________________
- કુ.
શ્રી સવગરંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ : કાર ચાલું તને હું પ્રાર્થના કરું છું કે કઈ રીતે તેમ કર, કે જેથી હું હસીનું પાત્ર ન બનું ! (૬૦૪૫ થી ૪૭) એમ સાંભળીને કદર્શિત થએલે કપિલ અવૃતિને વશ થયે, રાત્રે નિદ્રા નાશ પામી. તેથી પુનઃ પણ દાસીએ તેને કહ્યું કે-હે પ્રિય! સંતાપને છેડે, તમે રાજાની પાસે જાઓ, નિચે પ્રથમ જાગેલે (જાગતાં જ) તે પહેલા જેએલા બ્રાહ્મણને દરરોજ બે માસા સેનું આપીને બહુમાન (સત્કાર) કરે છે. એ સાંભળીને રાત્રિનું પ્રમાણ (સમય) વિચાર્યા વિના કપિલ ઘેરથી નીકળે, તેથી જતા તેને કેટવાલાએ “ચાર છે–એમ માની પકડીને બધે અને પ્રભાતે રાજાને દેખાડે. (સેં). (૬૦૪૮ થી ૫૧) આકારથી (ઈગિત5) હૃદયને જાણવામાં કુશળ રાજાએ “નિર્દોષ છે –એમ જાણીને તેને પૂછયું કેહે ભદ્ર! તું કોણ છે? તેણે પણ પિતાને સર્વ વૃત્તાન્ત મૂળથી માંડીને કહ્યો. તેથી કરુણાવાળા રાજાએ કહ્યું કે-હે ભદ્ર! જે માગે તે આપું! (૬૦૫૨–૫૩) કપિલે કહ્યું કે-હે દેવ ! એકાન્ત વિચારીને માગું. રાજાએ કબૂલ્યું. પછી તે એકાન્તમાં રહીને વિચારવા લાગ્યા કે-બે માસા સુવર્ણથી કંઈ પણ ન થાય, દશ સેનામહોર માગું, પણ તેનાથી એક વાર જ થાય. (૬૦૫૪-૫૫) માટે વીશ માગું, અથવા તે વીસથી પણ આભરણન થાય, તેથી હું એકસે માગું ! તેટલાથી પણ તેણીને શું થાય અને મારે શું થાય ? (૬૦૫૬) એક હજાર માગું, પણ તેટલાથી પણ શેડો (વખત) નિર્વાહ થાય એમ દશ હજારે ચઢ, પછી યાવત્ એક ઝેડ સુધી પણ વળે. (૬૦૫૭) અને એમ ઉત્તરોત્તર વધતી પ્રચંડ ધનની વાંછાથી મૂળ ઈચ્છાને અનુસરીને તેણે આ પ્રમાણે વિચાર્યું. (૬૦૫૮) : જેમ લાભ, તેમ લેભ, એમ લાભથી લેમ વધે છે. બે માસાથી કરવાગ્ય કાર્ય કેડથી પણ પૂર્ણ ન થયું. (૬૦૫૯) હા ! લેભની ચેષ્ટા દુષ્ટથી (પણ) દુટ છે. એમ વિચારતો તે પૂર્વભવે પાળેલી દીક્ષાનું (જાતિ) સ્મરણ કરીને, સંવેગને પામેલે, બેધ પામીને અને દીક્ષાને સ્વીકારીને રાજા પાસે ગયે. રાજાએ પૂછ્યું કે-હે ભદ્ર! આ વિષયમાં શું વિચાર્યું? (૬૦૬૦-૬૧) કપિલે કોડની ઈચ્છા સુધીને પિતાને વ્યતિકર કહ્યો. રાજાએ કહ્યું કે-કોડ પણ આપીશ, સંદેહ ન કર! (૬૦૬ર) હવે મારે પરિગ્રહથી સર્યું. એમ કહીને કપિલ રાજમંદિરમાંથી નીકળે અને કેવળજ્ઞાનને પામે. (૬૦૬૩) એમ હે સુંદર ! આ દુર્જય પણ લેશત્રુને સંતેષરૂપી તીક્ષણ ખગ્નથી જીતીને નિચે તું આત્માની નિવૃત્તિને (મુક્તિને) કર! (૬૦૬૪) એમ લેભ નામનું નવમું પાપસ્થાનક જણાવ્યું. હવે પ્રેમ (રાગ) નામના દશમાને પણ સમ્યગૂ કહું છું. (૬૦૬૫)
૧૦. અનુશાસ્તિના પહેલા અઢાર વાપસ્થાનકદ્વારમાં દશમું પ્રેમ (રાગ) પાપાનક-આ શાસનમાં અત્યંત લાભ અને માયારૂપ આસક્તિના માત્ર આત્મ પરિણામને જ શ્રી જિનેશ્વરે પ્રેમ (રાગ) કહે છે. (૬૦૬૬) પ્રેમ એટલે નિચે પુરુષના શરીરમાં અગ્નિ વિનાને ભયંકર દાહ છે, વિષ વિના પ્રગટેલી મૂછ છે અને અમતત તેર) મંત્ર-તંત્રથી પણ અસાધ્ય ગ્રહને આવેશ (વળગાડ) છે. (૬૦ર૭) અખંડ પણ
