________________
૪૯૬
શ્રી સ`ગર ગશાળા પ્ર‘થના ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર ચાથુ'
હાવાથી તેને) કરનાર ગુરુ જીવાના ઘાતક છે. (૮૯૨૨) વળી વાવ, કૂવા, તળાવ વગેરૈના ઉપદેશ (સદ્ગુરુ) ન આપે, કારણ કે—અસંખ્યાતા જીવેાના વિનાશ કરીને થાડાઓની ભક્તિ ન કરાય. (૮૯૨૩) એથી જ જીવાની અનુક’પાવાળા હેાય તે (સુગુરુ) નિશ્ચે હળ, ગાડાં, વહાણુ, સ’ગ્રામ કે ગાધન ( ગાયાના સમૂહ ), વગેરે વિષયમાં ઉપદેશ પણ કેમ આપે ? (૮૯૨૪) તેથી ષ, છે વગેરેથી વિશુદ્ધ એવા ધર્મ ગુણુરૂપી સુવર્ણના દાતાર ગુરુની જ અહી' આ ભાવનામાં દુર્લભતા કહી છે, (૮૯૨૫)
એમ હું ભદ્રક ! ભયંકર ભવની ભીંતને તેડવા હાથીના સૈન્ય જેવી (સમથ') ખાર ભાવનાને સવેગના પ્રકવાળા ચિત્તથી ભાવિત કર! (૮૯૨૬) દૃઢ પ્રતિજ્ઞાવાળા સાધુ જેમ જેમ વૈરાગ્યથી ભાવિત થાય છે, તેમ તેમ સૂર્યથી અધકાર હણાય તેમ અસુખ (કર્માં અથવા દુઃખ) ક્ષય પામે છે. (૮૯૨૭) પ્રતિસમય પૂર્ણ સદ્ભાવપૂર્વક ભાવનાઆને ભાવવાથી ભવ્ય જીવનાં ચિરસંચિત કર્યાં અતિ તીવ્ર અગ્નિના સંગમથી જેમ મીણુ આગળે તેમ ગળે છે, (૮૯૨૮) નવાં કર્યાં ખંધાતા નથી ને યથાથ ભાવનામાં તત્પર જીવને ચીભડાની ઉત્કટ ગંધથી જેમ સુખડી છેદાય ( વેરણુ–સીરણ થઈ જાય), તેમ (જુનાં કર્યાં ) છેદાઈ જાય છે. (૮૯૨૯) અખંડ પ્રચ’ડ સૂર્ય ના કિરણેાથી ગ્રસિત ખરફની જેમ શુભ ભાવનાએથી અશુભ કર્માંના સમૂહ (ગાંઠ) ક્ષય પામે છે. (૮૯૩૦) તેથી ધ્યાનરૂપી યાગની નિદ્રાથી અદ્ભુમી'ચેલા નેત્રોવાળા, સંસારથી ડરેલેા, એવા તું હું સુંદર ! અનાસક્તભાવે ખાર ભાવનાઓને ચિતવ ! (૮૯૩૧) એમ બાર પ્રકારની ભાવનાઓના સમૂહ નામનું આ (ચૌદમુ.) પેટાદ્વાર કહ્યું. હવે પંદરમું' શીલપાલન નામનુ પેટાદ્વાર કેહું' છુ. (૮૯૩૨)
1
અનુશાસ્તિમાં પ`દરમું શીલપાલનદ્વાર-(નિશ્ચયનયથી)શીલ એ પુરુષને (આત્માને) સ્વભાવ છે, અને (વ્યવહારથી) આશ્રવનાં દ્વાર રાકવા દ્વારા ચારિત્ર પાળવું તેને શીલ કહ્યું છે, અથવા શીલ મનની સમાધિ છે. (૮૯૩૩) પુરુષસ્વભાવ એ પ્રકારને છે-પ્રશસ્ત તથા અપ્રશસ્ત, તેમાં જે રાગ-દ્વેષ વગેરેથી કલુષિત તે અપ્રશસ્ત છે અને (૮૯૩૪)ચિત્તની સરળતા,રાગ-દ્વેષની મંદતા અને ધર્માંના પરિણામ (આશય ), તે પ્રશસ્ત સ્વભાવ છે. અહીં પ્રશસ્ત સ્વભાવ પ્રસ્તુત છે. (૮૯૩૫) એમ અતિ પ્રશસ્ત સ્વભાવરૂપ શીલ જેવું અખંડ (નિર્દેřષ ) છે, તે મૂળગુણેાની આધારશીલા બીજા પણ ગુણુસમૂહને ધારણ કરશે. (પામી શકે.) (૮૯૩૬) ચયને (એટલે કમના સંચયને ) રિક્ત (શૂન્ય-અભાવ ) કરવાથી ( ચય + રિક્ત = ) ચારિત્ર (કહ્યું) છે. વળી તે ચારિત્ર ( શાસ્ત્રાક્ત) વિધિનિષેધને અનુસરતુ અનુષ્ઠાન છે અને તે આશ્રવની વિરતિથી થાય છે. (૮૯૩૭) કારણ કે–(જ્ઞાનીએ ) ચારિત્રપાલનરૂપ શીલની જ વૃદ્ધિ માટે, આશ્રવને રાધ કરવામાં સમર્થ એવા આ ઉપદેશને આપે છે. જેમ કે-નિર્જરાના અથી સદા ઇન્દ્રિયાનુ' દમન કરીને અને કષાયરૂપ સવ સૈન્યને પણ હણીને, આશ્રવદ્વારે)ને રોકવા માટે યત્ન કરે! (૮૯૩૮-૩૯) કારણ કે-જેમ રાગથી
