________________
૨૯૮
શ્રી સંગરંગશાળા ગ્રન્થને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર ત્રીજું (૫૩૦૪) સારી રીતે ગુણેના વિસ્તારને કરનાર એવા સંથારાને જે પુરુષ પામે છે, તેઓએ જીવલેકમાં સારભૂત એવા (ધર્મરૂપી) રત્નને ગ્રહણ કર્યું (મેળવ્યું) છે. (૫૩૦૫) સર્વ સહનતા (ક્ષમા)રૂપી બખ્તરથી સર્વ અંગેની રક્ષા કરતે, સમ્યજ્ઞાનાદિ ગુણે અને (પાઠાં. અમેડિક) અમૂઢતારૂપ શસ્ત્રને (માલોત્ર) ધારણ કરતો, અતિચારરૂપી મેલથી રહિત અને નિર્મળ ) પાંચ મહાવ્રત રૂપી મોટા હાથી ઉપર બેઠેલે, એવો વર (પક સુભટ) પ્રસ્તુત સંથારારૂપી (રણુગણક) યુદ્ધની (પાઠાં અવણુ ) ભૂમિમાં વિલાસ (જ) કરતે, ઉપસર્ગો અને પરીષહરૂપી સુભટેથી પ્રચંડ એવી કર્મશત્રુની પ્રબળ સેનાને સર્વ રીતે જીતીને આરાધનારૂપી પતાકાને (વિજયધ્વજને) મેળવે છે. (૫૩૦૬ થી ૮) કારણ કે-ત્રણ ગુપ્તિથી ગુપ્ત એ આત્મા શ્રેષ્ઠ સંખનાને કરવા માટે સમ્યક્ત્વરૂપી પૃથ્વીના સંથારામાં કે વિશુદ્ધ સદ્ધર્મગુણરૂપી તૃણના સંથારામાં, અથવા પ્રશમરૂપી કાષ્ટના સંથારામાં કે અતિ વિશુદ્ધ થતી લેડ્યારૂપી શિલાના સંથારામાં આત્માને સુવાડે છે (સ્થિર કરે છે), તેથી તે (આત્મા) જ સંથારે છે, (૫૩૦૯-૧૦) વળી વિશુદ્ધ રીતે મરનારને તે તૃણમય સંથારે કે અચિત્ત ભૂમિ પણ (આરાધનામાં) કારણ નથી. આત્મા જ (પતે પિતાને) સંથારો (આધાર) બને છે, (૫૩૧૧) જે ત્રિવિધ ત્રિવિધ ઉપયોગવાળો છે, તેને તે અગ્નિમાં પણ, પાણીમાં પણું, અથવા ત્રણ જ ઉપર કે સચિત્ત બીજો અને લીલી વનસ્પતિ ઉપર પણ સંથારો થાય છે. (૫૩૧૨) અગ્નિમાં, પાણીમાં અને ત્રસ જી વગેરેના સંથારામાં અનુક્રમે ધીર એવા ગજસુકુમાર, અગ્નિકાપુત્ર–આચાર્ય અને ચિલાતીપુત્ર વગેરેનાં દષ્ટાતા છે. (૫૩૧૩) તે આ પ્રમાણે –
અનિસંથારામાં ગજસુકુમારને પ્રબંધ-દ્વારિકાનગરીમાં યાદવ કુળમાં ધ્વજ સમાન, અભરતની પૃથ્વીને નાથ કૃષ્ણ નામે છેલો વાસુદેવ થયા. (પ૩૧૪) તેને ગજસકુમાર નામે ના ભાઈ હતે. અનિચ્છતો છતાં માતા અને વાસુદેવ વગેરે સ્વજનેએ તેને મશર્મા નામના બ્રાહ્મણની પુત્રી સાથે પરણાવ્યો. છતાં શ્રી નેમિન્ટન પાસે ધર્મને સાંભળીને (જગતને ક્ષણવિનેશ્વર જાણીને) નવયૌવનવાળો પણ અને રૂપથી કામદેવ જે પણ, તે ચરમશરીરી, મહા સત્ત્વવાળો (ગજસુકુમાર) સાધુ થયે. (૫૩૧૫ થી ૧૭) અને ભયમેહનીયેથી રહિત (નિર્ભય) તે ભગવંતની સાથે પુર-નગરાદિમાં વિહાર કરવા લાગ્યો. પુનઃ ઘણા કાળે તે દ્વારિકામાં આગ્યો. (૫૩૧૮) ત્યારે શ્રી રૈવતગિરિ ઉપર દેએ જેનું સમવસરણું રચ્યું છે, એવા ભગવંત સમવસરણમાં પધાર્યા અને ગજસુકુમારમુનિ સ્મશાનમાં કાયોત્સર્ગ કરીને રહ્યા. (૫૩૧૯) પછી કોઈ નિમિત્તે તે પ્રદેશમાં આવેલા સેમશર્માએ “આ તે છે, કે જેણે મારી પુત્રીને પરણીને તજી દીધી.” એમ તીવ્ર ક્રોધે ભરાએલા તેને મારી નાખવાની ઈચ્છાવાળા તેણે તેના મસ્તક ઉપર માટીની પાળ બાંધીને તે (પાળી) ને ચિતાના અગ્નિથી ભરી. (૫૩૨૦-૨૧) ત્યારે તે મસ્તકના અગ્નિથી બળતા (પણ) ગજસુકુમાર શુભ ધ્યાનને ધારણ કરતા અંતકતકેવળી
