________________
જ્ઞાનેપયોગના લાભ વિષે યવસાધુને પ્રબંધ
૪૩૭ હિતે. (૭૮૫૨-૫૩) વળી અત્યંત રૂપથી શોભતી, નવયૌવનથી (ખીલેલાં) સુંદર અંગે વાળી અડોલ્લિકા નામની યુવરાજાની પુત્રી ગર્દભ યુવરાજની બહેન હતી. (૭૮૫૪) એકદા તેને જોઈને કામથી પીડાતો યુવરાજ તેની પ્રાપ્તિ ન થવાથી પ્રતિદિન દુર્બળ થવા લાગે. (૭૮૫૫) (પછી) અમાત્યે પૂછ્યું કે-તું કેમ દુબળ થાય છે ? અત્યંત આગ્રહ કરવાથી તેણે એકાન્તમાં (કારણ) કહ્યું, ત્યારે અમાત્યે કહ્યું કે-હે કુમાર ! જેમ કઈ જાણે નહિ તેમ તું એને ભેંયરામાં છૂપાવીને વિષયસુખને ભેગવ! સંતાપ કેમ કરે છે? (૭૮૫૬-૫૭) એમ કરવાથી લોકો જાણશે કે-નિચે કેઈએ તેણીને હરણ કરી. મૂઢ કુમારે તે સ્વીકાર્યું અને તેમ જ કર્યું. (૭૮૫૮) એ હકીકતને જાણીને ગાઢ નિવેદને પામેલા જવરાજાએ પુત્રને રાજ્ય ઉપર સ્થાપીને સદ્ગુરુની પાસે પ્રવજ્યાને સ્વીકારી. (૭૮૫૯) પણ વારંવાર કહેવા છતાં તે (યવરાજર્ષિ) ભણવામાં તેવો ઉદ્યમ કરતા નથી અને પુત્રના રાગથી વારંવાર ઉજૈનીમાં આવે છે. (૭૮૬૦) પછી અન્યદા ઉજૈની તરફ જતા તેણે જવના ક્ષેત્રની રક્ષામાં ઉદ્યમી ક્ષેત્રના માલિકે, અતિ ગુપ્ત રીતે આમતેમ છૂપાતા ગધેડાને ઉદ્દેશીને, મોટા અવાજે બોલેલા પ્રગટ અર્થવાળા આ તૂટેલા કને સાંભળે. (૭૮૬૧-૬૨)
આધાવસિ પધવસિ, મમ ચેવ નિરિફિખસિ - લખિ -તે તે મએ ભાવે, જવ પલ્પેસિ ગદહા ?
અર્થાત-સામે આવે છે, પાછો ભાગે છે અને મને જ જુવે છે, (તેથી) હે ગદ્ધા! મેં તારા ભાવને જાણે કે-તું જવને ઈચ્છે છે. (૭૮૬૩) પછી કૌતુકથી તે કલેકનું અવધારણ કરીને તે સાધુ આગળ માર્ગે જવા લાગ્યા. ત્યાં એક સ્થાને રમતા છોકરાઓએ ફકેલી, એક ખાડામાં ક્યાંય પણ પડેલી અને નહિ જડતી (અડલિયા= ) મોઈને છોકરાઓ પ્રયત્નપૂર્વક સર્વત્ર શોધે છે, છતાં જ્યારે કઈ રીતે તેને ન જઈ તે ન જડી), ત્યારે તે ખાડાને જોઈને એક છોકરાએ આ પ્રમાણે કહ્યું. (૭૮૬૪ થી ૬૬)
ઈઓ ગયા તીઓ ગયા, મગિજજતી ન દીસઈ
અહમેય વિયાણુમિ, બિલે પડિયા અડલિયા ” અર્થાત-આમ ગઈ તેમ ગઈ, શોધવા છતાં ન જડી, હું એમ જાણું છું કેમેઈ ખાડામાં પડી છે. (૭૮૬૭) એ કલેકને પણ સાંભળીને મુનિએ કુતુહલથી સારી રીતે યાદ રાખે. પછી તે ઉજજૈનીએ પહોંચ્યા અને ત્યાં કુંભારના ઘરે રહ્યો. (૭૮૬૮) ત્યા પણ તે કુંભાર આમ-તેમ નાસતા ભયભીત ઊંદરને ઉદ્દેશીને આ પ્રમાણે તૂટેલા લેકને બોલ્યા. (૭૮૬૯)
સુકમાલયા ભલયા, રત્તિ હિંડણસીલયા દીહપિક્સ્સ બીહેહિ, નથિ તે મમઓ ભય ? અર્થા-સુકુમાર, ભદ્રક, રાત્રિએ ભટકવાના રવભાવવાળા હે ઊંદર! તું સર્પથી
