________________
૨૪o
શ્રી સંગરંગશાળ ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ: દ્વાર બીજું જેના વિના (ક્ષપક) સમ્યગ્ર સમાધિને ન પામે, તે અનુશાસ્તિને કંઈક માત્ર જણાવાય છે. (૪૩૧૩) (ક્ષમાપના) પછી એકાગ્રતાથી યથાવિધિ સર્વ ધર્મવ્યાપારમાં પ્રતિદિન ઉદ્યમવાળા, વધતા વિશુદ્ધ ઉત્સાહવાળા, શાસ્ત્રરહસ્યના જાણ, સાધુને યોગ્ય સમસ્ત આચારોને સ્વયં અખંડ આચરતા અને શેષ મુનિઓને પણ તે પ્રમાણે જણાવતાં, એવા પિતાના પદે સ્થાપેલ નૂતન આચાર્યને અને સંયમમાં રક્ત એવા સમગ્ર ગચ્છને જોઈને, તે પૂર્વે કહેલો, અનુપકારી પણ બીજાઓને અનુગ્રહ કરવામાં અતિ લીન ચિત્તવાળા, મહાસત્વશાળી અને સંવેગથી ભરેલા હૃદયવાળા તે મહાત્મા પૂર્વસૂરિ તેની અનુમોદના કરે અને અતિ પ્રસન્ન મનવાળા તે સૂરિ ઉચિત સમયે કેવી રીતે શિખામણ આપે તે કહે છે. મોટા ગુણના સમૂહની વૃદ્ધિ અને પુષ્ટિ વડે જેમાંથી કુબુદ્ધિરૂપ મેલ ધોવાઈ ગયો છે તેવી, પંડિતોના મનને સંતોષ આપનારા પ્રશમને ઝરતી, અતિ સ્નેહથી યુક્ત, સંદેહ વિનાની, (અર્થ થી) ગંભીર, સંસાર પ્રત્યે વૈરાગ્યને પ્રગટાવનારી, પાપરહિત, મોહ(અજ્ઞાન) રહિત, કથનીય વિષયને ગ્રહણ કરાવનારી, દુરાગ્રહની નાશક, મનરૂપી અને ધર્મની સોટી(ચાબૂક) તુલ્ય, મધુરતાથી ક્ષીર, મધના મહિમાને પણ જીતનારી (અતિ મધુર ) અને સાંભળનારના અસ્થિમજજાને પણ રંગે તેવી હિતશિક્ષા (નૂતન) સૂરિને અને પિતાને ગચ્છને આપે. (૪૩૧૪ થી ૨૦) (હવે તે શિખામણનું સ્વરૂપ કહે છે કે-) હે દેવાનુપ્રિયે! તમે જગતમાં ધન્ય છે, કે જે આ જગતમાં અતિ દુર્લભ એવું આર્યદેશમાં મનુષ્યપણું પ્રાપ્ત કર્યું. (૪૩ર૧) વળી સ્નેહી (સ્વજને નેકરે વગેરે ) મનુષ્યોથી ભરેલા (ઉત્તમ) કુળમાં જન્મ, પ્રશસ્ત જાતિ તથા સુંદર રૂપ, સુંદર બળ, આરોગ્ય અને દીર્ઘ આયુષ્ય, વિજ્ઞાન, સદ્ધર્મમાં બુદ્ધિ, સમ્યક્ત્વ અને અખંડ (નિરતિચાર) શિયળને (તમે) પ્રાપ્ત કર્યું છે. આ પુયને સમૂહ નિપુણ્યકેને કઈ રીતે પ્રાપ્ત થત નથી. (૪૩૨૨-૨૩) એમ સર્વની સામાન્ય રૂપમાં ઉપબૃહણા કરીને તે પછી પહેલાં આચાર્યને શિખામણ આપે. જેવી કે- (૪૩૨૪) હે સપુરુષ ! તું સંસારસમુદ્રથી તારનારી ઉત્તમ ધર્મરૂપી નાવડીને નિયમક (કર્ણધાર) છે, મોક્ષમાર્ગમાં સાર્થવાહ છે અને અજ્ઞાનથી અંધ જને નેત્રતુલ્ય છે. (૪૩૨૫) અશરણ એવા ભવ્ય ઇવેનું શરણ છે અને અનાથને નાથ છે, તેથી તે સત્યરુષ! તને ગચ્છના મોટા ભારમાં જોડ્યો (ઉપડાવ્ય) છે. (૪૩ર૬) હે ધીર ! સર્વોત્તમ ફળના (તીર્થકર નામકર્મના) જનક એવા આ સર્વોત્તમ (સૂરિ) પદને, અક્ષય સુખરૂપ મોક્ષને પામવા માટે છત્રીશ ગણરૂપી (ધર્મરથની) બૂરાને ધારણ કરવામાં ધીર, વૃષભતુલ્ય અને પુરુષમાં સિંહ, એવા શ્રી ગૌતમ (ગણધર) વગેરેએ વહન કર્યું છે, જેથી નિર્મળ બુદ્ધિવાળા તારે પણ તેને દઢ રીતે ધારણ કરવું. (૪૩ર૭-૨૮) (કારણ કે-) ધન્ય પુરુષને આ પદ અપાય છે, ધન્ય પુરુષો એને પાર પામે છે (સફળ કરે છે અને એને પાર પામીને તેઓ દુઃખના પારને (અંતને) પામે છે. (૩૨૯) આનાથી પણ એક બીજું પદ સમગ્ર જગતમાં
