________________
મદ્યપાનના દોષમાં લૌકિક ષિનો પ્રબંધ
૩૩ (૭૦૬૮-૬૯) જે એ ચારેયને ન કરો, તે ભગવંત! કઈ પણ એકને કરો! તેણીઓએ
જ્યારે એમ કહ્યું, ત્યારે સ્વમતિથી શેષ પાપોને નરકના હેતુ અને મઘને સુખનું કારણ માનીને તેણે મને પીધું. તેથી મત્ત (થએલા) તેણે નિર્ભ૨ (અતિ ઘણે) માંસને પરિભોગ (કર્યો), તે માંસને પકાવવા કાષ્ટની પ્રતિમાને ભંગ કર્યો અને લજજાને તજીને તથા મર્યાદાને મૂકીને નિચે તેણે તે દેવીઓને ભેગ (પણ) કર્યો. (૭૦૭૦ થી ૭૨) તેથી ખંડિત (નષ્ટ) થએલી તપશક્તિવાળો તે મરીને દુર્ગતિમાં ગયા. એમ મદ્ય બહુ પાપનું કારણ અને દોષોને સમૂહ છે. (૭૦૭૩) મધથી યાદવને પણ થયેલા) અતિ દારુણ દેવને સાંભળીને હે સુંદર ! તને શ્રેતા તું મઘ નામના પ્રમાદને અતિ દૂર (જાવજછવ) ફેકી દે ! (૭૦૭૪) જેણે મધનો ત્યાગ કર્યો છે, તેનો ધર્મ નિરંતર (અખંડ) છે, તેને જ સર્વ દાનનું અતુલ ફળ (મળે) છે અને તેણે સર્વ તીર્થોમાં સ્નાન કર્યું છે. (૭૦૭૫)
અનુશાસ્તિના ચેથા પ્રમાદત્યાગદ્વારમાં માંસાહાર અને તેના દોષનું વર્ણન-એમ સંધાનથી (વિવિધ મેળવણુથી) ઉપજતા જેતુસમૂહના કારણે જેમ મદ્યપાન (પાપ છે), તેમ માંસ, માખણ અને મધ (ભક્ષણ) પણ બહુ પાપરૂપ છે. (૭૦૭૬) સતત જોત્પત્તિ થવાથી, શિષ્ટ પુરુષોને નિંદ્ય હોવાથી અને સંપાતિમ (ઉડતા-આવી પડતા) જીવનો વિનાશ થતો હોવાથી એ ત્રણેયનું દુષ્ટપણું છે. (૭૦૭૭) કહે તો ખરા ! ધર્મનો સાર જે દયા છે, તે પણ માંસભક્ષકને કયાંથી થાય ? તેથી સમ્યગ્ર ધર્મબુદ્ધિવાળે માંસને યાવાજજીવ વિજે. (૭૦૭૮) મનુષ્યોને (યોગ્ય) લેકમાં બીજી પણ, જીવને પીડા (હિંસા) નહિ કરનારી, અત્યંત સ્વાદવાળી, સ્નિગ્ધ (રસાળ), વર્ણગંધ-રસ અને સ્પર્શથી સ્વભાવે જ મધુર, પવિત્ર, સ્વભાવે જ સર્વ ઈન્દ્રિઓને રુચિકર અને ઉત્તમ પુરુષને એગ્ય એવી ઉત્તમ વસ્તુઓ હોવા છતાં જુગુપ્સનીય એવા માંસને ખાવાથી શું? હા! તે માંસને ધિક્કાર થાઓ !, કે જેમાં અતિ વિશ્વાસુ બીજા ના સ્થિર પ્રાણનો અતકિંત (અણધાયે) વિનાશ થાય છે. (૭૦૭૮ થી ૮૧) કારણ કે-માંસ વૃક્ષેથી પાકતું નથી અથવા પુપો-ફળોથી થતું નથી, ભૂમિમાંથી પ્રગટતું નથી કે આકાશમાંથી વરસતું નથી, પણ કેવળ ભયંકર આવહિંસાથી જ થાય છે. (૭૦૮૨) તે કર પરિણામવાળા જીવવધથી થએલા માંસને કોણ નિર્દય ખાય?, કે જેને ખાઈને તૂર્ત માર્ગભ્રષ્ટ થાય ! (૭૦૮૩) (વળી ભૂખથી) બળેલું, માત્ર જઠર ભરવાયેગ્ય આ એક જ શરીર, તેને ભરવા નિમિત્તે અલ્પ સુખ (સ્વાદ) માટે મૂર્ખ મનુષ્ય જે (અનેક) નો વધ કરે છે, તો તેનું સ્વભાવે જ હાથીની કર્ણ પાલી (કાન) જેવું (ચંચળ-નાશવંત) જીવન શું (પ્રકારા તરજાતંત્ર) અન્ય પ્રકારે (માંસથી) પિલું સ્થિર (રહેનાર) છે? (૭૦૮૪-૮૫) વળી એમ કદાપિ નહિ વિચારવું કે-નિચે માંસ પણ જેના અંગરૂપ છતાં (જીવનાં અંગરૂપ વનસ્પતિ વગેરે) શેષ આહારની જેમ સજજનોને ભક્ષ્ય છે, કારણ કે-અહીં ભક્ષ્ય-અભક્ષ્યની સઘળીય વ્યવસ્થા
૫૦
