________________
૪૩૬
શ્રી સવેગર ગશાળા પ્રથના ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર ચાથું
મોક્ષ નથી, એમ અજ્ઞાનીને મેાક્ષ નથી. (૭૮૩૫) સર્વ વિષયમાં વાર'વાર પૂછાયેાગ્ય (તે) બહુશ્રુતાનું કલ્યાણ થાઓ ! કે-શ્રી જિનેશ્વરા સિદ્ધિને પામે છતે ( પણું ) જેએ જ્ઞાનથી વિશ્વમાં ) પ્રકાશને કરે છે. (૭૮૩૬) આ લેાકમાં મનુષ્યેા ચંદ્રની જેમ બહુ શ્રુતના મુખનું જે દર્શન કરે છે, એનાથી અતિ શ્રેષ્ઠ, અથવા આશ્ચય કારી કે સુદરતર ખીજુ શું છે ? (૭૮૩૭) ચંદ્રમાંથી કરણા નીકળે છે, (તેમ) બહુશ્રુતના મુખમાંથી શ્રી જિનવચને નીકળે છે, કે જેને સાંભળીને મનુષ્યે સંસારમટવીને પાર પામે છે. (૭૮૩૮) જે (અભિન્ન=) સ'પૂર્ણ ચૌદપૂવી'આ, અધિજ્ઞાનીએ અને કેવળીએ છે, તે લેાકેાત્તમ પુરુષાનું જ જ્ઞાન (નિશ્ચે જ્ઞાન ) છે. (૭૮૩૯) અતિ મૂઢ ( મહાણુ=મહાજન ) ઘણા લેાકમાં પણ એક જે શ્રુત-શીલયુક્ત (જ્ઞાની-ક્રિયાવ ́ત) તે શ્રેષ્ઠ છે, માટે પ્રવચનમાં ( સંઘમાં ) શ્રુત-શીલરહિતનું સન્માન કરીશ નહિ. (૭૮૪૦) તે કારણે પ્રમાદ તજીનેઅપ્રમત્તપણે શ્રુતમાં યત્ન કરવા ચેગ્ય છે, કે જેના વડે પેાતાને અને પરને પણ દુઃખ સમુદ્રમાંથી તારે. (૭૮૪૧) જ્ઞાનના ઉપયાગથી રહિત પુરુષ પેાતાના ચિત્તને વશ કરવા શક્તિમાન થતા નથી. ઉન્મત્ત હાથીને જેમ અકુશ, તેમ ઉન્મત્ત ચિત્તને (વશ કરવામાં) જ્ઞાન અંકુશભૂત છે. (૭૮૪૨)જેમ સારી રીતે પ્રયેાગ કરેલી વિદ્યા પિશાચને પુરુષાધીન કરે છે, તેમ સારી રીતે ઉપયેાગ કરેલું જ્ઞાન હૃદયરૂપી પિશાચને વશ ( આત્માધીન ) કરે છે. (૭૮૪૩) જેમ વિધિપૂર્વક પ્રયાણ કરેલા મ`ત્રથી કાળો નાગ શાન્ત થાય છે, તેમ સારી રીતે ઉપયાગ કરેલા જ્ઞાનવડે હૃદયરૂપી કાળો નાગ ઉપશાન્ત થાય છે. (૭૮૪૪) મત્ત જંગલી પણ હાથીને જેમ દેરડાથી બાંધી શકાય છે, તેમ અહીં જ્ઞાનરૂપી દેરડાથી મનહાથીને બાંધી શકાય છે. (૭૮૪૫) જેમ મર્કટ ( માંકડા) દેરી (મ ́ધન) વિના ક્ષણ પણ એક સ્થળે સ્થિર રહેતા નથી, તેમ જ્ઞાન વિના મન ક્ષણ પણ મધ્યસ્થ (સમભાવવાળુ – સ્થિર) થતું નથી. (૭૮૪૬) તેથી તે અતિ ચપળ મનમાંકડાને શ્રી જિનેપદેશદ્વારા સૂત્રથી ( શ્રુતજ્ઞાનથી ) ખાંધીને શુભ ધ્યાનમાં ખેલાવવેા જોઇએ. (૭૮૪૭) તેથી રાધાવેધ કરનારને આઠ ચક્રોમાં ઉપયેગ જોડવાની જેમ ક્ષપકને (પણ) સદા જ્ઞાનેપચેગ વિશેષતઃ (મુખ્ય વ્યાપાર) કહ્યો છે. (૭૮૪૮) વિશુદ્ધ લેશ્યાવાળા જેના હૃદયમાં જ્ઞાનરૂપી પ્રદીપ પ્રકાશે છે, તેને શ્રી જિનકથિત મેાક્ષમાર્ગીમાં (ચારિત્રધન) ( પ્રણારા=) લૂંટાવાનેા ભય થતા નથી (૭૮૪૯) જ્ઞાન પ્રકાશ વિના જે મેાક્ષમાગે ચાલવા ઇચ્છે છે, તે ખીચાર જન્માંધ ભય'કર અટવીમાં જવાને ઈચ્છે, તેના જેવા છે. (૭૮૫૦) જો ખ ંડિત ( ભિન્ન ભિન્ન પદવાળા) શ્લેાકાએ પણ યવ નામના સાધુને મરણથી ખચાળ્યા, તે। શ્રી જિનકથિતસૂત્ર જીવનું ભવભયથી રક્ષણ કેમ ન કરે ? (૭૮૫૧) તે આ પ્રમાણે
જ્ઞાનાપયેાગના લાભ વિષે યવસાધુના પ્રબંધ-ઉજજૈની નગરીમાં અનિલને પુત્ર જવ નામે રાજા હતા, પરમસ્નેહનું પાત્ર ગભ નામે તેને પુત્ર યુવરાજ હતા અને સ કાર્યાંમાં વિશ્વાસપાત્ર રાજ્યનાં સઘળાં કાર્યને સભાળનારા દીપૃષ્ટ નામે મત્રી
