________________
૩૬૨
શ્રી સંગરંગશાળા ગ્રન્થનો ગુજરાતી અનુવાદ દ્વારા શું જેમ રાહુની પ્રજાને સમૂહ કેવળ સૂર્યના જ પ્રકાશનો નાશ નથી કરતો, પણ અંધકારપણથી સમગ્ર જગતના પણ પ્રકાશને નાશ કરે છે. એ રીતે ફેલાતું ભાવશલ્ય પણ એક તે આત્માના જ નહિ પણ સમગ્ર જગતના પણ પ્રકાશને (સમ્યફનો) નાશ કરે છે. (૬૪૭૮-૭૯) અહીં જે રાહુની (કાળી) કાન્તિનો સમૂહ, નિચે તેવું મિથ્યાદર્શન, જે સૂર્ય તે પુરુષ અને પ્રકાશતુલ્ય સમ્યક્ત્વ જાણવું. (૬૪૮૦) એમ હોવાથી મિથ્યાદર્શનરૂપી પ્રજાના સમૂહથી જેને સમ્યક્ત્વનો પ્રકાશ નાશ પામે છે અને ભાવ અંધકારના સમૂહને કરનારા એવા મિથ્યાદર્શનથી જે મુંઝાએલે છે, તે કોઈ પણ પુરુષરૂપી સૂર્ય પિતામાં અને બીજામાં પણ તેને (મિથ્યાત્વરૂપ અંધકારને) જ વધારે (૬૪૮૧-૮૨) અને પરંપરાએ ફેલાતા, (માનાતિરિક્તક) પ્રમાણરહિત અમર્યાદિત એવા તે અંધકારથી (વ્યાસ), તેથી અંધારી પર્વતની ગુફા જેવા પ્રકાશરહિત આ લેકમાં સંસારવાસથી ઉદ્વિગ્ન અને પદાર્થોને સમ્યફ જેવાની (જાણવાની) ઈચ્છાવાળા, એવા પણ જીને સમ્યક્ત્વનો પ્રકાશ સુખપૂર્વક કેવી રીતે મળે ? (૬૪૮૩-૮૪)
અને વળી તે આ દિગમોહ છે, તે આ નેત્ર ઉપર બાંધેલ પાટો છે, તે આ જન્માંધપણું છે, તે આ નેત્રને ઉદ્ધાર (ઉખેડવાપણું) છે, અથવા તે આ જગતને શીવ્ર સતત ભમતું જોવાતુલ્ય (ચકી) છે. અથવા તે આ સમુદ્ર તરફ (દક્ષિણમાં) જવાની ઈચ્છાવાળાનું હિમવંત તરફ (ઉત્તરમાં) ગમન છે, કે કમળાના રોગીનું તે (મિથ્યા)જ્ઞાન છે, અથવા તે આ બુદ્ધિનો વિભ્રમ છે, અથવા તે આ છીપમાં રજતનું (બ્રાન્ત) જ્ઞાન છે, અથવા તે આ મૃગતૃષ્ણામાં (ઝાંઝવાના જળમાં)ઉજજવળ જળનું દર્શન (બ્રાન્તિ) છે, અથવા તો તે આ લોકમાં સંભળાતું વિપરીત ધાતુપણું (ધાતુઓનો વિપર્યય) છે, અથવા તે આ અકાળે જાગેલો ઉપદ્રવ છે, તથા તે આ રજોવૃષ્ટિનો (પાઠાં. ઉક્રવણું=) ઉત્પાત છે, અથવા તે આ નિચે ઘોર-અંધ-કૂવારૂપી ગુફામાં પતન છે, કારણ કે-આ મિથ્યાદર્શનરૂ૫ શલ્ય સમ્યક્ત્વને રોકનાર પ્રતિમલ છે અને (પાઠાંતર સમwામ્બિક) સન્માર્ગે ચાલનારને મેટો કાદવને સમૂહ છે. (૬૪૮૫ થી ૯૦)
અને વળી છે જે અદેવને પણ દેવ, અગુરુને પણ ગુરુ, અતત્વને પણ તત્વ અને અધર્મને પણ ધર્મ તરીકે માને છે, તથા જે પરમપદના સાધક, યથોક્ત ગુણવાળા પણ દેવમાં, ગુરુમાં, તમાં અને ધર્મમાં અરુચિને અથવા પ્રઢષને કરે છે, તથા દેવ વગેરે પરમ પદાર્થોમાં જે ઉદાસીનતા પણ કરે છે, તે સર્વ આ વિશ્વમાં મિથ્યાદર્શનશલ્યને દુષ્ટ વિલાસ છે. (૬૪૯૧ થી ૭)
તથા આ મિથ્યાદર્શનશલ્ય સર્વ રીતે જીવતું અવિવેકનું મૂળ બીજ છે, કારણ કેમિથ્યાત્વથી મનુષ્ય બુદ્ધિમાન હોય તો પણ મૂહમનવાળો થાય છે. (૬૪૯૪) જેમ અતિ તૃષાતુર મૃગો ઝાંઝવાના જળમાંથી પણ પાણીને શોધે છે, તેમ મિથ્યાત્વથી મૂઢમનવાળા બોટાને સાચું જુએ છે. (૬૪૯૫) જેમ ધતૂરાનું ભક્ષણ કરનાર પુરુષ અછતા (મિથ્યા)
