________________
પૂર્વભવો સાંભળવા દ્વારા મહસેન રાજાને વૈરાગ્યની પ્રાપ્તિ
૨૫ તથા ભાવી જન્મ અંગે પૂછયું. (૩૫૯) તેઓએ પણ અતિ તીવ્ર અસંખ્ય દુખેથી ભરેલા હાથી વગેરેના પૂર્વભવે કહ્યા અને ભાવી રાજાનો વર્તમાન ભવ પણ કહ્યો. (૩૬૦) તે પછી બે હાથ જોડીને તે નેહપૂર્વક “હે સુભગ! આ છેલ્લી પ્રાર્થના તું નિષ્ફળ કરીશ નહિ.” (૩૬૧) એમ કહીને મને કહ્યું કે-જ્યારે હું મહાવિષયના રાગથી મૂઢ એ રાજા બનું, ત્યારે તું આ હાથી વગેરેના ભવે (સંભળાવવા) દ્વારા મને પ્રતિબંધ કરજે. (૩૬૨) (કે જેથી) પુનઃ પાપસ્થાનમાં આસક્ત હું જૈનધર્મને સારભૂત ચરિત્રથી રહિત દુઃખની વસતિરૂપ દુર્ગતિઓમાં ન પડું. (૩૬૩) તારી પ્રાર્થના મેં સ્વીકારી, તું ચ, અહીં) રાજા થયો અને તે ( દેવી) કનકાવતી નામે તારી સ્ત્રી થઈ. (૩૬૪) પ્રાયઃ સુખી જીવે ધર્મની વાત સાંભળે તો પણ ધર્મને ઈચ્છતા નથી. (તે કારણે તને અતિ) દુઃખથી પીડીને મેં આ વૃતાન્ત કહ્યા. (૩૬૫) તેથી હું તારે તે મિત્ર છું, તું તે (દેવ) છે અને આ (કહ્યા તે) તારા ભવે છે. હવે પછી મહાભાગ! જે બહુ હિતકર હોય તે કર! (૩૬૬) દેવે જ્યારે એમ કહ્યું, ત્યારે મહસેન રાજા પિતાના સઘળા પૂર્વજન્મનું સ્મરણ કરીને, મૂચ્છથી આંખો મીંચીને અને ક્ષણવાર ઉંઘતાની જેમ ( ચેષ્ટારહિત) થયે. (૩૬૭) તે પછી શીતળ પવનથી ભાનમાં આવેલા રાજા (મહસેન) બે હાથ લલાટે જોડીને, આદરપૂર્વક પ્રણામ કરતે દેવને કહેવા લાગ્યું કે-(૩૬૮) હે સુભગ ! સ્વીકારેલી કબૂલાતનો ભાર વહન કરીને (વચન પાળીને) અહીં આવેલા તે કેવળ સ્વર્ગને નહિ પણ પૃથ્વીને પણ શોભાવી છે. (૩૨૯) જે કે તારી પ્રેમભરી વાત્સલ્યતાના (બદલામાં) ત્રણલેકટની સંપત્તિ)નું દાન પણ તુચ્છ છે, તે પણ તું એ કહે કેહું કયી રીતે તારે પ્રત્યુપકારી થઈ શકું? (બદલે વાળી શકું ?) (૩૭૦) દેવે કહ્યું કે
જ્યારે તું શ્રી જિનેશ્વરદેવના ચરણકમળમાં દીક્ષા સ્વીકારીશ, ત્યારે હે રાજન ! નિઃસંશય તું પ્રત્યુપકારી (અણુમુક્ત) થઈશ. (૩૭૧) તે પછી “હું એમ કરીશ” એમ બોલતા શુદ્ધ સમ્યક્ત્વને પામેલા રાજાને તેના ઘેર પહોંચાડીને દેવ જેમ આવ્યો હતે તેમ ( સ્વર્ગમાં) ગયે. (૩૭૨) રાજ પણ સ્વ–સ્વ સ્થાને રહેલા સુભટો, હાથી, ઘોડાઓ, મહેલ અને રાણીને જોઈને મનમાં આશ્ચર્ય પામેલો વિચારવા લાગ્યું કે-(૩૭૩) અહો ! દેવોની શક્તિ ! તેં ઉપદ્રવ દેખાડીને પુનઃ તે રીતે ઉપશમ પમાડે (શાન્ત કર્યો), કે જેને નજરે જોનાર મનુષ્ય પણ સમજી (માની) શકે નહિ. (૩૭૪) એવા અતિ સામર્થ્યથી સુંદર દેવભવનું સ્મરણ કરીને પણ હે જીવ! તારી મતિ મનુષ્યનાં (તુચ્છ) કાર્યોમાં કેમ રાગ કરે છે? (૩૭૫) અથવા તે નિર્લજજ ! વમન અને પિત્ત વગેરે અશુચિવાળા અને દુર્ગંધભરેલા મેલથી સડી જનારા ભેગમાં તને રાગ કેમ પ્રગટે છે? (૩૭૬) અથવા ક્ષણભંગુર રાજ્ય અને વિષયેની ચિંતા છોડીને તું મોક્ષના (એક પરમ) હેતુભૂત આવું કેમ ઈચ્છતે નથી ? કે (૩૭૭)
તે ઉત્તમ દિવસ ક્યારે આવશે, કે જે દિવસે સર્વસંગ(રાગ)ને તજને ઉત્તમ
