________________
૩૩૦
શ્રી સંગરંગશાળા ગ્રન્થને ગુજરાતી અનુવાદ દ્વાર ચોથું તે સર્વને (ત્રણેયને) વેશ્યાઓના હાથમાંથી છોડાવીને તેઓની સાથે પોતાના નગર તરફ (પાછા) ફર્યા. (૫૮૫૯) સમુદ્રમાં આવતા તેઓને આવી ચિંતા પ્રગટી કે-અકૃત્યકારી (અમે) સ્વજનેને મુખ કેવી રીતે દેખાડીશું ? (૫૮૬૦) એમ સંક્ષેભને કારણે લજજાથી બે વિદેશમાં ગયા અને તેમની માતાઓ ત્યાં જ સમુદ્રમાં પડીને મરણ પામી. (૧૮૬૧) તે અણુવ્રતધારી (શ્રાવકપુત્ર) માતાને લઈને પોતાના નગરે ગયો અને (સર્વ) વ્યતિકર જાણીને નગરલકોએ તેની પ્રસંશા કરી. (૫૮૬૨) એ સાંભળીને હે સુંદર ! પરમતત્વના જાણ પુરુષને ભયજનક એવા અબ્રહ્મને તજી દે અને આરાધનાના એક મનવાળે તું બ્રહ્મચર્યને ભજ ! (૫૮૬૩) એમ મૈથુન નામનું ચોથું પાપસ્થાનક કહ્યું. હવે પાંચમા પરિગ્રહ પાપસ્થાનકને જણાવું છું. (૫૮૬૪)
૫. અનુશાસ્તિના પહેલા અઢાર વાપસ્થાનકદ્વારમાં પાંચમું પરિગ્રહપા પાસ્થાનક-આ પરિગ્રહ સઘળાં પાપસ્થાનકોરૂપી મહેલને મજબૂત પામે છે અને સંસારરૂપી ઊંડા કૂવાની ઘણી સીરાઓને ( નીકેનો પ્રવાહ છે. (૫૮૬૫) પંડિતોથી નિદિત ઘણા કુવિકલ્પરૂપ અંકૂરોને ઉગાડનારો વસંત્સવ છે અને એકાગ્રચિત્તતા રૂપી વાવડીને (સૂકાવનારો) ગ્રીષ્મત્રતુની ગરમીને સમૂહ છે. (૫૮૬૬) જ્ઞાનાદિ નિર્મળ ગુણરૂપ રાજહોના સમૂહને (વિનભૂત) વર્ષાઋતુ છે અને મોટા આરંભરૂપ મોટી ધાન્યની નીપજ માટે શરદત્રાતુનું આગમન છે. (૫૮૬૭) સ્વાધીનતાના (સ્વાભાવિક) આનંદરૂપ વિશિષ્ટ સુખરૂપ કમલિનીના વનને (બાળનાર) હેમંતઋતુ છે અને અતિ વિશુદ્ધ ધર્મરૂપ વૃક્ષનાં પત્રને નાશ કરનાર શિશિરઋતુ છે. (૫૮૬૮) મૂચ્છરૂપી વેલડીને અખંડ મંડપ છે, દુઃખરૂપી વૃક્ષોનું વન છે અને સંતોષરૂપ શરદને ચંદ્રને (ગળનાર) અતિ ગાઢ દાદાવાળું રહનું મુખ છે. (૫૮૬૯) અત્યંત અવિશ્વાસનું ભાજન છે અને કષાયોનું ઘર છે. એ પરિગ્રહ દુખે ટાળી શકાય તેવા ગ્રહની જેમ કોને નડતો નથી? (૧૮૭૦) એ કારણે જ બુદ્ધિમાનો ધન, ધાન્ય, ક્ષેત્ર (છૂટી જમીન), વાસ્તુ (મકાનો), રૂપું, સોનું, ચૌપદ (પશુ વગેરે), દ્વિપદ (કરાદિ) અને (અપદરાચરચીલું) એ (નવવિધ) વસ્તુઓમાં નિત્ય પ્રમાણ (નિયમ) કરે છે. (૫૮૭૧) અન્યથા (દિનજહિછાત્ર) યથેચ્છ છૂટ આપેલી, અતીવ કટ્ટે રોકાય તેવી સ્વ-પર મનુષ્યને ( દિચ્છા=) દાન કરવાની ઈચ્છાને રોકનારી અને (જઈ=) જગતમાં જય પામેલી આ ઈચ્છા કઈ રીતે કષ્ટથી પૂરાય છે ? (અર્થાત્ પૂરાતી નથી.) (૫૮૭૨) કારણ કે-આ સંસારમાં જીવને એકસોથી, હજારથી, લાખથી, કોડથી, રાજ્યથી, દેવપણાથી અને ઈન્દ્રપણાથી પણ સંતોષ નથી. (૫૮૭૩) કડી વિનાનો રાંકડી કેડીને (ઈચ્છે છે) અને પછી કોડી પામેલો રૂપિયાને ઇચ્છે છે, તેને મેળવીને (દમંત્ર) સેનામહોરને ઈચ્છે છે, (૫૮૭૪) તેને પામેલે વળી તેમાં એક એકની ઉત્તરોત્તર વૃદ્ધિથી યાવત્ સ સેનામહારને ઈચ્છે છે, તેને પામેલે હજારને અને હજારવાળો લાખને ઈચ્છે છે. (૫૮૭૫)
