________________
માયાશલ્ય અને પીઠ-મહાપીઠને પ્રબંધ
૫૧૧ પછી રંટવાળાએ જઈને એ ઉત્તરાદ્ધ રાજાએ સંભળાવ્યું. રાજા પણ તેને સાંભળીને ભાઈના નેહના અતિરેકથી મૂછવશ વિકલપણુને પાયે (શૂન્ય બની ગયે). તેથી રાજપુરુષોએ “આ (રાજા) અનિષ્ટકારક છે”-એમ માનીને ફેંટવાળાને મારવા માંડયો.
૨૦૮-૯) માર મરાતા તેણે કહ્યું કે-મને ન મારે! આ (ઉત્તરાદ્ધ) મુનિએ રચ્યું છે. ક્ષણ પછી ભાનમાં આવેલ રાજા એ સાંભળીને સર્વ વિભૂતિ સહિત તે સાધુની પાસે ગયે અને તીવ્ર નેહરાગથી (તેમના) ચરણેને વાંદીને ત્યાં બેઠે. (૨૧૦-૧૧) મુનિએ સદ્ધર્મની દેશના દીધી, તેની અવગણના કરીને ચક્રવતી એ સાધુને કહ્યું કે-હે ભગવંત ! પ્રસાદ કરે, રાજ્યને સ્વીકારે, ભેગોને ભેગા, દીક્ષાને છોડે! પૂર્વની જેમ આપણે સાથે જ કાળ પસાર કરીએ. (૨૧૨-૧૩) મુનિએ કહ્યું કે-હે રાજન ! રાજ્ય અને ભેગો એ દુર્ગતિનો માર્ગ છે, તેથી જિનમતના રહસ્યને તું જાણું એને શીધ્ર છોડીને પ્રવજ્યાને સ્વીકાર ! કે જેથી સાથે જ તપને આચરીએ. રાજ્ય વગેરે (પાઠાં. સમસ્થ) સઘલાંય સુખેથી શું? ૯૨૧૪-૧૫) રાજાએ કહ્યું કે-ભગવંત! પ્રત્યક્ષને છોડીને પરોક્ષ માટે ફેગટ કેમ દુઃખી થાઓ છો? કે જેથી મારા વચનને આ રીતે વિરોધ કરે છે! (૯૨૧૬) પછી ચિત્રમુનિ નિયાણારૂપ દુણિતના પ્રભાવે રાજાનું અસાધ્યપણું (સમજાવે દુષ્કર ) જાણીને ધર્મ કહેવાથી અટકયા. (૯૨૧૭) અને કાળક્રમે કર્મમળને નાશ કરીને શાશ્વત સ્થાનને પામ્યા. ચકી પણ (ઘણા પાપોથી) અંત સમયે રૌદ્રધ્યાનમાં પડેલા મરીને સાતમી નારકીમાં ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્યવાળો નારક થયે. (એમ) આવા પ્રકારના દેષને કરનારા નિયાણાના હે ક્ષપક! તું ત્યાગ કર ! ૯૨૧૮-૧૯)
૨. માયાશલ્ય-નિદાનશલ્ય કહ્યું. માયાશલ્ય તો તેને જાણવું, કે જે ચારિત્રવિષયમાં અલ્પ પણ અતિચારને કરીને, મોટાઈ, લજજા, વગેરેથી ગુરુની સમક્ષ આલેચે નહિ, અથવા માત્ર આગ્રહથી આલેચ, સમ્યફ ન આલેચે. (૯૨૨૦-૨૧) એવા પ્રકારના માયાશલ્યને ત્યાગ કર્યા વિના તપમાં રાગી અને ચિરકાળ પણ (તપનું) કષ્ટ કરતા આત્માઓ (તેના) શુભ ફળને પામતા નથી. (૨૨૨) તેથી જ ચિરકાળ સારી રીતે દુષ્કર તપ કરનારા એવા પણ તે નિયાણને વશ પડેલા પીઠ અને મહાપીઠ-બે તપસ્વીઓ સ્વીપણાને પામ્યા. (૯૨૨૩) તે આ પ્રમાણે
માયાશલ્ય વિષે પીઠ-મહાપીઠ મુનિઓને પ્રબંધ-પૂર્વકાળે શ્રી કષભજિનને જીવ નિજકુળમાં દીપકતુલ્ય એ વૈવને પુત્ર હતો. તેને રાજા, મંત્રી, શેઠ અને સાર્થવાહ-એ ચારેયના ચાર પુત્રે મિત્ર થયા. (૨૨૪) (કદા) શુભ ધર્મધ્યાનમાં નિશ્ચળ, લીન, એવા પણ કોઢના કૃમિથી ક્ષીણ થયેલા સાધુને જોઈને પ્રગટેલી ભક્તિવાળા તે વૈદ્યપુત્રે તે સાધુની ચિકિત્સા કરી. (તેનાથી) શ્રેષ્ઠ–ઘણું (પુણ્યાનુબંધી) પુણ્યસમૂહને મેળવીને, આયુષ્યના ક્ષયે પ્રાણ ત્યાગ કરીને શ્રી સર્વજ્ઞભગવંતના ધર્મના રસથી રંગાએલી ધાતુવાળા તે વૈદ્યપુત્ર) ચારેય મિત્રની (પાઠાંસહુ) સાથે અશ્રુત
