________________
૩૯૫
માંસાહાર અને તેના દોષનું વર્ણન તેને જેવું તેઓનું (શૌચકર્મ અને) માંસભક્ષણ છે. (૭૧૦૪) બ્રાહણેને જે એક હજાર કપિલા ગાયનું દાન કરે અને (બીજી બાજુ) એકને જીવિતનું દાન કરે, (તેમાં ગૌદાન) પ્રાણદાનના સોળમા અંશની પણ કળાને પામતું નથી. (૭૧૦૫) હિંસાની અનુમતિ આપનાર, અંગોને છેદનાર, પ્રાણેને લેનાર, માંસ વેચનાર, ખરીદનાર, તેને પકાવનાર, બીજાને પીરસનાર અને ખાનાર, એ આઠેય ઘાતકી છે. (૭૧૦૬) જે મનુષ્ય માંસભક્ષી છે, તેઓ અલ્પાયુષ્યવાળા, દરિદ્રી, પારકી ચાકરીથી જીવનારા અને નીચ કુળમાં જન્મે છે. (૭૧૦૭) ઈત્યાદિ માંસની દુછતા જણાવવા માટે લૌકિક શાસ્ત્રવચનો ઘણા પ્રકારનાં છે અને “મધ-માંસને નહિ ખાનાર વગેરે લેકોરિક વચનો પણ છે. (૭૧૦૮) અથવા જે લૌકિકશાસ્ત્ર (નું વર્ણન) અહીં પૂર્વે (ગા. ૭૯૨ થી) જણાવ્યું, તે પણ આ ગ્રન્થમાં ઊતારીને (સ્વીકારીને) કહેવાથી નિચે લેકોરિક વચન જાણવું. (૭૧૦૯) (કારણ કે-) સુવર્ણ રસથી યુક્ત લોખંડ પણ જેમ સુવર્ણ બને છે, તેમ મિથ્યાષ્ટિઓનું (કહેલું) પણ શ્રુત નિચે સમતિદષ્ટિએ ગ્રહણ કરવાથી સમ્યગ શ્રુત બને છે. (૭૧૧૦) આ પ્રશ્નને નિચે પંડિતાએ માંસને જીવનું અંગ હેવાથી વળ્યું છે, તે શું મગ વિગેરે (અનાજ) પણ પ્રાણિનું અંગ નથી, કે જેથી તેને દૂષિત ન કહ્યાં? (૭૧૧૧) ઉત્તર-મગ વગેરે (અનાજ) જે જીવનું અંગ છે. તે જી (પંચેન્દ્રિય) તુલ્ય રૂપવાળા નથી. કારણ કે–પંચેન્દ્રિય જીવે જે રીતે માનસવિજ્ઞાનથી યુક્ત (ભાનવાળા) હોય છે અને તીણ શોથી શરીરના એક ભાગરૂપ માંસની પેશીઓ કપાતાં પ્રતિક્ષણ સત્કાર મૂકતા તેઓ જેમ અત્યંત દુઃખી થાય છે, તે રીતે જીવ તરીકે તુલ્ય છતાં એક જ ઈન્દ્રિયપણું હોવાથી મગ વગેરેના છે તેવા (દુઃખી) થતા નથી, તે તેઓની પરસ્પર તુલ્યતા કેમ ઘટે? (૭૧૧૨ થી ૧૪) તે આ પ્રમાણે-અરે રે મારો! જલદી ભક્ષણ કરીએ !'-એ વગેરે અત્યંત ક્રૂર વાણીને તેઓ કાનથી સ્પષ્ટ સાંભળે છે, (૭૧૧૫) ઘસેલા (તેજથી ચળકતાં) અતિ તીર્ણ ખડ્ઝ વગેરેના સમૂહને હાથમાં ધારણ કરેલા પુરુષને અને તેના પ્રહારને પણ તેઓ ભયથી ભમતાં ચપળ કીકીવાળાં નેત્રથી તૂર્ત દેખે છે, (૭૧૧૬) ચિત્તમાં ભયને અનુભવે છે અને ભય પામેલે તે પુનઃ ધ્રુજતા શરીરવાળો બીચારો એમ માને છે કે-અહા હા ! મારું મરણ આવ્યું. (૭૧૧૭) એમ જીવપણું તુલ્ય છતાં પંચેન્દ્રિય જીવો જેવા તીક્ષણ દુઃખને સ્પષ્ટ અનુભવે છે, તે રીતે મગ વગેરે એકેન્દ્રિયે અનુભવતા નથી. (૭૧૧૮) વળી પંચેન્દ્રિય જીવ પરસ્પર સાપેક્ષ એવા મન, વચન અને કાયા-એ ત્રણેય દ્વારા અત્યંત દુઃખને અવશ્ય (વત્તક) પ્રગટ અનુભવે છે અને મગ વગેરે એકેન્દ્રિઓ તે પ્રાપ્ત થએલા પણ દુઃખને માત્ર કાયાથી અને તે પણ કંઈક માત્ર અવ્યક્તરૂપે વેદે છે. (૭૧૧૯-૨૦) અને બીજુ-હિંસકને પાસે આવેલે જઈને મરણથી ડરતો તે બીચારો પંચેન્દ્રિય જીવ કઈ રીતે પોતાના જીવનની રક્ષા માટે જે જે રીતે આમ-તેમ ચળવળ કરે છે, ત્રાસ પામે છે, નાસે છે, છૂપાય છે અને જુવે છે, તે તે
