________________
શ્રી સંવેગરંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર જેવું ત્યારે મંથર) વાગોળતા પિતાના બળદોને પ્રભુની પાસે જોયા. (૮૬૭૦) (તેથી) “નિચે દેવાયે હરણ કરવા આ બળદોને (નૂમિય=) છૂપાવીને રાખ્યા હતા, અન્યથા મેં ઘણું પૂછવા છતાં કેમ ન જણાવે?” (૮૬૭૧) એમ કુવિકલ્પવશ પ્રગટેલા તીવ્ર ક્રોધવાળો તે વાળ સખ્ત આક્રોશ (તિરસ્કાર) કરતે પ્રભુને મારવા આવ્યા. (૮૬૭૨) એ પ્રસંગે સૌધર્મેન્દ્ર અવધિજ્ઞાનથી પ્રભુની તેવી અવસ્થાને જોઈને, ભયભીત (અથવા તર્ક-વિતર્ક યુક્ત) મનવાળે તૂર્ત (સ્વર્ગથી) નીચે આવ્યો અને (૮૬૭૩) ગોવાળને સખ્ત તિરસ્કાર કરીને, ત્રણ પ્રદક્ષિણાપૂર્વક પ્રભુને નમીને, લલાટે અંજલિ કરીને ભક્તિથી કહેવા લાગ્યો કે–આજથી બાર વર્ષો સુધી આપને (ઘણા) ઉપસર્ગો થશે, માટે મને આજ્ઞા આપો, કે જેથી શેષ કાર્યોને તજીને (આપની) પાસે રહેલે હું મનુ, તિયા અને દેએ કરેલા ઉપસર્ગોને અટકાવું. જગત્મભુએ કહ્યું કે-હે દેવેન્દ્ર ! તું એ સઘળું કરે, પણ એવું કદાપિ થશે નહિ, થયું નથી અને થતું પણ નથી, કે સંસારમાં ભમતા જેને જે (પતે) પૂર્વે કરેલા દુષ્ટ સ્વેચ્છાચારોથી બંધાએલાં કર્મોની નિર્જ ૨, સ્વયં તેને સમ્યમ્ અનુભવ (જોગવટો) અથવા દુષ્કર તપશ્ચર્યા કર્યા વિના કેઈની પણ સહાયથી થાય! (૮૬૭૪ થી ૭૮) કમને વશ પડેલો જીવ એકલેં જ સુખ-દુઃખને અનુભવે છે, બીજા તે તે (તેનાં) કર્મની અપેક્ષાએ (અનુસારે) જ ઉપકાર કે અપકાર કરનારા (નિમિત્ત માત્ર) હોય છે. (૮૬૭૯) પ્રભુએ એમ કહેવાથી ઈન્દ્ર નમીને ગયા અને ભુવનનાથ પ્રભુ પણ એકલા (યથાભિમત5) સ્વેચ્છાપૂર્વક દુસ્સહ પરીષહોને સહવા લાગ્યા. (૮૬૮૦) એમ જે ચરમજિન શ્રી વીરપ્રભુએ પણ એકલાએ જ દુઃખ-સુખને સહન કર્યા, તે હે પક! તું એકત્વભાવનાને ભાવનારો કેમ ન થાય ? (૮૬૮૧) (એમ) નિચે સ્વજનાદિ વિવિધ બાહ્ય વસ્તુઓને સંગ હોવા છતાં (તત્વથી) જેને એકલાપણું છે, તે કારણે તેઓને પરસ્પર અન્યત્વ (જુદાપણું) (પણ) છે. (૮૬૮૨) જેમ કે
પ. અન્યત્વ ભાવના-સ્વયં કરેલા કર્મોનું ફળ ભિન્ન ભિન્નપણે ભેગવતા ને આ સંસારમાં કેણ કોને સ્વજન છે? અથવા કોણ કોને પરજન પણ છે? (૮૯૮૩) જીવ પિતે શરીરથી ભિન્ન છે, આ સકલ વૈભવથી પણ ભિન્ન છે અને પ્રિયા (અથવા પ્રિય ), પિતા, પુત્ર મિત્ર અને સ્વજનાદિ વર્ગથી પણ અન્ય (જુદા) છે. (૮૬૮૪) તેમ
જીવથી આ સચિત્ત-અચિત્ત (વસ્તુઓના) વિસ્તારો પણ જુદા છે, તેથી તેને પિતાનું હિત પોતે જ કરવું શક્ય છે. (૮૯૮૫) એથી જ નરકજન્ય તીણ દુઃખથી પીડાતા અંગવાળા સુલસ નામના મોટા ભાઈને શિવકુમારે શિખામણ આપી હતી. (૮૬૮૬) તે આ પ્રમાણે
અન્યત્વ ભાવના વિષે સુલસ-શિવકુમારને પ્રબંધ-દશાર્ણપુર નગરમાં પરસ્પર ઘણા સનેહથી પ્રતિબદ્ધ દઢ ચિત્તવાળા સુલસ અને શિવ બે ભાઈઓ રહે છે. (૮૬૮૭), પરંતુ પહેલો સુલસ અતિ આકરા કર્મબંધવાળે હેવાથી હેતુ, દાન્ત અને
