________________
પ૦૦
શ્રી સગરંગરાળા પ્રવ્યને ગુજરાતી અનુવાદ કાર ચાલું ચાર છોકરાઓએ પ્રયત્નથી સેવા કરી, તેથી સ્વસ્થ થએલા શરીરવાળા તેણે તે છોકરાઓને ધર્મ સમજાવ્યું. ૯૧૪૬-૪૭) તે સર્વ પ્રતિબંધ પામ્યા અને તે સાધુના શિષ્ય થયા. તેઓ સાધુધર્મને પાળે છે, પણ (તેમાંના) બે દુર્ગછા કરીને મરીને તપના પ્રભાવથી દેવલોકમાં દેવપણું પામ્યા. કાળક્રમે ત્યાંથી ચવીને દશપુર નગરમાં સવિલ નામના બ્રાહ્મણથી તેની) યતિમતિ દાસીની કુખે પુત્રોરૂપે બને એડલે જમ્યા અને ક્રમશઃ બુદ્ધિ-બળ-યૌવનથી સમ્યમ્ અલંકૃત થયા. ૯૧૪૮ થી ૫૦) (કોઈ પ્રસંગે) ક્ષેત્રના રક્ષણ માટે અટવીમાં ગયા અને રાત્રિએ વડના ઝાડ નીચે સૂતેલા (તે બંનેને) ત્યાં સાપ કરડે. (૧૫૧) પ્રતિક્રિયાના (ઔષધના) અભાવે મરીને કાલિંજર નામના જંગલમાં (અથવા પર્વતમાં બન્ને સાથે જન્મેલા મૃગ થયા. સ્નેહથી સાથે જ ચરતા (ફરતા) (વિવશા) અશરણું તે બન્નેને શિકાર માટે આવેલા (
લેણુંક) શિકારીએ એક જ બાણના પ્રહારથી હણીને યમમંદિરે પહોંચાડયા, (૯૧૫૨-૫૩) ત્યાંથી ગંગા નદીના કાંઠે બંને જેલે જન્મેલા હસો થયા, ત્યાં પણ માછીમારે એક જ બંધનથી (પાસલાથી) બંનેને બાંધ્યા (ફસાવ્યા) અને નિર્દય મનવાળા તેણે ડોક મરડીને મારી નાખ્યા. ત્યાંથી વાણારસીપુરીમાં ઘણું ધન-ધાન્યથી સમૃદ્ધ, ચંડાલોના અગ્રેસર, એવા ભૂતદિન ચંડાલના પરસ્પર દઢ નેહવાળા ચિત્ર અને સંભૂતિ નામે બે પુત્રો થયા. (૯૧૫૪ થી ૫૬) પછી અન્યદા કદાપિ તે પુરીના શંખ નામના રાજાએ નમુચિ નામના અમાત્યને મેટો અપરાધ થતાં, કુપિત થઈને કાપવાદથી બચવા (નમુચિને) ગુપ્ત રીતે હણવા માટે ચંડાળના અગ્રેસર તે ભૂતદિનને આદેશ આપે. (૧૫૭-૫૮) તેણે નમુચિને વધસ્થાને લઈ જઈને કહ્યું કે-ભેંયરામાં રહીને જે મારા પુત્રોને ભણાવે, તે તને હું છોડી દઉં. (૧૫૯) જીવવાને ઈરછતા તેણે એ કબૂલ્યું અને પછી પુત્રોને ભણાવવા લાગ્યા. પરંતુ મર્યાદા મૂકીને તેની માતા ચંડાળણું સાથે રહેતા (વ્યભિચાર સેવતા) તેને ઈગિત વગેરેમાં કુશળ ચંડાળના અગ્રેસર ભૂતદિને “જાર છે–એમ જાણીને મારી નાખવાનો વિચાર કર્યો. ૧૬૦-૬૧) પરમ હિતસ્વીની જેમ ચિત્ર-સંભૂતિએ તેને એકાન્તમાં પિતાના પિતાને (મારવાને) અભિપ્રાય જણાવ્યું. (૧૬૨) તેથી રાત્રિએ નમુચિ નાઠે, હસ્તિનાપુર નગરમાં ગયે અને ત્યાં સનત્કુમાર ચક્રીને મંત્રી થયે. (૯૧૬૩) આ બાજુ ગીત-નૃત્યાદિમાં કુશળ બનેલા તે ચંડાલપુત્રો ચિત્ર-સંભૂતિએ વાણારસીના લેકેને (ગીત-નૃત્યથી) અત્યંત (હયહિયએ=) શૂન્ય ચિત્તવાળા (પરવશ) કરી દીધા. (૯૧૬૪) પછી અન્ય કઈ દિવસે જ્યારે નગરમાં કામદેવને મહત્સવ પ્રવર્યો, ત્યારે ત્રિક-ચત્વર (વગેરે) સ્થાનેમાં સ્ત્રીઓ વિવિધ (ચચ્ચરીત્ર) મંડળીઓપૂર્વક ગીત ગાવા લાગી અને તરુણ સ્ત્રીઓ નાચ કરવા લાગી, ત્યારે ત્યાં પોતાની મંડળીમાં રહેલા તે ચિત્ર-સંભૂતિ પણ અત્યંત ગાવા લાગ્યા. ૯૧૬૫-૬૬) તેઓના ગીત અને નાચથી આકર્ષિત સઘળાય લેકે અને તેમાં પણ વિશેષતયા યુવતી સ્ત્રીઓ તે ચિત્ર-સંભૂતિને
