________________
પંચેન્દ્રિયના વિષયાની વિષમતાનાં દૃષ્ટાન્તા તથા તપદ્વાર
૫૫
માટે રસેાઈયાને સહાયકે। સોંપ્યા. (૯૦૮૯) તેથી રાજપુરુષાથી પિરવરેલા તે રસોઇયે. ( નિત્ય )માણુસને મારીને તેનું માંસ રાજાને માટે પકાવવા લાગ્યા, એમ દિવસે। જતાં ન્યાયાધીશેાએ તે રાજાને રાક્ષસ છે એમ માનીને, રાત્રે ઘણા દારુ પાઈને જગલમાં ફેફેંકાવી દીધા. (૯૦૯૦-૯૧) ત્યાં તે હાથમાં ગદા પકડીને
માગેથી જતા માણસને મારીને ખાય છે અને યમની જેમ નિઃશ'ક ભમે છે. (૯૦૯૨) અન્ય અવસરે રાત્રે તે પ્રદેશમાંથી એક સાથે પસાર થયા, (પણ) સૂતેલા તેણે (સા ને ) જાણ્યું નહિ, માત્ર કેઈ કારણે સાથી જુદા પડેલા મુનિઓને આવશ્યક (ક્રિયા) કરતા જોયા, તેથી તે પાપી તેઓને હણવા માટે પાસે ઊભા રહેવા લાગ્યા, પણ તપના પ્રમળ તેજથી પરાભવ પામેલેા સાધુએ પાસે ઊભા રહેવા અશક્ત તે ધમ શ્રવણનું ચિ'તન કરતાં પ્રતિમાધ પામ્યા અને સાધુ થયા. (૯૦૯૩ થી ૯૫) જો કે તે અંતે એધિને પામ્યા, તે પણ તે પહેલાં રાજ્યભ્રષ્ટતા વગેરે રસનાના ઢાષાને પણ તે પામ્યા.(૯૦૯૬) સ્પર્શનેન્દ્રિયના રાગ વિષે બ્રાહ્મણના પ્રમધ-સ્પર્શનેન્દ્રિયના દેષમાં પણ ઉદાહરણ છે કે-શતદ્વાર નગરમાં સેામદેવ નામના બ્રાહ્મણપુત્ર રહે છે. (૯૦૯૭) યૌવન પામેલે। તે રતિસુ દરી વેશ્યાના રૂપ અને સ્પમાં આસક્ત થઈ તેની સાથે ઘણા કાળ રહ્યો. (૯૦૯૮) પૂર્વ પુરુષાએ મેળવેલુ' જે કઈ પણ ધન પેાતાના ઘરમાં હતું તે સ નિઠવાયું. નાશ કયું”). પછી ધનના અભાવે વેશ્યાની માતાએ ઘેરથી કાઢી મૂકયો, તેથી વિમન-દુમ`નવાળા ( ચિંતાતુર ) તે ધન મેળવવાના અનેક ઉપાયાને વિચારવા લાગ્યા, પણ તેવા કેઈ ઉપાયેાને નહિ પામવાથી ધનવાનાના ઘરમાં જીવને હાડમાં મૂકીને (મરણીયા થઇને) રાત્રે ખાત્ર પાડવા લાગ્યે.. (૯૦૯૯ થી ૯૧૦૧) અને તે રીતે મળેલા ધનદ્વારા દેશું દક દેવની જેમ તે વેશ્યાની સાથે યથેચ્છપણે મેાજ કરવા લાગ્યા, ધનલેાભી વેશ્યાની માતા પણ વશ થઇ. (૯૧૦૨) પણ તેની અતિ ગુપ્ત ચરક્રિયાથી અત્યંત પીડાએલા નગરના લેાકેાએ રાજાને ચારના ઉપદ્રવ કહ્યો. (૯૧૦૩) તેથી રાજાએ કેટવાળાને કઠાર શબ્દાથી તિરસ્કાર્યાં અને કહ્યું કે-જો ચારને નહિ પકડા, તા તમને હણીશ ! (૯૧૦૪) પછી ભય પામેલા કોટવાલે ત્રિક, ચત્વર, ચૌટાં, પરખ, સભા, વગેરે વિવિધ સ્થાનોમાં ચારને શેાધવા ઉજમાળ થયા. (૯૧૦૫) કયાંય પણ ચારની હકીકત નહિ મળવાથી ( તેઓ) વેશ્યાઓનાં ઘરા જોવા લાગ્યા અને કઇ રીતે પણ ત્યાં ચંદનરસથી ચિ`ત શરીરવાળા, અતિ ઉજ્જવળ રેશમી (ખારીક) વસ્ત્રો પહેરેલા અને મેટા ધનાઢયના પુત્રની જેમ તે વેશ્યાની સાથે મેાજ કરતા તે બ્રાહ્મણને જોયા. (૯૧૦૬-૭) તેથી તેઓએ વિચાયું કે-પ્રતિદિન આજીવિકા માટે ખીજાએના ઘરેામાં ભમતા (ભીખ માગતા) આને આવા શ્રેષ્ઠ ભાગ કેવી રીતે (ઘટ) ? (૯૧૦૮) તેથી નિશ્ચિત આ દુષ્ટ (ચાર) હાવા જોઇએ, એમ જાણીને કરેલા કૃત્રિમ કે।પથી ત્રણ રેખાના તરંગાથી શાલતા લક્ષાવાળા કાટવાળાએ કહ્યુ` કે-વિશ્વાસુ સમગ્ર નગરને લૂટીને અહી રહેલા, હે (રડા=) યથેચ્છ રખડતા અધમ ! (તુ) હવે કયાં જઈશ ? અરે ! શું... અમે તને જાણતા
૪
