________________
સોળમું પરંપરિવાદ પાપસ્થાનક
૩પ૭ છે? અથવા શું કરે છે? એમ પરનાં છિદ્રો જોવાના મનવાળે તે સુખને જાણતો (અનુ. ભવતી નથી. ( દુઃખી થાય છે.) (૬૩૭૮ થી ૮૦) એમ ક્રમથી પરંપરિવાદ કરવામાં એક મત્સર જ મેટું કારણ બને છે. પુનઃ તે આ કર્ષ સાથે ભળે તો પૂછવું શું ! (૩૮૧) આત્મોત્કર્ષવાળો મેરુ પર્વત જેવા મોટાને પણ અતિ નાનો અને તૃતુલ્ય પણ પિતાને મેરુપર્વતથી પણ મોટો માને છે. (૬૩૮૨) એમ (મત્સર વગેરે) પ્રૌઢ કારણ પણથી (કરાતા) પર પરિવાદ (અર્ઘ=) અકાર્યને રોકવા માટે શક્તિમાન પણ (વિવેગેણુ રહિઓ= ) અવિવેકી મનુષ્ય ( કહનામ= ) કેવી રીતે (સક્કો= ) શક્તિમાન બને ? (૬૩૮૩) (મનુષ્ય) જેમ જેમ પર પરિવાદ કરે છે, તેમ તેમ હલકાઈને પામે છે અને જેમ જેમ હલકાઈને પામે છે, તેમ તેમ અપૂજ્ય (તિરસ્કારપાત્ર) બને છે. (૬૩૮૪) જેમ જેમ પર પરિવાદ કરાય, તેમ તેમ ગુણે નાશ પામે છે; જેમ જેમ તે ગુણોનો નાશ થાય, તેમ તેમ દેનું સંક્રમણ (આગમન) થાય છે (૬૩૮૫) (અને) જેમ જેમ દેનું સંક્રમણ થાય છે, તેમ તેમ (મનુષ્ય) નિંદાપાત્ર બને છે. એમ પર પરિવાદ અનર્થોનું-અમંગળનું મુખ્ય સ્થાન (કારણ) છે. (૬૩૮૬) પર પરિવાદથી મનુષ્યમાં ન હોય તે પણ દો સંચાર પામે ( પ્રવેશે) છે અને હોય તે બહ, બહુતર અને બહુતમ મજબૂત (સ્થિર) થાય છે. (૬૩૮૭) જે મનુષ્ય બીજા પ્રત્યે મત્સર અને પોતાના ઉત્કર્ષથી પરનિંદા કરે છે, તે અન્ય ભામાં પણ ચિરકાળ સિંઘ (હલકી) નિઓમાં ભમે છે. (૬૩૮૮) ધન્યપુરુષે ગુણરત્નોને હરનારી અને દેને કરનારી જાણીને પરનિંદાને કરતા નથી, કારણ કે શ્રી જિનેશ્વરેએ પણ (તંદુલયાલિયમાં) કહ્યું છે કે-જે સદા પરનિદાને કરે છે, આઠ મના વિસ્તારમાં હરખાય છે અને અન્યની લક્ષ્મીથી બળે છે, તે સકષાયી નિત્ય દુઃખી થાય છે. (૬૩૮૯-૯૦) કુલ, ગણ અને સંઘે પણ બહાર કરેલા તથા કલહ અને વિવાદમાં રાચનારા સાધુને નિચે દેવલેકમાં પણ દેવેની (સમિઈસુક) સભાઓમાં (બેસવા) જગ્યા નથી. (૩૯૧) તેથી જે બીજો લેકવ્યવહારવિરુદ્ધ અકાર્યને કરે અને તે અકાર્યને જે (બીજો) નિંદે, તે પરના દેશે (મિથ્યા) દુઃખી છે. (૬૩૨) સારી રીતે (સંયમમાં) ઉદ્યમી એવા સાધુને ૧-આત્મપ્રશંસા, ૨–પરનિંદા, ૩-જી હા, ૪-ઉપસ્થ ( જનનેન્દ્રિય) અને ૫-કષાય, એ પાંચ સંયમથી રહિત કરે છે. (૬૩૩) પરનિદાની પ્રકૃતિવાળે જે જે (વયણે હિંs) દોષથી (અથવા વચનથી) પરને દૂષિત કરે, તે તે દોષને તે પામે છે. એથી તે અદર્શનીય છે (૬૩૯૪) પર પરિવારમાં આસક્ત અને બીજાના દોષોને બેલત જીવ ભવાંતર ગએલે પોતે તે જ દોષોને અનંતાનંતગુણ પામે છે. (૬૩૯૫) એમ કરાતે પરંપરિવાદ અતિ ભયંકર વિપાકવાળે છે, સેંકડો સંકટોને સંગ છે, સમસ્ત ગુણાને ખેંચી જનારો દુષ્ટ પવન (આંધી) છે અને સુખરૂપી પર્વતને (નાશ કરવામાં) વજપાત છે. આ જન્મમાં સર્વ દુઃખોનો ખજાનો અને ભવાંતરમાં દુર્ગતિમાં પતન, એ તે જીવને સંસારથી ક્યાંય જવા (છૂટવા) દેતા નથી. (૬૩૯૬-૯૭) સુભદ્રાના શ્વસુરવર્ગની જેમ અપયશના વાદથી હણાયેલ તથા પરનિંદાનો વ્યસની લાકમાં
