________________
૩૩૪
શ્રી સંવેગર ગશાળા ગ્રન્થના ગુજરાતી અનુવાદ : ઢાર ચાથુ
ભક્તિના સમૂહને ધારણ કરતા સદરપૂર્વક તેમના ચરણમાં પ્રણામ કરીને વિચારવા લાગ્યા કે—આવા શુભ ધ્યાનથી યુક્ત જો મરે, તે! આ મહાનુભાત્ર કયાં ઉપજે ?-એમ ભગવંતને પૂછીશ. એમ વિચારતા તે પ્રભુની પાસે પહોંચ્યા ( પ૩૩થી૩૫) અને જગપૂજ્ય એવા પ્રભુને પૂછ્યું' કે–( હે ભગવંત !) તેવા ભાવમાં રહેલા પ્રસન્નચંદ્ર મરીને કયાં ઉત્પન્ન થાય? તે મને કહે ! (૫૯૩૬) પ્રભુએ કહ્યું કે–સાતમી નરકમાં ઉપજે ! જેથી રાજા નિશ્ચે મે' ખરાબર સાંભળ્યું નહિ, એમ વિચારમાં પડયા, (૫૯૩૭) અહીં ( આ પ્રશ્નોત્તરની ) વચ્ચે મનથી લડતા અને સ` શસ્ત્રા પૂર્ણ થવાથી મુકૂટથી પણ શત્રુને હણવાની ઈચ્છાવાળા પ્રસન્નચંદ્રે સહસા હાથને મસ્તકે મૂકયેા, (અને) કેશના સમૂડને લુ'ચેલા તે મસ્તકને ( છસ્મિ=) સ્પર્શતાં જ તે ( ઉપયુક્ત= ) સભાન બન્યા કે–‘હું શ્રમણુ છું. ' તેથી વિષાદને કરતા કેઇ તેવા ( વિશિષ્ટ ) શુભ ધ્યાનને પામ્યા, કે જેનાથી તે મહાત્મા તુ` કેવળી થયા (૫૯૩૮ થી ૪૦) અને સમીપમાં રહેલા દેવેાએ કેવલીને મહિમા કર્યાં તથા દુ'દુભી વગાડી, ( ત્યારે ) શ્રેણિકે પૂછ્યું' કે—હે ભગવત ! આ વાજિંત્રને શબ્દ કેમ છે ? (૫૯૪૧) જગપૂજ્ય એવા પ્રભુએ કહ્યુ` કે- આ દેવે પ્રસન્નચંદ્રના કેવલી મહિમા કરે છે. ’ ત્યારે વિસ્મય પામેલા શ્રેણિકે પ્રભુનાં પૂર્વાપર વચનેાના વિરાધને વિચારીને પૂછ્યું કે હે નાથ ! આમાં ( નરકમાં અને કેવળજ્ઞાનમાં ) શુ કારણ છે ? તેથી પ્રભુએ યથાસ્થિત ( સત્ય ) કહ્યું. (૫૯૪૨-૪૩) એમ જાણીને હું ક્ષપક! ક્રાધના ત્યાગથી પ્રાપ્ત પ્રશમરસની સિદ્ધિવાળા, અતિ પ્રસન્ન મનવાળા તુ વિશુદ્ધ આરાધનાને પ્રાપ્ત કર ! (૫૯૪૪) આ ક્રોધ નામનું છઠ્ઠું પાપસ્થાનક કહ્યું. હવે માન નામના સાતમા પાપસ્થાનકને કંઈક કહું છું. (૫૯૪૫)
૭. અનુશાસ્તિના પહેલા અઢાર પાપસ્થાનકદ્વારમાં માનપાપસ્થાનકમાન સંતાપકારી છે, માન અનર્થાના સમૂહને આવવાનેા મા` છે, માન પરાભવનુ` મૂળ છે અને માન પ્રિય બધુઓના વિનાશક છે. (૫૯૪૬) માનરૂપી મોટા ગ્રહને વશ પડેલે અડતાના દેષથી પેાતાના યશને અને કીતિ ના નાશ કરે છે અને તિરસ્કારપાત્ર બને છે, (૫૯૪૭) આ મહા પાપી માન હલકાઈનું મૂળ ( કારણ ) છે, સદ્ગતિના માર્ગ નુ ઘાતક છે, દુર્ગતિને માર્ગ છે અને સદાચાર (શીયળ ) રૂપી પવતને (ચૂરનાર ) વા છે. (૫૯૪૮) માનથી અક્કડ શરીરવાળા, હિત-અહિત વસ્તુને નહિ જાણતે, ‘ શું આ જગતમાં પણ હુ કેાઈનાથી પણ ન્યૂન અથવા શું ગુણરહિત છું ? '–એવી કલુષિત બુદ્ધિને વશ થયેલે। સયમના મૂળભૂત વિનયને કરે નહિ, ત્રિનયરહિતમાં જ્ઞાન ન હોય અને જ્ઞાનના અભાવે ચારિત્ર ન હોય. (૫૯૪૯-૫૦) ચારિત્રગુણથી રહિત જગતમાં વિપુલ નિર્જરાને ન પામે, તેના અભાવે મેક્ષ ન થાય અને મેાક્ષના અભાવે સુખ કેમ હેાય ? (૫૯૫૧) અને વળી
માનરૂપી અ ́ધકારના સમૂહથી પરાભૂત, મૂઢ, કત્ત વ્ય-અકત્ત બ્યમાં મુઝાઇને વારવાર
