________________
તેરમું અભ્યાખ્યાન પાપસ્થાનક અને રુદ્ર તથા અષિના પ્રશ્નધ
૩૪૯
કહ્યુ` કે-તમારા જેવા હિંસક, જુઠા અને મૈથુનમાં આસક્ત પાપીએ જન્મ માત્રથી બ્રાહ્મણ નથી મનાતા. (૬૨૨૫) અગ્નિ પશુ પાપનુ કારણ છે, તે તેમાં સ્થાપેલું કેમ ભલું કરે ? અને પરભવમાં ગએલા પિતૃએ પણ અહી આપેલાને કેવી રીતે સ્વીકારે ? (૨૨૬) ( એ સાંભળીને મુનિ) ‘ગુસ્સે થયા છે’–એમ જાણીને, પછી ક્રેાધી થયેલા બ્રાહ્મણેા હાથમાં ઈંડા, ચાબૂક અને પત્થરાને લઇને સર્વ બાજુએથી મુનિને મારવા દેયા. (૬૨૨૭) યક્ષે તેમાંના કેટલાકને ત્યાં જ કપાએલા વૃક્ષની જેમ નીચે પટકયા, કેટલાકને પ્રહારાથી માર્યાં અને કેટલાકને લેાહી વમતા કર્યા. (૬૨૨૮) એવા પ્રકારની અવસ્થાને પામેલા તે સને જોઇને ભયથી ધ્રુજતા હૃદયવાળી (ભટ્ટા=) બ્રાહ્મણી (રાજપુત્રી) કહેવા લાગી કે-આ તે મુનિ છે, કે જેણે તે વખતે સ્વયં વરવા આવેલી મને તજી હતી. મુક્તિવને રાગી જે દેવાંગનાઓને પણ ઈચ્છતા નથી, (૬૨૨૯-૩૦) અતિ ધાર તપના પરાક્રમથી જેણે સઘળા તિય ચાને, મનુષ્યાને અને દેવેને પણ વશ કર્યાં છે, ત્રણેય લેાકના જીવે જેના ચરણેામાં નમે છે, (જે) વિવિધ લબ્ધિએથી યુક્ત છે, જેણે ધ, માન અને માયાને જીત્યા છે તથા લેાભપરીષદ્ધને પણ જીત્યા છે અને મહાસાત્ત્વિક જે સૂર્યંની જેમ અતિ ફેલાતા પાપરૂપી અંધકારના સમૂહને ચૂરનાર છે. (૬૨૩૧–૩૨) વળી કાપાયમાન થએલા જે અગ્નિની જેમ જગતને ખાળે છે (તથા) પ્રસન્ન થએલા જે તેજ જગતનું રક્ષણ કરે છે, માટે તેને તના કરતા (તમે) મરણના મુખમાં જશે. (૬૨૩૩) તેથી પગમાં પડીને આ મહર્ષિને પ્રસન્ન કરે! એ સાંભળીને ભાર્યા સહિત રુદ્રદેવ વિનવવા લાગ્યે કે-હે ભગવ ́ત ! રાગાદિથી જે (લે=) આપને અપરાધ કર્યાં છે, તેની ( ણે= ) અમને ક્ષમા કરે, ( કારણ કે- ) લેાકમાં ઉત્તમ મુનિએ નમનારા પ્રત્યે વાસલ્યવાળા હોય છે. (૬૨૩૪-૩૫) પછી તેઓને મુનિએ કહ્યું કે–સ'સારના કારણભૂત ક્રેાધને કાણુ આશ્રય આપે ? (તેમાં પણ) શ્રી જિનવચનને જાણ તે વિશેષત: કેમ આપે ? માત્ર મારી ભક્તિમાં તત્પર એવા યક્ષનુ' આ કાય છે, માટે તેને જ પ્રસન્ન કરે, કે જેથી કુશળતાને · પામેા! (૬૨૩૬-૩૭) ત્યારે વિવિધ પ્રકારે યક્ષને ઉપશાન્ત કરીને હ વશ રામાંચિત થએલા સઘળા બ્રાહ્મણેાએ ભક્તિથી સ્વનિમિત્તે તૈયાર કરેલાં તે ભાજને તે સાધુને વહે રાવ્યાં અને પ્રસન્ન થએલા યક્ષે આકાશમાંથી સાનૈયાને વરસાવ્યા તથા ભ્રમરાથી વ્યાપ્ત (સુગંધી ) પુષ્પાના સમૂહથી મિશ્ર સુગ ંધી પાણીને વરસાળ્યું. ( સુવર્ણુની અને ગ‘દેદકની વૃષ્ટિ કરી. ) એમ કલહના ત્યાગથી તે ( માતંગમુનિ) દેવપૂજ્ય બન્યા (૬૨૩૮ થી ૪૦) એમ હું ક્ષપક ! કલહમાં દેષોને અને તેના ત્યાગમાં (થતા) ગુણ્ણાને સમ્યગ્ વિચારીને તેવી કાઈ ઉત્તમ રીતિએ વજે, કે જેથી તારા પ્રસ્તુત અની (અનશનની) સિદ્ધિ થાય (૬૨૪૧) એમ બારમુ' પણ પાપસ્થાનક કંઈક માત્ર જણાવ્યું, હવે તેરમું અભ્યાખ્યાન નામનું પાપસ્થાનક કહું' છું. (૬૨૪૨)
૧૩. અનુશાસ્તિના પહેલા અઢાર પાપસ્થાનકદ્વારમાં તેમનુ ં અભ્યાખ્યાન-પ્રાયઃ છતા દેાષાનું બીજાને ઉદ્દેશીને જે પ્રત્યક્ષ આરેપણુ કરવુ, તેને અહી
