________________
કરર
શ્રી સંગરંગશાળ ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ: દ્વાર હતો. સૂર્ય જેવા જેના પ્રતાપના વિસ્તારથી પરાભવ પામેલા શત્રુઓનો સમૂહ, (સૂર્યના તેજથી) કુમુદ (રાત્રિવિકાશી) કમળનો ખંડ જેમ શેભા વિનાનો અને સંકુચિત (દુર્બળ) બને, તેમ શોભારહિત અને દુર્બલ (દીન) બની ગયો હતો. (૭૫૭૯-૮૦) (પણઈ= ) યાચક (અથવા સ્નેહી) વર્ગને સંતોષ આપનાર અને પરસ્પરના પ્રàષને (વૈરને) ત્યાગ કરાવનાર એવા નીતિપ્રધાન રાજ્યના સુખને ભેગવતા અને રત્નોથી દીપતા એવા સિંહાસન ઉપર બેઠેલા, તેને એક અવસરે સંધીપાલકે પૂર્ણ મસ્તક નમાવીને વિનંતિ કરી કે-હે દેવ! આ આશ્ચર્ય છે કે સૂર્યને અંધકાર જીતે અને સિંહના બચ્ચાની પણ કેસરાને મૃગ તાડે. તેમ ઘણા કાળથી મોકલેલા તમામ તેટલા (મોટા) પણ ચતુરંગ સૈન્યને ઉત્તરદિશાને સ્વામી મહેન્દ્રસિંહ (ભજઈ=) ભગાડી રહ્યો છે. (૭૫૮૧ થી ૮) તેની પ્રવૃત્તિ જાણવા નીમેલા ગુપ્તચરોએ શીઘ આવીને હમણાં જ મને યુદ્ધને વૃત્તાન્ત યથાસ્થિત કહ્યો (૭૫૮૫) અને ત્યાં જે કલિંગને રાજા આપનો પ્રસાદપાત્ર હતો, તે નિર્લજજ શત્રુની સાથે ભેદને પામે (ભળી ગયે) છે, (૫૮૬) દાક્ષિણ્ય વિનાને કુરુદેશને રાજા પણ તમારા સેનાપતિ પ્રત્યે દ્વેષના દેષથી (કારણે) તે જ વેળા યુદ્ધમાંથી પાછો ફર્યો છે, (૭૫૮૭) બીજા પણ કાળકુંજર, શ્રીશેખર, શંકર વગેરે સામતે સૈન્યને વિખરા, જેઈને યુદ્ધથી ખસી ગયા છે. (૭૫૮૮) અને એમ મદોન્મત્ત હાથીઓની સૂઢથી જેના શ્રેષ્ઠ રથને સમૂહ ચૂરાઈ રહ્યો છે, રથોને સમૂહ ચૂરાવાથી ભડકેલા ઘડાઓ જ્યાં જનસમૂહને પીલી (પાડી) રહ્યા છે, જનસમૂહ પડવાથી દુર્ગમ બનેલા માર્ગમાં વ્યાકુળ શૂરા સુભટો આમતેમ દોડી રહ્યા છે, શૂરા સુભટના પરસ્પર ( ભિડણક) લડવાથી સૈન્યના લેકે જ્યાં વ્યાકુળ થઈ રહ્યા છે અને સૈન્યના લોકોના પિકારના શબ્દોથી કાયર લેકેને સમૂહ જ્યાં નાસી રહ્યો છે, એમ હણાયેલા
દ્વાવાળા તમારા સૈન્યને શત્રુએ જમના ઘેર પહોંચાડયું છે. (૭૫૮૯ થી ૧) એમ સાંભળીને લલાટે ચઢાવેલી ભયંકર ભ્રકુટીવાળા રાજાએ પ્રયાણને જણાવનારી મેટા અવાજવાળી ભેરીને વગડાવી. (૭૫૦) પછી તે ભેરીના વાદળેના સમૂહના અવાજતુલ્ય મોટા (વ્યાપક) અવાજથી પ્રયાણનું કારણ જાણીને તૂ ચતુરંગસેના હાજર થઈ. (૭૫૩) ત્યારે અત્યંત કુપિત થએલે કનકરથ રાજા તે સેના સહિત શીધ્ર પ્રયાથી શત્રુની (મહેન્દ્રસિંહની) ભૂમિમાં (હદમાં) પહેચો. (૭૫૯૪) પછી તેને આવેલ જાણીને અત્યંત ઉત્સુકતાને ધારણ કરતા મહેન્દ્રસિંહે (તેની સાથે) અતિ માટે યુદ્ધને ઉદ્યમ શરુ કર્યો. (તે આ પ્રમાણે) પછી ચકો અને બાણોના સમૂહને ફેકતે, (પાઠાં. તેએણક) તેજથી ઉગ્ર એવા જેના સુભટો (ઉસ્થરિય5) ઉછળી રહ્યા છે, (હાથમાં પહેરેલાં વિરત્વસૂચક (કંકણન) વીરવલમાં જડેલાં મણિની કાતિથી જાણે કૂપિત યમ નેત્રોથી કટાક્ષ ફેકતે હોય તેમ (ક્યાવરેહ= ) અવરોધ કરતે (શત્રુને રોકત અથવા ઘેરી લેતે), મન અને પવન જેવા વેગીલા ઘેડાના સમૂહવાળા (મહેન્દ્રસિંહ) શત્રુના (કાકરથ રાજાના) સૈન્યની સાથે યુદ્ધ કરવા લાગ્યો.
