Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगबारसूत्रे पल्लवग्राही त्वरितग्राही भवति । तेषां परिषद् दुर्विदग्धा । इत्येवमुक्तरीत्या त्रिविधा परिषद् विज्ञेया । इहाद्ये उभे अनुयोगाहें, तृतीया तु अनुयोगानीं । एतत्सर्वमुक्त्वा सूत्रार्थों वक्तव्यः । इत्येवमनुयोगस्य द्वादश द्वाराणि वक्तव्यानि भवन्ति । सूत्रकारस्तु शेषाणि द्वाराण्युपलक्षयितुं 'कस्य शास्त्रस्यायमनुयोगः ?' इति सप्तमं द्वारं चेतसि निधाय "जइ सुयनाणरस उद्देसो' इत्यारभ्य 'इमं पुण पट्ठवणं पडुच्च आवरसगरस अणुओगो' इति यावदुक्तवान् ॥मू० ५॥ को विशिष्ट तत्त्वज्ञानी मान बैठे हैं और समझाने पर भी जो अपने झूठ आग्रह को छोडते नहीं हैं ऐसे व्यक्ति दर्विदग्ध कहे गये हैं। इन की सभा का नाम दुर्विदग्ध सभा है । इस प्रकार इन तीन सभाओं में से आदि की दो सभाएं तो अनुयोग के योग्य हैं, परन्तु जो तीसरी सभा है वह अनुयोग है वह अनुयोग के योग्य नहीं हैं ।
यह सब अनुयोग से लगता हुआ विषय पहिले कहकर अनुयोगाचार्य को सूत्रार्थ का कथन करना चाहिये । इस प्रकार ये अनुयोग के १२ द्वार हैं। इन बारह द्वारों को अनुयोगाचार्य के विषय कहना चाहिये। सूत्रकारने यद्यपि इन १२ द्वारों का यहां कथन नहीं किया है तो भी उन्होंने शेष द्वारों को उपलक्षित करनेकेलिये “कस्य शास्त्रस्य अयम्-अनुयोगः" इस सप्तमद्वार को चित्त में रखकर-"जइ सुयनाणस्स उदेसो' यहां से प्रारंभ करके "इमं पुण पट्ठवणं पड्डुच्च आवस्सगस्स अणुओगो' यहां तक कहा है। स्थिर परिपाटी
છતાં પણ પિતાના દુરાગ્રહને છેડતા નથી, જેઓ જ્ઞાની પુરુષની વાત સમજવાને પણ તત્પર નથી એવાં પુરુષને દુવિદગ્ધ કહે છે અને એવા પુરુષની સભાને દુર્વિદગ્ધ પરિષદ કહે છે. આ ત્રણ પ્રકારની જે પરિષદે કહી તેમાંની પહેલા બે પ્રકારની પરિષદે તે અનુગને પાત્ર ગણાય છે, પણ ત્રીજા પ્રકારની જે દુવિધ પરિષદ છે, તેને અનુયેગને પાત્ર ગણું નથી, અનુયોગને લગતું આ બધું કથન સૌથી પહેલાં કરવું જોઇએ. ત્યારબાદ જ અનુગાચાર્યું સૂત્રાર્થનું કથન કરવું જોઈએ. આ પ્રકારના તે અનુયેગના ૧૨ દ્વાર છે. તે બાર દ્વારેનું અનુગાચાર્યો શિષ્ય આગળ કથન કરવું જોઈએ. જો કે સૂત્રકારે બે ૧૨ દ્વારેનું કથન અહીં કર્યું
थी, छतi पY मान द्वाराने मक्षित ४२निमित्त "कस्य शास्त्रस्य अयम् अनुयोगः" "४या सूत्रने! ॥ अनुयाय छ,” मा सातमा नेयमा पा२५ ४शने “जइ सुयनाणस्स उद्देसो" मा सुत्रपाथी २३ ४२ "इमं पुण पट्ठवणं पडुच्च आवस्सगस्स अणुओगो' या सूत्रपाठ ५-तनु ४यन यु छे. "५२ परिपाटी" मा विशेष
For Private and Personal Use Only
