________________
૪૫ર
શ્રી સંગરંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર ચાલ્યું
પામે (વ્રતભ્રષ્ટ થાય) તેમાં શું (આશ્ચN)? (૮૧૩૪) મનુષ્યરડિત (નિર્જન) ગહન જંગલમાં રહેતો પણ નદીના કાંઠાને વાળનાર (કુળવાલક) મુનિ સ્ત્રીના સંસર્ગથી મહા વિડંબનાને પાયે, (૮૧૩૫) જે ઝેરની જેમ સ્ત્રીના સંસર્ગને સર્વથા તજે છે, તે જાવજીવ નિશ્ચળ બ્રહ્મચર્યને પાળી શકે છે. (૮૧૩૬) કારણ કે–જેવા માત્રથી પણ તે (સ્ત્રી) એ પુરુષને મૂર્શિત કરે છે. તેથી ( સમજવું કે-) પાપી સ્ત્રીઓનાં નેત્રે નિચે ઝેરથી ભરેલાં છે. (૮૧૩૭) તીવ્ર ઝેર, સાપ અને (પાઠાં વઘુ= ) વાઘનો સંસર્ગ એક જ વાર મારે છે, જ્યારે સ્ત્રીને સંસગ પુરુષને અનંતી વાર હણે (મરણ આપે) છે. (૮૧૩૮) એમ ત્રરૂપી વનના મૂળમાં અગ્નિતુલ્ય એવી સ્ત્રીની સોબતને જે સદાય તજે છે, તે સુખપૂર્વક બ્રહ્મચર્યનો પાર પામે છે અને યશને વિસ્તાર છે. (૧૩) તેથી હે ક્ષપક ! જે મેહના દેષથી કઈ વાર પણ વિષયની ઈચ્છા થાય, તે પણ પાંચેય પ્રકારના સ્ત્રીઓના વૈરાગ્યમાં ઉપયોગવાળે (અપ્રમત્ત) બનજે. (૮૧૪૦) કાદવમાં ઊગેલું અને જળમાં વધેલું કમળ જેમ તે કાદવ અને જળથી લેવાતું નથી, તેમ સ્ત્રીરૂપી કાદવથી (જન્મેલ) અને વિષયરૂપી જળથી (વૃદ્ધિ પામેલે) પણ મુનિ (તેમાં લપાતો નથી.) (૮૧૪૧) ઘણુ દેવરૂપી હિંસક પ્રાણીઓના સમૂહવાળી, માયારૂપી મૃગતૃષ્ણાવાળી અને કુબુદ્ધિરૂપ ગાઢ મોટા જંગલવાળી, એવી પણ સ્ત્રીરૂપી અટવીમાં મુનિ મુંઝાતો નથી. (૮૧૪૨) સર્વ પ્રકારની સ્ત્રીઓમાં સદા અપ્રમત્ત (સાવધ) અને (પિતાના સ્વરૂપમાં) (સુવીસન્થ= ) દઢ વિશ્વાસુ (એ મુનિ) ચારિત્રના મૂળભૂત અને સદ્ગતિના કારણરૂપ એવા બ્રહ્મચર્યનો પાર પામે છે. (૮૧૪૩) જે સ્ત્રીના રૂપને ચિરકાળ (ધારી ધારીને) જેતે નથી અને મધ્યાહ્નના તીણ (તેજવાળા) સૂર્યને જોવાની જેમ તૂ દષ્ટિને પાછી ખેંચી લે છે, તે બ્રહ્મચર્યને પાર પામે છે. (૮૧૪૪) બીજે મારે અંગે શું બોલે છે ? મને કે દેખે છે અને હું કેવું વર્તન કરું છું? એમ જે નિત્ય અનુપ્રેક્ષા કરે છે, તે દઢ બ્રહ્મવ્રતવાળે છે. (ટૅ૧૪૫) ધન્યપુરુષ જ મંદ હાસ્યપૂર્વકનાં વચનરૂપી મેજાએથી વ્યાસ અને વિષયરૂપી (અગાધ) પાણીવાળા યૌવનરૂપી સમુદ્રને સ્ત્રીએરૂપી મગરોથી સપડાયા વિના પાર ઉતરે છે. (૮૧૪૬)
પાંચમું અપરિગ્રહવત-બાહ્ય અને અત્યંતર સર્વ પરિગ્રહનો તું મન-વચનકાયાથી કરવા, કરાવવા અને અનુમોદવા વડે ત્યાગ કર ! તેમાં અહી ૧-મિથ્યાવ, ૨ થી ૪ત્રણ વેદ, ૫ થી ૧૦-હાયાદિ ષક અને ૧૧ થી ૧૪-ચાર કાયે, એ ચૌદને અત્યંતર પરિગ્રહ જાણ. (૮૧૪૭૪૮) ક્ષેત્ર, વાસ્તુ, ધન, ધાન્ય, કુષ્ય (અન્ય) ધાતુઓ, સોનું, રૂપું, દ્વિપદ અને ચતુષ્પદ તથા શયન-આસનાદિ અપદ, એ (નવ પ્રકારે) બાહ્ય પરિગ્રહ જાણ. (૮૧૪૯) જેમ ફેતરા સહિત (ાંગરના કુંડએ=) કૂસકાને શુદ્ધ કરવા શકય નથી, તેમ સંગ (પરિગ્રહ)થી યુક્ત જીવના કર્મમળને શુદ્ધ કરે શકય નથી. (૮૧૫૮) જ્યારે રાગ દ્વેષ ગારો તથા સંજ્ઞાઓ ઉદયને પામે છે, ત્યારે લાલચુ જીવ પરિગ્રહને મેળવવાની બુદ્ધિ કરે છે. પછી તે નિમિત્તે ( ને) મારે છે, અસત્ય બોલે છે, ચેરી