNo anyAya karyo che. mArA taraphathI tAre ghaNuM sahana karavuM paDyuM che paNa jyAre huM mAruM pada saMbhALIza, mane
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 268 mArA svarUpanuM vAstavika bhAna thaze tyAre huM tArI saMgatamAM paDI jaIza ane tane AnaMdathI bheTIza. mArAM jJAnacakSu have khulI gayAM che. mane have khyAla Avyo che ke pittaLa kadI sonuM thatuM nathI. pittaLa to pittaLa ja rahe che ne sonuM te sonuM ja rahe che. sonAne agnimAM nAkhavAthI sonAnI kiMmata vadhe che te pramANe he cetanA! tuM to sonA jevI cho. atyAre tArI agniparIkSA thaI rahI che. tuM suvarNa banI mArI sAme hAjara thaI rahI cho tethI tArI sAthe rahetA mArI paNa zobhA vadhaze. mAyA-mamatAnA saMge mArI zobhA ghaTe che. have huM mAruM svarUpa saMbhALIza. huM koNa chuM? kyAMthI thayo? zuM svarUpa che mhAruM kharuM? konA saMbaMdhe vaLagaNA che? rAkhuM ke e paraharuM? jyAre A prakAranuM ciMtana karI, huM mane pAmIza tyAre tAro saMga jarUra karIza paNa haju e avasara Avyo nathI. mArI sAme ghaNI muzkelIo che. tArI sAthe haMmezAM rahevAnI IcchA hovA chatAM mAro haju yoga pAkyo nathI. cetanano ahIM utkrAntino samaya che paNa haju jyAM che te sthAna choDayuM nathI. - cetana kahe che ke he samatA! mArI kALasthiti paripakava thaI che ke nahIM te koI jJAnI puruSa pAsethI jANIne puruSArtha karIza ane jyAre e mArge jaIza tyAre tAre saMge rahIza. pachI pelI strIono saMga chUTI jaze. cetana haju guNasthAnaka ArohamAM bahu AgaLa vadhyo nathI chatAM enuM sAdhya zuddha mArga tarapha che. tene eka uttama nimitta maLatA mArga para AvI javAno saMbhava che. ene eka mAnasika bhavyadazAmAMthI vyAvahArika vimaLadazAmAM AvI sumatine bheTavAno suMdara prasaMga che. jarA vizeSa AtmavIryanI phuraNA thatAM te vizuddha mArgane Adaraze, ema enA AMtarika jJAnathI jaNAya che. A rIte cetana paramArthamArge javA mAnasika taiyArI karI AgaLa vadhe che. TabAkAra kahe che ke cetana jevA suMdara amUlya guNaratnAkarane be badAmanI bairAo sAthe vAta karavI paNa na ghaTe to pachI teno prasaMga to kema ja ucita gaNAya. kavi trIjI kaDImAM kahe che,
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 269 anubhava rasa . osara pAya adhyAtama selI, paramAtama nija yoga dharerI; sakatI jagAiM nirUpama rUpakI, AnaMdaghana mili keli karerI... merI... / / 3 / / saMsAramAM mAnavane jemAM rasa hoya temAM ja te racyo pacyo rahe che. jemake bhogIbhogamAM, dhanIdhanamAM ane strI Asakata mAnava strIonI pAchaLa gAMDA hoya che. rasAsakata jIva khAvA-pIvAmAM masta rahe che. A rIte dareka mAnava pota-potAnI ruci anusAra rasto grahaNa kare che. kavie ahIM AtmAnuM zuddha svarUpa jANavAnI rIta, jaDa ane cetananA bheda vijJAnanI rIta, Atmadharma ane pudgaladharma jANavAnI rIta eTale ke adhyAtma zailInI vAta karI che. adhyAtmazailI eTale zuM ? te vAta ahIM khAsa vicAravAyogya che, AtmA ane pudgala vacceno taphAvata zuM che ? Atmika kArya kayA kayA che ? zuM karavAthI AtmAnI uccadazA prApta thAya (pragaTa thAya ) ? AvI dazA prAsa karavAthI AtmAne zuM lAbha thAya ? vartamAna dazAnuM kAraNa zuM ? vagere bAbatano nirNaya karI tadnusAra vartavuM tene adhyAtmazailI kahevAmAM Ave che. na sthiti paripAka thayA vinA AvI ruci pedA thAya nahIM jene zAstramAM kALalabdhi kahe che. jaina zAstrAnusAra pAMca samavAya maLe tyAre kArya thAya che. te che svabhAva, kALa, prArabdha, puruSArtha ane karma A pAMceyanA yoge samyagdarzananI prApti thAya che. puruSArtha karavA chatAM jo kALa labdhi na pAke to satapuruSArtha thaI zakato nathI. tethI cetana kahe che ke jema ATalo kALa calAvyuM tema haju thoDo samaya calAvI le. mArI IcchA atyAre kAma lAgatI nathI kAraNa kALa pAkyo nathI. kALa pAkayA pachI huM mArI sarvasvazaktine tArA mArge ja vAparIza. karma to bicArA bApaDA thaI jaze. jema koI sazakata yuvAnane bAMdhI hAtha-pagamAM beDI nAkhI devAmAM Ave to te nirAdhAra thaI jAya che tevI sthiti karmanI thaI jaze paNa atyAre to karmanI beDI mArA pagamAM paDI che tethI huM kAMI karI zakato nathI. mane mArI sarva zaktino khyAla che ke mArAmAM zuM che? jema eka anubhavIe kahyuM che, jaise tilameM tela haiM, jaise cakamaka meM Aga / terA prabhu tere me haiM jAga sake to jAga / /
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 200 potAnI zakti pragaTAvavAnI zaktivALo jIva sAmarthya yogI bane che ane AnaMdaghana svarUpa cetana 5ramAtmA sAthe AnaMda mANe che. cetanane 52mAtma svarUpa pragaTa karI paramAtmApada prApta karavAnI bhAvanA thaI che. tenAM 52 cidAnaMdajI mahArAje chatrIsImAM kahyuM che ke rAgadveSa ke nAsateM, 52mAtama pa2kAsa, rAga-dveSa ke jAgate, 52mAtama padanAza... 23 lAkha bAtakI bAta yaha, to huM deya batAya, jo 52mAtama pada cahe, rAga-dveSa taja bhAya... 24 deha sahita 52mAtamA, eha acarajakI bAta, rAga-dveSa ke tyAga teM, karma zakti jarI jAta... 25 bhAI eka 52mAtamA, so hai tuma meM yAMhi, ApaNI zakti saMbhAra ke, likhAvata de tAhiM... 26 paramAtama pada dUra nathI. tArI pAse ja che. jema talamAM telane pattharamAM Aga, dUdhamAM ghI te tArAmAM paNa paramAtmazakti che. tene pAmavAno puruSArtha tAre pote ka2vAno che. rAga ane dveSano nAza thatAM 52mAtmapada prApta thAya che. sadeha avasthAmAM paNa te paramapadanI prApti zakya che. e ja AzcaryanI vAta che. cetanamAM badhI zakti che paNa karmodaye te kAMI karI zakato nathI chatAM tene potAnI zaktino khyAla che, vaLI tene samajAvuM chuM ke A karma pariNati mArI nathI. cetanA mArI che. e rIte bolavuM-vicAravuM te IcchAyoga che. jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamane lIdhe sAMbhaLelI vAtanuM arthajJAna meLavI le, kArya karavAnI IcchA paNa thAya paNa karI zake nahIM tene IcchAyoga kahe che. IcchAyoga A jIve ghaNIvAra karyo paNa kArya karavA samartha thayo nahIM. yogadRSTi samuccayamAM kahyuM che, dvidhAyaM dharma saMnyAsa, yoga saMnyAsa saMjJitaH / kSayopazamikAdharmA, yogAH kAyAdi karma tu // mohanIya karmanAM kSayopakSamarUpa dharma saMnyAsa yoga che. apUrvakaraNa guNasthAnathI dharma saMnyAsa sAmarthyayoga thAya che ne caudameM guNasthAnake yogarUMdhanarUpa yoga saMnyAsa thAya che. dharma saMnyAsayogamAM saMnyAsayoga
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 271 anubhava rasa pachI vizeSa guNanI prApti thatI jAya che. sarva viratibhAvamAM pragati karato jIva viziSTa yoga saMnyAsa vaDe sAmarthya yogI bane che. jyAM tenI nirUpama zakti jAgRta thatAM paramAtma svarUpa nijayoga dhAraNa karI yogasaMnyAsa sAmarthya yogI bane che. jyAM tenI nirUpama zakti jAgRta thatAM paramAtmA svarUpa nijayoga dhAraNa karI yogasaMnyAsa sAmarthyayogI bane che. A prakAre cetana ! cetanAne samajAvI rahyo che, bhoLI cetanA samajI jAya che. IcchAyogathI cetanAne maLavA Icchato cetana jo puruSArtha na kare to dharma saMnyAsayogane dhAraNa na kare. pati tarIkeno dharma bajAvI zake nahIM. aMtamAM je vyakita je sthAne hoya te vyakitaoe tyAMnuM kartavya bajAvavuM ja joIe. - A padamAM cetane potAnI eka nabaLAI dekhADI che te e che ke te cetanAne kahe che ke tuM mArI cho, huM tAro chuM paraMtu hamaNAM tArI sAthe rahI zakIza nahIM kAraNake haju evo yoga prApta thayo nathI. kALalabdhi pAkayA vinA tane cAhavA chatAM kArya banI zakaze nahi. ahIM cetane kALa para potAno AdhAra rAkhyo che. cetanamAM agAdhazakti che. puruSArtha dvArA te zakti pragaTa karI zakAya che. kALa to jaDa che. cetanane te zuM karI zake? cetana jo puruSArthanI dhUNI jagAve to kALalabdhi salAma karatI Ave paNa kALane vizeSa mahattva ApI, hAtha nIcA karI nAkhavA te kAyaratAnI nizAnI che. puruSArtha upaDatAM badhAM samavAya sAthe maLI sAmaiyuM karavA Avaze ne svAgata karaze. svapariNati varamALA paherAvaze. jJAnI bhagavaMto maMtroccAra karaze. cAra bhAvaprANa svarUpa cAra pherA pheravI, cetanane paramAtmA pada para birAjamAna karaze tathA mokSa-mahelamAM anaMtakALa sudhI AnaMda karAvaze. A padamAM kavizrIe cetananI jAgRti tarapha aMgulinirdeza karyo che. have cetananAM jIvananuM paroDha thayuM che. te ALasa maraDI beTho thavA vicArI rahyo che. tene paramapada pAmavAno nirdhAra ane ullAsa pragaTa thayo che. A pada Adhyatmika gahanatAnA bhAvavALuM vizeSa AkarSaka banAvyuM che.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 27ra pada-44 "terI haiM terI huM patI durI" prabaLa puruSArtha karI sAdhanAnA unnata zikharane sara karavA mATe aMtarapaTa kholanAra tathA sUtelA cetanane DhaMDhoLI jagADanAra evA zrI AnaMdaghanajI mahArAje A pada, cetanAnI ukti tarIke "ToDI rAgamAM lakhyuM che. cetanA mUMgI rahI zakatI nathI. pote kevI che tenI khAtarI ApavA te cetananI sAthe vAto kare che. cetananI vAtathI cetanAne haju saMtoSa thayo nathI. tenA manamAM aneka zaMkAo jAge che. tethI cetanane potAnA para zraddhA besI jAya tevA prayatna kare che. kavizrI lakhe che, terI huM terI huM etI kahurI" ina bAta na meM dego tuM jAne, to karavata kAzI, gAya durI....terI huM. rUA cetanAnA prayatnothI cetana thoDo ThekANe to Avyo paNa haju mAyAnA raMgamAMthI te mukta thayo nathI. te manathI to samaje che ke pote je ' kAMI kare che te khoTuM che paNa khoTo rasto tene phAvI gayo hovAthI choDavo muzkela che. tethI cetane cetanAne AzvAsana ApyuM hatuM paNa cetanAne emAM zAMti thatI nathI. vaLI cetanAne lAge che ke cetanane mArAmAM koI zaMkA thaI lAge che. tethI te cetanane kahe che ke he svAmI! huM tamArI chuM ane tamArI ja rahevAnI chuM. meM Aja sudhI anya puruSa tarapha dRSTi suddhAM karI nathI. are manamAM bIjA koIno vikalpa sudhdhAM Avyo nathI. pachI dehanI to vAta ja kyAM rahI? tamArI rAha joI AzAmAM ne AzAmAM meM dIrghakALa vyatIta karI nAkhyo. ApanA mATe meM prArthanA karI. tapa, japa, kriyA. anuSThAno karyA. rAta-divasa ApanuM raTaNa karyuM. mArA romaromamAM ApanA sivAya bIjA koInuM nAma nathI. huM Apane ja jhaMkhuM chuM. kahyuM che, rome roma (2) huM tArI thAtI jAuM chuM, tArA premamAM pALa bhiM jAuM chuM...
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 273 - anubhava rasa he cetanadeva ! huM roma romathI tArI chuM ane tArI ja rahevAnI chuM. tuM mane cAhe ke na cAhe paNa huM to tane cAhuM chuM. tArA hRdayamaMdiramAM mAyAmamatA hovAne kAraNe huM tArI pAse AvatI nathI ane te kAraNe tane mArA pratye koI zaMkA hoya to huM tane khAtarI ApuM chuM ke huM tArI ja chuM. mArI A vAtamAM jo asatyano bhAsa tane jaNAto hoya to huM sogana khAIne kahuM chuM ke huM mana, vacana, kAyA e traNe yogathI zuddha pativata rahI chuM. rAme sItAnA satItvanI parIkSA karavA agniparIkSA karI to zuM mArA cetanarAmane paNa mArI parIkSA karavI che? je karavuM hoya te karo. huM vizvAsathI kahuM chuM ke huM dareka vAtamAM saphaLa thaIza, kAraNake mane mArAmAM pUrNa zraddhA che. - A padamAM cetanAe je kAzIe karavata mUkavAnI vAta karI che te vAta purANAyuganI che. vyavahAramAM bIjA mANasane deDha pratIti karAvavA evI vAta karAtI hoya che ke tame kaho to kAzIe karavata mUkAvuM? vaLI te samaye aMdhazraddhALu mANaso kAzIe jaI karavata mUkAvI IcchApUrtinI bhAvanA rAkhatA hatA ke IcchAnusAra bIjA bhavamAM janma maLe. e AkAMkSAe kAzIe jaI potAnA upara karavata mukAvatA. keTalAka loko Icchita vastunI prApti mATe niyANuM karI giranAra parvatanA bhairava zikhara parathI paDatuM mUkI AtmaghAta kare che to koI bhagavAnanA ratha nIce kacarAI javAmAM potAnI jAtane bhAgyazALI mAne che. strIo mRtyu pAmelA pati sAthe cittamAM baLI maravAthI pachInAM janmamAM e ja pati maLaze e AzAthI pati pAchaLa satI thatI hatI. aMdhazraddhAyukta praNAlikAgata AvI kriyAo karI mAnava motane ghATa utarI jato hato. kavinI A kaDImAM te samayanA yugano prabhAva jaNAya che. te samaye lokomAM kevI aMdhazraddhA hatI tenuM citra khaDuM thAya che. kavie ahIM vyAvahArika vAtane cetanAnA mukhamAM mUkIne potAnI buddhi pratibhAno paricaya karAvyo che. cetana mArgAnusArIpaNAthI AgaLa vadhyo che. tethI te sumatine sahaja maLyo che. paNa vacce kyAreka anAdi mithyAtva tenA upara jora kare
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 274 - che. tethI pAcho vaLI mAyA - mamatAnA saMge caDI jAya che. tyAre cetanane pratIti karAvavA zuddha cetanA AvA udgAro kADhe che. udgAro dvArA cetanA mAyAmamatA para prahAra kare che. cetanA paNa eja kahevA mAMge che ke meM Aja sudhI bIjA koIne cAhyA nathI tyAre mAyA mamatAto ghare ghare bhaTakanArI strIo che. cetanane zuddha svarUpano yathAsthita bodha thayA pachI paNa cetana pramAdane kA2Ne vibhAvamAM paDI jAya che. zuddhabodha para AvaraNa AvI jatAM cetana zudghamArgathI kaMTALI jaI mithyAtvanA kumArge caDI jAya che ane prApta saMpattine gumAvI bese che. vaLI tene sadguru sumati ApI ThekANe lAve che. A prasaMgane anulakSIne A pada che. cetanA jevA pati pAmIne potAnI jAtane keTalI bhAgyazALI mAne che. te A padanI bIjI kaDImAM batAve che. veda purAna kateSa kurAna meM Agama nagama kachu na lahuMrI vAcA re kora zIkhAi sevanakI meM te rasaraMga rahuMrI... terI... / / 2 / / zuddhacetanA, cetanane pratIti karAvavA kahe che ke he nAtha ! tamArA huM keTalA vakhANa karuM ? jyAM huM jAuM tyAM Apa ja najaramAM Avo cho tathA ApanI ja vAto kAne paDe che. meM cAraveda, aDhAra purANa, kurAna vagere graMtho joI lIdhA. sarvajJa paramAtmA kathita Agamo joyA, bauddha graMthonA pAne pAnA uthalAvI nAkhyAM paNa jyAM jouM tyAM badhe judI judI rIte Apa ja birAjo cho temAM ApanA saMbaMdhI ja vAto che tathA Apane pAmavA mATenA prayatno batAvyA che. Apane koI vinAzI kahe che to koI avinAzI, koI eka kahe che to koI aneka, koI aMza kahe che to koI aMzI kahe. game te rIte paNa dareka sthAne ApanI vAto ja mArA magajamAM Ave che. he nAtha ! Apa eTalA badhA prasiddha cho ke jagatamAM ApanA sivAya AkhuM jagata zUnyavat bane che. daze dizAmAM ApanI ja prasiddhi che. AvA patine pAmI huM gaurava anubhavuM chuM. A prakAre kavie zuddha cetanAnA mukhethI ghaNI caturAIpUrvaka vAta karAvI che. he nAtha ! Apa AvA mahAna cho. to Apaja ApanI vANI phoravIne sevana karavAnI vidhi zIkhavo. jethI huM haMmezAM ApanA ja 2saraMgamAM rahuM.
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 275 anubhava 2sa he cetana deva ! ApanuM svarUpa zabdathI pare che. tene amArA jevA sAmAnya loko zabdajALamAM ke vAcAnA mALakhAmAM kema bAMdhI zake. mATe ja kahuM chuM ke tuM zAstro vaDe prApya nathI. kahyuM che, "zabdamAM samAya nahIM evo tuM mahAna, kema karI gAvuM prabhu tArA guNagAna." chatAM paNa zAstranuM adhyayana, ciMtana ke manana karavAthI anubhava dRSTi khulI zake che ane dRSTi khulatAM tArA satya svarUpanuM jJAna ane bhAna thAya che. Agamo tArA svarUpano saMketa karaze paNa Agamo vAMcavA mAtrathI anubhava nahIM thAya. A rIte meLaveluM AgamajJAna bhArarUpa thaze. navapUrvanAM bhaNavAvALA (jJAnavALA) saMsArathI para thaI zakyA nathI. kAraNake svarUpAnubhava thayo nathI ane anubhava jJAna vinA tArA svarUpano nizcaya thaI zakato nathI. mATe tArA svarUpamAM ja chuM temAM ja layalIna banI jAuM tethI ja mane AnaMdanI prApti thaze. paNa have tArI pAse AvavA zuM karavuM e ja vicAravAnuM che. cetanA Aja vAtane AgaLa vadhAratAM trIjI kaDImAM kahe che, mere to tuM rAjI cAhie, aurake bolameM lAkha sahuMrI. mAnaMvadhana kamu ve minA vAre, nadi to baMne taraMga vadurA.terI...rUA cetanA cetanane kahe che ke he nAtha ! A jagatamAM mAre bIjA koInuM kAma nathI. eka tuM rAjI eTale mAre mana AkhuM jagata rAjI che. bhAratanI koIpaNa strI ema ja IcchatI hoya che ke teno pati rAjI rahe. pachI bhale tene pati ghaNuM duHkha Apato hoya, paNa patinI prasannatAmAM potAnI prasannatA che. duniyA bhale mane pati ghelI kahe tenI mane koI paravA nathI. mArAthI e badhuM sahana thaze paNa Agama, zAstro tathA graMthomAM prasiddha evA mArA nAthane huM kyAre meLavIza tathA tene kema rAjI karavA e ja vicAramAM huM DUbI rahuM chuM. zrI buddhisAgara mahArAja sAheba kahe che ke he Atman ! tuM sadAkALa mArA upara rAjI hoya to pachI karoDo duzmanonuM paNa kAMI cAlavAnuM nathI. karmanI prakRtiorUpa zatruo paNa aMte parAjaya pAmIne tArI pUMTha choDI deze. jagatanA loko jJAnInA vartanane, gAMDA mANasanA vartananI jema
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 276 gaNe che. tene tyAga karatAM, dhyAna karatAM, ke manonirodha karatAM joI loko hase che. vyavahAramAM kyAMya rasa na le to duniyA tene mUrkha, mUDhagaNI mazkarI kare che. paNa huM te badhuM sAMbhaLI laiza. basa tame Avo eTaluM ja huM mAguM chuM. have jo DhIla karazo to avasara cAlyo jaze. kAraNake atyAre mAyA-mamatA tamArAthI dUra che ane tame gharanA AMgaNAMmAM UbhA cho. deva, guru, dharmano yoga che. badhI anukULatA che chatAM paNa jo Apa nahIM maLo to he AnaMdaghana ! he mArA prabhu! huM A saMsArarUpa gaMgAmAM taNAI jaiza. pachI lAMbe gALe paNa mAro tamAro yoga thavo muzkela che. mATe he AnaMdaghana prabhu! Avela avasarane vadhAvI lo ane ApanA uramAM samAvI do. A kaDImAM cetanA gaMgAmAM taNAvavAnI vAta kare che. emAM arthapatti rahelI che kAraNake cetana paNa cetanA sAthe taNAze, kAraNa cetana cetanAno abheda saMbaMdha che, mATe ja kahe che ke Avela avasara gumAvavA jevo nathI. uparokta kathana jaDasaMgI AtmArAma pratye sumatie kaheluM che. sumati cetanane kahe che ke atyAre tamArI pAse mAyAmamatA nathI mATe taka jhaDapI lo nahIM to huM zuddhacetananA ujjavaLa taraMgomAM maLI jaIza ne bArame guNasthAnake cAlI jaIza. A prakAre A padamAM kavie sumiti kumatinI hada maryAdA batAvI che. kumatinI hada trIjA guNasthAnakanA aMta sudhI, cothA guNasthAnakathI bAramA guNasthAnaka sudhI sumatinI hRda pachI zuddha cetanA tathA zuddhacetananI joDI jAme che te sAdi anaMtakALa sudhI TakI rahe che. sumati maLyA pachI thoDo ja kALamAM zreNI zarU thaI jAya che. A pada pramANe zuddhacetanA prajJAzilA ane satI che. cetanA potAnuM satItva pragaTa karavA ane cetanane khAtarI karAvavA bolI rahI che. cetanA kahe che ke gaMgAmAM huM taNAI jaIza. cetanane cetanA mITho Thapako Ape che paNa jo cetana cetanAne maLe to sumatinI bhedarekhA bhUMsAI jAya ane ujjavaLa zuddha pariNatimAM sumati samAI jAya. paNa kumatinAM raMga to sumatino nAza thaI jAya ne cetanane saMsArasAgaramAM DUbavAno vAro Ave che. "gaMga taraMga bahurI" no artha thAya che ke gaMgAnuM jaLa zuddhi ane
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 277. anubhava rasa pavitratAnuM pratIka che eTale cetananA milanathI ucca bhUmikAnI zuddha pavitra AdhyAtmika anubhUti karavI. A padamAM zuddha svarUpAnubhavanuM mUlya aneka graMthonA zuSka adhyayana karatAM keTaluM vadhe che te madhura bAnImAM rajU karela che.
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 278 Ika pada-45 "sorI morI torI gorI" zrI AnaMdaghanajI mahArAje "ToDIrAga' mAM lakhelA A padamAM cetanamAM jAgRti AvatAM tenI paramapada mATenI laganInuM varNana karyuM che. " cetanane Aja sudhImAM je sAMsArika viSayomAM AnaMda Avato hato te have duHkharUpa lAge che kAraNa ke have tene sva svarUpano anubhava thayo che have tenI AMkho khulI gaI che. eTalA mATe te have mAyA - mamatAne choDavA deDha saMkalpa kare che. kavi lakhe che, ThagorI bhagorI lagorI jagorI .. mamatA mAyA sAtama mati, anumava merI gaura vorI. sorI... ? 'cetana, mAyA-mamatAne kahe che ke he ThagorIo! tame bhAgo. have mane mArI zaktinuM bhAna thayuM che. jema siMhanuM baccuM gheTAnAM ToLAmAM hatuM tyAre tene potAnI jAtanuM jJAna ke bhAna na hatuM paNa jyAre tene sAmenA pahADa para bIjA siMhanI garjanA sAMbhaLI tathA teNe pANImAM potAnuM pratibiMba joyuM tyAre tene samajAyuM ke mAruM ane sAmenA prANInuM zarIra sarakhuM che. te jo ATalo moTo avAja karI zake to huM kema na karI zakuM? pachI to potAnI sarvazakti ekaThI karI teNe garjanA karI to siMha - baccAnI AvI garjanA sAMbhaLI badhA ja gheTAM tathA govALa jIva laIne bhAgyA. . " cetananI paNa AvI ja dazA che. teNe Aja sudhI avaLI gaNatarI karI hatI tethI te chetarAI gayo. teNe je mAnyuM hatuM temAM moTo bhrama hato. Ama khoTI gaNatarIne sAcI khatavI nAkhavI tenAM jevI bIjI kai moTI bhUla hoI zake? jyAM gaNatarI ja khoTI hoya pachI teno javAba khoTo ja Ave emAM navAI zI? paNa have cetanane tenI bhUla samajAya che. - cetananI para dRSTi khasI gaI che. sAcI dRSTi prApta thaI che. anubhavadeSTi e ja sAcI dRSTi kadAca tene ApaNe jJAnadeSTi kahIe to paNa cAle. A dRSTi maLyA pachI je gaNatarI thAya te sAcI hoya ne tALo
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 279 anubhava rasa paNa sAco Ave. anubhava vinAnI gaNatarI khoTI ja Thare. anubhave bhUla samajAya ne prazcAtApa paNa thAya. pachI bIjIvAra tevI bhUla na thAya to cetananuM kAma thaI jAya. A rIte cetanAnI vAto sAMbhaLI te pachI tene sva svarUpanuM bhAna thayuM eTale ja cetana have mAyAmamatAne ThagArI rahe che ne teno tiraskAra karI bhagADe che. bIjI bAju cetanAne te kahe che ke tame mArI pAse Avo. huM have jAgRta thaI gayo chuM. Aja sudhI huM mAyAmamatAmAM Asakta thai pharato hato paNa have samajAyuM che ke te saMbadho dago denArA hatA. Atma vicAraNA thatAM jJAnacakSu khule che. have bIjI kaDImAM kavi zuM vicAre che te joIe. bhrAta na mAta na tAta na gAta na, jAta na vAta na lAgata gorI mere saba dina darasana pharasana, tAna sudhArasa pAna pagorI... ThagorI 2 // cetana mAyA-mamatAne kahe che ke he mAyAvatI nArIo? Aja sudhI tamArA saMgamAM rahIne mA-bApa, bhAI-bahena, patnI-pati, putra, kuTuMbIjano jJAtijanomAM ja huM Asakata hato. tenuM sukha te mAruM mAnI harSa ghelo thato hato paNa have jJAnadaSTi maLatA samajAyuM ke A badhuM khoTuM hatuM. jagatamAM koI koInuM nathI. Akho saMsAra mAyAnI jALa che. jagatanA tamAma padArtho asthira tathA azAzvata che. te koI cirasthAyI nathI. jyAM saMyogaviyoganA khela thatAM hoya, jyAM duHkhanI pracUra mAtrA hoya evA A saMsArane mAro kema kahI zakAya? zrI sarvajJa paramAtmA kahe che, "dhuve asArasaMmi, saMsArabhi Turva pa3rANa" adhuva ane azAzvata saMsAramAM duHkha pracuramAtrAmAM che, evo A saMsAra mArAthI to para che. tenA rahevA para mane sukhanuM svapna paNa nahIM Ave. AvuM jANyA pachI khoTAonI to vAta sAMbhaLavI gamatI nathI. A rIte cetanane have moha-mAyAne kAraNe rAganA baMdhanothI prApta thayelA mA-bApa tathA jJAtijanomAM rasa nathI. mArI sAcI mAtA jJAnadaiSTi che, kAraNake je duHkhamAMthI bacAve te mAtA. ema jJAnadRSTie mane duHkha mukta karyo. basa have huM mArA svabhAvamAM rahuM tenI sparzanA karuM, samyagdarzanI mATe zAstra vacana che ke "sarahade varUpe" jene sarvajJapraNita vANImAM vizvAsa besI gayo che tene mATe sadAmi, patiyAmi, royemi, phAsemi,
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 280 : pAlemi. svarUpaguptA AtmA bole che ke he prabhu! mane ApanI vANI para zraddhA che. tenI mane pratIti thAya che. huM ApanI vANImAM ruci dharAvuM chuM tenI mane sparzanA thAya che ane huM tenuM pAlana paNa karuM chuM. mumukSu AtmA A prakAre anubhave che e rIte cetana kahe che ke mane to mArA darzanamAM AnaMda Ave che. have to tenI sparzanA karavAnI tAlAvelI jAgI che. huM mane pAmI, mArAmAMja ekatAna banI jAuM jethI tenuM ja amRtapAna karyA karuM. have mAre mArA sukha sivAya bAhya koIpaNa padArthonI ruci nathI. A zarIra sAthe saMbaMdha rAkhanArAmAM mane kyAMya ujjavaLatA dekhAtI nathI. cetananA vivekacakSu khulatAM vAstavika sthitino bodha thayo che. vastu sthiti samajyA vagara upara uparathI je vAta thAya te vastugata dharmonI avAMtara sthitinAM hArdamAM vagara teonuM svarUpa vicAravAmAM ke cItaravAmAM Ave to teno vAstavika bhAva hRdayamAM skure nahIM, tyAM tene spaSTa svarUpa samajAtuM nathI. tethI te vAta cokakhI hovAnI zakyatA bahu ochI che. A padamAM "gAta' zabdano prayoga karyo che. jo ke zarIrane paNa gAtra kahevAya che. mAnavane zarIra parano moha trAsa Ape che ane tyArapachI che jAta jeno bIjo artha thAya che. jJAtIo jJAnadaSTi khUlatAM A badhuM bojArUpa lAge che. sAMsArika viSayo paratve cetanane vairAgya AvI jAya che eTale te temAMthI bahAra nIkaLavA prayatna kare che. jIvane jyAre zuddhAvabodha thAya che tyAre jIvanI AvI dazA thAya che. AkhA manuSyajIvanamAM ekAda vakhata jo evo prasaMga banI jAya to te vakhate potAnI yogyatA samajI yogya gurunI nizrAmAM yogya nizcaya thaI jAya to uttama kArya thayuM gaNAya. A samaye vIjaLInA jhabakArA jevI AkAranI sparzanA thAya che ane vAraMvAra cirakALa lAbha maLato rahe che. ahIM cetananI dazA IcchAyoga sudhI ja che chatAM paNa ATaluM parivartana thAya to jyAre vivekajJAna thAya pachI tenI dRSTi kevI badalAI jaze. have cetana vizeSa zuM bole che te kavinA zabdomAM joIe.
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 anubhava rasa prAMnanAtha vichurekI vedana, pAra na pAvU athAga pagorI mAnaMghana kamu azana gopaTa, ghATa utArA nAtha morI...tArI..rUA. cetana kahe che ke anubhavadRSTi ja mArA prANanI rakSA karaze. te ja mane sAcuM jIvana Apaze, paNa A dRSTino mArga viSama che. tenA uMDANano pAra pAmI zakAya tema nathI, jema samudranA pANIno tAga nIkaLI zake nahIM e rIte anudRSTino bhAga maLI zake nahIM. jema samudranA UMDA jaLamAM paDelI vastu pAchI hAtha lAgavI muzkela che e rIte anubhava vinA jIva, saMsArasamudramAM khovAI jAya che. bIjI rIte svarUpAnubhavamAM DUbelo AtmA saMsAramAMthI nIkaLI jAya che. cetana kaTTe che ane anubhava mArgano viraha paDayo che. A virahakALa athAga che. mArA prANa to mArI pAse ja che tene jAgRtadazAmAM lAvavAnI sthitino viraha paDayo che. e ja moTI pIDA che. A pIDA koI bahAranI nathI paNa 'mArI potAnI che. cetana kahe che ke mAruM vAstavika svarUpa AnaMdaghanarUpa che. te svarUpanAM darzana karI mAre teno anubhava karavo che. paNa e mArga ghaNo viSama ne vikaTa che. he Atma vibhu! ApanA darzana karavAnA mArganuM mane jarApaNa jJAna na hovAthI e mArga mane viSama tathA muzkela lAge che. tethI A durgama mArga saraLa bane mATe ja anubhavarUpI naukA mane Apo jethI huM mArA sAdhya sthAne pahoMcI zakuM, he nAtha! mArA pUrvakALanA doSonI mane kSamA Apo. Apa mArA para kRpA karo. mAro hAtha jhAlI mane sAme kinAre pahoMcADI do. uparanuM kathana jema cetana kahe che te pramANe cetanA paNa kahe che ke mArA pitA cetanatva terame guNasthAnake cAlyA gayA ane zuddha cetanatA mArI mAtA paNa pitAjInI pAchaLa terame guNasthAnake cAlI gaI. are! bIjuM to zuM mAro peTano ekano eka putra kevaLajJAna! te paNa terame guNasthAnake cAlyo gayo. huM mArgamAM bhUlI paDI gaI che. te koI mane maLatA nathI ane badhA mArAthI vegaLA thaI gayA che. basa mAre to badhA divasa he zuddha darzana! tAruM ja smaraNa ne ramaNa che. emAM ja huM raMgAI ne garakAva thaI gaI chuM. aho! vizuddha darzana! have mane tAro ja AdhAra che.
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 282 anubhava rasa mArA cetanajI je thoDA ghaNA jAgRta thayA che teno meLApa karAvI ApavAmAM samartha hoya to tuM ja eka che, mane evo vizvAsa che. AnaMdaghanajInuM A pada gahanagaMbhIra che, te cetananI ukti tarIke tathA cetanAnI ukti tarIke ema ubhaya rIte ghaTADI zakAya ema che. mahAkavionI e ja khUbI hoya che. emanI paMktiomAMthI eka karatAM vadhu gahana-gaMbhIra yogya artha nIkaLI zake che. A pada kavinA asAdhAraNa zabdaprabhutvanI pratIti karAve che.
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 283 anubhava 2sa ' pada-46 - "vetana vaMtura vona nArIrI karmanuM nikaMdana kADhavA, kamara kasI, kAyAnI mAyA choDIne jaMgalavATe vicaranArA zrI AnaMdaghanajI mahArAje, mumukSu AtmAe mokSa mATe kevI sAdhanA karavI tathA te mATe AtmavIryanI phuraNA kema karavI tenI suMdara prakriyA A padamAM batAvI che. saMsAramAM be zaktinuM yuddha cAle che. eka karmazakti ane bIjI Atmazakti. vizvamAM karmazaktinuM sAmrAjaya ghaNuM vyApaka che paNa mumukSuAtmA e zaktine kSINa karI, Atmazaktine pragaTa kare che karmazakti ne kevI rIte mArI haTAvavI te "ToDI rAga' mAM lakhe che. cetana catura cogAna larIrI... cetana jIta lai moharAya ko lasakara, misakara chAMDa anAdi dhriirii...cetn...|||| cetanA, cetanane ke che ke he cetanarAya! have jAgRta thAva, khullA medAnamAM paDavAno samaya pAkI gayo che. gharamAM besI vAto na karatAM medAnamAM jaI laDo, kAraNake kSatriyano dharma yuddha karavAno che. yuddha karI zatru para vijaya meLave te kSatriya. jema ke kahyuM che, brAhmaNa karmathI thAye, thAye kSatriya karmathI vaizya karma thakI thAye, thAye zudra svakarmathI. gharamAM besI rahevAthI kSatriya banAtuM nathI paNa samaya Avye jenuM lohI garama thaI jAya ne kArya karavA tatpara kare tathA yuddhanA samaye jenuM hRdaya thanaganI rahyuM hoya, AvA karmayukta je hoya tene kSatriya kahevAya che. kSatriya raNa saMgrAmamAM laDe ane vijaya varamALA paherI svaghara sidhAve. cetana para anAdikALathI moharAjAe rAja jamAvyuM che. cetana potAnI zaktine jANe sAva visarI gayo che. pugala saMge rahI, cetana pugala jevI ceSTA karavA lAgyo. cetana sAthe anAdikALamAM kyAreya karma nahotA ema nathI. eka kavie kahyuM che, jaDane caitanyanI prIti re purANI, anaMta janmArAmAM karI zuM kamANI,
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 mati mAyAmAM muMjhANI, Atma zakti re TANI, zAMtI nahIM re maLe, cetana cAlone have sukha nahIM 52mAM maLe. cetana, AvA jaDa karmano saMga dIrdhakAlIna hovAne kAraNe pAmara thaI moharAjAne vazIbhUta thaI jAya che. tyAre kavi kahe che ke khullA medAnamAM Avo. gaDhamAM rahI laDavuM e to kAyaronuM kAma che. jenI pAse lazkara na hoya, zastro na hoya agara to hiMmata ke zaurya na hoya tevA mANaso bAyalA banI killAmAM rahI laDe che. anubhava rasa kSatriyANI potAno pati kAya2 hoya to tene kalaMka mAne che. te yuddha laDe ne vijaya meLave, vijaya na maLe to zahIda thaI jAya paNa yuddhamAMthI pAcho paga kare to kSatriyANI mAthuM ane chAtI kuTIne raDe che. mAtA kahe che ke he prabhu! meM AvA kAyarane zA mATe janma Apyo, AnA karatAM huM vAMjhANI rahI hota to sAruM hatuM. mATe ja kahyuM che, ~ "jananI jaNa to bhakta jaNa, kAM dAMtA kAM zUra, nahIM to raheje vAMjhaNI, mata gumAvIza nUra." cetanA, cetanane kahe che ke tame moharAjA sAthe yuddha karo. bhale tenuM lazkara moTuM che paNa tamAruM lazkara kAMI nAnuM nathI. kauravonuM lazkara ghaNuM ja moTuM hatuM tenI sAme pAMca pAMDavonI zI visAta ? chatAM paNa pAMDavoe potAnI zakti dekhADI to tenAM nAmano vijaya DaMko vAgyo ne kauravo raNa medAnamAM roLAI gayA. A rIte A paNa asatirUpa morAjA sAme savRttionuM eka kurukSetranuM yuddha che. ke cetana ! tArI pAse to anaMtazakti che. tArA ekalAmAM e badhAMne bhagADI mUkavAnI zakti che. vAstavamAM tuM bAhubali cho. moharAjAnA kAma, krodha, lobha vagereno sarva prathama dhIre dhIre nAza kara. ema karatAM karatAM AkhA lazkarane tuM uDADI de. tuM eka vakhata mohrarAjA taraphathI dRSTi pheravI le ane zatruono sAmano karavA kezarIyA kara. he cetana ! huM tane vijayatilaka karavA AMgaNAMmAM ja UbhI chuM. uttarAdhyayanamAM kahyuM che, ja jo sahassaM sahassANaM, saMgAme dujjae jiNe / egaM jiNejja appANaM, esa se paramojao / /
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 285 anubhava rasa jema durjIyasaMgrAmamAM hajAro yoddhAone jItI zakAya che paNa tenAthI sarvazreSTha to e ja ke je eka AtmAne jItI le. mATe sarvajJa 52mAtmA kahe che ke AtmA sAthe yuddha karo, appANaM meva juijAhi, kiM te juijeNa bajjhao / appaNAM meva mappANaM, jaitA suha mehae / AtmAthI AtmAnuM yuddha karo, bahAra yuddha karavAthI zuM phAyado ? je eka AtmAne jItI le che te sAcuM sukha meLave che. AtmA sAthe yuddha karavAno Azaya e che ke AtmAne lAgelA vikArI bhAvo temaja kaSAyo sAthe yuddha karo ane temAM vijaya meLavo. aMdara yuddha karavuM ati kaThina che. paMcindriyANi kohaM, mANaM, mAyaM taheva lohaM ca / dujjayaM ceva appANaM, savvaM appe jie jiyaM / / AtmasaMgrAmamAM pAMca indriyo tathA krodha, mAna, mAyA ane lobhane jItavA muzkela che. vAstavamAM mohakarmanA udayathI uThatI je je vRttio che te vRttione jItavAnI che. te durjoya che ane tenAthI duSkara ane kaThina AtmAne jItavo che, svabhAvamAM rahetA saMgrAmanI samApti thai jAya che ane kaMThe vijaya varamALA Aropita thAya che. cetana, mohrarAjA sAthe yuddha karato jema jema mohanA lazkarane ThAra karato jAya che athavA bhagADato jAya che tema tema tenAM guNasthAnaka vadhatAM jAya che. pachI te eka pachI eka guNasthAnanA killAne sa2 karato jAya che. aMte bAramA guNasthAnakanA aMte moharAjA sarvathA nAza pAme che. tethI e guNasthAnakane kSINamohaguNasthAnaka kahevAmAM Ave che. "misa" no artha kALAza thAya che. anAdikALathI dhAraNa karelI karmamaLarUpa zyAmatA tene lAgelI che. tene dUra karI ke cetana! tuM moharAjAne mArI haThAva, mithyAtvarUpa ajJAna phuTatAM cetana AgaLanA guNasthAnake AgaLa vadhato jAya che. cetanA, cetanane moharAjA sAthe tumula yuddha kare tevI bhalAmaNa kare che. cetanA kahe che ke he cetana tane khoTI laDAIo karavAnI Teva paDI che. te choDI have tArA svarUpa yogya gaMbhIratA dhAraNa karI le. yuddha karavAnI
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa kaLA hovI joIe. yuddha kema karavuM te cetanA bIjI kaDImAM kahe che,naaNgii kADhala tADale duzmana, lAge kAcI doi dharIrI / acala abAdhita kevala manasuka, pAve ziva daragAha bharIrIra... cetana... / / 2 / / myAnamAMthI bahAra kADhelI talavAra tathA khaMjara laine duzmanonuM mastaka vADhI nAMkha. ahIM mokSapAmavAnI IcchArUpa talavAra ane svarUpa prAptinuM khaMjara laIne moharAjAne bhagADI de. zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM cheH nisagguvae suruI, ANAruI sutta biiyruimev| abhigama vitthAraruI, kiriyA saMkheja dhammaruI || 286 Atmayuddha karavA mATe daza prakAranI ruci keLavavI joIe. te A pramANe che. ( 1 ) nisarga (2) upadeza (3) AjJA (4) sUtra (5) bIja (6) abhigama (7) kriyA ( 8 ) vistAra (9) saMkSepa (10) dharma. AtmA jyAre A prakAre ruci keLave che tyAre indriyonA viSayo virAma pAmI jAya che ane svasanmukha thaI svarUpastha thavA potAnI sarvarucine sva tarapha vALe che. jethI moharAjA potAnA sainya sAthe AtmapradezanAM eka kSetra avagAhanane choDI joya che. jaina vaibhava ane vilAsa ja priya che tene teno khorAka na maLatAM UbhI pUMchaDIe bhAge che. kavi kahe che ke Atmadharma e to kSatriyano dharma che. A mArga zUravIranuM kAma che. zatru 52 dayA khAvAno A dharma nathI. mATe he Atman ! tuM kSatriya thaI mohane mArI nAkha. jema zrI kRSNa arjunane yuddha mATe prerita karI kSatriyatvane pragaTAvavA bodha ApatAM kahe che, svadharmamapi cAvikSya na vikmpitumrhsi| dharmAdhamyAdhdi yuddhaccheyo'nyatkSatriyasya na vidyate // he arjuna ! tArA kSatriyadharmano vicAra karIne paNa tAre laDatAM acakAvuM yogya nathI. kAraNa ke dharmane anusaratA yuddha karatAM kSatriyane mATe bIjuM kAMI vadhAre kalyANakAraka nathI. mATe zatruonI dayA na khAtAM tuM tAruM dhanuSya taiyAra kara. cetanA kahI rahI che ke karma to tArA zatruo che. tenI dayA na khAvAnI hoya. he Atman ! tArI vItarAgadazAne pragaTa karavA tAre rAga
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 287 anubhava rasa -leSAdi zatruo sAthe yuddha karavuM paDaze. he cetana!pUrve anaMta tIrthakaro thaI gayA. tenA mArge tAre cAlavAnuM che. cAra ghAtI karmorUpa mahAzatruo tane pIDI rahyAM che mATe hAthamAM talavAra tathA DhAla laI zauryavAna banI saMgrAma ramI le. jyAre moharAjA jItAI jaze tyAre tArI aneka zaktio khIlI uThaze. AThamA guNasthAnakane aMte kSapakazreNI zarU thatAM aMtarmuhUtamAM AtmA terame guNasthAnake jaI kevala jJAna-darzana pragaTa kare che. bAramAM guNasthAna sudhI eka moha upara ja jIvanuM dhyAna hoya che. tene uDAvato AgaLa vadhe che. sAthe bIjI prakRtio Ave teno kSaya ke kSayopazama karato jAya che, ATalA nAnA samayamAM ATalA moTA mohanIyakarmane uDADavAnI tArAmAM tAkAta che. karmanA moTA samUhane pradezodayathI vedI nirjarA karIne tuM duzmana vagara thaI jAya evI tArAmAM zakti che. kAcI be ghaDImAM to tuM kevaLajJAna laI zake che. jema bahAramAM vijayI banatAM adhikAra, senA, dhanabhaMDAro vagere prApta thAya che tema AtmavijayI banatA tuM sarva vastunA bodharUpa kaivalyajJAnane pragaTa karIza tathA anaMta guNaratnono bhaMDAra khulI jaze. eTaluM ja nahIM tuM, trilokanAtha tribhuvana svAmI banIza. zrI yazovijayajI mahArAja sAheba kahe che, zrI supAsa jinarAja, tuM tribhuvana ziratAja Aja ho chAje re ThakurAI, prabhu tuja padataNIjI. - A rIte traNalokanI sarva padavIno tuM mAlika banIza. A padanI kaDImAM "munasapha' zabda kavie rAkhyo che teno artha che he cetana ! tuM sarva jagatano vaDo thaI sarvadravyane jANanAra ane jonAra banIza. "zivadaragAha no artha che tuM mokSa darabAramAM pahoMcI jaze. ahIM mokSarUpa daragAhanI vAta karela che. jIvanuM carama ne parama lakSya che mokSa. jene sarvotkRSTa sthAna kahevAya che. daragAha te phArasI zabda che teno bIjo artha thAya che mahaMta puruSonuM aMtima nivAsasthAna, pIra athavA moTA saMtanuM nivAsasthAna eTale ke jyAM tene bhUmidAha dIdho hoya te sthAnane musalamAna loko daragAha' kahe che. bauddha loko sUpa kahe che. jaina loko zivasthAna eTale mokSasthAna athavA siddhagati pAmelA loko (AtmAonuM) sthAna te
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 288 siddhazilA e arthamAM ahIM "ziva daragAha" kahevAmAM AvI che. vaLI daraghA'no artha kacerI paNa thAya eTale "munasapha daragAha eTale vaDAnI kacerI. Atmazatrune oLakhanAra sadguru hoya che. gurunA yoge ane tenA satsaMgathI zatrune oLakhI saMgrAma ramavAmAM Ave to temAM saphaLatA sAMpaDe che. guru vinA zatrune nAthavA azakya ane asaMbhavita che. zrImad rAjacaMdrajI kahe che, pratyakSa sadguru yogathI, svaccheda te rokAya, anya upAya kayAM thakI, prAye bamaNo thAya. Atmapradeza para kaSAyarUpa zatruo svachaMdapaNe pharI rahyA che. tene sadgurunA yoga vaDe rokI zakAya che. paNa jo saguno yoga na maLe to rAkSasI mAyAnI jema te bamaNA thaI bamaNuM jora batAve che. mATe AvyaMtara zatrune jItavA yuddha karavA kavino Adeza che. A padanI trIjI kaDImAM kavi batAve che, aura larAi lare so borA, sUra pachAre bhAuarirI, dharama marama kahA bujhe na aura, rahai AnaMdaghana pada pakarIrI cetnkii...||3|| A kaDImAM laDAInI vAta che. kavi kahe che ke sAdhAraNa mANasa sAthe yuddha karavuM te koI bahAdurI nathI. bIjA sAthe yuddha ane saMgharSa karavAthI mAnava vadhAre duHkhI thAya che. vAtAvaraNa kaluSita banI jAya che. eka sAthe yuddha karatAM bIjA aneka zatruo UbhA thAya che. eka nAnuM rAjaya meLavI levuM te koI moTI bahAdurI nathI. bahAdura to teja che ke je bhAva duzmanone mArI bhagADI mUke. bahAdura rajapUto strIo sAthe, vRddho sAthe ke niHzastra mAnava sAthe yuddha karatAM nathI. te rIte sAco mumukSu potAnA bhAvazatru sAthe yuddha karI svarAjaya meLave che. rAga-dveSane kAraNe mAnava-mAnava vacce yuddha thAya che. svArtha tathA IrSAne kAraNe paNa yuddha thAya che. A prakAranI laDAi anaMtasaMsAranI vRddhi kare che. tethI AvuM kArya karavuM te buddhimattAnuM kAma nathI. mUrkha mANasa AvuM kare che. tyAre bhAvayuddha to saMsAra ghaTADanArU che. A yuddhanuM pariNAma haMmezAM sAruM Ave che. ane tethI ja AtmA acala, avyAbAdha kaivalyalakSmIne prApta kare che, para pariNatithI
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 289 anubhava rasa bAhya laDAI thAya che. tyAre svapariNatimAM sthiratArUpa Atma laDAI zarU thAya che. he cetana ! tuM to zUravIra cho. tuM tArA zatruono evI rIte nAza karaje ke je pharI vakhata UbhA ja na thAya. cetanane ahIM zaMkA thAya che ke ApaNA pUrvajo to hiMsA paramo dharma kahetA gayA che tyAre ahIM to hiMsAnI ja vAto che. vaLI kahyuM che ke "dayA dharamakA mUla hai pApa mUla abhimAna" to ahIM to dayAne koI sthAna ja rahetuM nathI. Avo te koI dharma hoI zake kharo ? zAstra kahe che ke tame tamArA duzamanane paNa prema karo to bIjI bAju ema kahe che ke zatruno saMhAra karavo e tAro dharma che. he cetana! zAstramAM bhAvadayA tathA dravyadayAnI vAto karI che. tyAre bIjI rIte bhAvadayA tathA svarUpadayA zabda paNa che. A rIte dharma karatAM he cetana ! tane avazya zAMti, samAdhi prApta thaze. A padamAM kavie AnaMdaghana svarUpa paramAtmAnA paga pakaDI levAnI vAta karI che. jemAM dAsatvabhAva pragaTa thAya che. jenAmAM Ave bhAva pragaTe te paga pakaDavAnuM kAma kare che. bIjuM ke dAsatvabhAva namratA sUcaka che. abhimAnI kadI dAsa banI zake nahIM. jo dAsa na banI zake to mokSano adhikArI kyAMthI thAya? gurunA dAsa banIne rahetA dharmano marma jANI zakAya che, svarUpadazArUpa dharma gurUgama vinA jANI zakAto nathI ane bhAva laDAI paNa samajI zakAtI nathI. kavie A AkhA padamAM bhAva laDAInI vAta karI che. A jIvane anAdi kALathI laDAI karavAnI to Teva che ja paNa A padamAM dizA parivartana karela che. mATe ja kavi cetanane cogAnamAM AvI yuddha khelavA AhvAna kare che. cothA, pAMcamA, chaThThA, sAtamA guNasthAna sudhI jIva nAnA rAjya meLave che. AvA rAjya maLe ane cAlyA jAya paNa eka vakhata vizva vijayI banyA pachI hArano prazna Ubho raheto ja nathI. mATe yuddhakaLA to gurUgama vinA zakya nathI. kavizrIe A padamAM AMtarika yuddhamAM vijayI bananArane chevaTe mokSagatirUpI keTalo badho lAbha thAya che. teno mahimA samajAvI bhavyAtmAne
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 290 yuddha mATe taiyAra karyA che athavA to raNabherI vagADI laDavaiyAone sajja thavA, jAgRta karyA che, tathA vIratva jagADavA vIrarasa pIrasI anokhuM kAma karyuM che. A pada AtmajAgRtinuM pada che.
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 291 anubhava rasa 54-47 'piya bina nizadina jhurU kharIrI' yogI zrI AnaMdaghanajI mahArAje vividha pAsAthI mAnavamanane tathA cetananI zuddhadazAne pAmavAno prayatna karyo che. paudgalika mana cetanane pudgala tarapha kheMce che tyAre bIjI bAju zuddhacetanA cetanane potA ta2pha kheMce che. anAdikALathI A laDAI to cAlatI AvI ja che. paNa jyAre cetanano puruSArtha nabaLo paDe tyAre paudgalika karmono vijaya thAya che ane cetanane baMdIvAna banAvI potAne tAbe karI le che ane cetana jo potAnuM zaurya jAgRta kare to karma jaMjIra toDI cetanA pAse javA doDI zake che, paNa tema thatuM nathI. kavizrI AnaMdaghanajIe 'ToDI rAga'mAM A padamAM kahyuM che, piya bina nizadina jhurU kharIrI... piya lahukI vaDIkI kAMni miTAi, dvAra te AMkhe kaba na harIrI piya / / 1 / / zuddhacetanA zraddhAne kahe che ke hai sakhI! mAro cetanapati pAcho AvIza ema kahIne cAlyo gayo che. khabara nathI ke te kyAre Avaze ? tenI rAhamAM ne rAhamAM huM rAtadina jhUryAM karuM chuM. mArI UMgha veraNa thaI gaI che. khAvAnuM pIvAnuM bolavAnuM harAma thaI gayuM che. zokamAM ne zokamAM nAnA- moTAnI zarama paNa chUTI gaI che. mArA e piyunI rAha jotI AMkho da2vAjA 52 sthira thaI gaI che. te tyAMthI khasatI ja nathI. AryAvartanI kulIna strIo saMyuktakuTuMbamAM rahetI hatI e samaye kuLavadhUo ghuMghaTa kADhatI hatI. te potAnA patinuM moDhuM ghUMghaTamAMthI jotI. vaDIlonI hAjarImAM te ghUMghaTa UMco karI pati sAthe vAto karI zakatI na hatI. A prathA Aje lupta prAyaH thaI gaI che. kavi potAnA samayanuM citra khaDuM karI A prathAno nirdeza kare che. cetanA kahe che ke cetananA darzana karavA mATe pote eTalI badhI ghelI thaI gaI che ke nAnA - moTAnI za2ma paNa jALavI zakatI nathI. A kaDImAM kavie vyavahAraSTithI adhyAtmabhAvo samajAvavA prayatna
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 292 karyo che. cetanA, jJAnadRSTithI cetananI rAha joyA kare che ne ema thAya che ke cetanajI have kyAre svabhAva dazAmAM Avaze. zuddhasvabhAvane pragaTa karavAno mArga sarala che paNa cetanano vibhAvamAMthI rasa chUTato nathI. hamaNAM ja teo to kahI gayA ke huM ama2 chuM te mane have samajAyuM che. mATe hamaNAM ja AvuM chuM ane tethI huM pramatta - apramattamAM daravAjA para animeSa najare mArA nAthanI rAha joyA karuM chuM. paNa kumati mArA nAthane mArA maMdire AvavA detI nathI. chatAM paNa saMyamarUpa daravAje huM mArI jJAnacakSuthI nihALI rahI chuM. jo te Ave to pramatta - apramatta guNasthAnakathI AgaLa vadhI pragati karI zake. paNa kumati potAno prabhAva pAcho pADe che ne cetanane potAnA pramattarUpa gharamAM bharamAvIne laI jAya che. cetanA kahe che ke te mArA svAmIne mUrchArUpa madirAnuM pAna karAve che. mithyAtvarUpa dhatUrAnuM bhakSaNa karAvI avivekarUpa gAMjAnI calama bharI Ape che jethI cetananuM bhAna ThekANe rahetuM nathI. tethI pati viyoge udAsa thaIne huM pharI rahI chuM. kumatinI dazAnuM varNana karatAM kavi kahe che, - paTa bhUkhana tana bhauka na oDhe, bhAve na cokI jarAu jarIrI / siva manA gAtI! muSa naLa pAvata, jaina binata nAta amarIrI... piyAra|| zuddhacetanA, cetananA vi27mAM evI DUbI gaI che ke tene potAnAM kapaDAMnuM paNa bhAna rahyuM nathI. tene uThavuM - besavuM - khAvuM ke pIvuM tevI koIpaNa zArIrika kriyA pratye lakSa rahyuM nathI. paheralAM kapaDAM sArA che ke nahIM ? mAthe oDhayuM che ke nahi? evI paNa sUjha tene rahI nathI. zarIra paranAM AbhUSaNo hIrAnAM che ke cokInA te jovA paNa te aTakatI nathI, kAraNake atyAre tenI najara patinA sivAya anya koI sthAne nathI. saMsArIloko jene patighelI kahe che te pramANe cetanA patighelI banI gaI che. tene zarIra para paherelAM vastro paNa bojArUpa lAge che. AbhUSaNo vIchInAM DaMkha jevI vedanA Ape che. zokAtura hRdayanI AvI dazA thAya te svAbhAvika che. tyAre bIjI rIte jotAM samyakdazA pragaTa thayA pahelAM dareka vyakita AvI dazAmAMthI pasAra thAya che athavA tene uttamadazA prApta karavA jhUraNA AvyA vinA uccadazAne pAmI zakAtI nathI. dareka mumukSue AvI
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 293 anubhava rasa jhUraNA pragaTAvavI paDe che. vedanAthI vyAkuLa thavuM paDe che. kavino ahIM saMketa che ke strIonI cosaTha kaLAmAM vastra tathA AbhUSaNonI sajAvaTa paNa eka kaLA che. strIo patine prasana karavA zaNagAra saje che. paraMtu jo pati te strInI sAme paNa jue nahIM to zRMgAra konA mATe sajavo? cetanA kahe che ke AvA AbhUSaNo to devAMganAo paNa pahere che. mAre AbhUSaNonAM sukha joItAM nathI. mAre joIe che mokSapurInA zAzvata sukha. e sukha AgaLa devAMganAonA sukhanI koI kiMmata nathI kAraNake paudgalika che. jene eka vakhata indriyAtIta sukhano anubhava thayo hoya te ja tenI kimata jANI zake. vizeSatA to e che ke AvuM sukha malyA pachI duHkha gherI vAdaLI tene sparzI zakatI nathI. indriyajanyasukha to devagatimAM ghaNAM bhogavyAM. jainazAstromAM enuM AbehUba varNana che. devatAone utpanna thavAnA DholiyAne rAtA sonAnA pAyA che. maNiratnanA paDavAyA che. lIlA sonAnAM Isa upaLA che. rAtA sonAnI sAMdhuM jaDI che. vaja hIrAmaya khIlA paDayA che. maNiratnanI pATIthI te Dholiyo bharyo che. tulamAnI taLAI che. rAtA sonAno gAlIco che. sapheda sonAnI soDa che. lAla sonAnAM pAtharaNAM che. jAMbalI raMganA sonAnA ozIkAM che. geDavI raMga sonAnA gala masurIyA che. maNiratnanA ochADathI te Dholiyo bIchAvela che ane paMcavaraNo paMkho jhulI rahyo che. AvAM sukho have mAre jotAM nathI paNa mAre joIe che mokSanagaranAM sukha. jenA zikhare besI mAro AtmArUpI mora TahukA kare. vaLI cetanA kahe che ke he sakhI zraddhA! mane ekapaNa vastra gamatuM nathI. mArA pati, kumatinI sobatamAM evA paDI gayA che ke tethI mArA dilamAM bhArobhAra duHkha che. AvA duHkhathI gherAyelI mane prabhupremarUpI sADIne dhyAnarUpI AbhUSaNo paheravA rucatAM nathI. jyAre dhaNI ja gharamAM Takato na hoya to pachI AbhUSaNo paheravAno zuM artha che? cetanane jo mArAmAM rasa ke ruci na hoya tyAM vaLI zivalakSmInI vAta ja kyAM rahI? tene to evI vAto sAMbhaLavI paNa gamatI nathI. A kaDImAM je cokInA dAgInAno nirdeza che te dhyAnanA cAra pAyArUpa cokhaMDA naMgathI jaDela dhyAnastha citta sthitirUpa dAgInA paheruM
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 294 chuM, to tethI paNa mane kheda thAya che. are! mokSakamaLA paNa mane sukha ApI zakatI nathI. cetanA zraddhAne A rIte dila kholIne vAta kare che. have cetanAnI AMtarika sthiti kevI che te ApaNe A padanI trIjI kaDImAM joIe: sAsa visAsa usAsa na rAkheM, naNaMdI nIgorI bhorI larIrI; ora tabIba na tapati bujhAve, AnaMdaghana pIyuSa jharIrI; piy||3|| - kavie A kaDImAM saMsArIsaMbaMdhonuM rUpaka prayojIne adhyAtmanA UMDA rahasyane pragaTa karyuM che. cetanA kahe che ke mArI sAsu to mArA patino eka zvAsozvAsa jeTalo paNa vizvAsa karatI nathI. ahIM AyusthitirUpa sAsu gaNavAmAM AvI che. jIva AyuSyakarmanA AdhAre cAragatimAM pharyA kare che. jIva dareka gatine yogya zarIra dhAraNa kare che. paNa AyuSya baLanA AdhAre jIva e zarIramAM eTalo vakhata ja rahI zake. AyuSya pUrNa thatAM eka kSaNa paNa cetana A zarIramAM rahI zakato nathI. eTale cetanA kahe che mArI sAsu to mArA patino eka zvAsa levA jeTalo paNa vizvAsa rAkhatI nathI. cetananI vibhAvadazAne laIne AyuSya sthiti mArI sAsu thAya che. ane tethI cetana potAnA sAcA sagAne oLakhI zakato nathI, bIjI rIte jotA e artha phalita thAya che ke pati vinA eka zvAso zvAsa jeTalA kALano paNa vizvAsa raheto nathI. vaLI A nAgorI naNaMda paNa evI che ke savArathI rAta sudhI mArI sAthe laDayA ja kare che. te sAva nAnA bALaka jevI bhoLI che. jema bALakane bahAra laI jaIe to je vastu jue te levAnuM mana thAya ne na maLe to raDavA lAge, pachaDATI khAya evI aneka kriyAo te kare che. e rIte tRSNArUpI mArI naNaMda paNa evI che ke je padArtha jue te levAnuM mana thaI jAya huM padArthanA svarUpane jANuM chuM tethI nA kahuM chuM to paNa te mArI sAthe laDayA ja kare che. tene game teTaluM ApavAmAM Ave to paNa te dharAtI nathI. mArI pAse na cAle to tenA bhAI pAse jaI mIThuM mIThuM bolI tenI pAsethI dhAryuM kAma karAvI le che. naNaMda evI jabarI che ke bhAI - bahena eka thaI jAya che ane mane ekalI aTulI karI nAkhe che. tethI pati viraha mane dAhajavara jevo lAge che. huM to aMdara bahAra badhethI baLyA karuM chuM. mArI vedanA maTADanAra
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 295 ' anubhava rasa A jagatamAM koI vaido ke hakImo nathI. kAraNake e to zarIranAM dardo dUra karI zake che. paNa mArA hRdayanI Aga koNa zAMta karI zake? paNa jo AnaMdaghana rasano varasAda paDe to mane zAMti thAya A virahAgnirUpa dAvAnaLane zAMta karavA AnaMdarasanA pravAhanI jarUra che. A roganI davA AnaMdaghana vaidha kare to ja zAMti maLI zake. cetananI A dazA palaTAvavA te jAtanAM sAdhano ekaThAM karavA, tathA draDha nizcaya karavo te Avazyaka che. AnaMdarasano varasAda mANavA jema jema nirNaya thaze tema tema kumatino saMga chUTI jaze. bIjI rIte artha vicAratAM tRpti naNaMda, sadguru vaidha, kALalabdhirUpa puruSArthanI davA athavA IlAja karavAthI sumatinI IcchA pUrNa thAya che. vaLI naNaMdanuM kArya milana karAvavAnuM hovAthI puruSArthane AdhAre cetanacetanAnuM milana thayA pachI naNaMda to khasI jAya. cetana-cetanAnuM milana thatAM kevaLajJAnarUpa beTaDAno janma thAya che. anaMtakALa sudhI sukhamAM birAjamAna thAya che.
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 29s ka . pada - 48 - "mAyarI mune nirapara vipadI na mUvI" paDadAnI pAchaLa rAkhelA pratimAnA darzana mATe darzanArthIo atyaMta utsuka hoya che. jyAre paDado haTe che ne darzana thAya che tyAre bhaktajanonAM haiyA zraddhA, bhakti vaDe bhAvavibhora banI jAya che. tema A padamAM kavi AnaMdaghanajIe rahasyadarzana karAvyuM che. jema pASANamAMthI prabhu pragaTa thAya tema A padamAM zabdadehe cetanA potAnA svarUpano sAkSAtkAra karAve che. mAruM jaMgalo" nAmanA rAgamAM gAyela A padamAM kavi kahe che, mAyatI ane nirapara vipadI na mUvI, [2] nirapara rahevA ghaNuM phurI, ghIme niga mati kuMvara...mAyAdA cetana tathA cetanAno abheda saMbaMdha che. cetanA kadI paNa cetanathI alaga saMbhavI zake nahIM tyAre te zuddha cetanAnA nAmathI oLakhAya che. ahIM cetanAe je bhAva batAvyo che te tenI zuddhadazAnI sApekSavRttine AdhAre che. cetanA ane sumatine ghanaSThi saMbaMdha che. Aja sudhI sumatie cetanane samajAvavA prayatna karyA te cetanAne laIne karyA che. vibhAvadazAmAM cetanA ane sumati jANe eka ja vyaktinAM be pAsAM hoya tevuM lAge che. che. bIjI dRSTie vicAratAM ane atyaMta gADha sakhIo hoya ane baMne paraspara duHkhe duHkhI thatI hoya tevuM lAge che. tethI ja kavie A padamAM "mAyaDI' zabdano prayoga karyo che. cetanA sumatine kahe che ke he mADI huM Aja sudhI cetananI sAthe chAyAnI jema pharatI rahI kAraNake patinI sAthe rahevuM te patnIno dharma che. jyAM pati tyAM satI. rAmanI sAthe sItA rAjamahelanI rANI banIne rahI to jaMgalanI vATe paNa te ja sAthe cAlI. tema huM paNa mArA patinI sAthe sAthe ja rahI chuM paraMtu mAre jyAre niSpakSa rahevuM tyAre cetananI IcchAnusAra mAre pakSa levo paDe che. cetanane naya-pramANanuM jJAna na hovAthI te vAraMvAra eka bAju DhaLI jAya che. AvA vakhate jo sumatino suyoga hoya to cetanane satya svarUpanuM bhAna thAya che. nahIM to pote to DhaLe che ane mane
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 297 anubhava rasa paNa sAthe ghasaDato jAya che. huM zuddha rahevA prayatna karuM chuM to paNa te mane dhamakAve che. "nijamati phaMkI" jema koI mAnava sAmI vyakti upara kAmaNa TramaNa karI athavA to maMtra jaMtra karI vaza kare ane potAnI IcchAnusAra tenI pAse kArya karAve che. e rIte cetana mArA upara potAnI matinI sUMka mAre che ane mane tenA IzAre calAve che. duryodhananA hAthamAM gayelI satI draupadInAM jema bharI sabhAmAM cIra kheMcAyA tema vaibhAvikadazArUpa dUryodhananA hAthamAM mane nAkhI dIdhI che. adhyAtmanA kSetramAM jIve niSpakSa rahevuM joIe. koIpaNa mata ke paMthanA vADAo bahudhA ekapakSIya hoya che. cetana AvA vADAmAM pUrAI gayo che. koI AtmAne vyApaka mAne che to koI eka ja AtmA mAne che. koI Izvarano aMza kahe che to koI paMcabhUtathI utpanna thato AtmA mAne che. cetanA kahe che ke mArA zuddha svarUpane ane cetananA vAstavika svarUpane jANyA pachI koIpaNa vADAbaMdhI rahe nahIM. zrI cidAnaMdajI mahArAje AvA ja bhAvanuM sarasa varNana karyuM che. avadha nirapekSa viralA koI, dekhyA jaga sahu koI, samarasa bhAva bhalA citta jA ke, thAya - uthApa na hoI. avinAzI ke gharakI tAM, jAneMge nara soI.. avadhU... AkhA jagatamAM dRSTi karatAM niSpakSa koI virala mANasa ja hoya che. jenA cittamAM badhA ja dharma tathA darzana mATe samarasa bhAva vartato hoya te koInuM thApe ke uthApe nahIM, tevI vAtomAM rasa paNa na le. jyAM avinAzI Atma svarUpanI vAta hoya tyAM premapUrvaka jAya ne vAto sAMbhaLe. zrI cidAnaMdajI kahe che, niMdA stuti zravaNa suNIne, harSa zoka navi ANe, te jagameM jogIsara pUrA, nitya caDhate guNaThANe, caMdra samAna saumyatA jAkI, sAya2 jema gaMbhIrA, apramatta bhAraMDa pare nitya, surarisana muvi ghaRT.... saMta puruSo niMdA ke stutimAM harSa ke zoka karatA nathI. AvA
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 298 samabhAvI sAdhako haMmezAM upa2 u52nAM guNasthAnakomAM ArohaNa karatAM rahe che. tenAM AtmAnI zItaLatA mukhamudrA 52 chavAI jAya che. teo caMdra samAna saumya, sAgara jevA gaMbhIra, bhAraDa pakSI jevA apramatta ane surigira jevA dhIra hoya che. AvA vIralA puruSo 52mata sahiSNu hoya che. amuka mata ke darzana potAne mAnya che tethI teno pakSa karavo joIe paNa je satya hoya tenA grAhaka banI, pakSapAtarahita banI, 52matasahiSNutA keLavavI joIe, niSpakSano artha AdhyAtmika dRSTie jotAM manane samabhAvamAM rAkhavuM tathA manane sthitisthApakatAmAM rAkhavuM. koIpaNa sthitimAM cittane DahoLI devuM na joIe. cetanA paNa niSpakSa rahevA IcchI rahI che paNa cetanane kA2Ne te AvI dazA pAmI che. cetanAnA kevA bUrA hAla thAya che te kavinA zabdomAM joIe- jogIe milIne jogaNa kIdhI, jatIe kIdhI jataNI; bhagate pakaDI bhagatANI kIdhI, matavAsI kIdhI mataNI mAyaDI // 2 // yogamArge cAlanArA jogIe potAno mArga ja sAco che tema mAnI mane jogaNI banAvI dIdhI. teo jogaNInA upAsaka hoya che. teo caMDikA, mahAkALI, mahAmAyA, bhadrezvarI vagere judI judI devIone mAne pUje che. AvA keTalAka jogIo kAnakaTA temaja koI DokamAM paththaranI mALA pahere che. teo jagatane mAyArUpa mAne che. mATe mAyA svarUpa devIonI pUjA - upAsanA karI tene prasanna karavA prayatna kare che. cetana jyAre temAM DhaLI gayo tyAre jogIonI jamAtamAM mane paNa joDI dIdhI ne mane jogaNa banAvI dIdhI pachI mArI pUjA - upAsanA karavA lAgyo paNa mArUM satya svarUpa koI samajatA nathI. teo potAnA pakSa sivAya anyatra satyadarzana karI zakatA nathI. teo to potAthI viruddha vicAranA lokone mahAghAtakI, mahApAtakI samaje che. tene judAM judAM nAmothI jANe che jemake nAstika, mithyAmati, kAphara vagere. tiraskA2bhI dRSTithI jue che. are ! AzcaryanI vAta to e che ke khuda cetana paNa mane jogaNI mAnI mArI pUjA kare che huM kyAMya bahAra nathI, tenI pAse ja chuM chatAM ajJAnamAM gherAI te mane joI zakato nathI. AvI dayanIya mArI dazA che. ',
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 299 anubhava rasa vaLI koI yatio mane yataNI banAve che. bauddho yatio kahevAya che. saMnyAsIo bhagavA vastradhArI, koI rAmabhakta to koI zivabhakta hoya che. jogI ane yatimAM eTalo phera che ke jogIo deva-devIonA bhakta hoya che tyAre saMnyAsIo ghaNuM karIne abheda mArgane anusaranArA ane zivabhakta to koI parabrahmane mAnanArA hoya che. bhaktimArgane anusaranArA keTalAka hoya che. jJAna, dhyAna, tapa, japa ke vrata kAMI karavAnI jarUra nathI, bhagavAnanI bhaktithI bhagavAna maLI jAya che. bhaktimArgIo jJAnayoga ane karmayogane gauNa karI nAkhe che. teo ema mAne che ke mukti to bhaktimArgathI prApta thAya che. bhaktimArgIo prabhunA guNAnuvAda karatAM karatAM tenAM caraNomAM samarpita thaI jAya che. bhaktinAM tAnamAM gAvuM - bajAvavuM- nAcavuM kUdavuM, tALIo pADavI vagere kriyAo kare che. teo bhaktimArgane eTaluM badhuM mahatva Ape che ke bhakti sivAya mokSa mATe bIjuM kazuM ja karavA jevuM nathI. A ekAMtavAdI che. A rIte judA judA matane mAnanArAo meM tenA mAnelA matamAM Asakta kahe che. koI OM no uccAra kare che to koI zivoDaddhane mAne che. koI rAkha lagAvI, hAthamAM cIpIo rAkhI alakhamAM magna rahenArA che. A rIte cetana jenA jenA saMgamAM gayo tenA tenA raMgamAM raMgAyo ane mane paNa tevA ja raMge raMgI dIdhI. svamatAgrahathI vikaLa thayelI AMkho anyadarzananI vAto sAMbhaLavA ke jANavA paNa taiyAra nathI. mATe ja cetanA kahe che ke jyAM jyAM cetana sAthe huM gaI tyAM mAruM ekAMta svarUpa thatuM gayuM ne mArAmAM malinatA vadhatI cAlI. cetananI paNa AvI ja dazA thaI che. kavi AnaMdaghanajI varNave che: rAma bhaNI rahemAna bhaNAvI, arihaMta pATha paDhAI, ghara gharane huM dhaMdhe vilagI, alagI jIva sgaaii...maayddii||3|| lokoe mane pota potAnI mAnyatA anusAra rAma, rahemAna, arihaMtano pATha bhaNAvyo. jApa karAvyA paNa teno sAco bhAvArtha huM samajI zakI nahIM. je AtmabhAvamAM rame te rAma arthAt svabhAvamAM ramaNa kare te rAma. jeNe potAnA bAhya-atyaMtara zatruone jItI lIdhA che te
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 300 arihaMta. je vyakti evA zatruone haNe che athavA haNavA puruSArtha kare che te vAstavamAM arihaMta bhakta che. tenA nAmanI jo mALA pheravavAmAM Ave to te vyaktine sArthaka che. A rIte cetanA kahe che ke judA judA matAdhikArIoe mane A rIte yaMtravat pATha karAvyA paNa koIe teno hetu ke sAdhya samajAvavA prayatna na karyo. cetana svayaM rAma svarUpa che. arihaMta svarUpa che pote ja bhagavAna che paNa e svarUpa prAptinI rIta koIe batAvI nahi. dareke potAnA svArtha khAtara mArI pAse ghara gharanA kAma - dhaMdhA karAvyA. koIe dhana mATe to koIe zarIranA svAstha mATe. koIe saMtAna - mATe to koIe zArIrika sukha mATe A pramANe vidhavidha jAtanAM nAmoccAraNa karyA ne karAvyAM paNa koIe paramArtha mATe kAMI karyuM nahIM jethI huM mArA svarUpane to bhUlI paNa AtmA sAthe mAre zuM sagAI che tevA jJAnathI paNa vaMcita karI nAkhI. A prakAranA kAryamAM huM ekalI doSita nathI. pahelAM to cetana doSita che. te DhaLe che ne mane paNa DhALe che. tethI ja to dharmanA bahAnA nIce Aje keTalAya gaccha, paMtha, vADA vagere vadhI gayA che. mATe ja zrI AnaMdaghanajIe caudamAM prabhunAM stavanamAM kahyuM che, gacchanA bheda bahu nayaNa nihALatAM, tattvanI vAta karatAM na lAje, udara bharaNAdi nija kAja karatAM thakAM, moha naDiyA kAlikAla rAje, - dhAra taravAranI.... dharmanA nAme svacchaMda sevanArAo potAnA mata vistAra mATe anuyAyIonI saMkhyA vadhArI, ahamranuM poSaNa kare che. teo tattvanI moTI moTI vAto to kare che paNa e tattvane jIvanamAM utAratA nathI. , zrI AnaMdaghanajI cothI kaDImAM kahe che, koIe muMDI koIe locI, koIe keza lapeTI, varo navI vorDa sutI choDI, vetana vidI na meDI....mAyaDI. jhA cetanA kahe che ke he mADI ! mArA je hAla - havAla thayA che tenI huM zuM vAta karuM? e lokoe mArA para karavAmAM kAMI bAkI rAkhyuM nathI, koIe mArA patinuM mastaka muMDAvyuM, to vaLI koIe dADhI, mUchane mastakanA vALano loca karyo to koIe vaLI vALa bAMdhI dIdhA. jaina sAdhuo loca
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 301 anubhava rasa kare che. saMnyAsIo mAthuM muMDAve che. to koI sAdhuo vALa vadhArI jaTAdhArI bane che ne mAthe moTo aMboDo rAkhe che. dareka potapotAnA dharmAnusAra kriyAo kare che. paNa kriyAo pAchaLano bhAva sAva bhAMgI paDyo che. phakta kriyAo rahI gaI che. "sApa gayA ne lIsoTA rahyA" jevI dazA che. phakata loca karavAthI ke mastaka muMDana karavAthI sAdhya siddha thatuM nathI. zrI yazovijayajI mahArAja lakhe che ke - muMDa muMDAvata sabahI gaDarIyA, hariNarojha banadhAma, jaTAdhAra vaTa bhasma lagAvata, rAsala sahatuM huM dhAma... e te para nahi yoga kI racanA, jo nahi mana vizrAma, citta aMtara paTa chavavekuM ciMtavat kahA japata mukharAma. jaba laga Ave nahi mana ThAma... jo mAthuM muMDAvavAthI ja kalyANa thatuM hoya to gheTAM vAraMvAra vALa kapAve che. bhUMDanA zarIranA vALano loca karavAmAM Ave che. to tenuM jaldI kalyANa thaI javuM joIe. vaLI jaTA vadhAravAthI dharma thato hoya to vaDalo to vaDavAIonI jaTA vadhArIne Ubho che paNa tethI A jIvane zuM lAbha? haraNa, rojha vagere vanamAM ja vase che to vanamAM rahevA mAtrathI zuM? A badhI kriyAo sAthe yoga bhaLe to kriyA lAbhadAyI nIvaDe che. yoganI sthiratA sAdhavI te yogIono dharma che. jyAre citta ane mananI sthiratA Ave tyAre sarva kriyAo saphaLa thAya che. mauna dhAraNa karI levA mAtrathI kAMI vaLatuM nathI. jo vacanagupti thaI na hoya to mauna karIne manamAM gusso Ave che. malina vicAro Ave che to maunarUpa kriyA karavAthI koI lAbha thato nathI. maunamAM bhASA samiti ane managuti hovI Avazyaka che. paNa atyAre to cetanajIe maunamAM, locamAM paripUrNatA mAnI lIdhI che. jo mana, vacana, kAyAnA yoganI lagAma, hAthamAM na rahe to mahAanartha sarjAya jAya che. cetana mATe Ama ja banyuM che. A rIte dharmanA nAme vezadhArIo tathA kriyAkAMDIo emAM dharma mAne che paNa evA bAhya vezathI zuM? nATakiyA jema rAjAnA, zeThanA, bhikhArInA veza dhAraNa kare che paNa vAstavamAM te rAjA ke zeTha ke bhikhArI
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 302 nathI tema bhAvavinAnI koIpaNa kriyA-anuSThAna phaLadAyI banatA nathI. koIe alakha jagAvavAne dhUNI pragaTAvavA mane jagADI, koIe duHkha garbhita vairAgI banI mane jAgRta karI. paNa koIe mArI zuddha dazA jagADavA mane jagADI nahIM. zrI haribhadrasUrijIe kahyuM che ke ArtadhyAnAravyamekaM , syAnmohagarbha tthaa'prm| sajjhAna saGghAtaM ceti, vairAgyaM trividhaM smRtm|| vairAgya traNa prakAranA che. (1) ArtadhyAna nAmaka(2) mohagarbhita ane (3) sajJAnayukta vairAgya. vastutaH jyAM sudhI zuddhajJAnapUrvaka vairAgya na Ave tyAM sudhI vAstavika lAbha thato nathI. A rIte adhakacarA vairAgyathI koIe mane jagADI to koIe mane suvarAvI dIdhI. AvuM badhuM karavA chatAM mArI pati virahanI vedanA ochI na thaI. cetanA, potAnI aMtaravedanA sumatine kahIne hRdaya haLavuM kare che. cetanAne evuM lAge che. ke potAnI vAta sAMbhaLanAra A jagatamAM koI che kharuM! tethI kahe che ke he sakhI! meM keTalAya veza bhajavyA tane vadhAre zuM kahuM? mArI vAta sAMbhaLa cetanA ke che, koI thApI koI uthApI, koI calAtI koI raakhii| ramano meM vorDa na vIDI, vorDano vorDa navi paravI.nAyaDI...phA mArI hAlata to evI thaI che ke sahu koI mane potAnA matAnusAra thApe-uthApe che. rAmAnuja ane vallabhAcArya zuddhadaitavAdI hovAne kAraNe puruSa ane prakRtimAM bheda svIkAre che. puruSa eTale Izvara. Izvarane IcchA thavAthI aNumAM prakRti kSobha thAya che. ema kahI baMne bhinna che. tema mAne che. cetanamAM izvarano aMza che mATe koi samaye puruSane ane koI samaye prakRtine svIkAre che. bhedamArga svIkAranArA mArI eka aMze sthApanA kare che. paraMtu mAruM satya svarUpa to teo samajI zakyA nathI. chatAM mArI sthApanA karI. tyAre nAstika matavALA to mAruM utthApana karI nAkhe che. advaita, zuddhAdvaita ne viziSTAdvaitavAdIoe mane dUra pheMkI dIdhI. teNe to mAruM
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 303 anubhava rasa astitva ja rahevA dIdhuM nathI. advaitavAdI = mImAMsako zuddhAdvaitavAdI = zaMkarAcArya che. kSaNikavAdI = bauddha anuyAyIoe svIkAryo che. A rIte e badhAe mArA vyakitatvanuM utthApana karI nAkhyuM tyAre je bhedavAdIo che teo cetanAne svIkAre to che paNa pralayakALe sarva vinAza thaI jAya che pachI zubhAzubha karmaphaLano bhoktA koNa? teo goTALAvALI calAvye rAkhe che. A rIte bhedavAdIoe mane calAvI. vaLI koI kahe che ke cetanA anAdi che. te IzvarakRta che ne Izvarano aMza che. aMza--aMzImAM maLI jAya che. A rIte mane rAkhI ne paNa mAruM utthAna karyuM nahIM. cetanA sumatine kahe che ke he mADI ! A rIte huM aneka jagyAe gaI. paraMtu kyAMya eka manavALA ke ekamatavALA meM joyA nathI. badhAnA mata judAM che. koInA vicAro ke zabdanI ekatA nathI. jethI A jagatamAM mAre mATe taTastha rahI sAco nyAya ApanAra nathI. darekamAM satya samajaNano abhAva che. svamata sthApanA mATe ghaNA prayAso thAya che. paNa paramata sahiSNutAno athavA satyAMzanA svIkArano abhAva jovAmAM Ave che. cetana A vAtano upara uparathI kheda kare che, paNa vastudharmano svIkAra karavA ke samajavA uMDANamAM praveza karato nathI. sahu koI potapotAnI vAta laIne beThA che. emAM nathI kyAMya nyAya ke nathI koI sAkSI. dUrAgrahane kAraNa ke mAvaDI! huM to niSpakSa rahI zakI nathI. AvI aMdhAdhUMdhIbharI sthitimAMthI huM pasAra thaI rahI chuM. ahIM baLiyA-baLiyA laDI rahyA che. temAM mArI to zuM sthiti hoya te Apa ja kaho. kavi AvI sthiti varNavatAM kahe che, dhAMgo, durabalane DhelIjeM , DhIMgeM DhIMgo baaje| savanA te vikrama yojI zakI, vaha joddhAne ne...mAyaDI. dA jagatamAM zabdanI, zastranI, hastanI, bAhunI muThThInI vagere ghaNI laDAIo hoya che jemAM sabaLa ane nirbaLa vaccenA yuddhamAM to khAtarI ja hoya che ke sabaLa jItaze. paNa jyAre sabaLa - sabaLanuM yuddha thAya tyAre jonArAne vizeSa majA Ave che. e laDAI jovA jevI hoya che. kAraNa
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 304 pariNAma jANavAnI darekane utsukatA rahe che. rasAkasI kaI bAju DhaLe che te jovAno AnaMda Ave che, paNa ahIM to moharAjA potAnA prabaLa parivAra ane mahArathI yoddhAo sAthe bahAra Ave che. cetanajI sAthenI A laDAI kamanasIbe sabaLa - nirbaLanI laDAI che, moharAjA cAra kaSAya, nava nokaSAya, pAMca Indriyo vagere prakAranA mahArathIonuM lazkara laIne cetana sAthe yuddha karavA Avyo che. paNa cetana evo durbala che ke te mAyA-mamatAne dAsa thaI gayo che. atyAre tenI evI sthiti che ke te potAnA parivAranuM nAma suddhAM bhUlI gayo che. atyAre tenI evI sthiti che ke te potAnA parivAranuM nAma sudhdhAM bhUlI gayo che. AvA saMjogomAM laDavuM to bAju para rahyuM paNa AvA moTA moTA yoddhAo vacce mArA jevI abaLA strIne bolavuM te paNa yogya na kahevAya. cetanamAM aciMtyavIrya che. te dhAre to badhAne eka jhATake uDADI de paNa te potAnI zaktino vicAra karato nathI. are! ghaNI vakhata to cetana mAra khAIne ghare Ave che. chatAM cetananI AMkha ughaDatI nathI. tenI ajJAnadazAnAM phaLa mAre paNa bhogavavAM paDe che. he mADI! huM tane keTalI vAto karuM? mane to have AvI vAto karavAmAM paNa zarama Ave che. mAre A varALa kADhavI na joIe paNa nIkaLI jAya che. mArI haiyAvarALa mArA haiyAmAM samAtI nathI. cetanane kAraNe mAre kevAM kevAM kAmo karavA paDe che te sAMbhaLIza to tAruM hRdaya dhrujI uThaze. mArI vAta sAMbhaLaH je je kIdhuM je je karAvyu, te kahetA huM lAju, thoDe re ghaNuM cho teno, ghara satara nAdi nuM.nAyaDI...pAchalA he mArI vhAlI sakhI sumati! tane huM mArI karama kathanI dila kholIne kahI rahI chuM, vibhAvane vaza thaIne meM kevAM kevAM kAryo karyA te sAMbhaLa to tArI AMkhomAM paNa pANI AvI jAya. meM dharmane nAme hiMsAjUThuM corI-parigraha, saMcaya, mAyAcAra vagere ghaNuM karyuM. dhananA DhagalA karyA, kanyAdAna dIdhAM, pIpaLe tulasInA kayArAmAM pANI reDayuM, mahAmAyAne tRpta karavA madirA pIdhI, kAlikAne saMtoSavA batrIzo caDAvyo. aMbikAne ArAdhavA bokaDAnuM balidAna ApyuM, zaktine saMtoSavA madha - mAMsa ne
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 305 anubhava rasa rUdhiranuM pAna karyuM. parabhavamAM IcchitasthAna maLe mATe kAzIe jaI karavata mukAvI. prabhunA nAme lAkho rUpiyAnI peDhIo calAvI. gurupade rahI khoTA upadeza ApyA, anuyAyIone lUMTayA, chetaryA, abhimAna karI ADaMbara vadhAryo. yogyatA vinA padharAmaNIo karAvI. parabhavamAM Icchita vastuo maLavAnI ciThThIo lakhI ApI. dharmanA adhyakSa banI AvakamAM hisso mAMgyo. anyadharmanuM svarUpa samajyA vagara temAM rahelA satyAMzanuM astitva jANyA - vicAryA vagara paradharmanuM - paratIrthanuM ane tenA anuyAyIonI niMdA karI. A rIte yathArtha dharmanA svarUpane na oLakhI meM ghaNAM adhama AcaraNo karyA che. huM mArI adhamatAnI tane keTalI vAta karuM? AvI vAto karatAM paNa mane zarama Ave che. koIe mane jogaNa to koIe mane jatiyaNa banAvI ane temAM huM evI to eka thaI gaI hatI ke mane loko kahe e ja satya lAgatuM hatuM. bIje satyanA darzana thatAM ja nahotAM. evI to saMkucita dRSTi thaI gaI hatI. AvAM kAmo meM karyA ane koIe mArI pAse karAvyAM. viparita mAnyatAne kAraNe huM niSpakSa paNa rahI zakI nahIM kAraNake cetananI viparItadazAnI chAyA mArA para hatI. *- - huM niSpakSa rahevAne badale matAgrahI banI beThI hatI. AvI mArI vicitra paristhiti hatI. TUMkamAM kahuM to mAruM ghara sAju nathI. puruSanI dRSTie na 6 gRhanityIkuhiNI gRhamucyate" ghara e ghara nathI paNa strIe ghara che temaja strInI dRSTithI pati tenuM sarvasva hoya tene ghara kahevAya. je gharamAM saMpa, saMgaThana, sneha, prema temaja pati - patnI ekabIjA potAnA dharmanuM pAlana kare. gharamAM bIjuM koI ghUsI, toDa-phoDa na karI zake tenuM nAma ghara. cetanA kahe che mane mArA rodaNAM rotA paNa lAja Ave che. anubhavIoe to gharane tIrtha kahyuM che. tIrtha eTale pavitra sthAna tIrtha jyAM javAthI pavitra thavAya athavA jenAthI tarI javAya te tIrtha. AvA tIrthasthAnomAM janArAo tIrthI kahevAya che. cetanA kahe che ke AvA tIrthIoe ja mane herAna karI dIdhI. ghaNI rakhaDapaTTI karAvI. mArI AvI ' vAto huM kone kahevA jAuM? vaLI mane ema paNa samajAvavAmAM AvyuM che ke ghara sivAya anya kyAMya tIrtha nathI. AvI vAto karI mane niSpakSa
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30S anubhava rasa rahevA dIdhI nathI. kavi A padanI chellI kaDImAM kahe che, ApavItI kahetA rIsAve, tehasuM jora na caale| mAdhana vAMkI , vInI saghanI pAne.mAyaDI. 8aaaa "cetanA kahe che ke he mADI! mAre je kaSTa bhogavavA paDe che ne je duHkhI thaI rahI chuM tenI vAto mArA svAmIne karavA jAuM to te mArA upara gusse thaI jAya che. AnaMdaghana prabhu mane jo jJAna ne kriyAno anekAMta mArga samajAve ane cetana paNa te samajI jAya to pachI mAre koI ciMtA na rahe. te samaje to mane paNa samajAI jAya. atyAre to te lokapravAhamAM kheMcAI rahyo che. koI jJAnamArgI che to vaLI koI kriyAmArgI che. jo ekAMtamArga choDI anekAnta mArga pakaDavAmAM Ave to mukti hAthaveMtamAM ja che. ekAMta mArga to rakhaDapaTTI ja che. vaLI ghaNA to "sarva dharma samAna" ne sAco artha samajyA vagara badhA ja dharmamAM ahiMsA, satya, acaurI, brahmacarya ityAdinI ja vAto che tethI badhA ja dharma samAna che tevI mAnyatA anusAra, matAnusAra varte che. paNa "cha" e dravyamAMthI je jIva dravya che tenA badhA ja dharma-guNa lakSaNa samAna che, je pudgalAstikAya dravya che te badhAnA ja dharma samAna che, tevI rIte bIjA cAra dravyanA paNa dharma samAna che tema jANatA nathI ane viparItadazAmAM, vibhAvadazAmAM cetana ghasaDAya che ane mane nA chUTake gharaDAvuM paDe che. - kavie A padamAM ghaNI mArmika vAto karI che. AvI ja vAto zrI yazovijayajI mahArAje karI che. zrI AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM tIrthadarzanonA niSpakSapaNAnI vAto karI che. cidAnaMdajI AdhyAtmika niSpakSapaNAnI vAta kare che. to zrI yazovijayajI mahArAja sAheba "yaza vilAsa' mAM kahe che, aba meM sAco sAhiba pAyo. pakSapAta to parase hove, rAga dharata huM gunako. aba.... bhAva eka hai saba jJAnI ko, murakha bheda na pAve, apano sAhiba jo pahacAno, so "jaza" lIbA pAve.. aba zrI yazovijayajI mahArAja kahe che ke mane to sAco sAheba maLI
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 307 anubhava rasa gayo che. mAro nAtha pakSapAta rahita che. pakSapAta pArakA sAthe thAya paNa mAro sAhiba to guNAnurAgI che. vaLI mAro sAheba eka bhAvadhArI che. dareka pAse A sAhiba che paNa tene tenI oLakhANa thavI joIe. jeNe potAnA sAhebane oLakhI lIdho che te to mokSa pAme che. yathArthadRSTithI jotAM jJAnano bheda oLakhAya che, vAta aneka paNa tattva eka che. zrI cidAnaMdajI lakhe che, bAhya kriyA kare kapaTa keLave, phirake mahaMta kahAve, pakSapAta kabahuM navi choDe, unakuM kugati bolAve. jaba lage samatA kSaNuM nahi Ave, kapaTamukta bAhya AcaraNo athavA kriyAo karavAmAM Ave paNa pakSapAtano tyAga na thAya to mukti kyAMthI maLe? are durgati ja maLe. jJAnavimalasurijI paNa kahe che, jagaguru nirapakSa ko na dikhAya, ni25kha.. * apano a5no haDha sahu tANe, kaise mela milAya.. veda, purAnA sabahI thAke, terI kavana calAya... jagaguru potAnI jAtane jagataguru kahevarAvAvALApaNa niSpakSa dekhAtA nathI. sahu koI pota potAnA mata athavA haTha pramANe varte che. Ama karatAM tArI sAthe meLa kema bese.? che. zrI jJAnAnaMdajI kahe che, saba jaga nija gurutA ke kAraNa, madagaja upara ThAya, gyAna, dhyAna kachu jAne nahi, pote dharma batAya.. jagaguru cAra cora mila mulakane lUTayo, nahi koya nR5 dikhalAya, kinake AgaLa jAya pukAre, aMdho aMdha palAya.. jagaguru jagatanA mAnavI potAnI gurutAne kAraNe madonmatta banI beThA che. dharma dhuraMdharo vAstavika jJAna, dhyAna jANatA nathI. jethI krodhAdi cAra cora AvI zAMti sAmrAjaya jItI le che. hRdayanI A vedanA kone jaIne kahevI. AkhuM vizva aMdhAnukaraNa karI rahyuM che. AjanA dharmanetAo tathA tenA anuyAyIo AvI dayanIya dazAmAM jIvI rahyA che. he prabhu! tuM to dayAsAgara cho. tuM have mAro hAtha jhAla ane
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 anubhava rasa A duHkhanI gartAmAMthI ugArIne mArI nAvaDI pAra UtAra. mArI bAjI tuM saMbhALI le, to avaLI bAjI savaLI thaI jaze. he prabhu! padhArone bAjI sudhArI! AnaMdaghana prabhu hAtha pakaDe e A padanuM rahasya che. cetanA jyAM sudhI azuddhadazAmAM che tyAM sudhI tene sumati mATe mAna che. pote game teTalI azuddha hovA chatAM potAnI vAstavikadazAne jANatI hovAthI A padamAM teNe sumatine "mAyaDI" kahela che. - cetananI azuddhadazA te cetanAnI azuddhi che. mULa svarUpe baMne zuddha che. e dazAne paNa jANe che. paNa paryAyanI azuddhine kAraNe te duHkhI che. cetana tathA cetanAnA mAdhyamathI kavie vartamAna sthiti para prakAza pADayo che. dareka dharmamAM cAlatI aMdhAdhUMdhIne teozrIe khoLI khoLIne dRSTi samakSa rAkhI che. dharma khoTo nathI, dharma tattvamAM koI pharaka nathI. pharaka che mAnyatAmAM. - kavie A padamAM nagna satya kahyuM che. mata, darzana ane tIrthonuM rahasyodghATana karI kavi batAvavA mAMge che ke paramata sahiSNutA ati jarUrI che. AvI suMdara rahasyAtmaka vAto karI kavie gacchapaMthamAM saDAnuM oparezana karI saDo dUra karavA prayAsa karyo che. kavi AnaMdaghanajIe Ama to jANe potAnA jamAnAnuM vAstavika citra varNavyuM che paNa vastutaH AvI viSama, vicitra sthiti to dharma ane upAsanAnA kSetre anAdikALathI cAlI Ave che. kavie A vAstavika citra pUrI taTasthatAthI doryuM che. anuprAsa yukta yathArtha aucityapUrNa zabdonA laya sAthe kavie A padane evuM arthagAMbhIrya ApyuM che ke jo bhAva zAMta citte vicAravAmAM Ave to artha barAbara samajIne eno AsvAda kare to kavinA marmane barAbara pakaDyA vinA na rahe.
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ 309 anubhava rasa pada-49 . "raMva varaNo nAda re" yogIzrI AnaMdaghanajI mahArAje cetanA tathA cetananA vArtAlApa dvArA cetananuM zuddha svarUpa A padamAM jaNAvyuM che. cetanA pati viyoge atyaMta duHkhI che. te potAnA duHkhanI kahANI sumatine saMbhaLAvI rahI che. sarvajananA hRdayane sparzI jAya tevI ghaNI ja uttama ane rahasyabharI vAto kavie pada sAhitya dvArA lokonI AgaLa rajU karI che. dainika jIvananI vAtone ATalI UMcI bhUmikA para laI jaI kavie potAnI uccadazAnAM paNa darzana karAvyAM che. "soraThI rAga' mAM kavi A padamAM kahe che, kaMcana varaNo nAha re, mone koI melAvo, aMjana rekha na AMkhaDI bhAve, maMjana zira paDo dAha re...mone...|| cetana, sumatine vijJapti kare che ke te pati milana mATe ghaNAM pAse gaI, badhAne vAta karI paNa haju kAMI pariNAma AvyuM nathI. vaLI badhe niSpakSa rahevA mathI rahI che paNa tenuM kAMI cAlatuM nathI. cetanA kahe che ke mArA pati to zuddha suvarNa jevA malarahita che. mAre tene maLavuM che. tenA virahe to mane AMkhomAM aMjana AMjavuM paNa gamatuM nathI. zarIramAM virahadAha evo lAgyo che ke snAna karavAthI zarIranI garamI zAMta thavAne badale te vadhAre dajhADe che. have mane zArIrika koI kAmamAM rasa rahyo nathI. snAna karavuM. vastro paheravAM ke zuMgAra karavo mane e badhuM ja apriya lAge che. jyAre sItAnuM apaharaNa karyuM tyAre rAme je viraha anubhavyo hato te sahu jANe che. rAme jaMgalanAM pazu-pakSIne ja nahi, are! jhADa, pAna, phaLa, phUlane paNa pUchayuM hatuM ke koIe sItAne joI che? rAma "sIta' karatAM cAre bAju pharatA hatAM. ahIM cetanA paNa AvI ja sthiti anubhavI rahI che. A padamAM cetanane kaMcana varaNo kahyo che eTale jema suvarNa zuddha che tema cetana svabhAve to zuddha ja che. tenA AtmadravyanuM svarUpa traNa kALamAM paNa pharatuM nathI. AtmasvAmInI AMkhamAM aMjananI rekhA nathI. temanI AMkhonuM teja paNa judA ja prakAranuM che. tenI AMkho vaDe sarva vastu joI
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 310 zakAya che paNa mAyA - mamatAnA yoge te malina jaNAya che. jema jema rAga-dveSanI pariNati maMda thatI jAya che tema tema cetanasvAmInuM teja pragaTatuM jAya che. tethI cetanA kahe che ke he dharmadhyAna tathA zukladhyAna ! patine dhyAnamAM laI Avo. he mahAvrato ! yama -niyama AdikathI patine vizuddha karI mane pati sAthe besADo. he kSAyika samyaktva ! tuM mArA patine ahIM ghasaDI lAva. A rIte je maLe te darekane cetanA vijJapti kare che. The sakhI ! cetana vinA jJAnanI vAto ke jJAnano upadeza mane jarA paNa rucato nathI. zrI mokSamArgamAM prathama samyagdarzana ane pachI samyajJAna kahyuM che. jema ke sampAvarzana jJAna cAritrALI mokSamArga: mATe cetanA kahe che ke mane jJAnanI rekhA jeTalI vAto paNa pasaMda nathI. kAraNake te ghaNuM karIne nIce pADavAnuM kAma kare che to koI vakhata jJAnanI vAto zabdazAnI banAvI de che. mATe sarva prathama cetananuM milana thAya to mane zAMti thAya. zrI cidAnaMdajI mahArAja kahe che, jAzu jAI pUchIe to te apanI apanI gAve, mAraga sAcA kou batAve ? jenI pAse jaIne pUchuM chuM te badhAM pota-potAnI vAto kare che. mAro koI vicAra karatuM nathI. dharmanA vADAmAM loko baMdhAI gayA che. jyAre bharata cakravartIne cakraratnanI prApti thAya che tyAre eka bAju riddhi prApta thAya che to bIjI bAju bhagavAna RSabhadeva vanitA nagarImAM padhAryA che. samavasaraNa racAyuM che. baMne bAju lAbhanuM kAraNa hovA chatAM rAjA nirNaya kare che ke pahelAM prabhunA darzana pachI saMsAranA lAbhanI vAta. A rIte cetanA paNa cetananA milananA lAbhane jhaMkhe che. kavi bIjI kaDImAM kahe che, koI saNa jANe para mananI, bedana viraha athAe thara thara dehaDI dhuje mAharI, jima vAnara bharamAha re ... mone... / / 2 / / cetanA kahe che ke he sakhI ! mArA manamAM athAga vedanA che. te koNa jANI zake ? je koI svajana hoya, bIjAnA manane pArakhavAnI jenI pAse kaLA hoya te pArakAnA mananI vAta jANI zake che. paraMtu mArI dazA jANanArA koI nathI. vivedanAthI mAruM zarIra to dhrujI rahyuM che paNa mArI A dazAne jANanAra tathA jonAra koNa che?
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 311 anubhava rasa jagatamAM ghaNA jIvo evA che ke je mithyAtvanA gADha aMdhakAramAM paDayA che. tene bIjAnI dazA tathA tenA aMtaramana sudhI pahoMcavAnI kaLA nathI. ghaNA loko jJAnAvaraNIyakarmanA kSayopakSamathI bIjAnI bhASA dvArA ke vyavahAra vaDe vicArone jANI zake che. to vaLI koI evA mAnava hoya che ke kaDhe kAMI ane kare kAMI, kahevata che ke "mukhameM rAma, bagalameM chUrI" peTamAM kAtara rAkhI dhArmikatAno DhoMga karanArA lokono A duniyAmAM toTo nathI. ajJAnI loko emAM ja pUrNatA mAne che. AvI bAhyadazAmAM kadI paNa zuddhacetanA tathA cetanano saMyoga thato nathI tethI cetanAne athAga virahavedanA thAya che. paraMtu cetana - cetanAnA saMbaMdhathI ajJa jIvo cetanAnI pIDAne kyAMthI jANI zake ? to paNa cetananA svarUpane samajanArA ane AtmasvarUpanA lakSyavALA je koI svajana, jJAnIjana che te ja cetanAnI A dazAne jANI zake che sAcA jJAnIjano bahu ochA maLe. kRtrima dharmiSTha lokonAM te svajana, sagAM ke sajjana nathI. A traNeya artha mATe kavie "sayaNa" zabdano prayoga karyo che. dharmanA nAme DhoMgI lokone joIne, dharmanA bahAnA nIce svachaMdane poSanArA lokone joIne cetanA kahe che ke mAruM zarIra to tharathara dhrUje che. kAraNake cetana to jyAM tyAM rakhaDe che. AgrahI guruonI kapaTajALamAM phasAi kumArge paNa cAle che. vaLI mAyA mamatAnA parivAramAM teo Asakta banI jAya che. cetananI AvI dazA joIne temaja AtmasvAmIno prema kharekhara mArA mananI vicitradazA kare che. svAmInA virahathI ane temanAM atyaMta smaraNathI mArI dehalatA tharathara kaMpe che. jema "mare vArunuM zotam" koI vAMdaro bhramita thayo hoya ne te vAMdarAnA ToLAmAMthI chUTo paDI gayo hoya te jema thara thara kaMpe che tema huM paNa AtmapatinA viyoge tharathara dhrUjuM chuM. cetanA kahe che ke cetana svayaM duHkhI che ane bIjAne paNa duHkhI kare che. tethI ja cetanA, prastuta padanI trIjI kaDImAM kahe che, 3 deha na geha na neha na reha na bhAve na duhaDA gAha, AnaMdaghana vahAlo bAMhaDI sAhi, nizadina dharSaM uchAha re... mone...||3|| cetanA kahe che ke cetana vinA mane ghara, zarIra ke saMbaMdhIonA
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 312 saMbaMdho rAkhavA paNa gamatAM nathI. have mArAthI gama paNa khavAto nathI. gama khAvI kaThina lAge che. kAraNake Aja sudhI reTha pItI rahI to cetananAtha ATalA AgaLa nIkaLI gayA. A duHkhano DuMgara mArAthI upaDato nathI. cetanAne have potAnuM sthUla zarIra gamatuM nathI. duniyAno sthUla sneha kAMTAnI mAphaka khUMce che. loko dharmanA nAme mithyAtvano phelAvo karI rahyA che. mithyAAgrahI loko huM kahuM te sAcuM, bIjAnuM badhuM tadna khoTuM, AvuM mAnI te potAnA zarIramAM paNa samAtI nathI. ghaNA lokonI AvI sthiti jovAmAM Ave che. cetanA kahe che ke he AnaMdaghana prabhu ! mAro hAtha jhAlI mane ugAre to huM A paristhitimAMthI mukta banuM. cetana potAnA zuddha svarUpane oLakhe ane mithyAtvathI dUra rahe to mArAmAM anero utsAha Ave. cetana paudgalika dazAmAM che. tethI dharma kAryamAM 2sa Avato nathI. bhogavilAsa, dhana-vaibhavamAM odhasaMjJAthI dharma kArya karavAthI rasanI jamAvaTa thatI nathI paNa jo AtmasvarUpanuM lakSya baMdhAya to bhogakAryamAM visatA Ave. pariNAme tene saddavartanamAM tathA AtmaguNomAM rasa Ave. pachI to te vizuddhamArganAM sAdhana dharmo kare che. AvAM kArya karavAmAM tene eTalo badho utsAha Ave che ke sAmAnyadRSTivALAne evo utsAha Avavo durlabha to zuM azakya che. jIvanI jyAre AvI dazA Ave che tyAre AnaMdaghana prabhu hAtha pakaDe che. sAdhyanuM niraMtara lakSya rAkhI dRDha manobaLathI Atma vicAraNA karavA A padamAM kavie sUcana karyuM che. kavizrI AnaMdaghanajIe A padamAM cetananA mAdhyamathI loka jAgRti karavA prayAsa karyo che. samAjamAM cAlelI aMdhAdhUMdhI tathA ADaMbaro upara deDha prahAra karyo che. AtmArthIo AvA ADaMbarothI mukta rahI udAsIna 2he che. jema nAnuM bALaka athavA gAya ke bakarInuM baccuM tenI 'mA' thI chUTuM paDI jAya ane pachI 'mA' maLatAM AnaMda thAya che tema cetanAne AnaMdaghana svAmI svarUpI prabhu prApta thatAM te potAnI jAtane kRtakRtya mAne che. kavi AnaMdaghanajIe A padamAM virahiNI cetanAnI ukti varNavI che. virahiNInI vyathA to virahiNI ja jANe. pati virahamAM virahiNIne gharamAM ke bahA2mAM kazuM gamatuM nathI. tene zaNagAra sajavA gamatA nathI.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 313 anubhava rasa tenI kAyA karamAvA lAge che. tenI dehaDI tharathara dhrujavA lAge che. divasarAta teno talasATa tenA priyatama mATe hoya che. samyagdarzana pahelAMnI jIvanI AvI ja dazA hoya che. kavie e dazAnuM sacoTa varNana A padamAM karyuM che. 696969
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 314 pada-50 , , "anubhava prItama se manAtI" mumukSuAtmAnI aMtaravedanA kevI hoya che tathA samyakatva prAti pahelAnI kevI pIDA hoya che tenuM varNana anubhavIyogI zrI AnaMdaghanajI mahArAje potAnAM pado dvArA mumukSu AtmAo mATe karyuM che. prastuta padamAM cetanA anubhava mitrane kahI rahI che ke tuM cetanane kevI rIte manAvIza? kAraNe te to kAkIDA jevo che. te kyAreka lAla ke lIlo ke pILo to kALo raMga dhAraNa kare che. A rIte vidhavidha veza bhajavatA mArA bharathArane oLakhavo ghaNo muzkela che. "ghanAzrI rAga" mAM lakhAyelA A padano prAraMbha karatAM zrI AnaMdaghanajI kahe che ke: anubhava prItama vase manAlI ane china niradhana saghana china niramaka, samaka rUpa mnaasii...anu...||1|| cetanAe cetanane manAvavA bahu prayatna karyA. tene upAlaMbha ApIne paNa samajAvyo. are! nAnA bALakane dRSTAMtanA mAdhyamathI samajAve tema samajAvyo. bALaka na mAne to tenI mA kahe huM kUvAmAM paDI marI jaIza. AvA DarathI paNa bALaka samajI jAya che. tema cetanAe kAzIe karavata mukAvavAnI bIkathI samajAvyo chatAM haju te ThekANe Avyo nathI. eTale have nAnAM-nAnAM udAharaNo ApI samajAve che. A padamAM cetanane anubhava mitra zuM samajAve che te batAvavAmAM AvyuM che. cetana para anubhavano prabhAva che. tethI mithyAtvabhAvamAM paDela cetanane manAvavA anubhava taiyAra thAya che. cetanA ! anubhava mitrane kahe che ke he anubhava! tuM jANe che ke cetanamAM keTalI zakti che. tene keTalAya rUpa karatAM AvaDe che. tuM ene kyAM jaIne pakaDIza? atyAre to teo svazaktino dUra upayoga karI rahyAM che. mithyAtvabhAvathI bhramita thaI AtmAne kSaNika mAne che. chinameM zakra takra phuni chinameM, dekhuM kahata anAzI, visvana bIca Apa hitakArI, niradhana juTha khtaasii||2||
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 315 anubhava rasa cetanA kahe che ke he anubhava mitra!cetana kevAM kevAM rUpo dhAraNa kare che teno to tuM vicAra kara. teo koI vakhata devonA paNa svAmI evo indra bane che to vaLI kyAreka khATI thaI gayelI chAza bane che athavA kyAreka rAjA to vaLI kyAreka raMka bane che. ghaNIvAra moTA parivAravALo to kyAreka ekalo jaNAya che. koI vakhata UMcakuLamAM dekhAya che to koI vakhata nIcakuLamAM paNa cAlyo jAya che. AvA aneka vezo, rUpo, nAma, gotra karmanA AdhAre tathA vedanIya mohanIyakarmanA udaye bhogavavA paDe che. zAstra kahe che ke jagatamAM evI koI gati, jAti ke yoni nathI, evuM koI kuLa ke sthAna nathI ke jyAM jIva utpanna thayo na hoya. Ama eka vakhata nahIM anaMtavAra e ja sthAnamAM utpanna thayo che, kAraNa ke karma saMgI cetanane, karmayoge bhinna bhinna prakAranAM zarIra dhAraNa karavAM paDe che ane te prakAre AkRti ane prakRti banAvato phare che. na sA jAi na sA joNI, na taM kulaM na taM ThANaM, na jAyA na muA jatya, sattve jIvA annNtso| AtmA pharI kSaNavAramAM indranI jema IzvaratA dhAraNa karaze ane kaheze ke SaTravyamAM mArA jevo koNa? to vaLI chAza jevo pAtaLo ne narama paNa banI jAya che eTale ke ahaMkArarahita banI jAya che. Ama cetana avanavAM rUpo dhAraNa kare che. tenuM koI ThekANuM nathI. tenI eka sarakhI gati, kRti ke vRtti nathI. vaLI te avinAzI che, tema jJAnIjano kahe che. A baMne kema saMbhavI zake? he anubhava! tuM paNa avinAzI kahe che to te kevI rIte zakya che? AtmA potAnI vibhAva pariNatine kAraNe karmabaMdha karI judI judI gati, yonimAM paribhramaNa kare che. baMdhAyeluM karma phaLa ApI AtmAthI chUTuM paDI jAya che. paNa karmodaya thatAM jIva tene AdhIna banI jAya che jethI jIva navA karmabaMdha karato ja rahe che. karma ATha che. dareka karma potAno bhAva bhajave che. tethI AtmA atyAre jJAnadhana vihIna hovAthI nirdhana banI gayo che. nirdhanatAne kAraNe te khoTAM khAtA khatave che. eka to karmono karajadAra che ane devuM vadhArato jAya che tethI tenI pAse je thoDI paNa mUDI che te nAza pAmI jaze. appA naI veyaraNI, appA meM kuDa saamlii| appA kAma duhA gheNU, appA me nndnnvnnN||
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava 2sa 316 AtmA vetaraNI nadI samAna che. AtmA haLAhaLa kuTazAlmalI jhera jevo che. AtmA jo sIdho cAle to kAmadhenu gAya ane naMdanavana jevo che. AtmA ja badhuM che. svarUpa ramaNatAmAM AtmA sthira banI jAya to jema naMdanavana AnaMda karavAnuM krIDA sthAna che. tema AtmA paNa svayaM AnaMdabhavana banI jAya che. vibhAvabhAvane kAraNe te vetaraNI nadI tathA haLAhaLa jheratulya bane che. pote ja badhuM hovA chatAM te bIjA upara doSAropaNa kare che. e ja tenI vicitratA che. paNa mAyA-mamatAne kAraNe te khoTuM khAtuM khatave che ane te bhavasamudramAM DUbe che. jo dhArmika kriyAkAMDo satyasamajaNapUrvaNa ka2vAmAM Ave to karmanAza thaI zake che. paNa jo ADaMbara ke lokaprasaMzA mATe athavA yaza ke pratiSThAnI prApti mATe thatAM kAryone dharma mAnavAthI jIva durgatimAM cAlyo jAya che AtmalakSya thatI kriyA AtmaguNonI vRddhinuM kAraNa bane che. lokaprazaMsA mATe thatI kriyA AtmAnuM ahita karanAra che. pachI te prazasta ho yA aprazasta ho. dareka kAryano ka2nA2 to AtmA ja che. sAcA-khoTA khAtA khatavanAra AtmA ja che. cetana jo cetI jAya to sarva ciMtA TaLI jAya. have cetanA, anubhavane zuM kahe che te ApaNe joIe. " tuM hitu mero meM hitu terI, aMtarA kATi janAsI / AnaMdaghana prabhu Ana milAvo, nahitara karo dhanAsI anubhava / / 3 // cetanA, anubhavamitrane kahe che ke ke anubhava ! tuM mAruM hita Icche ane bhaluM thAya tevA kAryo kare che. tema huM paNa tAruM hita IcchanAra mitra chuM. tArA ahitamAM mAruM ahita samAyeluM che. ema samajI huM haMmezAM tArI sAthe rahuM chuM. ApaNe paraspara ekabIjAnA hitaciMtaka chIe to paNa mArI tArI vacce aMtara zuM che te tuM ja kahe zuM. mAre tane vAraMvAra kahevuM paDe ke tuM mArA prabhune samajAva. mAre zuM tane vAraMvAra vinaMtI karavI paDe ? e badhuM to pArakA pAse karavuM paDe chatAM paNa huM tane kahuM chuM ke mAro ane teno vira kema hoya ? he anubhava ! cetananI ane tArI eka gAMTha che mATe ja tane kahuM chuM ke mAruM A kAma karI ApavuM te tAro mitradharma che. anubhavajJAna thayA pachI cetanajI avazya samatAnA maMdire padhAre che. cetana sanmArge Ave
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 317 anubhava rasa eTale cetanAnI vizuddhi thatI jAya che. teno paNa anubhava thAya che. A rIte eka bAju cetanA che to bIjI bAju samatA. tyAre anubhava e baMnene sahayogI ane hita karanAra che. paNa khedanI vAta e che ke cetana vibhAvadazAmAM bhayaMkara duHkha bhogavI rahyo che tethI huM tene samajAvI potAnAM AnaMdasvarUpano anubhava karAva. te svayaM cidAnaMda svarUpI che. basa ATaluM kAma karI Apa ane jo na karavuM hoya to cAlato thA tane mArI vedanAnI jANe ke kAMI asara ja nathI. tuM to jANe sAva purUSArtha hIna thaI gayo che. AtmAne anubhavajJAna thAya tyAre te samatAnI najIka jai zake che ane samatAnI najIka jatA tenI cetanA vizuddha, vizuddhatara thatI jAya che. jo anubhava hoya to samatA banI rahe che. anubhava ane samatAne bahu najIkano saMbaMdha che. baMnene kArya-kAraNarUpa sneha saMbaMdha che. A padano bhAva che ke anubhava dvArA samatA prApta karavI ane cetanajIne potAnuM sahaja svarUpa pragaTa karavuM. deva maMdiromAM chelle vadhAI gAvAno rivAja che. paNa e vadhAI lagabhaga "dhanAzrI rAga'mAM hoya che. sArAMza e nIkaLe che ke A kAryakrama paNa pUrNa thayo gavaiyAo paNa chevaTe dhanAzrI gAya che. atyAra sudhI je AtmAnuM varNana karyuM che te to bahirAtmA che. eTale e parapariNatine potAnI mAne che. paudgalika bhAvomAM lolupatA rAkhI upara uparanI bAhyakriyAmAM ghelo thaI jAya che. A bahirAtmAne samajAvavuM to kaThina che. paNa bahirAtmamAMthI mukta banI aMtarAtmAne jAgRta karI paramAtmabhAvane vicAravAnI jarUra che. cetanA, anubhavane eTalA mATe vinave che ke te cetanane samajAvI zake evuM tenAmAM sAmarthya che. cetanA kahe che ke AtmarAma evA mArA bharatAra mane meLavI Apo. jo na meLavI zako to tame paNa dhanyAsI karo. eTale kaLAvaMta gAnArane zIkha devI hoya to tene kahevAmAM Ave che ke dhanyAsI karo. eTale tamane zIkha che. have ame pote ja tene manAvI laIzuM arthAt cetanane manAvavA tame prayatna karo cho te sAruM che nahi to tamane phAve tyAM jaI zako cho. karmAdhIna cetananI bahirAtmabhAvane kAraNe anekavidha UMcI-nIcI
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava rasa 318 avasthA thAya che. AtmAmAM jyAre aMtarajJAna athavA anubhavajJAna pragaTe tyAre bahirAtmabhAva chUTI jAya che. A sthitimAMthI bahAra AvavA anubhavajJAna sarva prathama jarUrI che. anubhavajJAna e AtmAnuM amRta che. anubhavajJAna vaDe aMtarAtmabhAvamAM laya banI, paramAtmabhAva pragaTa thAya che. paMDitazrI banArasIdAsa anubhavano mahimA samajAvatAM kahe che, anubhava ciMtAmaNi ratana, anubhava he rasakUpa anu bhava mAraga mokhako, mokha sarUpa, anubhava ke 2sako rasAyana, kahata jaga anubhava abhyAsa pahe, tIra thakI Thaura hai anu bhava keli yahe, kAmadhenu citrAvalI anu bhavano svAda paMca amRta ko kora hai; AvA anubhavajJAnane barAbara samajavuM pachI tenA para ciMtana, manana karatAM parabhAva haTI jAya che ane svabhAva tarapha dRSTi thAya che. svabhAvamAM jo eka muhUrta sthiratA AvI jAya to mokSa kAMI dUra nathI. bIjAne jANatAM pahelAM pote potAne jANavA prayAsa karavo. A viSayamAM zrI cidAnaMdajI kahe che, ApaNuM Apa kare upadeza jazuM, ApakuM Apa sumAraga ANe, ApaNuM Apa kare sthira dhyAnameM, ApakuM Apa samAdhimeM tANe, Apa thaI jaga jALathI nyAro japuM, Apa svarUpameM Apa samAve, Apa taje mamatA, samatA ghara, zIlasuM sAco saneha jagAve A rIte cetanane je kAMI karavAnuM che te bahAramAM kAMI karavAnuM nathI. je karavAnuM che te aMdaramAM ja karavAnuM che. te "sva" mAM che. te sva'mAMthI maLaze. jo "sva" mAM citta dharaze to "sva"mAM "sva" Tharaze. "sva" mAM lInatA AvatAM anubhavajJAna prApta thaze. jIvamAM jema jema samatA Avaze tema tema karmanirjarA thatI rahe che ane navA karmabaMdha aTake che. cetananI vizuddhi thatAM, cetanAnI vizuddhi thAya che. anubhavamAM eTalI tAkAta che ke te cetanane ThekANe lAvI zake che. kAraNake anubhava cetanano zvAsa ane prANa che. yathArtha dRSTithI vicAratAM parapariNatimAM paNa cetananI sAthe anubhava to che ja chatAM paNa cetanA anubhavane kahe che ke tuM cetanane
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ 319 samajAva. anubhava rasa paramAtmA papipAsu zrI AnaMdadhanajI mahArAje A padamAM sarva padono nicoDa ApI dIdho che. anubhavajJAnanuM jeNe rasapAna karyuM che te jarUra amara bane che. cetanAnA mAdhyamathI cetananA akhaMDa saccidAnaMda svarUpane prAkSa karavA kavi preraNA kare che. je AnaMdaghana rasa pIvA kaTibaddha thAya che te anaMta AnaMdasAgaramAM Atmanimajjana karI, AnaMda UrmiomAM kallola kare. cetanane meLavavA mATe anubhavanI anivAryatA keTalI badhI che te paNa A padamAMthI sUcita thAya che. kavi AnaMdaghanajI avadhUta hatA chatAM jIvananAM sthUlavyavahAranuM emanuM avalokana paNa vAcakane Azcaryacakti karI nAMkhe evuM hatuM. e A pada ane bIjA keTalAMka padonuM avalokana karatAM jaNAya che. \
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanAnI pahelI zarata huMpaNAno ane mArApaNAno tyAga che. ahaM tva ane | mamatvanA mohane mArIne ja A mArge AgaLa vadhI zakAya che.) sAdhaka AnaMdaghana to potAnA | prItama RSabha jinezvara sAthe | prIta lagADIne beThA che. A prIta evI che ke je ekavAra jAge to janmAMtareya jatI nathI. e Adi anaMta che, jeno AraMbha che, paNa cheDo nathI. je ekavAra baMdhAya to mRtyu ke kALanAM baMdhano paNa ene chedI zakatAM nathI. prabhu pratyenI AvI prItamAM laganI lagADIne beThelo sAdhaka potAnI jAtanuM to paramAtmAmAM kyAranoya vilopana karIne beTho hoya che. - padmazrI kumArapALa desAI |
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ avadhuta yogI AnaMdaghanajI