________________
રૂપમદ વિશે કાદીના બે ભાઈઓને પ્રબંધ દિવસે ગુમાવવાનું કેમ કરે છે? જે એ રીતે પણ (અપરણિત) રહેવા ઈચ્છે છે, તો સાધુ બન! (૬૬૮૯) સરળ સ્વભાવપણાથી તેણે કહ્યું કે-મિત્ર! એ સાચું છે, પણ સંસારમાં સ્ત્રીની પ્રાપ્તિમાં બે હેતુઓ હોય છે. એક મનુષ્યના મનને હરે તેવું રૂપ અથવા અતિ વિસ્તૃત (મેટી) લક્ષ્મી, એ બંને પણ દુર્ભાગ્યવશ મને મળ્યાં નથી. (૬૬૯૦-૯૧) એમ છતાં હવે તેવી બુદ્ધિદ્વારા સ્ત્રીની પ્રાપ્તિ જે સંભવિત હોય તો તે તું જ કહે, તને બે હાથ જોડીને પ્રણામ કરું છું. (૬૬૨) તેણે એમ કહેવાથી ધનરક્ષિતે કહ્યું કે-હે મિત્ર ! તું નિશ્ચિત રહે, એ વિષયમાં હું (ભલિસ્તામિક) સાંભળી લઈશ. (૬૬૪) ધનથી, બુદ્ધિથી, પરાક્રમથી, અન્યાયથી કે ન્યાયથી વધારે શું? જેમ તેમ (પણ) તારા વાંછિત અર્થને (સિદ્ધ) કરીશ. (૬૬૯૪) તેણે કહ્યું કે-કંઈ પણ કર ! નિષ્કપટ પ્રેમવાળે તું (મિત્ર) હેતે છતે આજથી મારું દુઃખ તને આપીને હું સુખી થયા. (૬૯૫) તે પછી ધનરક્ષિતે તેને તુલ્ય રૂપ-વૈભવવાળી કુબેર શેઠની પુત્રીને દૂતી મારફત કહેવરાવ્યું કે-જે તું વિકલ્પને છોડીને હું જે કહું તેને સ્વીકારે, તો તને હું કામદેવ સરખા રૂપવાળો પતિ આપું. (૬૬૯૬-૯૭) તેણીએ કહેવરાવ્યું કે-નિશંકપણે આદેશ કરો (હું રવીકારીશ) ! પછી તેણે જણાવ્યું કે આજ રાત્રે કોઈ પણ ન જાણે તેમ તું મુકુંદના મંદિરે આવજે, જેથી તેની સાથે હું સારી રીતે તારે વિવાહ ગોઠવીશ. તેણીએ (તે) સ્વીકાર્યું. પછી સૂર્ય આથમતાં, કોયલના કંઠ જેવા કાળા અંધકારનો સમૂહ ફેલાતાં અને પ્રતિક્ષણ શેરીઓ (મનુષ્યના) સંચારહિત થયે છતે, પરણવાને ઉચિત સામગ્રીને ઉપાડેલા, પરમ હષિત મનવાળા ધર્મદેવની સાથે તે ત્યાં મુકુંદના મંદિરે ગયે. (૬૬૯૮ થી ૬૭૦૧) તે કાળને (લગ્ન) ઉચિત વેશથી સજેલી તે પણ ત્યાં આવી. પછી સંક્ષેપથી તેઓનો લગ્નવિધિ કર્યો. (૬૭૦૨) પછી હર્ષિત થએલા ધનરક્ષિતે દીપકને સામે ધરીને કહ્યું કે-હે ભદ્રપતિનું (તારામેf=) નેત્રદર્શન કર ! (૬૭૦૩) પછી લજજાવશ સ્થિર નજરવાળી તે જ્યારે મુખને લેશ ઊંચું કરીને દીપકના પ્રકાશથી જેવા લાગી, ત્યારે હેઠના છેડે લાગેલા મેટા દાંતવાળું, અત્યંત ચીપટા નાકના છેડાવાળું, હડપચીની એક બાજુ ઊગેલા કેટલાક બીભત્સ કઠોર રામવાળું, ઘુવડના જેવા નેત્રોવાળું, મુખમાં પેઠેલા (કૃશ) લમણવાળું, તિચ્છી સ્થિર રહેલી ધૂપરેખા જેવી ભ્રમરવાળું, મસીતુલ્ય (શ્યામ) કાતિવાળું, એવું તેનું મુખ નજરે પડયું. તેણીનું મુખ પણ તેના તે તે ગુણથી તુલ્ય હતું, માત્ર તેનાથી રામરહિતપણાનો જ ભેદ હતો. (દાઢી, મૂછ કે શરીરે રૂવાટાં ના હતાં.) (૬૭૦૪ થી ૬) પછી તૂત ડોક વાળેલા પોતાના મુખને અવળું કરીને તેણીએ કહ્યું કે-હે ધનરક્ષિત ! નિચે તે મને ઠગી. (૬૭૦૮) કામદેવ જે કહીને (પિસલ=) પિશાચતુત્ય પતિને કરતા તે મારા આત્માને યાવચંદ્ર અપયશથી લેપ્યો (કાળો કર્યો) છે. (૬૭૦૯) ધનરક્ષિતે કહ્યું કે-મારા પ્રત્યે કેપ ન કર, કારણ કે-વિધાતા જ સરખાની સાથે સરખાને જડે છે, તેમાં મારે શું દેષ છે? (૬૭૧૦) પછી તીવ્ર ગુસ્સાથી દાંતના છેડાથી
