________________
ચોથું કવચ દ્વાર
પર૭
વિધાવા જેવા આ અસમાધિજનક વિકલ્પથી હજુ પણ અટકી જા ! (૯૪૭) તથા ક્ષુલ્લકકુમાર મુનિની જેમ હજુ પણ તું અકળાના “મુઠગાઈઅં-સુનશ્ચિયં” (અર્થાત્ સમગ્ર રાત્રિ સુંદર ગાયું, સુંદર નાચ કર્યો, હવે અલ્પકાળ માટે પ્રમાદ ન કર.) એ ગીતિના અર્થને સમ્યગબુદ્ધિથી અનુસર! (૯૮૯૮) તે (આજ સુધી) અપવાદ વિના (નિર્દોષ ચારિત્રરૂપ) કેડીની રક્ષા કરી છે (અને) હવે કાકિણીના રક્ષણમાં (અલ્પકાળ માટે) પણ નપુંસકતાને (નિર્બળતાને) ધારણ કરે છે! ૯૪૯) મોટા સમુદ્રને તર્યો, હવે તારે પયંત્ર) એક નાનું ખાબોચિયું તરવાનું છે, મેરુને ઉલ્લો , હવે એક પરમાણુ રહ્યો છે. ૫૦૦) તેથી હે ધીર ! અત્યંત વૈર્યને ધારણ કર ! (કીવર) નપુસંક પ્રકૃતિને (નિર્બળતાને) તજી દે! ચંદ્રસમાન ઉજજવળ પોતાના કુળનો (કીતિને) પણ સમ્યફ વિચાર કર! ૫૦૧) પ્રમાદરૂપી શત્રુસૈન્યને મલની જેમ એક ઝપાટે જીતીને આ પ્રસ્તુત વિષયમાં (અનશનમાં ) જ યથાશક્તિ પરાક્રમ ફેરવ! અને અમૂલ્ય આ ધર્મગુણેની સ્વાભાવિક સુંદરતાને, પરભવમાં તેના સાથે આવવાપણાને તથા પુનઃ દુર્લભતાનો પણ વિચાર કર ! વળી હે ક્ષપક! (તે) જે ચતુર્વિધ શ્રીસંઘની વચ્ચે મહાપ્રતિજ્ઞા કરી છે કે હું આરાધના કરીશ.”—તેને યાદ કર ! ૯૫૨ થી ૪) એ કેણ કુલાભિમાની-કુલિન સુભટ હોય, કે જે લોકમાં ફૂલીને (ગર્વ કરીને) યુદ્ધમાં પ્રવેશ માત્રથી જ શત્રુથી ડરીને ભાગી જાય? (૯૫૦૫) એમ અભિમાની પૂર્વે ગર્વ કરીને કોણ સાધુ પરીષહરૂપી શત્રુઓના આગમન માત્રથી જ ખિન્ન થાય? (૯૫૦૬) જેમ પહેલાં અભિમાન કરનાર માની એવા કુલિનને રણમાં મરવું સારું, પણ જીવતાં સુધી લેકમાં (પિતાને) કલંકિત કર સારે નહિ, તેમ માની અને ચારિત્રમાં ઉદ્યત એવા સાધુને પણ મરણ પામવું સારું, કિન્તુ નિજપ્રતિજ્ઞાના ભંગથી અન્ય લોકેમાં કલંકને સહવું તે સારું નહિ. ૫૦૭-૮) યુદ્ધમાંથી નાસી છૂટનાર સુભટની જેમ કર્યો મનુષ્ય પોતાના એકના જીવન માટે પુત્ર-પૌત્રાદિ સર્વને કલંક્તિ કરે ? (૯૫૯) માટે શ્રી જિનવચનના રહસ્યને જાણે છતાં (માત્ર દ્રવ્યપાણેથી) જીવવાની ઈચ્છાવાળે તું પિતાને, (કુલ=) સમુદાયને અને સમસ્ત સંઘને પણ કલંકિત કરીશ નહિ! (૫૧૦) વળી જે તેવા અજ્ઞાની છે તીવ્ર વેદનાથી વ્યાકુળ થવા છતાં સંસારવર્ધક (અશુભ) લેશ્યામાં (પાપમાં) ધૈર્યને ધારણ કરે છે, તે સંસારનાં સર્વ દુઃખના ક્ષય (માટે આરાધના) કરતા અને (વિરાધનાજન્ય ભાવી) અતિ તીવ્ર એવા દુઃખવિપાકને જાણતા સાધુએ ધીરજ કેમ ન કરવી? (૫૧૧-૧૨) શું તે જેઓ તિર્યંચ છતાં, (શરીરના સાંધા) તૂટવાની પીડાથી વ્યાકુળ (પીડિત) શરીરવાળા છતાં, નાના બળદ (વાછરડા) એવા કંબલ-સંબલને અનશનની સિદ્ધિને પામેલા નથી સાંભળ્યા? (૫૧૩) વળી તુચ્છ શરીરવાળો, તુચ્છ બળવાળે અને પ્રકૃતિએ પણ તુચ્છ એવો તિર્યંચ છતાં વૈતરણીવાનરે અનશનક્રિયાને સ્વીકારી. (જુઓ ગાથા ૩૭૦૫-૬) ૫૧૪) શુદ્ર પણ, કીડીઓએ
