________________
શ્રી સંવેગરંગશાળા પ્રન્થને ગુજરાતી અનુવાદ: દ્વાર એવું પ્રેમનું પરપાત્ર હતા. તેને નિર્દય મૃત્યુએ આજે કેમ છીનવી લીધે? હા હા, અમે લૂંટાયા લૂંટાયા! એમ રડવાના શબ્દો બોલવા વગેરે શેક કરે નહિ, કારણ કે-એમ કરવાથી શીઘ્ર શરીર ક્ષીણ થાય, (૭૯૭ થી ૯૮૦૦) સઘળું બળ ગળી જાય, સ્મૃતિ નાશ પામે, બુદ્ધિ વિપરીત થાય, ઘેલછા પ્રગટે અને હદયરોગ પણ સંભવે, ઇન્દ્રિઓની (શક્તિ) ઘટે, કઈ રીતે શુદ્ર દેવીઓ ઠગે અને શાસ્ત્રશ્રવણથી પ્રગટેલે શુભ વિવેક પણ ક્ષય પામે, (૯૮૦૧-૨) લઘુતા થાય અને (લેકમાં) અત્યંત વિમૂઢપણું મનાય. વધારે શું? શોક સર્વ. અનર્થોને સમૂહ (બાણ) છે. (૯૮૦૩) તેથી તેને દૂર તજીને નિમક મહામુનિઓ અતિ અપ્રમત્ત ચિત્તથી આ રીતે ભવસ્થિતિને વિચારે કે-હે જીવ! તું શેક કેમ કરે છે? શું તું નથી જાણતે, કે જે અહીં જન્મે છે તેનું મરણ, પુનઃ જન્મ અને પુનઃ મરણ અવયંભાવી છે? ૯૮૦૪-૫) આ (મરણ) કાતું નથી. અન્યથા દુષ્ટ ભસ્મરાશિ ગ્રહને ઉદય થવા છતાં અને ઈન્દ્રની તેવી વિનંતી છતાં, અતુલ બળ-વિર્યવાળા, ત્રિજગત્ પરમેશ્વર, શ્રી વીરજિનેશ્વરે સિદ્ધિગમનની (મુક્તિની) ઘેડી પણ રાડ કેમ ન જોઈ? (મરણને કેમ ન રોકયું ) ૯૮૭૬-૭) અને વળી દીર્ઘકાળ સુધી સુકૃત્યને સંચય કરનારા, ગુણશ્રેણિના આશ્રયભૂત, (પાઠાંઅઈયારપંકપમુકેo=) અતિચારરૂપ કિચડથી રહિત નિરતિચાર) સંયમના ઉદ્યમમાં ઉજમાળ અને આરાધનાને આરાધીને કાલધર્મને પામેલા, એવા તે
પકમુનિને નિચે શેક કરવાગ્યે લેશ માત્ર પણ નિમિત્ત)નથી. (૯૮૦૮-૯) આ વિષયમાં અધિક પ્રસંગથી સર્યું. એમ સમ્યગ વિચારીને ધીર એવા તે નિયામકે, ઉગરહિત શીધ્ર તેને કરવાચ્ય સમગ્ર વિધિ કરે. (૯૮૧૦) માત્ર કાળ પામેલાનું મૃતકશરીર (વસતિની અંદર અથવા બહાર પણ હોય, જે અંદર હોય તે નિયમકે આ વિધિથી તેને પરઠ. (સિરા) (૯૮૧૧)
મહાપારિષ્ઠાપનાને વિધિ-સાધુઓ જ્યાં માસભ્ય કે વર્ષાકલ્પ (માસું) રહે, ત્યાં ગીતાર્થે સર્વ પ્રથમ મહાસ્થડિલને (મૃતક પરઠવવાની નિરવ ભૂમિને) શોધે. (૮૧૨) (કયી દિશામાં પરઠવવું ? તે માટે વિધિ કહે છે કે-) દિશાઓ ૧-નૈત્રત્યા, ૨-દક્ષિણ, ૩પશ્ચિમા, ૪-આગ્નેયી, પ-વાયવ્યા, ૬-પૂર્વા, ૭-ઉત્તરા અને ૮-ઐશાની, એ ક્રમ પ્રમાણે) પહેલી દિશામાં પરવઠવવાથી અન–પાશું સુલભ થાય, બીજીમાં દુલભ થાય, ત્રીજીમાં ઉપધિ ન મળે અને ચોથીમાં સ્વાધ્યાય (શુદ્ધિ) ન થાય, પાંચમીમાં કલહ થાય, છઠીમાં તેઓને ગચ્છભેદ થાય, સાતમીમાં માંદગી અને આઠમીમાં મરણ થાય. (૯૮૧૩ થી ૧૫) તેમાં પણ) જે પહેલી દિશામાં વ્યાઘાત (કેઈ વિઘ) હોય, તે બીજા નંબરવાળી વગેરે દિશાએમાં પણ ક્રમશઃ તે ગુણ થાય. (જેમ કે-નૈયા પહેલી શ્રેષ્ઠ કહી છે. ત્યાં જે વિઘ થાય, તે બીજી દક્ષિણદિશા પહેલીના તુલ્ય ગુણ કરે. બીજીમાં પણ જે વિધ્ર આવે, તો ત્રીજી પશ્ચિમાં પહેલીના તુલ્ય ગુણ કરે) તેથી સર્વ દિશાઓમાં મૃતકને પરઠવવાની શુદ્ધ ભૂમિને શોધવી. (૯૮૧૬) જે વેળાએ (મુનિ) કાળધમને પામે, તે જ વેળા અંગુઠ વગેરે અંગુ
