________________
૩૯૨
શ્રી સંવેગરંગશાળા ગ્રંથનો ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર ચોથું
(કારણ કે–) જેનું શરીરગત બ્રહ્મ માંથી એક વાર ભીંજાય (ખરડાય) છે, તેની બ્રાહ્મણતા દૂર થાય છે અને શૂદ્રપણું આવે છે. (૭૦૫૪) સ્ત્રીને ઘાતક, પુરુષનો ઘાતક, કન્યાને સેવનારો અને મદ્યપાન કરનારે, એ ચાર તથા પાંચમે તેઓની સાથે રહેનારો, તે પાંચેયને પાપી કહ્યા છે. (૭૦૫૫) બ્રહ્મહત્યા કરનારે બાર વર્ષ વનમાં વ્રત પાળે (વનવાસ સેવે) તે શુદ્ધ થાય છે, પણ ગુરુપત્નીને સેવનારે અથવા દારુડીઓ, એ બે તો મર્યા વિના શુદ્ધ થતા નથી. (૭૦૫૬) મઘથી કે મઘની ગંધથી પણ સ્પેશિત ભાજનને બ્રાહ્મણ સ્પર્શે નહિ, છતાં જે પશે તે સ્નાન દ્વારા શુદ્ધ થાય. (આ લૌકિક શાસ્ત્રોક્ત વ્યવસ્થા કહી.) (૭૦૫૭) “મદ્ય અને પ્રમાદથી મુક્ત” તથા “મઘ-માંસને નહિ ખાના” ઈત્યાદિ લેકોત્તરિક શાસ્ત્ર (વચન) છે. તેથી મદ્યપાન ઉભય શાસ્ત્રથી નિષિદ્ધ છે. (૭૦૫૮) હું માનું છું કે-પાપનું મુખ્ય કારણ મદ્ય છે, તેથી નિચે વિદ્વાન નેએ સર્વ પ્રમાદમાં તેને પહેલા નંબરે સ્થાપ્યું છે. (૭૦૫૯) કારણ કે-મદ્યમાં આસક્ત (મનુષ્ય) તેને નહિ પીવાથી આકાંક્ષાવાળા અને પીધા પછી (પણ) સર્વ કાર્યોમાં (વિહલંઘલાક) વિકલ બુદ્ધિવાળા થાય છે, તેથી તેમાં આસક્ત, (છ) નિત્યમેવ અગ્ય છે. (૭૦૬૦) (મઘથી) મત્ત બનેલાની વિદ્યમાન પણ બુદ્ધિ સ્કૂરતી નથી, એવે મારો નિશ્ચય (અભિપ્રાય) છે. અન્યથા (તેને) ધનને કેમ ગુમાવે અને અનર્થોને કેમ સ્વીકારે? (૭૦૬૧) મદ્યપાનના આ જન્મમાં જ (રિઉગમg=) “શત્રુથી પકડાવું” વગેરે અને પરલોકમાં દુર્ગતિમાં જવું વગેરે ઘણું દે થાય છે. (૭૦૬૨) હું માનું છું કે-(દારૂથી) મત્ત થએલાને જે બોલવામાં ખલન થાય છે, તે આયુષ્યને ક્ષય નજીક આવવાની જેમ નીચે આળોટે છે, અને તે નરકમાં પ્રયાણ કરતા હોય તેમ સ્વયં (નરકમાં) જાય છે. (અર્થાત્ દારુડીઓ શીધ્ર નરકે જાય છે.) (૭૦૬૩) નેનું રક્તપણું (થાય છે તે) પણ નિચે નજીક આવી રહેલા નરકના તાપનું કરેલું છે અને નિરંકુશ હાથને ફેકે (જેમ-તેમ લાંબા કરે) છે, તે પણ નિરાધાર થયે (તેનું પ્રતીક) છે. (૭૦૬૪) જે મધમાં દેષ ન હોય, તો ઋષિઓ, બ્રાહ્મણો અને બીજા પણ જે જે ધર્મની અભિલાષાવાળા છે, (તે) તે કેમ નથી પીતા? (૭૦૬૫) પ્રમાદનું મુખ્ય અંગ અને શુભ ચિત્તને દૂષિત કરનાર એવા મદ્યમાં ભાંડણ (હાઈ-અપશબ્દ બલવા) વગેરે અનેક પ્રકારના દોષો પ્રત્યક્ષ જ છે. (૭૦૬૬) સંભળાય છે કે-(કોઈ) લૌકિક ઋષિ મહા તપસ્વી પણ દેવીઓમાં (ખિન્નચિત્તક) આસક્ત થઈને મદ્યથી મૂઢની જેમ વિડંબનાને પાપે. (૭૦૬૭)
મદ્યપાનના દેશોમાં લૌકિક દ્રષિનો પ્રબંધ-કોઈ ઋષિ તપ તપે છે. તેના તપથી) ભય પામેલા ઈન્ડે તેને ક્ષોભ પમાડવા દેવીઓને મકલી, ત્યારે તેઓએ આવીને તેને વિનયથી પ્રસન્ન કર્યો અને તે વરદાન દેવા તૈયાર થયે, ત્યારે તેને કહ્યું કે-મધપાનને કરો, હિંસાને કરે અને અમને સે તથા (દેવની) મૂતિને ભંગ કરો!
