________________
૩૦૩
નિમકદ્વારા
મુનિઓ ઉપગપૂર્વક બેસે. (૫૩૮૩) ૭-લમ્બિવાળા કપટ વિનાના ચાર મુનિઓ ઉદ્વેગ વિના ઉત્સાહથી) ક્ષેપકને પ્રાગ્ય, (ઍદિયં= ) તેને રુચે તે, દોષરહિત આહાર શોધી લાવે. (૫૩૮૪) ૮-ચાર જણ લાનને યેગ્ય પાણી લાવી આપે, અને ચાર મહા મુનિઓ ક્ષેપકની વડી નીતિને પરઠવે. (૫૩૮૫) ૧૦-ચાર તેનાં પ્રશ્રવણને, કફની કુંડી વગેરેને વિધિપૂર્વક પરઠ, અને ૧૧-(બહાર આવેલા) શ્રોતાઓને ધર્મકથા કરનારા ચાર ગીતાર્થો બહાર બેસે. (૫૩૮૬) ૧૨-સહજમલ (સમર્થ) એવા ચાર તપસ્વી મુનિઓ (ઉપદ્રવાદિથી રક્ષણ કરતા) ચાર દિશામાં રહે, એમ અડતાલીશ નિયમકે ક્ષપકને નિર્ધામણા કરાવે. (૫૩૮૭) તેમાં પણ ભારત–અરવત ક્ષેત્રમાં જ્યારે જેવો કાળ હોય, ત્યારે તે (કાળને અનુરૂ૫) અડતાલીશ નિયામકો પણ તેવા હોય, (૫૩૮૮) અને કાળને અનુસારે (એટલા મુનિઓના અભાવે) ક્રમશઃ ચાર ચાર ત્યાં સુધી ઘટાડવા કે જઘન્યથી ચાર અથવા બે પણ નિર્ધામક હોય. (૫૩૮૯) કહ્યું છે કે-“ભરત અને ઐરાવત ક્ષેત્રોમાં જ્યારે જે કાળ હોય, ત્યારે તે (કાળને અનુરૂપ) નિયમક (પણ) તેવા જઘન્યથી બે (પણ) હોય.” (૫૪૯૦) તેમાં એક સદા પાસે રહીને અપ્રમત્તભાવે
પકને સંભાળે અને બીજો પ્રયત્નપૂર્વક તેને અને પિતાને ઉચિત (નિર્દોષ) આહારદિ શોધી લાવે. (૫૩૧) પરંતુ જો કોઈ કારણે એક જ નિર્ધામક હોય, તો તે પિતાને માટે પણ ભિક્ષામણ વગેરે ન કરી શકે, તેથી પિતાને (પાઠાં પરિચયઈક) તજે, અથવા તેથી વિપરિતપણાથી (ભિક્ષાથે બ્રમણ કરે તો) લપકને તજે ( સંભાળી ન શકે છે, ત્યારે તેને (ક્ષપકને) ત્યાગ કરવાથી તેણે સાધુધર્મને અવશ્ય દૂર કર્યો. (તજી દીધો જાણ.) (૫૩૨-૩) કારણ કે-નિર્ધામકના અભાવે તૃષા-સુધા વગેરેથી મંદત્સાહી પક અકય (આહારાદિ) વાપરે કે (બીજા પાસે) યાચનાદિ (કરતો) અપભ્રાજના કરે, (પ૩૪). અથવા અસમાધિથી મરે અને દુર્ગતિમાં પણ જાય (વગેરે દોષ થાય.) તેથી લપકના નિર્ધામક જઘન્યથી પણ બે તે હોય જ. (પ૩૫)
વળી સંલેખના કરનારને નિર્માણ કરાવે છે, એમ સાંભળીને આચારવાળા ( સુવિહિત) સર્વ પણ મુનિઓએ ત્યાં જવું જોઈએ અને (ઈયરસ્થ ભયણિજજ) અન્ય કાર્યની ભજના (ગૌણતા) કરવી જોઈએ. (૫૩૬) (કારણ કે-) જે તીવ્રભક્તિ રગથી સંલેખના કરનારા પાસે જાય છે, તે દૈવી સુખોને ભેગવીને ઉત્તમ સ્થાનને (મુક્તિને) પામે છે. (૫૩૭) જે જીવ એક ભવમાં પણ સમાધિમરણથી મરે છે, તે સાત-આઠ ભો ઉપરાન્ત બહુ વાર સંસારમાં ભટકતો નથી. (પ૩૯૮) (ઉત્તમાર્થ) અનશનના સાધકને સાંભળવા છતાં (સાધુ) તીવ્ર ભક્તિપૂર્વક ( ત્યાં) ન જાય, તો તેની સમાધિ. મરણમાં ભક્તિ કેવી? અને જેને સમાધિમરણમાં ભક્તિ પણ ન હોય, તેને મરણકાળે સમાધિમરણ કેમ પ્રાપ્ત થાય ? (૫૩૯-૫૪૦૦) વળી અસંવૃત (શિથિલાચારી) સાધુઓને ઉપકની પાસે (અલિયણું= પ્રવેશ આપ નહિ, કારણ કે તેઓની અસં.
