________________
૨૮૦
શ્રી સંગ રંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર ત્રીજું સ્વયં પ્રાયશ્ચિત કરે છે, તે પણ આરાધક થતા નથી. (૪૯૮૮) એ કારણે જ પ્રાયશ્ચિત્ત માટે ગીતાર્થની શોધ (ક્ષેત્રથી) ઉત્કૃષ્ટ સાતસો જન સુધી અને (કાળથી) બાર વર્ષ સુધી કરવી જોઈએ. (૪૯૮૯) એમ આલેચ નહિ આપવાથી થતા દેષોને સંક્ષેપમાં કહ્યા હવે તે આપવાથી જે ગુણે થાય તેને કહું છું. (૪૯૦)
પાંચમું પેટદ્વાર–આલોચના દેવાથી થતા ગુણે-૧–લઘુતા, ૨-પ્રસન્નતા, ૩-સ્વ-પર નિવૃત્તિ, ૪-માયાને ત્યાગ, પ-આત્માની શુદ્ધિ, ૬-દુષ્કર કિયા, ૭-વિનય અને ૮–નિશલ્યા, એ આઠ ગુણ આલોચના દેવાથી થાય છે. (૪૧) તેમાં
૧. લઘતા–અહીં કર્મને સંચય (સમૂહ) તે ભાર જાણો, કારણ કે તે જીવને ભાંગે છે (થકાવે છે, પરાજિત કરે છે), તે ભારથી (ભગ્ગા= ) થાકેલા જીવો શિવ ગતિમાં જવા માટે સમર્થ થતા નથી. (૪૯૨) સંકલેશ તને શુદ્ધ ભાવથી દેવીની આલેચના આપનારને વારંવાર પૂર્વે એકઠા કરેલ (બાંધેલ) કમને તે માટે ભાર (પણ) નાશ પામે છે. (૪૦) અને તેમ થવાથી જીવેને ભાવથી શિવગતિના કારણભૂત એવી ચારિત્રગુણની અપેક્ષાની પરમાર્થથી મોટી (કર્મોની) લઘુતા થાય છે, (૪૯) - ૨. પ્રસન્નતા-શુદ્ધ સ્વભાવવાળો મુનિ જેમ જેમ દેવોને સમ્યગ ઉપયોગ વક (ગુરુને) જણાવે છે. તેમ તેમ નવા નવા સંવેગરૂપ શ્રદ્ધાથી (અથવા સંવેગ અને શ્રદ્ધાથી) પ્રસન્ન થાય છે. (૪૫) “મને આ દુર્લભ ઉત્તમ વૈદ્ય મળે, ભાવરગમાં આ વૈદ્ય મળવો દુર્લભ છે, વ્યાધિને વધારનારા લજજા વગેરે (તુચ્છ=) અધમ દોષો ભયંકર છે, (૪૬) “તેથી ધન્ય એવા આ ગુરુના ચરણ પાસે (સમક્ષ) (લજજાદિને છેડીને) સમ્યગ્ર આલેચના આપીને, અપ્રમત્ત એ હું સંસારનાં દુઃખાની નાશક ક્રિયાને (અનશનને) કરીશ.” (૪૯૭) તે રીતે (શુભ ભાવે) આલોચના કરે છતે શુદ્ધ ભાવવાળાને “હું ધન્ય છું, કે જે મેં આ સંસારરૂપ અટવીમાં આત્માને શુદ્ધ કર્યો.”—એવી પ્રસન્નતા પ્રગટે જ છે. (૪૯૮)
૩. સ્વ-પર દેશનિવૃત્તિ-વળી (શુદ્ધ થયેલે) (કિચણુંક) પૂના ચરણથી (પ્રભાવથી), લજજાથી અને પ્રાયશ્ચિત્તના ભયથી પુનઃ અપરાધને ન કરે, એમ આત્મા (પિત) (દેાષોથી) અટકે. ( ૯) અને એ રીતે ઉદ્યમ કરતા તે ઉત્તમ સાધુને જોઈને (પાપના) ભયથી ડરતા બીજા પણ અકાને ન કરે, માત્ર (સંયમનાં) કાને જ કરે. (૫૦૦૦) એમ -પર નિવૃત્તિથી સ્વ–પર ઉપકાર થાય અને સ્વ–પર ઉપકારથી અતિ મોટું બીજું કંઈ ગુણસ્થાનક (ગુણ) નથી. (૨૦૦૧)
૪-૫. માયાત્યાગ અને શુદ્ધિ-શ્રી વીતરાગ ભગવંતોએ આલેચના કરવાથી ભવભયની નાશક અને પરમ નિવૃત્તિકારક, એ (અજવE) માયાત્યાગ અને શુદ્ધિ કહી છે. (૨૦૦૨) સરળ (માયારહિત) જીવની શુદ્ધિ થાય છે, શુદ્ધ આત્માનો ધર્મ
