________________
૪૦૩
કવાયરૂપ ત્રીજા પ્રમાદનું સ્વરૂપ ઉજજવળ થાય છે. વિશ્વમાં નિર્મળ કીતિ વિસ્તરે છે.) (૭૨૪૩) હે મહાભાગ! તમે જ અપ્રતિબદ્ધ વિહારને પાળે છે, કે જે તમે મારી વિનંતિથી પણ અહીં રહેતા નથી. (૭૨૪૪) એમ ઉત્સાહકારક વચનેથી રાજાએ તેવી કોઈ ઉત્તમ રીતે સમજાવ્યા, કે જેથી નિચે શીતળવિહારી પણ કંડરીકે (બહિયા=) બીજે વિહાર કર્યો. (૭૨૪૫) (પણ) ભૂમિશયન, અસારજન વગેરેથી સંયમમાં ભગ્નમનવાળા. શીયલરૂપી મહાભારને વહન કરવામાં થાકેલા, મર્યાદારહિત, વિષયના મોટા (દઢ) રાગવાળા તે ગુરુકુળવાસમાંથી નીકળીને રાજ્યના ઉપગ માટે પુનઃ પિતાની નગરીમાં આવ્યા (૭૨૪૬-૪૭) તે પછી રાજાના ઉધાનમાં વૃક્ષની ડાળીએ ચારિત્રના ઉપકરણને ટીંગાવીને નિર્લજજ તે લીલી વનસ્પતિથી વ્યાપ્ત ભૂમિ ઉપર બેઠાં. (૭૨૪૮) અને તેને તેવી રીતે બેઠેલા સાંભળીને ( ત્યાં) આવેલા રાજાએ સંયમમાં સ્થિર કરવા માટે તેને નમીને આ પ્રમાણે કહેવા માંડયું કે-(૭૨૪૯) તમે એક જ ધન્ય છે, કૃતપુણ્ય છે અને જીવનના ફળને પામેલા છે, કે જે તમે શ્રી જિનકથિત પ્રવજ્યાને નિરતિચાર રીતે પાળો છે (૭૨૫૦)અને દુર્ગતિના હેતુભૂત સખ્ત બંધન જેવા રાજ્યથી બંધાએલે હું કઈ પણ ધર્મકાર્ય કરવા પામતે નથી. (૭૨૫૧) એમ કહેવા છતાં વૃક્ષની સામે (અથવા કઠેર નજરે જોતાં તે જ્યારે કંઈ પણ બોલ્યા નહિ, ત્યારે વૈરાગ્યને ધારણ કરતા રાજાએ પુનઃ પણ કહ્યું કે-હે મૂઢ! પૂર્વે પણ દીક્ષાનો સ્વીકાર કરતાં તને મેં સખ્ત વાર્યું હતું અને તે વેળા રાજ્યને દેતે હતું. હવે નિજપ્રતિજ્ઞાને તેડનારા તૃણના લેશથી પણ હલકા બનેલા તને તે રાજ્યને આપવા છતાં શું સુખ (થશે? (૭૨૫૨ થી ૫૪) એમ કહીને રાજાએ રાજ્ય તેને આપ્યું અને પોતે સ્વયં લેચ કરીને સઘળેય તેને વેશ ગ્રહણ કર્યો. (૭૨૫૫) તે પછી સ્વયં પ્રવ્રજ્યાને સ્વીકારીને ગુરુ સમીપે ગયો અને પુનઃ ત્યાં (વિધિપૂર્વક) દીક્ષાને સ્વીકારીને છઠ્ઠના પારણે અનુચિત (શરીરને પ્રતિકૂળ) આહાર લેવાથી થયેલા સખ્ત પિટના શૂળથી મરીને સવાર્થસિદ્ધમાં દેવ થયે. (૭૨૫૬-૫૭)આ બાજુ (ઈયરેક) કંડરીક મંત્રી, સામંત, દંડનાયક વગેરે સઘળાં લેકેથી “પ્રવજ્યાને તજી દેનાર, પાપી—એમ તિરસ્કાર કરાતો, વિષયેની અત્યંત ગૃદ્ધિથી પ્રચુર રસવાળાં પીણ અને ભેજનમાં આસક્ત, રૌદ્રધ્યાનને વશ થયેલે, વિશુચિકા રોગથી અધુરું આયુષ્ય તેડીને, (ઉપક્રમથી)મરીને તે સાતમી નારકીમાં નારકી થયે. એમ વિષયાસક્ત જે વિષયને ભગવ્યા (મેળવ્યા) વિના (પણ) દુર્ગતિને પામે છે. (૭૨૫૮ થી ૬૦) તેથી હે સુંદર ! (અહીં) જણાવેલા દેથી દૂષિત એવા પાપી વિષને અત્યંત તજીને આરાધનામાં એક સ્થિર મનવાળે તું નિષ્પાપ (નિમંળ) મનને ધારણ કર ! (૭૨૬૧) એ પ્રમાણે વિષયદ્વારને જણાવ્યું. હવે ક્રમશઃ આવેલા ત્રીજા કવાયરૂપ પ્રમાદદ્વારને લેશથી જણાવું છું. (૭૨૬૨)
અનુશાસ્તિના ચોથા પ્રમાદપેટાદ્વારમાં કપાયરૂપ ત્રીજા પ્રમાદનું સ્વરૂપજો કે પૂર્વે કષાયોને ઘણી (ભણિક) વ્યાખ્યાની પદ્ધતિઓ(યુકિતઓ)ને સમૂહથી જણાવ્યા
