________________
ત્રીજુ સારણા અને ચિહ્યું કવચદ્વાર
પર૫
અખ્ખલિત પંચનમસ્કાર મંત્રને સતત સંભળાવે. ૯૪૬૦ થી ૬૨) અને ભૂખ્યા જેમ ઈષ્ટ ભજનનું, અતિતૃષાતુર સ્વાદિષ્ટ શીતળ જળનું અને રેગી પરમ ઔષધનું બહુમાન કરે, તેમ ક્ષેપક તે શ્રવણનું બહુમાન કરે. (૯૪૬૩) એમ શરીરબળ ક્ષીણ થવા છતાં ભાવબળનું આલંબન કરીને ધીર એ પુરુષસિંહ તે અખંડ (પૂર્ણ) વિધિથી કાળ કરે. (૪૬૪) પણ જે નિશ્ચ (આસનભવ્ય5) નજીકમાં કલ્યાણ થવાનું હોય, તે જ નિચે કોઈ (તે) મહા સાત્વિક પુરુષ આ રીતે કહેલા ક્રમથી પ્રાણને તજે. (કારણ કે–આવું પંડિતમરણ અતિ દુર્લભ છે.) (૪૬૫) એમ પાપરૂપી અગ્નિને ઠારવા માટે મઘતુલ્ય, સદ્ગતિએ જવામાં ઉત્તમ (નિર્વિધ્ર-સરળ). માર્ગતુલ્ય, ચાર મૂલધારવાળી, સંવેગરંગશાળા નામની આરાધનાના નવ પિટાદ્વારવાળા થા સમાધિલાભદ્વારમાં આ બીજું પ્રતિપત્તિદ્વાર કહ્યું (૯૪૬૬-૬૭) હવે પ્રતિપત્તિવાળે છતાં જે કંઈ કારણે કઈ રીતે તે આરાધકને ક્ષોભ થાય, તે તેને પ્રશમ કરવા સારણદ્વાર જણાવું છું. ૪૬૮) - મૂળ થાદ્વારમાં ત્રીજુ સારણું પેટદ્વારસંથારાને સ્વીકારવા તાં, આરાધનામાં ઉજમાળ છતાં, દઢ ધીરજ અને દઢ સંઘયણવાળો છતાં, અતિ દુષ્કર (પણ સમાધિની) અભિલાષા છતાં સ્વભાવે જ સંસાર પ્રત્યે ઉદ્દેગ (નિર્વેદ)ને ધારણ કરનારા છતાં અને અત્યંત ઉત્તરોત્તર વધતા શુભાશયવાળ છતાં, ( એવા પણ) ક્ષેપક મહામુનિને, કે કારણે ઘણું નાં બાંધેલાં કર્મના દેષથી, વાત વગેરે ધાતુના ક્ષેભથી, કે બેસવું, પાસું બદલવું, વગેરે પરિશ્રમથી, સાથળ, ઉદર, મસ્તક, હાથ, કાન, મુખ, દાંત, નેત્રે, પીઠ, વગેરે કઈ પણ અંગમાં ધ્યાનમાં વિશકારી એવી વેદના પ્રગટે. (૯૪૬થી ૭૨) તે તૂર્ત ગુણરૂપ મણિથી ભરેલો ક્ષક (મણિભરેલા) વહાણની જેમ ભાંગે (દુષ્યના કરે) અને ભાંગેલ તે ભયંકર ભવસમુદ્રમાં ચિરકાળ ભમે તે પ્રસંગે તેને તે (ભગ્નપરિણામી) જાણવા છતાં નિમક નામ ધરાવતે પણ જે (નિમક) ઉપેક્ષા કરે, તે તેનાથી બીજો અધમી (પાપી) કોણ છે? ૯૪૭૩-૭૪) જે મૂઢ (એ રીતે) ક્ષેપકની ઉપેક્ષા કરે, તે નિર્ધામક સાધુના જે ગુણે પૂર્વે આ ગ્રન્થમાં વર્ણવ્યા છે, તે ગુણેથી દર (ભટ્ટ) થાય. (૯૪૭૫) માટે ઔષધના જાણ સાધુઓએ સ્વયં, અથવા વૈદ્યના આદેશથી, તે ક્ષેપકનું પરિકર્મ (આરોગ્યજનક ઔષધ) કરવું જોઈએ. (૯૪૭૬) વેદનાનું મૂળ કારણ વાત, પિત્ત કે કફ (જે હેય) તેને જાણીને પ્રાસુક દ્રવ્યોથી શીઘ ઉપગ (આદર) પૂર્વક (વેદનાની) શાન્તિ કરે. (૯૪૭૭) (બOી= ) મૂત્રાશયને (તે તે પ્રકારે) (અનુવાસન=) સંસ્કારથી, (શેક વગેરેથી) ગરમી આપવાથી, અથવા વિલેપન વગેરે શીત પ્રગોથી તથા ચળવું દાબવું વગેરેથી, ક્ષેપકને સ્વસ્થ કરે. (૯૪૭૮) તેમ કરવા છતાં જે અશુભ કર્મના ઉદયથી તેની વેદના ઉપશમે નહિ, અથવા તેને તૃષા વગેરે પરીષહે ઉદય પામે, તે વેદનાથી પરાભવ પામેલે અથવા પરીષહો વગેરેથી પીડાતે, (અનાત્મવશ) મુંઝાએલે ક્ષપક જે તે બેલે, અથવા બકવાટ કરે,
